Biokurier 4/2014 by Eko Media

nakład: 14 000 egz.

KWARTALNIK NR 4/2014 (31) | www.biokurier.pl | ISSN 1899 - 1033

ZIMA 2014 CZASOPISMO I PORTAL O PRODUKTACH EKOLOGICZNYCH: PORADY, PRZEPISY KULINARNE

Skorzystaj z bogactwa kasz

Wesołych Świąt

życzy redakcja

Święta z eko rybą?

Wzmacniamy odporność

Zimowe przekąski BIOKURIER DOTARŁ DO PAŃSTWA DZIĘKI

PIECZĘĆ TWOJEGO SKLEPU LUB DOSTAWCY

Świąteczne przepisy

WIESZ WIĘCEJ

Skorzystaj z bogactwa kasz!

SPIS TREŚCI WIESZ WIĘCEJ 2. Skorzystaj z bogactwa kasz 6. Zimowe przekąski: orzechy i bakalie 8. Święta z ekorybą?

SPRÓBUJ 12. Tahini, czyli pasta sezamowa

DBAJ O ZDROWIE 14. Zimowe wzmacnianie odporności

GARŚĆ PRZEPISÓW 16. Cztery świąteczne przepisy

SPRAWIEDLIWY HANDEL 18. Kakao zamiast koki

PORADNIK DOMOWY 21. Gorczyca na ciepłe stopy, Ciasto nie wyszło?, Terpentyna na plamy od żywicy i po paście do butów

JAK POWSTAJE BIO 22. Odwiedzamy pionierów ekorolnictwa

DBAJ O ZDROWIE 24. Jak oddziałują na siebie zioła i leki?

WIESZ WIĘCEJ 26. Żywność ekologiczna. Fakty i mity

KOSMETYKA NATURALNA 28. Pięć sposobów na zimową pielęgnację dłoni

NEWSROOM / BIO NOWOŚCI 30. Aktualności, nowe produkty, ogłoszenia

Kasza to podstawowy składnik menu w wielu krajach świata. Także w polskiej kuchni zajmowała ważne miejsce. W pewnym stopniu z naszych talerzy wyparły ją ziemniaki i makarony, ale o kaszach nie powinniśmy zapominać. Do wyboru mamy ich ogromne bogactwo.

oszczególne kasze różnią się od siebie nie tylko rodzajem rośliny, z której ją przygotowano (zazwyczaj są to zboża, wyjątkiem jest kasza gryczana), ale także sposobem produkcji.

Krupa, drobna czy łamana – jak powstają kasze? W zależności od stopnia przetworzenia ziarna, wśród kasz wyróżnia się: krupy, kasze łamane i kasze drobne. Krupy są najbliższe ziarnom zbóż. Zazwyczaj poddaje się je jedynie procesowi obłuszczenia. Do grupy tej zalicza się kaszę gryczaną, jaglaną i pęczak. Dobrze sprawdzają się jako dodatek do potraw mięsnych i rybnych. Kasze łamane wytwarzane są poprzez cięcie i łuskanie ziarna. Najpopularniejszą kaszą tego typu jest kasza gryczana krakowska. Wykorzystać można ją jako dodatek do mięs i ryb, a także jako farsz do pierogów. Kasze drobne poddawane są obłuszczeniu, łamaniu i polerowaniu, co powoduje utratę części właściwości odżywczych zawartych w ziarnach zboża. Kasze tego typu to kuskus i kasza manna. Kaszki drobne zazwyczaj wykorzystywane są jako zagęszczacz lub składnik deserów i przekąsek. Podobnie jak w przypadku mąki, im ziarno jest mniej oczyszczone i rozdrobnione, tym więcej wartości odżywczych ma kasza. Atutem drobnych kasz jest natomiast ich łatwostrawność.

STOPKA REDAKCYJNA

Sprawdź w eko sklepie!

Biokurier, kwartalnik / Biokurier.pl (ISSN: 1899-1033)

nakład:

14 000 egz. / Oddano do druku w listopadzie 2014

RedaKCJA:

Karol Przybylak (red. nacz.), Małgorzata Górska, Magdalena Przybylak–Zdanowicz, Joanna Typek, Monika Styczek, Andrzej Verissimo Szeremeta, Krzysztof Kamiński

SKŁAD:

Katarzyna Tużylak

OGŁOSZENIA, REKLAMY

redakcja@biokurier.pl, www.reklama.biokurier.pl

PRENUMERATA, DYSTRYBUCJA

WYDAWCA

BIO RAJ 500 g

Symbio 400 g

KWARTALNIK NR 2/2014 (29) | www.biokurier.pl | ISSN 1899 - 1033

KWAR TALNI K NR 1/2014

LATO 2014

(28) | www.b iokurie r.pl | ISSN

1899 - 1033

24 onY

WIOSN A 2014

CZASOPISMO I PORTAL O PRODUKTACH EKOLOGICZNYCH: PORADY, PRZEPISY KULINARNE

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, może też odmówić ich publikacji bez podania przyczyn. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i zmian w nadsyłanych tekstach. Materiałów nie zamówionych nie zwracamy. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie artykułów bez pisemnej zgody redakcji zabronione.

BIO PLANET 400 g

Eko Media Karol Przybylak Skowronków 36/4, 85-446 Bydgoszcz Adres do korespondencji: Siedlecka 62, 85 - 412 BYDGOSZCZ redakcja@biokurier.pl / biokurier.pl (52)581 52 90 (pn-pt, 9-15)

Pęczak jęczmienny

10 400 egz.

Eko Media, wikipedia, organic-farming.eu, sxc.hu, fotolia, chroma.pl

Kaszka orkiszowa

nakład:

ZDJĘCIA

Kasza jaglana

nakład: 13 000 egz.

2014 rok (4 numery): 24 zł, pakiety dla sklepów: wydawnictwogaj.pl/prenumerata

CZASO

PISMO

I PORT AL O PRO

DUKTA CH EKOLO

GICZN

YCH: PORAD Y, PRZEP

ISY KULIN

ARNE

Sprawdzamy gdzie powstają eko soki

Czy Fair ReportażTrade działa? z Peru

glutenuCzym wypełnić WIELKANOCNY KOSZYK? Quinoa – złoto Inków

O chlebie smacznym i zdrowym

glutenuC zym wyp KOSZYK ełnić WIE ? LKANOC NY

Amarantu s

Zadbaj o jakość w wielk anocnym koszyku

Yerba mate. Wskazówki dla smakoszy

¡Queaproveche! czyli kuchnia hiszpańska

Żywność ekologiczna. Fakty i mity

Awokado Świąteczn e przep isy

BIOKURIER DOTARŁ DO PAŃSTWA DZIĘKI

BIOKUR

IER DOTARŁ

DO PAŃSTW

A DZIĘKI

PIECZĘĆ TWOJEGO SKLEPU LUB DOSTAWCY

PIECZĘĆ

TWOJEG O SKLEPU

LUB DOSTAW CY

Bogactwo serów

Kasza gryczana biała Dolina Gryki 1 kg

ZAPRENUMERUJ Biokurier na 2015 rok! Dla siebie albo dla Twoich klientów Szczegóły na biokurier.pl (zakładka prenumerata) oraz pod nr telefonu 52 581 52 90 (pn-pt, 9-15).

WIESZ WIĘCEJ ILE KASZY? ILE WODY? 1 szklanka na 2 szklanki wody kasza gryczana, krakowska 1 szklanka na 2,5 szklanki wody kasza jaglana, jęczmienna 1 szklanka na 3 szklanki wody: pęczak

Palona czy niepalona? Na właściwości zdrowotne kaszy wpływa to, czy w jej produkcji zastosowano prażenie. Jeżeli jest palona (prażona), to może stracić nawet do 50% prozdrowotnych właściwości. Informacja na ten temat zawsze dostępna jest na opakowaniu. Kasza palona jest zazwyczaj ciemniejsza od niepalonej.

Jak przyrządzać? Każda kasza wymaga nieco innych proporcji wody i tłuszczu oraz czasu gotowania, ale nieznaczne ich przekroczenie bądź też wymieszanie kasz i ich wspólne zagotowanie, nie powinno skończyć się niepowodzeniem (choć dodając za dużo wody, „ryzykujemy” utratę witamin z grupy B). Co najwyżej mieszanina będzie bardziej sypka, gęsta lub o mieszanej konsystencji. Jeżeli przygotowujemy posiłek dla 2-3 osób, powinno stosować się pro-

Przepis na polentę (mamałygę) na bazie kaszki kukurydzianej Składniki: 500 g kaszki kukurydzianej (można wykorzystać także mąkę), 1 łyżka soli, 1,5 litra wody, tłuszcz Sposób przygotowania: Zagotować w dwulitrowym garnku 1,5 litra wody, dodać tłuszczu, osolić i wysypać kaszkę lub mąkę kukurydzianą na wrzącą wodę. W przypadku gdy wykorzystujemy kaszkę, mieszamy i wsuwamy do piekarnika, jeżeli korzystamy z mąki kukurydzianej, gotujemy, nie ruszając, a po 10 minutach obracamy bryłę mąki na drugą stronę i znów gotujemy 10 minut. Następnie wyrabiamy dobrze łyżką, aby nie pozostały grudki i wsuwamy na pół godziny do piecyka. (na podstawie: Maria Disslowa, „Jak gotować – praktyczny podręcznik kucharstwa”). Reklama

porcję: 1 szklanka kaszy – 2-3 szklanki wody (dla pęczaku zalecane są 3). Im więcej wody dodamy, tym bardziej gęsta, papkowata będzie kasza. Im mniej, tym bardziej sypka. Podobnie jak w przypadku ryżu, dodanie tłuszczu lub masła (łyżka

Jak uniknąć goryczki w kaszy jaglanej? Sposób 1 Zanim zaczniemy gotować kaszę, umieszczamy na sicie i 2-3 razy przelewamy wrzątkiem. Sposób 2 Przed gotowaniem delikatnie podprażamy kaszę na suchej patelni.

na 100 g) pomoże zapobiec sklejaniu się ziaren. Kasze powinny być gotowane pod przykryciem, aż wchłoną wodę. Zupełnie inaczej wygląda przygotowanie kuskusu. Gotuje się go na parze lub zalewa wrzątkiem i pozostawia przez kilka minut, aż nasiąknie wodą.

Domowa kuracja kaszą jaglaną na oskrzela i kaszel Kaszę jaglaną zaleca się na chore oskrzela i mokry, odrywający kaszel. Ma działanie antywirusowe. Minimalizuje ilość śluzu gromadzącego się podczas choroby w oskrzelach. ¾ l kaszy jaglanej wsypać do ¾ szklanki wrzącej wody lub wywaru z warzyw. Gotować pod przykryciem przez 20 minut, lekko posolić i dodać dwie łyżeczki masła. Wg. opracowań Zbigniewa Przybylaka

WIESZ WIĘCEJ

właściwości zdrowotne kasz Kasza gryczana (fot. 1)

dominują produkty zakwaszające Jadanie kaszy gryczanej uznawane organizm), a także duża zawartość jest za bardzo korzystne dla ogólnego rzadko występującej w produktach funkcjonowania organizmu. Dostarcza spożywczych krzemionki, która pozyona wielu niezbędnych człowietywnie wpływa na kondycję stawów, kowi minerałów i mikrowłosów i skóry. W kaszy elementów: od cynku jaglanej znajdziemy i magnezu po żelazo również witaminy i potas. Zawiera z grupy B, lecytynę także liczne i antyoksydanty. witaminy, m.in. Kaszę jaglaną z grupy B oraz warto włączyć do P (zapobiemenu nie tylko gają pękaze względu na niu naczyń smak, ale także krwionośnych, fakt, że korzystnie polepszają wpływa na odporprzyswajanie wapnia). W jej 1 ziarnach są różne 2 związki, spełniające rolę przeciwutleniaczy. Te zaś substancje ceni się w profilaktyce chorób cywilizacyjnych i twierdzi, że zapobiegają one występowaniu miażdżycy, chorobom niedokrwiennym serca i zawałom, nowotworom, alergiom. Gryka w sposób naturalny nie zawiera glutenu.

Kasza jęczmienna (fot. 2) Najpopularniejsza w Polsce jest kasza jęczmienna, występująca w kilku (porządkujemy je w kolejności od najmniej do najbardziej przetworzonej) postaciach: pęczak, kasza wiejska, perłowa (mazurska). Najwięcej wartości odżywczych zawiera pęczak. Kaszę jęczmienną cechuje zawartość, obniżającej poziom cholesterolu, witaminy PP oraz błonnika. Polecana jest osobom mającym problemy ze wzdęciami i chorym na cukrzycę. Za sprawą wspomnianej witaminy PP, jej spożywanie może także korzystnie wpłynąć na kondycję naszej skóry.

