architects
1 2
3
5 6
4
1-2. Το Εργοστάσιο Καραντάνη στο Λουτράκι (1960) στη δημοσίευση της Αρχιτεκτονικής, 41/1963 3. Θύμιος Παπαγιάννης και Άννα Βενέζη, ”Σύγχρονη αρχιτεκτονική: Γέννηση, επικράτηση και μέλλον“, Η πρώτη σελίδα της σειράς δημοσιεύσεων στην Αρχιτεκτονική, Η΄/43/1964 4. Θύμιος Παπαγιάννης, γλυπτική, χ.χ. 5. Ο Θύμιος Παπαγιάννης (εμπρός αριστερά) σε συνέδριο του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων δίπλα στον Βασίλη Γρηγοριάδη και τον Νίκο Σαπουντζή. Πίσω του ο Γιάννης Κανετάκης. Αρχές της δεκαετίας του '60, αρχείο Γιάννη Κανετάκη 6. Τουριστικό περίπτερο στο δάσος Σέιχ-Σου στη Θεσσαλονίκη, 1962, στη δημοσίευση της Αρχιτεκτονικής 33/1962
εστιάζουν τόσο στις νέες δομικές τεχνολογίες, όπως η εκτενής κριτική ανάλυση για το έργο του Pier Luigi Nervi στην Αρχιτεκτονική6, όσο και στη θεωρία της αρχιτεκτονικής7 και σε οικιστικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Ιδρύει ταυτόχρονα το 1962 την Εταιρεία Βιομηχανικής Μορφολογίας (στην οποία θα είναι σύμβουλος και ο Τάκης Ζενέτος)8 και το 1963 το Κέντρο Ερευνών Περιβάλλοντος.9 Αυτό που κυρίως πρεσβεύει τότε ο Παπαγιάννης είναι η επαναφορά του αρχιτέκτονα στον ρόλο του ”αρχηγού των τεκτόνων“ που είχε πριν τη βιομηχανική επανάσταση, ”ενός ανθρώπου“, όπως γράφει, ”που θα έχει γενική μόρφωση αρχιτέκτονα, στατικού και μηχανολόγου και που θα μπορεί να καθοδηγεί την ανάλυση του προβλήματος -με όλες τις λειτουργικές, κοινωνικές και τεχνικές επεκτάσεις-, να διαμορφώνει τη φυσική υπόσταση του έργου […], να είναι όχι μόνο επόπτης, αλλά αρχηγός στην εκτέλεσή του“.10 Οι επιλογές των έργων του από τον ίδιο στο αφιέρωμα του Ζυγού και οι λεζάντες των εικόνων που το εικονογραφούν αντικατοπτρίζουν αυτό το ”τεχνοκρατικό“ ιδεώδες: τα υπερβολικά παραβολοειδή κελύφη του εργοστασίου της
”Βόμβυξ“ στο Περιστέρι και του Περιπτέρου στο δάσος του Σέιχ-Σου,11 το κελυφωτό επιστέγασμα του εργοστασίου ”Καραντάνη“ στο Λουτράκι, οι πτυχωτές πλάκες της κατοικίας Ι.Β. στη Βούλα. Το γραφείο Παπαγιάννη θα αναδειχθεί γρήγορα σε ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά αρχιτεκτονικά γραφεία της μεταπολεμικής περιόδου, με ένα μεγάλο αριθμό συνεργατών και με πλήθος αναθέσεων έργων και μελετών, συμμετοχών και βραβεύσεων (12 συνολικά) σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και με μια ευρύτατη γκάμα αντικειμένων κάθε κλίμακας.12 Το έργο του γραφείου θα δημοσιευθεί ευρύτατα στον ειδικευμένο αρχιτεκτονικό τύπο της εποχής, ιδιαίτερα στα Αρχιτεκτονικά Θέματα του Ορέστη Δουμάνη και στα Τεχνοδομικά του Κώστα Γελαντάλη, καθώς και στις ιστοριογραφίες και τους καταλόγους της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής (o François Loyer αφιερώνει το 1966, στη διδακτορική διατριβή του, πολλές σελίδες στην κριτική ανάλυση των έργων του γραφείου13), χωρίς ωστόσο μέχρι σήμερα να έχει αποτελέσει το αντικείμενο μιας μονογραφικής έρευνας.14
057
ek_056-063_AFIEROMA_Papagiannis.indd 57
23/04/2019 13:03