Εγγραφα Αγγελή στην προανακριτική για Novartis

αριθ . ειςερχ .

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΣΑ ΓΓΕΛ ΙΑ ΕΦ ΕΤΩ Ν ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΣΑ ΓΓΕΛ ΕΑ Σ ΕΓΚΛΗΜ ΑΤΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ

ΗΜΕΡΟΜ. ΛΗΨΗΣ

Ταχ. Δνση: Κυρ. Λουκάρεως αρ. 14 Ταχ. Κωδ.: 114 75 ΑΘΗΝΑ Τηλ. 213 215 9820 Φαξ. 213 215 9816 Αρ. Πρωτ: Αθήνα, 23-12-2019

^------

κ

Προς τον κ. Σττυρίδωνα Παππά, Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών.

Στα πλαίσια προκαταρκτικής εξέτασης που διενεργείτε κατόπιν σχετικής αναφοράς μου, σε βάρος του κ. Ιωάννη Αγγελή, Αντεισαγγελέα Αρείου Πάγου, συμπληρωματικά σας διαβιβάζω: α) το από 15-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.newbrake.gr με τίτλο «Βόμβα μεγατόνων που σκάει στα χέρια Σαμαρά το απόρρητο έγγραφο του FBI για Novartis», β) το από 12-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.cnn.gr με τίτλο «Κατάθεση Αγγελή: Έδωσε έγγραφο του FBI και αναφέρθηκε σε δύο φόνους» και γ) το από 12-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.protothema.gr με τίτλο «Έγγραφο-φωτιά από τον Αγγελή: το FBI ενημέρωσε από το 2017 ότι δεν υπήρχε εμπλοκή πολιτικών στη Novartis», προκειμένου να τα συνεκτιμήσετε, αναφορικά, ιδίως, με την φερόμενη κατά τα δημοσιεύματα αυτά, προσκόμιση του εν λόγω εγγράφου ενώπιον της Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων.

1 CW \Ά Λ Έ 2.01^

'Z -S

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΕΦΕΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΤΗΛ: 213-2159820 FAX: 213-2159816

Αρ. Πρωτ.: 12 ΕΜΠ Αθήνα, 28-11-2018

ΠΡΟΣ τον Επόπτη-Συντονιστή των Εισαγγελέων Οικονομικού Εγκλήματος και Εγκλημάτων Διαφθοράς Κο Ιωάννη Αγγελή Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου

Σχετ.: Το υττ' αρ. πρωτ. 13206/28-11-2018 έγγραφό Σας

Σε εκτέλεση του ανωτέρου εγγράφου Σας, Σας υποβάλλουμε τα συνημμένα έγγραφα.

Η Εισαγγελέας Εγκλημάτων Διαφθοράς

Ελένη Τουλουπάκη Αντε ισαγγελέ αςΧϊφει

J

Αθήνα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟ ΚΡΑΤΙΑ

Ε ΙΣ Α Γ Γ Ε Λ Ε Α Σ Τ Ο Υ Α Ρ Ε ΙΟ Υ Π Α ΓΟ Υ

28-1 1- 2018

Αρ. Πρωτ.:

13206

ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΤΗΛ. 2106411526 ΦΑΞ 2 10 64 11 52 3 *f

Προς Την Ε ισ α γ γ ελ έα Ε γ κ λη μ ά τω ν Δ ια φ θ ορ ά ς κ. Ε λ έ ν η Τ ο υ λ ο υ π ά κ η

Π α ρ α κ α λ ο ύ μ ε να μας α π ο σ τ ε ί λ ε τ ε στο γ ρ α φ ε ί ο μας (Ε ισ αγ γε λία Α ρ ε ί ο υ Π άγο υ γ ρ α φ ε ί ο 41 0) , π ρ ο ς μ ε λ έ τ η όλα τα έ γ γ ρ α φ α τα οποία έ χ ε τ ε λ ά β ε ι ή έ χ ε τ ε α π ο σ τ ε ί λ ε ι π ρ ο ς τις α ρ μ ό δ ι ε ς α ρ χ έ ς των Η.Π.Α., ..yi

στ α

πλαίσια

της

επίσημης

ή

ανεπίσημης

συνεργασίας

σας,

για

υ π ο θ έ σ ε ι ς π α ρ ά ν ο μ η ς δ ι α κ ί ν η σ η ς φ α ρ μ ά κ ω ν , στην α γ γ λ ι κ ή ή στην ελληνική

γλώσσα.

Τα

έγγραφα

αυτά

να

μας

τα

αποστείλετε

σε

π ρ ω τ ό τ υ π α π ρ ο ς μελέτη ε ν τ ό ς τ η ς σ ή μ ε ρ ο ν , θα σα ς ε π ι σ τ ρ α φ ο ύ ν δε το τ α χ ύ τ ε ρ ο δ υ ν α τ ό ν .

κι

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC tilA iTEA lA ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΙΣΛ1Τ€Λ£Α Apt©. Πρωρ ------............... ............

Λ 9 ή ν χ .^ - 4 £ ^ _ 2 0 ΐ 3 :

File No. NK-2057320 s.21

U.S. Department of Justice Federal Bureau o f Investigation

U.S. Embassy Athens, Greece £{t Januarv 201^

jvii-s. Lieni Raikou Hellenic Ministry of Justice Supreme Court Corruption Unit Public Prosecutor’s Office K. Loukareos 14 Athens, Greece 11522 RE:

Novartis

Mrs. Raikou: (U) THE INFORMATION IN THIS DOCUMENT IS FOR INTELLIGENCE AND LEAD PURPOSES ONLY. THE INFORMATION IN THIS DOCUMENT MAY NOT BE USED IN ANY LEGAL PROCEEDINGS OR DISSEMINATED TO ANY OTHER AGENCY WITHIN YOUR GOVERNMENT OR TO ANOTHER GOVERNMENT WITHOUT THE ADVANCED AUTHORIZATION OF THE FEDERAL BUREAU OF INVESTIGATION (FBI) HEADQUARTERS. DO NOT TAKE ANY OVERT INVESTIGATIVE STEPS (INCLUDING BUT NOT LIMITED TO ANY TYPE OF FORMAL LEGAL PROCESS OR DIRECT CONTACT WITH THE SUBJECT) BASED ON THE INFORMATION IN THIS COMMUNICATION WITHOUT FIRST COORDINATING WITH THE FBI HEADQUARTERS. (U//REL TO USA, GRC) The below information provided herein is information received via initial complaint and/or during the course of our interviews with the Whistleblowers in December 2016.

Novartis AG (Novartis) is a global healthcare company that provides pharmaceutical and overthe-counter health products in over 180 countries. Novartis is organized under the laws of Switzerland, with its principal place of business located in Basel, Switzerland. Novartis issued and maintains a class of publicly traded securities registered pursuant to Section 12(b) of the Securities and Exchange Act of 1934, which are traded on the New York Stock Exchange (Ticker Symbol: NVS). Novartis is an "issuer" within the meaning of the FCPA. Novartis conducts business in Greece solely through its subsidiaries, including, Novartis (Hellas) S.A.C.I (Novartis Greece), which is located in Metamorphosis, Athens, Greece. Among other services, Novartis Greece (NVG) conducts the sales and marketing activities of Novartis'

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC pharmaceutical products in Greece. NVG is a wholly owned subsidiary of Novartis and is the largest pharmaceutical and consumer healthcare company in Greece with annual revenues in excess of $524 million.

On or about August 23, 2016, FBI was contacted by Department of Justice (DOJ) attorneys regarding a complaint submitted to the SEC regarding bribery of, or improper payments to foreign officials, and internal controls/books and records deficiencies by NVG. from approximately 2008 through at least 2014, NVG, by and through its employees, agents, . i yjo.sidi dries, offered and paid improper bribes to foreign officials in Greece, including regulators, physicians, and healthcare providers employed by the Greek government, in connection with its Greek operations.

During the course of this bribery scheme, NVG has made or caused to be made millions of dollars in improper payments to foreign officials to obtain or retain business in Greece. These payments were intended to, for example, to influence regulatory and formulary approvals, drug pricing, purchase decisions, prescription decisions, and the outcomes of clinical trials with respect to drugs manufactured by Novartis and sold in Greece. For example, drugs manufactured

by Novartis were Aclasta, Diovan, Exelon, Exforge, Extavia, Foradil, Galvus, Eucreas, Gilenya, Onbrez, Stalevo, Trileptal, and Xolair. Under the International Pricing System, Greece serves a drug pricing reference for at least 29 other countries, including Austria, Belgium, Spain, Turkey, Bulgaria, the Czech Republic, Estonia, Hungary, Italy, Germany, Romania, Slovakia, Finland, Albania, Macedonia, Russia, Brazil, Mexico, Saudi Arabia, Bahrain, Kuwait, Iran, Algeria, Oman, Bolivia, South Korea, Jordan, Egypt, and New Zealand. Novartis' bribery scheme in Greece has generated hundreds of million dollars in revenue for Novartis and complainants believe the scheme is currently ongoing within NVG. Complainants (hereinafter Cl and C2) are both citizens of Greece and provided the following information: Cl was employed by Novartis (Hellas) S.A.C.I (NVG) from approximately June 2008 through October 2014 as the Head of Communications and Corporate Responsibility. In this capacity, Cl was responsible for media and public relations, brand communications, and market access initiatives in Greece. Cl regularly worked with senior executives throughout NVG, including senior executives responsible for increasing NVG's access to the prescription drug sales market in Greece, in developing and implementing media and marketing strategies.

C2 was employed by NVG from approximately November 2006 through March 2013, first as a Sales Representative and later was promoted to First Line Sales Manager. In both capacities, C2 was responsible for the growing sales market for a variety of Novartis products throughout Greece. In or around March 2013, C2 transferred to Novartis' generic drug division , Sandoz, where he served in several roles, including Area Sales Manager. C2 left the company in or around December 2014.

Both complainants'job responsibilities placed them in a unique position to have knowledge of and access to key evidence regarding bribes paid by NVG to foreign officials in Greece, including, for example, internal Novartis emails, PowerPoint presentations, spreadsheets, and other documents detailing NVG's scheme to pay bribes to government officials in return for

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC prescribing Novartis products, spreadsheets containing names, amounts, and dates of payments to specific government officials, and spreadsheets showing inflated payments to media companies used to launder money for the purpose of bribing government officials. Documents detailing the business NVG expected to retain or maintain as a result of the illegal bribes were maintained as well.

During the relevant period, Novartis' pharmaceutical products were promoted in Greece by Novartis' wholly owned subsidiary, NVG. Greece operates a national healthcare system through -1 : h the government regulates the manufacture, approval distribution, and sale of prescription dr. i0‘: Greece administers its national healthcare system through various ministries, agencies and departments (collectively, "Greek Healthcare Agencies"), to include the following: o

o

o

Ministry of Health and Social Solidarity (MoH), who oversees all healthcare programs and providers in Greece. National Organization for Healthcare Services Provision (EOPYY), and agency of MoH, oversees healthcare reimbursement in Greece, Ministry of Labor, Social Insurance and Social Solidarity (MoL), manages health coverage and drug pricing under Greece’s Social Security Fund. Service for the Control of Social Security Health Costs (YPEDYFKA), an agency of MoL, who is responsible for managing drug pricing for the Social Security Fund, National Organization for Medicines (EOF), regulates the healthcare industry in Greece.

It is responsible for issuing licenses, drug approvals, compliance, and setting prices for reimbursement of medical services and prescription drugs. EOF works in conjunction with Social Security Fund to administer reimbursement to medical and pharmaceutical manufacturers, physicians, pharmacists, hospitals, and other healthcare providers.

From approximately 2008 through 2014, NVG, through its employees and agents, provided cash payments and international travel to influential government officials in Greece holding senior position in the Greek government, including the Greek Healthcare Agencies. NVG's payments of cash and other things of value were intended to influence these government officials to obtain or retain business, including regulatory and formulary approvals, favorable drug pricing, pharmaceutical purchasing decisions, prescription decisions, and to influence the outcome of clinical trials.

Greek Government Officials: 1. NIKO MANIADAKIS (MANIADAKIS) - Senior Consultant to MoH and Novartis and Professor and Associate Dean for the National School of Public Health • MANIADAKIS had direct connects with the National Organization for Medicines (EOF), who regulates the healthcare industry in Greece. Responsibilities of EOF includes issuing licenses, drug approvals, and setting and controlling pricing.

MANIADAKIS used his connections within EOF to benefit Novartis Greece (NVG). From approximately 2009-2012, MANIADAKIS received 20-40K Euros per project, according to an consultancy agreement with NVG. MANIADAKIS received this money through laundering and was the main collector for MoH.

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC •

KONSTANTINOS FROUZIS (KEY PLAYER), former Vice President and Head of Communications, Market Access, Business Development and Licensing for NVG, was in direct contact with MANIADAKIS. FROUZIS gave cash to MANIADAKIS, who then paid cash to Deputy Ministers. This money came from the Market Tax Department (Pricing and Reimbursement). The money involved in the scheme was referred to as “Black Money.” The Country President of Greece/Head of Marketing & Sales and Vice President of Head of Communications were aware of this scheme and discussed efforts on how to distribute the money.

S LINTZERIS (LINTZERIS) - Member of Greek Parliament and former EOF President • In or around September 2013, LINTZERIS met with FROUZIS to discuss issues regarding pharmaceutical policies. During their first meeting, LINTZERIS told FROUZIS that he had a favor to ask of him. The favor was to support a friend of LINTZERIS’ to strengthen his media group. This media group was MAVRIKOS MEDIA. This information was passed along to Whistleblower #1 (WB1), who was tasked with pursuing MAVRIKOS MEDIA over VOULKIDIS MEDIA. WB1 would collect money from MAVRIKOS by envelope. Between September 2013 and July 2014, WB1 met in PIRAEUS at a Greek yacht club to receive payments.

• After the money was received, WB1 gave the money to FROUZIS at the Novartis office. Companies were created by MAVRIKOS in order to receive money from NVG. In order to show that MAVRIKOS did not receive the money into one company, smaller companies were created, to include websites which lead to fake companies.

• In 2014 LINTZERIS managed to block other products of competitors while NVG’s drug, Gileyna prospered. Other Novartis products pushed through were Seebri and Ultibro.

3. MARY GEITONA - Associate Professor in Health Economics at the University of Peloponnese and affiliate of the Greek chapter of ISPOR • ISPOR Congresses is an annual conference held for Health Economics and studies related to Health Economics. Novartis created a list of individuals to attend the conference. Typically, each company would send two people to attend the conference. In 2011, Novartis sent 30 delegates (government officials) to Berlin, Germany. The treasurer of ISPOR at the time was MAGDALINI HATZIKOU (HATZIKOU).

• GEITONA put together travel packages on behalf of NVG for ISPOR events. An investigation was initiated into Novartis by SEEYP, a police agency in Greece, who monitors control of healthcare and searches for corruption within hospitals; described as the “Rambo of Healthcare.” The report of the investigation revealed that Novartis funded the trip of the 30 delegates and 10 Novartis employees.

GEITONA denied everything in a statement. Novartis had to do “crisis management,” which was led by WB1. During this investigation, FROUZIS told WB1 to use his Gmail account and not his Novartis account because “the noise”

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC may affect Novartis. Novartis Head told team not to issue any statement, but to draft one and hold it.

• GEIOTONA’s email: marygeitona@gmail.com 4. PARASKEVI SAKKA ('SAKKA') - President of the National Center for Dementia and Alzheimer’s disease Association • Grants were given to the Alzheimer Association in order to protect prices of Novartis products. SAKKA is also categorized as a A-l doctor for Novartis, which is a high prescribing doctor for Novartis products.

Media Companies: 1. VOULKIDIS MEDIA - A Greek media group owned and operated by EMMANOUIL VOULKIDIS (VOULKIDIS) • VOULKIDIS was a vendor of Novartis from approximately 2009 through 2013.

Money was hand delivered from VOULKIDIS to FROUZIS through WB1. From the total amount of money paid to VOULKIDIS, 40% would be returned to FROUZIS in cash, inside an envelope and the other 60% was used for actual expenses. WB1 would meet VOULKIDIS in Vrilissia, Greece on Sunday mornings for coffee to get the money from VOULKIDIS. 2. HEALTHDAY - A Greek media company owned and operated by EFTHYMIOS KTENIDIS (KTENIDIS) • FROUZIS' son, DIMITRIOS FROUZIS worked for HEALTHDAY as a consultant from approximately 2011 through 2014. FROUZIS's son never showed up to work or did any work for HEALTHDAY, but was still paid.

• Similarly to the money exchange between VOULKIDIS and FROUZIS, but in smaller amounts, KTENDIS would pay cash to FROUZIS as a 60%/40% split for services and return amount.

3. ETHOS MEDIA - A Greek media company owned and operated by KONSTANTINOS OUZOUNIS (OUZOUNIS) 4. MAVRIKOS MEDIA - A Greek company owned and operated by PANAYIOTIS MAVRIKOS. • MANIADAKIS was close to ETHOS MEDIA and when NVG gave business to ETHOS MEDIA, MANIADAKIS was happy and so was everyone else (NFI).

MAVRIKOS MEDIA owned the publication "Akropolis." Novartis utilized ZENITH Optimedia to receive payments from newspapers. Instead of direct payments, the newspaper would pay ZENITH and ZENITH would pay Novartis.

The idea behind this form of payment was to use one vendor instead of separate vendors globally. ZENITH would be used for consulting services about how to spend communication group funds and provided all invoices and logistics. ravel Agencies: 1. HELLENIC TOURS • The relationship between HELLENIC TOURS and Novartis existed since its inception in 2006.

2. TRAVEL PLAN (NFI)

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC 3. FREI TRAVEL • NVG mainly used FREI travel agency for package pricing for NVG. The owner of FREI is NIKI GARGASOULA (GARGASOULA). FREI had control of bank accounts of NVG. Approximately 10-15 years ago, FREI was used by other companies to pay doctors. The Purchasing Department was in charge of travel plans. The Purchasing Manager was ELENI ZOCHIOU and her successor is MATINA TSIKOU (TSIKOU). TSIKOU was responsible for choosing to do business with FREI instead of HELLENIC TOURS. Note: Itineraries were given to travel agencies used by NVG to hand out to doctors at the airport for International Congresses to show alternate plans for the trip.

Sincerely,

A Aristides Papadacos Legal Attache U.S. Embassy Athens

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED

U.S. Department of Justice Federal Bureau of Investigation

File No. 205-NK-2057320

U.S. Embassy Athens, Greece 22 June 2017

Chief Prosecutor~Elepi_ T ni iLoupaki Public Prosecutor’s Office K. Loukareos 14 Athens, Greece 11522 RE: Novartis Mrs. Touloupaki: In our collaborative efforts in the parallel corruption investigation of Novartis pharmaceutical company, we are providing your office with the following information: 1. The below list identified those employees of Novartis Hellas who have been interviewed by Novartis attorneys as part of an internal investigation being conducted by Novartis.

Name

Positions

Heinz Backes

CCFO, Finance Head Finance Global Pharma IT Finanz Experte, GIS FINANCE Assistant MKT & Sales Assistant HR Administrator, HR Operations HR Services Specialist - Tier 1, HR Operations Area Sales Manager Pharmacy Account Manager/Head Head Pharma Affairs, Pharma Affairs Management Head Novartis Basel Operations, Pharma Affairs Management Head PH Basel Operations Management, PH Basel Operations Management Head NSC-CH Operations Mgmt, PH Novartis Service Center Head Real Estate&Facility Services NBS, PH Novartis Service Center Head REFS & NBS Country Rep, PH Novartis Service Center Product Manager, Marketing General Medicines Product Director, Marketing General Medicines Key Account Marketing MGR

Eleni Bardi

Dimitris Bassias Martin Batzer

Elena Bodioti

UNCLASSIFIED

UNCLASSIFIED

Damien Heller Eirini Karahaliou

Panagiota Karra

Marialena Konstantinidou Efthymios Lioulias

Claude Menweg

Michail Michaleris

Despina Nikolaidis

Athanasios Sakorafas

Marilena Salichou

Anastasia Sarakatsianou Jaap van Oerle

Key Accounts Marketing Mgr, State Funds/Hospital KAM Junior DRA Manager, DRA DRA Manager, DRA Global Compliance Officer Assistant Pricing Assistant Pricing & Reimbursement Associate Conventions Manager Conventions & Events Project Manager Sr. Conv. & Events Project Mgr Product Manager Medical Advisor Head of Medical Oncology Head Legal and Country President Support Senior Legal Counsel, Region AMAC Senior Legal Counsel Head of Accounts Receivable Process Manager Financial Operations Service Manager Invoices & Accounts Receivable Marketing Sciences Mgr, General Medicines ABGU Head and BD&L Head, General Medicines HEAD IDTI & HEAD BD&L, General Medicines BF Head IDTI, General Medicines BF Head Specialty Business, General Medicines Head Neuroscience BF Head Neuroscience Franchise ICRO MANAGER EMEA SOUTH, Medical Brand Director, marketing Brand Director, IHC AI Marketing National Sales Manager, Speciality Head Immunology & Dermatology Franchise Junior Payors Relations Public Affairs & Payor Relations Manager Oncology Market Access and Public Affairs Tactical Buyer Country Buyer Senior Buyer C&E IND.BOOK. COORD Conv. & Events Ind. Book. Coord., Conventions & Events MSO Coordinator, MSO Regional Audit Manager, Internal Audit - Europe I Regional Hd Internal Audit &Deputy Hd IA, Auditing Regional Hd Internal Audit&Head IA a.i., Auditing Regional Head Internal Audit, Internal Audit - Europe I UNCLASSIFIED

UNCLASSIFIED Monika Daniela Wemli Chrysanthi Zoi

Accountant - Third Party Debtors AR/IC Specialist, Order to Cash FRA Specialist IC/TCM Market Research Manager BD&L Manager Senior Pricing & Reimbursement Manager

2. Swiss Bank Account Information which may be related to payments made in Greece: Bank

Beneficiary

NOVARTIS PHARMA AG

UBS

Status

IBAN / Account

Closed CH900023023OEW1014181

3. Additional bank account information provided by the Novartis attorneys in regard to accounts utilized by Novartis Hellas:

Bank

ALPHA BANK ALPHA BANK ALPHA BANK NATIONAL BANK OF GREECE PEIRAEUS PEIRAEUS CITI CITI CITI BNP PARIBAS BNP PARIBAS

Beneficiary

NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS UNCLASSIFIED

IBAN / Account

Status

Active GR4301401010101002320003 834 Active GR0501401010101002320010920 Closed GR8501401010101002030099954 Active GR1301107200000072047014377 Active GR6201710170006017040044223 Closed GR5401720350005035022727008 Active GR8008400010000000444774365 Active GR4008400010000000444774018 Active GR7308400010000000444774006 Closed 0000000114390116 0000000114392056

Closed

UNCLASSIFIED

DEUTSCHE BANK AG ATE BANK

AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE

Active DE47760700120043 001700 Closed 0170400442236

4. List of Novartis US employees who may have connections to Novartis Hellas. The FBI and United States Attorney’s Office in Newark, New Jersewanticipate contacting these individuals with the intent to interview them. If any interviews are conducted, the results of those interviews will be provided to your office.

Stavros Ntogiakos, a current Novartis employee, was based at Novartis Hellas as a product manager from approximately September 2008 through August 2011. In approximately August 2011, Mr. Ntogiakos transferred to Novartis Pharma Canada, where he worked as a brand manager until approximately July 2012, when he took on a role as a global brand manager for Novartis in Switzerland. Mr. Ntogiakos left Switzerland in approximately August 2016 for a Marketing Director position at Novartis Pharmaceuticals Corporation (NPC), East Hanover. His current title at NPC is Executive Director, Marketing - Eye Care.

Vijay Iyengar, a former Novartis employee, worked at NPC from approximately February 2003 to July 2009 in various roles in Global Oncology, including as product director and senior product director. From approximately July 2009 to November 2011. he served a? VP nf

-r---- ·-- · — - — m n ativ Novartis cn company.

zuio, ivir. Iyengar served as President of Genoptix a

unclassified

UNCLASSIFIED As always, we appreciate the cooperation our agencies share on such a critical issue, and stand ready to assist you whenever necessary. If you have any questions regarding this (Information, please do not hesitate to contact me at 210-720-2455. ~~ —— ----Sincerely,

Aristides Papadacos Legal Attache U.S. Embassy Athens

UNCLASSIFIED

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΡΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΜΑΡΤΥΡΑ Στην Αθήνα σήμερα, 6 του μήνα Φεβρουάριου του έτους 2020, ημέρα Πέμπτη και ώρα 12.00, παρουσιάστηκε στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών Σπυρίδωνα Παππά και στη Γραμματέα Αθηνά Θεοδωρίδου Χαραλάμπους,

η

κατά

δήλωσή

της

Ελένη

γεννηθείσα την 25η/01/1965,

ΤΟΥΛΟΥΠΑΚΗ

του

διεύθυνση εργασίας:

Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Δέγλερη, Αθήνα τηλ. 213 2159820, και το επάγγελμά της είναι Εισαγγελικός Λειτουργός, Ελληνίδα πολίτης. Τα πιο πάνω στοιχεία ταυτότητάς της προκύπτουν από το δελτίο αστυνομικής ταυτότητας ΑΚ 802133 που εκδόθηκε την 19η/11/2013 από το Τ.Α. Νέου Κόσμου που επέδειξε. Ορκίστηκε κατά τα άρθρα 219 παρ. 1 και 220 παρ. 1 του Κώδικα Ποιν. Δικονομίας και κατέθεσε τα εξής: Σε συνέχεια της προηγούμενης κατάθεσης , της έγινε η κατάλληλη ερώτηση και απάντησε:

ΕΡΩΤΗΣΗ: Παρακαλούμε να μας διευκρινίσετε το περιεχόμενο της υπ’ αριθμ. 4514/23-12-2019 συμπληρωματικής σας αναφοράς. ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Συμπληρωματικά της προηγούμενης κατάθεσης μου θα ήθελα να συμπληρώσω τα εξής: Στις 12 Δεκέμβριο του 2019 , σύμφωνα με τα επισυναπτόμενα δημοσιεύματα φέρεται ο κ.Αγγελής στην κατάθεση που έδωσε ως μάρτυρας στην προανακριτική επιτροπή για την NOVARTIS στη Βουλή να προσκόμισε το υπ’ αριθμ. ΝΚ-2057320 s.105 , 180379282 έγγραφο του Υπουργείου Δικαιοσύνης των Η.Π.Α. το οποίο αποτελεί απόρρητο έγγραφο της δικογραφίας για την NOVARTIS που διεκπεραιώνει η Εισαγγελία Διαφθοράς Αθηνών . Το εν λόγω έγγραφο το απέστειλα εγώ στον κ.Αγγελή δυνάμει της

υπ’ αριθμ.πρωτ.

13216/28-11-2018

παραγγελίας του ,με την οποία ζητούσε να στείλω στο γραφείο του όλα τα πρωτότυπα έγγραφα που είχα λάβει από το Υπουργείο Δικαιοσύνης

των Η.Π.Α. προς μελέτη. Την ίδια μέρα το μεσημέρι ,δηλαδή στις 28-112018, εγώ λόγω μεγάλης ανησυχίας πήγα στο γραφείο του στον Άρειο Πάγο και παρέλαβα όλα τα ζητηθέντα έγγραφα μεταξύ των οποίων και το συγκεκριμένο έγγραφο, πράγμα που σημαίνει ότι

για όλα τα

έγγραφα που του είχα στείλει κράτησε στο αρχείο του αντίστοιχα αντίγραφα και αυτό αποδεικνύεται από το ότι όταν κλήθηκε στην προανακριτική

επιτροπή

της

Βουλής

κατέθεσε

αντίγραφο

του

πρωτοτύπου εγγράφου ,γεγονός που επιβεβαιώνει μεν ότι δημιούργησε αντίγραφο με τα έγγραφα των Αμερικανικών αρχών την κατοχή των οποίων είχαμε εγώ και εκείνος και κανένας άλλος . Εδώ θέλω να σημειώσω ότι ο κ.Αγγελής παραιτήθηκε από επόπτης της Εισαγγελίας Διαφθοράς τον Ιανουάριο του 2019 τούτο σημαίνει ότι

ακόμα και αν

ευσταθεί ο ισχυρισμός του κ.Αγγελή ότι μπορούσε να κατέχει αυτά τα έγγραφα, από την επόμενη μέρα της παραίτησης του όφειλε να παραδώσει όλα του τα αρχεία στον κ.Μπρακουμάτσο που ήταν ο επόμενος επόπτης , γεγονός που δεν έπραξε ποτέ , πόσω μάλλον δεν είχε κανένα δικαίωμα να τα διατηρεί

στην κατοχή του και να τα

προσκομίσει στην προανακριτική επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2019 , δηλαδή τα διατηρούσε και τα διατηρεί ακόμα στην κατοχή του .Επίσης , θέλω να προσθέσω ότι πλην της χρήσεως του εγγράφου αυτού στην προανακριτική επιτροπή το είδα δημοσιευμένο σε διάφορες ιστοσελίδες στο internet.

Έχετε να προσθέσετε κάτι άλλο; Κάτι άλλο δεν έχω να προσθέσω. Αναγνώσθηκε, βεβαιώνεται και υπογράφεται.

2

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Αθήνα, 6 Μαρτίου 2020 ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΑΝΑΚΡΙΤΙΚΟ

Αριθμ. Πρ

ΚΛΗΣΗ ΑΝΩΜΟΤΙ Ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών Δυνάμει του άρθρου 244 παρ. 1 ΚΠΔ ΚΑΛΟΥΜΕ Τον κ. Ιωάννη Αγγελή του Εμμανουήλ, κάτοικο (ως εκ της εργασίας του) Αμπελοκήπων Αθηνών, οδός Λεωφ. Αλεξάνδρας αριθ. 121, ΤΚ 11522, να εμφανισθεί αυτοπροσώπως ή δια πληρεξουσίου δικηγόρου κατ’ άρθρ. 89 παρ.2 ΚΠΔ, ενώπιον του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών ( Πρώην Σχολή Ευελπίδων - Κτήριο 16, γραφείο 217 ) εντός του πρώτου δεκαημέρου του Απριλίου του έτους 2020, προκειμένου να εξετασθεί ανωμοτί και να καταθέσει συμπληρωματικές εξηγήσεις επί της υπ’ αριθ. ΔΚ19-28 ποινικής δικογραφίας για παράβαση του άρθρου 251 παρ. 1, 2, 3 εδ. γ' του ΠΚ (Παραβίαση Δικαστικού απορρήτου), ήτοι ότι στις 12/12/2019, κατά την ένορκη κατάθεση του ενώπιον της Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων και ενώ είχε στην κατοχή του ως εκ της υπηρεσίας του Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου και Επόπτη της Εισαγγελίας Εγκλημάτων Διαφθοράς το υπ’ αριθ.

• 180379282/NK-2057320s · απόρρητο έγγραφο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών του Υπουργείου, ι Δικαιοσύνης των ΗΠΑ προς την Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς Αθηνών κ. Ελένη Τουλουπάκη, το οποίο αποτελούσε ; και αποτελεί έγγραφο της ποινικής δικογραφίας της φαρμακοβιομηχανίας «NOVARTIS» που χειρίζεται προανακριτικά η Εισαγγελία Διαφθοράς Αθηνών, εκείνος γνωστοποίησε και παρέδωσε στην κατοχή της : Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των:-Ελλήνων--το ανωτέρω απόρρητο ΗΤραμματέας

αριθ . ειςερχ .

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΣΑ ΓΓΕΛ ΙΑ ΕΦ ΕΤΩ Ν ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΣΑ ΓΓΕΛ ΕΑ Σ ΕΓΚΛΗΜ ΑΤΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ

ΗΜΕΡΟΜ. ΛΗΨΗΣ

Ταχ. Δνση: Κυρ. Λουκάρεως αρ. 14 Ταχ. Κωδ.: 114 75 ΑΘΗΝΑ Τηλ. 213 215 9820 Φαξ. 213 215 9816 Αρ. Πρωτ: Αθήνα, 23-12-2019

^------

κ

Προς τον κ. Σττυρίδωνα Παππά, Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών.

Στα πλαίσια προκαταρκτικής εξέτασης που διενεργείτε κατόπιν σχετικής αναφοράς μου, σε βάρος του κ. Ιωάννη Αγγελή, Αντεισαγγελέα Αρείου Πάγου, συμπληρωματικά σας διαβιβάζω: α) το από 15-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.newbrake.gr με τίτλο «Βόμβα μεγατόνων που σκάει στα χέρια Σαμαρά το απόρρητο έγγραφο του FBI για Novartis», β) το από 12-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.cnn.gr με τίτλο «Κατάθεση Αγγελή: Έδωσε έγγραφο του FBI και αναφέρθηκε σε δύο φόνους» και γ) το από 12-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.protothema.gr με τίτλο «Έγγραφο-φωτιά από τον Αγγελή: το FBI ενημέρωσε από το 2017 ότι δεν υπήρχε εμπλοκή πολιτικών στη Novartis», προκειμένου να τα συνεκτιμήσετε, αναφορικά, ιδίως, με την φερόμενη κατά τα δημοσιεύματα αυτά, προσκόμιση του εν λόγω εγγράφου ενώπιον της Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων.

1 CW \Ά Λ Έ 2.01^

'Z -S

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Αθήνα, 6 Μαρτίου 2020 ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΑΝΑΚΡΙΤΙΚΟ

Αριθμ. Πρ

ΚΛΗΣΗ ΑΝΩΜΟΤΙ Ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών Δυνάμει του άρθρου 244 παρ. 1 ΚΠΔ ΚΑΛΟΥΜΕ Τον κ. Ιωάννη Αγγελή του Εμμανουήλ, κάτοικο (ως εκ της εργασίας του) Αμπελοκήπων Αθηνών, οδός Λεωφ. Αλεξάνδρας αριθ. 121, ΤΚ 11522, να εμφανισθεί αυτοπροσώπως ή δια πληρεξουσίου δικηγόρου κατ’ άρθρ. 89 παρ.2 ΚΠΔ, ενώπιον του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών ( Πρώην Σχολή Ευελπίδων - Κτήριο 16, γραφείο 217 ) εντός του πρώτου δεκαημέρου του Απριλίου του έτους 2020, προκειμένου να εξετασθεί ανωμοτί και να καταθέσει συμπληρωματικές εξηγήσεις επί της υπ’ αριθ. ΔΚ19-28 ποινικής δικογραφίας για παράβαση του άρθρου 251 παρ. 1, 2, 3 εδ. γ' του ΠΚ (Παραβίαση Δικαστικού απορρήτου), ήτοι ότι στις 12/12/2019, κατά την ένορκη κατάθεση του ενώπιον της Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων και ενώ είχε στην κατοχή του ως εκ της υπηρεσίας του Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου και Επόπτη της Εισαγγελίας Εγκλημάτων Διαφθοράς το υπ’ αριθ.

• 180379282/NK-2057320s · απόρρητο έγγραφο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών του Υπουργείου, ι Δικαιοσύνης των ΗΠΑ προς την Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς Αθηνών κ. Ελένη Τουλουπάκη, το οποίο αποτελούσε ; και αποτελεί έγγραφο της ποινικής δικογραφίας της φαρμακοβιομηχανίας «NOVARTIS» που χειρίζεται προανακριτικά η Εισαγγελία Διαφθοράς Αθηνών, εκείνος γνωστοποίησε και παρέδωσε στην κατοχή της : Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των:-Ελλήνων--το ανωτέρω απόρρητο ΗΤραμματέας

αριθ . ειςερχ .

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΣΑ ΓΓΕΛ ΙΑ ΕΦ ΕΤΩ Ν ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΣΑ ΓΓΕΛ ΕΑ Σ ΕΓΚΛΗΜ ΑΤΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ

ΗΜΕΡΟΜ. ΛΗΨΗΣ

Ταχ. Δνση: Κυρ. Λουκάρεως αρ. 14 Ταχ. Κωδ.: 114 75 ΑΘΗΝΑ Τηλ. 213 215 9820 Φαξ. 213 215 9816 Αρ. Πρωτ: Αθήνα, 23-12-2019

^------

κ

Προς τον κ. Σττυρίδωνα Παππά, Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών.

Στα πλαίσια προκαταρκτικής εξέτασης που διενεργείτε κατόπιν σχετικής αναφοράς μου, σε βάρος του κ. Ιωάννη Αγγελή, Αντεισαγγελέα Αρείου Πάγου, συμπληρωματικά σας διαβιβάζω: α) το από 15-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.newbrake.gr με τίτλο «Βόμβα μεγατόνων που σκάει στα χέρια Σαμαρά το απόρρητο έγγραφο του FBI για Novartis», β) το από 12-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.cnn.gr με τίτλο «Κατάθεση Αγγελή: Έδωσε έγγραφο του FBI και αναφέρθηκε σε δύο φόνους» και γ) το από 12-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.protothema.gr με τίτλο «Έγγραφο-φωτιά από τον Αγγελή: το FBI ενημέρωσε από το 2017 ότι δεν υπήρχε εμπλοκή πολιτικών στη Novartis», προκειμένου να τα συνεκτιμήσετε, αναφορικά, ιδίως, με την φερόμενη κατά τα δημοσιεύματα αυτά, προσκόμιση του εν λόγω εγγράφου ενώπιον της Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων.

1 CW \Ά Λ Έ 2.01^

'Z -S

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΕΦΕΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΤΗΛ: 213-2159820 FAX: 213-2159816

Αρ. Πρωτ.: 12 ΕΜΠ Αθήνα, 28-11-2018

ΠΡΟΣ τον Επόπτη-Συντονιστή των Εισαγγελέων Οικονομικού Εγκλήματος και Εγκλημάτων Διαφθοράς Κο Ιωάννη Αγγελή Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου

Σχετ.: Το υττ' αρ. πρωτ. 13206/28-11-2018 έγγραφό Σας

Σε εκτέλεση του ανωτέρου εγγράφου Σας, Σας υποβάλλουμε τα συνημμένα έγγραφα.

Η Εισαγγελέας Εγκλημάτων Διαφθοράς

Ελένη Τουλουπάκη Αντε ισαγγελέ αςΧϊφει

J

Αθήνα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟ ΚΡΑΤΙΑ

Ε ΙΣ Α Γ Γ Ε Λ Ε Α Σ Τ Ο Υ Α Ρ Ε ΙΟ Υ Π Α ΓΟ Υ

28-1 1- 2018

Αρ. Πρωτ.:

13206

ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΤΗΛ. 2106411526 ΦΑΞ 2 10 64 11 52 3 *f

Προς Την Ε ισ α γ γ ελ έα Ε γ κ λη μ ά τω ν Δ ια φ θ ορ ά ς κ. Ε λ έ ν η Τ ο υ λ ο υ π ά κ η

Π α ρ α κ α λ ο ύ μ ε να μας α π ο σ τ ε ί λ ε τ ε στο γ ρ α φ ε ί ο μας (Ε ισ αγ γε λία Α ρ ε ί ο υ Π άγο υ γ ρ α φ ε ί ο 41 0) , π ρ ο ς μ ε λ έ τ η όλα τα έ γ γ ρ α φ α τα οποία έ χ ε τ ε λ ά β ε ι ή έ χ ε τ ε α π ο σ τ ε ί λ ε ι π ρ ο ς τις α ρ μ ό δ ι ε ς α ρ χ έ ς των Η.Π.Α., ..yi

στ α

πλαίσια

της

επίσημης

ή

ανεπίσημης

συνεργασίας

σας,

για

υ π ο θ έ σ ε ι ς π α ρ ά ν ο μ η ς δ ι α κ ί ν η σ η ς φ α ρ μ ά κ ω ν , στην α γ γ λ ι κ ή ή στην ελληνική

γλώσσα.

Τα

έγγραφα

αυτά

να

μας

τα

αποστείλετε

σε

π ρ ω τ ό τ υ π α π ρ ο ς μελέτη ε ν τ ό ς τ η ς σ ή μ ε ρ ο ν , θα σα ς ε π ι σ τ ρ α φ ο ύ ν δε το τ α χ ύ τ ε ρ ο δ υ ν α τ ό ν .

κι

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC tilA iTEA lA ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΙΣΛ1Τ€Λ£Α Apt©. Πρωρ ------............... ............

Λ 9 ή ν χ .^ - 4 £ ^ _ 2 0 ΐ 3 :

File No. NK-2057320 s.21

U.S. Department of Justice Federal Bureau o f Investigation

U.S. Embassy Athens, Greece £{t Januarv 201^

jvii-s. Lieni Raikou Hellenic Ministry of Justice Supreme Court Corruption Unit Public Prosecutor’s Office K. Loukareos 14 Athens, Greece 11522 RE:

Novartis

Mrs. Raikou: (U) THE INFORMATION IN THIS DOCUMENT IS FOR INTELLIGENCE AND LEAD PURPOSES ONLY. THE INFORMATION IN THIS DOCUMENT MAY NOT BE USED IN ANY LEGAL PROCEEDINGS OR DISSEMINATED TO ANY OTHER AGENCY WITHIN YOUR GOVERNMENT OR TO ANOTHER GOVERNMENT WITHOUT THE ADVANCED AUTHORIZATION OF THE FEDERAL BUREAU OF INVESTIGATION (FBI) HEADQUARTERS. DO NOT TAKE ANY OVERT INVESTIGATIVE STEPS (INCLUDING BUT NOT LIMITED TO ANY TYPE OF FORMAL LEGAL PROCESS OR DIRECT CONTACT WITH THE SUBJECT) BASED ON THE INFORMATION IN THIS COMMUNICATION WITHOUT FIRST COORDINATING WITH THE FBI HEADQUARTERS. (U//REL TO USA, GRC) The below information provided herein is information received via initial complaint and/or during the course of our interviews with the Whistleblowers in December 2016.

Novartis AG (Novartis) is a global healthcare company that provides pharmaceutical and overthe-counter health products in over 180 countries. Novartis is organized under the laws of Switzerland, with its principal place of business located in Basel, Switzerland. Novartis issued and maintains a class of publicly traded securities registered pursuant to Section 12(b) of the Securities and Exchange Act of 1934, which are traded on the New York Stock Exchange (Ticker Symbol: NVS). Novartis is an "issuer" within the meaning of the FCPA. Novartis conducts business in Greece solely through its subsidiaries, including, Novartis (Hellas) S.A.C.I (Novartis Greece), which is located in Metamorphosis, Athens, Greece. Among other services, Novartis Greece (NVG) conducts the sales and marketing activities of Novartis'

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC pharmaceutical products in Greece. NVG is a wholly owned subsidiary of Novartis and is the largest pharmaceutical and consumer healthcare company in Greece with annual revenues in excess of $524 million.

On or about August 23, 2016, FBI was contacted by Department of Justice (DOJ) attorneys regarding a complaint submitted to the SEC regarding bribery of, or improper payments to foreign officials, and internal controls/books and records deficiencies by NVG. from approximately 2008 through at least 2014, NVG, by and through its employees, agents, . i yjo.sidi dries, offered and paid improper bribes to foreign officials in Greece, including regulators, physicians, and healthcare providers employed by the Greek government, in connection with its Greek operations.

During the course of this bribery scheme, NVG has made or caused to be made millions of dollars in improper payments to foreign officials to obtain or retain business in Greece. These payments were intended to, for example, to influence regulatory and formulary approvals, drug pricing, purchase decisions, prescription decisions, and the outcomes of clinical trials with respect to drugs manufactured by Novartis and sold in Greece. For example, drugs manufactured

by Novartis were Aclasta, Diovan, Exelon, Exforge, Extavia, Foradil, Galvus, Eucreas, Gilenya, Onbrez, Stalevo, Trileptal, and Xolair. Under the International Pricing System, Greece serves a drug pricing reference for at least 29 other countries, including Austria, Belgium, Spain, Turkey, Bulgaria, the Czech Republic, Estonia, Hungary, Italy, Germany, Romania, Slovakia, Finland, Albania, Macedonia, Russia, Brazil, Mexico, Saudi Arabia, Bahrain, Kuwait, Iran, Algeria, Oman, Bolivia, South Korea, Jordan, Egypt, and New Zealand. Novartis' bribery scheme in Greece has generated hundreds of million dollars in revenue for Novartis and complainants believe the scheme is currently ongoing within NVG. Complainants (hereinafter Cl and C2) are both citizens of Greece and provided the following information: Cl was employed by Novartis (Hellas) S.A.C.I (NVG) from approximately June 2008 through October 2014 as the Head of Communications and Corporate Responsibility. In this capacity, Cl was responsible for media and public relations, brand communications, and market access initiatives in Greece. Cl regularly worked with senior executives throughout NVG, including senior executives responsible for increasing NVG's access to the prescription drug sales market in Greece, in developing and implementing media and marketing strategies.

C2 was employed by NVG from approximately November 2006 through March 2013, first as a Sales Representative and later was promoted to First Line Sales Manager. In both capacities, C2 was responsible for the growing sales market for a variety of Novartis products throughout Greece. In or around March 2013, C2 transferred to Novartis' generic drug division , Sandoz, where he served in several roles, including Area Sales Manager. C2 left the company in or around December 2014.

Both complainants'job responsibilities placed them in a unique position to have knowledge of and access to key evidence regarding bribes paid by NVG to foreign officials in Greece, including, for example, internal Novartis emails, PowerPoint presentations, spreadsheets, and other documents detailing NVG's scheme to pay bribes to government officials in return for

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC prescribing Novartis products, spreadsheets containing names, amounts, and dates of payments to specific government officials, and spreadsheets showing inflated payments to media companies used to launder money for the purpose of bribing government officials. Documents detailing the business NVG expected to retain or maintain as a result of the illegal bribes were maintained as well.

During the relevant period, Novartis' pharmaceutical products were promoted in Greece by Novartis' wholly owned subsidiary, NVG. Greece operates a national healthcare system through -1 : h the government regulates the manufacture, approval distribution, and sale of prescription dr. i0‘: Greece administers its national healthcare system through various ministries, agencies and departments (collectively, "Greek Healthcare Agencies"), to include the following: o

o

o

Ministry of Health and Social Solidarity (MoH), who oversees all healthcare programs and providers in Greece. National Organization for Healthcare Services Provision (EOPYY), and agency of MoH, oversees healthcare reimbursement in Greece, Ministry of Labor, Social Insurance and Social Solidarity (MoL), manages health coverage and drug pricing under Greece’s Social Security Fund. Service for the Control of Social Security Health Costs (YPEDYFKA), an agency of MoL, who is responsible for managing drug pricing for the Social Security Fund, National Organization for Medicines (EOF), regulates the healthcare industry in Greece.

It is responsible for issuing licenses, drug approvals, compliance, and setting prices for reimbursement of medical services and prescription drugs. EOF works in conjunction with Social Security Fund to administer reimbursement to medical and pharmaceutical manufacturers, physicians, pharmacists, hospitals, and other healthcare providers.

From approximately 2008 through 2014, NVG, through its employees and agents, provided cash payments and international travel to influential government officials in Greece holding senior position in the Greek government, including the Greek Healthcare Agencies. NVG's payments of cash and other things of value were intended to influence these government officials to obtain or retain business, including regulatory and formulary approvals, favorable drug pricing, pharmaceutical purchasing decisions, prescription decisions, and to influence the outcome of clinical trials.

Greek Government Officials: 1. NIKO MANIADAKIS (MANIADAKIS) - Senior Consultant to MoH and Novartis and Professor and Associate Dean for the National School of Public Health • MANIADAKIS had direct connects with the National Organization for Medicines (EOF), who regulates the healthcare industry in Greece. Responsibilities of EOF includes issuing licenses, drug approvals, and setting and controlling pricing.

MANIADAKIS used his connections within EOF to benefit Novartis Greece (NVG). From approximately 2009-2012, MANIADAKIS received 20-40K Euros per project, according to an consultancy agreement with NVG. MANIADAKIS received this money through laundering and was the main collector for MoH.

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC •

KONSTANTINOS FROUZIS (KEY PLAYER), former Vice President and Head of Communications, Market Access, Business Development and Licensing for NVG, was in direct contact with MANIADAKIS. FROUZIS gave cash to MANIADAKIS, who then paid cash to Deputy Ministers. This money came from the Market Tax Department (Pricing and Reimbursement). The money involved in the scheme was referred to as “Black Money.” The Country President of Greece/Head of Marketing & Sales and Vice President of Head of Communications were aware of this scheme and discussed efforts on how to distribute the money.

S LINTZERIS (LINTZERIS) - Member of Greek Parliament and former EOF President • In or around September 2013, LINTZERIS met with FROUZIS to discuss issues regarding pharmaceutical policies. During their first meeting, LINTZERIS told FROUZIS that he had a favor to ask of him. The favor was to support a friend of LINTZERIS’ to strengthen his media group. This media group was MAVRIKOS MEDIA. This information was passed along to Whistleblower #1 (WB1), who was tasked with pursuing MAVRIKOS MEDIA over VOULKIDIS MEDIA. WB1 would collect money from MAVRIKOS by envelope. Between September 2013 and July 2014, WB1 met in PIRAEUS at a Greek yacht club to receive payments.

• After the money was received, WB1 gave the money to FROUZIS at the Novartis office. Companies were created by MAVRIKOS in order to receive money from NVG. In order to show that MAVRIKOS did not receive the money into one company, smaller companies were created, to include websites which lead to fake companies.

• In 2014 LINTZERIS managed to block other products of competitors while NVG’s drug, Gileyna prospered. Other Novartis products pushed through were Seebri and Ultibro.

3. MARY GEITONA - Associate Professor in Health Economics at the University of Peloponnese and affiliate of the Greek chapter of ISPOR • ISPOR Congresses is an annual conference held for Health Economics and studies related to Health Economics. Novartis created a list of individuals to attend the conference. Typically, each company would send two people to attend the conference. In 2011, Novartis sent 30 delegates (government officials) to Berlin, Germany. The treasurer of ISPOR at the time was MAGDALINI HATZIKOU (HATZIKOU).

• GEITONA put together travel packages on behalf of NVG for ISPOR events. An investigation was initiated into Novartis by SEEYP, a police agency in Greece, who monitors control of healthcare and searches for corruption within hospitals; described as the “Rambo of Healthcare.” The report of the investigation revealed that Novartis funded the trip of the 30 delegates and 10 Novartis employees.

GEITONA denied everything in a statement. Novartis had to do “crisis management,” which was led by WB1. During this investigation, FROUZIS told WB1 to use his Gmail account and not his Novartis account because “the noise”

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC may affect Novartis. Novartis Head told team not to issue any statement, but to draft one and hold it.

• GEIOTONA’s email: marygeitona@gmail.com 4. PARASKEVI SAKKA ('SAKKA') - President of the National Center for Dementia and Alzheimer’s disease Association • Grants were given to the Alzheimer Association in order to protect prices of Novartis products. SAKKA is also categorized as a A-l doctor for Novartis, which is a high prescribing doctor for Novartis products.

Media Companies: 1. VOULKIDIS MEDIA - A Greek media group owned and operated by EMMANOUIL VOULKIDIS (VOULKIDIS) • VOULKIDIS was a vendor of Novartis from approximately 2009 through 2013.

Money was hand delivered from VOULKIDIS to FROUZIS through WB1. From the total amount of money paid to VOULKIDIS, 40% would be returned to FROUZIS in cash, inside an envelope and the other 60% was used for actual expenses. WB1 would meet VOULKIDIS in Vrilissia, Greece on Sunday mornings for coffee to get the money from VOULKIDIS. 2. HEALTHDAY - A Greek media company owned and operated by EFTHYMIOS KTENIDIS (KTENIDIS) • FROUZIS' son, DIMITRIOS FROUZIS worked for HEALTHDAY as a consultant from approximately 2011 through 2014. FROUZIS's son never showed up to work or did any work for HEALTHDAY, but was still paid.

• Similarly to the money exchange between VOULKIDIS and FROUZIS, but in smaller amounts, KTENDIS would pay cash to FROUZIS as a 60%/40% split for services and return amount.

3. ETHOS MEDIA - A Greek media company owned and operated by KONSTANTINOS OUZOUNIS (OUZOUNIS) 4. MAVRIKOS MEDIA - A Greek company owned and operated by PANAYIOTIS MAVRIKOS. • MANIADAKIS was close to ETHOS MEDIA and when NVG gave business to ETHOS MEDIA, MANIADAKIS was happy and so was everyone else (NFI).

MAVRIKOS MEDIA owned the publication "Akropolis." Novartis utilized ZENITH Optimedia to receive payments from newspapers. Instead of direct payments, the newspaper would pay ZENITH and ZENITH would pay Novartis.

The idea behind this form of payment was to use one vendor instead of separate vendors globally. ZENITH would be used for consulting services about how to spend communication group funds and provided all invoices and logistics. ravel Agencies: 1. HELLENIC TOURS • The relationship between HELLENIC TOURS and Novartis existed since its inception in 2006.

2. TRAVEL PLAN (NFI)

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC 3. FREI TRAVEL • NVG mainly used FREI travel agency for package pricing for NVG. The owner of FREI is NIKI GARGASOULA (GARGASOULA). FREI had control of bank accounts of NVG. Approximately 10-15 years ago, FREI was used by other companies to pay doctors. The Purchasing Department was in charge of travel plans. The Purchasing Manager was ELENI ZOCHIOU and her successor is MATINA TSIKOU (TSIKOU). TSIKOU was responsible for choosing to do business with FREI instead of HELLENIC TOURS. Note: Itineraries were given to travel agencies used by NVG to hand out to doctors at the airport for International Congresses to show alternate plans for the trip.

Sincerely,

A Aristides Papadacos Legal Attache U.S. Embassy Athens

UNCLASSIFIED//REL TO USA, GRC

UNCLASSIFIED

U.S. Department of Justice Federal Bureau of Investigation

File No. 205-NK-2057320

U.S. Embassy Athens, Greece 22 June 2017

Chief Prosecutor~Elepi_ T ni iLoupaki Public Prosecutor’s Office K. Loukareos 14 Athens, Greece 11522 RE: Novartis Mrs. Touloupaki: In our collaborative efforts in the parallel corruption investigation of Novartis pharmaceutical company, we are providing your office with the following information: 1. The below list identified those employees of Novartis Hellas who have been interviewed by Novartis attorneys as part of an internal investigation being conducted by Novartis.

Name

Positions

Heinz Backes

CCFO, Finance Head Finance Global Pharma IT Finanz Experte, GIS FINANCE Assistant MKT & Sales Assistant HR Administrator, HR Operations HR Services Specialist - Tier 1, HR Operations Area Sales Manager Pharmacy Account Manager/Head Head Pharma Affairs, Pharma Affairs Management Head Novartis Basel Operations, Pharma Affairs Management Head PH Basel Operations Management, PH Basel Operations Management Head NSC-CH Operations Mgmt, PH Novartis Service Center Head Real Estate&Facility Services NBS, PH Novartis Service Center Head REFS & NBS Country Rep, PH Novartis Service Center Product Manager, Marketing General Medicines Product Director, Marketing General Medicines Key Account Marketing MGR

Eleni Bardi

Dimitris Bassias Martin Batzer

Elena Bodioti

UNCLASSIFIED

UNCLASSIFIED

Damien Heller Eirini Karahaliou

Panagiota Karra

Marialena Konstantinidou Efthymios Lioulias

Claude Menweg

Michail Michaleris

Despina Nikolaidis

Athanasios Sakorafas

Marilena Salichou

Anastasia Sarakatsianou Jaap van Oerle

Key Accounts Marketing Mgr, State Funds/Hospital KAM Junior DRA Manager, DRA DRA Manager, DRA Global Compliance Officer Assistant Pricing Assistant Pricing & Reimbursement Associate Conventions Manager Conventions & Events Project Manager Sr. Conv. & Events Project Mgr Product Manager Medical Advisor Head of Medical Oncology Head Legal and Country President Support Senior Legal Counsel, Region AMAC Senior Legal Counsel Head of Accounts Receivable Process Manager Financial Operations Service Manager Invoices & Accounts Receivable Marketing Sciences Mgr, General Medicines ABGU Head and BD&L Head, General Medicines HEAD IDTI & HEAD BD&L, General Medicines BF Head IDTI, General Medicines BF Head Specialty Business, General Medicines Head Neuroscience BF Head Neuroscience Franchise ICRO MANAGER EMEA SOUTH, Medical Brand Director, marketing Brand Director, IHC AI Marketing National Sales Manager, Speciality Head Immunology & Dermatology Franchise Junior Payors Relations Public Affairs & Payor Relations Manager Oncology Market Access and Public Affairs Tactical Buyer Country Buyer Senior Buyer C&E IND.BOOK. COORD Conv. & Events Ind. Book. Coord., Conventions & Events MSO Coordinator, MSO Regional Audit Manager, Internal Audit - Europe I Regional Hd Internal Audit &Deputy Hd IA, Auditing Regional Hd Internal Audit&Head IA a.i., Auditing Regional Head Internal Audit, Internal Audit - Europe I UNCLASSIFIED

UNCLASSIFIED Monika Daniela Wemli Chrysanthi Zoi

Accountant - Third Party Debtors AR/IC Specialist, Order to Cash FRA Specialist IC/TCM Market Research Manager BD&L Manager Senior Pricing & Reimbursement Manager

2. Swiss Bank Account Information which may be related to payments made in Greece: Bank

Beneficiary

NOVARTIS PHARMA AG

UBS

Status

IBAN / Account

Closed CH900023023OEW1014181

3. Additional bank account information provided by the Novartis attorneys in regard to accounts utilized by Novartis Hellas:

Bank

ALPHA BANK ALPHA BANK ALPHA BANK NATIONAL BANK OF GREECE PEIRAEUS PEIRAEUS CITI CITI CITI BNP PARIBAS BNP PARIBAS

Beneficiary

NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS UNCLASSIFIED

IBAN / Account

Status

Active GR4301401010101002320003 834 Active GR0501401010101002320010920 Closed GR8501401010101002030099954 Active GR1301107200000072047014377 Active GR6201710170006017040044223 Closed GR5401720350005035022727008 Active GR8008400010000000444774365 Active GR4008400010000000444774018 Active GR7308400010000000444774006 Closed 0000000114390116 0000000114392056

Closed

UNCLASSIFIED

DEUTSCHE BANK AG ATE BANK

AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE NOVARTIS HELLAS AEBE

Active DE47760700120043 001700 Closed 0170400442236

4. List of Novartis US employees who may have connections to Novartis Hellas. The FBI and United States Attorney’s Office in Newark, New Jersewanticipate contacting these individuals with the intent to interview them. If any interviews are conducted, the results of those interviews will be provided to your office.

Stavros Ntogiakos, a current Novartis employee, was based at Novartis Hellas as a product manager from approximately September 2008 through August 2011. In approximately August 2011, Mr. Ntogiakos transferred to Novartis Pharma Canada, where he worked as a brand manager until approximately July 2012, when he took on a role as a global brand manager for Novartis in Switzerland. Mr. Ntogiakos left Switzerland in approximately August 2016 for a Marketing Director position at Novartis Pharmaceuticals Corporation (NPC), East Hanover. His current title at NPC is Executive Director, Marketing - Eye Care.