Kasza jaglana – „jagły” (fot. 3) Nazywana bywa „królową kasz”. Do jej najważniejszych cech należą właściwości zasadotwórcze (co jest cenne dlatego, że w naszej diecie zazwyczaj

ność naszych organizmów. A tej nigdy za wiele… Uwaga! Kasza jaglana nie nadaje się do długotrwałego przechowywania – szybko jełczeje. Spośród wszystkich roślin uprawianych na kasze proso ma najmniejsze ziarna, które się szybko scukrzają. Proso w sposób naturalny nie zawiera glutenu.

Kaszka kukurydziana (fot. 4) Ma charakterystyczną żółtą barwę, zawiera witaminy B1, PP oraz beta-karoten. Znakomicie sprawdza się jako dodatek do zup oraz pikantnych sosów. Na bazie kaszki kukurydzianej przyrządzić można polentę, czyli tradycyjną włoską potrawę ludową przypominającą konsystencją rodzimą mamałygę. Kukurydza w sposób naturalny nie zawiera glutenu.

Kasze pszenne: kasza manna (fot. 5), kuskus (fot. 6), bulgur (fot.7). Kasza manna i kuskus ze względu na wysoki stopień przetworzenia (dzięki temu nie wymagają gotowania) niemal nie mają witamin i składników mineralnych, ale np. kasza manna ma największą wśród kasz zawartość jodu. Najczęściej wykorzystywane są jako zagęstniki lub składniki deserów, ciast czy sałatek. O ile kasza manna jest dobrze znana, to „przedstawimy” w kilku słowach kuskus. To tradycyjna potrawa z krajów Magrebu (północno-zachodnia Afryka). Jej nazwa wywodzi się od arabskiego słowa kaskasa (tłuc, rozbijać). Zgodnie z przekazami historycznymi powstała na bazie odpadów pozostałych po produkcji mąki pszennej. Jest bardzo niewielka, jedno ziarno ma średnicę około 1 milimetra. Z Bliskiego Wschodu pochodzi natomiast inny rodzaj kaszy pszennej: bulgur. Wytwarzany jest on poprzez łamanie, gotowanie i suszenie ziaren twardej pszenicy durum. Bulgur zawiera sporo błonnika i białka, przy czym nie jest tłusty. Karol Przybylak

WIESZ WIĘCEJ

Zimowe przekąski: ORZECHY I BAKALIE

To, co zdrowe nie zawsze musi być niesmaczne – bakalie są idealnym potwierdzeniem tych słów. Po suszone morele, banany, albo figi, orzechy, rodzynki lub daktyle sięgamy często w poszukiwaniu słodyczy, ale przy okazji możemy dostarczyć swoim organizmom wielu, przydatnych zwłaszcza zimą, pożytecznych składników. Wybierając bakalie z certyfikatem ekologicznym, możemy być spokojni o to, że nie konserwowano ich dwutlenkiem siarki.

Dlaczego ekobakalie?

Po pierwsze w certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych nie stosuje się sztucznych oprysków i wykorzystuje przede wszystkim nawozy organiczne. Występowanie niedopuszczalnych pozostałości pestycydów jest wykluczone. Po drugie ekologiczne bakalie suszone są przy użyciu metod naturalnych lub przy wykorzystaniu nowoczesnych technik przyjaznych środowisku (np. przez ekrany solarne). Trzeci argument dotyczy kwestii wykorzystania kontrowersyjnego dwutlenku siarki (E 220). Aby zachować trwałość i piękny wygląd, w konwencjonalnej produkcji spożywczej zaczęto stosować proces tzw. „siarkowania”, czyli konserwacji bakalii przy wykorzystaniu dwutlenku siarki (oznaczanego na opakowaniu jako E 220). Pozwala on zachować dłużej świeżość i ładny wygląd (zauważalne jest to zwłaszcza w przypadku suszonych moreli - konwencjonalne zachowują piękny pomarańczowy kolor, a niesiarkowane ciemnieją). U osób szczególnie wrażliwych lub uczulonych spożycie siarkowanych bakalii może wiązać się z nudnościami i bólami głowy. Informacja o tym, czy produkt był siarkowany powinna znajdować się na etykiecie – ekocertyfikat to stuprocentowa gwarancja, że proces ten nie był przeprowadzany.

Sprawdź w eko sklepie!

Rodzynki

To duża dawka witamin z grupy B, a także potasu. Ich spożywanie poprawia koncentrację, trawienie i odporność.

Suszone morele

Wykazują właściwości antynowotworowe za sprawą dużej ilości beta-karotenu. Pomagają w wydalaniu wody z organizmu, a także chronią przed powstawaniem kamieni nerkowych.

Figi

Korzystnie wpływają na trawienie, dodają energii, wzmacniają koncentrację, wspomagają odchudzanie. Warto wiedzieć, że figi mają wysoki odczyn alkaiczny (zasadowy) i mogą neutralizować działania produktów o odczynie kwaśnym, a te bardzo często dominują w naszej diecie.

Daktyle

Owoce te zawierają dużo błonnika pokarmowego, a obecność antyoksydantów sprawia, że ich spożywanie pozwala wzmocnić organizm. W daktylach znajdują się witaminy: A, B1, B2 i PP, potas (m.in. zalecane są osobom z nadciśnieniem), żelazo i magnez.

Orzechy

Włoskie, laskowe, pistacjowe, ziemne, nerkowca, macadamia czy migdały – jest w czym wybierać i każdy powinien znaleźć takie, które smakują mu najbardziej. Pod względem właściwości odżywczych wszystkie są do siebie podobne. Obfitują w białka, „dobre” tłuszcze oraz wapń.

Suszone banany

Cenione są za zawartość potasu. Wykazują również działanie uspokajające.

Suszone jabłka

Jabłka suszone BIO RAJ 50 g

Morele suszone BIO PLANET 400 g

Orzechy Pekan SYMBIO 100g

czyli „polskie bakalie”. Zachowują większość właściwości owoców świeżych, a te doceniamy za dużą zawartość potasu, a także błonnika. Pomogą wzmocnić układ odpornościowy i korzystnie wpłynąć na trawienie.

Reklama

Mąka i produkty zbożowe z PRO-BIO Firma PRO-BIO specjalizuje się przede wszystkim w przetwórstwie produktów pochodzenia młynarskiego. Dzięki nowoczesnym technologiom własnego biomłyna oraz długoletniemu doświadczeniu jesteśmy w stanie zaoferować największy wybór wysokiej jakości produktów młynarskich BIO. Nasz młyn został wyposażony w nowoczesny układ technologiczny mielenia, w którym ziarna mielone są w sposób jak najbardziej oszczędny, tak aby produkt finalny zawierał wszystkie walory odżywcze składników. Wyśmienity smak i wysoką jakość naszej mąki zapewniamy

również dzięki minimalizowaniu przenoszenia ziarna podczas procesu mielenia, eliminuje to także proces zwietrzania. Celem zagwarantowania naszym klientom zawsze świeżych, smacznych i bogatych w wartości odżywcze produktów, nie mielemy

mąki na zapas, staramy się również unikać długookresowego jej magazynowania. Skupiamy się na przetwarzaniu starych tradycyjnych zbóż i pseudo zbóż, jakimi są m.in. gryka i pszenica orkiszowa. Wśród naszych produktów młynarskich można znaleźć przetworzone na różne sposoby ziarno oraz szeroką ofertę białej i pełnoziarnistej mąki ze zbóż standardowych oraz nietradycyjnych. Staramy się, aby mąka trafiała do naszych klientów jak najszybciej, co jest gwarancją zawsze świeżego, wysokiej jakości produktu. Wszystkie produkty można u nas kupić zarówno w opakowaniach detalicznych, jak i zbiorczych czy też w opakowaniach do celów gastronomicznych.

Miodowe pierniki ● 860 g mąki razowej żytniej BIOHARMONIE ● 4 jajka ● 4 duże łyżki miodu ● 350 g brązowego cukru BIOHARMONIE ● 1 łyżka przyprawy do piernika ● skórka z bio cytryny bez obróbki chemicznej ● 250 g smalcu lub masła ● 1 bio proszek do pieczenia Wymieszać wszystkie składniki i przygotować ciasto. Jeśli jest zbyt cienkie, dodać mąkę. Rozwałkować ciasto do blachy około 4 mm grubości i wykrawać kształty, które następnie rozprowadza się równomiernie na blasze. Piec w średnim piecu na złoty kolor. Ponad 22 lat doświadczenia na rynku z żywnością organiczną! Do kupienia w wybranych sklepach ze zdrową żywnością i e-sklepach. Więcej informacji można znaleźć na www.probio.cz/pl, www.fb.com/probio1.eu, zamowienia@probio.cz.

WIESZ WIĘCEJ

Święta z ekorybą? Wyborny smak oraz walory zdrowotne: wysokowartościowe białko, kwasy tłuszczowe omega 3, witaminy z grupy B, witamina A, witamina D, składniki mineralne – to tylko część argumentów przemawiających za tym, by wzbogacić swoje menu o ryby. Zresztą trudno wyobrazić sobie wigilijny stół bez przynajmniej jednej potrawy, która nie zawierałaby ich w składzie. Niestety przemysłowy chów często sprawia, że smak i jakość ryb pozostawiają wiele do życzenia. W dodatku degradacji ulega środowisko naturalne. Alternatywą mogą być ryby z hodowli ekologicznych – od 2010 roku producenci mogą uzyskiwać stosowny certyfikat.

Szacunki naukowców wskazują, że łosoś hodowlany może zawierać nawet 10 razy więcej toksyn (dioksyn, pestycydów itd.) niż jego żyjący dziko odpowiednik.

Jak prowadzony jest ekologiczny chów?

Ciemna strona masowej hodowli Ryby hodowlane stanowią około jednej piątej wszystkich ryb trafiających do konsumentów, a eksperci zapowiadają, że ich udział w ogólnym spożyciu będzie się wciąż powiększał. Przemysłowa hodowla ryb bardzo często prowadzi do degradacji środowiska naturalnego. Ryby trzymane są w bardzo dużym zagęszczeniu i karmione dużą ilością pasz (produkowanych z mączek rybnych, których wytwarzanie przyczynia się do zubażania zasobów mórz i oceanów). Wiele pisano o fatalnych warunkach, w jakich prowadzony jest chów pangi (co może prowadzić nawet do tego, że jest ona pozbawiona cennych właściwości odżywczych), ale także co do konwencjonalnego chowu łososia pojawiają się zastrzeżenia zgłaszane nie tylko przez organizacje ekologiczne.

NIC (np. „ekologiczny łosoś”) oraz wykorzystywać logo ekoliścia. Pamiętajmy, że produktów ekologicznej akwakultury nie należy mylić z produktami rybołówstwa (z połów dzikich ryb, krewetek itp). „Stan dziki” nie podlega w tym wypadku kontroli i certyfikacji. Z kwestią rybołówstwa związanych jest jednak także wiele kontrowersji, dlatego ustawiane są prywatne standardy dla zrównoważonego rybołówstwa, np. Marine Stewardship Council (MSC).

Ekoakwakultura Zarówno konsumenci, jak i hodowcy zaczęli szukać alternatywy, która pozwoliłaby zaproponować wiarygodne produkty o wysokiej jakości. Pierwsze standardy prywatne dotyczące ekologicznej akwakultury zaczęły funkcjonować w połowie lat 90., a kilka lat później pojawiły się pierwsze regulacje krajowe (m.in. we Francji). Od 2010 roku można hodować ryby i wodorosty (a także skorupiaki i małże) metodami ekologicznymi zgodnie z zasadami zawartymi w rozporządzeniu Unii Europejskiej. Na opakowaniu takich produktów można stosować określenia EKO, BIO, ORGA-

Produkcja ekologiczna ryb i wodorostów może odbywać się zarówno w morzu, jak i w wodach lądowych, zawsze jednak w wodzie wysokiej jakości i w sposób niezanieczyszczający środowiska. Ekologiczny producent przygotowuje plan zarządzania i kontroluje jakość wody wypływającej z gospodarstwa rybnego, aby zapewnić, że środowisko nie ucierpi z powodu produkcji. Zagęszczenie ryb jest ograniczone, bardzo często jest to kilkukrotnie niższe niż obecnie praktykowane w akwakulturze konwencjonalnej. Niskie zagęszczenie przekłada się na wyższy dobrostan ryb, skorupiaków i małż. W produkcji nie stosuje się chemii, leczenie konwencjonalnymi lekami ograniczone jest do minimum. Całkowicie zabronione jest także stosowanie środków hormonalnych i ich pochodnych. Karpie, krewetki, tilapie czy pangi mają odżywiać się naturalnie na bazie naturalnej żyzności zbiorników wodnych, tylko w niektórych przypadkach

WIESZ WIĘCEJ

braku pożywienia można dokarmiać ryby, głównie produktami roślinnymi. W przypadku ryb drapieżnych, takich jak łosoś, ważne w diecie są składniki rybne. Do 60% ograniczono w diecie produkty roślinne, resztę stanowią mączka rybna i olej rybi. W produkcji ekologicznej preferuje się jako pokarm dla ryb: ekologiczne produkty akwakultury, mączki ze ścinków ryb ekologicznych, mączki ze ścinków ryb złowionych w sposób zrównoważony na potrzeby konsumpcji. Ryb ekologicznych nie karmi się rybami łowionymi do produkcji mączki i oleju, tylko wykorzystuje się ścinki pochodzenia nieprzyczyniającego się do zubażania zasobów mórz.

Ekochów ryb w Polsce raczkuje W Polsce, jak na razie, hodowców ekologicznych ryb (np. karpia lub pstrąga) policzyć można na palcach jednej ręki. Jednym z pionierów jest Roman Świątek z Krępska k. Piły (woj. wielkopolskie). – Podczas chowu bardzo dbamy o najwyższą jakość i czystość wody oraz podłoża, które ważne jest zwłaszcza w przypadku karpiowatych. Znaczenie ma także karma. Ekologiczny karp karmiony jest Podstawy prawne ekologiczne akwakultury

● Prawo unijne: Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych. Rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 710/2009 z dnia 5 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 889/2008 ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w odniesieniu do ustanawiania szczegółowych zasad dotyczących ekologicznej produkcji zwierzęcej w sektorze akwakultury i ekologicznej produkcji wodorostów morskich. ● Prawo polskie Ustawa z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 116 poz. 975).

zbożami ekologicznymi, a pstrągi certyfikowaną karmą ekologiczną, którą ściągamy z Francji lub Szkocji, gdyż nie ma jeszcze polskich producentów. Ekologiczny chów ryb nie wiąże się z wykorzystywaniem środków chemicznych i profilaktycznym stosowaniem antybiotyków. Dbamy także o dobrostan ryb. W akwakulturze ekologicznej na metr sześcienny przypada znacznie mniej ryb niż w akwakulturze konwencjonalnej – mówił w rozmowie z Biokurierem. Z pewnością bolączką polskich hodowców jest chociażby praktyczny brak polskich pasz dopuszczalnych w ekoakwakulturze (ten problem występuje także w niektórych sektorach rolnictwa ekologicznego).

Bio ryby z importu Na polskim rynku pojawiają się także ekologiczne ryby pochodzące z importu. Coraz lepiej wygląda dostępność ekologiczna łososia z Norwegii, który importowany i dystrybuowany jest przez Limito. Ekologiczny chów łososia wiąże się z wykorzystywaniem dużych klatek, które pozwalają stworzyć warunki maksymalnie zbliżone do naturalnych. W przeciwieństwie do hodowli przemysłowych, bardzo rygorystycznie przestrzegana jest „gęstość zarybienia”. Oprócz łososi w Europie hoduje się pstrągi, karpie, labraksy, jesiotry, dorsze czy różnego rodzaje małże, w tym ostrygi. Karol Przybylak W tekście wykorzystano fragmenty artykułu A. Szeremety „Czy już czas na ekorybę”.

Ryba w kuchni

● Jakie ciasto do smażenia ryb?

Jeżeli zamierzasz smażyć ryby w cieście, pamiętaj, że musi być ono znacznie gęściejsze niż to przygotowywane do smażenia np. naleśników. By było smaczne, dodaj do niego przyprawy: słodką i ostrą paprykę, gałkę muszkatołową, świeże lub suszone zioła, sól, pieprz. Obtaczaj ryby w aromatycznym cieście i smaż na złoty kolor na rozgrzanym tłuszczu.

● Jak ugotować rybę w całości?

By przygotować gotowaną rybę i nie martwić się, że się rozgotuje i rozsypie, wystarczy, że surową rybę obwiążesz ściśle sznurkiem lub grubą nicią. Taki zabieg sprawi, że ryba nie zmieni swojego kształtu. Czas gotowania ryby to około 15-20 minut na każdy kilogram mięsa. Dodatkowo tuż po zagotowaniu wody warto zmniejszyć ogień, by ryba gotowała się delikatnie i powoli. Możesz także wyłożyć garnek folią aluminiową, gdy ryba będzie ugotowana, wystarczy, że podniesiesz folię: wywar pozostanie w garnku, a ryba na folii.

● Zostały Ci usmażone ryby? Zrób marynatę!

Gdy usmażyłaś zbyt dużo ryb, możesz przygotować dla nich marynatę, która przedłuży ich świeżość i nada im nowego smaku. Marynatę możesz przygotować używając szklanki octu winnego i szklanki wody z dodatkiem: łyżeczki cukru, soli i ulubionych przypraw, np. kolendry, pieprzu, estragonu, ziela angielskiego, rozmarynu, tymianku. Składniki połącz i gotuj chwilkę pod przykryciem. Do słoików włóż usmażone ryby i zalej ciepłą, przecedzoną marynatą. By zalewa w słoiku ładnie wyglądała, możesz do każdego słoika wrzucić listek laurowy, listek lubczyku, kilka ziarenek pieprzu, ziela angielskiego, gorczycy, plasterki czosnku, cebuli, marchewki, pietruszki itp. Po 12 h ryby powinny być już dobre.

● Jak oczyścić rybę wewnątrz?

By oczyścić rybę wewnątrz z resztek m.in. krwi, użyj wyparzonej we wrzątku, starej szczoteczki do mycia zębów. Szczoteczka dobrze usunie zabrudzenia, zwłaszcza z miejsc trudno dostępnych.

● Wyśmienita ryba? Nic prostszego!

▪ Pamiętaj, że świeża ryba powinna mieć błyszczącą skórę, różowe skrzela oraz wypukłe oczy. Świeżość możesz także sprawdzić, wkładając rybę do naczynia napełnionego wodą. Gdy opadnie na dno, to jednoznaczny sygnał, że jest świeża, gdy będzie się unosić na powierzchni, lepiej jej nie jedz. ▪ By ryba ładnie pachniała, przed smażeniem namocz ją w mleku (ok. 2 godzin). Taki zabieg sprawi, że brzydki zapach ryby zniknie i będzie smaczniejsza. ▪ By ryba była aromatyczna, warto delikatnie naciąć jej skórkę i dopiero później obtoczyć ją w aromatycznym cieście lub panierce z dodatkiem ziół i przypraw. Delikatne nacięcie sprawi, że aromat dostanie się do wewnątrz. Można także zrezygnować z ciasta lub panierki i namoczyć rybę w piwie. Następnie smażyć na rozgrzanym tłuszczu. Ryba będzie delikatna i smaczna. ▪ Podczas gotowania zupy rybnej mogą w niej pozostać małe ości. By je rozpuścić, dodaj do zupy 2-3 liście szczawiu. Jego kwas dobrze radzi sobie z ościami – bez problemu je rozpuszcza. ▪ By śledzie z cebulą były smaczne, pamiętaj, aby warzywo uprzednio sparzyć wrzątkiem. Ten prosty zabieg zlikwiduje gorycz i ostrość cebuli. Danie będzie delikatniejsze i mniej ostre. (mpz)

Bio Planet S. A Producent i dystrybutor żywności ekologicznej www.bioplanet.pl

JAGODY INKASKIE SUSZONE BIO 100 g

CHIA - NASIONA SZAŁWII HISZPAŃSKIEJ BIO 200 g

JAGODY GOJI SUSZONE BIO 100 g

Czy wiesz, że....?

KOKOSOWY PUDD ING CHIA Z DYNIĄ I JAGODAMI GOJI

SKŁADNIKI:

nasiona chia - 2 łyżki jogurt naturalny - 10 0g puree z pieczonej dy ni - 4 łyżki woda kokosowa - 25 0 ml wiórki kokosowe - 1 łyżeczka jagody goji - 1 łyżeczk a SPOSÓB PRZYGOTO

WANIA:

KROK 1: Nasiona ch ia zalej wodą kokoso wą i odstaw na co najmniej 4 godziny (na jlepiej na całą noc w lodówce). KROK 2: Do szklank i wsyp nasiona chia, a następnie dodaj jogurt naturalny i puree z dyni. Całość posyp wiórkami kokosowymi i udekoruj jag odami goji. Więcej przepisów z

jagodami goji znajdz

iesz na:

.pl

JAGODY GOJI SUSZONE BIO 250 g

gatunek rośliny zielnej też szałwią hiszpańską to Ekologiczna Chia zwana e stanowią wartościowy któr , iona ionej za swoje nas kwitnącej latem, bardzo cen do musli, jogurtów, sałatek dodawać całe lub zmielone dodatek do diety. Można je jako naturalny zagęszwać uży i u sok lub yć w wodzie oraz wypieków albo namocz inno przekraczać 15 g pow nie dzienne spożycie nasion czacz np. do zup. Uwaga: (ok. 3 łyżeczki). ne również złotymi ie to egzotyczne owoce, zwa Ekologiczne jagody inkask ierpkim smakiem. Poko-c słod m alny unik się wyraźnym, kotajli owocowych, jagodami. Charakteryzują do atek dod za przekąska lub jako lecane jako pyszna i odżywc wych mieszanek. musli, deserów oraz bakalio ywczych produktów na są jednym z najbardziej odż Ekologiczne jagody goji być spożywane jako ą mog goji ody ło białka. Jag świecie. To doskonałe źród ianki, kompotu, ciast, ows ej jako dodatek do porann samodzielna przekąska lub ą (jako herbata owocowa). deserów oraz z gorącą wod

SPRÓBUJ

Tahini, czyli pasta sezamowa W daniach kuchni arabskiej tahini jest składnikiem potraw takich jak baba ghanoush, sosu tahini, humusu, a nawet ciasteczek. Ma lekko orzechowy smak z nutą goryczki.

Zalety sezamu

Ziarna sezamu kryją w sobie dużo tłuszczów, głównie tych cennych z punktu widzenia zdrowia. Około 3 łyżki nasion nam od około 20% do niemal Zalety i powstawanie tahini zapewnią 30% dziennego zapotrzebowania Jesienią i zimą nie warto na wapń, żelazo, ą smacz- magnez, fosfor. Dla rezygnować ze zdrowych wi no sta mu za se Nasiona do chleba tłuszczów, jak olej sezamoodporności organiny i cenny dodatek eszanek mi ch wy wy i oliwa. To właśnie w wyzmu i ładnej cery i bułek, domo to delikatnie niku połączenia mielonych wspomagająco musli, sałatek (war ), sojowych ziaren sezamu i wspomniazadziała cynk (ok. uprażyć na patelni ch”, wegetanej oliwy powstaje tahini 13% dziennego „kotletów mielony , pasztetów riańskiego risotto czy (choć zdarza się też, że jedyzapotrzebowania). m ny łonoc do napojów (po ca nym surowcem są ziarna). Sezam zawiera o jak iu, an moczeniu i zmiksow Jakie właściwości zdrowotne też ryboflawinę, u, us mm hu ), mleko sezamowe , tiaminę i niacynę ch ma taka pasta? Zbliżone do wy ro se de i h yc past kanapkow tych, które zawarte są w jej oraz witaminę B6. słodkich kremów. głównym składniku, czyli sezamie.

Tahini na śniadanie Reklama

A jak wykorzystać tahini w kuchni? Dobrze nadaje się ono do kanapek. Z powodzeniem może zastąpić przesycone cukrem masła czekoladowe. Można je też wykorzystać chociażby w przygotowywanej na bazie cieciorki arabskiej potrawie o nazwie tysije. To ciekawy pomysł na zimę, bo tysije rozgrzewa i dodaje energii. Małgorzata Górska

Przepis na tysije Sposób przygotowania: Cieciorkę namoczyć na noc. Następnego dnia ugotować z łyżeczką soli i szczyptą sody (opcjonalnie dla szybszego ugotowania się cieciorki). Cieciorka powinna być ugotowana „al dente”, nie powinna się rozpadać (ok. 1 godzina gotowania). Podczas gotowania zbierać szum, który będzie pojawiał się na powierzchni wody. Chleb pokroić w kostkę o boku 1 cm i uprażyć w piekarniku na złocisty kolor. Na patelni rozpuścić masło, włożyć orzechy i smażyć na małym Składniki na 4-5 osób ogniu na złotobrązowy kolor. 30 dag suchej cieciorki 1/3 ugotowanej cieciorki widelcem lub tłuczkiem rozdrob- 4-6 łyżek tahini 1-2 ząbki czosnku nić na pastę, dodać czosnek, sok z 1/2 cytryny cytrynę i tahini. Dodać wody 1 placek chleba khobez (pita) z gotowania cieciorki do uzyskagarść orzechów pinii lub nerkowca nia pasty o gęstości miodu. Do 2-3 łyżki masła klarowanego lub 2 miski włożyć pozostałą odsąłyżki masła i 3 łyżki oleju roślinnego czoną gorącą cieciorkę. Zalać przygotowaną pastą (sosem). Wierzch posypać grzankami z chleba, uprażonymi orzechami i polać gorącym masłem ze smażenia orzechów. Można danie układać w misie warstwami - np. cieciorka, sos, cieciorka, sos, grzanki, orzechy. Natychmiast podawać gorące.