Vijay Iyengar, a former Novartis employee, worked at NPC from approximately February 2003 to July 2009 in various roles in Global Oncology, including as product director and senior product director. From approximately July 2009 to November 2011. he served a? VP nf

-r---- ·-- · — - — m n ativ Novartis cn company.

zuio, ivir. Iyengar served as President of Genoptix a

unclassified

UNCLASSIFIED As always, we appreciate the cooperation our agencies share on such a critical issue, and stand ready to assist you whenever necessary. If you have any questions regarding this (Information, please do not hesitate to contact me at 210-720-2455. ~~ —— ----Sincerely,

Aristides Papadacos Legal Attache U.S. Embassy Athens

UNCLASSIFIED

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΡΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΜΑΡΤΥΡΑ Στην Αθήνα σήμερα, 6 του μήνα Φεβρουάριου του έτους 2020, ημέρα Πέμπτη και ώρα 12.00, παρουσιάστηκε στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών Σπυρίδωνα Παππά και στη Γραμματέα Αθηνά Θεοδωρίδου Χαραλάμπους,

η

κατά

δήλωσή

της

Ελένη

γεννηθείσα την 25η/01/1965,

ΤΟΥΛΟΥΠΑΚΗ

του

διεύθυνση εργασίας:

Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Δέγλερη, Αθήνα τηλ. 213 2159820, και το επάγγελμά της είναι Εισαγγελικός Λειτουργός, Ελληνίδα πολίτης. Τα πιο πάνω στοιχεία ταυτότητάς της προκύπτουν από το δελτίο αστυνομικής ταυτότητας ΑΚ 802133 που εκδόθηκε την 19η/11/2013 από το Τ.Α. Νέου Κόσμου που επέδειξε. Ορκίστηκε κατά τα άρθρα 219 παρ. 1 και 220 παρ. 1 του Κώδικα Ποιν. Δικονομίας και κατέθεσε τα εξής: Σε συνέχεια της προηγούμενης κατάθεσης , της έγινε η κατάλληλη ερώτηση και απάντησε:

ΕΡΩΤΗΣΗ: Παρακαλούμε να μας διευκρινίσετε το περιεχόμενο της υπ’ αριθμ. 4514/23-12-2019 συμπληρωματικής σας αναφοράς. ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Συμπληρωματικά της προηγούμενης κατάθεσης μου θα ήθελα να συμπληρώσω τα εξής: Στις 12 Δεκέμβριο του 2019 , σύμφωνα με τα επισυναπτόμενα δημοσιεύματα φέρεται ο κ.Αγγελής στην κατάθεση που έδωσε ως μάρτυρας στην προανακριτική επιτροπή για την NOVARTIS στη Βουλή να προσκόμισε το υπ’ αριθμ. ΝΚ-2057320 s.105 , 180379282 έγγραφο του Υπουργείου Δικαιοσύνης των Η.Π.Α. το οποίο αποτελεί απόρρητο έγγραφο της δικογραφίας για την NOVARTIS που διεκπεραιώνει η Εισαγγελία Διαφθοράς Αθηνών . Το εν λόγω έγγραφο το απέστειλα εγώ στον κ.Αγγελή δυνάμει της

υπ’ αριθμ.πρωτ.

13216/28-11-2018

παραγγελίας του ,με την οποία ζητούσε να στείλω στο γραφείο του όλα τα πρωτότυπα έγγραφα που είχα λάβει από το Υπουργείο Δικαιοσύνης

των Η.Π.Α. προς μελέτη. Την ίδια μέρα το μεσημέρι ,δηλαδή στις 28-112018, εγώ λόγω μεγάλης ανησυχίας πήγα στο γραφείο του στον Άρειο Πάγο και παρέλαβα όλα τα ζητηθέντα έγγραφα μεταξύ των οποίων και το συγκεκριμένο έγγραφο, πράγμα που σημαίνει ότι

για όλα τα

έγγραφα που του είχα στείλει κράτησε στο αρχείο του αντίστοιχα αντίγραφα και αυτό αποδεικνύεται από το ότι όταν κλήθηκε στην προανακριτική

επιτροπή

της

Βουλής

κατέθεσε

αντίγραφο

του

πρωτοτύπου εγγράφου ,γεγονός που επιβεβαιώνει μεν ότι δημιούργησε αντίγραφο με τα έγγραφα των Αμερικανικών αρχών την κατοχή των οποίων είχαμε εγώ και εκείνος και κανένας άλλος . Εδώ θέλω να σημειώσω ότι ο κ.Αγγελής παραιτήθηκε από επόπτης της Εισαγγελίας Διαφθοράς τον Ιανουάριο του 2019 τούτο σημαίνει ότι

ακόμα και αν

ευσταθεί ο ισχυρισμός του κ.Αγγελή ότι μπορούσε να κατέχει αυτά τα έγγραφα, από την επόμενη μέρα της παραίτησης του όφειλε να παραδώσει όλα του τα αρχεία στον κ.Μπρακουμάτσο που ήταν ο επόμενος επόπτης , γεγονός που δεν έπραξε ποτέ , πόσω μάλλον δεν είχε κανένα δικαίωμα να τα διατηρεί

στην κατοχή του και να τα

προσκομίσει στην προανακριτική επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2019 , δηλαδή τα διατηρούσε και τα διατηρεί ακόμα στην κατοχή του .Επίσης , θέλω να προσθέσω ότι πλην της χρήσεως του εγγράφου αυτού στην προανακριτική επιτροπή το είδα δημοσιευμένο σε διάφορες ιστοσελίδες στο internet.

Έχετε να προσθέσετε κάτι άλλο; Κάτι άλλο δεν έχω να προσθέσω. Αναγνώσθηκε, βεβαιώνεται και υπογράφεται.

2

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Αθήνα, 6 Μαρτίου 2020 ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΑΝΑΚΡΙΤΙΚΟ

Αριθμ. Πρ

ΚΛΗΣΗ ΑΝΩΜΟΤΙ Ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών Δυνάμει του άρθρου 244 παρ. 1 ΚΠΔ ΚΑΛΟΥΜΕ Τον κ. Ιωάννη Αγγελή του Εμμανουήλ, κάτοικο (ως εκ της εργασίας του) Αμπελοκήπων Αθηνών, οδός Λεωφ. Αλεξάνδρας αριθ. 121, ΤΚ 11522, να εμφανισθεί αυτοπροσώπως ή δια πληρεξουσίου δικηγόρου κατ’ άρθρ. 89 παρ.2 ΚΠΔ, ενώπιον του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών ( Πρώην Σχολή Ευελπίδων - Κτήριο 16, γραφείο 217 ) εντός του πρώτου δεκαημέρου του Απριλίου του έτους 2020, προκειμένου να εξετασθεί ανωμοτί και να καταθέσει συμπληρωματικές εξηγήσεις επί της υπ’ αριθ. ΔΚ19-28 ποινικής δικογραφίας για παράβαση του άρθρου 251 παρ. 1, 2, 3 εδ. γ' του ΠΚ (Παραβίαση Δικαστικού απορρήτου), ήτοι ότι στις 12/12/2019, κατά την ένορκη κατάθεση του ενώπιον της Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων και ενώ είχε στην κατοχή του ως εκ της υπηρεσίας του Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου και Επόπτη της Εισαγγελίας Εγκλημάτων Διαφθοράς το υπ’ αριθ.

• 180379282/NK-2057320s · απόρρητο έγγραφο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών του Υπουργείου, ι Δικαιοσύνης των ΗΠΑ προς την Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς Αθηνών κ. Ελένη Τουλουπάκη, το οποίο αποτελούσε ; και αποτελεί έγγραφο της ποινικής δικογραφίας της φαρμακοβιομηχανίας «NOVARTIS» που χειρίζεται προανακριτικά η Εισαγγελία Διαφθοράς Αθηνών, εκείνος γνωστοποίησε και παρέδωσε στην κατοχή της : Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των:-Ελλήνων--το ανωτέρω απόρρητο ΗΤραμματέας

αριθ . ειςερχ .

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΣΑ ΓΓΕΛ ΙΑ ΕΦ ΕΤΩ Ν ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΣΑ ΓΓΕΛ ΕΑ Σ ΕΓΚΛΗΜ ΑΤΩΝ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ

ΗΜΕΡΟΜ. ΛΗΨΗΣ

Ταχ. Δνση: Κυρ. Λουκάρεως αρ. 14 Ταχ. Κωδ.: 114 75 ΑΘΗΝΑ Τηλ. 213 215 9820 Φαξ. 213 215 9816 Αρ. Πρωτ: Αθήνα, 23-12-2019

^------

κ

Προς τον κ. Σττυρίδωνα Παππά, Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών.

Στα πλαίσια προκαταρκτικής εξέτασης που διενεργείτε κατόπιν σχετικής αναφοράς μου, σε βάρος του κ. Ιωάννη Αγγελή, Αντεισαγγελέα Αρείου Πάγου, συμπληρωματικά σας διαβιβάζω: α) το από 15-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.newbrake.gr με τίτλο «Βόμβα μεγατόνων που σκάει στα χέρια Σαμαρά το απόρρητο έγγραφο του FBI για Novartis», β) το από 12-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.cnn.gr με τίτλο «Κατάθεση Αγγελή: Έδωσε έγγραφο του FBI και αναφέρθηκε σε δύο φόνους» και γ) το από 12-12-2019 δημοσίευμα της ιστοσελίδας www.protothema.gr με τίτλο «Έγγραφο-φωτιά από τον Αγγελή: το FBI ενημέρωσε από το 2017 ότι δεν υπήρχε εμπλοκή πολιτικών στη Novartis», προκειμένου να τα συνεκτιμήσετε, αναφορικά, ιδίως, με την φερόμενη κατά τα δημοσιεύματα αυτά, προσκόμιση του εν λόγω εγγράφου ενώπιον της Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων.

1 CW \Ά Λ Έ 2.01^

'Z -S

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Αθήνα, 6 Μαρτίου 2020 ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΑΝΑΚΡΙΤΙΚΟ

Αριθμ. Πρ

ΚΛΗΣΗ ΑΝΩΜΟΤΙ Ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Αθηνών Δυνάμει του άρθρου 244 παρ. 1 ΚΠΔ ΚΑΛΟΥΜΕ Τον κ. Ιωάννη Αγγελή του Εμμανουήλ, κάτοικο (ως εκ της εργασίας του) Αμπελοκήπων Αθηνών, οδός Λεωφ. Αλεξάνδρας αριθ. 121, ΤΚ 11522, να εμφανισθεί αυτοπροσώπως ή δια πληρεξουσίου δικηγόρου κατ’ άρθρ. 89 παρ.2 ΚΠΔ, ενώπιον του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών ( Πρώην Σχολή Ευελπίδων - Κτήριο 16, γραφείο 217 ) εντός του πρώτου δεκαημέρου του Απριλίου του έτους 2020, προκειμένου να εξετασθεί ανωμοτί και να καταθέσει συμπληρωματικές εξηγήσεις επί της υπ’ αριθ. ΔΚ19-28 ποινικής δικογραφίας για παράβαση του άρθρου 251 παρ. 1, 2, 3 εδ. γ' του ΠΚ (Παραβίαση Δικαστικού απορρήτου), ήτοι ότι στις 12/12/2019, κατά την ένορκη κατάθεση του ενώπιον της Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων και ενώ είχε στην κατοχή του ως εκ της υπηρεσίας του Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου και Επόπτη της Εισαγγελίας Εγκλημάτων Διαφθοράς το υπ’ αριθ.

• 180379282/NK-2057320s · απόρρητο έγγραφο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών του Υπουργείου, ι Δικαιοσύνης των ΗΠΑ προς την Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς Αθηνών κ. Ελένη Τουλουπάκη, το οποίο αποτελούσε ; και αποτελεί έγγραφο της ποινικής δικογραφίας της φαρμακοβιομηχανίας «NOVARTIS» που χειρίζεται προανακριτικά η Εισαγγελία Διαφθοράς Αθηνών, εκείνος γνωστοποίησε και παρέδωσε στην κατοχή της : Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των:-Ελλήνων--το ανωτέρω απόρρητο ΗΤραμματέας

1

ΠΡΟΣ ΤΟΝ Κον ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΔΙΚΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΤΥΧΟΝ ΕΧΟΥΝ ΤΕΛΕΣΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΩΗΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗ ΥΠΟΥΡΓΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ ΤΟΥ (ΥΠΟΨΗ Κ. ΜΠΟΥΓΑ) ΑΠΑΝΤΗΣΗ Του ΙΩΑΝΝΗ ΑΓΓΕΛΗ – ΑΝΤΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ Α.Π. Αξιότιμε κε Πρόεδρε, Με το με αριθμό Α.Π. 91/28-5-2020 έγγραφό Σας καλούμαι (κατά λέξη) «.. να καταθέσω μέχρι την έναρξη εξέτασης υπόπτων και συγκεκριμένα μέχρι την 2α Ιουνίου 2020, αντίγραφα των εγγράφων, που κατέθεσα στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, με την από 18-5-2020 αναφορά μου». Επί του θέματος αυτού Σας εκθέτω τα παρακάτω: Τα αντίγραφα (στην Αγγλική γλώσσα) τα οποία μου είχε υποβάλλει η κα Τουλουπάκη με το με αριθμό 12 ΕΜΠ/28-11-2018 διαβιβαστικό της (Σχετ. 1), ύστερα από την με αριθμό 13.206/28-11-2018 παραγγελία μου (Σχετ. 2), τα παρέδωσα σε κλειστό φάκελο στον αντικαταστάτη μου κ. Παναγιώτη Μπρακουμάτσο (πλην δύο που παρέμειναν στην κατοχή μου και τα οποία Σας διαβιβάζω), με την με αριθμό ΕΠ -Δ 40/18-5-2020 αναφορά μου, την οποία Σας έχω ήδη κοινοποιήσει. Όπως όμως έχω καταθέσει ενώπιον της επιτροπής Σας κατά την πρώτη ημέρα της καταθέσεώς

μου (την Τρίτη 10-12-2019),

στην κατοχή μου

βρίσκονται οι μεταφράσεις των εγγράφων, τις οποίες μου παρέδωσε ο επίκουρος Εισαγγελέας Πρωτοδικών κ. Χρήστος Τζούρας. Από τη σύγκριση του αριθμού των εγγράφων προκύπτει ότι, ενώ η κα Τουλουπάκη μου προσκόμισε συνολικώς οκτώ (8) έγγραφα στην Αγγλική γλώσσα, ο κ. Τζούρας μου προσκόμισε δώδεκα -12- έγγραφα. Αυτό σημαίνει λογικώς ότι, στην κατοχή της κας Τουλουπάκη βρίσκεται ακόμα άγνωστος αριθμός εγγράφων, που δεν δύναται να διαπιστωθεί, αφού δεν έθετε σε αυτά αριθμό πρωτοκόλλου εισερχομένων εγγράφων. Σε κάθε περίπτωση πάντως και απ΄ ότι γνωρίζω, στην Βουλή γνωστοποίησε μόνο δύο έγγραφα (τον μήνα Φεβρουάριο του 2018) αποκρύπτοντας τα λοιπά (προκειμένου να υλοποιήσει το «τύπου Ρασπούτιν» αρχικό Σχέδιο), γεγονός που με υποχρέωσε (με βάση το καθήκον αληθείας) να Σας παραδώσω, το με

ημερομηνία 1-8-2017 και

2

χωρίς αριθμό πρωτοκόλλου εισερχόμενο έγγραφο κατά την 3 η κατάθεσή μου ενώπιον Σας την Πέμπτη 12-12-2019. Σημειωτέον ότι, για την ενέργειά μου αυτή η κα Τουλουπάκη, η οποία περιέργως κατέχει ακόμα την θέση της εισαγγελέως διαφθοράς, με την με αριθμό 4514/23-12-2019 αναφορά της, απευθυνόμενη προσωπικώς προς τον εισαγγελέα Πρωτοδικών κ. Σπυρίδωνα Παππά και όχι προς τον κ. διευθύνοντα την εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών (Βλέπ. σχετ. 3) την οποία (αναφορά) επιβεβαίωσε με την από 6-2-2020 ένορκη κατάθεσή της (Σχετ 4), ζήτησε την ποινική μου δίωξη για παραβίαση δικαστικού απορρήτου (άρθρο 251 παρ. 1,2,3 εδ. γ Π.Κ.). Και όλα αυτά εν γνώσει της ότι, στα επίδικα έγγραφα, που έχει λάβει στην Αγγλική γλώσσα, δεν αναγράφεται σε οποιοδήποτε σημείο των ο όρος «απόρρητο» ή «εμπιστευτικό». Αντιθέτως μάλιστα όλα τα ξενόγλωσσα (στην Αγγλική) έγγραφα αναγράφουν ΟΧΙ ΜΟΝΟΝ στην πρώτη σειρά (προμετωπίδα) ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ τον όρο «UNCLASSIFIED», που σημαίνει στην Ελληνική γλώσσα «αδιαβάθμιτο», «μη απόρρητο». Ιδιαίτερα οφείλω να τονίσω ότι, ο όρος «UNCLASSIFIED» αναγράφεται όχι μόνον στην αρχή και στο τέλος της πρώτης σελίδας των θεωρούμενων (από την κα Τουλουπάκη και τους επίκουρους αυτής) «ως απορρήτων» εγγράφων, αλλά ΚΑΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΣΕΛΙΔΑ (αρχή και τέλος) όλων των σημαντικών εγγράφων. Ιδιαιτέρως επίσης οφείλω να τονίσω ότι, υπάρχει σημαντικός αριθμός εγγράφων προερχόμενος από τις ΗΠΑ, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΑΝΑΓΡΑΦΕΤΑΙ σ΄ αυτά «η δέσμευση μη χρήσεως από άλλες Αρχές» (ενδεικτικώς Σας διαβιβάζω το από 22-6-2017 έγγραφο ΗΠΑ). Τα παραπάνω, οι εμπλεκόμενοι Εισαγγελείς διαφθοράς έχουν αποκρύψει, τόσο από

τους προϊσταμένους τους Εισαγγελείς (π.χ. κ.

Ζαχαρή), όσο και από την προανακριτική επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων, που ασκεί χρέη εισαγγελέως, ενώ δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω, εάν έχουν υποπέσει στην αντίληψη του ήδη επόπτη των κ. Παναγιώτη Μπρακουμάτσου. Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι εμπλεκόμενοι στην έρευνα της υπόθεσης NOVARTIS εισαγγελείς διαφθοράς, εμφανίζουν παραπλανητικώς ότι, τα έγγραφα που είναι στην κατοχή των, έχουν δήθεν αποσταλεί από τις Αμερικανικές Αρχές στα πλαίσια νόμιμης δικαστικής συνδρομής και ως δήθεν «απόρρητα».

Έτσι έχω κληθεί, ύστερα από ενέργειές των) κατ΄ άρθρο 244

3

παρ. 1 ΚΠΔ, να παράσχω εξηγήσεις σε ποινική δικογραφία, για το ότι (κατά λέξη) «….

στις 12/12/2019, κατά την ένορκη κατάθεση μου ενώπιον της

Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων και ενώ είχα στην κατοχή μου ως εκ της υπηρεσίας μου ως Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου και Επόπτη της Εισαγγελίας Εγκλημάτων Διαφθοράς το υπ’ αριθ. 180379282/ NK-2057320s απόρρητο έγγραφο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών του Υπουργείου, Δικαιοσύνης των ΗΠΑ προς την Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς Αθηνών κ. Ελένη Τουλουπάκη, το οποίο αποτελούσε και αποτελεί έγγραφο της ποινικής δικογραφίας της φαρμακοβιομηχανίας «NOVARTIS» που χειρίζεται προανακριτικά η Εισαγγελία Διαφθοράς Αθηνών, εγώ γνωστοποίησα και

παρέδωσα στην προανακριτική επιτροπή της Βουλής

των Ελλήνων το ανωτέρω απόρρητο έγγραφο» (Σχετ.5). Η άποψη όμως ότι τα επίδικα έγγραφα είναι απόρρητα, διότι δήθεν έχουν ληφθεί στα πλαίσια δικαστικής συνδρομής δεν είναι απλώς εσφαλμένη, αλλά υποστηρίζεται «εκ του πονηρού», αφού η γνωστοποίηση του περιεχομένου των πληροφοριακών σημειωμάτων, θεμελιώνει το ποινικό αδίκημα της κατάχρησης εξουσίας, τόσο για την ίδια την κα Τουλουπάκη, όσο και για τους επίκουρους εισαγγελείς αυτής. Ενδεχομένως δε, να θεμελιώνει και την άμεση συνέργεια στην εν λόγω πράξη (κατάχρησης εξουσίας) τουλάχιστον

το

αδίκημα

της

υπόθαλψης

εγκληματίου,

για

ή

όσους

υποστηρίζουν την συγκεκριμένη άποψη, καθώς και για όσους κατέχουν τα συγκεκριμένα έγγραφα και δεν τα διαβιβάζουν σε εισαγγελική Αρχή, που διενεργεί νομότυπο έλεγχο, αν και έχουν νόμιμη υποχρέωση προς τούτο, λόγω του καθήκοντος αληθείας, που διέπει κάθε υπηρεσιακή των ενέργεια. Σημειωτέον επίσης ότι και η κα πρώην εισαγγελέας Α.Π. είχε διατυπώσει (κατά τον χρόνο που ήμουν επόπτης διαφθοράς), τη νομική άποψη ότι, πρόκειται για πληροφοριακά σημειώματα, που δεν έχουν ληφθεί στα πλαίσια νόμιμης δικαστικής συνδρομής και κατά συνέπεια ουδεμία δέσμευση υπάρχει εκ των άρθρων 7 του Ν. 2804/2000 ή του άρθρου 6 Ν 3771/2009 ή κάποιου άλλου ισχύοντος κανόνα δικαίου δικαστικής συνδρομής. Εν όψει όλων των ανωτέρω μάλιστα, έγιναν από κοινού οι δέουσες ενέργειες προς τον τότε Υπουργό Δικαιοσύνης (όπως έχω καταθέσει ενόρκως ενώπιον Σας) για την απομάκρυνση της κας Τουλουπάκη από την θέση της προϊσταμένης της Εισαγγελίας διαφθοράς, λαμβάνοντας βέβαια υπόψη ότι, προς τούτο

4

(απομάκρυνση της – αντικατάστασή της) απαιτείται η υποβολή σχετικού ερωτήματος, από τον εκάστοτε Υπουργό Δικαιοσύνης, προς το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο. Κατά συνέπεια, όλων των ανωτέρω, τα δήθεν «απόρρητα έγγραφα» δεν είναι τίποτα άλλο, παρά

άτυπα πληροφοριακά σημειώματα, που έχουν

ανταλλαγεί μεταξύ Αμερικανικών και Ελληνικών Αρχών, όχι στα πλαίσια του άρθρου 7 του Ν. 2804/2000 ή του άρθρου 6 Ν 3771/2009 ή κάποιου άλλου ισχύοντος κανόνα δικαίου δικαστικής συνδρομής (Βλέπ. σχετικώς και μελέτη: Ηλίας Σ. Μπίσιας,

Δρ. Νομ. Παν/μιου Ζυρίχης, Δικηγόρος Αθηνών κ΄

Ελβετίας «H Novartis, τα απόρρητα έγγραφα του FBI και πώς μπορεί να γίνει χρήση τους από την Προανακριτική», δημοσιευμένη στο διαδίκτυο). Σημειωτέον επίσης ότι, οι λεγόμενες «συναντήσεις της Βιέννης», ουδεμία λογική σύνδεση ή άλλη έννομη σχέση έχουν ή μπορούν να έχουν με νόμιμη δικαστική συνδρομή, όχι μόνον διότι ελλείπει κάθε νόμιμο γραπτό στοιχείο (από ότι τουλάχιστον γνωρίζω) με τους ισχύοντες κανόνες δικαστικής συνδρομής, αλλά προπάντων διότι, τα θεωρούμενα από τους εισαγγελείς διαφθοράς ως «απόρρητα έγγραφα» ουδόλως συνδέονται χρονικώς ή λογικώς με αυτές (δηλαδή τις συναντήσεις στην Βιέννη). Και τούτο διότι, ουδέν έγγραφο απεστάλη από τις Αμερικανικές Αρχές, προς τις Ελληνικές κατά ή μετά τις συναντήσεις στην Βιέννη, οι οποίες έλαβαν χώρα: α)από 15 έως 18 Φεβρουαρίου 2018, β)από 13-15 Απριλίου 2018, γ)από 3-5

Δεκεμβρίου

2018, αφού το τελευταίο έγγραφο απεστάλη από τις Αμερικανικές Αρχές την 23-1-2018 (δηλαδή πριν από τις συναντήσεις στην Βιέννη). Ούτε όμως και με την συνάντηση στις ΗΠΑ, μπορούν να συνδεθούν τα εν λόγω έγγραφα, αφού αυτή έλαβε χώρα την από 12-19 Νοεμβρίου 2017 στις ΗΠΑ, και όλα τα έγγραφα- πληροφοριακά σημειώματα, απεστάλησαν προς τις Ελληνικές Αρχές, πριν από την εν λόγω συνάντηση, (πλην δύο που απαστάλλησαν μετά, ήτοι αυτά με ημερομηνία 23-12-2017 και 23-1-2018). Σ΄ όλα τα παραπάνω δέον να προστεθούν: α)το γεγονός ότι, δεν αναγράφεται σε οποιοδήποτε σημείο των επίδικων εγγράφων ο όρος «απόρρητο» ή «εμπιστευτικό». Αντιθέτως μάλιστα όλα τα ξενόγλωσσα (στην Αγγλική) έγγραφα αναγράφουν στην πρώτη σειρά (προμετωπίδα) ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ τον όρο

5

«UNCLASSIFIED»,

που

σημαίνει

στην

Ελληνική

γλώσσα

«αδιαβάθμιτο», «μη απόρρητο», β)από δημοσιεύματα του ηλεκτρονικού τύπου συνάγεται ότι η κα πρώην Εισαγγελέας Α.Π. Ξένη Δημητρίου κατέθεσε (κατά λέξη) «… πως η συνάντηση στη Βιέννη δεν ήταν στα πλαίσια δικαστικής συνδρομής και δεν υπήρξε κανένα στικάκι …» (Βλέπ. CNN GREECE ώρα 20.09, Πέμπτη 14-52020), νομική άποψη την οποία και εγώ υποστήριζα εξ αρχής στις αναφορές μου (όπως αναλυτικώς αναφέρω και παρακάτω), γ)τα πληροφοριακά σημειώματα που απέστειλαν οι ΗΠΑ, δεν αποτελούν προσωπική περιουσία κάποιου φυσικού προσώπου, ούτε και προσωπική πληροφόρηση προς κάποιο συγκεκριμένο εισαγγελικό λειτουργό, αλλά αποστέλλονται προς το Ελληνικό Υπουργείο Δικαιοσύνης και ειδικότερα προς την Ελληνική Εισαγγελική Αρχή (Βλέπ. διατύπωση επί των εγγράφων, όπου βέβαια υπάρχει αυτή, καθ΄ όσον υπάρχουν και έγγραφα των ΗΠΑ, στην κατοχή της κας Τουλουπάκη, χωρίς την εν λόγω διατύπωση), δ)τα εν λόγω πληροφορικά σημειώματα απεστάλησαν προς την Ελληνική Εισαγγελική Αρχή, για τους σκοπούς της έρευνας της υπόθεση NOVARTIS και όχι προσωπικώς προς την κα Τουλουπάκη, ε)τόσο η ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων, που διενεργεί προκαταρκτική εξέταση σχετικά με τη διερεύνηση αδικημάτων που τυχόν έχουν τελεσθεί από τον πρώην αναπληρωτή υπουργό δικαιοσύνης κ. Δημήτριο Παπαγγελόπουλο κατά την άσκηση των καθηκόντων του, όσο και οι αντεισαγγελείς του Α.Π. κ.κ. Ζαχαρής και Σοφουλάκης, διενεργούν έρευνα σχετιζόμενη με την υπόθεση NOVARTIS, και κατά συνέπεια έχουν δικαίωμα, αλλά και υποχρέωση να κάνουν χρήση των εν λόγω πληροφοριακών σημειωμάτων, προς ανεύρεση της ουσιαστικής αλήθειας, στ)από ότι γνωρίζω (από δημοσιεύματα του τύπου) οι παραπάνω δύο εισαγγελικές οντότητες,

έχουν ζητήσει από την κα προϊσταμένη της

Εισαγγελίας διαφθοράς τα εν λόγω έγγραφα, πλην όμως αυτή αρνήθηκε να τα παραδώσει, με την αιτιολογία ότι, δεσμεύεται από το άρθρο 7

Ν. 2804/2000

και από το άρθρο 6 Ν 3771/2009, γεγονός όμως τουλάχιστον ανακριβές, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν παραπάνω, Επειδή κατά συνέπεια, με βάση και την Αρχή της αναζήτησης της ουσιαστικής αλήθειας, αλλά και το καθήκον αληθείας που πρέπει να διέπει

6

κάθε Εισαγγελικό Λειτουργό, αλλά και πιστός στον όρκο που έχω δώσει να εκπληρώνω τίμια και ευσυνείδητα τα καθήκοντά μου, Σας διαβιβάζω τα σχετικά έγγραφα σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο με αριθμό Α.Π. 91/28-52020 έγγραφό Σας, Με την ευκαιρία Σας γνωρίζω και τα παρακάτω: Τα θέματα δικαστικής συνδρομής και τα αποδεικτικά στοιχεία, που λάβαμε ή θα μπορούσαμε να λάβουμε ως Ελληνική Εισαγγελική Αρχή, νομίμως από τις ΗΠΑ, αποτέλεσαν ένα από τους κύριους άξονες της εποπτείας μου, (για την οποία σημειωτέον -εποπτεία-

η κα πρώην εισαγγελέας Α.Π. προκάλεσε τον πειθαρχικό μου

έλεγχο, ισχυριζόμενη ότι «υπερέβην τα όρια αυτής»). Ειδικότερα δε, για τα θέματα δικαστικής συνδρομής και τα σχετικά πληροφοριακά σημειώματα των ΗΠΑ, πέρα των σχεδόν καθημερινών προφορικών ενημερώσεων μου προς την κα πρώην Εισαγγελέα Α.Π., η οποία σημειωτέον ότι, μέχρι και την παραίτησή μου, συμφωνούσε πλήρως με τις απόψεις μου, είχα ΤΟΝΙΣΕΙ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΩΣ προς αυτήν τα παρακάτω στις σχετικές με ημερομηνίες 15-122018, 7-1-2019 και 21-2-2019 αναφορές μου.

1)στην από 15-12-2018 αναφορά μου (κατά λέξη) «… Ως προς τα θέματα δικαστικής συνεργασίας: Ήδη από Ιανουάριο του 2017 έχει υποβληθεί επίσημο έγγραφο Δικαστικής Συνδρομής από Ελλάδα προς ΗΠΑ, εν όψει της παράλληλης έρευνας που διεξάγεται. Ένα μήνα αργότερα

υποβάλλεται

αντίστοιχο αίτημα από της Δικαστικές Αρχές των ΗΠΑ προς την Ελλάδα. Αντί όμως να απαντηθούν επισήμως

τα εν λόγω MLA = Mutual Legal

Assistance = αιτήματα αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής (για να αποτελέσουν επίσημα αποδεικτικά στοιχεία), προτιμήθηκε (από ποιον άραγε ;;;) η ανεπίσημη επικοινωνία με τις ΗΠΑ, κατά παρέκκλιση της Δικαστικής συνεργασίας. Στα πλαίσια αυτά και υπό τον μανδύα των «απόρρητων υπηρεσιακών λόγων» έγιναν τέσσερις συναντήσεις μεταξύ εκπροσώπων του τμήματος διαφθοράς και εκπροσώπων των ΗΠΑ. Στην τελευταία συνάντηση παρευρέθηκε και ο υπογράφων υπό την ιδιότητά του ως επόπτης της Εισαγγελίας διαφθοράς.

Λεπτομέρειες για την συνάντηση αυτή Σας έχω

αναφέρει προφορικώς. Ομοίως Σας έχω γνωστοποιήσει τη νομική μου άποψη, που συνίσταται ότι, θεωρώ τις συναντήσεις αυτές ως παράνομες ή τουλάχιστον παράτυπες, αφού δεν προβλέπονται από κάποιο κανόνα δικαίου

7

και δεν τηρούνται οι νόμιμες διαδικασίες διενέργειας των. Ζήτησα από τους Αμερικανούς

συναδέλφους

να

σταματήσουν

οι

συναντήσεις

αυτές

(σημειωτέον ότι, η συγκεκριμένη στην οποία παρευρέθηκα έγινε στον διάδρομο ενός ξενοδοχείου, στον τέταρτο όροφο αυτού, από 18.05 μέχρι και 18.55 ώρα της Τρίτης 4-12-2018, προφανώς μετά το πέρας κάποιων εργασιών αυτών). Ζήτησα επίσης να μας απαντήσουν στα επίσημα ερωτήματα που τους έχουμε θέσει με το αίτημα Δικαστικής Συνδρομής, είτε να δημιουργήσουμε μια κοινή ομάδα έρευνας (αυτό μας το αρνήθηκαν ευθέως), είτε να οργανώσουμε συντονιστικές συναντήσεις στα πλαίσια της EUROJUST, όπου διαθέτουν συντονιστή, γι΄ αυτόν ακριβώς τον λόγο. Επιφυλάχθηκαν να μου

απαντήσουν,

αφού

ενημερώσουν

τον

υπεύθυνο

της

έρευνας

(χρησιμοποίησαν την λέξη boss). Για τα θέματα της μέχρι τώρα «δικαστικής συνεργασίας» μας με τις ΗΠΑ διευκρινίζω ότι: α)από πλευράς ΗΠΑ συμμετέχουν δύο Εισαγγελείς ιεραρχικού επιπέδου

Εισαγγελέως Πρωτοδικών

(σε δική μας ιεραρχική

αντιστοιχία). Σε κάθε συνάντηση συμμετέχουν και δυο ερευνητές από το FBI, οι οποίοι δύναται να θεωρηθούν (σε Ελληνική αντιστοιχία) ως προανακριτικοί υπάλληλοι της οικονομικής αστυνομίας ή του ΓΕΔΔ. Από Ελληνικής πλευράς συμμετέχουν τρεις εισαγγελείς διαφθοράς (στην τελευταία συνάντηση συμμετείχε

και

ο

υπογράφων),

β)έχουν

γίνει

τρεις

προγενέστερες

συναντήσεις, με αιτιολογία από Ελληνικής πλευράς «απόρρητοι υπηρεσιακοί λόγοι». Επίσης δεν γνωρίζω

ποιοι είχαν την πρωτοβουλία για τις εκάστοτε

συναντήσεις. Οι κκ Εισαγγελείς διαφθοράς ουδέν στοιχείο μου έχουν αναφέρει, λέγοντας μου ότι έχουν ενημερώσει την κα Εισαγγελέα Αρείου Πάγου,

γ)Ομοίως

ουδέν

στοιχείο

μου

δόθηκε

σχετικό

με

της

«εικονοδιασκέψεις», που έγιναν με τις ΗΠΑ (αριθμός, ανταλλαγή στοιχείων κλπ), Βέβαιον πάντως είναι ότι: α)Ως προς τα στοιχεία που έδωσαν οι Αρχές των ΗΠΑ προς το τμήμα διαφθοράς, αυτά συνίστανται σε ανεπίσημες πληροφορίες, που προέρχονται από το Ελληνικό Τμήμα του FBI (πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα), β)Οι πληροφορίες δίνονται εγγράφως, με την ένδειξη όμως (στα περισσότερα έγγραφα) ότι τα συγκεκριμένα έγγραφα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν επισήμως, γ)Δεν μπορεί να διαπιστωθεί με βεβαιότητα πόσα ακριβώς πληροφοριακά έγγραφα εστάλησαν, αφού αυτά «δεν περνούσαν» από το

8

πρωτόκολλο της Εισαγγελίας διαφθοράς, μετά την ανάληψη της υπόθεσης από την κα Τουλουπάκη. Αντίθετα η κα Ράικου «πέρναγε» όλα (δύο)

τα

σχετικά έγγραφα από το πρωτόκολλο, δ)οι ΗΠΑ σταμάτησαν να παρέχουν (τις έστω παράτυπες) πληροφορίες από 23-1-2018 (που απέστειλαν το τελευταίο των έγγραφο), ε)οι συναντήσεις για «απόρρητους υπηρεσιακούς λόγους» έγιναν στη Βιέννη τον Φεβρουάριο και τον Απρίλιο του 2018, και ενώ ήδη οι ΗΠΑ είχαν σταματήσει να παρέχουν οποιαδήποτε πληροφορία, ε)η τελευταία συνάντηση στην οποία και παρευρέθηκα (μετά από έγκρισή σας) προκλήθηκε από την Εισαγγελία προκειμένου να ενημερώσουν τις ΗΠΑ ότι η υπόθεση «είναι ώριμη και θα ασκηθεί ποινική δίωξη εναντίον τριών πολιτικών», περί το τέλος του μηνός Δεκεμβρίου 2018. Φυσικά και απέτρεψα τους Εισαγγελείς του τμήματος διαφθοράς να γνωστοποιήσουν κάτι τέτοιο στις ΗΠΑ, την στιγμή μάλιστα που το αγνοούσε η κα Εισαγγελέας Αρείου Πάγου, αλλά και εγώ ίδιος, ως επόπτης του έργου των, στ)σε σχετική μου ερώτηση από ποια στοιχεία προκύπτουν οι ενδείξεις για την άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον των τριών πολιτικών (τα ονόματα των οποίων Σας έχω αναφέρει προφορικώς, κατά την ενημέρωσή μου), μου απάντησαν ότι «στηρίζονται» στις καταθέσεις των μαρτύρων και σε όσα θα βρει η κα ανάκριση μετά την άσκηση ποινικής δίωξης, Προβλήματα σε σχέση με την μέχρι τώρα Δικαστική συνεργασία με ΗΠΑ: Οι πληροφορίες που έχουν ληφθεί με τον παραπάνω τρόπο, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο δικαστήριο, Η «φιλοσοφία» αυτών που έδωσαν τις πληροφορίες είναι «εγώ σου δίνω την πληροφορία, είναι δικό σου θέμα, πως θα την μετατρέψεις σε απόδειξη, για να θεμελιώσεις αυτό που ψάχνεις», Ουδείς γνωρίζει εάν έχουν ερευνηθεί οι σχετικές πληροφορίες και από ποια προανακριτική Αρχή, Σημαντικό πρόβλημα επίσης θα υπάρχει σε περίπτωση που επέλθει «ποινικός συμβιβασμός» μεταξύ της ερευνούμενης εταιρείας και των ΗΠΑ (έχει γίνει σε άλλες ποινικές έρευνες με την ίδια εταιρεία».

9

Κάτι τέτοιο θα είναι «καταστροφικό» για την Ελληνική ποινική έρευνα, αφού αμέσως θα αποδυναμώσει όλα τα υπάρχοντα στην Ελληνική δικογραφία στοιχεία, που έχουν ληφθεί (έστω και υπό μορφή πληροφοριών) από τις ΗΠΑ. Διευκρινίζεται ότι: Ουδέν «πρωτότυπο αποδεικτικό στοιχείο» (π.χ. αντίγραφο κατάθεσης μάρτυρος) έχει λάβει η Ελλάδα από τις ΗΠΑ, Η κα Εισαγγελέας Α.Π. δέον να διερευνήσει τι «δώσαμε και τι πήραμε», Συνάντηση της Πέμπτης 13-12-2018 Την Πέμπτη 13-12-2018 ύστερα από γραπτή πρόσκληση (Βλέπ… ) έγινε συνάντηση στο γραφείο μου, προκειμένου να …. Για την συνάντηση αυτή Σας γνωρίζω τα παρακάτω: ….. «» (Βλέπ. σελ. 14 επόμ. της από 15-12-2018 αναφοράς μου).

2)στην από 7-1-2019 αναφορά μου (γράφω κατά λέξη) «… Τι έγινε στη αναφερομένη ως «συνάντηση στην Βιέννη» την 4-12-2018: Παρά το γεγονός ότι: α) έχει υποβληθεί

από 19-12-2016

νομότυπα επίσημο αίτημα

Δικαστικής Συνδρομής από Ελλάδα προς ΗΠΑ, με το οποίο

ζητούνται

συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία και β)αντίστοιχο αίτημα των ΗΠΑ (από Φεβρουάριο 2017) προς την Ελλάδα

με βάση τους ισχύοντες νόμους

δικαστικής συνδρομής και συμβάσεις (Ν. 3771/2009, Ν. 3666/2008 κλπ Βλέπ. σχετικώς το ΕΚΔ 22080/20-12-2016

-ΦΔΣ 5954/2016 του τμήματος

Δικαστικής Συνδρομής, της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών) εν τούτοις παρακάμφθηκε

η

παραπάνω

νομότυπη

διαδικασία.

Αντί

δε

αυτής

ακολουθήθηκε η (κατά τη νομική μου άποψη) αμφιβόλου νομιμότητας (ως προς την λήψη αποδεικτικών στοιχείων) διαδικασία των «άτυπων και ανεπίσημων συναντήσεων» των (αρμοδίων ;;;) Ελληνικών και Εισαγγελικών Αρχών, με απόφαση πλαίσια αυτά

ατόμων, που δεν κατάφερα να προσδιορίσω.

Στα

έγιναν τέσσερις συναντήσεις μεταξύ εκπροσώπων του

τμήματος διαφθοράς και εκπροσώπων των ΗΠΑ. Και δη: α) από 12-19 Νοεμβρίου 2017 στις ΗΠΑ, (Τουλουπάκη – Τζούρας – Μανώλης), β)από 15 έως 18 Φεβρουαρίου 2018 στη Βιέννη (Τουλουπάκη – Τζούρας), γ)από 13-15 Απριλίου στη Βιέννη

(Τουλουπάκη – Τζούρας – Μανώλης), δ)από 3-5

Δεκεμβρίου 2018 στη Βιέννη (Τουλουπάκη – Τζούρας – Μανώλης- Αγγελής). Οι τρεις τελευταίες τουλάχιστον έγιναν με πρωτοβουλία της «Ελληνικής πλευράς». Ειδικότερα στην τελευταία συνάντηση (4- 12-2018) στη Βιέννη,

10

όπου παραβρέθηκα και εγώ, υπό την ιδιότητά μου ως έχων την εποπτεία και τον συντονισμό του έργου των Εισαγγελέων Οικονομικού Εγκλήματος και εγκλημάτων Διαφθοράς (από 5-10-2018), έλαβαν χώρα τα παρακάτω : Η συνάντηση έλαβε χώρα την Τρίτη 4-12-2018 από ώρα 18.00 έως 18.50 στον τέταρτο όροφο πολυτελούς ξενοδοχείου στο κέντρο της Βιέννης, χωρίς να γνωρίζω μέχρι και την τελευταία στιγμή το πρόγραμμα, καθώς και το ακριβές αντικείμενο συζήτησης της εν λόγω συνάντησης. Όσον αφορά τον ακριβή χώρο της συνάντησης, τον πληροφορήθηκα την 16.30 ώρα της ίδιας ημέρας, από έναν εκ των τριών συμμετεχόντων συναδέλφων μου.

Πριν από την

συνάντηση με τους εκπροσώπους των ΗΠΑ και ενώ ήδη βρισκόμαστε στην reception του ξενοδοχείου, που έγινε η συνάντηση, ζήτησα από τους συναδέλφους μου να κάνουμε (κατά τα διεθνώς κρατούντα) «ένα simulation» δηλαδή μια προσομοίωση, για τα θέματα που θα

συζητήσουμε και την

«στάση που θα τηρήσουμε» κατά την συζήτηση με τους εκπροσώπους των ΗΠΑ, δεδομένου ότι εγώ δεν γνώριζα ακόμα το ακριβές αντικείμενο της συνάντησης. Περί ώρα 18.00 κατέβηκε ένας από την «ομάδα ΗΠΑ» και μας οδήγησε στον διάδρομο του τετάρτου ορόφου του ξενοδοχείου, όπου έλαβε χώρα η συνάντηση. Καθίσαμε στον διάδρομο του ξενοδοχείου, μπροστά σε «τραπεζάκι χαμηλού τύπου», όπου οι ένοικοι του ξενοδοχείου πίνουν τον καφέ τους ή δέχονται

τους επισκέπτες τους και «άρχισε η δικαστική

συνεργασία». …. Μας «ξεκαθάρισαν» ότι, αυτοί μας δίνουν πληροφορίες και ότι είναι δικό μας θέμα, πως θα μετατρέψουμε τις πληροφορίες αυτές σε αποδεικτικά στοιχεία, που θα μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε κατά το δικό μας νομικό σύστημα.

Ουδέποτε μας προσκόμισαν κάτι χειροπιαστό (π.χ.

έγγραφο ή «στικάκι»), ούτε και «απειλήθηκε επεισόδιο, που ευτυχώς αποτράπηκε με την επέμβαση των ψυχραιμότερων» λόγω (προφανώς) της επιμονής των εκπροσώπων των ΗΠΑ να μας τα παραδώσουν και της δικής μας άρνησης να τα παραλάβουμε.

Βέβαιον όμως

είναι ότι, μέρος της

συζήτησης διέρρευσε στο τύπο και πάντως ΟΧΙ ΑΠΟ ΕΜΕΝΑ. Σημειωτέον δε ότι, κατά τις προηγούμενες «άτυπες συναντήσεις της Βιέννης και στις ΗΠΑ» ουδέν νομότυπο αποδεικτικό στοιχείο είχε παραδοθεί

από την πλευρά των

Αμερικανικών Αρχών. Τα μοναδικά στοιχεία που μου τέθηκαν υπόψη από την κα Τουλουπάκη και αφορούν την εν λόγω «δικαστική συνεργασία» είναι οκτώ έγγραφα, που υπογράφονται από το νόμιμο εκπρόσωπο του «legal attaché

11

Office – US Embassy – Athens – Greece” , άτομο δηλαδή, που εκ πρώτης όψεως ουδεμία ουσιαστική ανάμειξη έχει στην όλη δικαστική συνεργασία, που δεν λαμβάνουν αριθμό πρωτοκόλλου, εισερχομένων εγγράφων από την κα Τουλουπάκη και που περιέχουν «γενική ρήτρα μη χρησιμοποιήσεως των» για αποδεικτικούς σκοπούς «σε ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες» (κατ΄ εξαίρεση επιτρέπεται η περιορισμένη χρήση, μόνον δυο εγγράφων). Σημειωτέον δε ότι, το τελευταίο γραπτό στοιχείο των ΗΠΑ

(με άτυπες

πληροφορίες και όχι αποδεικτικά στοιχεία) φέρει ημερομηνία 23-1-2018, από ότι προκύπτει τουλάχιστον, από τα στοιχεία που έχει θέσει υπόψη μου η κα Τουλουπάκη μέχρι τώρα. Σημειωτέον δε ότι, η κα Τουλουπάκη έχει την άποψη ότι, η ιδιότητά μου ως επόπτη, δεν μου παρέχει και το δικαίωμα να λαμβάνω γνώση των ουσιαστικών στοιχείων της δικογραφίας, γεγονός που καθιστά την εκ μέρους μου εποπτεία (και κατά συνέπεια συνεργασία) «προβληματική», αφού την πορεία της όλης ποινικής έρευνας, προσπαθώ «να την μαντέψω» από τα δημοσιεύματα του τύπου. ….» (Βλέπ. σελ. 2 επόμ. της από 7-1-2019 αναφοράς μου, προς την κα τότε Εισαγγελέα Α.Π.).

3)στην από 21-2-2019 αναφορά μου (αναγράφω κατά λέξη) «… Πειθαρχικές ευθύνες σε σχέση με τα θέματα δικαστικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ:

Ήδη από 19-12-2016 είχε υποβληθεί (από τον επίκουρο κ.

Ελευθεριάνο) νομότυπα επίσημο έγγραφο Δικαστικής Συνδρομής από Ελλάδα προς ΗΠΑ, με το οποίο (αίτημα) ζητούνται συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία (π.χ. καταθέσεις μαρτύρων, που έγιναν στις ΗΠΑ), εν όψει της παράλληλης έρευνας που διεξάγεται στις ΗΠΑ (Βλέπ. σχετικώς το ΕΚΔ 22080/20-12-2016 -ΦΔΣ 5954/2016 του τμήματος Δικαστικής Συνδρομής, της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών). Τον Φεβρουάριο του 2017, οι ΗΠΑ αντί να απαντήσουν στο επίσημο αίτημα των Ελληνικών Αρχών, υποβάλλουν (προφανώς στα πλαίσια της «στρατηγικής των» για την υπόθεση NOVARTIS) αντίστοιχο δικό τους αίτημα (δια του Ελληνικού Υπουργείου Δικαιοσύνης) με σχεδόν πανομοιότυπο με το δικό μας περιεχόμενο. Αμφότερα τα αιτήματα στηρίζονται στους ισχύοντες νόμους δικαστικής συνδρομής και συμβάσεις (Ν.

3771/2009, Ν. 3666/2008 κλπ). Το αίτημα των ΗΠΑ διαβιβάστηκε στο Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα Διεθνών δικαστικών Συνδρομών του Πρωτοδικείου Αθηνών, του οποίου ο Ανακριτής με το με αριθμό 524/5-4-2017 έγγραφο του

12

προς την Εισαγγελέα Διαφθοράς ζητά τα σχετικά στοιχεία για την εκτέλεσή και ικανοποίησή του. Αντί όμως να απαντηθούν (ενν. από Ελληνικής πλευράς) νομοτύπως και κατά τους ισχύοντες κανόνες δικαίου

τα εν λόγω αιτήματα Δικαστικής Συνδρομής

(MLA), ούτως ώστε να επιτευχθεί η νομότυπη λήψη αποδεικτικών στοιχείων, προτιμήθηκε (από ποιον ή ποιους άραγε και γιατί; ) η αμφιβόλου νομιμότητας επικοινωνία με τις Δικαστικές Αρχές των ΗΠΑ, κατά παρέκκλιση των παραπάνω αναφερομένων κανόνων Διεθνούς Δικαστικής συνεργασίας. Η εν λόγω «επικοινωνία – δικαστική συνεργασία» γίνεται υπό τον μανδύα των «απόρρητων υπηρεσιακών λόγων» (όπως αναγράφεται ως αιτιολογία μετάβασής των εισαγγελέων διαφθοράς στο εξωτερικό). Είναι απορίας άξιο με ποια διαδικασία (π.χ. ανταλλαγή εγγράφων;) και με πρωτοβουλία ποιων προσώπων γινόταν οι συναντήσεις, αν υπήρχε Agenda, σε ποιο σημείο γινόταν οι συναντήσεις, αν

τηρούντο πρακτικά και εάν οι εισαγγελείς

διαφθορά υπέβαλαν αναφορά και σε ποιον μετά την επιστροφή των από τις εν λόγω συναντήσεις. Είναι ευνόητο ότι, όλα αυτά πρέπει να αναζητηθούν κατά την έρευνα που έχει διαταχθεί. Πάντως

υπό τον μανδύα των «απόρρητων υπηρεσιακών λόγων» έγιναν

τέσσερις συναντήσεις μεταξύ εκπροσώπων του τμήματος διαφθοράς και εκπροσώπων των ΗΠΑ. Και δη: α) από 12-19 Νοεμβρίου 2017 στις ΗΠΑ, (Τουλουπάκη – Τζούρας – Μανώλης), β)από 15 έως 18 Φεβρουαρίου 2018 στη Βιέννη (Τουλουπάκη – Τζούρας), γ)από 13-15 Απριλίου στη Βιέννη (Τουλουπάκη – Τζούρας – Μανώλης), δ)από 3-5

Δεκεμβρίου 2018 στη

Βιέννη (Τουλουπάκη – Τζούρας – Μανώλης- Αγγελής). Και είναι απορίας άξιον, εάν κατά στις συναντήσεις αυτές η Ελληνική πλευρά αποκόμισε έστω και ένα νόμιμο αποδεικτικό στοιχείο, που να μπορεί να το χρησιμοποιήσει νόμιμα στην όλη ποινική διαδικασία. Παρακαλώ να αναζητηθούν τα στοιχεία αυτά της «δικαστικής συνδρομής», καθότι σε εμένα ουδέν στοιχείο προσκομίστηκε από τους εισαγγελείς διαφθοράς, με αποτέλεσμα να τείνω να διαμορφώσω την άποψη ότι, μετέβαιναν στο εξωτερικό για λόγους «προσωπικής αναψυχής». Και ευλόγως διερωτώμαι: ποιος είναι αυτός που ενέκρινε τα έξοδα; Σε ποιον υπέβαλαν την σχετική αναφορά μετά την επιστροφή των; ή έστω ποιον ενημέρωναν κάθε φορά για τα αποδεικτικά στοιχεία που δήθεν προσκόμιζαν, ποιος ενέκρινε τις

13

ενέργειές των αυτές και σε κάθε περίπτωση γιατί δεν ακολουθήθηκε ο νόμιμος δρόμος των συντονιστικών συναντήσεων δια μέσου της EUROJUST, η οποία μάλιστα θα είχα αναλάβει και την καταβολή των εξόδων (προς όφελος της Ελληνικής οικονομίας),

που είναι τα έγγραφα που απαιτούνται για την

διαδικασία προετοιμασίας της δικαστικής συνδρομής (έγγραφα συνεννόησης, ατζέντα κλπ). «Αποδεικτικά στοιχεία» που έλαβε η «Ελληνική πλευρά», από τις ΗΠΑ. Επαναλαμβάνω ότι, η κα Τουλουπάκη έχει την άποψη ότι, ο επόπτης Εισαγγελέας Διαφθοράς δεν δικαιούται να λαμβάνει γνώση των ουσιαστικών στοιχείων της δικογραφίας (π.χ. εγγράφων). Έτσι σχημάτισα την άποψη ότι, η παρουσία μου ως επόπτη και συντονιστή της διαφθορά, «βόλευε» μόνο στον βαθμό που «ευλογούσα το σχέδιο, της άσκησης ποινικής δίωξης το ταχύτερο δυνατόν», γεγονός όμως που αντέβαινε τόσο στην συνείδησή μου, όσο και στον όρκο που είχα δώσει να εκτελώ τιμίως και ευσυνειδήτως τα καθήκοντα μου. Όλα τα παραπάνω, όπως είναι φυσικό είχε δημιουργήσει «ένταση και σχετική προστριβή» στις μεταξύ μας (Αγγελή – Τουλουπάκη) υπηρεσιακές σχέσεις. Στα πλαίσια ασκήσεως των καθηκόντων μου και εν όψει της «συνάντησης Βιέννης»

(στην οποία σημειωτέον συμμετείχα

μετά

από προφορική

παραγγελία της κας Εισαγγελέως Αρείου Πάγου) απέστειλα στην κα Τουλουπάκη την με αριθμό 13.203/26-11-2018 γραπτή παραγγελία μου και της ζητούσα ( κατά λέξη) «… όλα τα έγγραφα τα οποία έχει λάβει ή έχει αποστείλει προς τις αρμόδιες Αρχές των ΗΠΑ, στα πλαίσια της επίσημης ή ανεπίσημης

συνεργασίας

της,

για

υποθέσεις

παράνομης

διακίνησης

φαρμάκων, στην Ελληνική ή αγγλική γλώσσα …». Την ίδια ημέρα μου προσκόμισε η ίδια μικρό αριθμό εγγράφων, χωρίς όμως να προσδιορίζεται στο διαβιβαστικό, ούτε ο ακριβής αριθμός αυτών, ούτε η ταυτότητά των (κατά συνέπεια δεν αποκλείεται να υπάρχουν και άλλα). Τα έγγραφα αυτά (οκτώ στον αριθμό) έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά: 1)Δεν λαμβάνουν αριθμό πρωτοκόλλου, εισερχομένων εγγράφων από την κα Τουλουπάκη, γεγονός που δημιουργεί πλείστα όσα εύλογα ερωτηματικά, 2)είναι όλα προγενέστερα των τριών συναντήσεων στη Βιέννη, με αποτέλεσμα ευλόγως να διερωτώμαι, «τι και ποια στοιχεία, έστω και υπό μορφή πληροφοριών, πήραμε από τις συναντήσεις της Βιέννης;»,

14

3)δεν προέρχονται από τους Εισαγγελείς με τους οποίους έγιναν οι συναντήσεις στις ΗΠΑ ή στην Βιέννη, 4)τα έγγραφα υπογράφονται από το νόμιμο εκπρόσωπο του «legal attaché Office – US Embassy – Athens – Greece” , άτομο δηλαδή, που εκ πρώτης όψεως ουδεμία ουσιαστική ανάμειξη έχει στην όλη δικαστική συνεργασία, 5)απευθύνονται προς (κατά λέξη) «…. eleni Raikou

ή Eleni Touloupaki –

Hellenic Ministry of Justice- Supreme Court…», 6)όλα τα έγγραφα περιέχουν «ρήτρα μη χρησιμοποιήσεως των»

και

ειδικότερα αναγράφουν (κατά λέξη) «… με την επιφύλαξη τυχόν (ειδικής) πρόβλεψης

ή

κατόπιν

χορήγησης

αδείας

από

το

Αρχηγείο

του

Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών, οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας σε οιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες, ούτε να προωθηθούν σε άλλη Κυβέρνηση, πρόσωπο ή οντότητα ή να χρησιμοποιηθούν σε ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες …», 7)Είναι χαρακτηριστικό ότι, τα έγγραφα αυτά περιέχουν μόνον πληροφορίες, που σκοπό έχουν «την καθοδήγηση της έρευνας». Συγκεκριμένα αναφέρουν (κατά λέξη) «…. οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς… » (Βλέπ. ενδεικτικώς το 181678043/13-12-2017 έγγραφο των ΗΠΑ), 8)Κατ΄ εξαίρεση σε δυο περιπτώσεις (έγγραφα με ημερομηνίες 13-11-2017 και 23-1-2018) πέραν της γενικής απαγόρευσης που υπάρχει στην Αρχή, δίδεται περιορισμένη

άδεια χρήσης, μόνον ως προς τα άτομα που

(ονομαστικώς) αναφέρονται σ΄ αυτά.

Συγκεκριμένα τα εν λόγω έγγραφα

αναφέρουν (κατά λέξη σε μετάφραση) «…. το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας μπορεί να χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες αυτού του εγγράφου για την εφαρμογή του νόμου και αποδεικτικούς λόγους που αφορούν μόνο τα ακόλουθα φυσικά πρόσωπα: …» (Σημειωτέον δε ότι, στο έγγραφο αυτό αναφέρονται συγκεκριμένα πρόσωπα, πρωτίστως δε πολιτικοί, γεγονός που ερμηνεύεται

κατά την κρίση μου ότι, οι ΗΠΑ διερευνούν και ευθύνες

πολιτικών προσώπων), Γενικώς οι πληροφορίες που παρέχουν τα έγγραφα, που μου προσκόμισε η κα Τουλουπάκη (δεν αποκλείω να υπάρχουν και άλλα τα οποία δεν μου έχουν προσκομιστεί) αφορούν:

15

α)στον τρόπο δράσεως της εταιρείας NOVARTIS και το modus operand στη νομιμοποίηση παρανόμων εσόδων, β)αναφέρουν ονόματα

φυσικών προσώπων,

που

εμπλέκονται

στη

νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, γ)αναφέρουν ονόματα συγκεκριμένων εταιρειών, που εμπλέκονται στη νομιμοποίηση παρανόμων εσόδων, δ)αναφέρουν τα ονόματα (18) φυσικών προσώπων, οι οποίο έχουν δώσει κατάθεση στις ΗΠΑ, ε)αναφέρουν

δεκατέσσερις

(14)

τραπεζικού

λογαριασμούς,

που

χρησιμοποιούσε η NOVARTIS (έγγραφο με ημερομηνία 22-6-2017), στ) αναφέρουν τον τρόπο με τον οποίο ιατροί, προωθούσαν τα προϊόντα NOVARTIS και τα ανταλλάγματα, που ελάμβαναν προς τούτο. Στο λογικό ερώτημα, εάν έχουν ερευνηθεί οι παραπάνω πληροφορίες, ώστε αυτές να μετατραπούν σε ενδείξεις ή αποδείξεις,

από τους Εισαγγελείς

Διαφθοράς, η απάντηση είναι αρνητική. Τουλάχιστον μέχρι την ημέρα που έγινε αποδεκτή η παραίτησή μου (16-1-2019) οι προερχόμενες από τις ΗΠΑ πληροφορίες δεν είχαν διερευνηθεί σχεδόν στο σύνολο τους, παρά τις προφορικές μου οδηγίες προς την κα Τουλουπάκη. Γενικώς, στο βαθμό που η συνεργασία μου με την κα Τουλουπάκη μου επέτρεψε να σχηματίσω άποψη, η κρίση μου είναι ότι: για τα ονόματα και τις εταιρείες, που αναφέρονται στα έγγραφα των ΗΠΑ,

έχει γίνει επιλεκτική έρευνα, μόνο

για συγκεκριμένα

πρόσωπα και συγκεκριμένες εταιρείες, με κριτήρια τα οποία δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω. Βέβαιον πάντως είναι ότι, συγκεκριμένα ονόματα (π.χ. συγκεκριμένος εκδότης) και συγκεκριμένες εταιρείες ουδόλως έχουν ερευνηθεί μέχρι τώρα. Βέβαιον επίσης είναι ότι, δεν έχουν ερευνηθεί (τουλάχιστον μέχρι 16-1-2019) οι δεκατέσσερις (14) λογαριασμοί, που εγγράφως μας έχουν γνωστοποιήσει οι Αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών. Και εδώ γεννάται το εύλογο ερώτημα: Εάν υπήρχαν πράγματι λογαριασμοί, που εγώ δήθεν αρνήθηκα να παραλάβω με «στικάκι», δεν θα μας τους είχαν αναφέρει μαζί με αυτούς τους (14);

Σε κάθε περίπτωση πάντως, εντύπωση

προκαλεί το

γεγονός ότι, οι ΗΠΑ σταμάτησαν να παρέχουν (τις έστω παράτυπες κατά την νομική μου κρίση ) πληροφορίες των την 23-1-2018. Εικάζεται δε ότι, τούτο οφείλεται στο γεγονός ότι, συγκεκριμένα έγγραφα των ΗΠΑ, τέθηκαν στην

16

δικογραφία που διαβιβάστηκε στη βουλή, παρά τη γραπτή ρήτρα μη χρησιμοποιήσεως αυτών. Είναι ευνόητο βέβαια ότι, κατά την έρευνα που διεξάγεται δέον να ερευνηθεί, για ποιους λόγους και από ποιους αποφασίστηκε ότι, θα πρέπει να παρακαμφθεί

η νόμιμη οδός της δικαστικής συνδρομής, που είχε

«δρομολογηθεί» και αντ’ αυτής να

ακολουθηθεί από τους Εισαγγελείς

διαφθοράς η «παράτυπη οδός» των άτυπων συναντήσεων στην Βιέννη. Ομοίως θα πρέπει να διερευνηθεί εάν έχει προσκομιστεί

(δια της δήθεν

«δικαστικής συνδρομής») έστω και ένα νόμιμο αποδεικτικό στοιχείο, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί (νομίμως) στην αποδεικτική διαδικασία. …» (Βλέπ. σελ. 7 έως 11 της από 21-2-2019 αναφοράς μου).

4)αξιοσημείωτο είναι τέλος το γεγονός ότι, ενώ στην από 21-2-2019 αναφορά μου αναγράφω δέκα (10) τουλάχιστον λόγους για τους οποίους θα πρέπει να ελεγχθούν πειθαρχικώς, οι ασχολούμενου με την υπόθεση NOVARTIS εισαγγελείς διαφθοράς (Βλέπ. σελ. 23 -24 της εν λόγω αναφοράς),

εν

τούτοις

ΟΥΔΕΜΙΑ

ΠΑΡΑΓΓΕΛΘΕΙ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΜΕ

ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗ

ΕΡΕΥΝΑ

ΕΧΕΙ

ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΝ ΛΟΓΩ ΑΝΑΦΟΡΑ

ΜΟΥ, ενώ αυτή που έχει παραγγελθεί με βάση το δημοσίευμα της Εφημερίδος ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ (της 2-6-2019) ουδόλως έχει ερευνηθεί μέχρι σήμερα, γεγονός που προβληματίζει τα μέγιστα αφού, ενδεχόμενη πειθαρχική ευθύνη της κας Τουλουπάκη και των επίκουρων αυτής, θα οδηγούσε την θέση αυτών σε προσωρινή αργία, κατά το άρθρο 57 παρ. 2 περίπτ.

β Ν.

1756/1988. Αντίθετα,

για την

εναντίον μου πειθαρχική δικογραφία, που

σχηματίστηκε «με τις ευλογίες της κας πρώην εισαγγελέως Α.Π. και του κου πρώην υπουργού δικαιοσύνης», μετά από την «υιοθέτηση» απ΄ αυτούς, των «όψιμων υπερασπιστικών ισχυρισμών»

των από εμένα εποπτευομένων

εισαγγελέων διαφθοράς, για δήθεν «υπέρβαση των ορίων της εποπτικής μου αρμοδιότητας» και της εξ αιτίας αυτής προσβολή του κύρους της δικαιοσύνης, έχω προ διμήνου κληθεί προς παροχή εξηγήσεων, από το ΣΤΕ. Με απλά λόγια, ελέγχομαι πειθαρχικώς, «δια το λίαν απαξιωτικό δι΄ εμέ πειθαρχικό αδίκημα», που μου καταλόγισαν οι κ.κ. Τουλουπάκη, Τζούρας και Μανώλης (και φυσικά «υιοθέτησαν η κα πρώην εισαγγελέας Α.Π. και ο κ. πρώην υπουργός δικαιοσύνης), και που συνίσταται στο ότι: «Τους έλεγξα πολύ»,

17

ενώ θα έπρεπε να τους ελέγξω ολιγότερο, όπως έκαναν οι άλλοι συνάδελφοί μου – επόπτες των, την εποπτεία των οποίων επικαλούνται ως «μέτρο συγκρίσεως».

5)Σας γνωρίζω επίσης ότι, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα τα καθήκοντα του επόπτη των Εισαγγελέων διαφθοράς, εξέφρασα την άποψη ότι, η κα Τουλουπάκη και οι επίκουροι που ασχολούνται με την υπόθεση NOVARTIS, έπρεπε να απομακρυνθούν λόγω ανεπάρκειας (κατά την έννοια του Ν 1756/1988), από τη συγκεκριμένη έρευνα, γεγονός που είχε αποδεχθεί και η κα πρώην εισαγγελέας Α.Π. Ενδεικτικώς Σας αναφέρω ότι, στην από 212-2019 αναφορά μου και στο κεφάλαιο «ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ-

ΑΙΤΗΜΑΤΑ»

αναγράφω (κατά λέξη) ότι «… το γενικό

συμπέρασμα της ποινικής έρευνας μέχρι της αποδοχής της παραιτήσεώς μου (16-1-2019),

σχετικά με την υπόθεση NOVARTIS είναι ότι:

Οι

ασχολούμενοι με την έρευνα εισαγγελείς διαφθοράς είναι ανεπαρκείς (κατά την έννοια του Ν. 1756/1988) και

αδυνατούν να διεξάγουν επιτυχώς την

σχετική ποινική έρευνα, γι΄ αυτό και θα πρέπει να αντικατασταθούν το ταχύτερο δυνατόν, όπως από αρχές Δεκεμβρίου (αμέσως μετά την επιστροφή μου από την Βιέννη) είχα καταστήσει γνωστό. …. Στο εύλογο ερώτημα, εάν υπάρχουν αξιόποινες πράξεις στην έρευνα NOVARTIS, η απάντηση είναι: Βεβαίως υπάρχουν. Είναι όμως βέβαιον ότι, αυτές δεν πρόκειται να «έρθουν στην επιφάνεια», λόγω της ατελούς ανακριτικής έρευνας, που οφείλεται στην ανεπάρκεια (κατά την έννοια του Ν 1756/1988) των ατόμων που την διεξάγουν (από πλευράς Εισαγγελέων διαφθοράς). Στο επίσης εύλογο ερώτημα, εάν «η έρευνα μπορεί να ορθοποδήσει» η απάντηση είναι: Κατά την κρίση μου ΝΑΙ, εάν αντικατασταθεί, έστω και σ΄ αυτό το δικονομικό στάδιο έρευνας, η κα Τουλουπάκη και οι ασχολούμενοι με την συγκεκριμένη έρευνα επίκουροι Εισαγγελείς, οι οποίο επίσης κρίνονται (τουλάχιστον για το χρονικό διάστημα που υπήρξα επόπτης, ως ανεπαρκείς, κατά την έννοια του Ν.

1756/1988), Σε κάθε περίπτωση επιθυμώ να διευκρινίσω ότι: Την παρούσα συμπληρωματική αναφορά μου υποβάλλω προκειμένου να καταστήσω σαφές ότι: Η ευθιξία, που αναφέρω στην αρχική από 7-1-2019 αναφορά μου, δεν περιορίζεται μόνον στα ψευδή και κατασκευασμένα δημοσιεύματα που αποβλέπουν στην υπηρεσιακή μου μείωση, ούτε μόνον στο γεγονός ότι, μέχρι τώρα ουδεμία ενέργεια έχει γίνει προκειμένου να διαπιστωθεί αυτεπαγγέλτως

18

ποιος κρύπτεται πίσω από αυτά και που αποβλέπει με την κατασκευασμένη σε βάρος μου ψευδή κατηγορία. Η ευθιξία μου, οφείλεται πρωτίστως στο γεγονός ότι, δεν επιθυμώ να συνδεθεί το όνομα μου με όσα «τουλάχιστον περίεργα, παράτυπα και ενδεχομένως παράνομα» (άρθο 239 Π.Κ.) αναφέρω παραπάνω, τόσο δηλαδή στην αρχική από 7-1-2019, όσο και στην παρούσα συμπληρωματική αναφορά μου, ….» (Βλέπ. αναλυτικώς σελ. 23 και 24 της από 21-2-2019 αναφοράς μου, η οποία τέθηκε στο Αρχείο την 1-3-2019 από την κα πρώην Εισαγγελέα Α.Π. και ανασύρθηκε την 4-6-2019, μετά την ανανέωση της θητείας της κας Τουλουπάκη για μια διετία ως επικεφαλής της εισαγγελίας διαφθοράς και μετά το δημοσίευμα της εφημερίδος «ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ», προκειμένου να ασκηθεί ποινική και πειθαρχική δίωξη εναντίον μου).

6)Τέλος, αφού Σας υπενθυμίσω την αρχική μου θέση, που συνίσταται στο ότι «εγώ δεν πρόκειται να πάω στη φυλακή για τη NOVARTIS» και αφού προσθέσω ότι «να πάνε στη φυλακή, αυτοί που διέπραξαν τις παρανομίες και όχι αυτοί που τις κατήγγειλαν», Σας δηλώνω ότι: είμαι στη διάθεσή Σας για κάθε διευκρίνηση, είτε εξεταζόμενος μόνος, ως μάρτυρας, είτε κατ΄ αντιπαράσταση με οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, ήθελε κριθεί απαραίτητο από Εσάς, Αθήνα 1-6-2020 Μετά τιμής Ιωάννης ΑΓΓΕΛΗΣ Αντεισαγγελέας Α.Π. Κοινοποίηση Κον Εισαγγελέα Α.Π. Κ.κ. αντεισαγγελείς Α.Π. Ευάγγελο Ζαχαρή και Λάμπρο Σοφουλάκη,

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

Παρέχοντας Υγειονομική Περίθαλψη εν καιρώ κρίσης: Η περίπτωση της Ελλάδας Επανασχεδιάζοντας το Σύστημα Υγειονομικής Περίθαλψης στην Ελλάδα σε περίοδο λιτότητας, διασφαλίζοντας την πρόσβαση των ασθενών σε υπάρχουσες και νέες θεραπείες Το Ελληνικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης υπήρχε ιστορικά άκρως ελεγχόμενο και κατακερματισμένο, αποτελούμενο από έναν μεγάλο αριθμό ρυθμιστικών αρχών, των οποίων ο ρόλος ήταν δύσκολος λόγω σύγκρουσης συμφερόντων. Όσον αφορά την φαρμακευτική πρόνοια, αρκετά Υπουργεία μοιράστηκαν τις ευθύνες για τα φαρμακευτικά ζητήματα: το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το Υπουργείο Ανάπτυξης, το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το Υπουργείο Εμπορικού Ναυτικού, το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών ήταν υπεύθυνα για τα θέματα ελέγχου, τιμολόγησης και αποζημιώσεων. Επομένως, από τον Μάιο 2010 βάσει του Μνημονίου όλες οι δραστηριότητες που αφορούν την υγεία τέθηκαν υπό την επίβλεψη ενός υπουργείου, του Υπουργείου Υγείας (Εικ.1), προκειμένου να εξορθολογίσει τα συστήματα αδειοδότησης, τιμολόγησης και αποζημιώσεων για τα ιατρικά προϊόντα και να υλοποιήσει όλα τα μέτρα περιορισμού δαπανών που επιβάλλει το Μνημόνιο.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

(σελίδα 2) Εικόνα 1: Οργανωτικός χάρτης του Ελληνικού Συστήματος Υγειονομικής Περίθαλψης Επιπλέον, έως το 2010, δεν υπήρξαν ειδικά μέτρα παρακολούθησης των φαρμακευτικών δαπανών στην Ελλάδα ειδικά όσον αφορούσε τον έλεγχο όγκου. Το 2005, το σύστημα τιμολόγησης άλλαξε στο μέσο όρο των 3 χαμηλότερων τιμών στην ΕΕ από τον χαμηλότερο που ήταν τα προηγούμενα χρόνια. Το 2006, μετά από την κατάργηση της Λίστας Αποζημιώσεων, τα Ταμεία Κοινωνικής Ασφάλισης αποζημίωναν τα φάρμακα εσωτερικών, εξωτερικών ασθενών και τα γενόσημα οποιασδήποτε τιμής. Αυτά τα μέτρα μαζί με την έλλειψη παρακολούθησης του όγκου, τα ακριβά γενόσημα και τον εξαιρετικά υψηλό αριθμό ιατρών φαινόταν να είναι οι πιο σημαντικοί παράγοντες, ενισχύοντας την αύξηση των συνολικών φαρμακευτικών δαπανών.

(σελίδα 3) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

Τίτλος εικόνας: Κρατικές φαρμακευτικές δαπάνες την περίοδο 19952012 στην Ελλάδα Η φαρμακευτική πολιτική όλων των Ελληνικών κυβερνήσεων τα τελευταία 20 χρόνια επικεντρώθηκε, από μια μακροοικονομική προοπτική, σε έλεγχο τιμών (από την πλευρά των προμηθευτών) για τον έλεγχο των δαπανών. Παράλληλα, οι φαρμακευτικές δαπάνες αυξήθηκαν σημαντικά λόγω του ότι αυτού του είδους παρέμβασης απέτυχε να ελέγξει τον καταναλωτικό όγκο (από την πλευρά της ζήτησης), που καθορίζεται από παράγοντες που περιλαμβάνουν τον αριθμό των ενεργών ιατρών, την συμπεριφορά συνταγογράφησης των ιατρών και τη ζήτηση των ασθενών. Να σημειωθεί ότι ο αριθμός των ιατρών που συνταγογραφούν αυξήθηκε κατά 46% την τελευταία δεκαετία. (σελίδα 4) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

Η ετήσια αύξηση των φαρμακευτικών προϊόντων ήταν πολύ έντονη την τελευταία δεκαετία. Στην Ελλάδα, ο μέσος όρος ετήσιας αύξησης ήταν ο υψηλότερος στην ΕΕ και ανήλθε στο 14% την περίοδο 2000-2010 εν συγκρίσει με το 5,7% στην Ευρώπη των 27 και το 6,3% στην Ο.Ζ. των 17. Την ίδια περίοδο, 2000-2010, ο τομέας των φαρμακευτικών προϊόντων είχε εμπορικό έλλειμμα που αυξανόταν πολύ γρήγορα, κατά 9% μέσο όρο ετησίως. Το εμπορικό έλλειμμα στα φάρμακα σχεδόν τριπλασιάστηκε σε 9 χρόνια. Έφτασε από το 1,1 δισεκ.ευρώ το 2000 στα 3,2 δισεκ.ευρώ το 2009 (Eurostat, IOBE, Eurobank Research). Επίσης, κατά τη περίοδο 2004-2009, οι νοσοκομειακές δαπάνες παρείμεναν υψηλές, από 5,5 δισεκ.ευρώ σε 8,5 δισεκ.ευρώ. Η ίδια αυξανόμενη τάση έγινε αντιληπτή και στους ιατρούς, διαγνώστες, κλπ (ΕΛΣΤΑΤ, ΟΟΣΑ). Παρόλο που οι φαρμακευτικές δαπάνες δεν είναι οι υψηλότερες, τα μέτρα λιτότητας που υλοποιήθηκαν με το Μνημόνιο, επικεντρώνονται κυρίως στα ιατρικά προϊόντα. Τα τελευταία 3 χρόνια, το Υπουργείο Υγείας έπρεπε να νομοθετήσει και να υλοποιήσει σχεδόν όλα τα μέτρα που λήφθηκαν σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας αφού πριν δεν υπήρχαν στόχοι, μηχανισμοί αποπλήρωσης ή ανώτατα όρια στον προϋπολογισμό στο Ελληνικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Από τον Μάιο 2010, η δημοσιονομική εξυγίανση πρότεινε την διατήρηση των δαπανών για τη δημόσια υγεία κάτω από το 6% του ΑΕΠ και να μειώσουν τις κρατικές δαπάνες για τα φάρμακα των εξωτερικών ασθενών περίπου στο 1% του ΑΕΠ (ευθυγραμμισμένα με το μέσο όρο των Ευρωπαϊκών κρατών). Για να υλοποιηθούν αυτοί οι στόχοι, λήφθηκαν μέτρα για τους προμηθευτές και τους καταναλωτές τον καιρό εκείνο. Με τα μέτρα που λήφθηκαν από το 2010 επιτεύχθηκε η πτωτική πορεία των δαπανών: (σελίδα 5)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039 

Τακτικές επαναξιολογήσεις τιμών



Μείωση των τιμών εξωτερικών ασθενών και γενοσήμων



Σύσταση Αρνητικών αποζημιώσεων για φάρμακα πολυτελείας



Αύξηση των επιπέδων συμμετοχής σε πληρωμή για ορισμένες παθήσεις



Σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης



Μείωση των περιθωρίων των χονδρεμπόρων και λιανεμπόρων



Υψηλές εκπτώσεις για την Βιομηχανία και αποπληρωμή για υπερβάλλοντα ετήσιο στόχο



Σύσταση εκπτώσεων φαρμακοποιών*



Συνταγογράφηση ΙΝΝ



Λίστα Αποζημίωσης σε επίπεδο ATC 4+ με τιμές αναφοράς πάνω από τις οποίες ο ασθενής έχει συμμετοχή κατά το ήμισυ (το υπόλοιπο το καταβάλλει το κράτος) Κρατικές Φαρμακευτικές Δαπάνες Εξωτερικών Ασθενών Καθαρή μείωση της τάξης των 2,1 δισεκ. ευρώ (2012 έναντι 2009)

(σελίδα 6) *Πρέπει να τονιστεί ότι ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039 

Η Ελλάδα είχε τον μεγαλύτερο αριθμό φαρμακείων ανά 100.000 κατοίκους σε όλες τις χώρες της ΕΕ (94,2 στην Ελλάδα έναντι 38 στην Γαλλία και 26,1 στην Γερμανία) το 2007



Έως τώρα δόθηκε μεγάλη σημασίαu στην πολιτική τιμολόγησης και όχι τόσο στις διαρθρωτικές αλλαγές που χρειάζονται για την δημιουργία ενός βιώσιμου συστήματος (π.χ. θεραπευτικές οδηγίες, μητρώα, συμμετοχή ιατρών κλπ)

Επικεντρώνοντας στο μέλλον, συστήθηκε μια Διοικούσα Επιτροπή Μεταρρυθμίσεων για την Υγεία γύρω από την οποία αναπτύχθηκαν άξονες εργασίας σχετικά με την τιμολόγηση & τις αποζημιώσεις, την χρηματοδότηση του ενιαίου Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΕΟΠΥΥ), τις ΔΓΚ, την ηλεκτρονική υγεία, την χαρτογράφηση της υγείας, τα Νοσοκομεία, κλπ. Ο κ. Ανδρέας Λυκουρέντζος, Υπουργός Υγείας στην Ελλάδα, φιλοξένησε μια υψηλού επιπέδου ημερίδα στα 10 Απριλίου 2013 για να συζητηθεί ο διευρυμένος ρόλος του ΠΟΥ/Ευρώπης στην διαδικασία μεταρρυθμίσεων στην υγεία στην Ελλάδα και την διακυβέρνηση και την χρηματοδότηση

για

τεχνική

βοήθεια.

Αυτή

η

τεχνική

βοήθεια

χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) μέσω συμφωνίας της Ελληνικής Κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Κάτω σειρά από αριστερά: οι κ. Χορστ Ράιχενμπαχ, Επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας της ΕΕ για την Ελλάδα, κ. Ανδρέας Λυκουρέντζος,, Υπουργός Υγείας Ελλάδας; Κ. Σουζάνα Γιάκαμπ, Περιφερειακή Διευθύντρια ΠΟΥ Ευρώπης, υπογράφουν Επιστολή Προθέσεως, στις 10 Απριλίου 2013. Φωτογραφία: Μαρίνα Χορν

(σελίδα 7)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

Ο ΠΟΥ Ευρώπης προσκλήθηκε να συμμετάσχει στην Διοικούσα Επιτροπή Μεταρρυθμίσεων στην Υγεία και διερευνήθηκε ένας διευρυμένος ρόλος για τον ΠΟΥ, πέραν του συνήθους ονομαστικού και τεχνικού ρόλου, στην οικονομική υλοποίηση της Υγείας στον Χάρτη Δράσης. Η υψηλού επιπέδου ημερίδα κατέληξε στην υπογραφή Επιστολής Προθέσεως από τον Υπουργό Υγείας, τον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού του γραφείου του υπουργού, τον ΠΟΥ Ευρώπης, το Γερμανικό Υπουργείο Υγείας και την Ομάδα Εργασίας της ΕΕ για την Ελλάδα για την επιτάχυνση της υλοποίησης της Υγείας στον Χάρτη Δράσης. Εφόσον το μέλλον σχεδιάζεται τώρα, πρέπει να συμβάλουμε στην δόμηση ενός βιώσιμου περιβάλλοντος υγειονομικής περίθαλψης στο οποίο οι ασθενείς διασφαλίζονται με την διάθεση σε αυτούς καινοτόμων θεραπειών. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να ανοίξουμε τον δρόμο για βιώσιμες επιχειρήσεις στην Ελλάδα και να δομήσουμε την δυναμική που οι συνεργάτες της Novartis με τις Αρχές θα οδηγήσουν τον τομέα υγειονομικής περίθαλψης εκτός κρίσης και θα διατηρήσουν/προσελκύσουν επενδύσεις στην Ελλάδα. Έτσι, προτείνω να επικεντρώσουμε την μελέτη μας στην μετά κρίση περίοδο και την επίδραση των μέτρων του Μνημονίου στην έκβαση της πορείας της υγείας και το τι μπορεί να γίνει τώρα, εν μέσω κρίσης, που να απαντά στα βραχυπρόθεσμα προβλήματα και να θέτει τις βάσεις για εργασία για ένα πιο βιώσιμο μακροπρόθεσμα σύστημα υγείας. Έτσι, πρέπει να δούμε τις μετά κρίση αποφάσεις. Τι έχει ζητήσει ειδικότερα η Τρόικα; Ποιες αποφάσεις έχει λάβει η κυβέρνηση για να τις υλοποιήσει; Τι έχει γίνει στο ανθρώπινο δυναμικό του τομέα της υγείας, στα ποσοστά πληρωμών στον τομέα δημόσιας υγείας, στις κρατικές φαρμακευτικές δαπάνες και τα ποσοστά στα οποία εκτελούνται διαφορετικές διαδικασίες (αρτοστεφανιαία παράκαμψη, αγγειοπλαστική, μεταμόσχευση, (σελίδα 8)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

χημειοθεραπεία και ακτινοβολία, κλπ) Τι έχει συμβεί στις Εντατικές και τις κλινικές, τη διάρκεια παραμονής και τα εξιτήρια; Και τι έχει γίνει με την εκμετάλλευση του ιδιωτικού τομέα και των εισοδημάτων των ιατρών; Έως τώρα όσο μπορούμε, τι σημαίνουν οι ειδικές αποφάσεις ή αλλαγές σε μεγάλες οικονομικές συνθήκες στον πληθυσμό για αυτές τις αλλαγές στα συστήματα υγείας. Η επίπτωση της οικονομικής ύφεσης στην υγεία στην Ελλάδα μπορεί να προκαλέσει πρόσθετο κόστος (οικονομικό και ανθρώπινο) συνεπεία της αδυναμίας των ασθενών να λάβουν έγκαιρη και δραστική πρόνοια. Η ήδη προκλητική περιπέτεια των ασθενών στην Ελλάδα γίνεται όλο και δυσκολότερη, με τραγικά εμπόδια στην πρόσβαση σε νέες, καινοτόμες θεραπείες

αφού δεν εγκρίθηκαν νέα

φάρμακα (τιμολογημένα

&

αποζημιωθέντα) για πάνω από 2 χρόνια. Οι δαπάνες για τα φάρμακα εξωτερικών ασθενών μειώθηκαν με απόλυτους όρους στην Ελλάδα (>50% 2013 έναντι 2009) και ως μερίδιο (από 2,2 έως το 1,3%) ενός μειωμένου ΑΕΠ για 6 συναπτά έτη. Έτσι, οι στόχοι επιτυγχάνονται και αυτό που χρειαζόμαστε είναι να συστήσουμε ισχυρά επιχειρήματα αναλύοντας διαφορετικούς δείκτες και να αποδείξουμε ότι τα φάρμακα δεν είναι απλώς ένα κέντρο κόστους και ότι η εξοικονόμηση δεν είναι το ίδιο με τα κέρδη εξοικονόμησης. Λόγω της σχεδόν πλήρους απουσίας εκτίμησης και ανάλυσης, είναι δύσκολο να εκτιμήσουμε τις επιπτώσεις μέτρων που λαμβάνονται για να εξοικονομήσουμε σε αποδοτικότητα και ποιότητα στην οργάνωση και την παροχή υγειονομικής πρόνοιας. Να που είναι πολύτιμη η βοήθεια του Χάρβαρντ. Είναι ο μοναδικός τρόπος να μειώσουμε τις δαπάνες για φάρμακα εξωτερικών ασθενών στο 1% του ΑΕΠ το 2014 όπως ορίζεται στο Μνημόνιο και να επιτραπεί η εισροή νέων προϊόντων στην αγορά. (σελίδα 9) Παραπομπές ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

ALDER, B. (2009). Psychology and sociology applied to medicine: an illustrated colour text. Edinburgh, Churchill Livingstone.

Kanavos, G, & Cooper, D.P, 2011, Health Care Marketing: a Foundation for Managed Quality, World Book Inc, Chicago.

Kanavos, P, & Hansen, A, 2009, Benefits Of Global Partnerships to Facilitate Access to Medicines In Developing Countries: A Multi-Country Analysis Of Patients And Patient Outcomes In GIPAP, University of Chicago, Chicago.

Le Polain, H, & Diethard Klatte, H.J. L, 2011, Operations Research Proceedings 2011, Oxford Press, London.

Leive, A & Jenkner, E, 2010, Health Care Spending Issues in Advanced Economies, Harvard Press, Harvard. http://www.eurobank.gr/Uploads/Reports/29-4-GREECE-HEALTH %20April%202013.pdf http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/A2103/PressRel eases/A2103_SHE35_DT_AN_00_2011_01_F_EN.pdf http://www.euro.who.int/en/what-we-do/health-topics/Healthsystems/sections/news/2013/04/who-high-level-mission-to-greece-onhealth-systems-reform Ακριβής μετάφραση από το συνημμένο έγγραφο στην Αγγλική Αθήνα, 28/8/2018. Η μεταφράστρια Ελίνα Τσαγκλή

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039 1.1 Εκσυγχρονισμός του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης

Η Κυβέρνηση εξακολουθεί να υλοποιεί τη συνολική μεταρρύθμιση στον τομέα της υγείας με στόχο την σταθεροποίηση των δαπανών για την δημόσια υγεία στο 6 ή παρακάτω τοις εκατό του ΑΕΠ, ενώ διατηρεί παγκόσμια πρόσβαση και βελτιώνει την ποιότητα της παροχής πρόνοιας. Στα μέτρα πολιτικής περιλαμβάνονται η μείωση της κατακερματισμένης

δομής

διακυβέρνησης,

η

ενίσχυση

και

η

ολοκλήρωση του δικτύου πρωτοβάθμιας περίθαλψης, ο εξορθολογισμός του νοσοκομειακού δικτύου, η ενίσχυση της κεντρικής προμήθειας και η ανάπτυξη έντονης ικανότητας παρακολούθησης και αξιολόγησης και ικανότητας ηλεκτρονικής υγείας. Τα μέτρα του προγράμματος στοχεύουν στην επίτευξη εξοικονόμησης στην αγορά (συσσωρευμένη βάση) των φαρμακευτικών προϊόντων για να φτάσει η δαπάνη σε φάρμακα εξωτερικών ασθενών στα 2371 δισεκ. ευρώ περίπου και η δαπάνη σε φάρμακα εσωτερικών ασθενών στα 0,66 δισεκ. ευρώ το 2013 (συσσωρευμένη βάση). Στόχος είναι να φτάσει η κρατική δαπάνη για τα φάρμακα εξωτερικών ασθενών στο 1% του ΑΕΠ περίπου, π.χ. περίπου 2 δισεκ. ευρώ (σύμφωνα με τον μέσο όρο της ΕΕ) το 2014. Η συνολική (εξωτερικών συν εσωτερικών ασθενών) κρατική δαπάνη για φάρμακα δεν πρέπει να υπερβαίνει το 1,5% του ΑΕΠ το 2013 και το 1,3% του ΑΕΠ το 2014.

1.1.1

Διακυβέρνηση Για την ενίσχυση της διακυβέρνησης του συστήματος υγείας, την βελτίωση της συνοχής της πολιτικής για την υγεία, την μείωση του κατακερματισμού στην αγορά υπηρεσιών υγείας και την μείωση διοικητικών

δαπανών,

η

Κυβέρνηση

(1)

διασφαλίζει

την

αποτελεσματική συγκέντρωση όλων των χρημάτων ασφάλισης υγείας, χωρίς εξαίρεση, στον ΕΟΠΥΥ, παρακολουθώντας την (σελίδα 2) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

μετακίνηση

προσωπικού

και

στοιχείων,

(2)

διασφαλίζει

την

αποτελεσματική μετακίνηση όλων των διαδικασιών λήψης αποφάσεων για την υγεία και τις ευθύνες (και των δαπανών μισθοδοσίας) στο Υπουργείο Υγείας.

1.Από τον Ιανουάριο 2014, οι νοσοκομειακές υπηρεσίες θα ξεκινήσουν να εξαγοράζονται από τον ΕΟΠΥΥ μέσω μελλοντικών προϋπολογισμών βασιζόμενων στην διαδικασία κοστολόγησης Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλειών-Αποζημιώσεων (και πρέπει να αναφέρονται τουλάχιστον τα μισθολογικά έξοδα).

2. Ο ΕΟΠΥΥ διασφαλίζει ότι ο αριθμός των ιατρών μειώθηκε στη καταμέτρηση ακόμα 15% το 2013.

1.1.2 Έλεγχος φαρμακευτικών δαπανών Προκειμένου να φτάσει στο 1% του ΑΕΠ το 2014, η Κυβέρνηση εντείνει τις προσπάθειές της και περαιτέρω αναπτύσσει την σειρά κινήτρων και υποχρεώσεων για όλους τους συμμετέχοντες στην αλυσίδα προμηθειών των φαρμάκων (περιλαμβανομένων παραγωγών, χονδρεμπόρων, φαρμακείων, ιατρών και ασθενών) για να προάγει την χρήση γενόσημων και τα οικονομικά φάρμακα γενικότερα.

1.1.2.1 Μέτρα εκτάκτου ανάγκης για επίτευξη συνολικών στόχων 1.Η

Κυβέρνηση

εφαρμόζει

έναν

αυτόματο

μηχανισμό

έμμεσων

επανεισπράξεων (κάθε έξι μήνες) σε φαρμακευτικούς παραγωγούς που εγγυάται

ότι

οι

δαπάνες

για

φάρμακα

εξωτερικών

ασθενών

(προϋπολογισμός ΕΟΠΥΥ) δεν υπερβαίνει τους παραπάνω στόχους (Συνεχείς). Σημείωση για την είσπραξη έμμεσων επανεισπράξεων για το πρώτο μισό του 2013 υποβάλλεται τον Σεπτέμβριο 2013.

2.Ενεργοποιεί τα μέτρα εκτάκτου ανάγκης (περιλαμβανομένων π.χ. των γενικών περικοπών στις τιμές ή το τέλος εισαγωγής για την θετική λίστα), εάν, για κάποιο λόγο, οι έμμεσες επανεισπράξεις δεν μπορούν να φτάσουν τον στόχο. Αυτά τα μέτρα παράγουν αντίστοιχο ποσό εξοικονομήσεων (Οκτώβριος 2013). (σελίδα 3) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

3.Επιπλέον και εάν είναι αναγκαίο, ο ΕΟΠΥΥ εισάγει πρόσθετα κίνητρα και μηχανισμούς, περιλαμβανομένου του συστήματος αναλογίας συνταγών για τους ιατρούς, για να διασφαλίσει την υποκατάσταση γενόσημων (Σεπτέμβριος 2013).

1.1.2.2 Τιμολόγηση φαρμάκων Η Κυβέρνηση: 1.Αναθεωρεί προς τα κάτω την τιμή των φαρμάκων, βάσει των τριών ΕΕ χωρών με τις χαμηλότερες τιμές (τρίμηνη ενημέρωση της λίστας τιμών κάθε τέσσερις μήνες σύμφωνα με τις διατάξεις της Οδηγίας 89/105/ΕΚ, οι επόμενες λίστες θα δημοσιευθούν τέλος Ιουνίου 2013 και Σεπτεμβρίου 2013).

2.Βάσει της έκθεσης για την επίπτωση των νέων περιθωρίων κέρδους των φαρμακείων, μειώνει τα περιθώρια απόδοσης στο 15% αρχίζοντας την 1η Ιανουαρίου 2014.

3.Διασφαλίζει ότι ο ΕΟΠΥΥ διαπραγματεύεται έκπτωση 5% μέσω συμφωνιών για τον όγκο-τιμή ή διαμοίρασης κινδύνου επικεντρώνοντας στα φάρμακα με την υψηλότερη δαπάνη που πωλούνται στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ (Συνεχώς για το 2013 και το 2014).

1.1.2.3 Συνταγογράφηση και παρακολούθηση Η Κυβέρνηση θα 1.ενημερώνει την θετική λίστα αποζημιωθέντων φαρμάκων και την λίστα των φαρμάκων χωρίς συνταγή. Αυτές οι λίστες πρέπει να ενημερώνονται μετά από κάθε δελτίο τιμών (ή διορθωτικό) (πρέπει να ακολουθήσουν τις προθεσμίες στο 2.10.2.2.1 με κάποιο συμψηφισμό).

2.διασφαλίσει πλήρη κάλυψη ηλεκτρονικής συνταγογράφησης στους ιατρούς, εξωτερικά ιατρεία και παρόχους που συμβάλλονται με τον ΕΟΠΥΥ και όλο το ΕΣΥ (κέντρα υγείας και νοσοκομεία) τον Σεπτέμβριο 2013. Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση είναι υποχρεωτική και πρέπει να

(σελίδα 4) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

περιλαμβάνει τουλάχιστον 90% όλων των ιατρικών πράξεων εξωτερικών ασθενών που καλύπτονται από τα κρατικά κεφάλαια (φάρμακα, παραπεμπτικά, διαγνωστικές εξετάσεις) (Συνεχώς).

3.οριστικοποιήσει την υλοποίηση του συστήματος (ΑΡΙ) όπου τα φαρμακεία

καταγράφουν

ηλεκτρονικά

υπολειπόμενες

χειρόγραφες

συνταγές από ιατρούς στην εφαρμογή ηλεκτρονικής συνταγογράφησης που σύστησε η ΗΔΙΚΑ (Νέα Προθεσμία Σεπτέμβριος 2013).

4.συνεχίζει να εκδίδει οδηγίες/πρωτόκολλα για συνταγές για ιατρούς, με προτεραιότητα για τα πιο ακριβά φάρμακα και/ή τα φάρμακα με την μεγαλύτερη ζήτηση και τις κάνει υποχρεωτικές (Συνεχώς).

5.επιβάλει την εφαρμογή οδηγιών για συνταγογράφηση μέσω του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης με έναρξη τουλάχιστον 5 θεραπευτικές ομάδες τον Σεπτέμβριο 2013.

6.αναπτύσσει περαιτέρω το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης παρακολουθώντας τα ICD-10 και επιβάλλοντας φίλτρα SPC στο σύστημα συνταγογράφησης (με ρυθμό 500 φάρμακα τον μήνα αρχίζοντας τον Οκτώβριο 2013).

7.προάγει την παρακολούθηση και αξιολόγηση μέσω: Α.αναλυτικές μηνιαίες εκθέσεις οικονομικού ελέγχου για την χρήση της ηλεκτρονικής

συνταγογράφησης

στα

νοσοκομεία

και

από

τους

συμβεβλημένους με τον ΕΟΠΥΥ παρόχους. Αυτές οι εκθέσεις μοιράζονται στις ομάδες προσωπικού στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ (Συνεχώς). Β.τακτή αξιολόγηση των στοιχείων που λαμβάνονται μέσω του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης (Συνεχώς). Γ.αναλυτικές τρίμηνες εκθέσεις για φαρμακευτικές συνταγές και δαπάνες που περιλαμβάνουν πληροφορίες για τον όγκο και την αξία των φαρμάκων, την χρήση των γενόσημων και την χρήση των φαρμάκων εξωτερικών ασθενών, και την επιστροφή που λαμβάνουν τα φαρμακεία και οι (σελίδα 5) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

φαρμακευτικές εταιρείες. Αυτές οι εκθέσεις μοιράζονται στις ομάδες προσωπικού στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ (Συνεχώς, Τριμηναίως, νέα έκθεση τον Ιούλιο 2013). Δ.αναλυτική αναφορά για την ατομική συμπεριφορά συνταγογράφησης κάθε ιατρού σχετική με τον μέσο όρο συγκρίσιμων (ειδικότητα, όγκος ασθενών) ιατρών (σε κρατικά νοσοκομεία και συμβεβλημένο με τον ΕΟΠΥΥ και άλλα ταμεία ασφάλισης έως ότου συγχωνευθούν) και ειδοποιεί όταν παραβιάσουν τις οδηγίες συνταγογράφησης. Αυτές οι πληροφορίες παρέχονται τουλάχιστον κάθε μήνα και δημοσιεύεται ετήσια έκθεση καλύπτοντας: 1) τον όγκο και την αξία των συνταγών των ιατρών σε σύγκριση με τους συναδέλφους τους και τις οδηγίες συνταγογράφησης, 2) την συνταγογράφηση από ιατρούς γενόσημων έναντι φαρμάκων με εμπορικό σήμα και πατενταρισμένα και 3) την συνταγογράφηση αντιβιοτικών (Συνεχώς).

8.επιβάλει κυρώσεις και πρόστιμα μετά την αξιολόγηση και την αναφορά κακής συμπεριφοράς και σύγκρουσης συμφερόντων στην συμπεριφορά συνταγογράφησης και μη τήρηση των οδηγιών περί συνταγογράφησης του ΕΟΠΥΥ (Συνεχώς).

9.H ηλεκτρονική παρακολούθηση και η εισαγωγή μηχανισμών ακύρωσης γραμμικών κωδικών φαρμακευτικών προϊόντων πρέπει να οριστικοποιηθεί σε συνεργασία με τον ΕΟΦ και την ΗΔΙΚΑ (Σεπτέμβριος 2013).

1.1.2.4 Αύξηση της χρήσης γενόσημων Πριν από την εκταμίευση, η Κυβέρνηση: Α.επιβάλλει

υποχρεωτική

ταξινόμηση

νοσημάτων

(ΙDC10)

στην

ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

H Κυβέρνηση επίσης: 1.αυξάνει το μερίδιο των γενόσημων σε όλα τα φάρμακα χωρίς συνταγή και τα αποζημιωθέντα για να φτάσει το 60% (σε όγκο) τον Δεκέμβριο 2013. Αυτό θα επιτευχθεί με: (σελίδα 6) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

Α.αυτόματη μείωση της μέγιστης τιμής πρωτότυπων φαρμάκων όταν η πατέντα τους (περίοδος αποκλειστικότητας) λήξει (επώνυμα φάρμακα εκτός πατέντας) στο 50% της τιμής του τον καιρό λήξης της πατέντας. Περαιτέρω μείωση θα επιτευχθεί με την σύνδεση των προϊόντων εκτός πατέντας στο μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών στην ΕΕ, που θα αναθεωρείται περιοδικά με τον τιμοκατάλογο. Οι παραγωγοί μπορούν να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές, επιτρέποντας έτσι αυξημένο ανταγωνισμό στην αγορά (Σεπτέμβριος 2013). Β.καθορισμός της μέγιστης τιμής των γενόσημων στο 40% της τιμής των πρωτότυπων πατενταρισμένων φαρμάκων με την ίδια ενεργό ουσία τον καιρό λήξης της πατέντας του (περίοδος αποκλειστικότητας). Μετά την πρώτη μείωση, η τιμή του γενόσημου ορίζεται στο 80% της αναθεωρημένης προς τα κάτω τιμής των προϊόντων εκτός πατέντας (όταν λήξει η περίοδος αποκλειστικότητας) που θα οριστεί στη βάση του μέσου όρου των τριών χαμηλότερων τιμών στην ΕΕ όπως ορίζεται στο σημείο Α. Οι παραγωγοί επιτρέπεται να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές, επιτρέποντας έτσι αυξημένο ανταγωνισμό στην αγορά (Σεπτέμβριος 2013). Γ.οριστοποιεί την τιμολόγηση του μεγάλου συσσωρευμένου όγκου γενόσημων που περιμένουν για μια τιμή σύμφωνα με την Οδηγία Διαφάνειας

της

ΕΕ

και

διασφαλίζει

δυναμικές

μειώσεις

τιμών

(Σεπτέμβριος 2013). Δ.αποφασίζει για την αποζημίωση των νέων πατενταρισμένων φαρμάκων (π.χ. νέα μόρια) βάσει του στόχου και των αυστηρών ιατρικών και οικονομικών κριτηρίων και έως τεθεί η εσωτερική ικανότητα, βασιζόμενη στην αξιολόγηση ενδεδειγμένης τεχνολογίας υγείας της οικονομικής τους απόδοσης που διενεργείται σε άλλα κράτη μέλη, ενώ συμμορφώνεται με την Οδηγία 89/105/ΕΚ (Συνεχώς). Ε.εξαιρεί από την λίστα αποζημιωθέντων φαρμάκων εκείνα που δεν είναι αποτελεσματικά ή οικονομικά βάσει αντικειμενικών κριτηρίων (Συνεχώς). (σελίδα 7) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

Στ.στο πλαίσο της διαδικασίας Διοικητικών Μεταρρυθμίσεων του ΕΟΦ, στήνει

επιστημονική

ικανότητα

για

να

συμπεριλάβει

κριτήρια

εξοικονόμησης στην αποζημίωση και την αδειοδότηση και να διαχειριστεί τον μηχανισμό θετικής και εσωτερικής αναφοράς τιμής (Οκτώβριος 2013).

2.Λαμβάνει περισσότερα μέτρα για να διασφαλίσει ότι τουλάχιστον το 50% του όγκου των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στα δημόσια νοσοκομεία για εσωτερικούς ασθενείς γίνονται από γενόσημα με τιμή κατώτερη αυτής παρόμοιων επώνυμων προϊόντων και φαρμάκων χωρίς πατέντα (Συνεχώς).

3.Διασφαλίζει ότι όλα τα κρατικά νοσοκομεία θα παρέχουν τουλάχιστον τα 2/3 των φαρμακευτικών προϊόντων με ενεργό ουσία, κάνοντας χρήση των κεντρικοποιημένων διαδικασιών διαγωνισμών που αναπτύσσει ο ΕΠΥ και ενισχύοντας την συμμόρφωση με θεραπευτικά πρωτόκολλα και οδηγίες συνταγογράφησης (Συνεχώς).

1.1.3 Μελέτη της παροχής ιατρικών υπηρεσιών συμβεβλημένων με τον ΕΟΠΥΥ Πριν από την εκταμίευση, η Κυβέρνηση: Α.λαμβάνει νομοθετική δράση που επιτρέπει στον Υπουργό Υγείας να ορίσει έναν μηχανισμό έμμεσων επανεισπράξεων και στόχων για μη φαρμακευτικές δαπάνες του ΕΟΠΥΥ για να πληροί τους δημοσιονομικούς στόχους στον τομέα υγειονομικής περίθαλψης για τη περίοδο 2013-2015. Περαιτέρω, η Κυβέρνηση: 1.ενεργοποιεί μέτρα εκτάκτου ανάγκης (περιλαμβανομένων π.χ. των γενικών περικοπών στις τιμές και πρόσβασης σε ιδιώτες προμηθευτές ή τέλος εισαγωγής επί συμβατικής συμφωνίας), εάν, για κάποιο λόγο, οι έμμεσες επανεισπράξεις δεν μπορούν να φτάσουν τον στόχο. Αυτά τα μέτρα παράγουν αντίστοιχο ποσό εξοικονομήσεων (Οκτώβριος 2013).

2.παρακολουθεί την υλοποίηση των διαφόρων πολιτών που εισήχθησαν τέλη του 2012 για να βελτιώσει την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του ΕΟΠΥΥ και να διασφαλίσει ότι η εκτέλεση του προϋπολογισμού είναι πιο (σελίδα 8) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

κοντά σε έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό το 2013. Μέτρα για την παρακολούθηση περιλαμβάνουν: αλλαγές στις εισφορές του ΟΓΑ, στο πακέτο επιδομάτων, στο μοίρασμα κόστους για ιδιωτική περίθαλψη και στα τέλη για διαγνωστικές και φυσιοθεραπευτικές υπηρεσίες, καθώς και χρήση συμφωνιών τιμής-όγκου και συμφωνιών σύνθεσης ασθενών με ιδιώτες προμηθευτές και χρήσης συστήματος τιμών αναφοράς για αποζημιώσεις ιατρικών μηχανημάτων (Συνεχώς) 3.θα εφαρμόσει όλα τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο «Σχέδιο Δράσης προς Μια Ολοκληρωμένη Σειρά Νέων Μέτρων για τον Έλεγχο των Δαπανών του ΕΟΠΥΥ» όπως συμφωνήθηκε με τους ΕΕ/ΔΝΤ/ΕΚΤ και σύνταξη έκθεσης υλοποίησης (Τριμηνιαίως) 4.δημοσιεύει μηνιαία έκθεση για τη συνταγογράφηση και τις δαπάνες για διαγνωστικές εξετάσεις και ιδιωτικές κλινικές (Συνεχώς) 5.αρχίζει διαδικασία διαγωνισμών για την εισαγωγή οικονομικών και αναλυτικών συστημάτων λογιστικής κόστους του ΕΟΠΥΥ (Ιανουάριος 2014).

1.1.4 Παροχή υπηρεσιών Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) 1.1.4.1 Αναδιάρθρωση και διαχείριση του τομέα υγειονομικής περίθαλψης Η Κυβέρνηση: 1.εφαρμόζει το σχέδιο αναδιοργάνωσης και αναδιάρθρωση, όπως ορίζεται στο Νόμο 4052/Μάρτιος 2012 με σκοπό την μείωση των υπαρχόντων ανεπαρκειών, την χρήση οικονομιών κλίμακας και πεδίου εφαρμογής, και τη βελτίωση της ποιότητας περίθαλψης στους ασθενείς, συμβάλλοντας έτσι στη καλύτερη ευθυγράμμιση του οργανισμού εργασίας με την Οδηγία 2003/88/ΕΚ.

Αυτό

υπονοεί

μείωση

λειτουργικών

δαπανών

των

νοσοκομείων επιπλέον 5% το 2013 και μείωση κλινών ουσιαστικά, όπως προβλέπεται στην ΥΑ ΟΓ1681/Β/(28-7-2011). Αυτό θα επιτευχθεί μέσω: Α.αύξηση της κινητικότητας του υγειονομικού προσωπικού (και ιατρών) στα υγειονομικά ιδρύματα και τις υγειονομικές περιφέρειες (σελίδα 9) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

Β.αναπροσαρμογή παροχής κρατικών νοσοκομείων εντός και μεταξύ νοσοκομείων της ίδιας περιοχής και υγειονομικής περιφέρειας Γ.αναθεώρηση της δράσης των μικρών νοσοκομείων προς ειδικότητες σε τομείς όπως αποκατάσταση, θεραπεία κατά του καρκίνου ή φροντίδα τελικού σταδίου όπου αρμόζει Δ.αναθεώρηση επειγόντων και υπερωριών Ε.βελτιστοποίηση και εξισορρόπηση κατανομής πόρων βαρέως ιατρικού εξοπλισμού (π.χ. σαρωτές, ραδιοθεραπευτικά ιδρύματα, κλπ) βάσει αναγκών Στ.μείωση

διοικητικών

εξόδων

κυρίως

μετακινώντας

αναπληρωτές

διευθυντές Ζ.μείωση κόστους με υπηρεσίες εξωτερικών συνεργατών όπως υπηρεσίες τεχνολογίας

πληροφορικής,

εργαστηριακές

υπηρεσίες

και

δαπάνες

εξυπηρέτησης νοσοκομείων (π.χ. καθαρισμός).

2.Συντάσσει ετήσια έκθεση συγκρίνοντας την επίδοση νοσοκομείων βάσει καθορισμένης σειράς δεικτών αναφοράς (Συνεχώς, επόμενη έκθεση 1η Απριλίου 2014). Βάσει της ετήσιας έκθεσης του 2013, συντάσσει μελέτη ορόσημα τον Οκτώβριο 2013.

3.Ενημερώνει έκθεση για το ανθρώπινο δυναμικό για όλο τον τομέα της υγείας ετησίως και χρησιμοποιεί αυτή ως έγγραφο προγραμματισμού του ανθρώπινου δυναμικού (Συνεχώς, επόμενη έκθεση 1η Απριλίου 2014) 4.Η Κυβέρνηση παρουσιάζει ανάλυση για τις υγειονομικές ανάγκες μακροπρόθεσμων ανέργων (και εξαρτώμενων μελών) που δεν έχουν κάλυψη υγείας από τον ΕΟΠΥΥ. Αυτή η ανάλυση απαντά σε τρέχοντες και αναμενόμενους αριθμούς ασθενών καθώς και απαραίτητους σχετικούς κρατικούς προϋπολογισμούς. Αυτή η ανάλυση περιλαμβάνει σενάρια προτεραιοτήτων ανάλογα με τις κλινικές ανάγκες των επηρεαζόμενων υποομάδων ασθενών (Σεπτέμβριος 2013).

(σελίδα 10) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

1.1.4.2 Λογιστική, κοστολόγηση, έλεγχος, συστήματα πληροφορικής και παρακολούθησης Η Κυβέρνηση διασφαλίζει ότι: 1.Ο ΕΟΠΥΥ δημοσιεύει κάθε μήνα έκθεση με ανάλυση και περιγραφή αναλυτικών στοιχείων για τις δαπάνες στον τομέα της υγείας σε απόσταση τριών εβδομάδων από το τέλος του αντίστοιχου μήνα. Αυτή η έκθεση θα κάνει δυνατή την αναλυτικότερη παρακολούθηση δαπανών από τον προϋπολογισμό,

περιλαμβάνοντας

τις

δεσμεύσεις/αγορές

δαπανών

(δεδουλευμένα) και τις πραγματικές δαπάνες (μετρητά). Η έκθεση επίσης, (1) θα περιγράφει την εκτέλεση του προϋπολογισμού και την συσσώρευση των οφειλών, και (2) θα συστήνει θεραπευτικές ενέργειες (Συνεχώς).

2.Θα ληφθούν περαιτέρω μέτρα για την βελτίωση της λογιστικής, των συστημάτων τήρησης βιβλίων ιατρικών προμηθειών και τιμολόγησης, μέσω: Α.της εισαγωγής συστημάτων αναλυτικής λογιστικής κόστους με την υλοποίηση του αντίστοιχου σχεδίου δράσης, που θα οριστικοποιηθεί, με πλήρη νοσοκομειακή κάλυψη, τον Νοέμβριο 2013 Β.της τακτικής ετήσιας δημοσίευσης ισολογισμών για όλα τα νοσοκομεία (Σεπτέμβριος 2013) Γ.της εισαγωγής ενιαίου κωδικοποιημένου συστήματος για ιατρικές προμήθειες που αναπτύσσει η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας (ΕΠΥ) και το Εθνικό Κέντρο Ιατρικής Τεχνολογίας (ΕΚΕΒΥΛ) και της χρήσης του συστήματος observe.net για την παρακολούθηση των προμηθειών και χρήση διαγωνισμών για ιατρικές προμήθειες (Συνεχώς) Δ.της εισαγωγής συστημάτων εφοδιαστικής εισερχόμενων νοσοκομείων και διαχείρισης αποθήκης με τη χρήση συστημάτων σάρωσης γραμμικών κωδικών για φαρμακευτικά και ιατρικά αναλώσιμα (Δεκέμβριος 2013) Στ.της υλοποίησης απαραίτητης δράσης για την διασφάλιση έγκαιρης τιμολόγησης δαπανών πλήρους θεραπείας (περιλ.δαπανών μισθοδοσίας (σελίδα 11) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

προσωπικού)-π.χ. το αργότερο σε 2 μήνες σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες και ιδιωτικές

ασφαλιστικές

εταιρείες

για

την

θεραπεία

ξένων

υπηκόων/κατοίκων εξωτερικού (Συνεχώς) Ζ.της επιβολής είσπραξης συμμετοχών και εφαρμογής μηχανισμών κατά της διαφθοράς και εξάλειψης άτυπων πληρωμών σε νοσοκομεία (Συνεχώς).

3.Η ΕΛΣΤΑΤ συνεχίζει να την παροχή δεδομένων δαπανών σύμφωνα με τις βάσεις δεδομένων των Eurostat, OAΣΑ και ΠΟΥ π.χ. σύμφωνα με το Σύστημα Λογαριασμών για την Υγεία (κοινή άσκηση συγκέντρωσης ερωτηματολογίου). (Τα νούμερα του 2012 θα δημοσιευθούν τον Ιανουάριο 2014).

4.Το πρόγραμμα μηχανογράφησης των νοσοκομείων επιτρέπει την μέτρηση δεδομένων οικονομικών και δράσεων στα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας. Επιπλέον, ο Υπουργός Υγείας προσδιορίζει μια βασική σειρά μη δαπανών (π.χ. δείκτες δράσης) σύμφωνα με τις βάσεις δεδομένων υγείας των Eurostat, ΟΑΣΑ και ΠΟΥ, που λαμβάνει υπόψη τα προγράμματα μελλοντικών

αποζημιώσεων

(ομάδες

διάγνωσης)

στα

νοσοκομεία

(Συνεχώς).

5.Η Κυβέρνηση ξεκινά να αναπτύσσει ένα σύστημα ηλεκτρικών ιατρικών μητρώων ασθενών (Συνεχώς).

6.Η Κυβέρνηση, με τεχνική βοήθεια εμπειρογνωμόνων στην ΕΕ, συνεχίζει να βελτιώνει το υπάρχον σύστημα ΚΕΝ-Αποζημιώσεων με σκοπό την ανάπτυξη ενός σύγχρονου συστήματος κοστολόγησης νοσοκομείων για την σύμβαση (βάσει μελλοντικών συμβάσεων του ΕΟΠΥΥ με το ΕΣΥ). Τα υπάρχοντα ΚΕΝ-Αποζημιώσεις χρησιμοποιούνται σε όλα τα νοσοκομεία. Α.Συστήνεται το Ίδρυμα Διοίκησης ΚΕΝ/Αποζημιώσεων (Οκτώβριος 2013) Β.Οι Αποζημιώσεις θα περιλαμβάνουν αναλυτική περιγραφή κόστους προσωπικού (Συνεχώς).

(σελίδα 12) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE ΟFFICIAL TRANSLATION

Νο. Φ09222/5039

7.Μια συνοδευτική ανάλυση για το πώς περιλαμβάνουν τα λογιστικά προγράμματα νοσοκομείων τις Αποζημιώσεις σε επίπεδο νοσοκομείου ενόψει

της

αναφοράς

μελλοντικού

κόστους

δραστηριοτήτων

και

μελλοντικών πληρωμών από τον προϋπολογισμό για νοσοκομεία θα υποβληθεί τον Σεπτέμβριο 2013.

1.1.5 Κεντρικοποιημένες προμήθειες 1.Η Κυβέρνηση αυξάνεται ουσιαστικά τον αριθμό κονδυλίων δαπανών και επομένως, το μερίδιο δαπανών που καλύπτονται από κεντρικοποιημένες διαδικασίες διαγωνισμών μέσω ΕΠΥ έως 45% όλων των δαπανών σε φάρμακα και ιατρικά μηχανήματα το 2014. Αυτό το μερίδιο ανέρχεται στο 60% το 2015. Η Κυβέρνηση διασφαλίζει την χρήση αυτών των διαδικασιών διαγωνισμών (Συνεχώς).

2.Η ΕΠΥ θα αναλάβει τις διαδικασίες διαγωνισμού για συμβάσεις πλαίσιο για τα πιο ακριβά φάρμακα που πωλούνται στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ (Συνεχώς).

3.Η ΕΠΥ θα δημοσιεύσει αναλυτική ετήσια έκθεση για τις δράσεις της (έκθεση για το 2012 που δημοσιεύεται τον Σεπτέμβριο 2013).

4.Σύμφωνα με τους κανόνες προμηθειών της ΕΕ, η Κυβέρνηση διενεργεί τις απαραίτητες διαδικασίες διαγωνισμών για την εφαρμογή συνολικών και ενιαίων πληροφοριακών συστημάτων για την υγεία (ηλεκτρονικό σύστημα υγείας) περιλαμβανομένου του πλήρους και ολοκληρωμένου συστήματος πληροφοριακών συστημάτων νοσοκομείων (Συνεχώς).