Przepis udostępniamy dzięki uprzejmości www.arabskie.pl

WIESZ WIĘCEJ

. .

’

PRODUKCJA I SPRZEDAZ ZYWNOSCI EKOLOGICZNEJ

BIOHURT Sp. z o.o. tel/fax: 56 49 859 67 biuro@biohurt.p www.biohurt.pl

DBAJ O ZDROWIE

Zimowe wzmacnianie odporności

W czasie jesienno-zimowych chłodów, zmian temperatury bardzo łatwo możemy się przeziębić. Od nas samych, w dużym stopniu, zależy, czy nasz organizm zahartuje się i uodporni na wszelkiego rodzaju wirusy i bakterie w te chłodne dni. Co zrobić, aby w naturalny sposób się wzmocnić?

Jedzmy zdrowo W okresie jesienno-zimowym należy pamiętać o jedzeniu warzyw, najlepiej w postaci surówek. Zajadajmy się więc marchewką, papryką, cykorią oraz kapustą kiszoną. To one w bardzo dużym stopniu wpływają na odporność naszego organizmu. Nie zapominajmy też o ziołach: bazylia, kminek czy majeranek dodane do potraw wzmocnią ich smak i poprawią nasze trawienie. W chłodne dni należy szczególnie pamiętać o zjedzeniu pierwszego posiłku, jakim jest śniadanie. Powinno być ono rozgrzewające i sycące, ale nie może zbytnio obciążać przewodu pokarmowego. Nie powinno zabraknąć w nim węglowodanów, białka i witamin. Warto do codziennego menu wprowadzić kaszę jęczmienną, jaglaną lub płatki owsiane czy jęczmienne. Zboża te mają bowiem bardzo dużo beta-glukanu, włókna błonnikowego o właściwościach antybakteryjnych. Jedzmy ryby, które, obok olei roślinnych, margaryny i oliwy z oliwek, są źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, czyli przede wszystkim kwasów omega-3 i omega-6. Wzmocnią naszą odporność i pomogą bronić się przed infekcjami. Nienasycone kwasy tłuszczowe odgrywają bardzo ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu hormonalnego i mózgu. Przed przeziębieniem uchroni nas naturalny miód pszczeli, zawierający w swoim składzie substancje o działaniu przeciwwirusowym i przeciwbakteryjnym.

Przepis na ziołową herbatkę rozgrzewającą

Czubatą łyżeczkę lub dwie saszetki kwiatów czarnego bzu i lipy zalewamy szklanką wrzątku. Po trzech minutach dodajemy dwa plastry cytryny, dwie łyżki soku z malin, szczyptę cynamonu, imbiru oraz trzy zmiażdżone goździki. Całość dosładzamy miodem. Pijemy gorącą. Każdy z tych składników będzie miał działanie rozgrzewające, a miód, cynamon, imbir i goździki działają też bakteriobójczo. Herbatka działa napotnie i jest bardzo dobra na pierwsze oznaki przeziębienia.

Naturalne soki z rokitnika, aronii, czarnego bzu, żurawiny czy egzotycznej aceroli zawierają mnóstwo dobrze przyswajalnej witaminy C. Sok wyciskany ze świeżych liści aloesu zawiera rozpuszczalne w wodzie witaminy, dobrze przyswajalne mikroelementy i stymulującą aloektynę. Jest silnym środkiem pobudzającym funkcjonowanie układu odpornościowego. Substancje biologicznie aktywne zawarte w soku uzyskiwanym z tej rośliny pobudzają działanie komórek układu immunologicznego, dzięki czemu organizm ma większą zdolność do zwalczania infekcji bakteryjnych, wirusowych, grzybiczych. Sok i intrakt z amerykańskiej jeżówki purpurowej zawierają związki aktywne pobudzające układ odpornościowy, zwiększają one produkcję substancji przeciwwirusowych i działają przeciwzapalnie. Oprócz tego nasilają zdolność białych krwinek do usuwania z organizmu bakterii i grzybów chorobotwórczych. Pamiętajmy o przyjmowaniu intraktu przez 10 dni (codziennie) lub przez 20 dni (co drugi dzień). Po zakończeniu cyklu należy odczekać od 2 do 3 tygodni przed ponownym zastosowaniem jeżówki.

Trzy razy C – czosnek, cebula i cytryna Czosnek, cebula i cytryna i ich szczególne właściwości zabezpieczą nas przed „atakiem” wirusów i bakterii. Czosnek ma właściwości przeciwzapalne i przeciwwirusowe. Jego ząbki zawierają przede wszystkim związki siarki, a także flawonoidy oraz selen. Działa jak antybiotyk. Należy pamiętać, że świeżo zgnieciony kilka minut przed jedzeniem uwalnia swoje dobroczynne związki: allicynę i tiosulfinat. Reklama

DBAJ O ZDROWIE

Przepis na sok z cebuli

To one właśnie osłabiają wirusy odpowiedzialne za przeziębienie, czyli m.in. rinowirusy i koronawirusy, a także wirusy grypy. Podczas zgniatania czosnku dochodzi do uwolnienia jeszcze innej substancji czynnej - ajoenu, który wspiera limfocyty w walce z wirusami wywołującymi infekcję. Cebula zawiera dużo witaminy A, B i C oraz fitoncydy, które mają wyjątkowe działanie bakteriobójcze i odpornościowe. Sok z cebuli pity codziennie w okresie wzmożonego ryzyka zachorowań na przeziębienie lub grypę, wspaniale chroni organizm przed infekcją.

Śpijmy dobrze Zmęczony organizm jest podatniejszy na różnego rodzaju infekcje. Dlatego ważne jest, aby się dobrze wysypiać. Dorosły człowiek potrzebuje ok. 8 godz. snu na dobę. Starajmy się nie zarywać nocy. Długotrwały stres działa podobnie jak hałas, podnosi ciśnienie krwi i poziom cholesterolu, osłabiając odporność. Dlatego starajmy się odpoczywać w ciszy.

Cebulę obieramy i wrzucamy do sokowirówki. Do powstałego soku z cebuli dodajemy sok z cytryny. Całość mieszamy. Codziennie wypijamy jedną łyżkę. Kuracja powinna trwać dwa tygodnie, tydzień przerwy i znowu dwa tygodnie. Sok należy przygotowywać na świeżo każdego dnia, ponieważ w czasie dłuższego przechowywania związki tracą swoją biologiczną aktywność. Cytryna - zawarte w owocu polifenole i witamina C wspomagają układ odpornościowy. W połączeniu z miodem tworzy duet, który wzmocni nasz organizm. Napój przygotowany z łyżki miodu i łyżki cytryny w połączeniu z przegotowaną wodą, pity codziennie na czczo, wspomaga system odpornościowy.

Hartujmy organizm Przed przeziębieniem uchroni nas także odpowiednie hartowanie organizmu. W czasie hartowania usprawniamy regulację cieplną

organizmu. Ciało przyzwyczajane do zimna staje się odporniejsze na działanie szkodliwych czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Jedną z prostszych form hartowania jest polewanie w postaci naprzemiennych natrysków ciepłą i chłodną wodą. Najpierw ciało polewamy ciepłą wodą (20-30 sekund), a potem chłodną (2-3 sekundy). Różnicę temperatur wody zwiększamy stopniowo, pamiętając o tym, żeby zabieg zakończyć wodą o temperaturze ciała. Pozytywny wpływ na nasz organizm mają również wizyty w saunie oraz wietrzenie sypialni lub spanie przy otwartym oknie. Pamiętajmy również o tym, aby jak najdłużej przebywać na świeżym powietrzu. Warto spacerować czy korzystać ze sportów zimowych. Aktywność fizyczna wzmocni nasz organizm, komórki zostaną dotlenione, poprzez co podwyższy się odporność na choroby. Elżbieta Typek, technik farmacji Reklama

GARŚĆ PRZEPISÓW

Świąteczne przepisy Z końcem lata, gdy zaczynają opadać pierwsze liście, przez moje ciało przechodzi dreszcz ekscytacji, że czas już odliczać do tego magicznego czasu. Co prawda, gdy przedzieram się przez tony śniegu i marznę na przystankach, nie jest mi tak bardzo do śmiechu, ale sam okres oczekiwania i rodzinnej atmosfery wynagradza trudy zimy. Tym razem przedstawiam garstkę przepisów na święta, zdrowsze, lżejsze ale smakowite propozycje na świąteczne stoły! Smacznego!

Wegetariański pasztet z fasoli Sposób przygotowania: Cebulki kroimy w kostkę i szklimy na patelni z oliwą, dodajemy pokrojone jabłka. Fasolkę z puszki odcedzamy i płuczemy na sitku, pod bieżącą wodą. Dokładamy fasolkę do jabłek i cebulki, dodając do tego wszystkie przyprawy, następnie doprawiamy solą i pieprzem. Podsmażamy jeszcze kilka minut i odstawiamy do przestygnięcia. Najwygodniej będzie przełożyć całą zawartość do miski, gdzie dodajemy mąkę i roztrzepane jajko. Na koniec z pomocą blendera, miksujemy całość. Aluminiową foremkę smarujemy olejem ryżowym lub oliwą i posypujemy mąką lub bułką tartą. Pieczemy 40 minut w 180 stopniach. Po upieczeniu, wyciągamy Składniki: z pieca i odstawiamy do całkowitego wystygnięcia. • puszka czerwonej fasoli Do dekoracji użyłam rozmarynku, który smakowo, • 2 średniej wielkości cebulki wpasował się idealnie! • 2 małe jabłka Proste, pyszne i szybkie! • 2 łyżeczki majeranku • 1 łyżeczka tymianku • ½ łyżeczki gałki muszkatołowej Reklama • ½ łyżeczki zmielonego kminku • 2 łyżeczki zmielonego siemienia lnianego • 1 jajko • sól i pieprz do smaku • 5 łyżek mąki orkiszowej • 2 łyżki oliwy z oliwek

Pieczone kawałki karpia w rękawie z ziołami i oliwkami Składniki: • poporcjowany karp • 1 łyżeczka suszonej papryczki chilli • 1 łyżeczka suszonego tymianku • 3 zmiażdżone ząbki czosnku • 1 posiekana natka pietruszki • 1 łyżeczka suszonego koperku • ¼ łyżeczki skórki z cytryny (wcześniej sparzonej wrzątkiem) • sól • pieprz • 6 pokrojonych czarnych oliwek

Sposób przygotowania: Rybę dokładnie myjemy i osuszamy, nacieramy ziołami, solą i pieprzem, siekamy oliwki i dekorujemy po wierzchu. Wkładamy do rękawa i pieczemy przez 10-12 min 180 stopniach. Ryba jest soczysta, pyszna i zdrowsza od smażonej kuzynki.

GARŚĆ PRZEPISÓW

Ciasto z makiem kontra ciasteczka z makiem Sposób przygotowania: Mak zalewamy wrzątkiem do przykrycia i studzimy odciskamy z nadmiaru wody. Na dużej patelni łączymy go z pozostałymi składnikami na małym ogniu i zostawiamy do wystygnięcia. Mąkę wsypujemy do miski i zalewamy ją wrzątkiem. Ostrożnie ugniatamy po czy dodajemy jajko, cukier i masło. Ciasto powinno mieć plastyczną konsystencję. Formujemy z niego kulkę i odstawiamy na 10-15 minut do lodówki. (Jeśli ciasto jest zbyt płynne, dosypujemy mąki). Propozycja 1: ciasto 3/4 ciasta wykładamy blaszką, pokrytą papierem do pieczenia (łącznie z bokami), do środka dodajemy masę makową, po czym resztką ciasta dekorujemy wierzch, układając z niego kratkę. Roztrzepanym białkiem smarujemy ciasto i pieczemy w 180 stopnia od 45-60 minut.

Składniki – ciasto: • 3 szklanki mąki razowej pszennej • ¼ szklanki wrzątku • 100g miękkiego masła • ¾ szklanki cukru • 1 jajko • 1 białko

Zdrowe batoniki owsiane z bakaliami

Sposób przygotowania: Płatki podrażamy na patelni, białka ubijamy na pianę i dodajemy do wystudzonych płatków. Dodajemy nasze dodatki i wylewamy na płaskiej blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Zapiekamy ok 15-20 minut. Po wyjęciu z piekarnika, kroimy na małe kwadraciki i odstawiamy do wystygnięcia. Następnie ciasteczka wyciągamy i dekorujemy.