Ακριβής μετάφραση από το συνημμένο έγγραφο στην Αγγλική Αθήνα, 31/8/2018. Η μεταφράστρια Ελίνα Τσαγκλή

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS TRANSLATION SERVICE

Υπουργείο Δικαιοσύνης Ηνωμένων Πολιτειών Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών Παρακολούθηση: 174152809 Αρ.Φακ. ΝΚ-2057320 s.15

Νομική Υπηρεσία Πρεσβεία Ηνωμένων Πολιτειών Αθήνα, Ελλάδα

Προτεραιότητα:Άμεση 29 Δεκεμβρίου 2016

Κυρία Ελένη Ραϊκου Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας Ανώτατο Δικαστήριο Εισαγγελία Εγκλημάτων Διαφθοράς Γραφείο Εισαγγελίας Κ.Λουκάρως 14 Αθήνα, Ελλάδα 11522

Με την επιφύλαξη τυχόν (ειδικής) πρόβλεψης ή κατόπιν χορήγησης αδείας από το Αρχηγείο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών, οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας σε οιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες ούτε να προωθηθούν

σε άλλη Κυβέρνηση, πρόσωπο ή οντότητα ή να χρησιμοποιηθούν σε

ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες (περιλαμβανομένης αλλά όχι μόνο σε σχέση με επίσημη ποινική διαδικασία ή απευθείας επαφή με τα προαναφερόμενα πρόσωπα ή οντότητες ή τους συνεργάτες τους) έχοντας ως βάση τις πληροφορίες του παρόντος εγγράφου.

U//FOUO Novartis Eλλάδα

H Novartis AG είναι μία διεθνής εταιρία υγειονομικής περίθαλψης που παρέχει φαρμακευτικά και εξωχρηματιστηριακά προϊόντα υγείας σε περισσότερες από 180 χώρες. Η Novartis έχει διαρθρωθεί με βάση το Δίκαιο της Ελβετίας, με το επιχειρηματικό της κέντρο τοποθετημένο στη Βασιλεία της Ελβετίας. Η Novartis εξέδωσε και παρακρατά έναν αριθμό χρεογράφων δημόσιας διαπραγμάτευσης εγγεγραμμένων σύμφωνα με το Section 12 (b) του Νόμου Περί Συναλλαγών Κινητών Αξιών του 1934, που πωλούνται στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Η Novartiw είναι εκδότης υπό την έννοια του Νόμου περί Πρακτικών Διαφθοράς στην Αλλοδαπή. Η Novartis δραστηριοποιείται στην Ελλάδα αποκλειστικά μέσω των θυγατρικών της, συμπεριλαμβανομένης της Novartis (Eλλάδα) S.A.C.I. (Novartis Eλλάδα), που έχει έδρα στη Μεταμόρφωση στην Αθήνα.Μεταξύ άλλων υπηρεσιών, η Novartis στην Ελλάδα διευθύνει τις πωλήσεις και τις δραστηριότητες προώθησης των φαρμακευτικών προϊόντων της στην Ελλάδα.Η ΝVG είναι μία εξολοκλήρου υπαγόμενη στην Νοvartis θυγατρική και αποτελεί την μεγαλύτερη φαρμακευτική και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης εταιρία με ετήσια κέρδη που αγγίζουν τα 524εκατ.$. Περίπου στις 23 Αυγούστου 2016 το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών ενημερώθηκε από τους νομικούς του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ αναφορικά με καταγγελία που υπεβλήθη στο SEC σχετιζόμενη με δωροδοκία ή ανάρμοστες πληρωμές σε αλλοδαπούς αξιωματούχους και ελαττώματα εσωτερικών ελέγχων/βιβλίων και στοιχείων της NVG. Μεταξύ του 2008 και του 2014 τουλάχιστον, η ΝVG από και μέσω των εργαζομένων της, πρακτόρων και θυγατρικών, προσέφερε και κατέβαλε ανάρμοστες δωροδοκίες σε αλλοδαπούς αξιωματούχους στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων ρυθμιστών, γιατρών και παρόχους ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που εργάζονται για την Ελληνική δημόσια διοίκηση, σε σχέση με τις ελληνικές της δραστηριότητες. Κατά τη διάρκεια λειτουργίας αυτού του σχεδίου δωροδοκίας, η ΝVG έδωσε ή προκάλεσε την πληρωμή εκατομμυρίων δολαρίων σε αλλοδαπούς αξιωματούχους επί σκοπώ απόκτησης ή διατήρησης δραστηριότητας στην Ελλάδα.Αυτές οι πληρωμές αποσκοπούσαν, για παράδειγμα, να επηρεάσουν ρυθμιστικές και τυπικές αποδοχές, την κοστολόγηση φαρμάκων, αποφάσεις αγοράς, αποφάσεις συνταγογράφησης και τα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών σε σχέση με φάρμακα που παρασκευάζονται από την Novartis και πωλούνται στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, φάρμακα που κατασκευάζονται από την Novartis ήταν τα: Αclasta, Diovan, Exelon, Exforge, Extavia, Foradil, Galvus, Eucreas, Gilenya, Onbrez,

Stalevo, Trileptal και Xolair. Yπό το διεθνές σύστημα κοστολόγησης, η Ελλάδα αποτελεί σημείο αναφοράς της κοστολόγησης φαρμάκων για τουλάχιστον άλλες 29 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Αυστρίας, του Βελγίου, της Ισπανίας, της Τουρκίας, της Βουλγαρίας, της Τσέχικης Δημοκρατίας, της Εστονίας, της Ουγγαρίας, της Ιταλίας, της Γερμανίας, της Ρουμανίας, της Σλοβακίας, της Φινλανδίας, της Αλβανίας, της Μακεδονίας, της Ρωσίας, της Βραζιλίας, του Μεξικό, της Σαουδικής Αραβίας, του Μπαχρέιν,, του κουβέιτ, του Ιράν, της Αλγερίας, του Ομάν, της Βολιβίας, της Νότιας Κορέας, της Ιορδανίας, της Αιγύπτου και της Νέας Ζηλανδίας. Το σχέδιο δωροδοκίας της Νοvartis στην Ελλάδα επέφερε έσοδα εκατοντάδων εκατομμυρίων στην Novartis και οι καταγγέλλοντες υποστηρίζουν πως το σχέδιο εξακολουθεί να εφαρμόζεται μέσα στη Novartis.

Oι καταγγέλλοντες (στο εξής C1 και C2) είναι και οι δύο Έλληνες πολίτες και παρείχαν την ακόλουθη πληροφόρηση: o C1 προσελήφθη (και απασχολούνταν) από την Novartis Ελλάς S.A.C.I. (NVG) περίπου τον Ιούνιο του έτους 2008 έως τον Οκτώβριο του έτους 2014 ως Διευθυντής Επικοινωνίας και Συλλογικής Ευθύνης. Με αυτή την ιδιότητα ο C1 ήταν υπεύθυνος για τα μέσα και τις δημόσιες σχέσεις και πρωτοβουλίες πρόσβασης στην αγορά στην Ελλάδα. Ο C1 συνήθως εργαζόταν με κατώτερους ειδικούς μέσα στην NVG, συμπεριλαμβανομένων ειδικών υπεύθυνων για αύξηση της προσβασιμότητας της NVG στην αγορά συνταγογράφησης φαρμάκων στην Ελλάδα, στην ανάπτυξη και εφαρμογή στρατηγικών μέσων και προώθησης. Ο C2 προσελήφθη από την NVG (και εργαζόταν εκεί) περίπου από τον Νοέμβριο του έτους 2006 μέχρι και τον Μάρτιο του έτους 2013, πρώτα ως Αντιπρόσωπος Πωλήσεων και αργότερα αναβαθμίστηκε σε Διευθυντή Πωλήσεων Πρώτης Γραμμής. Και υπό τις ανωτέρω δύο ιδιότητες, ο C2 ήταν υπεύθυνος για την επέκταση του δικτύου πωλήσεων για μία ποικιλία σκευασμάτων της Novartis στην Ελλάδα. Περίπου τον Μάρτιο του έτους 2013, ο C2 μετέφερε στo Tμήμα (generic) της Novartis τον Sandoz, όπου απασχολήθηκε σε διάφορες θέσεις, συμπεριλαμβανομένου του Διευθυντή Περιφερειακών Πωλήσεων. Ο C2 εγκατέλειψε την εταιρία περίπου τον Δεκέμβριο του έτους 2014. Οι (αρμοδιότητες και) ευθύνες και των δύο καταγγελλόντων τους τοποθετούσαν σε εξαιρετική θέση εκ της οποίας είχαν πρόσβαση και γνώση σε αποδεικτικό υλικό αναφορικά με δωροδοκίες που έλαβαν χώρα από πλευράς της NVG σε αλλοδαπούς αξιωματούχους στην Ελλάδα, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων εσωτερικά e-mail της Νovartis, παρουσιάσεις με PowerPoint, καταστάσεις που χρησιμοποιούνται κατά τη διερεύνηση ισολογισμών (διαγράμματα λογαριασμών καθολικού) και σε άλλα έγγραφα αφορώντα το σχέδιο της NVG

το σχετιζόμενο με τις δωροδοκίες κυβερνητικών αξιωματούχων σε αντάλλαγμα της συνταγογράφησης προϊόντων της Novartis, καταστάσεις περιέχουσες ονοματεπώνυμα, ποσά και ημερομηνίες καταβολών σε συγκεκριμένους κυβερνητικούς αξιωματούχους και καταστάσεις εμφαίνουσες αυξημένες καταβολές σε εταιρίες μέσων ενημέρωσης που χρησιμοποιούνταν για ξέπλυμα χρήματος επί σκοπώ δωροδοκίας κυβερνητικών αξιωματούχων. Έγγραφα σχετικά με τις συμβάσεις που η ΝVG προσδοκούσε να συνάψει ή να διατηρήσει ως αποτέλεσμα των παράνομων δωροδοκιών διατηρούνταν επίσης Κατά την σχετική περίοδο τα φαρμακευτικά σκευάσματα της Novartis προωθούνταν στην Ελλάδα από την θυγατρική της Novartis ατην Ελλάδα, την NVG. Στην Ελλάδα λειτουργεί ένα εθνικό σύστημα υγείας όπου η κυβέρνηση ρυθμίζει την παραγωγή, διάρθρωση αδειών και πώληση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Η Ελλάδα διοικεί το εθνικό σύστημα υγείας της μέσω διαφόρων υπουργείων, αρχών και διευθύνσεων (……) και δη: -Yπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (MoH), που επιβλέπει όλα τα προγράμματα υγειονομικής περίθαλψης και τους προμηθευτές στην Ελλάδα. Εθνικός Οργανισμός για τις Προβλέψεις Υγειονομικών Υπηρεσιών (ΕΟΠΥΥ) και Υπηρεσία του MoH, επιβλέπουν την υγειονομική αποζημίωση στην Ελλάδα.

-Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (MoL) το οποίο διαχειρίζεται την ασφαλιστική κάλυψη και την κοστολόγηση των φαρμάκων υπό το Ταμείο Κοινωνικής Ασφάλισης της Ελλάδος. Υπηρεσία για τις δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης και ασφάλισης υγείας

(ΥΠΕΔΥΦΚΑ), ένα τμήμα του προαναφερόμενου Υπουργείου, που

προϊσταται της διαχείρισης της κοστολόγησης φαρμάκων για το Ταμείο Κοινωνικής Ασφάλισης.

-Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ), ο οποίος ρυθμίζει την βιομηχανία υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα.Είναι αρμόδιος για την έκδοση αδειών, αποδοχές φαρμάκων, συμμόρφωση και καθορισμό τιμών αποζημίωσης για ιατρικές υπηρεσίες και συνταγές φαρμάκων.Ο ΕΟΦ λειτουργεί σε συνδυασμό (συνεργασία) με το Ταμείο Κοινωνικής Ασφάλισης στην κατανομή αποζημίωσης σε ιατρικούς και φαρμακευτικούς παραγωγούς, γιατρούς, φαρμακοποιούς, νοσοκομεία και άλλους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης. Περίπου από το 2008 έως το 2014, η ΝVG μέσω των απασχολούμενων σε αυτή και των μεσιτών, παρείχε πληρωμές τοις μετρητοίς και διεθνή ταξίδια σε καίριους (με σημαντική επιρροή) κυβερνητικούς παράγοντες στην Ελλάδα που κατείχαν ανώτερη θέση στην ελληνική κυβέρνηση (διοίκηση) συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών φορέων ιατρικής

περίθαλψης. Η πληρωμή από την ΝVG τοις μετρητοίς και άλλα αντικείμενα (παροχές) αξίας προοριζόντουσαν να επηρεάσουν τους ανώτερους αξιωματούχους ώστε να αποκτήσουν ή να διατηρήσουν δραστηριότητα όπως κανονιστικές και τυπικές αποδοχές, ευνοϊκή κοστολόγηση

φαρμάκων,

αποφάσεις

φαρμακευτικής

αγοράς,

αποφάσεις

συνταγογράφησης και επιρροή στα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών. Προς διευκόλυνση αλλά και για συγκάλυψη αυτών των πληρωμών, η ΝVG ξέπλενε χρήματα μέσω εταιριών μέσων μαζικής ενημέρωσης αλλά και διαφημιστικών εταιριών στην Ελλάδα. Αρχής γενομένης από το έτος 2009 η NVG κατέβαλε πολύ μεγαλύτερα χρηματικά ποσά για διαφήμιση σε νόμιμα λειτουργούσες εταιρίες μέσων μαζικής ενημέρωσης στην Ελλάδα και σε ορισμένες περιπτώσεις αγόραζε διαφημιστικό χώρο σε μέσα που δημιουργούνταν αποκλειστικά για τον σκοπό ξεπλύματος χρήματος της NVG. Oι εταιρίες μέσων μαζικής ενημέρωσης και οι διαφημιστικές εταιρίες που εισέπρατταν χρηματικά ποσά από την NVG γενικά παρακρατούσαν το 1/3 του συνολικού ποσού πληρωμής και επέστρεφαν το υπόλοιπο στην NVG επί σκοπώ δωροδοκίας κρατικών αξιωματούχων. Ο Κωνσταντίνος Φρουζής, απόφοιτος του Dartmouth College, πρώην Αντιπρόεδρος και Επικεφαλής του Τμήματος Επικοινωνίας, Πρόσβασης στην Αγορά, Επιχειρηματικής Ανάπτυξης και Αδειοδότησης για την ΝVG, ήταν υπεύθυνος για την ολοκλήρωση του σχεδίου δωροδοκιών και ξεπλύματος χρήματος. Ο Φρουζής προσελήφθη από την NVG περίπου τον Μάρτιο του 2007 και παρέμεινε μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2015. Είναι τώρα ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας CRETA FARMS στην Ελλάδα. Όσο ήταν στην NVG, o Φρουζής εκπονούσε ετήσια σχέδια και πλάνα για τα μέσα ενημέρωσης και διαφήμισης για λογαριασμό της NVG, συγκαλύπτοντας τις δωροδοκίες ως πληρωμές σε εταιρίες μέσων μαζικής ενημέρωσης και διαφημιστικές εταιρίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η NVG αγόραζε διαφημιστικό χώρο σε ιστοσελίδες που δεν υφίστατο καν. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κάθε ετήσιο σχέδιο για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και διαφήμισης αποστελλόταν και εγκρίνετο από την Νovartis.

Oι εταιρίες μέσων μαζικής ενημέρωση και διαφήμισης που ξέπλεναν χρήμα για την NVG ήταν και οι: -Boυλκίδης ΜΜΕ, ένα ελληνικό γκρουπ μέσων μαζικής ενημέρωσης που ανήκε και διοικούνταν από τον Εμμανουήλ Βουλκίδη. Το κορυφαίο προϊόν του είναι μία οντότητα πολυμέσων που ονομάζεται ‘MEDIA DEVELOPMENTS’. Η NVG ξέπλενε χρήματα αγοράζοντας διαφημίσεις σε περιοδικά που ανήκαν ή διευθύνονταν από την Βουλκίδης

ΜΜΕ ή την MEDIA DEVELOPMENTS.Αρκετά από τα έντυπα αυτά δημιουργήθηκαν αποκλειστικά για το ξέπλυμα χρήματος της NVG. -Ήθος ΜΜΕ, ένας όμιλος ΜΜΕ, συσταθείς και διοικούμενος από τον Κωνσταντίνο Ουζούνη. Τα προϊόντα του περιλαμβάνουν το περιοδικό ΧΡΗΜΑ, την εβδομαδιαία εφημερίδα ΧΡΗΜΑ, το περιοδικό ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ, την εβδομαδιαία εφημερίδα ΑΣΦΑΛΙΣΗ, την ιστοσελίδα Insuranceworld.gr, την ιστοσελίδα Moneyconferences.com και virus.comgr.

-Mαυρίκος ΜΜΕ, ένα ελληνικό γκρουπ ΜΜΕ, περισσότερο γνωστό για την εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ. Ανήκε και διοικούνταν από τον Παναγιώτη Μαυρίκο, ο οποίος πρόσφατα συνελήφθη από τις ελληνικές αρχές με τις κατηγορίες του ξεπλύματος χρήματος και της εκβίασης.Τον Ιούνιο του 2016, εξερράγη το αυτοκίνητο του κ.Μαυρίκου, προξενώντας τον θάνατό του. Η ‘Μαυρίκος ΜΜΕ’ δημιούργησε ψευδείς ιστοσελίδες προς διευκόλυνση του σχεδίου ξεπλύματος χρήματος της NVG.Ένας σημαντικός αριθμός ιστοσελίδων, για τον οποίο η NVG αγόραζε διαφημίσεις, δεν υπήρχε ποτέ.Για παράδειγμα, την 1η Οκτωβρίου 2014 η Novartis πλήρωσε 6.140 Ευρώ για μία διαφήμιση στην ‘ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ’, εφημερίδα του Μαυρίκου με εύρος 800 αντιτύπων. Παρόμοιες διαφημίσεις σε ακόμη μεγαλύτερες εφημερίδες όπως ΤΟ ΒΗΜΑ με εύρος άνω των 1000 αντιτύπων κοστίζει μόνο 3.000 Ευρώ.

-Ηealthday (και άλλες σχετιζόμενες επιχειρήσεις), μία ελληνική εταιρία ΜΜΕ, που ανήκει στον Ευθύμιο Κτενίδη και περιλαμβάνει εφημερίδες και ιστοσελίδες που αφορούν υγιεινή διατροφή και ομορφιά. Ο γιος του Φρουζή, ο Δημήτριος Φρουζής, δούλευε για την ως άνω εταιρία από το 2011 έως το 2014. Τον Ιούνιο του 2011 ο Κτενίδης ξεκίνησε μία νέα έκδοση τον Πλανήτη των Media, που γεννήθηκε αποκλειστικά για το ξέπλυμα χρήματος για την NVG. Χαρακτηριστικά, η Novartis έκανε σημαντικές καταβολές στη Μedia Planet υπό τον μανδύα της αγοράς διαφημίσεων παρόλο που δεν είχε καμία κυκλοφορία ή εγχώρια αναγνωσιμότητα. Η ΝVG ξέπλυνε σημαντικά χρηματικά ποσά μέσω εταιριών ΜΜΕ και διαφήμισης. Για παράδειγμα, μεταξύ της 28 Δεκεμβρίου του έτους 2009 έως και τον Μάιο του έτους 2014, η ΝVG μόνο μέσω της Boυλκίδης ΜΜΕ ξέπλυνε 1.049.160 Ευρώ. Η ΝVG παρέλαβε 433.000 Ευρώ, από τα χρήματα που διοχετεύθηκαν, τα οποία ο Φρουζής προώθηκε σε κρατικούς αξιωματούχους στην Ελλάδα. Επιπροσθέτως, περίπου τον Φεβρουάριο του έτους 2014, η NVG ξέπλυνε τουλάχιστον 51,411.72 Ευρώ μέσω της Boυλκίδης ΜΜΕ, της Healthday και Μαυρίκος ΜΜΕ επί σκοπώ δωροδοκίας κρατικών αξιωματούχων,

Η NVG έγινε η πρώτη εταιρία παραγωγός φαρμάκων στην Ελλάδα βάσει των πωλήσεων φαρμακευτικών προϊόντων το 2011, ενώ το 2008 είχε καταταγεί τρίτη.Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι τα μόνα φάρμακα που έτυχαν εγκρίσεως στην Ελλάδα από το έτος 2003 έως και το 2013 ήταν αυτά που παρασκευάζονταν από την Νovartis. H NVG ωφελούνταν ως εξής: Το 2010 δύο νέα σκευάσματα της Novartis εισήχθησαν: το επιτυχημένο σκεύασμα Gilenya και μία δεύτερη έκδοση του φαρμάκου Tasigna, μέσω μίας ταχείας διαδικασίας αποδοχής και κοστολόγησης, παρά την εφαρμογή ενός προαγράμματος αποταμίευσης που είχε τεθεί σε εφαρμογή.

-Το 2009, η NVG επένδυσε περίπου 157,940 Ευρώ σε διαφημίσεις σε εταιρίες ΜΜΕ που ανήκαν στον Ευθύμιο Κτενίδη, Κωνσταντίνο Ουζούνη και στην Βουλκίδης ΜΜΕ, κάποιες εκ των οποίων δεν υπήρχαν. Η ΝVG έλαβε 75,000 Ευρώ από τα ξεπλυμένα χρήματα, που είχαν χρησιμοποιηθεί για δωροδοκίες καθ΄όλο το έτος 2009 ώστε να αυξηθούν οι αποδόσεις δαπανών για τα φάρμακα της Novartis και να αποκτήσουν αθέμιτο πλεονέκτημα σε ρυθμιστικά θέμετα.

-Το 2012 η NVG κατέβαλε 20,000 Ευρώ ως δωροδοκία μέσω Ιατρικής Ανάπτυξης, ώστε να παρεμποδισθεί ένα φαρμακευτικό ανταγωνιστικό σκεύασμα από αντικατάσταση του Lucentis( που παρασκεύαζε η Νοvartis) από το να αποτελέσει την βασική θεραπεία για οφθαλμική χρήση. Περαιτέρω, ενώ οι άλλοι παρασκευαστές φαρμάκων είχαν μείωση στην απόδοση δαπανών από τους κρατικούς αξιωματούχους κατά την επίμαχη χρονική περίοδο λόγω της οικονομικής κρίσης, τα φάρμακα που παρασκεύαζε η Νovartis είτε κυμαίνονταν στα αυξημένα επίπεδα αποζημίωσης ή μειώνονταν πολύ λιγότερο σε σχέση με τις μειώσεις που υφίσταντο οι ανταγωνιστές τους. Κατά την εν λόγω χρονική περίοδο, το παράρτημα της Νοvartis στην Ελλάδα, έκανε καταβολές σε Έλληνες αξιωματούχους ώστε να διασφαλίσει τα επίπεδα αποζημίωσης για τα φάρμακα της Novartis, περιλαμβάνοντας τα Exelon, Tasigna, Ilaris, Xolair, Menveo, Extavia, Gilenya, Exforge, Signifor, Tobi Podhaler, Jakani, Bexsero και Votubia. Για παράδειγμα: -To 2014, η ΝVG κατέβαλε 53,000 Ευρώ ώστε να αυξηθεί η τιμή του Εxelon, ενός φαρμάκου παρασκευασθένυος από την Novartis για θεραπεία της νόσου Alzheimer, από 90% σε 100% αποζημίωση.

-Το 2014 η NVG κατέβαλε ποσά για δωροδοκία ώστε να επιτευχθεί ανώτερο καθεστώς τιμολόγησης σε προϊόντα της Novartis όπως τα Xoterna Breezhaler, Tovanor Breezhaler, Seebri Breezhaler, Ultibro Breezahaler, Tasigna, Tobi Podhaler, Optaflu, Onbrez Breezhaler, Jakavi και Signifor.

Eκτός από τιδ δωροδοκίες κρατικών αξιωματούχων με χρήματα που ξεπλένονταν μέσω εταιριών ΜΜΕ και διαφημιστικών εταιριών, η ΝVG δωροδοκούσε αξιωματούχους με το πρόσχημα καταβολών σε μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, συμβουλευτικές εταιρίες και άλλους οργανισμούς, που ανήκαν ή διοικούνταν από Έλληνες κρατικούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων

κρατικών

αξιωματούχων

σε

ελληνικούς

φορείς

ιατρικής

περίθαλψης. Η Novartis γνώριζε και επιδοκίμαζε τις πληρωμές σε αυτούς τους οργανισμούς. Για παράδειγμα το 2013 και το 2014 η ΝVG κατέβαλε 45,000 Ευρώ στην Ελληνική Οφθαλμολογική Εταιρία. Μέσω των ποσών των δωροδοκιών, εξασφαλιζόταν επιρροή επιρροή του ώστε να διασφαλισθεί ότι το Lucentis, ένα σκεύασμα της Novartis, θα λάβει αυξημένη τιμή στην Ελλάδα. Περίπου από το έτος 2008 έως το 2014, η NVG μέσω των απασχολούμενων σε αυτή και των μεσιτών, παρείχε χρηματικά ποσά και άλλα αντικείμενα αξίας σε δημόσια νοσοκομεία, περιλαμβανομένων ιατρών και άλλων παρόχων υγείας που διορίσθηκαν στην Ελλάδα. Οι πληρωμές τοις μετρητοίς της NVG και τα λοιπά αντικείμενα αξία προοριζόντουσαν να επηρεάσουν τους κρατικούς αξιωματούχους να συνταγογραφούν φάρμακα της Νοvartis, να παρέχουν επίσημους καταλόγους των νοσοκομείων και να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους ώστε η Novartis να αποκτήσει αθέμιτο επιχειρηματικό πλεονέκτημα. Η ΝVG συγκάλυπτε τις παράνομες πληρωμές (δωροδοκίες) με πολλούς τρόπους. Αρχικά, η ΝVG ανέθετε την ψευδή ΦΑΣΗ 4 κλινικών δοκιμών σε νοσοκομεία ώστε να επηρεάσει τα νοσοκομεία και τους γιατρούς στην συνταγογράφηση φαρμάκων της Novartis. H NVG επέλεγε τα νοσοκομεία και τους ιατρούς με βάση την αξιολόγηση των επιπέδων συνταγογράφησης. Η ψευδής ΦΑΣΗ 4 των κλινικών δοκιμών σκοπό είχε να επηρεάσει τα νοσοκομεία και τους ιατρούς ως προς την συνταγογράφηση φαρμάκων της Novartis στο μέλλον.Για παράδειγμα: -To 2009 και το 2010, η NVG κατέβαλε σε δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα 1.319.000 Ευρώ για την διεύθυνση των κλινικών δοκιμών της ψευδούς ΦΑΣΗΣ 4 για διάφορα προϊόντα της Novartis όπως τα Extavia, Extelon Patch, Exforge, Foradil, Galvus, Eucreas, Xolair και Trileptal. Η ΝVG υπολόγιζε την οικονομική απόδοση αυτών των κλινικών δοκιμών

περίπου στα 3.355.830 Ευρώ. Η ΝVG κατέβαλε 100.000 Ευρώ σε ανώτατους ιατρούς μέσω της δοκιμής του EXPLOIT, μίας ψευδούς κλινική δοκιμής. Το τμήμα της Novartis στην Ελλάδα κατένειμε το ποσό των 100.000 Ευρώ μεταξύ 100 ανώτατων ιατρών με βάση παρελθούσες συνταγογραφήσεις ως κίνητρα για μελλοντικές συνταγογαρφήσεις προϊόντων της Novartis στην Ελλάδα. Περίπου από τον Οκτώβριο του 2010 έως και τον Ιανουάριο του 2011, η ΝVG πραγματοποίησε 534 καταβολές συνολικά πάνω από 752,228 Ευρώ σε γιατρούς σε δημόσια νοσοκομεία επί σκοπώ διεύθυνσης των κλινικών δοκιμών της ΦΑΣΗΣ 4 για τα Εxforge, Galvus, Rasilez, Exelon και άλλα φάρμακα. Το 2011 η ΝVG πλήρωσε σε άλλους 44 ιδιώτες γιατρούς ένα σύνολο 87,630 Ευρώ για να διευθύνουν τις κλινικές δοκιμές της ψευδούς ΦΑΣΗΣ 4 για το Onbrez.

To 2012, η ΝVG κατέβαλε σε δημόσια νοσοκομεία το ποσό των 400,000 Ευρώ για να διευθύνουν τις κλινικές δοκιμές της ΦΑΣΗΣ 4 του Gilenya. Η ΝVG υπολόγιζε την οικονομική απόδοση περίπου στα 1,028,000 Ευρώ.

Mεταξύ της 12 Ιανουαρίου του 2012 και της 29 Νοεμβρίου του 2012, η NVG πραγματοποίησε τουλάχιστον 221 πληρωμές σε 212 γιατρούς συνολικά 338,847.94 Ευρώ για να διευθύνουν τις κλινικές δοκιμές της ΦΑΣΗΣ 4 για μία ποικιλία φαρμάκων της Novartis, όπως τα Affinitort, Cubicin, Diovan, Exelon, Exforge, Gilvec, Ilaris, Lucentis, Neoral, Rasilez, Stalevol, Tasigna και Xolair. Δεύτερον, η ΝVG έκανε πληρωμές σε γιατρούς και διοικητές νοσοκομείων που διοριζόντουσαν για να συμμετέχουν σε διεθνή συνέδρια, σεμινάρια και άλλα γεγονότα, μαζί με πολυτελή διαμονή, γεύματα και ψυχαγωγία.Η ΝVG επέλεγε γιατρούς και διοικητές βάσει προηγηθεισών συνταγογραφήσεων και την δυναμική για καίριες μελλοντικές συνταγογραφήσεις. Για παράδειγμα, το 2008 και το 2009, η Νοvartis κατέβαλε 2,998,000 Ευρώ σε ιατρούς που είχαν προσληφθεί σε δημόσια νοσοκομεία για παρακολούθηση εθνικών και διεθνών συνεδρίων. Αυτές οι πληρωμές σκοπό είχαν να επηρεάσουν τους γιατρούς ως προς την συνταγογράφηση φαρμάκων της Novartis όπως τα Aclasta, Diovan Exelon Patch, Exforge, Extavia, Foradil, Galvus, Eucreas, Onbrez Breezhaler, Stalevo, Trileptal και Xolair. Η ΝVG υπολόγιζε την οικονομική απόδοση περίπου στα 37,288,810 Ευρώ.

Eπιπλέον, το 2011 η Novartis κατέβαλε 22,800 Ευρώ σε ιατρούς σε δημόσια νοσοκομεία για παρακολούθηση του Εθνικού Συνεδρίου Καρδιοπάθειας, του Συνεδρίου Παγκοσμίου Αsthma και COPD και του Σεμιναρίου Ευρωπαϊκής Έρευνας. Αυτές οι πληρωμές σκοπό είχαν

να επηρεάσουν τους γιατρούς ως προς την συνταγογράφηση του φαρμάκου της Novartis Onbrez.

Tρίτον, η ΝVG πλήρωσε εκατομμύρια Ευρώ σε γιατρούς σε δημόσια νοσοκομεία ως έξοδα συμβουλών, αμοιβές, δωρεές, έξοδα διαλέξεων, έξοδα γνωμοδότησης, ώστε να επηρεάσουν αυτούς και τους συνεργάτες τους ως προς την συνταγογράφηση φαρμάκων της Novartis. Για παράδειγμα, το 2009 η ΝVG κατέβαλε τουλάχιστον 595,000 Ευρώ σε γιατρούς σε δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα προκειμένου να επηρεάσουν τους γιατρούς ως προς την συνταγογράφηση του φαρμάκων της Novartis όπως τα Extavia, Exelon Patch, Exforge, Aclasta, Galvus, Eucreas, Xolair, Stalevo, Trileptal και Foradil. Η ΝVG υπολόγιζε την οικονομική απόδοση περίπου στα 6,073,600 Ευρώ.

Tέταρτον, η NVG

(μέσω του τμήματος Marketing) συνέταξε ψευδή ερωτηματολόγια

ασθενών για να συγκαλύψει πληρωμές σε γιατρούς σε δημόσια νοσοκομεία με σκοπό την αύξηση συνταγών για τα προϊόντα της. Η NVG παρείχε στους γιατρούς τα ερωτηματολόγια των ασθενών και πλήρωνε τους γιατρούς για κάθε ερωτηματολόγιο που επέστρεφαν. Για παράδειγμα, το 2009, η NVG κατέβαλε 3,285,000 Ευρώ σε γιατρούς που επέστρεψαν ερωτηματολόγια σε σχέση με συγκεκριμένα φάρμακα της εταιρίας, όπως τα Diovan, Rasilez, Exelon Patch, Exforge, Extavia και Stalevo. Η ΝVG υπολόγισε την οικονομική απόδοση από αυτές τις πληρωμές στα 19,633,700 Ευρώ. Πέμπτον, η NVG κατέβαλε χρήματα σε γιατρούς σε δημόσια νοσοκομεία ώστε να διευθύνουν ψευδείς θεματικές ομάδες. Η NVG επέλεγε τους γιατρούς βάσει προηγηθεισών συνταγογραφήσεων ως κίνητρα για να συνταγογραφούν προϊόντα της Novartis στο μέλλον και να πείσουν ιατρούς με χαμηλότερες συνταγογραφήσεις να συνταγογραφήσουν στο μέλλον. Για παράδειγμα το 2009 η Novartis πλήρωσε το λιγότερο 1,101,000 Ευρώ σε γιατρούς με υψηλό ποσοστό συνταγογραφήσεων στην Ελλάδα για να αυξήσουν μέσω συνταγών την πώληση προϊόντων της Novartis, όπως τα Diovan, Exelon Patch, Exforge, Foradil, Gavlus, Eucreas και Xolair. Η ΝVG υπολόγισε την οικονομική απόδοση από αυτές τις πληρωμές στα 7,849,000 Ευρώ. Έκτον, η NVG κατέβαλε χρήματα σε ιατρούς σε δημόσια νοσοκομεία με τον μανδύα των συμβουλευτικών εξόδων για εργασία προώθησης και marketing. Για παράδειγμα, το 2009, η Νοvartis δαπάνησε το λιγότερο 4,255,000 Ευρώ για πληρωμές σε ιατρούς ώστε να αυξηθεί η πώληση των προϊόντων της όπως τα Aclasta, Diovan, Exelon Patch, Extavia, Foradil, Galvus, Eucreas, Stalevo και Xolair. Η ΝVG υπολόγισε την οικονομική απόδοση από

αυτές τις πληρωμές στα 25,166,300 Ευρώ. Στην ίδια κατεύθυνση, το 2012 η Νοvartis δαπάνησε το λιγότερο 400,000 Ευρώ σε πληρωμές σε γιατρούς για δραστηριότητες marketing και προώθησης με σκοπό την αύξηση των πωλήσεων του Onbrez. Η ΝVG υπολόγισε την οικονομική απόδοση από αυτές τις πληρωμές στα 1,270,000 Ευρώ. Με βάση τα προαναφερόμενα, το Τμήμα FBI Newark, Garret Mountain RA, squad GMRA-2, με την συμφωνία του ΑUSA Jake Elberg, Περιφέρεια του New Jersey και οι εξουσιοδοτημένοι DOJ νομικοί σύμβουλοι- κατήγοροι φρονούν ότι θα πρέπει να καταλογίσουν στην NVG τις ακόλουθες παρανομίες: Nόμος Περί Αλλοδαπών Πρακτικών Διαφθοράς, 15 U.S.C παρ.78dd-1, et seq; Συνωμοσία, 18 U.S.C. παρ.371, Απάτη, 18 U.S.C. παρ.1341, Υπεξαίρεση 18 U.S.C. παρ.1343, Συνωμοσία απάτης και υπεξαίρεσης, 18 U.S.C. παρ.1349, Travel Act, 18 U.S.C. παρ.1952,Ξέπλυμα Χρήματος, 18 U.S.C. παρ.1956, 1957 και Συνωμοσία για Ξέπλυμα Χρήματος, 18 U.S.C. παρ.1956. Παρατήρηση: Όλες οι πληροφορίες που παρέχονται με το παρόν προωθήθηκε στο SEC και στο FBI μέσω αναφοράς για καταγγελλόμενες παραβιάσεις και υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να εκτιμηθούν.

Νομική Υπηρεσία Πρεσβεία Ηνωμένων Πολιτειών, Αθήνα, Ελλάδα Αριστείδης Παπαδάκος

Υπουργείο Δικαιοσύνης Ηνωμένων Πολιτειών Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών

Παρακολούθηση: 180379282

Nομική Υπηρεσία

Φάκελος: NK-2057320 s.105

Πρεσβεία Ηνωμένων Πολιτειών

Προτεραιότητα

Αθήνα, Ελλάδα

Ημερομηνία: 01-Aυγ-2017

Κυρία Ελένη Τουλουπάκη, Γενική Εισαγγελέας, Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας Ανώτατο Δικαστήριο Μονάδα κατά της Διαφθοράς Εισαγγελία Κ.Λουκάρως 14 Αθήνα, Ελλάδα 115

Με την επιφύλαξη τυχόν (ειδικής) πρόβλεψης ή κατόπιν χορήγησης αδείας από το Αρχηγείο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών, οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας σε οιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες ούτε να προωθηθούν

σε άλλη Κυβέρνηση, πρόσωπο ή οντότητα ή να χρησιμοποιηθούν σε

ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες (περιλαμβανομένης αλλά όχι μόνο σε σχέση με επίσημη ποινική διαδικασία ή απευθείας επαφή με τα προαναφερόμενα πρόσωπα ή οντότητες ή τους συνεργάτες τους) έχοντας ως βάση τις πληροφορίες του παρόντος εγγράφου. Αιτηθείσες πληροφορίες LEGAT (Eλλάδα) 1.Ποιοι από την NOVARTIS και με ποιον τρόπο δωροδόκησαν Έλληνες γιατρούς ή αξιωματούχους-πολιτικά πρόσωπα προερχόμενα από την Ελληνική Κυβέρνηση και ποια είναι τα ονοματεπώνυμά τους;

Η NOVARTIS πραγματοποίησε προγράμματα προώθησης που αποτελούσαν κλινικές δοκιμές για τους γιατρούς. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων είχαν απευθείας επαφές με ιατρούς στα γραφεία (ιατρεία) τους. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων δωροδοκούσαν γιατρούς με χρηματικά ποσά για αύξηση των συνταγογραφήσεων συγκεκριμένων σκευασμάτων της NOVARTIS. Στους γιατρούς απεστάλη μία έρευνα για τα αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής. Οι γιατροί λάμβαναν ως αποζημίωση της τάξης των 500-1000 Ευρώ για κάθε ολοκληρωμένη έρευνα. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων συμπλήρωναν τα έντυπα για λογαριασμό των γιατρών στα γραφεία των ιατρών. Στους γιατρούς παρέχονταν πολυτελή ταξίδια και δώρα ως αντάλλαγμα για την αύξηση των συνταγογραφήσεων. Η ΝΟVARTIS κατέβαλε τα έξοδα εγγραφής των γιατρών για παρακολούθηση συγκεκριμένων συνεδρίων. Η NOVARTIS διοργάνωνε διήμερες διακοπές τα Σαββατοκύριακα για γιατρούς που περιελάμβανε μία δίωρη παρουσίαση από ψυχολόγο και κατά τον υπόλοιπο χρόνο υπήρχε δυνατότητα για δραστηριότητες, φαγητό και παροχή καταλύματος, όλα πληρωμένα από την NOVARTIS. Οι γιατροί έπρεπε να προσυμφωνήσουν για έναν συγκεκριμένο αριθμό συνταγογραφήσεων πριν να λάβουν μέρος στην εκδρομή.Αν ο γιατρός δεν συμφωνούσε ως προς τον αριθμό των συνταγογραφήσεων, δεν προσκαλούνταν στο ταξίδι.

2. Τα προαναφερόμενα χρηματικά ποσά καταβάλλονταν σε μετρητά ή σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Είναι γνωστά τα στοιχεία των δικαιούχων των τραπεζικών λογαριασμών ή υφίσταται πληροφόρηση αναφορικά με τις συγκεκριμένες συναλλαγές; Η αποζημίωση για τις έρευνες προωθούνταν μέσω ενός πωλητή, τον Zeincro. H συνήθης διαδικασία προώθησης ερευνών συνίστατο στην επιλογή από τον Zeincro των ιατρών χωρίς η εταιρία να γνωρίζει τις ταυτότητες των ιατρών και στην αποστολή σε αυτούς μιας τυχαίας έρευνας. Σε κάθε περίπτωση ο Sandoz συγκέντρωνε τους γιατρούς, με το ποσό που έπρεπε να καταβληθεί στον καθένα, και προωθούσε τη λίστα στον Ζeincro. O Sandoz προωθούσε τον κατάλογο των επιλεγέντων ιατρών και των οφειλόμενων χρηματικών ποσών μέσω e-mail. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων βοηθούσαν τους γιατρούς στην συυμπλήρωση των ερευνών ή το 80% των ερευνών συμπληρωνόταν από τους ίδιους τους αντιπροσώπους πωλήσεων. Ο Zeincro γνωστοποιούσε στους αντιπροσώπους πωλήσεων του Sandoz ότι ο συγκεκριμένος γιατρός είχε πληρωθεί. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων θα υποχρέωναν τους γιατρούς για συνταγογραφήσεις μετά την εκκαθάριση της πληρωμής. Δεν έχουμε γνώση των τραπεζικών λογαριασμών των συναλλαγών.

3.Συμμετείχαν τα κατωτέρω πρόσωπα σε παράνομες πράξεις και με ποιον τρόπο: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΙΑΔΑΚΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΡΟΥΖΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΙΝΤΖΕΡΗΣ, ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΦΑΡΜΑΚΗ, ΛΟΝΤΟΣ-ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΙΑΣ και ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΕΝΕΚΙΔΗΣ; -ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΡΟΥΖΗΣ -Ο Νίκος Χατζηνικολάου είχε εύκολη πρόσβαση στο Υπουργείο Οικονομικών, στο Υπουργείο Άμυνας, στο Υπουργείο Παιδείας, στο Υπουργείο Παιδείας και στο Υπουργείο Ανάπτυξης.Ο Χατζηνικολάου ρύθμιζε συναντήσεις μεταξύ αυτών των Υπουργείων και του Φρουζή. Σε αντάλλαγμα αύξανε τα τιμολόγια με την REAL MEDIA (που ανήκει στον Χατζηνικολάου). Συνήθως οι διαφημίσεις (αγγελίες) κόστιζαν 2.000 Ευρώ. Η ΝOVARTIS πλήρωνε 3.000 Ευρώ. Η διαφήμιση θα ήταν νόμιμη αλλά το τιμολόγιο προσαυξημένο. Η ΝΟVARTIS εξέδιδε τιμολόγια για την REAL MEDIA άμεσα ούτως ώστε η REAL MEDIA να πληρώνεται εντός χρονικού διαστήματος τεσσάρων μηνών αντί του συνήθους εννεαμήνου που μεσολαβούσε (μέχρι την εξόφληση). Επιπλέον, η REAL MEDIA δεν θα χρειαζόταν να πληρώσει το 20% της έκπτωσης (επιστροφής χρημάτων) προς τον Zenith.

O ΦΡΟΥΖΗΣ απέδειξε τις αιτιολογίες για δωροδοκίες που πληρώνονταν από μκρότερες εταιρίες μέσων ενημέρωσης και την PUBLICIS HELLAS. Yπήρχε βάσιμος λόγος να υποστηριχθεί ότι ο Πιτσιλίδης ασχολήθηκε με πληρωμές σε γιατρούς και διευκόλυνε τις καταβολές σε Έλληνες αξιωματούχους. Ο Πιτσιλίδης είχε έναν σύνδεσμο να πληρώνει τους γιατρούς. Ο Πιτσιλίδης απεβίωσε σε σύντομο χρόνο από όταν επιβλήθηκε πρόστιμο στην εταιρία του 1.000.000 Ευρώ. Ο ΒΟΥΛΚΙΔΗΣ είχε μία μικρή εταιρία και παρείχε απατηλές υπηρεσίες ή εφοδίαζε με αυξημένα τιμολόγια την NOVARTIS. Mεταξύ 2009-2014 η εταιρία του Βουλκίδη ήταν η βασική εταιρία ξεπλύματος χρήματος για το τμήμα πρόσβασης αγοράς της NOVARTIS. Σε μία περίπτωση, ο Βουλκίδης έκανε μία ποδοσφαιρική διαφήμιση για την NOVARTIS.Από τo βιβλίο μετρητών (λογιστικό αρχείο) προέκυψαν οι ακριβείς ημερομηνίες και τα ποσά που δόθηκαν στον ΦΡΟΥΖΗ, συνολικά 500.000 Ευρώ. Τα χρήματα δόθηκαν για δωροδοκία κρατικών αξιωματούχων. Το σχέδιο ήταν το ακόλουθο: το συνολικό ποσό του τιμολογίου αφαιρουμένου κάποιου δικαιώματος του Βουλκίδη, συν φόροι αποτελούσε ισούταν με το ποσό που ο ΦΡΟΥΖΗΣ λάμβανε ως δωροδοκία. Ένα τιμολόγιο για 5.000 αντίτυπα εξοφλήθηκε σε μία επιχείρηση περιοδικού που δημιουργήθηκε από τον Βουλκίδη. Σε ακολουθία με την αρχική εκτύπωση, ένα τιμολόγιο (απόδειξη) χρησιμοποιούνταν για επανεκτύπωση που αποτελούσε κάλυμμα για το ξέπλυμα του ΦΡΟΥΖΗ.

-ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΕΝΕΚΙΔΗΣ -Ο ΣΠΥΡΟΣ ΣΠΥΡΟΒΟΥΛΟΣ είχε ζητήσει από τον ΒΟΥΛΚΙΔΗ να ξεπλένει χρήματα για οφθαλμολογικά είδη. Ο ΒΟΥΛΚΙΔΗΣ επίσης ξέπλενε χρήματα για το τμήμα διαβήτη της ΝOVARTIS. O TΣΕΝΕΚΙΔΗΣ ήταν γνώστης της διαδικασίας ξεπλύματος μέσω ΒΟΥΛΚΙΔΗ. Βάσιμος λόγος (υπάρχει) προς υποστήριξη ότι ο ΤΣΕΝΕΚΙΔΗΣ ήταν μπλεγμένος στη διαδικασία δωροδοκίας ιατρών η οποία προβαλλόταν σε τακτικά σχέδια και συγκεκριμένες παρουσιάσεις με POWERPOINT. Για κάθε γιατρό υπήρχε μία επιστροφή σε κατάθεση που χρησιμοποιούνταν σε ψευτοέρευνες αγοράς. Η ομάδα διοίκησης συζητούσε καταθέσεις σε γιατρούς, δωροδοκούντες και ψευτοέρευνες αγοράς για να αυξηθούν οι πωλήσεις. Πρακτικά τηρούνταν κατά τις συζητήσεις.

-ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΙΑΔΑΚΗΣ: Καμία πληροφορία.

-ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΙΝΤΖΕΡΗΣ:Καμία πληροφορία.

-ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΦΑΡΜΑΚΗ:Kαμία πληροφορία.

-ΛΟΝΤΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ:Kαμία πληροφορία.

-ΝΙΚΟΑΛΑΟΣ ΜΑΝΙΑΣ:Kαμία πληροφορία.

4.Επηρέασαν οι ανωτέρω ή οποιοσδήποτε άλλος με οποιονδήποτε τρόπο την πολιτική κοστολόγησης φαρμάκων της NOVARTIS στην Ελλάδα; Δεν παρασχέσθηκε πληροφορία ως προς το κατά πόσο οι ανωτέρω ή οποιοσδήποτε άλλος επηρέασαν με οποιονδήποτε τρόπο την πολιτική κοστολόγησης φαρμάκων της NOVARTIS στην Ελλάδα. Νομική Υπηρεσία Πρεσβεία Ηνωμένων Πολιτειών Αθήνα, Ελλάδα Αριστείδης Παπαδάκος

Υπουργείο Δικαιοσύνης Ηνωμένων Πολιτειών Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών

Παρακολούθηση: 180389374 Φάκελος:ΑΗ-C7048575 Προτεραιότητα :

Nομική Υπηρεσία Πρεσβεία Ηνωμένων Πολιτειών

Συνήθης

Αθήνα, Ελλάδα

Ημερομηνία: 02-Aυγ-2017

Κυρία Ελένη Τουλουπάκη, Γενική Εισαγγελέας, Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας Ανώτατο Δικαστήριο Μονάδα κατά της Διαφθοράς Κ.Λουκάρως 14 Αθήνα, Ελλάδα

Με την επιφύλαξη τυχόν (ειδικής) πρόβλεψης ή κατόπιν χορήγησης αδείας από το Αρχηγείο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών, οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας σε οιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες ούτε να προωθηθούν

σε άλλη Κυβέρνηση, πρόσωπο ή οντότητα ή να χρησιμοποιηθούν σε

ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες (περιλαμβανομένης αλλά όχι μόνο σε σχέση με επίσημη ποινική διαδικασία ή απευθείας επαφή με τα προαναφερόμενα πρόσωπα ή οντότητες ή τους συνεργάτες τους) έχοντας ως βάση τις πληροφορίες του παρόντος εγγράφου.

U//REL ΗΠΑ, ΕΛΛΑΔΑ) Αίτημα όπως το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας και η Ελληνική Αστυνομία διεξάγουν ονομαστικούς ελέγχους. Με την επιφύλαξη τυχόν (ειδικής) πρόβλεψης ή κατόπιν χορήγησης αδείας από το Αρχηγείο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών, οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας σε οιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες ούτε να προωθηθούν

σε άλλη Κυβέρνηση, πρόσωπο ή οντότητα ή να χρησιμοποιηθούν σε

ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες (περιλαμβανομένης αλλά όχι μόνο σε σχέση με επίσημη ποινική διαδικασία ή απευθείας επαφή με τα προαναφερόμενα πρόσωπα ή οντότητες ή τους συνεργάτες τους) έχοντας ως βάση τις πληροφορίες του παρόντος εγγράφου. u//FOUO Αιτηθείσα πληροφορία LEGAT (Eλλάδα) Το FBI και ο SEC στον παρόντα χρόνο διενεργούν ελέγχους για τα κατωτέρω αναφερόμενα φυσικά πρόσωπα σε συνδυασμό με ένα σχέδιο εξαγοράς επιχειρήσεων με βάση εμπιστευτικές ή απόρρητες πληροφορίες και στοιχεία από στελέχη και που σχετίζεται με μετοχές και συμβάσεις CFDs. Η μέχρι τώρα έρευνα αποκάλυψε ότι αυτά τα θέματα προηγούνταν των συγχωνεύσεων και των αποκτήσεων φαρμακευτικών εταιριών. Αυτά τα αντικείμενα έχουν αποφέρει εκατομμύρια δολάρια ως έσοδα από αυτές τις παράνομες συναλλαγές. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι Έλληνες πολίτες που αναφέρονται κατωτέρω πιθανόν να έχουν εμπλακεί σε ύποπτες συναλλαγές τόσο στην Ελλάδα όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Το FBI προσπαθεί να διαπιστώσει εάν οι ελληνικές αρχές έχουν οιαδήποτε πληροφόρηση αναφορικά με αυτά τα φυσικά πρόσωπα. Ακολούθως, ζητείται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας και την Ελληνική Αστυνομία να κοινοποιήσουν αρχεία ελέγχων σε αυτά τα φυσικά πρόσωπα ώστε καταστεί εφικτός ο καθορισμός του κατά πόσο τα συγκεκριμένα πρόσωπα έχουν παρελθόν στους τομείς των εξαγορών επιχειρήσεων με βάση εμπιστευτικές ή απόρρητες πληροφορίες και στοιχεία από στελέχη εταιριών ή στο κεφάλαιο των οικονομικών εγκλημάτων.

1.ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΡΔΑΚΗΣ Ημερομηνία γέννησης: 5/30/1973 Aριθμός Διαβατηρίου:ΑΒ2372433 2.ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΝΤΟΥΡΑΜΑΚΟΣ Ημερομηνία γέννησης:5/26/1979 Aριθμός Διαβατηρίου: AE3569225 3.ΙΩΑΝΝΗΣ ΞΥΛΑΣ Ημερομηνία γέννησης:9/27/1963 Αριθμός Διαβατηρίου:AH4331973

4.ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΙΚΑΣ Ημερομηνία γέννησης:6/5/1965 Aριθμός Διαβατηρίου:AA1824703 5.ΛΑΜΠΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ημερομηνία γέννησης:11/18/1964 Aριθμός Διαβατηρίου:A10618005

Με Τιμή

Αριστείδης Παπαδάκος

Υπουργείο Δικαιοσύνης Ηνωμένων Πολιτειών Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών

Παρακολούθηση: 181287124 Φάκελος:ΝΚ-2057320 s.130 Προτεραιότητα :

Nομική Υπηρεσία Πρεσβεία Ηνωμένων Πολιτειών

Συνήθης

Αθήνα, Ελλάδα

Ημερομηνία: 07-Νοε-2017

Γενική Εισαγγελέας Eλένη Τουλουπάκη Γραφείο Εισαγγελέως Μονάδα κατά της Διαφθοράς Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας, Τμήμα κατά της Διαφθοράς

Με την επιφύλαξη τυχόν (ειδικής) πρόβλεψης ή κατόπιν χορήγησης αδείας από το Αρχηγείο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών, οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας σε οιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες ούτε να προωθηθούν

σε άλλη Κυβέρνηση, πρόσωπο ή οντότητα ή να χρησιμοποιηθούν σε

ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες (περιλαμβανομένης αλλά όχι μόνο σε σχέση με επίσημη ποινική διαδικασία ή απευθείας επαφή με τα προαναφερόμενα πρόσωπα ή οντότητες ή τους συνεργάτες τους) έχοντας ως βάση τις πληροφορίες του παρόντος εγγράφου. Αιτηθείσα πληροφορία LEGAT (Eλλάδα). Με την επιφύλαξη τυχόν (ειδικής) πρόβλεψης ή κατόπιν χορήγησης αδείας από το Αρχηγείο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών, οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας σε οιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες ούτε να προωθηθούν

σε άλλη Κυβέρνηση, πρόσωπο ή οντότητα ή να χρησιμοποιηθούν σε

ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες (περιλαμβανομένης αλλά όχι μόνο σε σχέση με επίσημη ποινική διαδικασία ή απευθείας επαφή με τα προαναφερόμενα πρόσωπα ή οντότητες ή

τους συνεργάτες τους) έχοντας ως βάση τις πληροφορίες του παρόντος εγγράφου χωρίς την ρητή έγκριση του FBI (Oμοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών). Οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου βασίζονται σε εξέταση μαρτύρων, έγγραφα και λοιπό υλικό που αποκτήθηκε από το FBI, όπως και σε πληροφόρηση παρασχεθείσα από την NVG( Novartis Greece), η οποία συνεργάζεται κατά την έρευνα. Η έρευνα είναι εν εξελίξει και το FBI, όπως και οι εισαγγελείς των ΗΠΑ δεν έχουν καταλήξει σε πραγματικά ή νομικά συμπεράσματα. Έτσι, το περιεχόμενο (του παρόντος εγγράφου) αποτελεί πληροφόρηση για την οποία το FΒΙ έχει στην κατοχή του αποδεικτικό υλικό και δεν θα έπρεπε να εκληφθεί σαν τελικό πραγματικό συμπέρασμα. Με βάση τις πληροφορίες που έχουν αντληθεί κατά την έρευνα μέχρι τώρα, εμφανίζεται ο Sandoz να έχει συμμετάσχει σε τέσσερα σχέδια δωροδοκίας με τα οποία χρηματίσθηκαν ιατροί. Τα σχέδια δωροδοκίας είναι τα ακόλουθα: 1.Εθνικό συνέδριο και πολυτελή ταξίδια.

2.Ηλεκτρονικά πάνελ.

3.Δημιουργία απατηλών τιμολογίων υπό την καθοδήγηση του Προέδρου του Sandoz.

4.Aπευθείας πληρωμή στους ιατρούς.

Σχέδιο Δωροδοκίας 1: Eθνικό Συνέδριο και Πολυτελή Ταξίδια. Ο Sandoz παρείχε στους γιατρούς τα έξοδα εγγραφής για το Εθνικό Συνέδριο και πολυτελή ταξίδια ως εργαλείο διαπραγμάτευσης περισσότερων συνταγογραφήσεων της Novartis. O Sandoz διοργάνωνε ομάδες συζήτησης που παρείχαν στους γιατρούς πληροφορίες για την εταιρία, μαζί με ένα σαββατοκύριακο ψυχαγωγίας. Ο σκοπός του ταξιδιού ήταν να εξασφαλίσουν περισσότερη συνταγογράφηση προϊόντων της Novartis από τους γιατρούς. Αν ο γιατρός δεν συμφωνούσε να συνταγογραφήσει περισσότερα σκευάσματα της Novartis, τότε δεν του επιτρεπόταν να λάβει μέρος στο ταξίδι. Το έτος 2010 ή το 2011, έλαβε χώρα ένα συνέδριο στη Νέα Υόρκη, όπου μία ομάδα 50-60 γιατρών, που ειδικότερα συνταγογραφούσαν το Onbrez, συμμετείχαν. Οι γιατροί που συμμετείχαν προέρχονταν από την Ελλάδα. Η ημερήσια διάταξη προωθούνταν μόνο στο προσωπικό που συμμετείχε με σκοπό να ‘τους λαδώσουν’ στο Μανχάταν. Τα ονόματα των ιατρών είχαν καταχωρηθεί στα περιφερειακά σχέδια. Οι εργαζόμενοι στην Sandoz είχαν μία

πιστωτική κάρτα American Express, η οποία χρησιμοποιούνταν για όλα τα γεύματα και την ψυχαγωγία των ιατρών. Υπήρχε περίπτωση οι γιατροί να προκαταβάλουν τα χρήματα για το συνέδριο και να αποζημιωθούν από την Sandoz μέσω απατηλών τιμολογίων. Η Sandoz ήταν προσεκτικός με τα συνέδρια και τις ομάδες συζήτησης στις ΗΠΑ καθώς οι ΗΠΑ είχαν την φήμη του αυστηρού. Το 2012, ο ΔρΑλέξανδρος Καλκάνης παρακολούθησε το Παγκόσμιο Συνέδριο για το Άσθμα και COPD στη Νέα Υόρκη. Ο Καλκάνης συνταγογραφούσε το Onbrez για τη Novartis. Η Sandoz δεν πλήρωσε για το ταξίδι του ιατρού (εισιτήρια ή ξενοδοχείο) γιατί ο γιατρός ήταν ήδη στις ΗΠΑ για μία προσωρινή αποστολή εκπαίδευσης. Η Novartis έστειλε τον Καλκάνη στο συνέδριο γιατί τα έξοδα εγγραφής ήταν υψηλά και η Novartis ήθελε να διατηρήσει τον αριθμό συνταγογραφήσεων του Καλκάνη. Ήταν κοινή πρακτική για τη Novartis να πληρώνει τα έξοδα εγγραφής για τους γιατρούς προκειμένου να συμμετάσχουν στο συνέδριο εξαιτίας της

επιστημονικής

φύσης

της

πληροφορίας

που

παρουσιαζόταν.

Ο

Καλκάνης

παρακολούθησε το συνέδριο και δεν ήταν ομιλητής. Ο Καλκάνης είχε στενή σχέση με τον Σταύρο Ντογιάκο (Σταύρο), πλέον εκτελεστικό διευθυντή του οφθαλμολογικού τμήματος της Novartis στις ΗΠΑ. Ο Σταύρος ήταν ο απευθείας αναφέρων στον Jan Schluechter, τον γενικό διευθυντή εμπορικής προώθησης της Novartis. O Γεώργιος Ζαρκαλής, Διευθυντής Πωλήσεων, απευθείας αναφερόταν στον Σταύρο. Ο Σταύρος κατήρτιζε όλα τα σχέδια με τα οποία χρήματα δίδονταν στους γιατρούς. Το 2009 ο Σταύρος ήταν ο διευθυντής σχεδίου για το Diovan και μετά ανέλαβε για το Onbrez.

O Σταύρος επινόησετο πρόγραμμα της Νovartis ‘ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ’ (ΕΧΑCTLY). Το EXACTLY ήταν ένα από τα μέσα πληρωμής ιατρών. Το πρόγραμμα ξεκίνησε ως μία ΦΑΣΗ 4 μιας ψευδούς κατάρτισης-σπουδής, που κατέβαλε στους γιατρούς 3.000-4.000 Ευρώ για κάθε πρόγραμμα. Το πρόγραμμα ήταν για κάθε ένα ξεχωριστά σκεύασμα της Νovartis. Για παράδειγμα, στο πρόγραμμα EXACTLY, τρεις αντιπρόσωποι πωλήσεων πήγαν στον ίδιο γιατρό για τρία διαφορετικά φάρμακα. Οι γιατροί έπρεπε να συνταγογραφήσουν φάρμακα της Novartis για να πληρωθούν.Τα χρήματα που δίδονταν στους γιατρούς από το πρόγραμμα EXACTLY ερχόντουσαν απευθείας από το επιτελείο της Novartis στη Βασιλεία της Ελβετίας, γνωστά ως B-Money. Ομοίως, σε σχέση με τα ηλεκτρονικά πάνελ, οι αντιπρόσωποι πωλήσεων συμπλήρωναν ερωτηματολόγια έρευνας αγοράς για τους γιατρούς, ώστε να πληρωθούν. Η Ελένη Βάρδη,

μία εργαζόμενη στο τμήμα προώθησης (marketing), επιθεωρούσε και ενέκρινε τις συμπληρωθείσες έρευνες και προωθούσε τις πληρωμές στους γιατρούς. Το

πρόγραμμα

EXACTLY

σταμάτησε

αιφνιδίως

και

ο

Σταύρος

διηύθυνε

τον

επαναπροσδιορισμό όλων των εγγράφων του EXACTLY. O Aντώνης Werner Σαρλικιώτης σχεδίαζε να καταστρέψει έγγραφα ερευνών ώστε να αποκλείσει τυχόν αποκαλύψεις. Ένας κατάλογος καταρτίσθηκε από το Τμήμα Πληροφορίας της Τεχνολογίας της Sandoz. To Tμήμα αυτό ανέλυσε τα έγγραφα που είχαν αποθηκευθεί σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές αντιπροσώπων πωλήσεων και διευθυντών πωλήσεων. Ο Αλέξανδρος Μπούλλιας και ο FNU Koντανίκος ήταν υπεύθυνοι για τoν κατάλογο της ηλεκτρονικής πληροφορίας. Τα έγγραφα καταστράφηκαν καθώς το EXACTLY ήταν το μεγαλύτερο σχέδιο πληρωμής μαύρων χρημάτων στους γιατρούς που εκπονήθηκε από την Novartis. Το σχέδιο ήταν τόσο μεγάλο και γιγαντώθηκε τόσο γρήγορα. Τα αποτελέσματα και η αύξηση του μεγέθους δεν είχαν βάσιμη εξήγηση και ήταν λιγότερο υπερασπίσιμα, γεγονός που οδήγησεστην καταστροφή

του

αποδεικτικού

υλικού.Το

πρόγραμμα

EXACTLY

επέτρεπε

στους

αντιπροσώπους και στους διευθυντές πωλήσεων να ‘σπρώχνουν’ τρία σκευάσματα της Novartis σε κάθε γιατρό.Το κεντρικό επιτελείο της Novartis προέβλεπε τα χρήματα που θα καταβάλλονταν στους γιατρούς στο πλαίσιο του σχεδίου EXACTLY. Η καταστροφή των εγγράφων στόχευε στην απόκρυψη του προγράμματος από τους Έλληνες ρυθμιστές, όχι από το επιτελείο της Novartis.

H Μαριάνθη Ψάχα πήγε στο Κιότο της Ιαπωνίας μαζί με 120 γιατρούς για επτά ημέρες. Οι οικογένειες των γιατρών δεν παρακολούθησαν το συνέδριο. Δεν υπήρχε καμία εκπαίδευση ή γνώση κατά την διάρκεια του συνεδρίου. Οι γιατροί επισκέφθηκαν το συνέδριο την πρώτη ημέρα για να λάβουν το πρόγραμμα του συνεδρίου και την τελευταία ημέρα για να παραλάβουν το πιστοποιητικό παρακολούθησης. Η Sandoz πλήρωσε περίπου 5.000 Ευρώ για κάθε γιατρό που αναλυόταν σε 3.000 Ευρώ για μετάβαση και ξενοδοχείο και 2.000 Ευρώ για δραστηριότητες. Το κόστος επιμεριζόταν μεταξύ διαφόρων κέντρων εξόδων στα οικονομικά αρχεία της Sandoz. Η Sandoz έλαβε περισσότερες από 100 συνταγογραφήσεις από καθένα εκ των γιατρών που συμμετείχαν στο συνέδριο του Κιότο. Ο Sandoz πλήρωσε για μία εβδομαδιαίας διάρκειας ομάδα συζήτησης για ένα επιλεγέν γκρουπ ιατρών και έκανε όλες τις συμφωνίες. Ένας ψυχολόγος παρουσίαζε μία δίωρη παρουσίαση στους γιατρούς.Ο ψυχολόγος ήταν εκεί για να εκτιμήσει συμπεριφορές και χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία για να έρθουν οι γιατροί σε ένα θέρετρο. Τα επιστημονικά

αποτελέσματα και αναφορές της δίωρης παρουσίασης επικοινωνούνταν ώστε η Sandoz να αποφύγει

εντοπισμό

από

τον

ΕΟΦ.

Οι

εναπομείνασες

δραστηριότητες

του

σαββατοκύριακου ήταν διαφορετικοί τύποι ψυχαγωγίας για τους γιατρούς που πληρώνονταν από την Sandoz. Η Sandoz παρείχε όλα τα γεύματα για τα μέλη της ομάδας συζήτησης. Tα σαββατοκύριακα οργανώνονταν σε διαδραστικά γκρουπ και οι γιατροί ενθαρρύνονταν να φέρουν και τις οικογένειές τους.Οι λογαριασμοί και τα τιμολόγια που σχετίζονται με τις ομάδες συζήτησης αποδεικνύουν ότι δεν υπήρχαν επιστημονικά γεγονότα. Οι γιατροί που μετείχαν στις ομάδες συζήτησης εκτός πόλης συμφωνούσαν στον ορισμό αριθμού συνταγογραφήσεων που έπρεπε να εξασφαλισθεί εκ των προτέρων. Οι διάλογοι για τις αναμενόμενες συνταγογραφήσεις γίνονταν προσωπικά στα γραφεία του κάθε γιατρού.Κάποιες εκ των συνταγών έπρεπε να γραφούν πριν τις ομάδες συζήτησης και οι υπόλοιπες γράφονταν μετά. Σχέδιο 2-Ηλεκτρονικά πάνελ Τα ηλεκτρονικά πάνελ ήταν ένα πρόγραμμα που εκπόνησε η Νovartis. O στόχος του προγράμματος ήταν η συγκέντρωση πληροφοριών για ιατρικούς σκοπούς και την διεύθυνση έρευνας marketing. Οι επιλεγέντες ιατροί που συμμετείχαν στην έρευνα προώθησης αποζημιώνονταν.Τα ηλεκτρονικά πάνελ δημιουργήθηκαν ώστε να δίνονται χρήματα σε γιατρούς ως δωροδοκία επί σκοπώ αύξησης των συνταγογραφήσεων. Αυτό το πρόγραμμα χρησιμοποιήθηκε για την αύξηση πωλήσεων των σκευασμάτων της Novartis.Στους γιατρούς γνωστοποιούνταν ότι θα λάμβαναν μία έρευνα για διερεύνηση αγοράς και όταν ολοκληρωνόταν η έρευνα, θα γινόταν και η πληρωμή. Οι γιατροί γενικά πληρώνονταν εντός χρονικού διαστήματος ενός μηνός από την ολοκλήρωση της έρευνας. Οι χειρόγραφες έρευνες μερικές φορές συμπληρωνόντουσαν από τους αντιπροσώπους πωλήσεων. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων συμβούλευαν τους γιατρούς στην συμπλήρωση των ηλεκτρονικών ερευνών. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων της Sandoz πήγαιναν στους γιατρούς (στα ιατρεία) και συζητούσαν για τις παραμέτρους των δωροδοκιών. Οι αντιπρόσωποι ενημέρωναν τους γιατρούς ότι θα έπαιρναν 500-1000 Ευρώ για συγκεκριμένο αριθμό συνταγογραφήσεων φαρμάκων της Novartis. O μέσος όρος που πληρωνόταν σε κάθε γιατρό την φορά ήταν 500 Ευρώ. Ο λόγος ήταν ότι τα 1000 Ευρώ θα φάνταζαν ιδιαιτέρως μεγάλο και ύποπτο ποσό για έρευνα αγοράς. Η συνταγογράφηση για κάθε γιατρό ήταν ένας μέσος όρος 1.5 κουτιά.

Η Sandoz επικοινώνησε τον λόγο των ηλεκτρονικών πάνελ σε ένα τακτικό σχέδιο που έδειξε ότι τα ηλεκτρονικά πάνελ προορίζονταν να παράσχουν έρευνα από την ελληνική αγορά φαρμάκων για τα γενόσημα. Tα γενόσημα απειλούσαν την αγορά των φαρμάκων της Novartis. Δεν υπήρχε καμία αξία στις πληροφορίες που ελήφθησαν μέσω των ερευνών. Η Sandoz αρχικά ήθελε να δωροδοκήσει 400 γιατρούς κατά την πραγμάτωση του προγράμματος ηλεκτρονικού πάνελ.Αυτό έγινε με διάφορους τρόπους. Το πρώτο κύμα περιελάμβανε 100 γιατρούς και το δεύτερο κάτι περισσότερο από 100 γιατρούς. Οι γιατροί είχαν την δυνατότητα να λαμβάνουν πολλαπλές πληρωμές σε κάθε κύμα. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων λάμβαναν ένα ποσό για το σύνολο που θα δίδονταν στους γιατρούς. Η Sandoz διέκρινε ελκυστικούς γιατρούς εφαρμόζοντας ένα σύστημα κατάταξης. Οι γιατροί χωρίζονταν σε κατηγορία Α, Β ή Γ με βάση τον αριθμό των ασθενών που κάθε γιατρός θεράπευε με φάρμακα της Novartis. Oι γιατροί μετά χωριζόντουσαν σε υποκατηγορία 1,2 ή 3. Η υποκατηγορία βασιζόταν στη σχέση που είχε ο γιατρός με την Novartis. Στην πρώτη κατηγορία ανήκαν οι γιατροί ‘φίλοι’ της Novartis, στη δεύτερη αυτοί που ήταν στη μέση και στην τρίτη, ανήκαν αυτοί που δεν ήταν φίλοι με την Νοvartis. Oι γιατροί της κατηγορίας 1 είχαν την δυναμική της αύξησης των προϊόντων της Novartis. Όπως και να χει, οι γιατροί αυτοί γενικά συνταγογραφούσαν περισσότερα προϊόντα της Pfizer ή της Bayer. To πρόγραμμα ηλεκτρονικού πάνελ επικεντρωνόταν κυρίως στους γιατρούς της κατηγορίας Α1, Α2 και Α3. Η Sandoz χρησιμοποιούσε έναν πωλητή, τον Zeincro, για το πρόγραμμα ηλεκτρονικού πάνελ.Η συνήθης διαδικασία έρευνας προώθησης περιελάμβανε την επιλογή από τον Ζeincro ιατρών χωρίς η εταιρία να γνωρίζει τις ταυτότητές τους και αποστολή σε αυτούς μίας τυχαίας έρευνας. Πάντως η Sandoz όριζε τα ποσά που θα καταβάλλονταν και προωθούσε τη λίστα στον Zeincro.Η Sandoz κοινοποιούσε την λίστα των επιλεγέντων ιατρών και τα ποσά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων βοηθούσαν τους γιατρούς στην συμπλήρωση της έρευνας ή

το 80% περίπου

συμπληρωνόταν από τους ίδιους τους αντιπροσώπους. Ο Zeincro γνωστοποιούσε στους αντιπροσώπους πωλήσεων του Sandoz ότι ο συγκεκριμένος γιατρός είχε πληρωθεί. Ο αντιπρόσωπος πωλήσεων θα πίεζε τον γιατρό για τις συνταγογραφήσεις μετά την προώθηση της πληρωμής. Η διαπραγμάτευση επείχε θέση συμφωνίας μεταξύ του Zeincro και του γιατρού αντί του Sandoz και του γιατρού.

Ο Zeincro χρησιμοποιούνταν ως όχημα δωροδοκίας. Τα ποσά που ο Ζeincro πλήρωνε στους πωλητές (εμπόρους) δεν ήταν μαύρα χρήματα γιατί τα χρήματα δίδονταν στους γιατρούς για έρευνα προώθησης. Η έρευνα δεν άξιζε 500-1000 Ευρώ και χρειάζονταν μόνο δέκα λεπτά για να συμπληρωθεί από τους γιατρούς.

Tα συμπληρωθέντα στοιχεία από τους γιατρούς χρησιμοποιούνταν προς επιβεβαίωση του αριθμού των συνταγογραφήσεων του κάθε γιατρού. Οι γιατροί δεν είχαν την δυνατότητα να καθορίσουν τον αριθμό συνταγογραφήσεων που περιέγραψαν. Ήταν παράνομο υπό το Ελληνικό Δίκαιο για τους γιατρούς να παρέχουν πληροφορίες συνταγών στους αντιπροσώπους πωλήσεων αφ΄ής στιγμής περιλαμβανόντουσαν και πληροφορίες των πελατών. Από την στιγμή που η διαπραγμάτευση συνιστούσε συμφωνία, ο γιατρός υποχρεούνταν να επιδείξει στον αντιπρόσωπο πωλήσεων τον αριθμό συνταγογραφήσεων. Το 2009, όταν η Νovartis ήταν κάτω από τεράστια πίεση, οι αντιπρόσωποι πωλήσεων υποχρέωσαν τους γιατρούς να δώσουν τηλεφωνικούς αριθμούς ασθενών στους αντιπροσώπους. Οι αντιπρόσωποι επικοινωνούσαν με τους ασθενείς για να επιβεβαιώσουν ότι οι τελευταίοι λάμβαναν φάρμακα της Novartis. Oι αντιπρόσωποι μιλούσαν με τους ασθενείς χωρίς την έγκριση των ιατρών. Το πρόγραμμα ηλεκτρονικού πάνελ διευθύνονταν από τον Γεώργιο Σιμεολόρδη, διευθυντή του Sandoz. Όλες οι επαφές με τον Zeincro γίνονταν μέσω Σιμεολόρδη. Δεν υπήρχαν επιστημονικοί διευθυντές ή ιατρικοί σύμβουλοι που να ασχολούνται με αυτό το πρόγραμμα. Τα αποτελέσματα ερευνών ηλεκτρονικού πάνελ αποστέλλοντο στο Διευθυντή Μarketing στην Sandoz με την μορφή αναφοράς. Η αναφορά γινόταν για κάλυψη των ιχνών του σχεδίου δωροδοκίας. Δεν υπήρχε απόδειξη ότι τα αποτελέσματα της έρευνας ελέγχονταν. Σαν γενική πρακτική, ο Διευθυντής Marketing έβαζε την αναφορά στην άκρη, καθώς δεν υπήρχε κέρδος από αυτή. Τα αποτελέσματα δεν γνωστοποιούνταν ποτέ σε άλλους εργαζόμενους του Sandoz ή εντός του τμήματος.Ένα παράδειγμα μίας αρμόζουσας εταιρικής πρακτικής θα ήταν η γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων.

H Novartis διεξήγαγε μία νόμιμη έρευνα για υπέρταση COPD. Τα αποτελέσματα αυτής συζητήθηκαν σε συναντήσεις πωλήσεων. Η Sandoz δεν είχε σε ισχύ σπουδές marketing. Oι μόνες σπουδές που έγιναν για τον Sandoz ήταν μέσω ηλεκτρονικών πάνελ και ήταν ‘βρώμικες έρευνες’. Όλες οι σπουδές έρευνας που πραγματοποιήθηκαν μέσω πωλήσεων ήταν ψευδείς.

O Zeincro θα έπρεπε να εκδώσει τιμολόγια πληρωμής στους γιατρούς για τις έρευνες προώθησης αλλά η Sandoz εξέδιδε τιμολόγια προς τους γιατρούς. Υπάρχουν περισσότεροι από 57,000 εν ενεργεία γιατροί στην Ελλάδα. Μία οπτική όλου του χρήματος που εισήλθε στην αγορά και ο πιθανός έλεγχος της αγοράς ήταν σε μία αναφορά. Η αναφορά ήταν δυναμική και όλοι οι αντιπρόσωποι πωλήσεων είχαν πρόσβαση στο σύστημα. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων δεν είχαν πρόσβαση στο να επεξεργασθούν τα νούμερα του εγγράφου κατά τη διάρκεια του τριμήνου. Στο τέλος του τριμήνου το σύστημα SRM άνοιγε το έγγραφο προς επεξεργασία για μία εβδομάδα. Οι αντιπρόσωποι και διευθυντές πωλήσεων ενημέρωναν το έγγραφο εντός της εβδομάδας για να επιβεβαιώσουν ότι τα χρήματα πήγαν στους κατάλληλους γιατρούς. Εντός των εγγράφων Excel της Microsoft, υπήρχαν κρυμμένα, φύλλα, στήλες και σειρές (ταξινομήσεις). Τα κρυμμένα φύλλα, στήλες, σειρές περιείχαν φόρμες και υπολογισμούς καθορισμού κατά πόσο το συνολικό ποσό κατανομής (διασποράς) ήταν το ορθό. Οι κρυμμένες φόρμες επίσης μετέδιδαν τους αριθμούς σε άλλα φύλλα Excel της Sandoz. Αυτό το έγγραφο επιβεβαίωνε ότι οι γιατροί κατηγορίας A1, A2 και Α3 είχαν έναν ικανό αριθμό επισκέψεων από διευθυντές και αντιπροσώπους πωλήσεων εντός του τριμήνου. Σε κάθε περιφερειακό σχέδιο, υπήρχε μία κρυφή ετικέτα στο έγγραφο του Excel με την ονομασία ‘γιατροί’ που αποτελούσε σύνδεσμο ανάμεσα σε διαφορετικά Excel. Αυτό υπήρχε προς διασφάλιση ότι υπήρχε μία κοινή γλώσσα ανάμεσα στα διαφορετικά φύλλα Excel.

To σύστημα Φαραώ περιελάμβανε πληροφορίες πωλήσεων για εμφάνιση αγορών και αναλυόταν ώστε να καταστεί βέβαιο ότι κάθε αντιπρόσωπος πωλήσεων άγγιζε τον στόχο. Ο ετήσιος στόχος της Sandoz ήταν 12% ως μερίδιο αγοράς. Αν ο αντιπρόσωπος πωλήσεων δεν πετύχαινε τον στόχο, λάμβανε μία φτωχή αναφορά δράσης. Ο Ευθύμιος Νικολόπουλοs, (γνωστός στον συντάκτη ως Ευθύμιος Νικολόπουλος) Διευθυντής Πωλήσεων και Λειτουργικού Marketing της Novartis, μπορεί να επιβεβαιώσει τις πολιτικές της εταιρίας και τις διαδικασίες για το προαναφερθέν σχέδιο. Η Susanne Gruber ήταν η επικεφαλής του Τμήματος Πωλήσεων και Λειτουργικού Marketing της Novartis, μέχρι το 2010. To τμήμα αυτό συμπεριέλαβε δεδομένα, marketing και σχέδια τακτικής και περιφερειακά σχέδια για την Sandoz. Η Gruber προώθησε τον Xαράλαμπο Γιαννούλη να την αντικαταστήσει.

Επιπλέον των ερευνών marketing με ηλεκτρονικά πάνελ, oι αντιπρόσωποι πωλήσεων προμήθευαν τα νοσοκομεία με εξοπλισμό δωρεάν ως αντάλλαγμα για τις αυξημένες συνταγογραφήσεις. Σχέδιο Δωροδοκίας 3.Ψευδή Τιμολόγια. Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2016, η Sandoz ξόδεψε 15.000 Ευρώ σε ψευδή τιμολόγια για την παραγωγή διαφημιστικών εντύπων. Ο πωλητής κρατούσε το 10% και χρησιμοποιούσε το υπόλοιπο για να πληρώσει τους γιατρούς που η Sandoz αναγνώριζε. H ηγετική ομάδα ήθελε τον Αθανασιάδη να καλύπτει τις δωροδοκίες ως νόμιμα έξοδα (ελευθερη μετάφραση). Σχέδιο 4. Απευθείας πληρωμή των γιατρών Το πρώτο άγνωστο όνομα, ο Πιτσιλίδης, κρατούσε όλα τα αρχεία και ενέκρινε όλες τις πληρωμές. Ο Πιτσιλίδης ζητούσε από τους διευθυντές πωλήσεων την λίστα όλων των γιατρών που έπρεπε να πληρωθούν.Τον Σεπτέμβριο του 2013 η Sandoz σταμάτησε την προώθηση με ηλεκτρονικά πάνελ. Η ηγετική ομάδα της Sandoz, (που) αποτελούνταν από τον Γεώργιο Στεφανάκο, τον Νικόλαο Δημιτριάδα (γνωστό στον συντάκτη ως Νίκο Δημητριάδη), Γιάννα Σωτηράκου και Χρήστο Γκάλλη.Η ηγετική ομάδα είχε μία επαφή κατά την οποία ζήτησε από όλους τους περιφερειακούς διευθυντές πωλήσεων να παρέχουν λίστα των γιατρών της κατηγορίας Α. Τους εηνμέρωσε ότι τα ηλεκτρονικά πάνελ ήταν μία παράνομη μέθοδος και ότι οι γιατροί θα πληρώνονται απευθείας από τον Πιτσιλίδη. Κατά την συνάντηση η Σωτηράκου πήγε σε ένα γραφείο και πήρε έναν φάκελο με όλες τις αποδείξεις και την λίστα των γιατρών που πληρώθηκαν. Πώληση της Sandoz.

H Novartis σκόπευε να πωλήσει την Sandoz. H εταιρία δωροδόκησε γιατρούς ώστε μελλοντικοί αγοραστές να έχουν την εντύπωση ότι η Sandoz ήταν πιο επικερδής. Η εταιρία ήθελε να αυξήσει το μερίδιο αγοράς στην Ελλάδα (και) να φανεί πιο ελκυστικό. Προϋπολογισμός Η Βασιλεία ενέκρινε τον προϋπολογισμό της Novartis σε μία προσέγγιση προς τα κάτω. Η Ελλάδα είχε μεγαλύτερα διαφημιστικά έξοδα από την Γαλλία ή την Γερμανία. Ο προϋπολογισμός του τμήματος επικοινωνίας ενισχύθηκε σημαντικά, ιδίως για έξοδα προώθησης. Το αρχικό ποσό για τον προϋπολογισμό ήταν περίπου 40,000 Ευρώ. Το ποσό

αυξήθηκε στα 500,000 Ευρώ, επιπλέον στα 500,000 Ευρώ για την πρόσβαση στην αγορά με ένα επιπρόσθετο κονδύλιο για πρόσβαση αγοράς στον τομέα της ογκολογίας. Ο προϋπολογισμός αναθεωρούνταν κάθε έξι μήνες σύμφωνα με την πολιτική της εταιρίας. Η εταιρία είχε συναντήσεις επιθεώρησης επιχειρηματικότητας κατά τις οποίες κάθε επικεφαλής τομέα συνομιλούσε με τον Εric Cornut, Eπικεφαλή του Περιφερειακού Τμήματος Φαρμάκων της Ευρώπης και Γενικό Εμπορικό Διευθυντή, για τη γενική εικόνα των δράσεων που λάμβαναν χώρα και οργανώνονταν για κάθε τομέα. Γίνονταν συζητήσεις για τις μεθόδους που απέδιδαν και για ζητήματα που έπρεπε να επιλυθούν για κάθε τμήμα.

PUBLICIS HELLAS Μία παγκόσμια συμφωνία

προμήθειας πραγματώθηκε η οποία επικεντρώθηκε στις

επαφές με πωλητές μέσων (media). H παγκόσμια συμφωνία δημιούργησε έναν κεντρικό πωλητή, την Publicis Hellas, την οποία όλες οι φαρμακευτικές εταιρίες κάθε χώρας χρησιμοποιούσαν για διαφημίσεις. Ο Πρόεδρος της Publicis ήταν ο Αντόας Πασσάς (γνωστός στον συντάκτη ως Αντώνης Πασσάς).Η Publicis Hellas ήταν η πατρική εταιρία της Zenith Media. H Αντιγόνη Γαλάνη ήταν η Αντιπρόεδρος της Zenith Media. Σύμφωνα με τη διάρθρωση της εταιρίας, κάτω από την Zenith Media, ήταν η ΙΝΚΑΝ. Η ΙΝΚΑΝ στόχευε στις ψηφιακές διαφημίσεις και αργότερα, πτώχευσε. Ο ιδιοκτήτης της Publicis Hellas ήταν ο Θωμάς Αντωνιάδης. Το ιδανικό αποτέλεσμα ήταν οι φαρμακευτικές εταιρίες να αποκτήσουν καλύτερες τιμές για διαφήμιση. Το 2014, το Τμήμα Αγοράς της Novartis πίεζε ώστε να κατέχει όλα τα μέσα μέσω της Publicis Hellas. Yπήρχε μία φήμη ότι η Publicis Hellas χρησιμοποιούσε την Zenith Media σαν όχημα ώστε να χειραγωγεί την αγορά χρησιμοποιώντας μικρότερες εταιρίες για επιχειρήσεις. Οι μικρότερες εταιρίες λάμβαναν στο τέλος του έτους επιστροφές χρημάτων. Η Zenith Media χρέωσε την Novartis με τέλος διεκπεραίωσης 6%. Η Ζenith Media απευθύνθηκε στις άλλες εταιρίες media και ζήτησε ποσοστό 20%. Αυτή ήταν κοινή πρακτική στη βιομηχανία μέσων στην Ελλάδα. Η Publicis Hellas επίσης ζήτησε σημαντικη παρακράτηση αμοιβών (προμηθειών) ύψους 12.000-15.000 Ευρώ τον μήνα. Σύμφωνα με την πολιτική, η Zenith προβλεπόταν να εκδίδει τιμολόγια με ένα αντίγραφο της διαφήμισης ή μία λήψη από την ιστοσελίδα απευθείας προς το λογιστήριο της Novartis.

To λογιστήριο αντιστοιχούσε τα τιμολόγια στο πακέτο της Zenith. H Zenith παρείχε στιγμιότυπα οθόνης ιστοσελίδων που δεν υπήρχαν στη Novartis.

Yπήρχε μία εξαίρεση στην τροποποίηση της παγκόσμιας συμφωνίας. Η Novartis μπορούσε να επιλέγει μικρότερους πωλητές εάν υπήρχε συνεργασία με μέσα ειδικευόμενα στην υγειονομική περίθαλψη. Οι μικροί πωλητές ζητούσαν να πληρώνονται απευθείας από την Novartis από την στιγμή που ο μέσος κύκλος πληρωμής προς τους πωλητές διαρκούσε εννέα μήνες όταν η πληρωμή προωθούνταν μέσω της Publicis Hellas αντί τεσσάρων μηνών, οσάκις η πληρωμή προωθούνταν απευθείας μέσω της Novartis.

H ευθύνη της Publicis Hellas συνίστατο στο αναζητά ψεύτικες ιστοσελίδες και απατηλές διαφημίσεις, που δεν υπήρχαν. Ειδικοί πωλητές λάμβαναν τιμολόγια μέσω της Publicis Hellas χωρίς τον πρέποντα διαγνωστικό έλεγχο. Η Publicis ήταν υπεύθυνη να επαληθεύει τους πωλητές. Σε κάθε περίπτωση λάμβαναν 6% επιστροφή από όλες τις συναλλαγές. Η Publicis ανέβαζε στιγμιότυπα οθόνης των συγκεκριμένων διαφημίσεων και δεν έκανε περαιτέρω έρευνα στα μέσα ενημέρωσης ή περαιτέρω ανάλυση. Ο Πασσάς ήταν γνώστης της κουλτούρας της Publicis και αναβαθμίστηκε σε Πρόεδρο του γκρουπ. Ήταν πιθανό οι οικονομικοί διευθυντές της Publicis Hellas και της Novartis να έχουν μία εμπιστευτική συμφωνία ότι αν ορισμένοι πωλητές είχαν κοκκινήσει, να επιτρέπουν την προώθηση των πληρωμών. Η διαδικασία έγκρισης της Novartis για την πληρωμή των τιμολογίων είχε ως εξής: 1. Οι υπεύθυνοι αγοράς εισήγαγαν την πληροφορία στο σύστημα της Novartis.

2. Πρώτο στάδιο έγκρισης από τον διευθυντή του τμήματος αγοράς. Ο διευθυντής αυτός ήταν υπεύθυνος για άσκησης επίβλεψης, επικύρωση σχέσης πωλητών και είσοδο παραμέτρων στο σύστημα.

3. Δεύτερο στάδιο έγκρισης από τον διευθυντή του τμήματος εξόδων ή τον υπεύθυνο του τμήματος επικοινωνίας. Οι διευθυντές δεν δύναντο να εγκρίνουν τις δικές τους εισαγωγές.

4. Επόπτης διευθυντή κέντρου εξόδων.

5. Έγκριση από γενικό οικονομικό διευθυντή αν το ποσό υπερέβαινε τα 25.000 Ευρώ.

REAL MEDIA Ιδιοκτήτης της REAL MEDIA ήταν ο Νίκος Χατζηνικολάου, δημοφιλής δημοσιογράφος με σημαντική πολιτική επιρροή. Ο Χατζηνικολάου μεγάλωσε σε μία συντηρητική πολιτική

οικογένεια. Ο Χατζηνικολάου συναντήθηκε με τον Κωνσταντίνο Φρουζή, Αντιπρόεδρο της Novartis, 3-4 φορές στο γραφείο του Φρουζή κατά την περίοδο 2012-2014. Ο Χατζηνικολάου είχε εύκολη πρόσβαση στο υπουργείο οικονομικών, υπουργείο άμυνας, υπουργείο παιδείας, υπουργείο υγείας και υπουργείο ανάπτυξης. Ο Νίκος κανόνιζε συναντήσεις μεταξύ αυτών των υπουργείων και του Φρουζή. Σε αντάλλαγμα, η Νovartis εξέδιδε τιμολόγια για την Real Media. Για παράδειγμα, χωρίς την χάρη, μία διαφήμιση που γινόταν στη Real Media θα κόστιζε περίπου 2.000 Ευρώ. Η Novartis πλήρωνε 3.000 Ευρώ για τη διαφήμιση. Η διαφήμιση ήταν νόμιμη. Όμως το τιμολόγιο ήταν προσαυξημένο. Η Novartis τιμολογούσε απευθείας στη Real Media έτσι ώστε η Real Media πληρωνόταν εντός τεσσάρων μηνών αντί του πλαισίου των εννέα μηνών και η Real Media δεν χρειαζόταν να πληρώσει την έκπτωση (επιστροφή) 20% στη Zenith.

Oι εταιρίες μέσων ενημέρωσης χρησιμοποιήθηκαν από τη Novartis για πληρωμή δωροδοκιών και ξέπλυμα χρήματος. Οι μικρότερες εταιρίες μέσων ενημέρωσης και η Publicis Hellas είχαν ενταχθεί στο σχέδιο δωροδοκίας. Ο Φρουζής ενέκρινε τις αιτιολογίες για τις δωροδοκίες.

PRESTIGE COMMUNICATION H PRESTIGE COMMUNICATION χρησιμοποιήθηκε σαν όχημα για τους δημοσιογράφους ώστε να πληρώνονται τα ποσά του σχεδίου δωροδοκίας. Η PRESTIGE ιδρύθηκε το 2011 με ένα σύνολο δημοσιογράφων φροντίδας υγείας. Η Novartis παρείχε το κεφάλαιο για να εδραιωθεί η PRESTIGE. H PRESTIGE χρειαζόταν 4.500 Ευρώ για την έναρξη της επιχείρησης. Η Novartis ήταν ο μόνος προμηθευτής και πελάτης της PRESTIGE. H PRESTIGE είχε τρεις προτεραιότητες: 1. Στήριξε τον Φρουζή, τον Πρόεδρο της Novartis EOF, στις εκλογές για πρόεδρο της ΣΒΙΕΕ. Ο Φρουζής χρειαζόταν την υποστήριξη και έπρεπε να είναι πιο αναγνωρίσιμος στη βιομηχανία υπηρεσιών υγείας.

2. Παρήγαγε στήλες άρθρων για ανταγωνιστικά προϊόντα.

3. Δημιούργησε ένα γκρουπ μέσων ενημέρωσης χωρίς να είναι στον χώρο των media, που επέτρεπε στους δημοσιογράφους να παίρνουν χρήματα από την PRESTIGE. Δεν υπήρχε ροή έγκρισης για αντικείμενα που κινούνταν μέσω της PRESTIGE.H Novartis πλήρωνε για τις ιστοσελίδες που δεν είχαν κίνηση μέσω media, δημοσιευμένες διαφημίσεις κλπ.Η Prestige δημιούργησε μία ιστοσελίδα με ονομασία ‘υγεία 360’ που ήταν μία

ιστοσελίδα φροντίδας υγείας για να βοηθήσει τους δημοσιογράφους. Οι δημοσιογράφοι συγκέντρωναν ένα ορισμένο τέλος από την Novartis για έκδοση της ιστοσελίδας, που ήταν σε κυμαινόμενη κλίμακα. Η ιστοσελίδα στην κλίμακα της Google αξιολογήθηκε με 3 στα 10 και δεν ανέφερε στατιστικά επισκεψιμότητας. Η αξία της ιστοσελίδας κυμαινόταν στα 1.200 Ευρώ. Σε κάθε περίπτωση η Novartis πλήρωσε 30.000 Ευρώ για εικονικές διαφημίσεις στην ιστοσελίδα. Τα διαφημιστικά πλαίσια δεν βρέθηκαν στην ιστοσελίδα.Η Prestige και ο Βουλκίδης χρησιμοποιούσαν την ίδια μέθοδο για να ξεπλένουν χρήματα. Πάντως, δεν υπήρχαν δωροδοκίες πληρωτέες σε κυβερνητικούς αξιωματούχους μέσω της PRESTIGE. ETHOS MEDIA Ιδιοκτήτης της ETHOS MEDIA ήταν ο Κωνσταντίνος Ουζούνης. Η ΕΤΗΟS MEDIA ήταν μία από τις εταιρίες που χρησιμοποιήθηκε στο σχέδιο δωροδοκίας. Ο Νίκος Μαναδίκες (γνωστός στον συντάκτη ως Νίκος Μανιαδάκης), σύμβουλος υγείας, πρότεινε η Νovartis να συνεργαστεί με την ETHOS MEDIA. ΜΙΝDWORK Ιδιοκτήτης της MINDWORK ήταν η Σταυρούλα Νικολοβούλου (Λίνα) (γνωστή στον συντάκτη ως Σταυρούλα Νικολοπούλου). Η Λίνα ήταν η σύζυγος του πρώην Υπουργού Οικονομικών και κεντρικού τραπεζίτη της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα (γνωστός στον συντάκτη ως Γιάννης Στουρνάρας). Ο Στουρνάρας ήταν ο κεντρικός τραπεζίτης στην Ελλάδα από τον Ιούνιο του 2012 έως το τέλος του 2013. Ο Στουρνάρας ίδρυσε την IOBE, που ήταν ινστιτούτο που ανέλυε τις οικονομικές τάσεις και παρείχε ακριβές σπουδές στη ΣΒΙΕ φαρμακευτικών τάσεων. Η MINDWORK πραγματοποίησε πληρωμές σε φαρμακευτικές εταιρίες για την Novartis. H MINDWORK χρησιμοποιήθηκε για παροχή συμβουλών, έρευνα αγοράς και άλλες υπηρεσίες. Για παράδειγμα, μία εκδρομή οργανώθηκε σε ελληνικά νησιά για δημοσιογράφους. Υπήρχαν φωτογραφίες που λήφθηκαν κατά το ταξίδι και κύριος ομιλητής ήταν ο FNU ΚΥΡΙΟΠΟΥΛΟΣ, διευθυντής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (γνωστός στον συντάκτη ως Γιάννης Κυριόπουλος). Το ταξίδι περιελάμβανε αυξημένη τιμολόγηση ποσών μέσω της MINDWORK. Το αληθές ποσό του ξενοδοχείου και των γευμάτων ήταν το μισό από την αξία τιμολόγησης. Η MINDWORK ήταν ο οργανωτής και αποζημιώθηκε για την συμμετοχή στο συνέδριο. Το ποσό των 4.000 Ευρώ ήταν χαμηλό σε σχέση με τα ποσά προηγούμενων ετών.

NEW MEDICAL DEVELOPMENT

Ιδιοκτήτης της NEW MEDICAL DEVELOPMENT ήταν ο Μανώλης Βουλκίδης (γνωστός στον συντάκτη ως Εμμανουήλ Βουλκίδης). Ο Βουλκίδης ήταν το κεντρικό σημείο επαφής για το ξέπλυμα χρήματος για λειτουργίες της αγοράς. Η προηγούμενη εταιρία του Βουλκίδη ήταν η ΜΕDICAL DEVELOPMENT, η οποία χρεοκόπησε. Μετά την πτώχευση της MEDICAL DEVELOPMENT, η ΝEW MEDICAL DEVELOPMENT ιδρύθηκε από τον γιο του Βουλκίδη, Θεόδωρο Βουλκίδη. Η Novartis προσκάλεσε έναν αναγνωρισμένο δημοσιογράφο να συμμετάσχει σε ένα πάνελ κατά την προεκλογική περίοδο με κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ο Λιαρόπουλος ήταν μέλος του πολιτικού κόμματος ΔΡΑΣΗ. Ο Λιαρόπουλος συστήθηκε σαν πολιτική οντότητα που έκανε εκστρατεία κατά την διάρκεια του πάνελ. Ήταν άλλα τρία άτομα που συμμετείχαν στο πάνελ: Μανώλης Αγγέλακας (γνωστός στον συντάκτη ως Μανώλης Αγγελάκης), Υφυπουργός της Νέας Δημοκρατίας, Βασίλης Κοντοζαμάνης, υποψήφιος με τη Νέα Δημοκρατία, Αθηνά Δρέττα, Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Υγείας. Ο Κοντοζαμάνης δεν έλαβε κάποιο ποσό για την συμμετοχή του. Η Δρέττα ήταν υπεύθυνη για την αποζημίωση φαρμακευτικών προϊόντων. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Οι πωλητές του Πιτσιλίδη ήταν ιατρικοί αρθρογράφοι. Ο Πιτσιλίδης είχε ένα σύνδεσμο να πληρώνει τους γιατρούς για την BAYER και υπήρχε ένας συγκεκριμένος προϋπολογισμός για τον Πιτσιλίδη. Ο Φρουζής κατηύθυνε τον Πιτσιλίδη. Ο πωλητής πήγε στους γερμανούς εισαγγελείς για να συζητήσει ισχυρισμούς για ξέπλυμα χρήματος και πρακτικές της BAYER. Ο Πιτσιλίδης αποκλείστηκε από την εσωτερική ομάδα ελέγχου. Στον Πιτσιλίδη επιβλήθηκε πρόστιμο 1 εκατομμυρίου Ευρώ και η εταιρία του πτώχευσε. Λίγο μετά απεβίωσε ο ίδιος.

DIAGNOS PRESS Η δραστηριότητα με την DIAGNOS PRESS επαναλήφθηκε στις οικονομικές ενημερώσεις σε μηνιαία βάση. Η έγκριση της δραστηριότητας γινόταν την ίδια ημέρα κάθε μήνα. Η εταιρία αυτή ήταν η μόνη εταιρία μέσων ενημέρωσης που είχε το δικό της κονδύλιο προϋπολογισμού. Οι δραστηριότητες (ποσά τιμολογίων) με την DIAGNOS PRESS αυξήθηκαν. Σε κάθε περίπτωση η DIAGNOS PRESS παρείχε υπηρεσίες στη Νovartis. Για παράδειγμα η DIAGNOS PRESS έκανε μία διαφήμιση για την Novartis στην οποία η δίκαιη αγοραία αξία για το διαφημιστικό πλαίσιο ήταν 200 Ευρώ και η Νοvartis της κατέβαλε 1200 Ευρώ. Το ποσό τιμολογίου γενικά ήταν προσαυξημένο κατά έξι φορές σε σχέση με την αγοραία αξία

της παρεχόμενης υπηρεσίας. Η Νovartis και η DIAGNOS PRESS είχαν απευθείας σχέση τιμολόγησης που επέτρεπε ειδική μεταχείριση. Μέσω της απευθείας έκδοσης τιμολογίου δεν υπήρχε επιστροφή (χρέωση) 20% σε έναν ενδιάμεσο πωλητή και οι όροι πληρωμής ήταν εντός 60 ημερών αντί εντός 140 ημερών. Η πολιτική των όρων πληρωμής της Νοvartis κυμαίνονταν στις 120 ημέρες.

MEDIAHOUSE H MEDIAHOUSE τραβούσε την κυκλοφορία οιαδήποτε διαφήμισης στο διαδίκτυο. Η MEDIAHOUSE

παρείχε υπηρεσίες μέσων ενημέρωσης στην ανάλυση διαφήμισης σε

σύγκριση με άλλες μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες. Η Νovartis δεν πλήρωνε για ανάλυση μέσων καθώς οι διαφημίσεις καθορισμένης τιμής ήταν σπάνιες και υπήρχαν πλασματικές αγορές (εκροές).Η Νovartis λάμβανε δωρεάν ανάλυση από τις εταιρίες για να καθορίσει την επίδραση της διαφήμισης. Οι πωλητές παρείχαν στη Novartis καταλόγους τιμών που ήταν αυξημένοι. Η Νovartis πλήρωνε το τιμολόγιο του πωλητή και την τιμή χωρίς να εκπονεί περαιτέρω έρευνα για την αξία της διαφήμισης. Το τμήμα πηγών της Νοvartis ήταν υπεύθυνο για την επαλήθευση της ακρίβειας των δεδομένων και την αναζήτηση της συμβουλής της MEDIAHOUSE στη διαχείριση ασυμφωνιών (αποκλίσεων). ΒΟΥΛΚΙΔΗΣ Μεταξύ 2009-2014 ο Βουλκίδης ήταν η βασική εταιρία που ξέπλυνε χρήματα για το τμήμα πρόσβασης αγοράς της Novartis. O Boυλκίδης είχε μία μικρή εταιρία και παρείχε απατηλές υπηρεσίες ή παρήγαγε (εξέδιδε) αυξημένα τιμολόγια για την Novartis. Για παράδειγμα, ο Βουλκίδης έκανε μία ποδοσφαιρική διαφήμιση σε μία ιστοσελίδα για την Novartis. O Bουλκίδης τράβηξε μία φωτογραφία και την χρησιμοποίησε για πέντε συναπτά έτη. Αυτά τα χρήματα χρησιμοποιούνταν για την δωροδοκία κυβερνητικών αξιωματούχων. Αυτό ήταν ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο και υποστηρίζεται ότι η Νovartis γνώριζε ότι αυτή η δραστηριότητα συνεχιζόταν για πέντε χρόνια. Η κύρια επαφή του Βουλκίδη ήταν με τον Φρουζή. Ο Βουλκίδης ξέπλενε χρήματα με την ίδια ικανότητα για το τμήμα διαβήτη της Νovartis. O Σπύρος Σπυρόπουλος ήταν ο επικεφαλής του τμήματος διαβήτη.Διαχειρίστρια του διαβήτη ήταν η Ελένη Βαρδή. Ο Βουλκίδης έγινε δεκτός σαν πωλητής. Ο Σπυρόπουλος εναλλάχθηκε στο τμήμα οφθαλμολογίας υπό την Μαριάνθη Ψάχα, Διευθύντρια Οφθαλμολογίας. Ο Σπυρόπουλος

ζήτησε από τον Βουλκίδη να ξεπλένει χρήματα για την οφθαλμολογία και η POSHA (;) ενέκρινε τον Βουλκίδη.Ο εμπορικός διευθυντής για τον διαβήτη Νικόλαος Τσενεκίδης (γνωστός στον συντάκτη ως Νίκος Τσενεκίδης) γνώριζε επίσης για το ξέπλυμα χρήματος μέσω Βουλκίδη. Ο Βουλκίδης εκτύπωσε ενημερωτικά φυλλάδια μία φορά και η τιμή διαμορφώθηκε με βάση τις ανάγκες του Φρουζή. Ο Βουλκίδης άλλαξε το ποσό τιμολογίου ή την τιμή των φυλλαδίων με βάση την απαίτηση του Φρουζή. Τα φυλλάδια αφορούσαν ένα ορφανό σκεύασμα για την ελονοσία και για την κλινική ογκολογία.

MSPS H MSPS ήταν η εταιρία που αντικαταστάθηκε από την PRESTIGE. Iδιοκτήτρια της εταιρίας ήταν η Christina Hohlakidan, που ήταν φίλη του Φρουζή. Η ΜSPS καθιέρωσε την αύξηση πωλήσεων για την Novartis και προσέφερε παρακολούθηση μέσων ενημέρωσης με ένα μηνιαίο τέλος. Η παρακολούθηση μέσων ήταν μία ξεχωριστή συμφωνία. Η Νοvartis δεν συμμετείχε σε αυτή την συμφωνία, παρά μόνο σε μία περίπτωση ενός γεγονότος διαβήτη.

MAVIRKIOS Το 2013, ο Φρουζής ήθελε τον Μαυίρκιο (γνωστό στον συντάκτη ως Παναγιώτης Μαυρίκος) να γίνει η επόμενη εταιρία ξεπλύματος χρήματος. Ο Μαυίρκιος είχε εμπλακεί στο σχέδιο δωροδοκίας. Ο Μαυίρκιος έβαλε διαφημιστικό χώρο σε ιστοσελίδες για την Novartis. H Zenith Media ήταν υπεύθυνη για την παροχή ανάλυσης όλων των διαφημίσεων στα media.

O Μαυίρκιος ήταν η γέφυρα ανάμεσα στη Novartis και τους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ο Μαυίρκιος είχε πρόσβαση σε 3-4 υπουργούς υγείας

(OUZIOUS,

KTENDIS, MUROKOY και PISTILITY).

VIJAY IYENGAR (VIJAY) O VINJAY ήταν ένας πρώην απασχολούμενος στην Novartis και ήταν γνώστης του μεγάλου προϋπολογισμού. Ο VIJAY ήρθε στη Νovartis στην Ελλάδα το 2009 και μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ τον Φεβρουάριο του 2011. Ο VIJAY ήταν ο επικεφαλής της ογκολογίας. Ο VIJAY είχε γνώση των μεθόδων που χρησιμοποιούνταν για το ξέπλυμα χρήματος της Novartis που χρησιμοποιούνταν για τις δωροδοκίες. Για μία συνάντηση προϋπολογισμού το 2010, ο προϋπολογισμός ορίστηκε στο 1 εκατομμύριο Ευρώ συν 100.000-150.000 για πρόσβαση αγοράς για την ογκολογία. Ο VIJAY

γνώριζε ότι ο Βουλκίδης ήταν ο κύριος πωλητής και ο VIJAY συναίνεσε στην έγκριση. Τα χρήματα που ο VIJAY ενέκρινε να ξεπλυθούν ήταν για εξασφάλιση προστασίας τιμής για τα σκευάσματα για την ογκολογία και τα ορφανά φάρμακα. Ο VIJAY και ο Φρουζής είχαν εβδομαδιαίες συναντήσεις. Ο VIJAY είχε συναντήσεις με επικεφαλείς όπως ο GUIDO GUIDI, επικεφαλής της ογκολογίας στην Ευρώπη, Φρουζής και MIGUEL BERNABEU, επικεφαλής της πρόσβασης αγοράς στην Ευρώπη, οι οποίοι συζητούσαν τον προϋπολογισμό για την Ευρώπη, όρια έγκρισης και πρόσβαση αγοράς για την ογκολογία.

H NOVARTIS και η ελάττωση τιμών Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και ο Υπουργός Υγείας πληρώνονταν για την εγγραφή νέων προϊόντων στην αγορά και την προστασία έναντι ελάττωσης τιμών.Το 2011-2012 η φαρμακευτική βιομηχανία είχε μεγάλες μειώσεις τιμών. Η Νοvartis δεν είχε τέτοια μείωση στα φάρμακα ογκολογίας και πολύ μικρές μειώσεις σε άλλα φάρμακα. Το πρώτο τρίμηνο του 2012, ο Φρουζής είχε μία συνάντηση με τον Υπουργό Υγείας στο γραφείο του. Ο Φρουζής παρακολουθούσε συναντήσεις εβδομαδιαίας πρόσβασης στην αγορά που καθόριζαν την καμπάνια. Ο Φρουζής συμβούλευε ώστε το τμήμα να καθορίζει, προϋπολογίζει και να καθορίζει την καμπάνια. Η θέση της εταιρίας ήταν ότι μία επένδυση της τάξης των 150.000 Ευρώ σε έναν κυβερνητικό αξιωματούχο, είχε την δυνατότητα να σώσει πολλά εκατομμύρια Ευρώ (που θα χανόντουσαν) για την Novartis. O Φρουζής έλαβε 120.000 Ευρώ και 30.000 Ευρώ πήγαν στην ψευδή καμπάνια. Ερωτηματολόγιο αντι-δωροδοκίας Το ερωτηματολόγιο προωθούνταν σε όλους τους πωλητές που ακολουθούσαν τους νόμους ισότητας και τους εργατικούς νόμους.Οι πωλητές κατά της δωροδοκίας δεν είχαν την κουλτούρα της εταιρίας να δίνουν στους πελάτες ή τους κυβερνητικούς αξιωματούχους παράνομες πληρωμές. Το ερωτηματολόγιο δίνονταν από το τμήμα πηγών στον πωλητή, όταν ο πωλητής ήταν στη διαδικασία να γίνει ένας προτιμώμενος προμηθευτής. Τα ερωτηματολόγια δεν πήγαζαν από μία συναλλαγή ενός τιμολογίου. Το τμήμα πηγών διηύθυνε έναν έλεγχο οικονομικής υγείας (ευρωστίας) μέσω ενός εργαλείου ΙCAP που αποτιμούσε την οικονομική υγεία (φόροι, αποδοτικότητα, δικαστικές αποφάσεις, χρέη κλπ) των πωλητών. Η Νοvartis χρησιμοποιούσε έναν πωλητή και εργαζόμενους σε τρίτα μέρη προκειμένου να εκτιμηθεί η οικονομική υγεία των πωλητών.

Μία κοινή πρακτική για τους γιατρούς, κυβερνητικούς αξιωματούχους και αρθρογράφους και την δωροδοκία τους ήταν να επιλέγουν μικρής αξίας εταιρίες ως πωλητές για ξέπλυμα χρήματος. Οι εταιρίες δημοσίων εκδηλώσεων και σχέσεων ήταν το κυρίως χρησιμοποιούμενο όχημα για τις δωροδοκίες.Η ομάδα προσφοράς παρουσίαζε στον Φρουζή τα αποτελέσματα και τις συστάσεις των ερωτηματολογίων και ο Φρουζής τα ενέκρινε. Η πλειοψηφία της ομ΄λαδας προσφοράς περιελάμβανε τον Χρήστο Μπέλλο, Φαφίλα, Μαριλένα Σαλίχου και Ταμιολάκης. Οι δύο τρόποι για να πληρώνονται οι αρθρογράφοι ήταν να τιμολογούν για υπηρεσίες και να δίνουν μαύρα χρήματα σε αυτούς. Ο Φρουζής ήταν σε επαφή με τους ιδιοκτήτες της PRESTIGE. Έτσι, υπήρχε πιθανότητα τα χρήματα να επιστρέψουν στον Φρουζή.

MAΡΙΑ ΜΑΡΑΝΓΓΕΛΗ Η υπάλληλος του Φρουζή, Μαρία Μαρανγγέλη, γνώριζε το σχέδιο δωροδοκίας. Η Μαρανγγέλη έστελνε ηλεκτρονικά μηνύματα για λογαριασμό του Φρουζή και υπήρχε πιθανότητα να έχει ημερολόγια των χρημάτων που κατέχονταν από τον Βουλκίδη. Η Μαρανγγέλη κρατούσε όλες τις σημειώσεις-ηλεκτρονικά μηνύματα του Φρουζή και ήξερε τα πάντα για τον Φρουζή. Ο Aντώνης Werner Σαρλικιώτης και ο Riccardo Cavenari ήταν γνώστες των παράνομων πληρωμών. Ο Σαρλικιώτης χρησιμοποιούσε τον Cavenari για να οργανώσει τις πληρωμές. ΧΟΝΔΡΕΜΠΟΡΟΙ Yπήρχαν δύο κατηγορίες χονδρέμπορων: Απευθείας στα ελληνικά νοσοκομεία και στα ιδιωτικά φαρμακεία. Υπήρχε ένας σύνδεσμος μεταξύ των φαρμακοποιών και των χονδρεμπόρων της Novartis παρά το ότι τα φάρμακα είχαν διαφορετικές τιμές. Υφίστατο ένα ξεχωριστό τμήμα μέσα στη Novartis που ήταν επιφορτισμένο με την αύξηση πωλήσεων για τα προς εξαγωγή φάρμακα σε τοπικές θυγατρικές. Υπό το Ελληνικό Δίκαιο, στους χονδρεμπόρους επιτρεπόταν να εξάγουν φάρμακα. Πάντως έπρεπε να υπάρχει επαρκές απόθεμα για τους φαρμακοποιούς στην αγορά. Οι χονδρέμποροι δεν επιτρεπόταν να προκαλέσουν έλλειψη στη χώρα. Οι χονδρέμποροι λάμβαναν 5-6% κέρδος από τα φαρμακεία. Σε κάθε περίπτωση, το περιθώριο κέρδους του χονδρέμπορου από τις εξαγωγές ήταν σε τριπλά νούμερα.

Ήταν πιθανόν ο Φρουζής να επέτρεπε στους χονδρέμπορους να εξάγουν φάρμακα και να δίνουν μία προμήθεια στον Φρουζή. Ο Νικόλαος Σκανδρέας, διευθυντής διαχείρισης εμπορίας, είχε δυνατότητα γνώσης εάν σχέδια δωροδοκίας υπήρχαν μεταξύ των χονδρεμπόρων. Ο Φρουζής επέβλεπε το τμήμα διαχείρισης εμπορίας. Το 2014, ο Cavenari προσάρμοσε την οργανωτική διάρθρωση της Novartis. O Cavenari μετακίνησε το τμήμα διαχείρισης εμπορίας από τον Φρουζή και το έδωσε στην Μαριάνθη Ψάχα, επικεφαλή της Οφθαλμολογίας. Αυτό προκάλεσε μία σύγκρουση συμφερόντων καθώς η Ψάχα ευνοούσε την οφθαλμολογία σε σχέση με άλλα τμήματα. ΤΣΕΝΕΚΙΔΗΣ Ο Τσενεκίδης εισήλθε στην Novartis στην Ελλάδα το 2010 ως ο εμπορικός διαχειριστής (υπεύθυνος) του Galvus, ενός φαρμάκου για τον διαβήτη, που ήταν και το πιο δημοφιλές στην Ελλάδα. Το 2011 ο Τσενεκίδης αναβαθμίστηκε σε διάφορες θέσεις στη Βασιλεία και κατέληξε ως ο Ευρωπαίος επικεφαλής σπάνιας ασθένειας. Ο Τσενεκίδης ενεπλάκη στη δωροδοκία γιατρών, που μεταφραζόταν σε τακτικές στρατηγικής και συγκεκριμένες παρουσιάσεις με Powerpoint. Για κάθε γιατρό, υπήρχε μία επιστροφή στην επένδυση που χρησιμοποιούσε για ψευδείς σπουδές. Οι γιατροί πληρώνονταν με μαύρα χρήματα. Ο Τσενεκίδης αναφερόταν στον JAN SCHLUECHTER, επικεφαλή αγοράς πρωτοβάθμιας περίθαλψης στη Βασιλεία. Η ομάδα διαχείρισης

επικοινωνούσε την επένδυση στους

γιατρούς, σε δωροδοκίες και ψευδείς σπουδές με σκοπό την αύξηση πωλήσεων. Τηρούνταν πρακτικά σε ορισμένες συναντήσεις. Υπήρχαν δύο τύποι προγραμμάτων, Α και Β. Τα προγράμματα Α πληρώνονταν από ελληνικές πηγές και τα προγράμματα Β πληρώνονταν από τη Βασιλεία. Για παράδειγμα το 2008 και το 2009 οι γιατροί έλαβαν μαύρα χρήματα από την συμπλήρωση (παρακολούθηση) ψευδών σπουδών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ήταν κοινή πρακτική για τους αντιπροσώπους πωλήσεων να συμπληρώνουν τις έρευνες. ΚΑΘΑΡΕΣ ΜΕΡΕΣ Ο Σαρλικιώτης ρώτησε όλους τους εργαζόμενους που βρίσκονταν όλα τα έγγραφα και τα laptop που σχετίζονταν με τις ψευδείς σπουδές ώστε να τα καταστρέψει. Τα έγγραφα που ανακτήθηκαν μεταφέρθηκαν στη Βασιλεία καθώς η πηγή της πληρωμής ήταν του σχεδίου Β και η Βασιλεία ήταν αρμόδια για όλες τις εγκρίσεις. Ο σκοπός ήταν να αποφευχθεί εσωτερικός έλεγχος και αναφοράς ΒPO. Ο πανικός κράτησε δύο ή τρεις ημέρες και άνθρωποι κατέστρεψαν (;) έγγραφα. Όλοι οι εργαζόμενοι της Novartis είχαν πρόσβαση σε έναν ηλεκτρονικό φάκελο στον κοινόχρηστο δίσκο (G Drive). Eίχε την ικανότητα

απομακρυσμένα να κάνει τον κοινόχρηστο δίσκο να εξαφανισθεί. Το τμήμα τεχνολογίας της πληροφορίας κατέστρεψε τον φάκελο G Drive. Αντίγραφο μνήμης σκληρού δεν κυκλοφόρησε για καταστροφή εγγράφων. Η Νοvartis διηύθυνε τις καθαρές ημέρες. Οι καθαρές ημέρες αποτελούνταν από οδηγίες προς τους εργαζόμενους ώστε να καταστρέψουν συγκεκριμένα έγγραφα από το τμήμα πληροφορίας της τεχνολογίας. Οι καθαρές ημέρες ξεκίνησαν ως λαμβάνουσες χώρα μία φορά το χρόνο και επεκτάθηκαν σε δύο και τρεις φορές ετησίως. Οι διευθυντές του τμήματος πληροφορίας της τεχνολογίας πήγαιναν από γραφείο σε γραφείο και κατηύθυναν τους εργαζόμενους στην καταστροφή συγκεκριμένων στοιχείων. Κανείς δεν αμφισβήτησε τις οδηγίες του τμήματος. Οι εργαζόμενοι παρέλαβαν ένα ηλεκτρονικό μήνυμα με τον τίτλο ‘καθαρή ημέρα’ από το τμήμα τεχνολογίας της πληροφορίας της Ελλάδας. Οι καθαρές ημέρες έτρεχαν στην Ελλάδα έως και τον Ιούλιο του 2017. Το θέμα της εκκαθάρισης είχε να κάνει με έγγραφα σχετιζόμενα με τις πληρωμές γιατρών.