Składniki: • ½ kg płatków owsianych • 4 białka • 4 łyżki miodu • 100 g ulubionych bakalii (moje ulubione rodzynki, migdały, żurawina) Jako dodatek: kilka łyżek wiórków kokosowych lub kilka kostek gorzkiej czekolady

Po więcej przepisów, zapraszam na mojego bloga www.foodidesign.blogspot.pl oprac. działu: Kornelia Strońska

Propozycja 2: ciasteczka Z ciasta formujemy małe kuleczki, układając na blaszce do pieczenia, następnie, przygniatamy je kciukiem, tworząc zagłębienie do którego małą łyżeczką nakładamy masę makową. Pieczemy około 20 minut do momentu podrumienienia.

Reklama

Składniki – Masa makowa: • 500 g zmielonego maku • 100 g rodzynek lub suszonej żurawiny • 50 g orzechów włoskich • 4 łyżki miodu • 100 g cukru • sok z 1 pomarańczy • 1 łyżeczka cynamonu • 1 łyżka masła, w temperaturze pokojowej

SPRAWIEDLIWY HANDEL

Kakao zamiast koki Jak Sprawiedliwy Handel staje się alternatywą dla narkobiznesu Z jakimi wyzwaniami borykają się rolnicy uprawiający kakaowiec? Jakie szanse daje im uczestnictwo w systemach rolnictwa ekologicznego i Sprawiedliwego Handlu? Wrażenia po podróży do Peru przedstawia Agnieszka Bińkowska, współtwórczyni pierwszej polskiej marki produktów BIO i Fairtrade.

także na szkolenia i nie może sobie pozwolić na wynajęcie technika, który pomoże mu w odpowiednim prowadzeniu upraw. To oznacza, że nie zwiększa wydajności swojej plantacji, pomimo że ma do tego doskonałe warunki. Wreszcie pojedynczy producent sam nie przejdzie certyfikacji ekologicznej ze względu na koszty, a do Fair Trade nie będzie miał dostępu ponieważ utworzenie

kolice Tocache w departamencie San Martin przez lata były związane z uprawą koki do produkcji kokainy. Gdy w latach dziewięćdziesiątych po pojmaniu lokalnych baronów narkotykowych narkobiznes załamał się, rząd oraz różnego rodzaju organizacje wspierające rozwój skupiły się na regionie San Martin. Przeprowadzono tam szkolenia dla rolników – Peru posiada doskonałe warunki do produkcji kakao, które nie były prawie w ogóle wykorzystywane. ▲ Spółdzielniom zależy na certyfikacji, bo o ile cena giełdowa za konwencjonalne Jednym z największych proziarno wynosi dziś około 3000 USD za tonę, blemów okazało się przestawienie to po doliczeniu do tego premii Fair Trade „mentalne” z łatwej w uprawie i przy- wynoszącej 200 USD i dodatkowej opłaty noszącej krocie koki na wymagające za jakość ekologiczną wysokości 200 USD, cierpliwości, wiedzy i umiejętności można uzyskać aż 3400 USD za tonę. Gra warta świeczki. kakao. Dla wielu rolników ciągle jest to duży problem, inni jednak zauważy- ► W Peru inwestuje się w naturalne i zrównoważone uprawy. Producenci wiedzą, że li już, że dobrze prowadzona uprawa obok jakości ziaren jest to najważniejszy kakaowców i produkcja wysokiej jako- aspekt produkcji. ści ziaren może być bardzo opłacalna. Dziś mówi się o tym, że Peru bez trudu kooperatywy jest tu wymogiem. To z kolei osiągnie wkrótce najwyższą wydajność powoduje, że część rynku będzie dla jego upraw kakao w przeliczeniu na hektar ziaren zamknięta i że nie uzyska za swoje (średnia w Peru wynosi około 600 ton/ha plony dodatkowych pieniędzy z racji naturocznie, przy czym w regionie, o którym ralnej i etycznej produkcji. mowa dochodzi do 2500 ton/ha, a może wzrosnąć nawet do 4000 ton/ha). Jak działają kooperatywy?

Współpraca kluczem do sukcesu

„

W ciągu ostatnich 20 lat rolnicy zaczęli uprawiać krzewy i sprzedawać brązowe, aromatyczne ziarna. Pośrednicy zaczęli je skupywać i odsprzedawać dalej, bogacąc się znacznie szybciej niż producenci. W wielu okolicznych miejscowościach rolnicy zaczęli się łączyć w różnego rodzaju ugrupowania, by móc działać razem. Pojedynczy rolnik, mający 1, 3 czy nawet 10 hektarów kakaowców nie ma szans, by sprzedać swój towar bezpośrednio odbiorcy. Nie stać go

Przyłączając się do kooperatywy, rolnik może zająć się faktyczną uprawą kakao, ponieważ zarówno sprawami administracyj-

nymi, jak i sprzedażą zajmuje się wynajęty przez kooperantów manager (gerente). Nie ma on prawa głosu na zgromadzeniach, może jednak i powinien służyć radą i sugestiami dotyczącymi planów czy strategii rozwoju organizacji. Jego zadaniem jest pozyskiwanie nowych odbiorców, negocjowanie kontraktów i dbanie o relacje z klientami. W przypadku większych kooperatyw ma do pomocy osoby zatrudnione w biurze, które dodatkowo zajmują się np. kwestiami związanymi z różnego rodzaju certyfikacjami i formalnościami. Wiele kooperatyw chcąc zachęcić potencjalnych klientów przechodzi kilka certyfikacji, dzięki czemu mogą zaoferować kakao ekologiczne wg standardów unijnych, amerykańskich czy japońskich,

do tego certyfikowane Fairtrade, UTZ czy Rainforest Alliance. Zwykle jako podstawę traktują certyfikację ekologiczną unijną oraz etyczną FLO (Fairtrade). Kooperatywy zatrudniają też techników lub inżynierów, którzy odpowiedzialni są za podnoszenie jakości i wydajności upraw. Są oni wykształceni w tym kierunku i mają stały kontakt z rolnikami. Co istotne, nacisk na lepszej jakości i ekologiczne ziarno oraz wzrost wydajności upraw jest stawiany

Pierwszy raz przybyłem w okolice Tocache w latach osiemdziesiątych. Nie było tu wtedy żadnej pracy poza biznesem związanym koką. Płaciło się tylko w dolarach, ludzie mieli mnóstwo pieniędzy, żyli dostatnio. Jednocześnie życie pojedynczej osoby było nie wiele warte. Po każdej fieście było wielu zabitych i nikogo to nie dziwiło, nikt z tym nic nie robił. Ludzie przywykli do przemocy i terroru. Uciekłem, ale gdy tylko dowiedziałem się, że robi się bezpieczniej, wróciłem wraz z rodziną i kupiłem ziemię. Wkrótce potem zaczęliśmy się organizować z innymi rolnikami i założyliśmy spółdzielnię Asproc. /członek kooperatywy Asproc/

SPRAWIEDLIWY HANDEL na pierwszym miejscu. Nie jest to wymóg narzucany przez zarząd czy jakiekolwiek zewnętrzne organy, ale doskonale rozumiana przez rolników strategia. Jest to bardzo perspektywiczne podejście, choć dla osoby z zewnątrz może być początkowo zaskoczeniem, że głównym celem rolników nie jest otrzymywanie jak największych kwot za tonę sprzedanego ziarna. Członkowie spółdzielni w Paraiso tłumaczyli to w bardzo prosty sposób: To nie jest ważne, że teraz wywalczymy 9 zamiast 8 soli za kilogram kakao. Są rzeczy ważniejsze. Jeśli podniesiemy wydajność, jeśli dowiemy się jak prowadzić uprawy, aby rośliny nie chorowały i ograniczymy straty, jeśli nauczymy się wcześnie ewentualne choroby identyfikować i uniemożliwiać rozprzestrzenianie się zarazy, jeśli zacienimy wszystkie poletka młodych kakaowców, stwarzając im lepsze warunki do wzrostu i dojrzewania, to za kilka lat w tych samych upraw będziemy zbierać 3000 zamiast 800 ton na rok. Dlatego to na tym musimy się skupić.

Czy wiesz, że

iących się kakao występuje w trzech różn ch: iana smakiem i aromatem odm na trud i a katn CRIOLLO – najrzadsza deli za iejs enn najc to z w uprawie, a prze za, o mocFORASTERO – najpopularniejs nym, ale krótkotrwałym smaku i Forastero TINITARIO – krzyżówka Criollo

Kakao a zdrowie Ziarna kakaowca to znakomite źródło magnezu, chromu, wapnia, żelaza, cynku, miedzi a nawet... witaminy C. Naukowcy zachwalają kakao za dostarczanie organizmowi antyoksydantów, czyli związków, które chronią przed wieloma chorobami, w tym chorobami nowotworowymi.

Dlaczego warto sięgać po kakao ekologiczne? Konwencjonalne uprawy kakaowca należą do najsilniej opryskiwanych pestycydami, ziarna kakaowca mają też wyjątkową zdolność to kumulowania toksycznych substancji, stąd sposób ich uprawy ma bardzo duże znaczenie. Ważną kwestią jest także wyjaławianie ziemi i niszczenie środowiska naturalnego poprzez stosowanie monokultur, czyli uprawy jednej rośliny na olbrzymich terenach. W rolnictwie ekologicznymi takie praktyki są zabronione – stosuje się łączenie uprawy kakaowca z bananami, papają, kukurydzą czy ananasem. Pozwala to nie tylko na naturalną ochronę przed wiatrami, ale także na dostarczanie glebie odpowiednich do prawidłowego wzrostu roślin, składników.

Reklama

Rolnicy zgodzili się przez pierwszy okres po utworzeniu kooperatywy obniżyć cenę jaką dostają za ziarna, po to by móc sfinansować przyszły rozwój – zakup maszyn, ogrodzenie terenu, przygotowanie miejsc do fermentacji kakao i do jego suszenia, a przede wszystkim opłacenie techników. – W przyszłym roku pieniądze na te cele będą pochodzić z premii Fair Trade, jednak ponieważ kooperatywa przeszła certyfikację w tym roku, te dodatkowe środki nie są jeszcze dostępne – mówi prezydent tej organizacji. Ruch spółdzielczy jest w Peru stosunkowo popularny, a możliwość uzyskania dodatkowych funduszy na rozwój zachęca kooperatywy do włączania się w system Fair Trade. Cooperativa Agroindustrial Paraiso poszła jeszcze dalej: jest jedną z sześciu organizacji z okolic Tocache, które w kwietniu tego roku postanowiły zjednoczyć swoje siły, by móc uzyskać większe możliwości negocja-

Do Polski pierwsze ziarna kakao trafią pod marką Pizca del Mundo być może jeszcze w tym roku. Na zdjęciu autorka tekstu z prezydentem kooperatywy Paraiso.

cyjne i by móc zaoferować większe ilości kakao klientom. Wspólnie utworzyły centralę Cacao de Aroma, która reprezentuje ich interesy. Każda z organizacji członkowskich jest niewielka – od 90 do 250 członków posiadających średnio 3,5 hektara upraw. Żadna, nawet największa z nich, do tej pory nie była w stanie realizować zamówień zagranicznych, dlatego wysłanie do Hamburga pierwszego wspólnego kontenera w lipcu tego roku było wydarzeniem historycznym dla zaangażowanych w projekt rodzin. Kooperatywy mają już kontrakty na kolejnych kilka kontenerów na ten rok. Agnieszka Bińkowska

DBAJ O ZDROWIE

PORADNIK DOMOWY

PRAKTYCZNY PORADNIK DOMOWY Gorczyca na ciepłe stopy By Twoje stopy zawsze były ciepłe i nie przemarzały, zwłaszcza zimą, nasyp do skarpetek trochę zmielonych ziaren gorczycy. Ten prosty zabieg zabezpieczy Twoje stopy przed zimowym chłodem.

Ciasto nie wyszło? Daj mu drugie życie! Gdy podczas świątecznych wypieków nie wyrośnie, opadnie lub zrobi się zakalec z Twojego drożdżowego ciasta lub biszkoptu - nie wyrzucaj go i nie niszcz. Zrób z niego… bułkę tartą. Wystarczy jak nieudane ciasto pokroisz na dosyć cienkie kawałki, dobrze wysuszysz w piekarniku i następnie zmielisz w młynku. Rodzaj zmielenia decyduje, czy otrzymasz grubo czy drobno mieloną bułkę tartą. Tak oto w prosty sposób możesz uratować nieudane ciasto i dać mu „drugie, smaczne życie.”