Νομική Υπηρεσία Πρεσβεία Ηνωμένων Πολιτειών, Αθήνα, Ελλάδα Αριστείδης Παπαδάκος

Υπουργείο Δικαιοσύνης Ηνωμένων Πολιτειών Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών

Παρακολούθηση: 181678043 Φάκελος:ΝΚ-2057320 s.142

Nομική Υπηρεσία Πρεσβεία Ηνωμένων Πολιτειών

Προτεραιότητα :

Αθήνα, Ελλάδα

Ημερομηνία: 13-Δεκ-2017

Γενική Εισαγγελέας Eλένη Τουλουπάκη Γραφείο Εισαγγελέως Μονάδα κατά της Διαφθοράς Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας, Τμήμα κατά της Διαφθοράς

Με την επιφύλαξη τυχόν (ειδικής) πρόβλεψης ή κατόπιν χορήγησης αδείας από το Αρχηγείο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών, οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας σε οιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες ούτε να προωθηθούν

σε άλλη Κυβέρνηση, πρόσωπο ή οντότητα ή να χρησιμοποιηθούν σε

ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες (περιλαμβανομένης αλλά όχι μόνο σε σχέση με επίσημη ποινική διαδικασία ή απευθείας επαφή με τα προαναφερόμενα πρόσωπα ή οντότητες ή τους συνεργάτες τους) έχοντας ως βάση τις πληροφορίες του παρόντος εγγράφου. Αιτηθείσα πληροφορία LEGAT (Eλλάδα). Με την επιφύλαξη τυχόν (ειδικής) πρόβλεψης ή κατόπιν χορήγησης αδείας από το Αρχηγείο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών, οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας σε οιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες ούτε να προωθηθούν

σε άλλη Κυβέρνηση, πρόσωπο ή οντότητα ή να χρησιμοποιηθούν σε

ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες (περιλαμβανομένης αλλά όχι μόνο σε σχέση με επίσημη ποινική διαδικασία ή απευθείας επαφή με τα προαναφερόμενα πρόσωπα ή οντότητες ή

τους συνεργάτες τους) έχοντας ως βάση τις πληροφορίες του παρόντος εγγράφου χωρίς την ρητή έγκριση του FBI (Oμοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών). Το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας μπορεί να χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες αυτού του εγγράφου για την εφαρμογή του νόμου και αποδεικτικούς λόγους που αφορούν μόνο τα ακόλουθα φυσικά πρόσωπα: -Kωνσταντίνος (Κώστας) Φρουζής -Εμμανουήλ Βουλκίδης -Θεόδωρος Βουλκίδης -Νίκος Μανιαδάκης -Νίκος Μανιάς -Σταυρούλα (Λίνα) Νικολοπούλου -Γιάννης Στουρνάρας Οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου βασίζονται σε εξέταση μαρτύρων, έγγραφα και λοιπό υλικό που αποκτήθηκε από το FBI, όπως και σε πληροφόρηση παρασχεθείσα από την NVG( Novartis Greece), η οποία συνεργάζεται κατά την έρευνα. Η έρευνα είναι εν εξελίξει και το FBI, όπως και οι εισαγγελείς των ΗΠΑ δεν έχουν καταλήξει σε πραγματικά ή νομικά συμπεράσματα. Έτσι, το περιεχόμενο (του παρόντος εγγράφου) αποτελεί πληροφόρηση για την οποία το FΒΙ έχει στην κατοχή του αποδεικτικό υλικό και δεν θα έπρεπε να εκληφθεί σαν τελικό πραγματικό συμπέρασμα. Με βάση τις πληροφορίες που έχουν αντληθεί κατά την έρευνα μέχρι τώρα, εμφανίζεται η Sandoz να έχει συμμετάσχει σε τέσσερα σχέδια δωροδοκίας με τα οποία χρηματίσθηκαν ιατροί. Τα σχέδια δωροδοκίας είναι τα ακόλουθα: 1.Εθνικό συνέδριο και πολυτελή ταξίδια.

2.Ηλεκτρονικά πάνελ.

3.Δημιουργία απατηλών τιμολογίων υπό την καθοδήγηση του Προέδρου της Sandoz.

4.Aπευθείας πληρωμή στους ιατρούς.

Σχέδιο Δωροδοκίας 1: Eθνικό Συνέδριο και Πολυτελή Ταξίδια. Η Sandoz παρείχε στους γιατρούς τα έξοδα εγγραφής για Εθνικά Συνέδρια και πολυτελή ταξίδια ως εργαλείο διαπραγμάτευσης περισσότερων συνταγογραφήσεων της Novartis. Η Sandoz διοργάνωνε ομάδες συζήτησης που παρείχαν στους γιατρούς πληροφορίες για την εταιρία, μαζί με ένα σαββατοκύριακο ψυχαγωγίας. Ο σκοπός του ταξιδιού ήταν να εξασφαλίσουν περισσότερη συνταγογράφηση προϊόντων της Novartis από τους γιατρούς. Αν ο γιατρός δεν συμφωνούσε να συνταγογραφήσει περισσότερα σκευάσματα της Novartis, τότε δεν του επιτρεπόταν να λάβει μέρος στο ταξίδι. Το έτος 2010 ή το 2011, έλαβε χώρα ένα συνέδριο στη Νέα Υόρκη, όπου μία ομάδα 50-60 γιατρών, που ειδικότερα συνταγογραφούσαν το Onbrez, συμμετείχαν. Οι γιατροί που συμμετείχαν προέρχονταν από την Ελλάδα. Η ημερήσια διάταξη προωθούνταν μόνο στο προσωπικό που συμμετείχε με σκοπό να ‘τους λαδώσουν’ στο Μανχάταν. Τα ονόματα των ιατρών είχαν καταχωρηθεί στα περιφερειακά σχέδια. Οι εργαζόμενοι στην Sandoz είχαν μία πιστωτική κάρτα American Express, η οποία χρησιμοποιούνταν για όλα τα γεύματα και την ψυχαγωγία των ιατρών. Υπήρχε περίπτωση οι γιατροί να προκαταβάλουν τα χρήματα για το συνέδριο και να αποζημιωθούν από την Sandoz μέσω απατηλών τιμολογίων. Η Sandoz ήταν προσεκτική με τα συνέδρια και τις ομάδες συζήτησης στις ΗΠΑ καθώς οι ΗΠΑ είχαν την φήμη του αυστηρού. Το 2012, ο ΔρΑλέξανδρος Καλκάνης παρακολούθησε το Παγκόσμιο Συνέδριο για το Άσθμα και COPD στη Νέα Υόρκη. Ο Καλκάνης συνταγογραφούσε το Onbrez για τη Novartis. Η Sandoz δεν πλήρωσε για το ταξίδι του ιατρού (εισιτήρια ή ξενοδοχείο) γιατί ο γιατρός ήταν ήδη στις ΗΠΑ για μία προσωρινή αποστολή εκπαίδευσης. Η Novartis έστειλε τον Καλκάνη στο συνέδριο γιατί τα έξοδα εγγραφής ήταν υψηλά και η Novartis ήθελε να διατηρήσει τον αριθμό συνταγογραφήσεων του Καλκάνη. Ήταν κοινή πρακτική για τη Novartis να πληρώνει τα έξοδα εγγραφής για τους γιατρούς προκειμένου να συμμετάσχουν στο συνέδριο εξαιτίας της

επιστημονικής

φύσης

της

πληροφορίας

που

παρουσιαζόταν.

Ο

Καλκάνης

παρακολούθησε το συνέδριο και δεν ήταν ομιλητής. Ο Καλκάνης είχε στενή σχέση με τον Σταύρο Ντογιάκο (Σταύρο), πλέον εκτελεστικό διευθυντή του οφθαλμολογικού τμήματος της Novartis στις ΗΠΑ. Ο Σταύρος ήταν ο απευθείας αναφέρων στον Jan Schluechter, τον γενικό διευθυντή εμπορικής προώθησης της Novartis. O Γεώργιος Ζαρκαλής, Διευθυντής Πωλήσεων, απευθείας αναφερόταν στον Σταύρο. Ο Σταύρος κατήρτιζε όλα τα σχέδια με τα οποία

χρήματα δίδονταν στους γιατρούς. Το 2009 ο Σταύρος ήταν ο διευθυντής σχεδίου για το Diovan και μετά ανέλαβε για το Onbrez για ένα έτος.

O Σταύρος επινόησε το πρόγραμμα της Νovartis ‘ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ’ (ΕΧΑCTLY). Το EXACTLY ήταν ένα από τα μέσα πληρωμής ιατρών. Το πρόγραμμα ξεκίνησε ως μία ΦΑΣΗ 4 μιας ψευδούς κατάρτισης-σπουδής, που κατέβαλε στους γιατρούς 3.000-4.000 Ευρώ για κάθε πρόγραμμα. Το πρόγραμμα ήταν για κάθε ένα ξεχωριστά σκεύασμα της Νovartis. Για παράδειγμα, στο πρόγραμμα EXACTLY, τρεις αντιπρόσωποι πωλήσεων πήγαν στον ίδιο γιατρό για τρία διαφορετικά φάρμακα. Οι γιατροί έπρεπε να συνταγογραφήσουν φάρμακα της Novartis για να πληρωθούν.Τα χρήματα που δίδονταν στους γιατρούς από το πρόγραμμα EXACTLY ερχόντουσαν απευθείας από το επιτελείο της Novartis στη Βασιλεία της Ελβετίας, γνωστά ως B-Money. Ομοίως, σε σχέση με τα ηλεκτρονικά πάνελ, οι αντιπρόσωποι πωλήσεων συμπλήρωναν ερωτηματολόγια έρευνας αγοράς για τους γιατρούς, ώστε να πληρωθούν. Η Ελένη Βάρδη, μία εργαζόμενη στο τμήμα προώθησης (marketing), επιθεωρούσε και ενέκρινε τις συμπληρωθείσες έρευνες και προωθούσε τις πληρωμές στους γιατρούς. Το

πρόγραμμα

EXACTLY

σταμάτησε

αιφνιδίως

και

ο

Σταύρος

διηύθυνε

τον

επαναπροσδιορισμό όλων των εγγράφων του EXACTLY. O Aντώνης Werner Σαρλικιώτης σχεδίαζε να καταστρέψει έγγραφα ερευνών ώστε να αποκλείσει τυχόν αποκαλύψεις. Ένας κατάλογος καταρτίσθηκε από το Τμήμα Πληροφορίας της Τεχνολογίας της Sandoz. To Tμήμα αυτό ανέλυσε τα έγγραφα που είχαν αποθηκευθεί σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές αντιπροσώπων πωλήσεων και διευθυντών πωλήσεων. Ο Αλέξανδρος Μπούλλιας και ο FNU Koντανίκος ήταν υπεύθυνοι για τoν κατάλογο της ηλεκτρονικής πληροφορίας. Τα έγγραφα καταστράφηκαν καθώς το EXACTLY ήταν το μεγαλύτερο σχέδιο πληρωμής μαύρων χρημάτων στους γιατρούς που εκπονήθηκε από την Novartis. Το σχέδιο ήταν τόσο μεγάλο και γιγαντώθηκε πολύ γρήγορα. Τα αποτελέσματα και η αύξηση του μεγέθους δεν είχαν βάσιμη εξήγηση και ήταν λιγότερο υπερασπίσιμα, γεγονός που οδήγησε στην καταστροφή

του

αποδεικτικού

υλικού.Το

πρόγραμμα

EXACTLY

επέτρεπε

στους

αντιπροσώπους και στους διευθυντές πωλήσεων να ‘σπρώχνουν’ τρία σκευάσματα της Novartis σε κάθε γιατρό.Το κεντρικό επιτελείο της Novartis προέβλεπε τα χρήματα που θα καταβάλλονταν στους γιατρούς στο πλαίσιο του σχεδίου EXACTLY. Η καταστροφή των εγγράφων στόχευε στην απόκρυψη του προγράμματος από τους Έλληνες ρυθμιστές, όχι από το επιτελείο της Novartis.

H Μαριάνθη Ψάχα πήγε στο Κιότο της Ιαπωνίας μαζί με 120 γιατρούς για επτά ημέρες. Οι οικογένειες των γιατρών δεν παρακολούθησαν το συνέδριο. Δεν υπήρχε καμία εκπαίδευση ή γνώση κατά την διάρκεια του συνεδρίου. Οι γιατροί επισκέφθηκαν το συνέδριο την πρώτη ημέρα για να λάβουν το πρόγραμμα του συνεδρίου και την τελευταία ημέρα για να παραλάβουν το πιστοποιητικό παρακολούθησης. Η Sandoz πλήρωσε περίπου 5.000 Ευρώ για κάθε γιατρό που αναλυόταν σε 3.000 Ευρώ για μετάβαση και ξενοδοχείο και 2.000 Ευρώ για δραστηριότητες. Το κόστος επιμεριζόταν μεταξύ διαφόρων κέντρων εξόδων στα οικονομικά αρχεία της Sandoz. Η Sandoz έλαβε περισσότερες από 100 συνταγογραφήσεις από καθένα εκ των γιατρών που συμμετείχαν στο συνέδριο του Κιότο. Η Sandoz πλήρωσε για μία εβδομαδιαίας διάρκειας ομάδα συζήτησης για ένα επιλεγέν γκρουπ ιατρών και έκανε όλες τις συμφωνίες. Ένας ψυχολόγος παρουσίαζε μία δίωρη παρουσίαση στους γιατρούς.Ο ψυχολόγος ήταν εκεί για να εκτιμήσει συμπεριφορές και χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία για να έρθουν οι γιατροί σε ένα θέρετρο. Τα επιστημονικά αποτελέσματα και αναφορές της δίωρης παρουσίασης επικοινωνούνταν ώστε η Sandoz να αποφύγει

εντοπισμό

από

τον

ΕΟΦ.

Οι

εναπομείνασες

δραστηριότητες

του

σαββατοκύριακου ήταν διαφορετικοί τύποι ψυχαγωγίας για τους γιατρούς που πληρώνονταν από την Sandoz. Η Sandoz παρείχε όλα τα γεύματα για τα μέλη της ομάδας συζήτησης. Tα σαββατοκύριακα οργανώνονταν σε διαδραστικά γκρουπ και οι γιατροί ενθαρρύνονταν να φέρουν και τις οικογένειές τους. Οι λογαριασμοί και τα τιμολόγια που σχετίζονται με τις ομάδες συζήτησης αποδεικνύουν ότι δεν υπήρχαν επιστημονικά γεγονότα. Οι γιατροί που μετείχαν στις ομάδες συζήτησης εκτός πόλης συμφωνούσαν στον ορισμό αριθμού συνταγογραφήσεων που έπρεπε να εξασφαλισθεί εκ των προτέρων. Οι διάλογοι για τις αναμενόμενες συνταγογραφήσεις γίνονταν προσωπικά στα γραφεία του κάθε γιατρού.Κάποιες εκ των συνταγών έπρεπε να γραφούν πριν τις ομάδες συζήτησης και οι υπόλοιπες γράφονταν μετά. Σχέδιο 2-Ηλεκτρονικά πάνελ Τα ηλεκτρονικά πάνελ ήταν ένα πρόγραμμα που εκπόνησε η Νovartis. O στόχος του προγράμματος ήταν η συγκέντρωση πληροφοριών για ιατρικούς σκοπούς και την διεύθυνση έρευνας marketing. Οι επιλεγέντες ιατροί που συμμετείχαν στην έρευνα προώθησης αποζημιώνονταν.Τα ηλεκτρονικά πάνελ δημιουργήθηκαν ώστε να δίνονται

χρήματα σε γιατρούς ως δωροδοκία επί σκοπώ αύξησης των συνταγογραφήσεων. Αυτό το πρόγραμμα χρησιμοποιήθηκε για την αύξηση πωλήσεων των σκευασμάτων της Novartis.Στους γιατρούς γνωστοποιούνταν ότι θα λάμβαναν μία έρευνα για διερεύνηση αγοράς και όταν ολοκληρωνόταν η έρευνα, θα γινόταν και η πληρωμή. Οι γιατροί γενικά πληρώνονταν εντός χρονικού διαστήματος ενός μηνός από την ολοκλήρωση της έρευνας. Οι χειρόγραφες έρευνες μερικές φορές συμπληρωνόντουσαν από τους αντιπροσώπους πωλήσεων. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων συμβούλευαν τους γιατρούς στην συμπλήρωση των ηλεκτρονικών ερευνών. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων της Sandoz πήγαιναν στους γιατρούς (στα ιατρεία) και συζητούσαν για τις παραμέτρους των δωροδοκιών.Οι αντιπρόσωποι ενημέρωναν τους γιατρούς ότι θα έπαιρναν 500-1000 Ευρώ για συγκεκριμένο αριθμό συνταγογραφήσεων φαρμάκων της Novartis. O μέσος όρος που πληρωνόταν σε κάθε γιατρό την φορά ήταν 500 Ευρώ. Ο λόγος ήταν ότι τα 1000 Ευρώ θα φάνταζαν ιδιαιτέρως μεγάλο και ύποπτο ποσό για έρευνα αγοράς. Η συνταγογράφηση για κάθε γιατρό ήταν ένας μέσος όρος 1.5 κουτιά. Η Sandoz επικοινώνησε τον λόγο των ηλεκτρονικών πάνελ σε ένα τακτικό σχέδιο που έδειξε ότι τα ηλεκτρονικά πάνελ προορίζονταν να παράσχουν έρευνα από την ελληνική αγορά φαρμάκων για τα γενόσημα. Tα γενόσημα απειλούσαν την αγορά των φαρμάκων της Novartis. Δεν υπήρχε καμία αξία στις πληροφορίες που ελήφθησαν μέσω των ερευνών. Η Sandoz αρχικά ήθελε να δωροδοκήσει 400 γιατρούς κατά την πραγμάτωση του προγράμματος ηλεκτρονικού πάνελ.Αυτό έγινε με διάφορους τρόπους. Το πρώτο κύμα περιελάμβανε 100 γιατρούς και το δεύτερο κάτι περισσότερο από 100 γιατρούς. Οι γιατροί είχαν την δυνατότητα να λαμβάνουν πολλαπλές πληρωμές σε κάθε κύμα. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων λάμβαναν ένα ποσό για το σύνολο που θα δίδονταν στους γιατρούς. Η Sandoz διέκρινε ελκυστικούς γιατρούς εφαρμόζοντας ένα σύστημα κατάταξης. Οι γιατροί χωρίζονταν σε κατηγορία Α, Β ή Γ με βάση τον αριθμό των ασθενών που κάθε γιατρός θεράπευε με φάρμακα της Novartis. Oι γιατροί μετά χωριζόντουσαν σε υποκατηγορία 1,2 ή 3. Η υποκατηγορία βασιζόταν στη σχέση που είχε ο γιατρός με την Novartis. Στην πρώτη κατηγορία ανήκαν οι γιατροί ‘φίλοι’ της Novartis, στη δεύτερη αυτοί που ήταν στη μέση και στην τρίτη, ανήκαν αυτοί που δεν ήταν φίλοι με την Νοvartis. Oι γιατροί της κατηγορίας 1 είχαν την δυναμική της αύξησης των προϊόντων της Novartis. Όπως και να χει, οι γιατροί αυτοί γενικά συνταγογραφούσαν περισσότερα προϊόντα της Pfizer ή της Bayer. To

πρόγραμμα ηλεκτρονικού πάνελ επικεντρωνόταν κυρίως στους γιατρούς της κατηγορίας Α1, Α2 και Α3. Η Sandoz χρησιμοποιούσε έναν πωλητή, τον Zeincro, για το πρόγραμμα ηλεκτρονικού πάνελ.Η συνήθης διαδικασία έρευνας προώθησης περιελάμβανε την επιλογή από τον Ζeincro ιατρών χωρίς η εταιρία να γνωρίζει τις ταυτότητές τους και αποστολή σε αυτούς μίας τυχαίας έρευνας. Πάντως η Sandoz όριζε τα ποσά που θα καταβάλλονταν και προωθούσε τη λίστα στον Zeincro.Η Sandoz κοινοποιούσε την λίστα των επιλεγέντων ιατρών και τα ποσά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων βοηθούσαν τους γιατρούς στην συμπλήρωση της έρευνας ή

το 80% περίπου

συμπληρωνόταν από τους ίδιους τους αντιπροσώπους.Ο Zeincro γνωστοποιούσε στους αντιπροσώπους πωλήσεων της Sandoz ότι ο συγκεκριμένος γιατρός είχε πληρωθεί. Ο αντιπρόσωπος πωλήσεων θα πίεζε τον γιατρό για τις συνταγογραφήσεις μετά την προώθηση της πληρωμής. Η διαπραγμάτευση επείχε θέση συμφωνίας μεταξύ του Zeincro και του γιατρού αντί της Sandoz και του γιατρού. Ο Zeincro χρησιμοποιούνταν ως όχημα δωροδοκίας. Τα ποσά που ο Ζeincro πλήρωνε στους πωλητές (εμπόρους) δεν ήταν μαύρα χρήματα γιατί τα χρήματα δίδονταν στους γιατρούς για έρευνα προώθησης. Η έρευνα δεν άξιζε 500-1000 Ευρώ και χρειάζονταν μόνο δέκα λεπτά για να συμπληρωθεί από τους γιατρούς.

Tα συμπληρωθέντα στοιχεία από τους γιατρούς χρησιμοποιούνταν προς επιβεβαίωση του αριθμού των συνταγογραφήσεων του κάθε γιατρού. Οι γιατροί δεν είχαν την δυνατότητα να καθορίσουν τον αριθμό συνταγογραφήσεων που περιέγραψαν. Ήταν παράνομο υπό το Ελληνικό Δίκαιο για τους γιατρούς να παρέχουν πληροφορίες συνταγών στους αντιπροσώπους πωλήσεων αφ΄ής στιγμής περιλαμβανόντουσαν και πληροφορίες των ασθενών. Από την στιγμή που η διαπραγμάτευση συνιστούσε συμφωνία, ο γιατρός υποχρεούνταν να επιδείξει στον αντιπρόσωπο πωλήσεων τον αριθμό συνταγογραφήσεων. Το 2009, όταν η Νovartis ήταν κάτω από τεράστια πίεση, οι αντιπρόσωποι πωλήσεων υποχρέωσαν τους γιατρούς να δώσουν τηλεφωνικούς αριθμούς ασθενών στους αντιπροσώπους. Οι αντιπρόσωποι επικοινωνούσαν με τους ασθενείς για να επιβεβαιώσουν ότι οι τελευταίοι λάμβαναν φάρμακα της Novartis. Oι αντιπρόσωποι μιλούσαν με τους ασθενείς χωρίς την έγκριση των ιατρών. Το πρόγραμμα ηλεκτρονικού πάνελ διευθύνονταν από τον Γεώργιο Σιμεολόρδη, διευθυντή της Sandoz. Όλες οι επαφές με τον Zeincro γίνονταν μέσω Σιμεολόρδη. Δεν υπήρχαν

επιστημονικοί διευθυντές ή ιατρικοί σύμβουλοι που να ασχολούνται με αυτό το πρόγραμμα. Τα αποτελέσματα ερευνών ηλεκτρονικού πάνελ αποστέλλοντο στο Διευθυντή Μarketing στην Sandoz με την μορφή αναφοράς. Η αναφορά γινόταν για κάλυψη των ιχνών του σχεδίου δωροδοκίας. Δεν υπήρχε απόδειξη ότι τα αποτελέσματα της έρευνας ελέγχονταν. Σαν γενική πρακτική, ο Διευθυντής Marketing έβαζε την αναφορά στην άκρη, καθώς δεν υπήρχε κέρδος από αυτή. Τα αποτελέσματα δεν γνωστοποιούνταν ποτέ σε άλλους εργαζόμενους της Sandoz ή εντός του τμήματος.Ένα παράδειγμα μίας αρμόζουσας εταιρικής πρακτικής θα ήταν η γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων.

H Novartis διεξήγαγε μία νόμιμη έρευνα για υπέρταση COPD. Τα αποτελέσματα αυτής συζητήθηκαν σε συναντήσεις πωλήσεων. Η Sandoz δεν είχε σε ισχύ σπουδές marketing. Oι μόνες σπουδές που έγιναν για την Sandoz ήταν μέσω ηλεκτρονικών πάνελ και ήταν ‘βρώμικες έρευνες’. Όλες οι σπουδές έρευνας που πραγματοποιήθηκαν μέσω πωλήσεων ήταν ψευδείς.

O Zeincro θα έπρεπε να εκδώσει τιμολόγια πληρωμής στους γιατρούς για τις έρευνες προώθησης αλλά η Sandoz εξέδιδε τιμολόγια προς τους γιατρούς. Υπάρχουν περισσότεροι από 57,000 εν ενεργεία γιατροί στην Ελλάδα. Μία οπτική όλου του χρήματος που εισήλθε στην αγορά και ο πιθανός έλεγχος της αγοράς ήταν σε μία αναφορά. Η αναφορά ήταν δυναμική και όλοι οι αντιπρόσωποι πωλήσεων είχαν πρόσβαση στο σύστημα. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων δεν είχαν πρόσβαση στο να επεξεργασθούν τα νούμερα του εγγράφου κατά τη διάρκεια του τριμήνου. Στο τέλος του τριμήνου το σύστημα SRM άνοιγε το έγγραφο προς επεξεργασία για μία εβδομάδα. Οι αντιπρόσωποι και διευθυντές πωλήσεων ενημέρωναν το έγγραφο εντός της εβδομάδας για να επιβεβαιώσουν ότι τα χρήματα πήγαν στους κατάλληλους γιατρούς. Εντός των εγγράφων Excel της Microsoft, υπήρχαν κρυμμένα, φύλλα, στήλες και σειρές (ταξινομήσεις). Τα κρυμμένα φύλλα, στήλες, σειρές περιείχαν φόρμες και υπολογισμούς καθορισμού κατά πόσο το συνολικό ποσό κατανομής (διασποράς) ήταν το ορθό. Οι κρυμμένες φόρμες επίσης μετέδιδαν τους αριθμούς σε άλλα φύλλα Excel της Sandoz. Αυτό το έγγραφο επιβεβαίωνε ότι οι γιατροί κατηγορίας A1, A2 και Α3 είχαν έναν ικανό αριθμό επισκέψεων από διευθυντές και αντιπροσώπους πωλήσεων εντός του τριμήνου. Σε κάθε περιφερειακό σχέδιο, υπήρχε μία κρυφή ετικέτα στο έγγραφο του Excel με την ονομασία

‘γιατροί’ που αποτελούσε σύνδεσμο ανάμεσα σε διαφορετικά Excel. Αυτό υπήρχε προς διασφάλιση ότι υπήρχε μία κοινή γλώσσα ανάμεσα στα διαφορετικά φύλλα Excel.

To σύστημα Φαραώ περιελάμβανε πληροφορίες πωλήσεων για εμφάνιση αγορών και αναλυόταν ώστε να καταστεί βέβαιο ότι κάθε αντιπρόσωπος πωλήσεων άγγιζε τον στόχο. Ο ετήσιος στόχος της Sandoz ήταν 12% ως μερίδιο αγοράς. Αν ο αντιπρόσωπος πωλήσεων δεν πετύχαινε τον στόχο, λάμβανε μία φτωχή αναφορά δράσης. Ο Ευθύμιος Νικολόπουλοs, (γνωστός στον συντάκτη ως Ευθύμιος Νικολόπουλος) Διευθυντής Πωλήσεων και Λειτουργικού Marketing της Novartis, μπορεί να επιβεβαιώσει τις πολιτικές της εταιρίας και τις διαδικασίες για το προαναφερθέν σχέδιο. Η Susanne Gruber ήταν η επικεφαλής του Τμήματος Πωλήσεων και Λειτουργικού Marketing της Novartis, μέχρι το 2010. To τμήμα αυτό συμπεριέλαβε δεδομένα, marketing και σχέδια τακτικής και περιφερειακά σχέδια για την Sandoz. Η Gruber προώθησε τον Xαράλαμπο Γιαννούλη να την αντικαταστήσει. Επιπλέον των ερευνών marketing με ηλεκτρονικά πάνελ, oι αντιπρόσωποι πωλήσεων προμήθευαν τα νοσοκομεία με εξοπλισμό δωρεάν ως αντάλλαγμα για τις αυξημένες συνταγογραφήσεις. Σχέδιο Δωροδοκίας 3.Ψευδή Τιμολόγια. Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2016, η Sandoz ξόδεψε 15.000 Ευρώ σε ψευδή τιμολόγια για την παραγωγή διαφημιστικών εντύπων. Ο πωλητής κρατούσε το 10% και χρησιμοποιούσε το υπόλοιπο για να πληρώσει τους γιατρούς που η Sandoz αναγνώριζε. H ηγετική ομάδα ήθελε τον Αθανασιάδη να καλύπτει τις δωροδοκίες ως νόμιμα έξοδα (ελεύθερη μετάφραση). Σχέδιο 4. Απευθείας πληρωμή των γιατρών Το πρώτο άγνωστο όνομα, ο Πιτσιλίδης, κρατούσε όλα τα αρχεία και ενέκρινε όλες τις πληρωμές. Ο Πιτσιλίδης ζητούσε από τους διευθυντές πωλήσεων την λίστα όλων των γιατρών που έπρεπε να πληρωθούν.Τον Σεπτέμβριο του 2013 η Sandoz σταμάτησε την προώθηση με ηλεκτρονικά πάνελ. Η ηγετική ομάδα της Sandoz, είχε μία επαφή κατά την οποία ζήτησε από όλους τους περιφερειακούς διευθυντές πωλήσεων να παρέχουν λίστα των γιατρών της κατηγορίας Α. Τους ενημέρωσε ότι τα ηλεκτρονικά πάνελ ήταν μία παράνομη μέθοδος και ότι οι γιατροί θα πληρώνονται απευθείας από τον Πιτσιλίδη.

Πώληση της Sandoz.

H Novartis σκόπευε να πωλήσει την Sandoz. H εταιρία δωροδόκησε γιατρούς ώστε μελλοντικοί αγοραστές να έχουν την εντύπωση ότι η Sandoz ήταν πιο επικερδής. Η εταιρία ήθελε να αυξήσει το μερίδιο αγοράς στην Ελλάδα (και) να φανεί πιο ελκυστικό. Προϋπολογισμός Η Βασιλεία ενέκρινε τον προϋπολογισμό της Novartis σε μία προσέγγιση προς τα κάτω. Η Ελλάδα είχε μεγαλύτερα διαφημιστικά έξοδα από την Γαλλία ή την Γερμανία. Ο προϋπολογισμός του τμήματος επικοινωνίας ενισχύθηκε σημαντικά, ιδίως για έξοδα προώθησης. Το αρχικό ποσό για τον προϋπολογισμό ήταν περίπου 40,000 Ευρώ. Το ποσό αυξήθηκε στα 500,000 Ευρώ, επιπλέον στα 500,000 Ευρώ για την πρόσβαση στην αγορά με ένα επιπρόσθετο κονδύλιο για πρόσβαση αγοράς στον τομέα της ογκολογίας. Ο προϋπολογισμός αναθεωρούνταν κάθε έξι μήνες σύμφωνα με την πολιτική της εταιρίας. Η εταιρία είχε συναντήσεις επιθεώρησης επιχειρηματικότητας κατά τις οποίες κάθε επικεφαλής τομέα συνομιλούσε με τον Εric Cornut, Eπικεφαλή του Περιφερειακού Τμήματος Φαρμάκων της Ευρώπης και Γενικό Εμπορικό Διευθυντή, για τη γενική εικόνα των δράσεων που λάμβαναν χώρα και οργανώνονταν για κάθε τομέα. Γίνονταν συζητήσεις για τις μεθόδους που απέδιδαν και για ζητήματα που έπρεπε να επιλυθούν για κάθε τμήμα.

PUBLICIS HELLAS Μία παγκόσμια συμφωνία

προμήθειας πραγματώθηκε η οποία επικεντρώθηκε στις

επαφές με πωλητές μέσων (media). H παγκόσμια συμφωνία δημιούργησε έναν κεντρικό πωλητή, την Publicis Hellas, την οποία όλες οι φαρμακευτικές εταιρίες κάθε χώρας χρησιμοποιούσαν για διαφημίσεις. Ο Πρόεδρος της Publicis ήταν ο Αντόας Πασσάς (γνωστός στον συντάκτη ως Αντώνης Πασσάς).Η Publicis Hellas ήταν η πατρική εταιρία της Zenith Media. H Αντιγόνη Γαλάνη ήταν η Αντιπρόεδρος της Zenith Media. Σύμφωνα με τη διάρθρωση της εταιρίας, κάτω από την Zenith Media, ήταν η ΙΝΚΑΝ. Η ΙΝΚΑΝ στόχευε στις ψηφιακές διαφημίσεις και αργότερα, πτώχευσε. Ο ιδιοκτήτης της Publicis Hellas ήταν ο Θωμάς Αντωνιάδης. Το ιδανικό αποτέλεσμα ήταν οι φαρμακευτικές εταιρίες να αποκτήσουν καλύτερες τιμές για διαφήμιση. Το 2014, το Τμήμα Αγοράς της Novartis πίεζε ώστε να κατέχει όλα τα μέσα μέσω της Publicis Hellas. Yπήρχε μία φήμη ότι η Publicis Hellas χρησιμοποιούσε την Zenith Media σαν όχημα ώστε να χειραγωγεί την αγορά χρησιμοποιώντας μικρότερες εταιρίες για επιχειρήσεις. Οι

μικρότερες εταιρίες λάμβαναν στο τέλος του έτους επιστροφές χρημάτων. Η Zenith Media χρέωσε την Novartis με τέλος διεκπεραίωσης 6%. Η Ζenith Media απευθύνθηκε στις άλλες εταιρίες media και ζήτησε ποσοστό 20%. Αυτή ήταν κοινή πρακτική στη βιομηχανία μέσων στην Ελλάδα. Η Publicis Hellas επίσης ζήτησε σημαντική παρακράτηση αμοιβών (προμηθειών) ύψους 12.000-15.000 Ευρώ τον μήνα. Σύμφωνα με την πολιτική, η Zenith προβλεπόταν να εκδίδει τιμολόγια με ένα αντίγραφο της διαφήμισης ή μία λήψη από την ιστοσελίδα απευθείας προς το λογιστήριο της Novartis.

To λογιστήριο

αντιστοιχούσε τα τιμολόγια στο πακέτο της Zenith. H Zenith παρείχε

στιγμιότυπα οθόνης ιστοσελίδων που δεν υπήρχαν στη Novartis.

Yπήρχε μία εξαίρεση στην τροποποίηση της παγκόσμιας συμφωνίας. Η Novartis μπορούσε να επιλέγει μικρότερους πωλητές εάν υπήρχε συνεργασία με μέσα ειδικευόμενα στην υγειονομική περίθαλψη. Οι μικροί πωλητές ζητούσαν να πληρώνονται απευθείας από την Novartis από την στιγμή που ο μέσος κύκλος πληρωμής προς τους πωλητές διαρκούσε εννέα μήνες όταν η πληρωμή προωθούνταν μέσω της Publicis Hellas αντί τεσσάρων μηνών, οσάκις η πληρωμή προωθούνταν απευθείας μέσω της Novartis.

H ευθύνη (αρμοδιότητα) της Publicis Hellas συνίστατο στο αναζητά ψεύτικες ιστοσελίδες και απατηλές διαφημίσεις, που δεν υπήρχαν. Ειδικοί πωλητές λάμβαναν τιμολόγια μέσω της Publicis Hellas χωρίς τον πρέποντα διαγνωστικό έλεγχο. Η Publicis ήταν υπεύθυνη να επαληθεύει τους πωλητές. Σε κάθε περίπτωση λάμβαναν 6% επιστροφή από όλες τις συναλλαγές. Η Publicis ανέβαζε στιγμιότυπα οθόνης των συγκεκριμένων διαφημίσεων και δεν έκανε περαιτέρω έρευνα στα μέσα ενημέρωσης ή περαιτέρω ανάλυση. Ο Πασσάς ήταν γνώστης της κουλτούρας της Publicis και αναβαθμίστηκε σε Πρόεδρο του γκρουπ. Ήταν πιθανό οι οικονομικοί διευθυντές της Publicis Hellas και της Novartis να είχαν μία εμπιστευτική συμφωνία πως αν ορισμένοι πωλητές είχαν κοκκινήσει, να επιτρέπουν την προώθηση των πληρωμών. Η διαδικασία έγκρισης της Novartis για την πληρωμή των τιμολογίων είχε ως εξής: 1.

Οι υπεύθυνοι αγοράς εισήγαγαν την πληροφορία στο σύστημα της Novartis.

2.

Πρώτο στάδιο έγκρισης από τον διευθυντή του τμήματος αγοράς. Ο διευθυντής

αυτός ήταν υπεύθυνος για άσκησης επίβλεψης, επικύρωση σχέσης πωλητών και είσοδο παραμέτρων στο σύστημα.

3.

Δεύτερο στάδιο έγκρισης από τον διευθυντή του τμήματος εξόδων ή τον υπεύθυνο

του τμήματος επικοινωνίας. Οι διευθυντές δεν δύναντο να εγκρίνουν τις δικές τους εισαγωγές.

4.

Επόπτης διευθυντή κέντρου εξόδων.

5.

Έγκριση από γενικό οικονομικό διευθυντή αν το ποσό υπερέβαινε τα 25.000 Ευρώ.

REAL MEDIA Ιδιοκτήτης της REAL MEDIA ήταν ο Νίκος Χατζηνικολάου, δημοφιλής δημοσιογράφος με σημαντική πολιτική επιρροή. Ο Χατζηνικολάου μεγάλωσε σε μία συντηρητική πολιτική οικογένεια. Ο Χατζηνικολάου συναντήθηκε με τον Κωνσταντίνο Φρουζή, Αντιπρόεδρο της Novartis, 3-4 φορές στο γραφείο του Φρουζή κατά την περίοδο 2012-2014. Ο Χατζηνικολάου είχε εύκολη πρόσβαση στο υπουργείο οικονομικών, υπουργείο άμυνας, υπουργείο παιδείας, υπουργείο υγείας και υπουργείο ανάπτυξης. Ο Νίκος κανόνιζε συναντήσεις μεταξύ αυτών των υπουργείων και του Φρουζή. Σε αντάλλαγμα, η Νovartis εξέδιδε τιμολόγια για την Real Media. Για παράδειγμα, χωρίς την χάρη, μία διαφήμιση που γινόταν στη Real Media θα κόστιζε περίπου 2.000 Ευρώ. Η Novartis πλήρωνε 3.000 Ευρώ για τη διαφήμιση. Η διαφήμιση ήταν νόμιμη. Όμως το τιμολόγιο ήταν προσαυξημένο. Η Novartis τιμολογούσε απευθείας στη Real Media έτσι ώστε η Real Media πληρωνόταν εντός τεσσάρων μηνών αντί του πλαισίου των εννέα μηνών και η Real Media δεν χρειαζόταν να πληρώσει την έκπτωση (επιστροφή) 20% στη Zenith.

Oι εταιρίες μέσων ενημέρωσης χρησιμοποιήθηκαν από τη Novartis για πληρωμή δωροδοκιών και ξέπλυμα χρήματος. Οι μικρότερες εταιρίες μέσων ενημέρωσης και η Publicis Hellas είχαν ενταχθεί στο σχέδιο δωροδοκίας. Ο Φρουζής ενέκρινε τις αιτιολογίες για τις δωροδοκίες.

ETHOS MEDIA Ιδιοκτήτης της ETHOS MEDIA ήταν ο Κωνσταντίνος Ουζούνης. Η ΕΤΗΟS MEDIA ήταν μία από τις εταιρίες που χρησιμοποιήθηκε στο σχέδιο δωροδοκίας. Ο Νίκος Μαναδίκες (γνωστός στον συντάκτη ως Νίκος Μανιαδάκης), σύμβουλος υγείας, πρότεινε η Νovartis να συνεργαστεί με την ETHOS MEDIA. ΜΙΝDWORK

Ιδιοκτήτης της MINDWORK ήταν η Σταυρούλα Νικολοβούλου (Λίνα) (γνωστή στον συντάκτη ως Σταυρούλα Νικολοπούλου). Η Λίνα ήταν η σύζυγος του πρώην Υπουργού Οικονομικών και κεντρικού τραπεζίτη της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα (γνωστός στον συντάκτη ως Γιάννης Στουρνάρας). Ο Στουρνάρας ήταν ο κεντρικός τραπεζίτης στην Ελλάδα από τον Ιούνιο του 2012 έως το τέλος του 2013. Ο Στουρνάρας ίδρυσε την IOBE, που ήταν ινστιτούτο που ανέλυε τις οικονομικές τάσεις και παρείχε ακριβές σπουδές στη ΣΒΙΕ φαρμακευτικών τάσεων. Η MINDWORK πραγματοποίησε πληρωμές σε φαρμακευτικές εταιρίες για την Novartis. H MINDWORK χρησιμοποιήθηκε για παροχή συμβουλών, έρευνα αγοράς και άλλες υπηρεσίες. Για παράδειγμα, μία εκδρομή οργανώθηκε σε ελληνικά νησιά για δημοσιογράφους. Υπήρχαν φωτογραφίες που λήφθηκαν κατά το ταξίδι και κύριος ομιλητής ήταν ο FNU ΚΥΡΙΟΒΟΥΛΟΣ, διευθυντής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (γνωστός στον συντάκτη ως Γιάννης Κυριόπουλος). Το ταξίδι περιελάμβανε αυξημένη τιμολόγηση ποσών μέσω της MINDWORK. Το αληθές ποσό του ξενοδοχείου και των γευμάτων ήταν το μισό από την αξία τιμολόγησης. Η MINDWORK ήταν ο οργανωτής και αποζημιώθηκε για την συμμετοχή στο συνέδριο. Το ποσό των 4.000 Ευρώ ήταν χαμηλό σε σχέση με τα ποσά προηγούμενων ετών.

NEW MEDICAL DEVELOPMENT Ιδιοκτήτης της NEW MEDICAL DEVELOPMENT ήταν ο Μανώλης Βουλκίδης (γνωστός στον συντάκτη ως Εμμανουήλ Βουλκίδης). Ο Βουλκίδης ήταν το κεντρικό σημείο επαφής για το ξέπλυμα χρήματος για λειτουργίες της αγοράς. Η προηγούμενη εταιρία του Βουλκίδη ήταν η ΜΕDICAL DEVELOPMENT, η οποία χρεοκόπησε. Μετά την πτώχευση της MEDICAL DEVELOPMENT, η ΝEW MEDICAL DEVELOPMENT ιδρύθηκε από τον γιο του Βουλκίδη, Θεόδωρο Βουλκίδη. Η Novartis προσκάλεσε έναν αναγνωρισμένο δημοσιογράφο να συμμετάσχει σε ένα πάνελ κατά την προεκλογική περίοδο με κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ο Λιαρόπουλος ήταν μέλος του πολιτικού κόμματος ΔΡΑΣΗ. Ο Λιαρόπουλος συστήθηκε σαν πολιτική οντότητα που έκανε εκστρατεία κατά την διάρκεια του πάνελ. Ήταν άλλα τρία άτομα που συμμετείχαν στο πάνελ: Μανώλης Αγγέλακας (γνωστός στον συντάκτη ως Μανώλης Αγγελάκης), Υφυπουργός της Νέας Δημοκρατίας, Βασίλης Κοντοζαμάνης, υποψήφιος με τη Νέα Δημοκρατία, Αθηνά Δρέττα, Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Υγείας. Ο Κοντοζαμάνης δεν έλαβε κάποιο ποσό για την συμμετοχή του. Η Δρέττα ήταν υπεύθυνη για την αποζημίωση φαρμακευτικών προϊόντων.

ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Οι πωλητές του Πιτσιλίδη ήταν ιατρικοί αρθρογράφοι. Ο Πιτσιλίδης είχε ένα σύνδεσμο να πληρώνει τους γιατρούς για την BAYER και υπήρχε ένας συγκεκριμένος προϋπολογισμός για τον Πιτσιλίδη. Ο Φρουζής κατηύθυνε τον Πιτσιλίδη. Ο πωλητής πήγε στους γερμανούς εισαγγελείς για να συζητήσει ισχυρισμούς για ξέπλυμα χρήματος και πρακτικές της BAYER. Ο Πιτσιλίδης αποκλείστηκε από την εσωτερική ομάδα ελέγχου. Στον Πιτσιλίδη επιβλήθηκε πρόστιμο 1 εκατομμυρίου Ευρώ και η εταιρία του πτώχευσε. Λίγο μετά απεβίωσε ο ίδιος.

DIAGNOS PRESS Η δραστηριότητα με την DIAGNOS PRESS επαναλήφθηκε στις οικονομικές ενημερώσεις σε μηνιαία βάση. Η έγκριση της δραστηριότητας γινόταν την ίδια ημέρα κάθε μήνα. Η εταιρία αυτή ήταν η μόνη εταιρία μέσων ενημέρωσης που είχε το δικό της κονδύλιο προϋπολογισμού. Οι δραστηριότητες (ποσά τιμολογίων) με την DIAGNOS PRESS αυξήθηκαν. Σε κάθε περίπτωση η DIAGNOS PRESS παρείχε υπηρεσίες στη Νovartis. Για παράδειγμα η DIAGNOS PRESS έκανε μία διαφήμιση για την Novartis στην οποία η δίκαιη αγοραία αξία για το διαφημιστικό πλαίσιο ήταν 200 Ευρώ και η Νοvartis της κατέβαλε 1200 Ευρώ. Το ποσό τιμολογίου γενικά ήταν προσαυξημένο κατά έξι φορές σε σχέση με την αγοραία αξία της παρεχόμενης υπηρεσίας. Η Νovartis και η DIAGNOS PRESS είχαν απευθείας σχέση τιμολόγησης που επέτρεπε ειδική μεταχείριση. Μέσω της απευθείας έκδοσης τιμολογίου δεν υπήρχε επιστροφή (χρέωση) 20% σε έναν ενδιάμεσο πωλητή και οι όροι πληρωμής ήταν εντός 60 ημερών αντί εντός 140 ημερών. Η πολιτική των όρων πληρωμής της Νοvartis κυμαίνονταν στις 120 ημέρες.

MEDIAHOUSE H MEDIAHOUSE τραβούσε την κυκλοφορία οιαδήποτε διαφήμισης στο διαδίκτυο. Η MEDIAHOUSE

παρείχε υπηρεσίες μέσων ενημέρωσης στην ανάλυση διαφήμισης σε

σύγκριση με άλλες μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες. Η Νovartis δεν πλήρωνε για ανάλυση μέσων καθώς οι διαφημίσεις καθορισμένης τιμής ήταν σπάνιες και υπήρχαν πλασματικές αγορές (εκροές).Η Νovartis λάμβανε δωρεάν ανάλυση από τις εταιρίες για να καθορίσει την επίδραση της διαφήμισης. Οι πωλητές παρείχαν στη Novartis καταλόγους τιμών που ήταν αυξημένοι. Η Νovartis πλήρωνε το τιμολόγιο του πωλητή και την τιμή χωρίς να εκπονεί περαιτέρω έρευνα για την αξία της διαφήμισης. Το τμήμα πηγών της Νοvartis ήταν υπεύθυνο για την επαλήθευση της

ακρίβειας των δεδομένων και την αναζήτηση της συμβουλής της MEDIAHOUSE στη διαχείριση ασυμφωνιών (αποκλίσεων). ΒΟΥΛΚΙΔΗΣ Μεταξύ 2009-2014 ο Βουλκίδης ήταν η βασική εταιρία που ξέπλυνε χρήματα για το τμήμα πρόσβασης αγοράς της Novartis. O Boυλκίδης είχε μία μικρή εταιρία και παρείχε απατηλές υπηρεσίες ή παρήγαγε (εξέδιδε) αυξημένα τιμολόγια για την Novartis. Για παράδειγμα, ο Βουλκίδης έκανε μία ποδοσφαιρική διαφήμιση σε μία ιστοσελίδα για την Novartis. O Bουλκίδης τράβηξε μία φωτογραφία και την χρησιμοποίησε για πέντε συναπτά έτη. Αυτά τα χρήματα χρησιμοποιούνταν για την δωροδοκία κυβερνητικών αξιωματούχων. Αυτό ήταν ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο και υποστηρίζεται ότι η Νovartis γνώριζε ότι αυτή η δραστηριότητα συνεχιζόταν για πέντε χρόνια. Η κύρια επαφή του Βουλκίδη ήταν με τον Φρουζή. Ο Βουλκίδης ξέπλενε χρήματα με την ίδια ικανότητα για το τμήμα διαβήτη της Νovartis. O Σπύρος Σπυρόπουλος ήταν ο επικεφαλής του τμήματος διαβήτη.Διαχειρίστρια του διαβήτη ήταν η Ελένη Βαρδή. Ο Βουλκίδης έγινε δεκτός σαν πωλητής. Ο Σπυρόπουλος εναλλάχθηκε στο τμήμα οφθαλμολογίας υπό την Μαριάνθη Ψάχα, Διευθύντρια Οφθαλμολογίας. Ο Σπυρόπουλος ζήτησε από τον Βουλκίδη να ξεπλένει χρήματα για την οφθαλμολογία και η POSHA (;) ενέκρινε τον Βουλκίδη.Ο εμπορικός διευθυντής για τον διαβήτη Νικόλαος Τσενεκίδης (γνωστός στον συντάκτη ως Νίκος Τσενεκίδης) γνώριζε επίσης για το ξέπλυμα χρήματος μέσω Βουλκίδη. Ο Βουλκίδης εκτύπωσε ενημερωτικά φυλλάδια μία φορά και η τιμή διαμορφώθηκε με βάση τις ανάγκες του Φρουζή. Ο Βουλκίδης άλλαξε το ποσό τιμολογίου ή την τιμή των φυλλαδίων με βάση την απαίτηση του Φρουζή. Τα φυλλάδια αφορούσαν ένα ορφανό σκεύασμα για την ελονοσία και για την κλινική ογκολογία.

MSPS H MSPS ήταν η εταιρία που αντικαταστάθηκε από την PRESTIGE. Iδιοκτήτρια της εταιρίας ήταν η Christina Hohlakidan, που ήταν φίλη του Φρουζή. Η ΜSPS καθιέρωσε την αύξηση πωλήσεων για την Novartis και προσέφερε παρακολούθηση μέσων ενημέρωσης με ένα μηνιαίο τέλος. Η παρακολούθηση μέσων ήταν μία ξεχωριστή συμφωνία. Η Νοvartis δεν συμμετείχε σε αυτή την συμφωνία, παρά μόνο σε μία περίπτωση ενός γεγονότος διαβήτη.

MAVIRKIOS Το 2013, ο Φρουζής ήθελε τον Μαυίρκιο (γνωστό στον συντάκτη ως Παναγιώτης Μαυρίκος) να γίνει η επόμενη εταιρία ξεπλύματος χρήματος. Ο Μαυίρκιος είχε εμπλακεί στο σχέδιο δωροδοκίας. Ο Μαυίρκιος έβαλε διαφημιστικό χώρο σε ιστοσελίδες για την Novartis. H Zenith Media ήταν υπεύθυνη για την παροχή ανάλυσης όλων των διαφημίσεων στα media.

O Μαυίρκιος ήταν η γέφυρα ανάμεσα στη Novartis και τους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ο Μαυίρκιος είχε πρόσβαση σε 3-4 υπουργούς υγείας (OUZIOUS, KTENDIS, MUROKOY και PISTILITY).

VIJAY IYENGAR (VIJAY) O VINJAY ήταν ένας πρώην απασχολούμενος στην Novartis και ήταν γνώστης του μεγάλου προϋπολογισμού. Ο VIJAY ήρθε στη Νovartis στην Ελλάδα το 2009 και μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ τον Φεβρουάριο του 2011. Ο VIJAY ήταν ο επικεφαλής της ογκολογίας. Ο VIJAY είχε γνώση των μεθόδων που χρησιμοποιούνταν για το ξέπλυμα χρήματος της Novartis που χρησιμοποιούνταν για τις δωροδοκίες. Για μία συνάντηση προϋπολογισμού το 2010, ο προϋπολογισμός ορίστηκε στο 1 εκατομμύριο Ευρώ συν 100.000-150.000 για πρόσβαση αγοράς για την ογκολογία. Ο VIJAY γνώριζε ότι ο Βουλκίδης ήταν ο κύριος πωλητής και ο VIJAY συναίνεσε στην έγκριση. Τα χρήματα που ο VIJAY ενέκρινε να ξεπλυθούν ήταν για εξασφάλιση προστασίας τιμής για τα σκευάσματα για την ογκολογία και τα ορφανά φάρμακα. Ο VIJAY και ο Φρουζής είχαν εβδομαδιαίες συναντήσεις. Ο VIJAY είχε συναντήσεις με επικεφαλείς όπως ο GUIDO GUIDI, επικεφαλής της ογκολογίας στην Ευρώπη, Φρουζής και MIGUEL BERNABEU, επικεφαλής της πρόσβασης αγοράς στην Ευρώπη, οι οποίοι συζητούσαν τον προϋπολογισμό για την Ευρώπη, όρια έγκρισης και πρόσβαση αγοράς για την ογκολογία.

H NOVARTIS και η ελάττωση τιμών Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και ο Υπουργός Υγείας πληρώνονταν για την εγγραφή (εισαγωγή) νέων προϊόντων στην αγορά και την προστασία έναντι ελάττωσης τιμών.Το 2011-2012 η φαρμακευτική βιομηχανία είχε μεγάλες μειώσεις τιμών. Η Νοvartis δεν είχε τέτοια μείωση στα φάρμακα ογκολογίας και πολύ μικρές μειώσεις σε άλλα φάρμακα. Το πρώτο τρίμηνο του 2012, ο Φρουζής είχε μία συνάντηση με τον Υπουργό Υγείας στο

γραφείο του. Ο Φρουζής παρακολουθούσε συναντήσεις εβδομαδιαίας πρόσβασης στην αγορά που καθόριζαν την καμπάνια. Ο Φρουζής συμβούλευε ώστε το τμήμα να καθορίζει, προϋπολογίζει και να καθορίζει την καμπάνια. Η θέση της εταιρίας ήταν ότι μία επένδυση της τάξης των 150.000 Ευρώ σε έναν κυβερνητικό αξιωματούχο, είχε την δυνατότητα να σώσει πολλά εκατομμύρια Ευρώ (που θα χανόντουσαν) για την Novartis. O Φρουζής έλαβε 120.000 Ευρώ και 30.000 Ευρώ πήγαν στην ψευδή καμπάνια. Ερωτηματολόγιο αντι-δωροδοκίας Το ερωτηματολόγιο προωθούνταν σε όλους τους πωλητές που ακολουθούσαν τους νόμους ισότητας και τους εργατικούς νόμους.Οι πωλητές κατά της δωροδοκίας δεν είχαν την κουλτούρα της εταιρίας να δίνουν στους πελάτες ή τους κυβερνητικούς αξιωματούχους παράνομες πληρωμές. Το ερωτηματολόγιο δίνονταν από το τμήμα πηγών στον πωλητή, όταν ο πωλητής ήταν στη διαδικασία να γίνει ένας προτιμώμενος προμηθευτής. Τα ερωτηματολόγια δεν πήγαζαν από μία συναλλαγή ενός τιμολογίου. Το τμήμα πηγών διηύθυνε έναν έλεγχο οικονομικής υγείας (ευρωστίας) μέσω ενός εργαλείου ΙCAP που αποτιμούσε την οικονομική υγεία (φόροι, αποδοτικότητα, δικαστικές αποφάσεις, χρέη κλπ) των πωλητών. Η Νοvartis χρησιμοποιούσε έναν πωλητή και εργαζόμενους σε τρίτα μέρη προκειμένου να εκτιμηθεί η οικονομική υγεία των πωλητών. Μία κοινή πρακτική για τους γιατρούς, κυβερνητικούς αξιωματούχους και αρθρογράφους και την δωροδοκία τους ήταν να επιλέγουν μικρής αξίας εταιρίες ως πωλητές για ξέπλυμα χρήματος. Οι εταιρίες δημοσίων εκδηλώσεων και σχέσεων ήταν το κυρίως χρησιμοποιούμενο όχημα για τις δωροδοκίες.Η ομάδα προσφοράς παρουσίαζε στον Φρουζή τα αποτελέσματα και τις συστάσεις των ερωτηματολογίων και ο Φρουζής τα ενέκρινε. Η πλειοψηφία της ομάδας προσφοράς περιελάμβανε τον Χρήστο Μπέλλο, Φαφίλα, Μαριλένα Σαλίχου και Ταμιολάκης. Οι δύο τρόποι για να πληρώνονται οι αρθρογράφοι ήταν να τιμολογούν για υπηρεσίες και να δίνουν μαύρα χρήματα σε αυτούς. Ο Φρουζής ήταν σε επαφή με τους ιδιοκτήτες της PRESTIGE. Έτσι, υπήρχε πιθανότητα τα χρήματα να επιστρέψουν στον Φρουζή.

MAΡΙΑ ΜΑΡΑΝΓΓΕΛΗ Η υπάλληλος του Φρουζή, Μαρία Μαρανγγέλη, γνώριζε το σχέδιο δωροδοκίας. Η Μαρανγγέλη έστελνε ηλεκτρονικά μηνύματα για λογαριασμό του Φρουζή και υπήρχε

πιθανότητα να έχει ημερολόγια των χρημάτων που κατέχονταν από τον Βουλκίδη. Η Μαρανγγέλη κρατούσε όλες τις σημειώσεις-ηλεκτρονικά μηνύματα του Φρουζή και ήξερε τα πάντα για τον Φρουζή. ΧΟΝΔΡΕΜΠΟΡΟΙ Yπήρχαν δύο κατηγορίες χονδρέμπορων: Απευθείας στα ελληνικά νοσοκομεία και στα ιδιωτικά φαρμακεία. Υπήρχε ένας σύνδεσμος μεταξύ των φαρμακοποιών και των χονδρεμπόρων της Novartis παρά το ότι τα φάρμακα είχαν διαφορετικές τιμές. Υφίστατο ένα ξεχωριστό τμήμα μέσα στη Novartis που ήταν επιφορτισμένο με την αύξηση πωλήσεων για τα προς εξαγωγή φάρμακα σε τοπικές θυγατρικές. Υπό το Ελληνικό Δίκαιο, στους χονδρεμπόρους επιτρεπόταν να εξάγουν φάρμακα. Πάντως έπρεπε να υπάρχει επαρκές απόθεμα για τους φαρμακοποιούς στην αγορά. Οι χονδρέμποροι δεν επιτρεπόταν να προκαλέσουν έλλειψη στη χώρα. Οι χονδρέμποροι λάμβαναν 5-6% κέρδος από τα φαρμακεία. Σε κάθε περίπτωση, το περιθώριο κέρδους του χονδρέμπορου από τις εξαγωγές ήταν σε τριπλά νούμερα. Ήταν πιθανόν ο Φρουζής να επέτρεπε στους χονδρέμπορους να εξάγουν φάρμακα και να δίνουν μία προμήθεια στον Φρουζή. Ο Νικόλαος Σκανδρέας, διευθυντής διαχείρισης εμπορίας, είχε δυνατότητα γνώσης εάν σχέδια δωροδοκίας υπήρχαν μεταξύ των χονδρεμπόρων. Ο Φρουζής επέβλεπε το τμήμα διαχείρισης εμπορίας. Το 2014, ο Riccardo Cavenari προσάρμοσε την οργανωτική διάρθρωση της Novartis. O Cavenari μετακίνησε το τμήμα διαχείρισης εμπορίας από τον Φρουζή και το έδωσε στην Μαριάνθη Ψάχα, επικεφαλή της Οφθαλμολογίας. Αυτό προκάλεσε μία σύγκρουση συμφερόντων καθώς η Ψάχα ευνοούσε την οφθαλμολογία σε σχέση με άλλα τμήματα. ΤΣΕΝΕΚΙΔΗΣ Ο Τσενεκίδης εισήλθε στην Novartis στην Ελλάδα το 2010 ως ο εμπορικός διαχειριστής (υπεύθυνος) του Galvus, ενός φαρμάκου για τον διαβήτη, που ήταν και το πιο δημοφιλές στην Ελλάδα. Το 2011 ο Τσενεκίδης αναβαθμίστηκε σε διάφορες θέσεις στη Βασιλεία και κατέληξε ως ο Ευρωπαίος επικεφαλής σπάνιας ασθένειας. Ο Τσενεκίδης ενεπλάκη στη δωροδοκία γιατρών, που μεταφραζόταν σε τακτικές στρατηγικής και συγκεκριμένες παρουσιάσεις με Powerpoint. Για κάθε γιατρό, υπήρχε μία επιστροφή στην επένδυση που χρησιμοποιούσε για ψευδείς σπουδές. Οι γιατροί πληρώνονταν με μαύρα χρήματα.