Terpentyna na plamy od żywicy i po paście do butów Gdy podczas instalowania choinki lub przygotowywania stroików ze świerku lub sosny, Twoje ubrania zabrudzą się życicą, możesz ją w prosty sposób usunąć, wykorzystując terpentynę. Wystarczy jak wylejesz trochę na plamę i odczekasz kilka minut. Gdy plama zniknie wypierz ubranie w ciepłej wodzie z dodatkiem naturalnego mydła. Terpentyna świetnie usunie także plamy na ubraniach powstałe podczas pastowania butów. Gdy nie masz jej pod ręką do usuwania plam po paście możesz także wykorzystać spirytus lub rozcieńczony amoniak. Opracowanie działu: Magdalena Przybylak-Zdanowicz Reklama

Cebula i cukier w walce z rdzą Podczas mycia w zmywarce lub gdy źle osuszysz sztućce pojawić się mogą na nich rdzawe naloty lub sama rdza. Jak ją usunąć? Wystarczy jak połówkę soczystej cebuli dosyć mocno posypiesz cukrem pudrem i zaczniesz nią delikatnie przecierać noże i widelce. Plamy powinny zniknąć, a sztućce odzyskają dawny blask. W ten sam sposób możesz usunąć rdzę z innych metalowych przedmiotów.

JAK POWSTAJE BIO

Odwiedzamy pionierów ekorolnictwa Aleksandra i Mieczysław Babalscy to pionierzy rolnictwa ekologicznego w Polsce. Od wielu lat przy niewielkim gospodarstwie działa Wytwórnia Makaronu BIO. Chociaż specjalizują się w uprawie zbóż (przede wszystkim dawnych gatunków), prowadzą również sad ze starymi jabłoniami. O swoim gospodarstwie Mieczysław Babalski mógłby opowiadać długo i robi to często, bo do Pokrzydowa często przyjeżdżają różnego rodzaju wycieczki.

ieś położona jest kilka kilometrów od Brodnicy (woj. kujawsko-pomorskie), a gospodarstwo, które swojego czasu mogło poszczycić się pierwszym przyznanym w Polsce atestem (gdy nie było jeszcze certyfikatów) Stowarzyszenia Ekoland, znajduje się nieopodal kościoła. Wytwórnia makaronu najpierw działała w wydzielonym budynku przy gospodarstwie, obecnie przeniesiono ją kawałek dalej, gdzie jest więcej przestrzeni. Bardzo blisko domu państwa Babalskich znajduje się ok. 9 ha pól, a także urokliwy stary sad. Ekologicznie gospodaruje się tutaj od ponad 20 lat.

Kiedy „eko” znaczyło pod prąd… Pierwsze myśli o rolnictwie ekologicznym pojawiły się u Mieczysława Babalskiego jeszcze w latach 70. podczas pracy w PGR, gdzie obserwował nadużywanie chemii i brak pozytywnych efektów jej działania. W praktyce gospodarstwo ekologiczne udało się uruchomić pod koniec lat 80. – Na początku było bardzo trudno, nie było skąd zdobywać wiedzy. Uczyliśmy się od Szwajcarów, Niemców i Austriaków

– wspomina. Trudne było także przekonanie konsumentów do żywności BIO. W 2014 roku narzekamy na niską świadomość Polaków w tym zakresie, a i tak jest zdecydowanie lepiej niż u progu lat 90., gdy informacja upowszechniała się znacznie wolniej niż dziś, gdy eko jest modne.

Państwo Babalscy podróżowali po całej Polsce. Odwiedzali kiermasze, dożynki, jarmarki. Krok po kroku budowali świadomość i bazę klientów. To procentuje dziś, bo makarony, mąki i kasze z charakterystycznym rysunkiem młyna są obecne niemal w każdym sklepie z żywnością BIO.

Orkisz, samopsza, płaskurka przywrócić zapomniane zboża

Reklama

Pasją Mieczysława Babalskiego są dawne odmiany zbóż, m.in. orkisz, samopsza i płaskurka. – Dobrze nadają się one do uprawy ekologicznej i charakteryzują się lepszymi właściwościami zdrowotnymi niż współczesna pszenica – mówi rolnik, który dawne gatunki zbóż z powodzeniem wykorzystuje do wytwarzania mąki, kaszy, makaronów (które są sztandarowymi produktami zakładu), a nawet bardzo oryginalnej kawy. – Gdy zaczynaliśmy promować produkty orkiszowe, ludzie dziwili się Do 24.12.2004 r. na hasło „biokurier” 10 % zniżki.

JAK POWSTAJE BIO i pytali, co to za roślina. Dziś jest inaczej, w zasadzie nie nadążamy z produkcją – mówi Mieczysław Babalski.

Małe jest piękne Mimo coraz większego zainteresowania produktami, nie chce on zwiększać skali produkcji. Dlaczego? - Nie jestem zwolennikiem „gigantomanii”. Przestawienie się na większą, masową skalę groziłoby tym, że stracilibyśmy kontrolę nad niektórymi procesami i trudniej byłoby nam utrzymać

Orkisz, samopsza, płaskurka Dlaczego są droższe? Płaskurka, orkisz czy samopsza nie tylko dają mniejsze plony, ale wymagają też tradycyjnej, ekologicznej uprawy. Trudniejszy jest także ich zbiór. Dlaczego? Są to tzw. zboża niewymłacalne. Oznacza to, że po zbiorze kombajnem w zbiorniku znajduje się nie ziarno (jak w przypadku pszenicy), ale połamane kłosy, które odplewiane są dopiero później, co wiąże się z dodatkowymi kosztami.

wysoką jakość – mówi Mieczysław Babalski. Aktualnie zakład przypomina manufakturę, większość prac wykonywana jest ręcznie.

Stawiają na produkty „razowe”

Praktycznie wszystkie produkty zbożowe z Wytwórni Makaronu BIO są razowe bądź też mielone w niewielkim stopniu. – Jeżeli już pracujemy z najwyższej jakości surowcami z gospodarstw ekologicznych, nie warto pozbawiać ich najcenniejszych właściwości, a te zachowamy tylko nie naruszając pełnego ziarna zbóż – tłumaczy Mieczysław Babalski. - Przetwarzanie takiego surowca jest na pewno trudniejsze, ale nie można wciąż iść na łatwiznę, bo odbija się to na zdrowiu konsumentów – dodaje.

Nie tylko z pszenicy Co ciekawe, w Pokrzydowie dostępne są nie tylko makarony pszenne czy orkiszowe, ale także owsiane i żytnie. Makaronami żytnimi Mieczysław Babalski zadziwił kilka lat temu w trakcie Targów BioFach w Norymberdze nawet Włochów… W ofercie Wytwórni znajdziemy także kasze, m.in. jaglaną, orkiszową czy gryczaną.

Sad starych odmian Dawne odmiany królują także w sadzie państwa Babalskich – to inicjatywa bardziej hobbystyczna niż produkcyjna. Obok siebie rośnie wiele odmian jabłoni (m.in. szara reneta, grafsztynek, kronselska czy antonówka), grusz i śliw. Sad to stały punkt wycieczek odwiedzających gospodarstwo państwa Babalskich. – To znakomita okazja do pokazania bogactwa smaków. Ten sad ma ocalić je od zapomnienia, a także stworzyć miejsce, w którym można spróbować owoców innych niż w sklepach – mówi Mieczysław Babalski. Karol Przybylak

Kontakt z gospodarstwem Aleksandra i Mieczysław Babalscy 87-312 Pokrzydowo 99, tel./fax: (56) 49 859 77 e-mail: bio@biobabalscy.pl facebook: www.fb.com/biobabalscy

JAK POWSTAJE BIO

Jak oddziałują na siebie

zioła i leki? Łatwy dostęp do preparatów ziołowych niekiedy może zacierać w nas poczucie, że mamy do czynienia z substancjami, które wywołują efekt farmakologiczny. Powinniśmy pamiętać, że zioła to również leki i dlatego należy przestrzegać zalecanych dawek i wszelkich zaleceń medycznych związanych z danym preparatem ziołowym. Ważne jest również to, aby zwracać uwagę na możliwości wystąpienia interakcji między lekiem chemicznym a ziołowym. Omawiamy zależności pomiędzy popularnymi ziołami a często zażywanymi lekami. Zioła stosować możemy w postaci herbatek do zaparzania lub zebrane samodzielnie. Równie popularną formą są nalewki i intrakty zawierające w swym składzie alkohol. W aptekach i sklepach zielarskich coraz więcej pojawia się preparatów złożonych z kilku surowców ziołowych i mimo że posiadają status suplementów diety, nie możemy zapominać o ich leczniczym działaniu.

„Usypiający” kozłek lekarski Stosując jednocześnie preparat ziołowy i lek zalecony przez lekarza, działające na to samo schorzenie, możemy mieć do czynienia ze zjawiskiem synergizmu addycyjnego, czyli sumowaniem się efektów działania. Takim przykładem jest interakcja między preparatami z kozłka lekarskiego (Valeriana officinalis), który wchodzi w skład mieszanek uspokajających i nasennych lub nalewek o takim działaniu, z jednocześnie podawanymi lekami nasennymi i uspokajającymi z grupy benzodiazepin, stosowanymi z przepisu lekarza. Naturalne substancje występujące w korzeniu kozłka oddziałują na te same receptory, poprzez które działają chemiczne substancje należące do benzodiazepin (m.in. diazepam, lorazepam, alprazolam, estazo-

Leki a zanieczyszczenia żywności Chwila uwagi należy się interakcjom leków z zanieczyszczeniami żywności. Do najczęstszych należą interakcje z wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (WWA), które powstają na skutek termicznego przetwarzania żywności (np. grillowane mięso, warzywa). WWA występują również jako składowe zanieczyszczeń atmosferycznych, gdyż emitowane są przez fabryki czy spaliny samochodowe. Dlatego też związki te występują w owocach i warzywach uprawianych na terenach przemysłowych. WWA są induktorami enzymów cytochromu P-450, co oznacza, że odpowiadają za przyspieszenie metabolizmu niektórych leków (m.in.: trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, neuroleptyków, leków przeciwzakrzepowych), skracając ich czas działania i jednocześnie nasilając efekty niepożądane. Równie niebezpieczne są interakcje azotanów, które stosowane są do konserwacji żywności. Związki te znajdują się również w warzywach nawożonych nawozami azotowymi. Azotany wchodzą w interakcje z lekami zawierającymi grupy aminowe drugo- i trzeciorzędowe (penicyliny, leki przeciwhistaminowe, przeciwdepresyjne, przeciwbólowe i przeciwzapalne). Na drodze przemian mikrobiologicznych i chemicznych dochodzi do powstawania rakotwórczych nitrozozwiązków.

lam, nitrazepam, klonazepam, midazolam). Wynikiem tego współdziałania jest pogłębienie efektu nasennego i narkotycznego.

Rekordzistka lukrecja Rekordzistką jeśli chodzi o ilość interakcji jest lukrecja gładka (Glycyrrhizaglabra). W lecznictwie korzeń lukrecji stosowany jest jako środek wykrztuśny, moczopędny, pobudzający przemianę materii i przeczyszczający. Ale nie tylko w preparatach leczniczych spotykamy się z tą rośliną. Korzeń lukrecji, jako że jest bardzo słodki, zastępuje cukier w produktach spożywczych. Na składnik ten powinni uważać pacjenci przyjmujący lek moczopędny – furosemid, gdyż w przypadku przewlekłego stosowania tego leku oraz przyjmowania lukrecji, dochodzi do wspomnianego już zjawiska synergizmu hiperaddycyjnego. Efektem jest nie tylko wzmożone działanie moczopędne, ale także zwiększona utrata potasu z moczem, w wyniku czego pojawić się mogą takie problemy zdrowotne jak: zaburzenia rytmu serca, osłabienie, skurcze mięśni. Z tych samych przyczyn na lukrecję powinni uważać pacjenci stosujący glikozydy nasercowe (np. digoksynę). Lukrecja gładka zaliczana jest również do surowców fitoestrogenowych. Substancje te nasilają lub osłabiają działanie hormonów, które stosowane są przez kobiety m.in. jako preparaty antykoncepcyjne czy leki w hormonalnej terapii zastępczej w okresie menopauzy. Niekorzystnym efektem jest również nasilenie działań niepożądanych: migreny, nudności, obrzęki, nadciśnienie.

Miłorząb dwukwiatowy dla seniorów Bardzo często składnikiem preparatów ziołowych lub suplementów diety jest miłorząb dwukwiatowy (Ginkgobiloba).

DBAJ O ZDROWIE Miłorząb zalecany jest szczególnie osobom starszym w celu usprawnienia krążenia mózgowego oraz ogólnoustrojowego krążenia poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych. Preparaty zawierające wyciągi z liści miłorzębu wchodzą w interakcje z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi oraz lekami przeciwzakrzepowymi. Efektem tych interakcji jest nasilenie działań niepożądanych, które objawiają się w postaci krwawień. Krwawienia z dziąseł lub nosa obserwowane są często u osób długo stosujących preparaty z miłorzębu i jednocześnie poddawanych kuracji lekami przeciwbólowymi zawierającymi: ibuprofen, naproksen czy kwas acetylosalicylowy. Podobny efekt może wystąpić w przypadku podawania leków przeciwbólowych i preparatów zawierających: kwiat kasztanowca (FlosHippocastani), koszyczek rumianku (Anthodiumchamomille), czosnek (Alliumsativum), nasienie kozieradki (Semen Foenugraeci), kłącze imbiru (RhizomaZingiberis) lub żeń-szeń (PanaxGinseng).

Mięta pieprzowa, uwaga przy niedokrwistości Nawet powszechnie stosowana mięta pieprzowa (Menthapiperita) może wchodzić w interakcje z lekami. Nie powinny jej stosować osoby przyjmujące leki na niedokrwistość, a to dlatego, że mięta zmniejsza wchłanianie żelaza.

Kiedy ostrożnie obchodzić się z dziurawcem Równie niebezpieczne efekty interakcji obserwowane są przy jednoczesnym podawaniu suplementów diety zawierających L-tryptofan i przyjmowaniu preparatów zawierających alkoholowe wyciągi z dziurawca zwyczajnego (Hipericumperforatum). Zarówno L-tryptofan, jak i wyciągi z dziurawca wykazują działanie przeciwdepresyjne, które jest wynikiem zwiększonego uwalniania serotoniny w mózgu. Takie wzmożone uwalnianie serotoniny na skutek interakcji zagraża zdrowiu, a nawet może prowadzić do nagłego zgonu.

Widać zatem, że zioła należy tak poważnie traktować, jak i inne leki, zwłaszcza jeśli poddawani jesteśmy długotrwałym kuracjom. Dlatego w przypadku przewlekłych chorób o każdym dodatkowo wprowadzanym preparacie należy poinformować lekarza prowadzącego. Niemałe znaczenie odgrywa również dieta, dlatego powinniśmy wybierać produkty jak najmniej przetworzone i pochodzące z terenów ekologicznych. mgr farm. Joanna Typek

Reklama

Pijesz kawę, uwielbiasz jej smak?

Poczuj smak Ale’Eko CAFÉ PL-EKO-09

Kawa AleEkoCafe zawiera w sobie bogactwo składników mineralnych szczególnie magnezu i wapnia, które pomagają utrzymać równowagę kwasowo-zasadową w organizmie. Świadczą o tym liczne badania laboratoryjne, w których kawa AleEkoCafe osiągnęła rewelacyjny wynik pH 6,5 gdy pospolite kawy mają kwasowość na poziomie 4,8-5,4 pH. Kolejnym argumentem, który przemawia na jej korzyść to pochodzenie. AleEkoCafe wywodzi się z małych organicznych plantacji nieskażonych pestycydami i nawozami sztucznymi. Znalazło to potwierdzenie w przyznanym jej cetryfikacie przez niezależną jedostkę ceryfikującą Centrum Jakości AgroEKO Sp. z o.o. Dla wszystkich miłośników kawy, wybór AleEkoCafe staje się złotym środkiem pozwalającym połączyć przyjemność ze zdrowiem. Kawosze mogą teraz delektować się wyśmienitym smakiem, który poza łagodnością długotrwale pobudza oraz sprzyja witalności i służy koncentracji." Producent: Bio Point Głowacki sp.j., 95-020 Andrespol, ul. Rokicińska 122, tel 42 673 50 10, www.aleekocafe.com

WIESZ WIĘCEJ

Żywność ekologiczna. Fakty i mity

cz. 3

Podczas różnego rodzaju spotkań i rozmów niejednokrotnie spotykamy się z wieloma obiegowymi sądami na temat żywności ekologicznej. W tej serii artykułów Andrzej Szeremeta porządkuje naszą wiedzę.

Żywność FAIRTRADE to żywność ekologiczna Fałsz. Na rynku można znaleźć produkty posiadające certyfikat ekologiczny oraz znak Fair Trade (przyznawany produktom Sprawiedliwego Handlu). Nie oznacza to jednak, że wszystkie produkty posiadające certyfikat FAIRTRADE są ekologiczne i odwrotnie. Idea sprawiedliwości społecznej wpasowuje się w założenia rolnictwa ekologicznego, a przyjazne naturze metody i sposoby gospodarowania są ważne także dla instytucji wdrażających systemy certyfikacji FAIRTRADE. Obie idee uzupełniają się więc wzajemnie, ale nieco inaczej rozkładają akcenty. Kryteria FAIRTRADE obejmują także pewne aspekty środowiskowe, takie jak np. zakaz niebezpiecznej agrochemii czy GMO, jednak w mniejszym wymiarze niż kryteria rolnictwa ekologicznego. Z tego względu wielu producentów uzyskuje dodatkowy certyfikat rolnictwa ekologicznego (bio-, organic). Z kolei ekocertyfikat nie dotyczy kwestii społecznych, a jedynie systemu produkcji żywności. Co ciekawe, idea Sprawiedliwego Handlu coraz częściej wykracza poza kwestie związane z handlem pomiędzy krajami Europy czy USA a dostawcami z Afryki czy Ameryki Reklama

Południowej. W Europie pojawiają się pomysły certyfikowania handlu produktami pochodzącymi od europejskich, regionalnych producentów. Ciekawym przykładem połączenia certyfikacji rolnictwa ekologicznego i Fair Trade jest np. Naturland Fair czy Soil Association Ethical Trade.

Produkty ekologiczne mają lepszy smak i zapach Dość powszechnie twierdzi się, że produkty ekologiczne smakują lepiej. Jest to przekonanie, które trudno udowodnić badaniami. Warto jednak zauważyć, że coraz więcej szefów kuchni sięga po produkty naturalne, tradycyjne i ekologiczne. Niektórzy, w tym wielu specjalistów, nie mówią, że żywność ekologiczna smakuje lepiej, ale twierdzą, że produkty ekologiczne cechuje autentyczny smak i zapach. Problem smaków, zapachów i aromatów żywności ekologicznej poddany został naukowej analizie w ramach projektu Ecropolis, który realizowany był w latach 20092012 przez podmioty z Francji, Włoch, Holandii, Szwajcarii, Niemiec i Polski. Jego efektem jest baza danych OSIS (Organic Sensory Information System) – można w niej poznać wyniki badań porównawczych (pod względem właściwości sensorycznych) żywności eko i konwencjonalnej, a także poznać preferencje i opinie konsumentów na ten temat. Baza danych dostępna jest na stronie: www.ecropolis.eu

WIESZ WIĘCEJ Skąd bierze się „lepszy” i autentyczny smak żywności ekologicznej? Może być kilka powodów takiej sytuacji. Owoce i warzywa dłużej dojrzewające na polach i w sadach cechuje bardziej rozwinięty smak i aromat zdarza się to bardzo często w przypadku rolnictwa ekologicznego, często w przypadku produktów od małych rolników konwencjonalnych i rzadko w rolnictwie przemysłowym. Produkty ekologiczne bardzo często są sprzedawane sezonowo i są świeże. W wielu przypadkach dla zachowania jakości przetworzone produkty produkuje się tak, by nie miały długiego terminu przydatności do spożycia. Więc wiele produktów ekologicznych krócej leży na półce w magazynach i sklepach. Naturalne i nieintensywne nawożenie to wolniejszy i dłuższy rozwój roślin, co przekłada się na rozwój substancji smakowo-zapachowych. Wolnowybiegowy chów świń rasy W rolnictwie ekologicznym częZłotnicka Pstra w jednym z gospodarstw ściej uprawia się stare odmiany roślin ekologicznych na Warmii. i rasy zwierząt.

Nowe, współczesne odmiany hodowane są w nastawieniu głównie na wydajność, wielkość, wygląd, przydatność do przetwórstwa i długiego przechowywania, a nie na smak i aromat. Stare odmiany bardzo często cechują się lepszymi walorami smakowymi i aromatami. I to wśród produktów ekologicznych znajdziemy je częściej. Smak ekologicznych produktów zwierzęcych to w dużym stopniu efekt zróżnicowanego, naturalnego i ekstensywnego żywienia zwierząt - ekologiczne pasze bez pestycydów i dostęp do bardzo zróżnicowanego pokarmu na pastwiskach i wybiegach. Na smak ekologicznych produktów wpływa również zdrowie i dobrostan zwierząt. Przetworzone produkty ekologiczne cechują bardziej autentyczne receptury. Mniej dodatków do żywności ogólnie oraz brak syntetycznych aromatów, barwników i konserwantów w szczególności. Andrzej Veríssimo Szeremeta

Poglądy wyrażone w artykule są na wyłączną odpowiedzialność autora i w żaden sposób nie reprezentują poglądu Instytucji Europejskiej, w której pracuje.

Zapytaj Biokurier! Szukacie odpowiedzi na pytania związane z żywnością bio lub innymi produktami ekologicznymi? Interesuje Was, jak powstają produkty z ekocertyfikatem bądź co w ogóle oznacza taki dokument?

Zapraszamy do przesyłania pytań na adres e-mailowy: redakcja@biokurier.pl . W każdym kolejnym numerze Biokuriera odpowiadać będziemy na najciekawsze pytanie a jego autor nagrodzony zostanie produktami ufundowanymi przez dystrybutora produktów Hanoju. Tym razem na zwycięzcę czekają 3 ekologiczne puree z owoców aceroli (1 litr). Owoc aceroli, ma bardzo wysoką zawartość witaminy C. Jeden owoc ważący 4,5 g ma jej tyle co kilogram cytryn. Również aktywność przeciwrodnikowa soku z Aceroli jest znacznie wyższa w porównaniu z innymi owocami. Inne cenne składniki owoców aceroli to: flawonoidy, fosfor, wapń, żelazo, prowitaminę A, witaminę E, witaminy z grupy B (tiaminę, ryboflawinę B2, niacynę), witamina PP, 17 karotenoidów, wśród których największą część stanowił β-karoten, antocyjany. Działanie: Uelastycznia i uszczelnia naczynia krwionośne, aktywuje mechanizmy odpornościowe organizmu, zmniejsza uczucie zmęczenia, wspomaga regenerację kolagenu (skóra), a więc opóźnia efekty starzenia, polecana również w czasie wytężonego wysiłku.

Jeśli sok to tylko od HANOJU:

Przy produkcji naszego soku najwyższe standardy zachowane są na wszystkich jej etapach od uprawy samej rośliny, przez metody pozyskiwania soku, transport i butelkowanie. Potwierdzone jest to przez odpowiednie, uznane certyfikaty. Soki Hanoju charakteryzują się łagodnym smakiem, pełnią aromatu oraz bogactwem składników odżywczych.

www.hanoju.pl ● www.hanoju-sklep.pl

Zapraszamy do korespondencji. Na Wasze wiadomości czekamy pod adresem: redakcja@biokurier.pl

Reklama

Produkty pielêgnacyjne do w³osów i skóry,oraz farby roœlinne do w³osów CulumNATURA® satuscolor to certyfikowane kosmetyki naturalne. Produkowane wed³ug wymogów Austriackiego Kodeksu ¯ywnoœci. Bie¿¹ce kontrole Pañstwowej Instytucji Kontrolnej AgroVet gwarantuj¹ zawartoœæ wy³¹cznie naturalnych sk³adników, bez jakichkolwiek dodatków substancji syntetycznych.

Ju¿ teraz mo¿na korzystaæ z bezpiecznej naturalnej koloryzacji farbami CulumNATURA® w salonach:

Salon CulumNATURA® ul.£aska 91a Zduñska Wola Tel: 43-824-07-91

BIO Gardenia

ul. Andersa 13 lok.28 Warszawa tel: 603-966-781 www.biogardenia.pl

SALON KOSMETYCZNY

ANNA SPÊTANA ul. Mostowa 1a Zduñska Wola tel: 508-728-241

BIO STATION

ul. Zakroczymska 7, Nowy Dwór MazowieckiI tel. 519152290 www.biostation.pl

ANEMONKA

ul. Œniadeckich 17 A,l.15 Warszawa tel. 515 298 808 www.anemonka.pl

MEDICUS

ul. Czy¿ewskiego 1 Be³chatów tel: 044 633 12 21 Posiadamy certyfikat:

DAMA sp. z o. o. www.culumnatura.pl

KOSMETYKA NATURALNA

sposobów na zimową pielęgnację dłoni

Zimą skóra, zwłaszcza dłoni, potrzebuje szczególnego nawilżenia i zabezpieczenia przed zimnem, wiatrem i przesuszeniem. Jak sprawić by była w dobrej kondycji? Pomogą naturalne kosmetyki, które z powodzeniem można aplikować również na twarz, szyję, dekolt, a także suche łokcie i kolana.