Ο Τσενεκίδης αναφερόταν στον JAN SCHLUECHTER, επικεφαλή αγοράς πρωτοβάθμιας περίθαλψης στη Βασιλεία. Η ομάδα διαχείρισης

επικοινωνούσε την επένδυση στους

γιατρούς, σε δωροδοκίες και ψευδείς σπουδές με σκοπό την αύξηση πωλήσεων. Τηρούνταν πρακτικά σε ορισμένες συναντήσεις. Υπήρχαν δύο τύποι προγραμμάτων, Α και Β. Τα προγράμματα Α πληρώνονταν από ελληνικές πηγές και τα προγράμματα Β πληρώνονταν από τη Βασιλεία. Για παράδειγμα το 2008 και το 2009 οι γιατροί έλαβαν μαύρα χρήματα από την συμπλήρωση (παρακολούθηση) ψευδών σπουδών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ήταν κοινή πρακτική για τους αντιπροσώπους πωλήσεων να συμπληρώνουν τις έρευνες. ΚΑΘΑΡΕΣ ΜΕΡΕΣ Ο Σαρλικιώτης ρώτησε όλους τους εργαζόμενους που βρίσκονταν όλα τα έγγραφα και τα laptop που σχετίζονταν με τις ψευδείς σπουδές ώστε να τα καταστρέψει. Τα έγγραφα που ανακτήθηκαν μεταφέρθηκαν στη Βασιλεία καθώς η πηγή της πληρωμής ήταν του σχεδίου Β και η Βασιλεία ήταν αρμόδια για όλες τις εγκρίσεις. Ο σκοπός ήταν να αποφευχθεί εσωτερικός έλεγχος και αναφοράς ΒPO. Ο πανικός κράτησε δύο ή τρεις ημέρες και άνθρωποι κατέστρεψαν (;) έγγραφα. Όλοι οι εργαζόμενοι της Novartis είχαν πρόσβαση σε έναν ηλεκτρονικό φάκελο στον κοινόχρηστο δίσκο (G Drive). Eίχε την ικανότητα απομακρυσμένα να κάνει τον κοινόχρηστο δίσκο να εξαφανισθεί. Το τμήμα τεχνολογίας της πληροφορίας κατέστρεψε τον φάκελο G Drive. Αντίγραφο μνήμης σκληρού δεν κυκλοφόρησε για καταστροφή εγγράφων. Η Νοvartis διηύθυνε τις καθαρές ημέρες. Οι καθαρές ημέρες αποτελούνταν από οδηγίες προς τους εργαζόμενους ώστε να καταστρέψουν συγκεκριμένα έγγραφα από το τμήμα πληροφορίας της τεχνολογίας. Οι καθαρές ημέρες ξεκίνησαν ως λαμβάνουσες χώρα μία φορά το χρόνο και επεκτάθηκαν σε δύο και τρεις φορές ετησίως. Οι διευθυντές του τμήματος πληροφορίας της τεχνολογίας πήγαιναν από γραφείο σε γραφείο και κατηύθυναν τους εργαζόμενους στην καταστροφή συγκεκριμένων στοιχείων. Κανείς δεν αμφισβήτησε τις οδηγίες του τμήματος. Οι εργαζόμενοι παρέλαβαν ένα ηλεκτρονικό μήνυμα με τον τίτλο ‘καθαρή ημέρα’ από το τμήμα τεχνολογίας της πληροφορίας της Ελλάδας. Οι καθαρές ημέρες έτρεχαν στην Ελλάδα έως και τον Ιούλιο του 2017. Το θέμα της εκκαθάρισης είχε να κάνει με έγγραφα σχετιζόμενα με τις πληρωμές γιατρών.

Νομική Υπηρεσία Πρεσβεία Ηνωμένων Πολιτειών, Αθήνα, Ελλάδα Αριστείδης Παπαδάκος

Υπουργείο Δικαιοσύνης Ηνωμένων Πολιτειών Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών

Παρακολούθηση: 181999324

Nομική Υπηρεσία

Φάκελος:ΝΚ-2057320 s.142

Πρεσβεία Ηνωμένων Πολιτειών

Προτεραιότητα :

Αθήνα, Ελλάδα

Ημερομηνία: 23-Ιαν-2018

Γενική Εισαγγελέας Eλένη Τουλουπάκη Γραφείο Εισαγγελέως-Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας-Μονάδα κατά της Διαφθοράς Κ.Λουκάρεως 14 Αθήνα, Ελλάδα, ΤΚ 11522 Με την επιφύλαξη τυχόν (ειδικής) πρόβλεψης ή κατόπιν χορήγησης αδείας από το Αρχηγείο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών, οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας σε οιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες ούτε να προωθηθούν

σε άλλη Κυβέρνηση, πρόσωπο ή οντότητα ή να χρησιμοποιηθούν σε

ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες (περιλαμβανομένης αλλά όχι μόνο σε σχέση με επίσημη ποινική διαδικασία ή απευθείας επαφή με τα προαναφερόμενα πρόσωπα ή οντότητες ή τους συνεργάτες τους) έχοντας ως βάση τις πληροφορίες του παρόντος εγγράφου. Αιτηθείσα πληροφορία LEGAT (Eλλάδα). Με την επιφύλαξη τυχόν (ειδικής) πρόβλεψης ή κατόπιν χορήγησης αδείας από το Αρχηγείο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών, οι πληροφορίες του παρόντος εγγράφου προορίζονται μόνο για πληροφοριακούς και καθοδηγητικούς σκοπούς και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν από την Κυβέρνησή σας σε οιεσδήποτε ποινικές διαδικασίες ούτε να προωθηθούν

σε άλλη Κυβέρνηση, πρόσωπο ή οντότητα ή να χρησιμοποιηθούν σε

ανοιγείσες ποινικές διαδικασίες (περιλαμβανομένης αλλά όχι μόνο σε σχέση με επίσημη ποινική διαδικασία ή απευθείας επαφή με τα προαναφερόμενα πρόσωπα ή οντότητες ή τους συνεργάτες τους) έχοντας ως βάση τις πληροφορίες του παρόντος εγγράφου χωρίς την ρητή έγκριση του FBI (Oμοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών).

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης της Ελλάδας μπορεί να χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες αυτού του εγγράφου για την εφαρμογή του νόμου και αποδεικτικούς λόγους που αφορούν μόνο τα ακόλουθα φυσικά πρόσωπα: -Ανδρέας Λοβέρδος -Μάριος Σαλμάς -Άδωνης Γεωργιάδης -Ανδρέας Λυκουρέντζος -Αντώνιος Σαμαράς -Ιωάννης Στουρνάρας -Δημήτρης Αβραμόπουλος Με βάση τις πληροφορίες που έχουν αντληθεί κατά την έρευνα μέχρι τώρα, εμφανίζεται η Sandoz να έχει συμμετάσχει σε τέσσερα σχέδια δωροδοκίας με τα οποία χρηματίσθηκαν ιατροί. Τα σχέδια δωροδοκίας είναι τα ακόλουθα: 1.Εθνικό συνέδριο και πολυτελή ταξίδια.

2.Ηλεκτρονικά πάνελ.

3.Δημιουργία απατηλών τιμολογίων υπό την καθοδήγηση του Προέδρου της Sandoz.

4.Aπευθείας πληρωμή στους ιατρούς.

Σχέδιο Δωροδοκίας 1: Eθνικό Συνέδριο και Πολυτελή Ταξίδια. Η Sandoz παρείχε στους γιατρούς τα έξοδα εγγραφής για Εθνικά Συνέδρια και πολυτελή ταξίδια ως εργαλείο διαπραγμάτευσης περισσότερων συνταγογραφήσεων της Novartis. Η Sandoz διοργάνωνε ομάδες συζήτησης που παρείχαν στους γιατρούς πληροφορίες για την εταιρία, μαζί με ένα σαββατοκύριακο ψυχαγωγίας. Ο σκοπός του ταξιδιού ήταν να εξασφαλίσουν περισσότερη συνταγογράφηση προϊόντων της Novartis από τους γιατρούς. Αν ο γιατρός δεν συμφωνούσε να συνταγογραφήσει περισσότερα σκευάσματα της Novartis, τότε δεν του επιτρεπόταν να λάβει μέρος στο ταξίδι.

Το έτος 2010 ή το 2011, έλαβε χώρα ένα συνέδριο στη Νέα Υόρκη, όπου μία ομάδα 50-60 γιατρών, που ειδικότερα συνταγογραφούσαν το Onbrez, συμμετείχαν. Οι γιατροί που συμμετείχαν προέρχονταν από την Ελλάδα. Η ημερήσια διάταξη προωθούνταν μόνο στο προσωπικό που συμμετείχε με σκοπό να ‘τους λαδώσουν’ στο Μανχάταν. Τα ονόματα των ιατρών είχαν καταχωρηθεί στα περιφερειακά σχέδια. Οι εργαζόμενοι στην Sandoz είχαν μία πιστωτική κάρτα American Express, η οποία χρησιμοποιούνταν για όλα τα γεύματα και την ψυχαγωγία των ιατρών. Υπήρχε περίπτωση οι γιατροί να προκαταβάλουν τα χρήματα για το συνέδριο και να αποζημιωθούν από την Sandoz μέσω απατηλών τιμολογίων. Η Sandoz ήταν προσεκτική με τα συνέδρια και τις ομάδες συζήτησης στις ΗΠΑ καθώς οι ΗΠΑ είχαν την φήμη του αυστηρού. Το 2012, ο ΔρΑλέξανδρος Καλκάνης παρακολούθησε το Παγκόσμιο Συνέδριο για το Άσθμα και COPD στη Νέα Υόρκη. Ο Καλκάνης συνταγογραφούσε το Onbrez για τη Novartis. Η Sandoz δεν πλήρωσε για το ταξίδι του ιατρού (εισιτήρια ή ξενοδοχείο) γιατί ο γιατρός ήταν ήδη στις ΗΠΑ για μία προσωρινή αποστολή εκπαίδευσης. Η Novartis έστειλε τον Καλκάνη στο συνέδριο γιατί τα έξοδα εγγραφής ήταν υψηλά και η Novartis ήθελε να διατηρήσει τον αριθμό συνταγογραφήσεων του Καλκάνη. Ήταν κοινή πρακτική για τη Novartis να πληρώνει τα έξοδα εγγραφής για τους γιατρούς προκειμένου να συμμετάσχουν στο συνέδριο εξαιτίας της επιστημονικής φύσης της πληροφορίας που παρουσιαζόταν. Ο Καλκάνης παρακολούθησε το συνέδριο και δεν ήταν ομιλητής. Ο Καλκάνης είχε στενή σχέση

με

τον

Σταύρο

Ντογιάκο

(Σταύρο),

πλέον

εκτελεστικό

διευθυντή

του

οφθαλμολογικού τμήματος της Novartis στις ΗΠΑ. Ο Σταύρος ήταν ο απευθείας αναφέρων στον Jan Schluechter, τον γενικό διευθυντή εμπορικής προώθησης της Novartis. O Γεώργιος Ζαρκαλής, Διευθυντής Πωλήσεων, απευθείας αναφερόταν στον Σταύρο. Ο Σταύρος κατήρτιζε όλα τα σχέδια με τα οποία χρήματα δίδονταν στους γιατρούς. Το 2009 ο Σταύρος ήταν ο διευθυντής σχεδίου για το Diovan και μετά ανέλαβε για το Onbrez για ένα έτος.

O Σταύρος επινόησε το πρόγραμμα της Νovartis ‘ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ’ (ΕΧΑCTLY). Το EXACTLY ήταν ένα από τα μέσα πληρωμής ιατρών. Το πρόγραμμα ξεκίνησε ως μία ΦΑΣΗ 4 μιας ψευδούς κατάρτισης-σπουδής, που κατέβαλε στους γιατρούς 3.000-4.000 Ευρώ για κάθε πρόγραμμα. Το πρόγραμμα ήταν για κάθε ένα ξεχωριστά σκεύασμα της Νovartis. Για παράδειγμα, στο πρόγραμμα EXACTLY, τρεις αντιπρόσωποι πωλήσεων πήγαν στον ίδιο γιατρό για τρία διαφορετικά φάρμακα.

Οι γιατροί έπρεπε να συνταγογραφήσουν φάρμακα της Novartis για να πληρωθούν.Τα χρήματα που δίδονταν στους γιατρούς από το πρόγραμμα EXACTLY ερχόντουσαν απευθείας από το επιτελείο της Novartis στη Βασιλεία της Ελβετίας, γνωστά ως B-Money. Ομοίως, σε σχέση με τα ηλεκτρονικά πάνελ, οι αντιπρόσωποι πωλήσεων συμπλήρωναν ερωτηματολόγια έρευνας αγοράς για τους γιατρούς, ώστε να πληρωθούν. Η Ελένη Βάρδη, μία εργαζόμενη στο τμήμα προώθησης (marketing), επιθεωρούσε και ενέκρινε τις συμπληρωθείσες έρευνες και προωθούσε τις πληρωμές στους γιατρούς. Το πρόγραμμα EXACTLY σταμάτησε αιφνιδίως και ο Σταύρος διηύθυνε τον επαναπροσδιορισμό όλων των εγγράφων του EXACTLY. O Aντώνης Werner Σαρλικιώτης σχεδίαζε να καταστρέψει έγγραφα ερευνών ώστε να αποκλείσει τυχόν αποκαλύψεις. Ένας κατάλογος καταρτίσθηκε από το Τμήμα Πληροφορίας της Τεχνολογίας της Sandoz. To Tμήμα αυτό ανέλυσε τα έγγραφα που είχαν αποθηκευθεί σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές αντιπροσώπων πωλήσεων και διευθυντών πωλήσεων. Ο Αλέξανδρος Μπούλλιας και ο FNU Koντανίκος ήταν υπεύθυνοι για τoν κατάλογο της ηλεκτρονικής πληροφορίας. Τα έγγραφα καταστράφηκαν καθώς το EXACTLY ήταν το μεγαλύτερο σχέδιο πληρωμής μαύρων χρημάτων στους γιατρούς που εκπονήθηκε από την Novartis. Το σχέδιο ήταν τόσο μεγάλο και γιγαντώθηκε πολύ γρήγορα. Τα αποτελέσματα και η αύξηση του μεγέθους δεν είχαν βάσιμη εξήγηση και ήταν λιγότερο υπερασπίσιμα, γεγονός που οδήγησε στην καταστροφή του αποδεικτικού υλικού.Το πρόγραμμα EXACTLY επέτρεπε στους αντιπροσώπους και στους διευθυντές πωλήσεων να ‘σπρώχνουν’ τρία σκευάσματα της Novartis σε κάθε γιατρό.Το κεντρικό επιτελείο της Novartis προέβλεπε τα χρήματα που θα καταβάλλονταν στους γιατρούς στο πλαίσιο του σχεδίου EXACTLY. Η καταστροφή των εγγράφων στόχευε στην απόκρυψη του προγράμματος από τους Έλληνες ρυθμιστές, όχι από το επιτελείο της Novartis.

H Μαριάνθη Ψάχα πήγε στο Κιότο της Ιαπωνίας μαζί με 120 γιατρούς για επτά ημέρες. Οι οικογένειες των γιατρών δεν παρακολούθησαν το συνέδριο. Δεν υπήρχε καμία εκπαίδευση ή γνώση κατά την διάρκεια του συνεδρίου. Οι γιατροί επισκέφθηκαν το συνέδριο την πρώτη ημέρα για να λάβουν το πρόγραμμα του συνεδρίου και την τελευταία ημέρα για να παραλάβουν το πιστοποιητικό παρακολούθησης. Η Sandoz πλήρωσε περίπου 5.000 Ευρώ για κάθε γιατρό που αναλυόταν σε 3.000 Ευρώ για μετάβαση και ξενοδοχείο και 2.000 Ευρώ για δραστηριότητες. Το κόστος επιμεριζόταν μεταξύ διαφόρων κέντρων εξόδων

στα οικονομικά αρχεία της Sandoz.Η Sandoz έλαβε περισσότερες από 100

συνταγογραφήσεις από καθένα εκ των γιατρών που συμμετείχαν στο συνέδριο του Κιότο.

Η Sandoz πλήρωσε για μία εβδομαδιαίας διάρκειας ομάδα συζήτησης για ένα επιλεγέν γκρουπ ιατρών και έκανε όλες τις συμφωνίες. Ένας ψυχολόγος παρουσίαζε μία δίωρη παρουσίαση στους γιατρούς.Ο ψυχολόγος ήταν εκεί για να εκτιμήσει συμπεριφορές και χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία για να έρθουν οι γιατροί σε ένα θέρετρο. Τα επιστημονικά αποτελέσματα και αναφορές της δίωρης παρουσίασης επικοινωνούνταν ώστε η Sandoz να αποφύγει εντοπισμό από τον ΕΟΦ. Οι εναπομείνασες δραστηριότητες του

σαββατοκύριακου ήταν διαφορετικοί τύποι ψυχαγωγίας για τους γιατρούς που

πληρώνονταν από την Sandoz. Η Sandoz παρείχε όλα τα γεύματα για τα μέλη της ομάδας συζήτησης. Tα σαββατοκύριακα οργανώνονταν σε διαδραστικά γκρουπ και οι γιατροί ενθαρρύνονταν να φέρουν και τις οικογένειές τους. Οι λογαριασμοί και τα τιμολόγια που σχετίζονται με τις ομάδες συζήτησης αποδεικνύουν ότι δεν υπήρχαν επιστημονικά γεγονότα. Οι γιατροί που μετείχαν στις ομάδες συζήτησης εκτός πόλης συμφωνούσαν στον ορισμό αριθμού συνταγογραφήσεων που έπρεπε να εξασφαλισθεί εκ των προτέρων. Οι διάλογοι για τις αναμενόμενες συνταγογραφήσεις γίνονταν προσωπικά στα γραφεία του κάθε γιατρού.Κάποιες εκ των συνταγών έπρεπε να γραφούν πριν τις ομάδες συζήτησης και οι υπόλοιπες γράφονταν μετά. Σχέδιο 2-Ηλεκτρονικά πάνελ Τα ηλεκτρονικά πάνελ ήταν ένα πρόγραμμα που εκπόνησε η Νovartis. O στόχος του προγράμματος ήταν η συγκέντρωση πληροφοριών για ιατρικούς σκοπούς και την διεύθυνση έρευνας marketing. Οι επιλεγέντες ιατροί που συμμετείχαν στην έρευνα προώθησης αποζημιώνονταν.Τα ηλεκτρονικά πάνελ δημιουργήθηκαν ώστε να δίνονται χρήματα σε γιατρούς ως δωροδοκία επί σκοπώ αύξησης των συνταγογραφήσεων. Αυτό το πρόγραμμα χρησιμοποιήθηκε για την αύξηση πωλήσεων των σκευασμάτων της Novartis.Στους γιατρούς γνωστοποιούνταν ότι θα λάμβαναν μία έρευνα για διερεύνηση αγοράς και όταν ολοκληρωνόταν η έρευνα, θα γινόταν και η πληρωμή. Οι γιατροί γενικά πληρώνονταν εντός χρονικού διαστήματος ενός μηνός από την ολοκλήρωση της έρευνας. Οι χειρόγραφες έρευνες μερικές φορές συμπληρωνόντουσαν από τους αντιπροσώπους πωλήσεων. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων συμβούλευαν τους γιατρούς στην συμπλήρωση των ηλεκτρονικών ερευνών. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων της Sandoz πήγαιναν στους γιατρούς (στα ιατρεία) και συζητούσαν για τις παραμέτρους των δωροδοκιών.Οι αντιπρόσωποι ενημέρωναν τους γιατρούς ότι θα έπαιρναν 500-1000 Ευρώ

για συγκεκριμένο αριθμό συνταγογραφήσεων φαρμάκων της Novartis. O μέσος όρος που πληρωνόταν σε κάθε γιατρό την φορά ήταν 500 Ευρώ. Ο λόγος ήταν ότι τα 1000 Ευρώ θα φάνταζαν ιδιαιτέρως μεγάλο και ύποπτο ποσό για έρευνα αγοράς. Η συνταγογράφηση για κάθε γιατρό ήταν ένας μέσος όρος 1.5 κουτιά. Η Sandoz επικοινώνησε τον λόγο των ηλεκτρονικών πάνελ σε ένα τακτικό σχέδιο που έδειξε ότι τα ηλεκτρονικά πάνελ προορίζονταν να παράσχουν έρευνα από την ελληνική αγορά φαρμάκων για τα γενόσημα. Tα γενόσημα απειλούσαν την αγορά των φαρμάκων της Novartis. Δεν υπήρχε καμία αξία στις πληροφορίες που ελήφθησαν μέσω των ερευνών. Η Sandoz αρχικά ήθελε να δωροδοκήσει 400 γιατρούς κατά την πραγμάτωση του προγράμματος ηλεκτρονικού πάνελ.Αυτό έγινε με διάφορους τρόπους. Το πρώτο κύμα περιελάμβανε 100 γιατρούς και το δεύτερο κάτι περισσότερο από 100 γιατρούς. Οι γιατροί είχαν την δυνατότητα να λαμβάνουν πολλαπλές πληρωμές σε κάθε κύμα. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων λάμβαναν ένα ποσό για το σύνολο που θα δίδονταν στους γιατρούς. Η Sandoz διέκρινε ελκυστικούς (πρόθυμους) γιατρούς εφαρμόζοντας ένα σύστημα κατάταξης. Οι γιατροί χωρίζονταν σε κατηγορία Α, Β ή Γ με βάση τον αριθμό των ασθενών που κάθε γιατρός θεράπευε με φάρμακα της Novartis. Oι γιατροί μετά χωριζόντουσαν σε υποκατηγορία 1,2 ή 3. Η υποκατηγορία βασιζόταν στη σχέση που είχε ο γιατρός με την Novartis. Στην πρώτη κατηγορία ανήκαν οι γιατροί ‘φίλοι’ της Novartis, στη δεύτερη αυτοί που ήταν στη μέση και στην τρίτη, ανήκαν αυτοί που δεν ήταν φίλοι με την Νοvartis. Oι γιατροί της κατηγορίας 1 είχαν την δυναμική της αύξησης των προϊόντων της Novartis. Όπως και να χει, οι γιατροί αυτοί γενικά συνταγογραφούσαν περισσότερα προϊόντα της Pfizer ή της Bayer. To πρόγραμμα ηλεκτρονικού πάνελ επικεντρωνόταν κυρίως στους γιατρούς της κατηγορίας Α1, Α2 και Α3. Η Sandoz χρησιμοποιούσε έναν πωλητή, τον Zeincro, για το πρόγραμμα ηλεκτρονικού πάνελ.Η συνήθης διαδικασία έρευνας προώθησης περιελάμβανε την επιλογή από τον Ζeincro ιατρών χωρίς η εταιρία να γνωρίζει τις ταυτότητές τους και αποστολή σε αυτούς μίας τυχαίας έρευνας. Πάντως η Sandoz όριζε τα ποσά που θα καταβάλλονταν και προωθούσε τη λίστα στον Zeincro.Η Sandoz κοινοποιούσε την λίστα των επιλεγέντων ιατρών και τα ποσά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων βοηθούσαν τους γιατρούς στην συμπλήρωση της έρευνας ή

το 80% περίπου

συμπληρωνόταν από τους ίδιους τους αντιπροσώπους.Ο Zeincro γνωστοποιούσε στους αντιπροσώπους πωλήσεων της Sandoz ότι ο συγκεκριμένος γιατρός είχε πληρωθεί. Ο

αντιπρόσωπος πωλήσεων θα πίεζε τον γιατρό για τις συνταγογραφήσεις μετά την προώθηση της πληρωμής. Η διαπραγμάτευση επείχε θέση συμφωνίας μεταξύ του Zeincro και του γιατρού αντί της Sandoz και του γιατρού. Ο Zeincro χρησιμοποιούνταν ως όχημα δωροδοκίας. Τα ποσά που ο Ζeincro πλήρωνε στους πωλητές (εμπόρους) δεν ήταν μαύρα χρήματα γιατί τα χρήματα δίδονταν στους γιατρούς για έρευνα προώθησης. Η έρευνα δεν άξιζε 500-1000 Ευρώ και χρειάζονταν μόνο δέκα λεπτά για να συμπληρωθεί από τους γιατρούς.

Tα συμπληρωθέντα στοιχεία από τους γιατρούς χρησιμοποιούνταν προς επιβεβαίωση του αριθμού των συνταγογραφήσεων του κάθε γιατρού. Οι γιατροί δεν είχαν την δυνατότητα να καθορίσουν τον αριθμό συνταγογραφήσεων που περιέγραψαν. Ήταν παράνομο υπό το Ελληνικό Δίκαιο για τους γιατρούς να παρέχουν πληροφορίες συνταγών στους αντιπροσώπους πωλήσεων αφ΄ής στιγμής περιλαμβανόντουσαν και πληροφορίες των ασθενών. Από την στιγμή που η διαπραγμάτευση συνιστούσε συμφωνία, ο γιατρός υποχρεούνταν να επιδείξει στον αντιπρόσωπο πωλήσεων τον αριθμό συνταγογραφήσεων. Το 2009, όταν η Νovartis ήταν κάτω από τεράστια πίεση, οι αντιπρόσωποι πωλήσεων υποχρέωσαν τους γιατρούς να δώσουν τηλεφωνικούς αριθμούς ασθενών στους αντιπροσώπους. Οι αντιπρόσωποι επικοινωνούσαν με τους ασθενείς για να επιβεβαιώσουν ότι οι τελευταίοι λάμβαναν φάρμακα της Novartis. Oι αντιπρόσωποι μιλούσαν με τους ασθενείς χωρίς την έγκριση των ιατρών. Το πρόγραμμα ηλεκτρονικού πάνελ διευθύνονταν από τον Γεώργιο Σιμεολόρδη, διευθυντή της Sandoz. Όλες οι επαφές με τον Zeincro γίνονταν μέσω Σιμεολόρδη. Δεν υπήρχαν επιστημονικοί διευθυντές ή ιατρικοί σύμβουλοι που να ασχολούνται με αυτό το πρόγραμμα. Τα αποτελέσματα ερευνών ηλεκτρονικού πάνελ αποστέλλοντο στο Διευθυντή Μarketing στην Sandoz με την μορφή αναφοράς. Η αναφορά γινόταν για κάλυψη των ιχνών του σχεδίου δωροδοκίας. Δεν υπήρχε απόδειξη ότι τα αποτελέσματα της έρευνας ελέγχονταν. Σαν γενική πρακτική, ο Διευθυντής Marketing έβαζε την αναφορά στην άκρη, καθώς δεν υπήρχε κέρδος από αυτή. Τα αποτελέσματα δεν γνωστοποιούνταν ποτέ σε άλλους εργαζόμενους της Sandoz ή εντός του τμήματος.Ένα παράδειγμα μίας αρμόζουσας εταιρικής πρακτικής θα ήταν η γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων.

H Novartis διεξήγαγε μία νόμιμη έρευνα για υπέρταση COPD. Τα αποτελέσματα αυτής συζητήθηκαν σε συναντήσεις πωλήσεων. Η Sandoz δεν είχε σε ισχύ σπουδές

marketing. Oι μόνες σπουδές που έγιναν για την Sandoz ήταν μέσω ηλεκτρονικών πάνελ και ήταν ‘βρώμικες έρευνες’. Όλες οι σπουδές έρευνας που πραγματοποιήθηκαν μέσω πωλήσεων ήταν ψευδείς.

O Zeincro θα έπρεπε να εκδώσει τιμολόγια πληρωμής στους γιατρούς για τις έρευνες προώθησης αλλά η Sandoz εξέδιδε τιμολόγια προς τους γιατρούς. Υπάρχουν περισσότεροι από 57,000 εν ενεργεία γιατροί στην Ελλάδα. Μία οπτική όλου του χρήματος που εισήλθε στην αγορά και ο πιθανός έλεγχος της αγοράς ήταν σε μία αναφορά. Η αναφορά ήταν δυναμική και όλοι οι αντιπρόσωποι πωλήσεων είχαν πρόσβαση στο σύστημα. Οι αντιπρόσωποι πωλήσεων δεν είχαν πρόσβαση στο να επεξεργασθούν τα νούμερα του εγγράφου κατά τη διάρκεια του τριμήνου. Στο τέλος του τριμήνου το σύστημα SRM άνοιγε το έγγραφο προς επεξεργασία για μία εβδομάδα. Οι αντιπρόσωποι και διευθυντές πωλήσεων ενημέρωναν το έγγραφο εντός της εβδομάδας για να επιβεβαιώσουν ότι τα χρήματα πήγαν στους κατάλληλους γιατρούς. Εντός των εγγράφων Excel της Microsoft, υπήρχαν κρυμμένα, φύλλα, στήλες και σειρές (ταξινομήσεις). Τα κρυμμένα φύλλα, στήλες, σειρές περιείχαν φόρμες και υπολογισμούς καθορισμού κατά πόσο το συνολικό ποσό κατανομής (διασποράς) ήταν το ορθό. Οι κρυμμένες φόρμες επίσης μετέδιδαν τους αριθμούς σε άλλα φύλλα Excel της Sandoz. Αυτό το έγγραφο επιβεβαίωνε ότι οι γιατροί κατηγορίας A1, A2 και Α3 είχαν έναν ικανό αριθμό επισκέψεων από διευθυντές και αντιπροσώπους πωλήσεων εντός του τριμήνου. Σε κάθε περιφερειακό σχέδιο, υπήρχε μία κρυφή ετικέτα στο έγγραφο του Excel με την ονομασία ‘γιατροί’ που αποτελούσε σύνδεσμο ανάμεσα σε διαφορετικά Excel. Αυτό υπήρχε προς διασφάλιση ότι υπήρχε μία κοινή γλώσσα ανάμεσα στα διαφορετικά φύλλα Excel.

To σύστημα Φαραώ περιελάμβανε πληροφορίες πωλήσεων για εμφάνιση αγορών και αναλυόταν ώστε να καταστεί βέβαιο ότι κάθε αντιπρόσωπος πωλήσεων άγγιζε τον στόχο. Ο ετήσιος στόχος της Sandoz ήταν 12% ως μερίδιο αγοράς. Αν ο αντιπρόσωπος πωλήσεων δεν πετύχαινε τον στόχο, λάμβανε μία φτωχή αναφορά δράσης. Ο Ευθύμιος Νικολόπουλοs, (γνωστός στον συντάκτη ως Ευθύμιος Νικολόπουλος) Διευθυντής Πωλήσεων και Λειτουργικού Marketing της Novartis, μπορεί να επιβεβαιώσει τις πολιτικές της εταιρίας και τις διαδικασίες για το προαναφερθέν σχέδιο.

Η Susanne Gruber ήταν η επικεφαλής του Τμήματος Πωλήσεων και Λειτουργικού Marketing της Novartis, μέχρι το 2010. To τμήμα αυτό συμπεριέλαβε δεδομένα, marketing και σχέδια τακτικής και περιφερειακά σχέδια για την Sandoz. Η Gruber προώθησε τον Xαράλαμπο Γιαννούλη να την αντικαταστήσει. Επιπλέον των ερευνών marketing με ηλεκτρονικά πάνελ, oι αντιπρόσωποι πωλήσεων προμήθευαν τα νοσοκομεία με εξοπλισμό δωρεάν ως αντάλλαγμα για τις αυξημένες συνταγογραφήσεις. Σχέδιο Δωροδοκίας 3.Ψευδή Τιμολόγια. Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2016, η Sandoz ξόδεψε 15.000 Ευρώ σε ψευδή τιμολόγια για την παραγωγή διαφημιστικών εντύπων. Ο πωλητής κρατούσε το 10% και χρησιμοποιούσε το υπόλοιπο για να πληρώσει τους γιατρούς που η Sandoz αναγνώριζε. H ηγετική ομάδα ήθελε τον Αθανασιάδη να καλύπτει τις δωροδοκίες ως νόμιμα έξοδα (ελεύθερη μετάφραση). Σχέδιο 4. Απευθείας πληρωμή των γιατρών Το πρώτο άγνωστο όνομα, ο Πιτσιλλίδης, κρατούσε όλα τα αρχεία και ενέκρινε όλες τις πληρωμές. Ο Πιτσιλλίδης ζητούσε από τους διευθυντές πωλήσεων την λίστα όλων των γιατρών που έπρεπε να πληρωθούν.Τον Σεπτέμβριο του 2013 η Sandoz σταμάτησε την προώθηση με ηλεκτρονικά πάνελ. Η ηγετική ομάδα της Sandoz, είχε μία επαφή κατά την οποία ζήτησε από όλους τους περιφερειακούς διευθυντές πωλήσεων να παρέχουν λίστα των γιατρών της κατηγορίας Α. Τους ενημέρωσε ότι τα ηλεκτρονικά πάνελ ήταν μία παράνομη μέθοδος και ότι οι γιατροί θα πληρώνονται απευθείας από τον Πιτσιλλίδη. Πώληση της Sandoz.

H Novartis σκόπευε να πωλήσει την Sandoz. H εταιρία δωροδόκησε γιατρούς ώστε μελλοντικοί αγοραστές να έχουν την εντύπωση ότι η Sandoz ήταν πιο επικερδής. Η εταιρία ήθελε να αυξήσει το μερίδιο αγοράς στην Ελλάδα (και) να φανεί πιο ελκυστικό. Προϋπολογισμός Η Βασιλεία ενέκρινε τον προϋπολογισμό της Novartis σε μία προσέγγιση προς τα κάτω. Η Ελλάδα είχε μεγαλύτερα διαφημιστικά έξοδα από την Γαλλία ή την Γερμανία. Ο προϋπολογισμός του τμήματος επικοινωνίας ενισχύθηκε σημαντικά, ιδίως για έξοδα προώθησης. Το αρχικό ποσό για τον προϋπολογισμό ήταν περίπου 40,000 Ευρώ. Το ποσό

αυξήθηκε στα 500,000 Ευρώ, επιπλέον στα 500,000 Ευρώ για την πρόσβαση στην αγορά με ένα επιπρόσθετο κονδύλιο για πρόσβαση αγοράς στον τομέα της ογκολογίας. Ο προϋπολογισμός αναθεωρούνταν κάθε έξι μήνες σύμφωνα με την πολιτική της εταιρίας. Η εταιρία είχε συναντήσεις επιθεώρησης επιχειρηματικότητας κατά τις οποίες κάθε επικεφαλής τομέα συνομιλούσε με τον Εric Cornut, Eπικεφαλή του Περιφερειακού Τμήματος Φαρμάκων της Ευρώπης και Γενικό Εμπορικό Διευθυντή, για τη γενική εικόνα των δράσεων που λάμβαναν χώρα και οργανώνονταν για κάθε τομέα. Γίνονταν συζητήσεις για τις μεθόδους που απέδιδαν και για ζητήματα που έπρεπε να επιλυθούν για κάθε τμήμα.

PUBLICIS HELLAS Μία παγκόσμια συμφωνία προμήθειας πραγματώθηκε η οποία επικεντρώθηκε στις επαφές με πωλητές μέσων (media). H παγκόσμια συμφωνία δημιούργησε έναν κεντρικό πωλητή, την Publicis Hellas, την οποία όλες οι φαρμακευτικές εταιρίες κάθε χώρας χρησιμοποιούσαν για διαφημίσεις. Ο Πρόεδρος της Publicis ήταν ο Αντόας Πασσάς (γνωστός στον συντάκτη ως Αντώνης Πασσάς).Η Publicis Hellas ήταν η πατρική εταιρία της Zenith Media. H Αντιγόνη Γαλάνη ήταν η Αντιπρόεδρος της Zenith Media. Σύμφωνα με τη διάρθρωση της εταιρίας, κάτω από την Zenith Media, ήταν η ΙΝΚΑΝ. Η ΙΝΚΑΝ στόχευε στις ψηφιακές διαφημίσεις και αργότερα, πτώχευσε. Ο ιδιοκτήτης της Publicis Hellas ήταν ο Θωμάς Αντωνιάδης. Το ιδανικό αποτέλεσμα ήταν οι φαρμακευτικές εταιρίες να αποκτήσουν καλύτερες τιμές για διαφήμιση. Το 2014, το Τμήμα Αγοράς της Novartis πίεζε ώστε να κατέχει όλα τα μέσα μέσω της Publicis Hellas. Yπήρχε μία φήμη ότι η Publicis Hellas χρησιμοποιούσε την Zenith Media σαν όχημα ώστε να χειραγωγεί την αγορά χρησιμοποιώντας μικρότερες εταιρίες για επιχειρήσεις. Οι μικρότερες εταιρίες λάμβαναν στο τέλος του έτους επιστροφές χρημάτων. Η Zenith Media χρέωσε την Novartis με τέλος διεκπεραίωσης 6%. Η Ζenith Media απευθύνθηκε στις άλλες εταιρίες media και ζήτησε ποσοστό 20%. Αυτή ήταν κοινή πρακτική στη βιομηχανία μέσων στην Ελλάδα. Η Publicis Hellas επίσης ζήτησε σημαντική παρακράτηση αμοιβών (προμηθειών) ύψους 12.000-15.000 Ευρώ τον μήνα. Σύμφωνα με την πολιτική, η Zenith προβλεπόταν να εκδίδει τιμολόγια με ένα αντίγραφο της διαφήμισης ή μία λήψη από την ιστοσελίδα απευθείας προς το λογιστήριο της Novartis.To λογιστήριο αντιστοιχούσε τα τιμολόγια στο πακέτο της Zenith. H Zenith παρείχε στιγμιότυπα οθόνης ιστοσελίδων που δεν υπήρχαν στη Novartis.

Yπήρχε μία εξαίρεση στην τροποποίηση της παγκόσμιας συμφωνίας. Η Novartis μπορούσε να επιλέγει μικρότερους πωλητές εάν υπήρχε συνεργασία με μέσα ειδικευόμενα στην υγειονομική περίθαλψη. Οι μικροί πωλητές ζητούσαν να πληρώνονται απευθείας από την Novartis από την στιγμή που ο μέσος κύκλος πληρωμής προς τους πωλητές διαρκούσε εννέα μήνες όταν η πληρωμή προωθούνταν μέσω της Publicis Hellas αντί τεσσάρων μηνών, οσάκις η πληρωμή προωθούνταν απευθείας μέσω της Novartis.

H ευθύνη (αρμοδιότητα) της Publicis Hellas συνίστατο στο αναζητά ψεύτικες ιστοσελίδες και απατηλές διαφημίσεις, που δεν υπήρχαν. Ειδικοί πωλητές λάμβαναν τιμολόγια μέσω της Publicis Hellas χωρίς τον πρέποντα διαγνωστικό έλεγχο. Η Publicis ήταν υπεύθυνη να επαληθεύει τους πωλητές. Σε κάθε περίπτωση λάμβαναν 6% επιστροφή από όλες τις συναλλαγές. Η Publicis ανέβαζε στιγμιότυπα οθόνης των συγκεκριμένων διαφημίσεων και δεν έκανε περαιτέρω έρευνα στα μέσα ενημέρωσης ή περαιτέρω ανάλυση. Ο Πασσάς ήταν γνώστης της κουλτούρας της Publicis και αναβαθμίστηκε σε Πρόεδρο του γκρουπ. Ήταν πιθανό οι οικονομικοί διευθυντές της Publicis Hellas και της Novartis να είχαν μία εμπιστευτική συμφωνία πως αν ορισμένοι πωλητές είχαν κοκκινήσει, να επιτρέπουν την προώθηση των πληρωμών. Η διαδικασία έγκρισης της Novartis για την πληρωμή των τιμολογίων είχε ως εξής: 1.

Οι υπεύθυνοι αγοράς εισήγαγαν την πληροφορία στο σύστημα της Novartis.

2.

Πρώτο στάδιο έγκρισης από τον διευθυντή του τμήματος αγοράς. Ο διευθυντής

αυτός ήταν υπεύθυνος για άσκησης επίβλεψης, επικύρωση σχέσης πωλητών και είσοδο παραμέτρων στο σύστημα.

3.

Δεύτερο στάδιο έγκρισης από τον διευθυντή του τμήματος εξόδων ή τον υπεύθυνο

του τμήματος επικοινωνίας. Οι διευθυντές δεν δύναντο να εγκρίνουν τις δικές τους εισαγωγές.

4.

Επόπτης διευθυντή κέντρου εξόδων.

5.

Έγκριση από γενικό οικονομικό διευθυντή αν το ποσό υπερέβαινε τα 25.000 Ευρώ.

REAL MEDIA Ιδιοκτήτης της REAL MEDIA ήταν ο Νίκος Χατζηνικολάου, δημοφιλής δημοσιογράφος με σημαντική πολιτική επιρροή. Ο Χατζηνικολάου μεγάλωσε σε μία συντηρητική πολιτική οικογένεια. Ο Χατζηνικολάου συναντήθηκε με τον Κωνσταντίνο Φρουζή, Αντιπρόεδρο της

Novartis, 3-4 φορές στο γραφείο του Φρουζή κατά την περίοδο 2012-2014. Ο Χατζηνικολάου είχε εύκολη πρόσβαση στο υπουργείο οικονομικών, υπουργείο άμυνας, υπουργείο παιδείας, υπουργείο υγείας και υπουργείο ανάπτυξης. Ο Νίκος κανόνιζε συναντήσεις μεταξύ αυτών των υπουργείων και του Φρουζή. Σε αντάλλαγμα, η Νovartis εξέδιδε τιμολόγια για την Real Media. Για παράδειγμα, χωρίς την χάρη, μία διαφήμιση που γινόταν στη Real Media θα κόστιζε περίπου 2.000 Ευρώ. Η Novartis πλήρωνε 3.000 Ευρώ για τη διαφήμιση. Η διαφήμιση ήταν νόμιμη. Όμως το τιμολόγιο ήταν προσαυξημένο. Η Novartis τιμολογούσε απευθείας στη Real Media έτσι ώστε η Real Media πληρωνόταν εντός τεσσάρων μηνών αντί του πλαισίου των εννέα μηνών και η Real Media δεν χρειαζόταν να πληρώσει την έκπτωση (επιστροφή) 20% στη Zenith.

Oι εταιρίες μέσων ενημέρωσης χρησιμοποιήθηκαν από τη Novartis για πληρωμή δωροδοκιών και ξέπλυμα χρήματος. Οι μικρότερες εταιρίες μέσων ενημέρωσης και η Publicis Hellas είχαν ενταχθεί στο σχέδιο δωροδοκίας. Ο Φρουζής ενέκρινε τις αιτιολογίες για τις δωροδοκίες.

ETHOS MEDIA Ιδιοκτήτης της ETHOS MEDIA ήταν ο Κωνσταντίνος Ουζούνης. Η ΕΤΗΟS MEDIA ήταν μία από τις εταιρίες που χρησιμοποιήθηκε στο σχέδιο δωροδοκίας. Ο Νίκος Μαναδίκες (γνωστός στον συντάκτη ως Νίκος Μανιαδάκης), σύμβουλος υγείας, πρότεινε η Νovartis να συνεργαστεί με την ETHOS MEDIA. ΜΙΝDWORK Ιδιοκτήτης της MINDWORK ήταν η Σταυρούλα Νικολοβούλου (Λίνα) (γνωστή στον συντάκτη ως Σταυρούλα Νικολοπούλου). Η Λίνα ήταν η σύζυγος του πρώην Υπουργού Οικονομικών και κεντρικού τραπεζίτη της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα (γνωστός στον συντάκτη ως Γιάννης Στουρνάρας). Ο Στουρνάρας ήταν ο κεντρικός τραπεζίτης στην Ελλάδα από τον Ιούνιο του 2012 έως το τέλος του 2013. Ο Στουρνάρας ίδρυσε την IOBE, που ήταν ινστιτούτο που ανέλυε τις οικονομικές τάσεις και παρείχε ακριβές σπουδές στη ΣΒΙΕ φαρμακευτικών τάσεων. Η MINDWORK πραγματοποίησε πληρωμές σε φαρμακευτικές εταιρίες για την Novartis. H MINDWORK χρησιμοποιήθηκε για παροχή συμβουλών, έρευνα αγοράς και άλλες υπηρεσίες. Για παράδειγμα, μία εκδρομή οργανώθηκε σε ελληνικά νησιά για δημοσιογράφους. Υπήρχαν φωτογραφίες που λήφθηκαν κατά το ταξίδι και κύριος ομιλητής ήταν ο FNU ΚΥΡΙΟΒΟΥΛΟΣ, διευθυντής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (γνωστός στον συντάκτη ως Γιάννης Κυριόπουλος). Το ταξίδι περιελάμβανε αυξημένη

τιμολόγηση ποσών μέσω της MINDWORK. Το αληθές ποσό του ξενοδοχείου και των γευμάτων ήταν το μισό από την αξία τιμολόγησης. Η MINDWORK ήταν ο οργανωτής και αποζημιώθηκε για την συμμετοχή στο συνέδριο. Το ποσό των 4.000 Ευρώ ήταν χαμηλό σε σχέση με τα ποσά προηγούμενων ετών.

NEW MEDICAL DEVELOPMENT Ιδιοκτήτης της NEW MEDICAL DEVELOPMENT ήταν ο Μανώλης Βουλκίδης (γνωστός στον συντάκτη ως Εμμανουήλ Βουλκίδης). Ο Βουλκίδης ήταν το κεντρικό σημείο επαφής για το ξέπλυμα χρήματος για λειτουργίες της αγοράς. Η προηγούμενη εταιρία του Βουλκίδη ήταν η ΜΕDICAL DEVELOPMENT, η οποία χρεοκόπησε. Μετά την πτώχευση της MEDICAL DEVELOPMENT, η ΝEW MEDICAL DEVELOPMENT ιδρύθηκε από τον γιο του Βουλκίδη, Θεόδωρο Βουλκίδη. Η Novartis προσκάλεσε έναν αναγνωρισμένο δημοσιογράφο να συμμετάσχει σε ένα πάνελ κατά την προεκλογική περίοδο με κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ο Λιαρόπουλος ήταν μέλος του πολιτικού κόμματος ΔΡΑΣΗ. Ο Λιαρόπουλος συστήθηκε σαν πολιτική οντότητα που έκανε εκστρατεία κατά την διάρκεια του πάνελ. Ήταν άλλα τρία άτομα που συμμετείχαν στο πάνελ: Μανώλης Αγγέλακας (γνωστός στον συντάκτη ως Μανώλης Αγγελάκης), Υφυπουργός της Νέας Δημοκρατίας, Βασίλης Κοντοζαμάνης, υποψήφιος με τη Νέα Δημοκρατία, Αθηνά Δρέττα, Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Υγείας. Ο Κοντοζαμάνης δεν έλαβε κάποιο ποσό για την συμμετοχή του. Η Δρέττα ήταν υπεύθυνη για την αποζημίωση φαρμακευτικών προϊόντων. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Οι πωλητές του Πιτσιλίδη ήταν ιατρικοί αρθρογράφοι. Ο Πιτσιλίδης είχε ένα σύνδεσμο να πληρώνει τους γιατρούς για την BAYER και υπήρχε ένας συγκεκριμένος προϋπολογισμός για τον Πιτσιλίδη. Ο Φρουζής κατηύθυνε τον Πιτσιλίδη. Ο πωλητής πήγε στους Γερμανούς εισαγγελείς για να συζητήσει ισχυρισμούς για ξέπλυμα χρήματος και πρακτικές της BAYER. Ο Πιτσιλίδης αποκλείστηκε από την εσωτερική ομάδα ελέγχου. Στον Πιτσιλίδη επιβλήθηκε πρόστιμο 1 εκατομμυρίου Ευρώ και η εταιρία του πτώχευσε. Λίγο μετά απεβίωσε ο ίδιος.

DIAGNOS PRESS Η δραστηριότητα με την DIAGNOS PRESS επαναλήφθηκε στις οικονομικές ενημερώσεις σε μηνιαία βάση. Η έγκριση της δραστηριότητας γινόταν την ίδια ημέρα κάθε

μήνα. Η εταιρία αυτή ήταν η μόνη εταιρία μέσων ενημέρωσης που είχε το δικό της κονδύλιο προϋπολογισμού. Οι δραστηριότητες (ποσά τιμολογίων) με την DIAGNOS PRESS αυξήθηκαν. Σε κάθε περίπτωση η DIAGNOS PRESS παρείχε υπηρεσίες στη Νovartis. Για παράδειγμα η DIAGNOS PRESS έκανε μία διαφήμιση για την Novartis στην οποία η δίκαιη αγοραία αξία για το διαφημιστικό πλαίσιο ήταν 200 Ευρώ και η Νοvartis της κατέβαλε 1200 Ευρώ. Το ποσό τιμολογίου γενικά ήταν προσαυξημένο κατά έξι φορές σε σχέση με την αγοραία αξία της παρεχόμενης υπηρεσίας. Η Νovartis και η DIAGNOS PRESS είχαν απευθείας σχέση τιμολόγησης που επέτρεπε ειδική μεταχείριση. Μέσω της απευθείας έκδοσης τιμολογίου δεν υπήρχε επιστροφή (χρέωση) 20% σε έναν ενδιάμεσο πωλητή και οι όροι πληρωμής ήταν εντός 60 ημερών αντί εντός 140 ημερών. Η πολιτική των όρων πληρωμής της Νοvartis κυμαίνονταν στις 120 ημέρες.

MEDIAHOUSE H MEDIAHOUSE τραβούσε την κυκλοφορία οιαδήποτε διαφήμισης στο διαδίκτυο. Η MEDIAHOUSE

παρείχε υπηρεσίες μέσων ενημέρωσης στην ανάλυση διαφήμισης σε

σύγκριση με άλλες μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες. Η Νovartis δεν πλήρωνε για ανάλυση μέσων καθώς οι διαφημίσεις καθορισμένης τιμής ήταν σπάνιες και υπήρχαν πλασματικές αγορές (εκροές).Η Νovartis λάμβανε δωρεάν ανάλυση από τις εταιρίες για να καθορίσει την επίδραση της διαφήμισης. Οι πωλητές παρείχαν στη Novartis καταλόγους τιμών που ήταν αυξημένοι. Η Νovartis πλήρωνε το τιμολόγιο του πωλητή και την τιμή χωρίς να εκπονεί περαιτέρω έρευνα για την αξία της διαφήμισης. Το τμήμα πηγών της Νοvartis ήταν υπεύθυνο για την επαλήθευση της ακρίβειας των δεδομένων και την αναζήτηση της συμβουλής της MEDIAHOUSE στη διαχείριση ασυμφωνιών (αποκλίσεων). ΒΟΥΛΚΙΔΗΣ Μεταξύ 2009-2014 ο Βουλκίδης ήταν η βασική εταιρία που ξέπλυνε χρήματα για το τμήμα πρόσβασης αγοράς της Novartis. O Boυλκίδης είχε μία μικρή εταιρία και παρείχε απατηλές υπηρεσίες ή παρήγαγε (εξέδιδε) αυξημένα τιμολόγια για την Novartis. Για παράδειγμα, ο Βουλκίδης έκανε μία ποδοσφαιρική διαφήμιση σε μία ιστοσελίδα για την Novartis. O Bουλκίδης τράβηξε μία φωτογραφία και την χρησιμοποίησε για πέντε συναπτά έτη. Αυτά τα χρήματα χρησιμοποιούνταν για την δωροδοκία κυβερνητικών αξιωματούχων.

Αυτό ήταν ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο και υποστηρίζεται ότι η Νovartis γνώριζε ότι αυτή η δραστηριότητα συνεχιζόταν για πέντε χρόνια. Η κύρια επαφή του Βουλκίδη ήταν με τον Φρουζή. Ο Βουλκίδης ξέπλενε χρήματα με την ίδια ικανότητα για το τμήμα διαβήτη της Νovartis. O Σπύρος Σπυρόπουλος ήταν ο επικεφαλής του τμήματος διαβήτη.Διαχειρίστρια του διαβήτη ήταν η Ελένη Βαρδή. Ο Βουλκίδης έγινε δεκτός σαν πωλητής. Ο Σπυρόπουλος εναλλάχθηκε στο τμήμα οφθαλμολογίας υπό την Μαριάνθη Ψάχα, Διευθύντρια Οφθαλμολογίας. Ο Σπυρόπουλος ζήτησε από τον Βουλκίδη να ξεπλένει χρήματα για την οφθαλμολογία και η POSCHA (;) ενέκρινε τον Βουλκίδη.Ο εμπορικός διευθυντής για τον διαβήτη Νικόλαος Τσενεκίδης (γνωστός στον συντάκτη ως Νίκος Τσενεκίδης) γνώριζε επίσης για το ξέπλυμα χρήματος μέσω Βουλκίδη. Ο Βουλκίδης εκτύπωσε ενημερωτικά φυλλάδια μία φορά και η τιμή διαμορφώθηκε με βάση τις ανάγκες του Φρουζή. Ο Βουλκίδης άλλαξε το ποσό τιμολογίου ή την τιμή των φυλλαδίων με βάση την απαίτηση του Φρουζή. Τα φυλλάδια αφορούσαν ένα ορφανό σκεύασμα για την ελονοσία και για την κλινική ογκολογία.

MSPS H MSPS ήταν η εταιρία που αντικαταστάθηκε από την PRESTIGE. Iδιοκτήτρια της εταιρίας ήταν η Christina Hohlakidan, που ήταν φίλη του Φρουζή. Η ΜSPS καθιέρωσε την αύξηση πωλήσεων για την Novartis και προσέφερε παρακολούθηση μέσων ενημέρωσης με ένα μηνιαίο τέλος. Η παρακολούθηση μέσων ήταν μία ξεχωριστή συμφωνία. Η Νοvartis δεν συμμετείχε σε αυτή την συμφωνία, παρά μόνο σε μία περίπτωση ενός γεγονότος διαβήτη.

MAVIRKIOS Το 2013, ο Φρουζής ήθελε τον Μαυίρκιο (γνωστό στον συντάκτη ως Παναγιώτης Μαυρίκος) να γίνει η επόμενη εταιρία ξεπλύματος χρήματος. Ο Μαυίρκιος είχε εμπλακεί στο σχέδιο δωροδοκίας. Ο Μαυίρκιος έβαλε διαφημιστικό χώρο σε ιστοσελίδες για την Novartis. H Zenith Media ήταν υπεύθυνη για την παροχή ανάλυσης όλων των διαφημίσεων στα media.

O Μαυίρκιος ήταν η γέφυρα ανάμεσα στη Novartis και τους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ο Μαυίρκιος είχε πρόσβαση σε 3-4 υπουργούς υγείας KTENDIS, MUROKOY και PISTILITY).

(OUZIOUS,

VIJAY IYENGAR (VIJAY) O VIJAY ήταν ένας πρώην απασχολούμενος στην Novartis και ήταν γνώστης του μεγάλου προϋπολογισμού. Ο VIJAY ήρθε στη Νovartis στην Ελλάδα το 2009 και μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ τον Φεβρουάριο του 2011. Ο VIJAY ήταν ο επικεφαλής της ογκολογίας. Ο VIJAY είχε γνώση των μεθόδων που χρησιμοποιούνταν για το ξέπλυμα χρήματος της Novartis που χρησιμοποιούνταν για τις δωροδοκίες. Για μία συνάντηση προϋπολογισμού το 2010, ο προϋπολογισμός ορίστηκε στο 1 εκατομμύριο Ευρώ συν 100.000-150.000 για πρόσβαση αγοράς για την ογκολογία. Ο VIJAY γνώριζε ότι ο Βουλκίδης ήταν ο κύριος πωλητής και ο VIJAY συναίνεσε στην έγκριση. Τα χρήματα που ο VIJAY ενέκρινε να ξεπλυθούν ήταν για εξασφάλιση προστασίας τιμής για τα σκευάσματα για την ογκολογία και τα ορφανά φάρμακα. Ο VIJAY και ο Φρουζής είχαν εβδομαδιαίες συναντήσεις. Ο VIJAY είχε συναντήσεις με επικεφαλείς όπως ο GUIDO GUIDI, επικεφαλής της ογκολογίας στην Ευρώπη, Φρουζής και MIGUEL BERNABEU, επικεφαλής της πρόσβασης αγοράς στην Ευρώπη, οι οποίοι συζητούσαν τον προϋπολογισμό για την Ευρώπη, όρια έγκρισης και πρόσβαση αγοράς για την ογκολογία.

H NOVARTIS και η ελάττωση τιμών Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και ο Υπουργός Υγείας

πληρώνονταν για την

εγγραφή (εισαγωγή) νέων προϊόντων στην αγορά και την προστασία έναντι ελάττωσης τιμών.Το 2011-2012 η φαρμακευτική βιομηχανία είχε μεγάλες μειώσεις τιμών. Η Νοvartis δεν είχε τέτοια μείωση στα φάρμακα ογκολογίας και πολύ μικρές μειώσεις σε άλλα φάρμακα. Το πρώτο τρίμηνο του 2012, ο Φρουζής είχε μία συνάντηση με τον Υπουργό Υγείας στο γραφείο του. Ο Φρουζής παρακολουθούσε συναντήσεις εβδομαδιαίας πρόσβασης στην αγορά που καθόριζαν την καμπάνια. Ο Φρουζής συμβούλευε ώστε το τμήμα να καθορίζει, προϋπολογίζει και να καθορίζει την καμπάνια. O Georg Schroeckenfuchs έδωσε την τελική έγκριση για την καμπάνια. Η θέση της εταιρίας ήταν ότι μία επένδυση της τάξης των 150.000 Ευρώ σε έναν κυβερνητικό αξιωματούχο, είχε την δυνατότητα να σώσει πολλά εκατομμύρια Ευρώ (που θα χανόντουσαν) για την Novartis. O Φρουζής έλαβε 120.000 Ευρώ και 30.000 Ευρώ πήγαν στην ψευδή καμπάνια. Ερωτηματολόγιο αντι-δωροδοκίας

Το ερωτηματολόγιο προωθούνταν σε όλους τους πωλητές που ακολουθούσαν τους νόμους ισότητας και τους εργατικούς νόμους.Οι πωλητές κατά της δωροδοκίας δεν είχαν την κουλτούρα της εταιρίας να δίνουν στους πελάτες ή τους κυβερνητικούς αξιωματούχους παράνομες πληρωμές. Το ερωτηματολόγιο δίνονταν από το τμήμα πηγών στον πωλητή, όταν ο πωλητής ήταν στη διαδικασία να γίνει ένας προτιμώμενος προμηθευτής. Τα ερωτηματολόγια δεν πήγαζαν από μία συναλλαγή ενός τιμολογίου. Το τμήμα πηγών διηύθυνε έναν έλεγχο οικονομικής υγείας (ευρωστίας) μέσω ενός εργαλείου ΙCAP που αποτιμούσε την οικονομική υγεία (φόροι, αποδοτικότητα, δικαστικές αποφάσεις, χρέη κλπ) των πωλητών. Η Νοvartis χρησιμοποιούσε έναν πωλητή και εργαζόμενους σε τρίτα μέρη προκειμένου να εκτιμηθεί η οικονομική υγεία των πωλητών. Μία κοινή πρακτική για τους γιατρούς, κυβερνητικούς αξιωματούχους και αρθρογράφους και την δωροδοκία τους ήταν να επιλέγουν μικρής αξίας εταιρίες ως πωλητές για ξέπλυμα χρήματος. Οι εταιρίες δημοσίων εκδηλώσεων και σχέσεων ήταν το κυρίως χρησιμοποιούμενο όχημα για τις δωροδοκίες.Η ομάδα προσφοράς παρουσίαζε στον Φρουζή τα αποτελέσματα και τις συστάσεις των ερωτηματολογίων και ο Φρουζής τα ενέκρινε. Η πλειοψηφία της ομάδας προσφοράς περιελάμβανε τον Χρήστο Μπέλλο, Φαφίλα, Μαριλένα Σαλίχου και Ταμιολάκης. Οι δύο τρόποι για να πληρώνονται οι αρθρογράφοι ήταν να τιμολογούν για υπηρεσίες και να δίνουν μαύρα χρήματα σε αυτούς. Ο Φρουζής ήταν σε επαφή με τους ιδιοκτήτες της PRESTIGE. Έτσι, υπήρχε πιθανότητα τα χρήματα να επιστρέψουν στον Φρουζή.