Kompres migdałowy uniwersalny

Na zniszczone, suche i sp ękane dłonie warto zrobić kompres z mą nych migdałów, połączony czki ze zmielomleka, oliwy z oliwek lub ch z odrobiną żółtka, octu winnego ow oleju lnianego, oc miodu. Z tych składników owego oraz gotować gęstą, jednolitą należy przyma kosmetyk nałożyć na dło sę. Gotowy ręcznikiem lub włożyć w nie i obłożyć du Kompres najlepiej pozosta że rękawiczki. przez całą noc, wtedy efewić na skórze łania jest najlepszy. Komp kt jego dziawygładza, natłuszcza, od res delikatnie żywia, poprawia wygląd skóry.

Ocet dla pięknych dłoni By dłonie ładnie wyglądały, warto smarować je ulubionym octem winnym. Wystarczy rozcieńczyć ocet w równej proporcji z wodą i regularnie wcierać w skórę. Zabieg warto wykonywać zwłaszcza, gdy zamierza się pracować w ogrodzie, a na dworze jest chłodno. Ocet sprawi, że palce zachowają elastyczność, będą sprawne, a skóra będzie delikatna, gładka i miękka.

KOSMETYKA NATURALNA Peeling otrębowy

Krem ziemniaczany na podrażnienia rąk

By usunąć martwy naskórek z dłoni warto zrobić otrębowy peeling. Szklankę dowolnych zmielonych otrąb wystarczy połączyć z olejem roślinnym. Dokładnie wymieszać i powstałą papką ścierać zrogowaciały naskórek. Peeling otrębowy dobrze oczyszcza, napina i pielęgnuje skórę, zwłaszcza zimą.

Bardzo skutecznym wygląd spękanej, szo środkiem polepszającym krem przygotowany zrstkiej skóry rąk może być Obrać i ugotować w niegotowanych ziemniaków. średniej wielkości zie wielkiej ilości wody cztery m zawierające dużo skro niaczane bulwy (najlepiej kładnie z dwoma łyżka bi). Warzywa ugnieść dodwoma łyżkami oleju mi wywaru z ziemniaków, delikatnego oleju, na lnianego, oliwy lub innego oraz dwoma łyżkami jlepiej tłoczonego na zimno, gli zapach można dodać ceryny. By krem miał ładny dowego, różanego lubkilka kropel olejku lawenkrem przechowywać soku z cytryny. Gotowy Wcierać delikatnie w w lodówce przez kilka dni. na skórze około 10-15 skórę dłoni, pozostawiając m wodą. Regularne stosoinut. Krem zmywać ciepłą staje się delikatna, wywanie sprawia, że skóra gładzona i odżywiona.

Reklama

MLEKO KLACZY

Maseczka z awokado i żółtka Gdy skóra dłoni jest sucha, pomarszczona i brakuje jej jędrności warto zaaplikować na nią maseczkę z awokado. Połówkę owocu rozdrobnić, dodać 1 małe żółtko, łyżkę miodu i kilka kropel soku z cytryny lub octu owocowego. Składniki dokładnie wymieszać i nałożyć na dłonie na 15-20 minut. Następnie przemyć skórę ciepłą wodą. Zielona maseczka nawilży, natłuści i wygładzi.

Co czyni mleko klaczy tak wartoœciowym?

w³aœciwoœci od¿ywcze porównywalne z mlekiem kobiecym Ferma Udoju Klaczy, K³odzin 3, 62-290 MIEŒCISKO tel.: 600 575 797 K³odzin 3, 62-290 MIEŒCISKO

Reklama

Poradnik „ABC kosmetyki naturalnej, t. 2: warzywa” już dostępny 2 tom serii ABC kosmetyki naturalnej to: ▪ Ponad 170 przepisów na maseczki, toniki, eliksiry, okłady, peelingi, kąpiele z wykorzystaniem warzyw ▪ Indeks dolegliwości i schorzeń pomagający w szybkim dotarciu do informacji ▪ Praktyczne porady i wskazówki przydatne podczas domowego wytwarzania eko kosmetyków ▪ Informacje o walorach zdrowotnych i wykorzystaniu w kosmetyce naturalnej sezonowych warzyw ▪ Liczne ciekawostki i praktyczne porady

Kup na wydawnictwogaj.pl lub allegro.pl

NEWSROOM Złote Medale na Targach Natura Food 2014 przyznane 37 produktów konkurowało w tym roku o Złote Medale Targów Natura Food. Nagrody przyznano w 4 kategoriach: produkty ekologiczne, produkty naturalne niecertyfikowane, produkty tradycyjne oraz produkty ekologiczne. W kategorii produktów ekologicznych nie przyznano Złotego Medalu, ale wyróżnienie otrzymała Eko Piekarnia z Wydmin (woj. warmińsko-mazurskie) za chleb Bio wiejski. W kategorii produkty naturalne niecertyfikowane triumfowała Pracownia Cukiernicza Magdalena Kroczek (sorbet pietruszkowo-jabłkowy), a w kategorii produkty tradycyjne Złoty Medal Natura Food 2014 otrzymali: Bacówka Towary Tradycyjne (parówki cielęce) oraz Mazurskie Miody (Okowita Miodowa). W kategorii ekologiczne produkty zagraniczne Złoty Medal Natura Food 2014 otrzymała: Kreta24.pl – Biolea nerantzio oliwa BIO z gorzkimi pomarańczami. Targi Natura Food odbyły się w dniach 3-5 października 2014 roku w Łodzi. To najważniejsze wydarzenie w branży ekologicznej, naturalnej i regionalnej żywności.

Najlepsze polskie gospodarstwa ekologiczne „Ekologia – Środowisko” i „Ekologiczne gospodarstwo towarowe” to kategorie, w których już po raz 7. nagrodzono rolników ekologicznych. Nagrody wręczył minister Marek Sawicki podczas Targów Natura Food w Łodzi.

W kategorii ekologiczne gospodarstwo towarowe zwyciężyli państwo Urszula i Piotr Osikowie (województwo lubelskie). Drugie miejsce przyznano Elżbiecie Reitzig (woj. wielkopolskie), a trzecie Andrzejowi Przybycieniowi (woj. małopolskie). Najlepsze gospodarstwo w kategorii „Ekologia – Środowisko” prowadzi Anna Brączek (woj. śląskie), za nią uplasowała się Anna Stępień (woj. kujawsko-pomorskie). Trzecie miejsce przyznano państwu Alinie i Sylwesterowi Janikom (woj. wielkopolskie). W obu kategoriach przyznano także wyróżnienia, które zdobyli: Elżbieta i Stanisław Kulpa (woj. podlaskie) oraz Małgorzata i Dariusz Wabik (woj. pomorskie).

OGŁOSZENIE Profesjonalna kuchnia Bar 5 Catering nawiąże współpracę z producentami bio żywności. Możliwość dzierżawy kuchni z obsługą lub bez. Wynajęcie na godziny. Kuchnia wyposażona jest w profesjonalny sprzęt, posiada zezwolenia Sanepidu i HACCP. Cena do ustalenia. www.bar5catering.waw.pl 604 475 371

Eko Bio Organic Centrum rusza w Mikołowie W Mikołowie (woj. śląskie) już wkrótce uruchomione zostanie Eko Bio Organic Centrum. Organizatorzy przewidują powstanie cotygodniowego bazaru z pizzerią, kawiarnią i herbaciarnią. Na co działać będą natomiast eko delikatesy i hurtownia. Eko Bio Organic Centrum powstaje na terenie byłej bazy autobusowej Jamna Bus (Mikołów, ul. Kościuszki 61). W hali przewidywane jest miejsce dla kilkudziesięciu wystawców, przetwórców i rolników produktów certyfikowanych ekologicznych oraz produktów naturalnych w specjalnie wyznaczonej strefie. Na terenie Eko BIo Organic Centrum co sobotę w godzinach 8-15 odbywał się będzie jarmark ekologiczny. Przez cały tydzień działać będą natomiast eko delikatesy, piekarnia oraz stoiska niektórych wystawców. Więcej informacji: http://www.facebook.com/EkoBioOrganicCentrum

Targi BioFach 2015. Przewodnie tematy i kraj roku Liczba konsumentów, którzy z powodów zdrowotnych lub ideowych poszukują żywności wolnej od pewnych składników, rośnie dynamicznie. Odpowiedzią na ten trend będzie specjalna przestrzeń „Free from”, w której producenci będą promować żywność „wolną od… glutenu, laktozy, jaj etc.”, ale także dzielić się swoimi doświadczeniami. Krajem roku na tegorocznych targach będzie natomiast Holandia. Targi BioFach odbędą się w Norymberdze w dniach 11-14 lutego 2015 roku. To największa światowa impreza targowa z zakresu żywności ekologicznej. Więcej informacji na www.biofach.com

Dolnośląskie Smaki Dolnośląskie Smaki to projekt promujący tradycyjną i ekologiczną żywność jako atrakcję regionu, znakomity składnik potraw dla restauratorów, a także smaczny produkt dla konsumentów. W dobieraniu producentów i tworzeniu przepisów pomysłodawców projektu doświadczeniem i wiedzą wsparł m.in. Robert Makłowicz. Za projekt Dolnośląskie Smaki odpowiadają dwie Lokalne Grupy Działania: Fundacja Kłodzka Wstęga Sudetów Lokalna Grupa Działania oraz Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Qwsi”. – Najpierw zajęliśmy się identyfikacją producentów z gmin, na terenie których działają nasze LGD. Następne etapy to budowanie strategii dla lokalnej marki oraz promocja na różnego rodzaju targach (to właśnie na Targach Natura Food w Łodzi udało mi się dostrzec stoisko projektu). Naszym celem jest budowanie marki produktów z Dolnego Śląska, marzy nam się, aby objąć działaniem teren całego województwa – mówi Sylwia Mielczarek, pomysłodawczyni projektu. Uzyskanie i wykorzystywanie znaku „Dolnośląskie Smaki” ma być związane z całym systemem certyfikacji, który gwarantować będzie jego wiarygodność. Więcej informacji: www.dolnoslaskie-smaki.pl

Passata pomidorowa BIO waga: 680 g producent: EkoWital

BIO NOWOŚCI / OGŁOSZENIA

Makaron orkiszowy świderki waga: 400g producent: Symbio

Woda kokosowa objętość 300 ml producent Aqua Verde dystrybucja Bio Planet

Wino białe objętość 0,75 l producent Vivolino dystrybucja Bio Planet

Płatki kukurydziane z malinami waga: 35 g producent: Biohurt dostępne także w wersji z rodzynkami Cynamon EkoBlik waga: 40 g producent: Blik FX dostępne także: kardamon, kurkuma, imbir, goździki

Napój jaglany objętość: 1 l producent Natumi dystrybucja Bio Planet Łosoś masa netto: 100 g producent: Limito

Chleb lniany Habżyki masa netto: 100g producent: Detoks Light

Kukurydza w zalewie BIO waga: 340 g/230 g (masa netto/ masa bez zalewy) producent: EkoWital

Olej kokosowy pojemność: 450 ml

Makaron Jajeczny Orkiszowy, cieńka nitka waga: 400 g producent: Gajewski

BIO NOWOŚCI

Płatki gryczane waga: 250 g producent: Symbio

Płatki jaglane waga: 250 g producent: Symbio

Zapraszamy do przesyłania produktów, nasz adres: Eko Media, Siedlecka 62, 85-412 Bydgoszcz. Redakcyjny e-mail: redakcja@biokurier.pl

BIOKURIER W PRENUMERACIE Prenumerata indywidualna na 2015 rok 4 numery Biokuriera + + niespodzianka książkowa cena: 24 zł (zawiera 8% VAT)

Pakiety Biokurierów dla sklepów eko na 2015 rok ▪ Pakiet 50 (4 x 50 egz. każdego numeru): 200 zł + 8 %VAT ▪ Pakiet 100 (4 x 100 egz. każdego numeru): 380 zł + 8 %VAT ▪ Pakiet 200 (4 x 200 egz. każdego numeru): 600 zł + 8 %VAT ▪ Pakiet 400 (4 x 400 egz. każdego numeru): 800 zł + 8 %VAT Istnieje możliwość rozłożenia płatności na 4 raty. Każdy sklep dystrybuujący Biokuriera dodawany jest do bazy na biokurier.pl i uzyskuje zniżki na współpracę promocyjną, książki z oferty Wydawnictwa Gaj.

Więcej szczegółów: biokurier.pl / 52 581 52 90 (pn-pt, 9-15) Prenumeratę można zamówić w e-sklepie: wydawnictwogaj.pl/prenumerata

Następny Biokurier ukaże się w marcu 2015

Zdrowych i Wesołych Świąt! życzy Państwu firma Bio Planet S.A.

MAK NIEBIESKI BIO 200 g i 400 g

MIESZANKA WIGILIJNA BIO 150 g

Bio Planet S.A. Producent i dystrybutor żywności ekologicznej www.bioplanet.pl

RODZYNKI SUŁTANKI BIO 200 g, 400 g i 1 kg

ŚLIWKI KALIFORNIJSKIE BEZ PESTEK BIO 200 g, 400 g i 1 kg