MAΡΙΑ ΜΑΡΑΝΓΓΕΛΗ Η υπάλληλος του Φρουζή, Μαρία Μαρανγγέλη, γνώριζε το σχέδιο δωροδοκίας. Η Μαρανγγέλη έστελνε ηλεκτρονικά μηνύματα για λογαριασμό του Φρουζή και υπήρχε πιθανότητα να έχει ημερολόγια των χρημάτων που κατέχονταν από τον Βουλκίδη. Η Μαρανγγέλη κρατούσε όλες τις σημειώσεις-ηλεκτρονικά μηνύματα του Φρουζή και ήξερε τα πάντα για τον Φρουζή. ΧΟΝΔΡΕΜΠΟΡΟΙ Yπήρχαν δύο κατηγορίες χονδρέμπορων: Απευθείας στα ελληνικά νοσοκομεία και στα ιδιωτικά φαρμακεία. Υπήρχε ένας σύνδεσμος μεταξύ των φαρμακοποιών και των

χονδρεμπόρων της Novartis παρά το ότι τα φάρμακα είχαν διαφορετικές τιμές. Υφίστατο ένα ξεχωριστό τμήμα μέσα στη Novartis που ήταν επιφορτισμένο με την αύξηση πωλήσεων για τα προς εξαγωγή φάρμακα σε τοπικές θυγατρικές. Υπό το Ελληνικό Δίκαιο, στους χονδρεμπόρους επιτρεπόταν να εξάγουν φάρμακα. Πάντως έπρεπε να υπάρχει επαρκές απόθεμα για τους φαρμακοποιούς στην αγορά. Οι χονδρέμποροι δεν επιτρεπόταν να προκαλέσουν έλλειψη στη χώρα. Οι χονδρέμποροι λάμβαναν 5-6% κέρδος από τα φαρμακεία. Σε κάθε περίπτωση, το περιθώριο κέρδους του χονδρέμπορου από τις εξαγωγές ήταν σε τριπλά νούμερα. Ήταν πιθανόν ο Φρουζής να επέτρεπε στους χονδρέμπορους να εξάγουν φάρμακα και να δίνουν μία προμήθεια στον Φρουζή. Ο Νικόλαος Σκανδρέας, διευθυντής διαχείρισης εμπορίας, είχε δυνατότητα γνώσης εάν σχέδια δωροδοκίας υπήρχαν μεταξύ των χονδρεμπόρων. Ο Φρουζής επέβλεπε το τμήμα διαχείρισης εμπορίας. Το 2014, ο Riccardo Cavenari προσάρμοσε την οργανωτική διάρθρωση της Novartis. O Cavenari μετακίνησε το τμήμα διαχείρισης εμπορίας από τον Φρουζή και το έδωσε στην Μαριάνθη Ψάχα, επικεφαλή της Οφθαλμολογίας. Αυτό προκάλεσε μία σύγκρουση συμφερόντων καθώς η Ψάχα ευνοούσε την οφθαλμολογία σε σχέση με άλλα τμήματα. ΤΣΕΝΕΚΙΔΗΣ Ο Τσενεκίδης εισήλθε στην Novartis στην Ελλάδα το 2010 ως ο εμπορικός διαχειριστής (υπεύθυνος) του Galvus, ενός φαρμάκου για τον διαβήτη, που ήταν και το πιο δημοφιλές στην Ελλάδα. Το 2011 ο Τσενεκίδης αναβαθμίστηκε σε διάφορες θέσεις στη Βασιλεία και κατέληξε ως ο Ευρωπαίος επικεφαλής σπάνιας ασθένειας. Ο Τσενεκίδης ενεπλάκη στη δωροδοκία γιατρών, που μεταφραζόταν σε τακτικές στρατηγικής και συγκεκριμένες παρουσιάσεις με Powerpoint. Για κάθε γιατρό, υπήρχε μία επιστροφή στην επένδυση που χρησιμοποιούσε για ψευδείς σπουδές. Οι γιατροί πληρώνονταν με μαύρα χρήματα. Ο

Τσενεκίδης

αναφερόταν

στον

JAN

SCHLUECHTER,

πρωτοβάθμιας περίθαλψης στη Βασιλεία. Η ομάδα διαχείρισης

επικεφαλή

αγοράς

επικοινωνούσε την

επένδυση στους γιατρούς, σε δωροδοκίες και ψευδείς σπουδές με σκοπό την αύξηση πωλήσεων. Τηρούνταν πρακτικά σε ορισμένες συναντήσεις. Υπήρχαν δύο τύποι προγραμμάτων, Α και Β. Τα προγράμματα Α πληρώνονταν από ελληνικές πηγές και τα προγράμματα Β πληρώνονταν από τη Βασιλεία. Για παράδειγμα το 2008 και το 2009 οι γιατροί έλαβαν μαύρα χρήματα από την συμπλήρωση (παρακολούθηση) ψευδών σπουδών.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ήταν κοινή πρακτική για τους αντιπροσώπους πωλήσεων να συμπληρώνουν τις έρευνες. ΚΑΘΑΡΕΣ ΜΕΡΕΣ Ο Σαρλικιώτης ρώτησε όλους τους εργαζόμενους πού βρίσκονταν όλα τα έγγραφα και τα laptop που σχετίζονταν με τις ψευδείς σπουδές ώστε να τα καταστρέψει. Τα έγγραφα που ανακτήθηκαν μεταφέρθηκαν στη Βασιλεία καθώς η πηγή της πληρωμής ήταν του σχεδίου Β και η Βασιλεία ήταν αρμόδια για όλες τις εγκρίσεις. Ο σκοπός ήταν να αποφευχθεί εσωτερικός έλεγχος και αναφοράς ΒPO. Ο πανικός κράτησε δύο ή τρεις ημέρες και άνθρωποι κατέστρεψαν (;) έγγραφα. Όλοι οι εργαζόμενοι της Novartis είχαν πρόσβαση σε έναν ηλεκτρονικό φάκελο στον κοινόχρηστο δίσκο (G Drive). Eίχε την ικανότητα απομακρυσμένα να κάνει τον κοινόχρηστο δίσκο να εξαφανισθεί. Το τμήμα τεχνολογίας της πληροφορίας κατέστρεψε τον φάκελο G Drive. Αντίγραφο μνήμης σκληρού δεν κυκλοφόρησε για καταστροφή εγγράφων. Η Νοvartis διηύθυνε τις καθαρές ημέρες. Οι καθαρές ημέρες αποτελούνταν από οδηγίες προς τους εργαζόμενους ώστε να καταστρέψουν συγκεκριμένα έγγραφα από το τμήμα πληροφορίας της τεχνολογίας. Οι καθαρές ημέρες ξεκίνησαν ως λαμβάνουσες χώρα μία φορά το χρόνο και επεκτάθηκαν σε δύο και τρεις φορές ετησίως. Οι διευθυντές του τμήματος πληροφορίας της τεχνολογίας πήγαιναν από γραφείο σε γραφείο και κατηύθυναν τους εργαζόμενους στην καταστροφή συγκεκριμένων στοιχείων. Κανείς δεν αμφισβήτησε τις οδηγίες του τμήματος. Οι εργαζόμενοι παρέλαβαν ένα ηλεκτρονικό μήνυμα με τον τίτλο ‘καθαρή ημέρα’ από το τμήμα τεχνολογίας της πληροφορίας της Ελλάδας. Οι καθαρές ημέρες έτρεχαν στην Ελλάδα έως και τον Ιούλιο του 2017. Το θέμα της εκκαθάρισης είχε να κάνει με έγγραφα σχετιζόμενα με τις πληρωμές γιατρών.

Νομική Υπηρεσία Πρεσβεία Ηνωμένων Πολιτειών, Αθήνα, Ελλάδα Αριστείδης Παπαδάκος

ΕΞΩΦΥΛΛΟ Πρωταρχικό & Σχέδια Δράσης και Προϋπολογισμός Έτους 2012 Κωνσταντίνος Φρουζής Φιλίστωρ Δεστεμπασίδης Μάιος 2012 ΝΟVARTIS ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΑΓΟΡΑΣ -Συνοπτική παρουσίαση -Ανάλυση της κατάστασης -Στρατηγική -Δραστηριότητες -Προϋπολογισμός Συνοπτική παρουσίαση Πρωταρχικού Σχεδίου έτους 2012 Περιβάλλον: Η ψυχρή οικονομική αντίληψη και η πίεση των οικονομικών αγορών πιέζουν την κυβέρνηση σε περαιτέρω περικοπή προϋπολογισμών οδηγώντας την αναμόρφωση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης με πρόσθετο περιορισμό δαπανών. Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι πιθανή μέχρι το τέλος του έτους, οδηγώντας σε πρόσθετα μέτρα προς αντιμετώπιση του ελλείμματος. Πολλοί τομείς στην οικονομία αποτυγχάνουν την επίτευξη των οικονομικών τους στόχων και περισσότερες οικονομίες ενδέχεται να ζητηθούν από άλλους που μπορεί να φθάσουν (παράδειγμα, φαρμακευτική βιομηχανία). Ο τομέας υγειονομικής περίθαλψης επιτυγχάνει οικονομικούς στόχους στα φαρμακευτικά αλλά αποτυγχάνει σε άλλα πεδία, αυξάνοντας την πιθανότητα για πρόσθετα μέτρα στα φαρμακευτικά. Στρατηγικές ενέργειες: Ανάπτυξη καινοτόμων και συγκεκριμένων πρωτοβουλιών μοχλεύοντας το χαρτοφυλάκιο της NOVARTIS και δημιουργώντας ασθένεια (;) και αναγνωρισιμότητα εμπορικού σήματος σε θεραπευτικές περιοχές-κλειδιά.

Δημιουργία προγραμμάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης τα οποία θετικά διαφοροποιούν την Novartis από τους ανταγωνιστές της, δίνοντας μεγάλη έμφαση στον ασθενή και περαιτέρω ανάπτυξη διεθνών σχέσεων με Αρχές Υγείας, διαμορφωτές κοινής γνώμης και αυτούς που λαμβάνουν αποφάσεις. Ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ των βασικών εμπλεκομένων στα μέσα ενημέρωσης και εκπαίδευσή τους σε βασικά θέματα και προώθηση των θέσεών μας. Βελτιστοποίηση της χρήσης των καναλιών εσωτερικής επικοινωνίας. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Ενδυνάμωση της επιρροής της Novartis μπροστά από τις Αρχές μέσω διασυνοριακής παρουσίασης. Πρόσβαση: Διευκόλυνση της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες. Σύσφιξη στενής συνεργασίας με Αρχές Υγειονομικής Περίθαλψης, κεντρικών εμπλεκομένων πολιτικών προσώπων. Απόκτηση ηγετικής θέσης στον τοπικό Εμπορικό Σύνδεσμο ΣΦΕΕ. Υφιστάμενο περιβάλλον και τάσεις στην αγορά υγειονομικής περίθαλψης. Η ψυχρή οικονομική αντίληψη και η πίεση των οικονομικών αγορών πιέζουν την κυβέρνηση σε περαιτέρω περικοπή προϋπολογισμών οδηγώντας την αναμόρφωση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης σε πρόσθετο περιορισμό δαπανών. Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι πιθανή μέχρι το τέλος του έτους, οδηγώντας σε πρόσθετα μέτρα προς αντιμετώπιση του ελλείμματος. Πολλοί τομείς στην οικονομία αποτυγχάνουν την επίτευξη των οικονομικών τους στόχων και περισσότερες οικονομίες ενδέχεται να ζητηθούν από άλλους που μπορεί να φθάσουν (παράδειγμα, φαρμακευτική βιομηχανία). Ο τομέας υγειονομικής περίθαλψης επιτυγχάνει οικονομικούς στόχους στα φαρμακευτικά αλλά αποτυγχάνει σε άλλα πεδία, αυξάνοντας την πιθανότητα για πρόσθετα μέτρα στα φαρμακευτικά. Η μείωση εισοδήματος και η αύξηση της μακροχρόνιας ανεργίας θα οδηγήσουν σε αυξημένη στροφή των ασθενών από τον ιδιωτικό στον δημόσιο τομέα υγειονομικής περίθαλψης και μειωμένη συμβολή στις πηγές υγειονομικής περίθαλψης. Το ΔΝΤ απαιτεί πλήρη πρόταση για περαιτέρω αναμόρφωση της υγειονομικής περίθαλψης. Η φαρμακευτική αγορά ακολουθεί μία αρνητική τάση στις αξίες μέχρι το 2012, καθρεφτίζοντας μεγαλύτερο χώρο για γενόσημα και αυξημένα εμπόδια ΜΑ. Ανταγωνισμός:

-Μικρές εγχώριες εταιρίες πιθανόν να μην επιβιώσουν, προσφέροντας δυνατότητα και για τους δύο, τους παίκτες δηλαδή που βασίζονται στην παγκόσμια καινοτομία αλλά και στα γενόσημα.

-To ανταγωνιστικό πεδίο παιχνιδιού θα αναγκαστεί να περιορίσει την δαπάνη ενώ θα γίνει πιο σύνθετο (περίπλοκο).

-Αντίθετα με την Νοvartis, οι περισσότερες εταιρίες θα ακολουθούν, δεν θα καινοτομούν σε MA, KAM, PA Oμάδες υποστήριξης ασθενών και μέσα ενημέρωσης αυξάνουν την επιρροή τους. ___________________________________________________________________________ Τιμές (κοστολόγηση): -Πιθανή λίστα αποζημίωσης θα οδηγήσει σε καθυστερήσεις πρόσβασης στην αγορά και αυξημένες εκπτώσεις για κάποια προϊόντα.

-Οι τιμές των γενόσημων και των σκευασμάτων εκτός προστασίας μειώνονται και καθοδήγηση δίδεται από ΗAs για αυξημένη διείσδυση.

-Tα περιθώρια των φαρμακοποιών αναμένονται να μειωθούν περαιτέρω το 2012.` -Oργανωμένες προσφορές προς τα νοσοκομεία για φαρμακευτικά προϊόντα αρχίζουν το τέλος του 2011, οδηγώντας σε μία αγορά γενοσήμων. Ένταση: -H πλήρης εφαρμογή μίας ηλεκτρονικής συνταγογράφησης θα μειώσει περαιτέρω τις εντάσεις.

-Οδηγοί θεραπείας αναμένονται να βρουν εφαρμογή σε περισσότερες ασθένειες με σκοπό να αιτιολογήσουν πρακτικές συνταγογράφησης και να ασκήσουν περισσότερη πίεση στην ένταση.

-Στενότερο κανονιστικό πλαίσιο (αυστηρή εφαρμογή μπλε κουτιού). Διάρθρωση: -Ο τομέας υγειονομικής περίθαλψης των τεσσάρων ασφαλιστικών ταμείων (περίπου το 97% του πληθυσμού) συρρικνώνεται σε ένα. Το ενιαίο ασφαλιστικό ταμείο (ΕΟΠΠΥ) αναπτύσσει το δικό του κανάλι κατανομής για σοβαρές ασθένειες, υψηλού κόστους φαρμακευτική αγωγή (συμπεριλαμβανομένων ορφανών φαρμάκων) και αυξάνει την αγοραστική και διαπραγματευτική του δύναμη.

-Ο ΕΟΠΠΥ ορίζει το δικό του δίκτυο συμβεβλημένων ιδιωτών γιατρών.

-Tα δημόσια νοσοκομεία θα ενωθούν εντός του 2012 δημιουργώντας έτσι λιγότερους και πιο δυνατούς παίκτες στην αγορά.

Ζητήματα Πρόσβασης ΕΟΦ

-

Γιατροί

-

Φαρμακοποιοί -

Ασθενείς

Σύνδεσμοι ασθενών

-

Tαμεία Κοινωνικής Ασφάλισης

Διαμορφωτές κοινής γνώμης

-

Πολλοί εμπλεκόμενοι

ΜΜΕ

-

-

Νοσοκομεία

Πολλοί βασικοί Διαμορφωτές

__________________________________________________________________________ Πρόσβαση αγοράς-Στόχοι δημοσίων σχέσεων ΣΤΟΧΟΙ-

ΥΠΟΣΤΟΧΟΙ/ΚPIs

Ενδυνάμωση της επιρροής της Novartis προς τις Αρχές μέσω διασταυρούμενης-διαιρεμένης αντιπροσώπευσης-Επίτευξη επιτυχούς αντιπροσώπευσης στην πρόσβαση αγοράς μέσω Επιτροπής Ανταγωνισμού, Novartis εξωχρηματιστηριακά. Στενότερη συνεργασία με Αρχές Υγειονομικής Περίθαλψης και βασικούς εμπλεκόμενους στην εθνική πολιτική σκηνή –Συνεργασία με υγειονομικές αρχές (Υπουργείο Υγείας-ΕΟΦ, Υπουργείο Εργασίας/Ασφαλιστικά Ταμεία, Υπουργείο Ανάπτυξης) και βασικούς εμπλεκόμενους. Προβλεψιμότητα-Διορατικότητα ως προς την εφαρμογή των θεραπευτικών πρωτοκόλλων, εκπτώσεις και άλλα μέτρα σχετιζόμενα με μείωση κόστους.

Eλαχιστοποίηση επίδρασης από τις μειώσεις τιμών μέσω αναθεώρησης τιμών και/ή σκευασμάτων εκτός προστασίας (προσπάθειες συγκράτησης τιμών). Πρόσβαση: Διευκόλυνση πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες Συμπερίληψη επωνύμων φαρμάκων της Novartis σε ΤxG. Bέλτιστη συμπερίληψη φαρμάκων στην Εθνική Λίστα Αποζημίωσης. Υπεράσπιση αγοράς φαρμακευτικών. ΕΟΠΠΥ-Συνεργασία με διαμορφωτές πληρωμών. Διευκόλυνση αίτησης ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Συνεργασία για ODS.

Προστασία λίστας των 3816.

Mόχλευση ηγεσίας στην ΣΦΕE/Επιβεβαίωση συμμαχίας-ευθυγράμμισης των μελών-Μία φωνή απέναντι στην κυβέρνηση, κοινοί στόχοι και αύξηση επιρροής.

Εμπλεκόμενοι-Τάσεις αγοράς-Δραστηριότητες πρόσβασης στην αγορά Στρατηγική ορφανών φαρμάκων/ Aύξηση δυνατοτήτων προγράμματος σε όλα τα σχετικά PAGs (επίσης προϋπολογισμός Onco)/15 Θεραπευτικά πρωτόκολλα/Γενόσημα/Eνίσχυση ελληνικού κράτους….. ……………………………………………………………………………………………………….

PAGs/Λίστα αποζημίωσης/Διαβήτης PAGs: Yποστήριξη των προγραμμάτων τους (ετήσια συνέδρια, περιοδικά)/5 Λίστα 3816:PESPA: Yποστήριξη του συνολικού προγράμματος περιλαμβάνοντας γραμματεία, παρακολούθηση συναντήσεων Eurordis, ημέρα σπάνιας ασθένειας, εφαρμογή ευρωπαϊκού πλάνου (επίσης προϋπολογισμός Onco)/15 Λίστα 3816: Πρόγραμμα ευαισθητοποίησης HRS για ΑΜD/5 Επίπεδο αποζημίωσης: CNS PAGs: Υποστήριξη προγραμμάτων, εκπαίδευση επιμελητών υγείας στο Alzheimer, Υπηρεσία κοινωνικού λειτουργού σε MS/10 P & R: Λίστα αποζημίωσης: Συμμετοχή σε ευρωπαϊκό ISPOR. Πρόσκληση όλων των εμπλεκομένων και διαμορφωτών γνώμης από τα υπουργεία-ασφαλιστικά ταμεία./15 Μπλε κουτί: Συμμετοχή σε ESDY (πολιτική υγειονομικής περίθαλψης) συνέδριο τον Δεκ/15 Λίστα αποζημίωσης: Σκουρολιάκου)/30

Oικονομικές

σπουδές

για

βασικά

προϊόντα

(Τούντας,

Ασφαλιστικά ταμεία/πληρωτές: Πρόγραμμα (όλες οι λίστες):Συχνά ταξίδια στη Θεσσαλονίκη για επισκέψεις/10 Νοσοκομειακές προσφορές/Συνταγολόγια: υλικά να διανεμηθούν στους διευθυντές/15 Λίστα αποζημίωσης: Σχέδια σε συνεργασία με PEF/25 Προσφορά ΙΚΑ:Συναντήσεις συγκατάθεσης και/ή δημοσιεύσεις/25 Ηλεκτρονικές συνταγές: έγγραφη διατύπωση θέσεων και σχέδιο επικοινωνίας/35 ΕΟΠΠΥ: ειδικά προγράμματα/25 Οδηγοί συνταγών:δεκαήμερες εκπαιδεύσεις σε συνεργασία με Αsc/25

IOBE/L.S.E.: Eπίπεδο συμμόρφωσης)/40

αποζημίωσης/Προγράμματα

ΙΟΒΕ

(όπως

πρόγραμμα

Επιτροπή κοστολόγησης:οδηγοί (όλες οι λίστες)/ειδικά προγράμματα/50 Οικονομικά Υγείας (ESDY, Υφαντόπουλος κ.ο.κ.): Επίπεδο αποζημίωσης / Υπολογίζοντας την ποιότητα ζωής στη Novartis Hellas/10 Oδηγοί (όλες οι λίστες)/διατύπωση θέσης γενόσημων (Καναβός)/25 Προϋπολογισμός SSF: Εκπαίδευση υγειονομικής περίθαλψης για ομάδες πίεσης διαμορφωτών γνώμης/20 Μείωση κόστους/Ελληνική Καθ.Μανιαδάκη/20

οικονομία/Συμφωνο

παροχής

συμβουλών

με

τον

Υπουργεία: Eπίπεδο αποζημίωσης: Προγράμματα ΜοΗ (Υπουργείο Υγείας) (Πολύζος, Δημόπουλος, Δέδδε, Μαλλιώρη). Καμπάνια για την συμμόρφωση ως συνέχεια της σπουδής στο ΙΟΒΕ/20 Οδηγοί/όλες οι Κουτρουμάνης)/20

λίστες/Προγράμματα

ΜοL

(Υπουργείο

Εργασίας)

(Δρέττα,

Νοσοκομειακές προσφορές/συνταγολόγια:Προγράμματα ΜοD (Yπουργείο Άμυνας) (Κομνηνός, Δημητρακόπουλος, Κακαζιάνης): Eκπαίδευση υγειονομικής περίθαλψης/20 Λίστα αποζημίωσης:Προγράμματα Βενιζέλος)/20

ΜοF

(Υπουργείο

Οικονομικών)

(Πλασκοβίτης,

SFEE/Bιομηχανία: Θέματα βιομηχανίας/Προγράμματα επικοινωνίας/20 Χρέη νοσοκομείων και ασφαλιστικών ταμείων: Eιδική καμπάνια ΜΜΕ/40 ΜΑ & Comms/ B2B/Φορείς χάραξης πολιτικής/ Συμμετοχές και συνέδρια και fora ΑmCham, ICAP, REAL, Statbank, Capital/100 ΣΥΝΟΛΟ: 690

EΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Συνοπτική παρουσίαση Περιπτωσιολογική ανάλυση Στρατηγική Δραστηριότητες

Πρoϋπολογισμός

Συνοπτική παρουσίαση Εταιρικό πρόγραμμα επικοινωνίας 2012 Περιβάλλον: Μέτρα μείωσης κόστους και αρνητική θεώρηση (αντίληψη) της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Οι φαρμακευτικές εταιρίες έχουν σχετικά χαμηλό προφίλ και έχουν ελλείψεις σε δυνατές πρωτοβουλίες προβολής και αυτό είναι μία ευκαιρία για την Novartis Tα ΜΜΕ ασκούν επιρροή στο προφίλ της εταιρίας και την δημόσια (κοινή) γνώμη για θέματα υγείας, όπως και οι βασικοί εμπλεκόμενοι H Novartis έχει έναν πρωτοφανή αριθμό νεοεισερχόμενων προϊόντων/καινοτομιών και μία ηγετική θέση στην υγειονομική περίθαλψη. Οι επενδύσεις στις επικοινωνίες επιστρέφουν (πίσω τα οφέλη), όπως μπορούμε να δούμε από διάφορα παραδείγματα βέλτιστης πρακτικής και την ολοένα αυξανόμενη θετική δημοσιότητα. Στρατηγικές/Ενέργειες: Aνάπτυξη καινοτόμων και στοχευμένων πρωτοβουλιών, μοχλεύοντας το χαρτοφυλάκιο της Novartis και καταστρώνοντας ευαισθητοποίηση σε ασθένειες και στην φίρμα σε βασικές θεραπευτικές περιοχές.

Aνάπτυξη προγραμμάτων κοινωνικής εταιρικής ευθύνης που πιθανόν διαφοροποιούν την Novartis από τους ανταγωνιστές, με έμφαση στους ασθενείς και περαιτέρω ανάπτυξη σχέσεων με υγειονομικές αρχές, διαμορφωτές κοινής γνώμης και διοικητές Σύσφιξη σχέσεων με βασικούς εμπλεκομένους στα ΜΜΕ και εκπαίδευσή τους σε βασικά θέματα και προώθηση των θέσεων μας. Βέλτιστη χρήση των εσωτερικών διαύλων επικοινωνίας. Αναμενόμενα –Προσδοκώμενα αποτελέσματα: Eνίσχυση στρατηγικών πρόσβασης στην αγορά. Μεγιστοποίηση κατανάλωσης και διείσδυση προϊόντων παραγωγής και νέες εκτοξεύσεις. Κατάστρωση της εικόνας της Νοvartis ως του καινοτόμου ηγέτη, βασικός βιομηχανικός παίκτης, προτιμώμενος συνεργάτης και υπεύθυνος εταιρικός πολίτης. Προσδοκία και διορατική αντιμετώπιση θεμάτων

Δημιουργία ψαγμένων, με κίνητρα και δεσμευμένων συνεργατών-πρεσβευτών.

Bασικές τάσεις και επίδραση Πίεση για υποτιμολόγηση-Οι μειώσεις τιμών οδηγούν σε σημαντικά χαμηλότερους τζίρους των φαρμακευτικών εταιριών. Πιθανές καθυστερήσεις στην δυνατότητα πραγματικής εισδοχής και έκδοσης δελτίων τιμών.Η παραγωγικότητα ανέρχεται σε πρωταρχική προτεραιότητα στον φαρμακευτικό τομέα. Σκληρότερο κανονιστικό περιβάλλον-Αυστηρότερος κανονισμός στις ενδείξεις θα μπορούσε να βλάψει την εκτός ταμπέλας χρήση των ανταγωνιστών σε τομείς ασθενειών. Μείωση έντασης. Η αρνητική τακτική των Κυβερνήσεων απέναντι στην υγειονομική περίθαλψη.-Η Κυβέρνηση θέλει να επωφεληθεί εκ της γενικότερης αρνητικής κοινής γνώμης για την φαρμακευτική βιομηχανία, ώστε να μπορέσει να λάβει όλα τα απαραίτητα σκληρά μέτρα. Μεταβολή στη βάση του πελάτη: O ανταγωνισμός οδηγεί προς ένα πελατο-κεντρικό μοντέλο, υπογραμμίζοντας την σημασία των μη παραδοσιακών πελατών. Τα ΜΜΕ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις στρατηγικές πίεσης και έλξης, ενώ παράλληλα συμβάλουν στις στρατηγικές πρόσβασης.

MME: βασικοί διαμορφωτές του πολιτικού τοπίου-Αυτοί που αποφασίζουν (διοικητές) στηρίζονται σημαντικά και επηρεάζονται από δημοσιογράφους και θέλουν να συνεργαστούν μαζί τους. Μία συνεχής απειλή συνίσταται στο ότι τα ΜΜΕ προωθούν ευκολότερα μία αρνητική δημοσιότητα από μία θετική. Η κρίση πάντα επηρεάζει τις φαρμακευτικές εταιρίες σε εμπορικό επίπεδο.

Όλα τα εμπλεκόμενα γκρουπ συνδέονται με τα ΜΜΕ Γιατροί-επηρεάζονται από ιατρικά μέσα και δημοσιεύσεις-, διαμορφωτές κοινής γνώμης επιθυμούν να δικτυωθούν με δημοσιογράφους Υγειονομικές αρχές-Eπηρεάζονται από τα μέσα αναφορικά με αποφάσεις πρόσβασης αγοράς Συμβουλευτικά γκρουπ ασθενών-Μπορούν να είναι όχημα επικοινωνίας σε γεγονότα (δράσεις) τύπου, ιδίως για σκοπούς πρόσβασης στην αγορά ΝGOs-Συνδέονται με προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης Ανταγωνιστές-Συνεργάτες με MME Γενικό Δημόσιο-Πίεση ασκείται από ασθενείς που επηρεάζονται από δηλώσεις στον τύπο Κεντρικά-Δυνατή παρουσία στο διεθνές περιβάλλον

Εργαζόμενοι-Μπορεί να τους δοθεί κίνητρο είτε μέσω εξωτερικής επικοινωνίας αλλά κυρίως από εσωτερικές επαφές

Εταιρικές επικοινωνίες της Novartis Hellas Aνάλυση δυναμικότητας-αδυναμίας-δυνατοτήτων-απειλών Δυναμικότητα-Τυγχάνει καλής θεώρησης μεταξύ των επιστημόνων υγείας. Καινοτόμα προϊόντα-Η πλειοψηφία αυτών κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά. Πολύ καλά εδραιωμένες σχέσεις με τα ΜΜΕ. Αφοσιωμένο (ειδικό) τμήμα επικοινωνίας. Αδυναμίες-Μικρό ποσοστό επένδυσης στην εταιρική επικοινωνία. Πολλά προγράμματα ζητούνται να εκπονηθούν επί συγκεκριμένης βάσης. Χώρος για βελτίωση στις εσωτερικές επικοινωνίες. Δυνατότητες-Πολλές περιοχές ασθένειας και προϊόντα είναι φιλικά προς τα ΜΜΕ. Δημιουργία δικτύου με τα ΜΜΕ, διαμορφωτές κοινής γνώμης, συνδέσμους ασθενών και αποφασίζοντες (διοικούντες). Η παρουσία μας στο ΣΦΕΕ θα συμβάλει στην οικοδόμηση της εταιρικής εικόνας και θα υποστηρίξει την κλίκα. Απειλές: Aυξανόμενη εστίαση και εξονυχιστική έρευνα στην ασφάλεια των φαρμάκων από τους ρυθμιστές και τα ΜΜΕ. Πολλοί δημοσιογράφοι στερούνται επιστημονικού υποβάθρου και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παρανοήσεις. Η φαρμακευτική βιομηχανία έχει ένα αδύναμο CRS προφίλ και εκλαμβάνεται ως καθοδηγούμενη από το κέρδος και οι πρακτικές της εκλαμβάνονται ως ελεγχόμενες ηθικά.

Oυσιώδεις στρατηγικές Όραμα-Η Novartis Hellas o πρωτιμώμενος συνεργάτης για τους βασικούς εμπλεκόμενους στην Ελλάδα Eπίγνωση πελάτη-ΜΜΕ: θέλουν να συνεργαστούν με τη Novartis, να κατανοήσουν τις θέσεις της και να εκπαιδευθούν σε θέματα υγειονομικής περίθαλψης. Στόχοι-1.Να καθοδηγηθεί η επιχειρηματικότητα της Novartis Hellas μέσω προενεργών σχέσεων με τα ΜΜΕ, εξωτερικής επικοινωνίας και δέσμευσης των εμπλεκομένων τόσο για λόγους πρόσβασης στην αγορά όσο και για προώθηση βασικών προϊόντων 2.Διαμόρφωση της φήμης της Novartis στην Ελλάδα, σε υποστήριξη των επιχειρηματικών στόχων, μέσω διαρκούς ανταλλαγής μηνυμάτων-θετική θέση της Novartis εντός του προκλητικού περιβάλλοντος υγειονομικής περίθαλψης ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ: Για τους ασθενείς στην Ελλάδα,η Νovartis είναι η εταιρία που καταφέρνει θετικά αποτελέσματα στους ασθενείς, με βάση τις πρωτοποριακές λύσεις της SI1 Πρόσβαση Συνάντηση προκλήσεων πρόσβασης στην αγορά

SI2 Eισαγωγή Εκπαίδευση και παροχή κινήτρων στους εμπλεκομένους, ώστε να γίνουν δεσμευμένοι πρεσβευτές για την Novartis SI3 Θέση Ενδυνάμωση της φήμης της Novartis και της φίρμας διαφοροποιώντας θετικά την Νovartis από τους συναδέλφους και ανταγωνιστές της SI4 Παράδειγμα Αποτελεσματική επιρροή στις ενέργειες και στις συμπεριφορές των βασικών εξωτερικών εμπλεκομένων Επίτευξη άριστης λειτουργίας

Στρατηγικές επικοινωνίας σε στοίχιση με στρατηγικές επιχειρηματικότητας Ενδυνάμωση της φήμης της Novartis και της φίρμας διαφοροποιώντας θετικά την Νovartis από τον ανταγωνισμό. Αποτελεσματική επιρροή στις ενέργειες και στις συμπεριφορές των βασικών εξωτερικών εμπλεκομένων σε σχέση με τη Novartis Aναμονή και προετοιμασία για πιθανές αρνητικές τάσεις ή γεγονότα που θα μπορούσαν να βλάψουν τη Novartis Δημιουργία συνδέσμων μεταξύ Has, MME και συνδέσμων ασθενών μέσω κοινών προγραμμάτων Παροχή κινήτρων στους εταίρους να γίνουν γνώστες και δεσμευμένοι πρεσβευτές της Novartis

Προτεινόμενο επικοινωνιακό πλάνο έτους 2012 Στόχοι-Στρατηγικές-Τακτικές Στόχοι-Ενδυνάμωση της φήμης της Novartis και της φίρμας διαφοροποιώντας θετικά την Novartis από τους συναδέλφους και ανταγωνιστές της Υποστήριξη του Franchise-Συγκεκριμένες στρατηγικές της φίρμας, ώστε να αυξηθεί η διείσδυση και η εισχώρηση στις βασικές φίρμες. Ανάπτυξη καινοτόμων και επισταμένων πρωτοβουλιών επικοινωνίας, μοχλεύοντας το χαρτοφυλάκιο της Novartis (ιδίως φίρμες με μοναδικά χαρακτηριστικά) και ενεργοποιώντας ευαισθητοποίηση πάνω σε ασθένειες και στη φίρμα σε βασικές θεραπευτικές περιοχές (η Novartis ως ηγέτιδα και καινοτόμος).

Bελτιστοποίηση υποστήριξης σε ομάδες μάρκετινγκ οργανώνοντας τα καλύτερα στην

κατηγορία τους γεγονότα-δράσεις σε στοίχιση με τους σκοπούς της εταιρίας./ΤακτικέςΕγχώρια και διεθνή γεγονότα-δράσεις τύπου. Καινοτόμες και επισταμένες πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης ασθένειας σε βασικές θεραπευτικές περιοχές, μοχλεύοντας παγκόσμια ημέρα, όπου είναι δυνατόν. Θεραπευτικά franchise-καθοδηγούμενα ΜΜΕ/σχέδιο διαφήμισης. Τα καλύτερα στην κατηγορία γεγονότα λανσαρίσματος σε στοίχιση με τους στόχους της εταιρίας.

Aναβάθμιση του εταιρικού προφίλ και προφίλ ΕΚΕ-Περαιτέρω αναβάθμιση της εικόνας της Νοvartis ως ενός εταιρικού πολίτη μέσω διαρκούς επικοινωνίας μηνυμάτων CSR (εταιρικής κοινωνικής ευθύνης) κάτω από μία ομπρέλλα. Περαιτέρω επένδυση σε Ε & Α και εικόνα καινοτομίας./Τακτικές-Ημέρα συνεργασίας της κοινότητας Novartis και άλλες πρωτοβουλίες CSR όπως, ημέρα πρόληψης.Σταθερή επικοινώνηση της πρωτοβουλίας malaria. Προληπτική επικοινώνηση και μόχλευση βιοκατασκήνωσης/άλλες υποτροφίες. Εκπαίδευση στο πρόγραμμα ΜΜΕ. Ενημερωμένο φυλλάδιο CSR. Ανύψωση της ευαισθητοποίησης της Novartis και επικοινώνηση του οράματος ‘στοργή και θεραπεία’. Πλάνο σύνδεσης ΜΜΕ/Διαφήμισης σε θεραπευτικά Franchise και πρωτοβουλίες CSR. Ενδυνάμωση θεμάτων MA μέσω πλάνου ΜΜΕ/ Τακτικές:Σύνδεση με ιθύνοντες βασικών ΜΜΕ. Δραστηριότητες διαφήμισης. Άρθρα και συνεντεύξεις. Ενδυνάμωση θεμάτων MA μέσω ενός σχεδίου ΜΜΕ Τακτικές: Σύνδεση με βασικούς ιθύνοντες των ΜΜΕ. Διαφημιστικές ενέργειες. Άρθρα και συνεντεύξεις. __________________________________________________________________________ Αποτελεσματικός επηρεασμός της …… και της συμπεριφοράς των εξωτερικών-Στρατηγική: καθορισμός επιχειρηματικότητας μέσω σχέσεων με τους εμπλεκόμενους/Δημιουργία συνδέσμων μέσω διαμορφωτών κοινής γνώμης, MME και συνδέσμων ασθενών μέσω κοινών προγραμμάτων/Αξιοποίηση σχέσεων και επαφών με ΜΜΕ με σκοπό την επιβοήθηση διαμόρφωσης του περιβάλλοντός μας μέσω της αλληλεπίδρασης με τους βασικούς εμπλεκομένους. Τακτικές:Eγχώρια και διεθνή γεγονότα (συνέδρια) τύπου.Προγράμματα ευαισθητοποίησης ασθένειας. Παροχή στην Novartis.gr ενημερωμένων και εύκολα προσβάσιμων πληροφοριών με ευρεία υποστήριξη σε βασικά γκρουπ εξωτερικών εμπλεκομένων. Πρόβλεψη και προετοιμασία αρνητικών τάσεων και γεγονότων που θα βλάψουν την Novartis-Στρατηγική: Ενδυνάμωση σχέσεων με βασικούς δημοσιογράφους και εκπαίδευση σε βασικές θεραπευτικές περιοχές και βασικές φίρμες, επικοινωνώντας καθαρά μηνύματα.Τακτικές: Γεγονότα δημοσίων σχέσεων. Κατάρτιση προγράμματος ΜΜΕ. Κατάρτιση για διαχείριση στοιχείων δικτύου. Ενημέρωση ΜΜΕ για ιθύνοντες της Novartis. ………Στρατηγική: Bελτιστοποίηση της χρήσης των καναλιών εσωτερικής επικοινωνίας με σκοπό ενδυνάμωσης της ταυτότητας της φίρμας Novartis, τον επαναπροσδιορισμό του σκοπού της Nοvartis, της φιλοδοξίας της (οράματος) και της στρατηγικής της. Προορατικά

επικοινώνηση των βασικών στόχων και γεγονότων.Επικοινώνηση και ανάπτυξη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών. Τακτικές: Bελτίωση του περιεχομένου και της φόρμας των υπαρχόντων διαύλων επικοινωνίας, επέκταση δικτύου intranet, μόχλευση συναντήσεων ερωταπαντήσεων, χρησιμοποίηση νέων ΜΜΕ περισσότερα αποτελεσματικά. Δραστηριότητες επικοινωνίας ώστε να δεσμευθούν στην συμμετοχή σε εσωτερικές δραστηριότητες.

Επιχειρηματικά οφέλη από εταιρικές επικοινωνίες -Προώθηση της φίρμας.

-Επέκταση αγοράς-ευαισθητοποίηση ασθένειας: καμπάνιες μέσω πολλαπλών ΜΜΕ -Ενδυνάμωση του προφίλ της Νοvartis Hellas για όλους τους πελάτες μας.

-Μηχανισμός ΜΜΕ και για την προώθηση μηνυμάτων και για την αποφυγή/διαχείριση κρίσεων.

-Εργαλεία εσωτερικής επικοινωνίας αξιοποιούμενα από ΒUs/λειτουργίες: φυλλάδια, διαφημιστικά πλαίσια, ερωταπαντήσεις, κυκλικές συναντήσεις, δίκτυα intranet.

-Έμμεσα κανάλια επικοινωνίας μέσω πρακτορείου δημοσίων σχέσεων.

-Πληροφορία της αγοράς: σχέσεις ΜΜΕ, έντυπες εφημερίδες, νέα από την φαρμακευτική αγορά.

-Άλλες υπηρεσίες: μεταφράσεις, εκτύπωση, παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, δίκτυο πελατών, σχέδια επικοινωνιακά, υπηρεσίες διαμορφωτών κοινής γνώμης, υποστήριξη από τον επικεφαλή της επιτροπής ανταγωνισμού.

Πλάνο τακτικής και προϋπολογισμού για το έτος 2012 Είδος-Προϋπολογισμός 2012-Σχόλια Εξωτερικό Σχέδιο προεκλογικό σε ΜΜΕ για ΣΦΕΕ-90-Ανάπτυξη εταιρικών διαφημίσεων σε ένα στοχευμένο σχέδιο ΜΜΕ ιδίως προς την κατεύθυνση θεμάτων πρόσβασης. Εταιρικά φυλλάδια/υλικό-15-Aναθεωρημένη-ενημερωμένη αναφορά εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Aνάπτυξη εφαρμοσμένης έρευνας, υλικού στοχευμένου στην καινοτομία για εξωτερικούς εμπλεκομένους Διεθνή γεγονότα τύπου-30-Παρακολούθηση δημοσιογράφων γεγονότων εταιρικού τύπου ή διεθνών γεγονότων τύπου για προϊόντα διοχέτευσης: όπως δραστηριότητα βιοκατασκήνωσης, ταξίδια τύπου για Malaria.

Eγχώρια γεγονότα τύπου-εκπαίδευση ΜΜΕ-20-Εγχώρια εταιρικά γεγονότα (δράσεις) τύπου όπως πρωτοβουλίες στην πρόσβαση αγοράς/Εκπαίδευση του εργαστηρίου των ΜΜΕ σε βασικές θεραπευτικές περιοχές και θέματα πρόσβασης. Γεγονότα δημοσίων σχέσεων-20-Δείπνα ομάδων δημοσιογράφων, Χριστουγέννων, συνέδρια, συναντήσεις με άλλους συλλόγους.

όπως,

δείπνο

Ημέρα συνεργασίας κοινότητας-30-Διαρκείς εκπαιδεύσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Καμπάνιες ευαισθητοποίησης του Υπουργείου Υγείας-150-Δραστηριότητες ΜΜΕ για το καταναλωτικό κοινό σε συνεργασία με ΜοΗ (Υπουργείο Υγείας). Ομπρέλλα προγράμματος κοινωνικής εταιρικής ευθύνης-40-Kαθίδρυση ενός προγράμματος-‘ομπρέλλα’ εταιρικής κοινωνικής ευθύνης παρέχοντας εκπαίδευση σε θέματα υγειονομικής περίθαλψης και συναισθηματική υποστήριξη σε ανθρώπους που ζουν στα σύνορα ή πιο απομακρυσμένες περιφέρειες-ίδετε καλύτερο παράδειγμα εφαρμογής από το Μεξικό. Συνέδρια-15-Προορατική πρόσληψη αιτήσεων για βιοκατασκήνωση και σχέδιο στοχευμένων επαφών. Άλλες συγκεκριμένες χορηγίες όπως συνέδρια ΕΕΔΕ, συνέδρια εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Δραστηριότητες σχέσεων με ΜΜΕ-15-Δημοσιογράφοι σε απευθείας συναντήσεις (πρόσωπο με πρόσωπο), προσωπικά αντικείμενα, δείπνα ΜΜΕ. Πλάνο τακτικής και προϋπολογισμού για το έτος 2012 Είδος-Προϋπολογισμός έτους 2012-Σχόλια Internet-Intranet-15-Φιλοξενία και άλλα τεχνικά έξοδα. Ερωταπαντήσεις/Εσωτερικά γεγονότα-8-Εσωτερικές συναντήσεις για τους εργαζόμενους.

Videos/AV/Κατάστρωση επικοινωνίας

φίρμας/Υλικά-10-Αυξημένες

δραστηριότητες

εσωτερικής

ΥΠΟ-ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ 33 Γενικά έξοδα Πρακτορείο δημοσίων σχέσεων-72-Το συμβόλαιο του 2011 περιλαμβάνει υπηρεσίες ΜΜΕ εταιρικές και franchise. Έρευνες αγοράς-20-Αντίληψη έρευνας ανάμεσα σε βασικούς εμπλεκομένους-κοινά μη ιατρικά. Άλλες υπηρεσίες-παρακολούθηση παρακολούθησης ημερήσιου τύπου.

τηλεόρασης,

μεταφράσεις

κλπ-10-υπηρεσίες

Διάφορα έξοδα τμημάτων-εκπαίδευση, σταθερότητα, ταξίδια-10-εσωτερική εκπαίδευση Novartis στο εξωτερικό, έξοδα προσωπικού της Novartis σε ταξίδια ΜΜΕ. ΓΕΝΙΚΟ ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ 112 ΣΥΝΟΛΟ 570

ΕΝΙΣΧΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ -Προηγούμενος προϋπολογισμός -Επισκόπηση νέου προϋπολογισμού -Βέλτιστες πρακτικές -Σχέσεις με ΜΜΕ

Δέσμευση από τον επικεφαλής της Επιτροπής Ανταγωνισμού Γνήσιο Μήνυμα Από τον Arnout Ploos Van Amstel Αποσταλέν 21.07.2011 ώρα 20.19 Προς Κωνσταντίνος Φρουζής, Miguel Freire Θέμα: Απ: Παρακαλώ λάβετε υπόψη Αγαπητέ Κώστα, Υποστηρίζω αυτό καθώς είναι ζωτικό για τον προϋπολογισμό των επομένων ετών. Χαιρετισμούς, Arnout

Γνήσιο μήνυμα Από Κωνσταντίνο Φρουζή Σεπτ.21.07.2011 19.52 Προς:Αrnout Plos Van Amstel, Miguel Freire Θέμα: Παρακαλώ λάβετε υπόψη Αγαπητοί Arnout και Miguel,

Θα ήθελα να σας προσκαλέσω να εκτιμήσετε θετικά την δίκαιη πρότασή μου για 100Κ Ευρώ αύξηση (vs LE3) για κάθε κέντρο κόστους-ΜΑ@ Comms-in the B12 Αυτά τα δύο cc είναι τα μόνα που σχετίζονται με όλα και διάφορα γκρουπ εμπλεκομένων που αλληλεπιδρούν και έτσι επιτυγχάνουμε τους φιλόδοξους στόχους για τον επικεφαλής της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Περαιτέρω, μέσω ενός γρήγορου υπολογισμού θα αντιληφθείτε εύκολα ότι η ανταπόδοση ενός τέτοιου σχεδίου είναι που το καθιστά άξιο επένδυσης. Παρακαλώ έχετε κατά νου πως ειδικά τον επόμενο χρόνο χρειάζομαι συμμάχους από όλα τα πολιτικά κόμματα και τα στελέχη τους, με τον συνασπισμό να είναι αναμενόμενος. Ακόμη, στο Q1, οι εκλογές στο ΣΦΕΕ θα χρειαστούν μία πρόσθετη στήριξη από την πλευρά μας. Τέλος, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι είμαι πλήρως ευθυγραμμισμένος πως όλοι δρούμε σαν ομάδα, και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να χαιρετίζω όποτε βλέπω πως με ένα μικρό ποσό ο επικεφαλής της Επιτροπής Ανταγωνισμού μπορεί να προσεγγιστεί, φέρνοντας πίσω τεράστια οφέλη. Ευχαριστώ για την σκέψη Κ.

ΚΟΣΤΟΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Διαφήμιση

LE311

A11

286.572,4

313.104,0

B12 289.438,2

Έξοδα τρίτων μερών

39.532,8

58.494,3

45.814,0

Σφραγίδες και φόροι

12.660,0

12.320,2

14.164,9

Ψυχαγωγία-εκπαίδευση

49.295,2

49.295,2

51.363,6

Χρεώσεις

19.387,4

14.319,4

23.534,6

Άλλα έξοδα

-1.480,0

-3.588,6

-1.708,4

Υποτίμηση

1.786,3

632,3

459,6

Έξοδα προσωπικού

425.360,7

414.195,5

394.309,4

10.568,0

12.281,1

12.198,5

2.336,5

3.838,1

-5.463,6

874.891,4

824.110,7

Ταξίδια Βοηθήματα Σύνολο

846.019,3

Διαφημίσεις/Έρευνα αγοράς

Εκπαίδευση και δημόσια ημέρα προσφοράς

Σε σχέση με το προσωπικό Περιλαμβ. αμοιβές, δώρα, αυτοκίνητα, τηλέφωνα

Κόστος κέντρου ΜΑ GMG020 Διαφήμιση

LE311

A11

B12

432.112,6

428.062,1

436.433,8

Έξοδα τρίτων μερών

38.796,6

81.835,3

42.248,4

Σφραγίδες και φόροι

14.869,6

18.668,9

13.007,9

Ψυχαγωγία-εκπαίδευση

19.662,0

31.358,2

18.704,2

Χρεώσεις

58.621,6

62.167,1

58.520,2

Άλλα έξοδα

-1.107,1

-12.221,9

1.183,8

Υποτίμηση

2.393,0

1.821,7

1.925,6

Συντήρηση

1.300,0

658,3

797,9

Έξοδα προσωπικού

968.973,1

1.005.155,1

1.025.195,7

Ταξίδια

60.299,5

61.755,5

72.544,2

Βοηθήματα

81.476,0

80.046,6

Σύνολο

1.677.397,1

1.759.307,0

62.790,7 1.733.352,4

Διαφημίσεις, COSMOS, Έρευνα αγοράς κλπ Εκπαίδευση εκτός περιοχής και συγκρότηση ομάδων

Σε σχέση με το προσωπικό

Περιλαμβ. αμοιβές, δώρα, αυτοκίνητα, τηλέφωνα Πρόσβαση αγοράς και δραστηριότητες επικοινωνίας και προϋπολογισμός 2012 Δραστηριότητα/Εμπλεκόμενος/Προϋπολογισμός Εκπαίδευση των ΜΜΕ με οικονομολόγους υγειονομικής περίθαλψης/Δημοσιογράφοι υγειονομικών/15 Προγράμματα ΜοΗ –Υπουργείου Υγείας- (Οικονόμου, Μανιαδάκης κλπ)/ΜοΗ/20+30 Συμμετοχή στο ISPOR της ΕΕ. Πρόσκληση όλων των εμπλεκομένων και βασικών ιθυνόντων που αποφασίζουν από Υπουργεία, Ασφ.Ταμεία, διαφημιστών/ΜοΗ,-Υπ. Υγείας- MoL –Υπ. Εργασίας-, SSFs –Ασφαλιστικά Ταμεία-/25 Eκπαίδευση PAG/PAG’s/10+10 Συμφωνίες παροχής συμβουλών με διαμορφωτές κοινής γνώμης/ΜοΗ –Υπουργό Υγείας-, Δημοσιογράφοι, MoL-Υπ. Εργασίας-, EOΠΠΥ/ 30+55 Συμμετοχή σε συνέδριο ESDY/ ΜοΗ –Υπ. Υγείας-, Δημοσιογράφοι, MoL –Υπ. Εργασίας-, EOΠΠΥ/ 30 ΠΕΣΠΑ-PAG σπάνιων ασθενειών-πρόγραμμα εγγραφής για σπάνιες ασθένειες/ΠΕΣΠΑ/20 Δωρεές PAG/PAG’s/40+60 Δραστηριότητες σχέσεων πληρωτή/ΕΟΠΠΥ, ασφαλιστικά ταμεία, πληρωτές/30+20 Έγγραφο εργασίας (ΙΟΒΕ)/ΙΟΒΕ/20+20

με

προτάσεις

αναμόρφωσης

υγειονομικής

περίθαλψης

Μόχλευση νέας εταιρικής διαφήμισης της Novartis (τοποθέτησης σε διάφορα μέσα), κόστος που θα ακολουθηθεί από την θετική δημοσιότητα της Novartis σε διάφορες περιοχές/Γενικό Δημόσιο, ΜΜΕ/150 Εκπαίδευση των εργαστηρίων των δημοσιογράφων ΜΜΕ για οικονομικά/επιχειρηματικότητα, αναφορικά με θέματα πρόσβασης στην αγορά όπως τιμολόγηση, λίστα αποζημίωσης, ορφανά φάρμακα κ.κ./Δημοσιογράφοι οικονομίας και επιχειρηματικότητας/50 Σχέδιο διαφήμισης στα ΜΜΕ και καμπάνια για εκλογές του ΣΦΕΕ/Διαμορφωτές γνώμης, βιομηχανία, οργανωτές πολιτικής/250 Εκδήλωση τύπου για την εισαγωγή νέου επικεφαλής της Επιτροπής Ανταγωνισμού σε βασικούς εμπλεκόμενους/Γενικό Δημόσιο, ΜΜΕ/10 Συμμετοχή σε συνέδριο ΔIA/EOΦ, διαμορφωτές πολιτικής)150 Καμπάνια ευαισθητοποίησης υπό την επίβλεψη του Υπουργείου Υγείας/ ΜοΗ –Υπουργείο Υγείας-, Γενικό Δημόσιο, ΜΜΕ/150

Συμμετοχή σε έξτρα συνέδρια (ΕΕΔΕ, Εconomist, Financial Times, Statbank/MoH – Υπ.Υγείας-, δημοσιογράφοι, ΜοL –Υπ.Εργασίας-, EOΠΠΥ/50 Δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης/Γενικό δημόσιο, διαμορφωτές γνώμης/120

Παράδειγμα βέλτιστης πρακτικής:Υπόθεση ‘Gilenya’ Τίποτα δεν είναι αδύνατο Θέμα-Εξαιτίας της περιστολής δαπανών το Υπουργείο Υγείας δεν εκδίδει δελτία τιμών με νέα προϊόντα (πολλά προϊόντα έχουν ήδη εγκριθεί εδώ και 1 ½ χρόνο αλλά ακόμη δεν έχουν τιμολογηθεί). Σκοπός πρόσβασης στην αγορά-Επίτευξη γρήγορης πρόσβασης και επιβοήθηση μόχλευσης του Gilenya Στρατηγικές πολιτικής υγείας-Σύνδεση με βασικούς εμπλεκόμενους.Αύξηση προσμονής και απαίτησης ασθενή. Άσκηση πίεσης σε υγειονομικές αρχές προς διευκόλυνση έγκρισης και αδειοδότησης. Δημιουργία μίας κατάστασης αμοιβαίου οφέλους (το καλύτερο για τους ασθενείς σε ανάγκη) Επίταση της ευαισθητοποίησης Επιτάχυνση στρατηγικής επικοινωνίας με ΜΜΕ πριν την μόχλευση -Περισσότερες από 200 δημοσιεύσεις στον τύπο (εφημερίδες και Internet) -Πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης μέσω ιστοσελίδων PAG, γκρουπ στο FACEBOOK, ιστολόγια και άρθρα στο internet -8 σύνδεσμοι (διαφημίσεις) στην τηλεόραση -άρθρα σε περιοδικά PAG -άρθρα στον ιατρικό τύπο (παρατίθενται κάποια δημοσιεύματα-χωρία τους-) Δράση/εμπλεκόμενοι Ασθενείς PAG Αύξηση απαίτησης ασθενή Γράμματα στην ΗΑs Καμπάνια PAGs

Κυβερνητικά υπουργεία

ΕΟΦ

Προσωρινό δελτίο τιμολόγησης Πρόωρη εγγραφή το καλοκαίρι.

Ειδική τιμή ΕΟΦ

Ειδική έγκριση από ΜοΗ (Υπ.Υγ) Πρόωρο πρόγραμμα πρόσβασης

KOLs

Τελικό αποτέλεσμα

Πληρωτές

Aναγνώριση ΚOLs

Το Gilenya ήταν το μόνο

Ασκώντας επιρροή

σε ειδικές επιτροπές

προϊόν που συμπεριλήφθηκε σε δελτίο τιμολόγησης το 2011!

στην επιτροπή τιμολόγησης Συμπερίληψη στη λίστα L.3816

ΜΜΕ

NOΣΟΚΟΜΕΙΑ

Δημιουργούν ‘θόρυβο’

Κλινικές δοκιμές

Στέρεη καμπάνια στα ΜΜΕ

Κέντρα για πρόωρη πρόσβαση των ασθενών

Άλλες ιστορίες επιτυχούς πρόσβασης στην αγορά Η προεκλογική καμπάνια του υποψηφίου της Novartis οδήγησε στην προεδρία του ΣΦΕΕ Αύξηση αποζημίωσης στο διαβήτη τύπου 2 Προστασία τιμής ορφανών φαρμάκων Eπέκταση της λίστας 3816 Συμψηφισμός απαιτήσεων-χρεών νοσοκομείων και ασφαλιστικών ταμείων Επιτυχείς διαπραγματεύσεις για νοσοκομειακές προσφορές Προληπτική διευθέτηση για το μεγαλύτερο μέρος των νοσοκομειακών οφειλών Διατήρηση της δραστηριότητας Lucentis στην Ελλάδα Ευνοϊκά δελτία τιμών

Κυριότερες ευθύνες του Τμήματος Επικοινωνίας Εξωτερική επικοινωνία-Δημόσιες σχέσεις ΜΜΕ και επικοινώνηση κρίσης Εταιρικό προφίλ

Εσωτερικές επικοινωνίες Επικοινωνίες φίρμας Επικοινώνηση πρόσβασης αγοράς Υποστήριξη δημοσίων σχέσεων Δραστηριότητες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης Δραστηριότητες σχεδίου διαφήμισης στα ΜΜΕ Το σχέδιο ΜΜΕ μπορεί να χρησιμοποιηθεί: Στα έντυπα μέσα ως ένα πρόσθετο στοιχείο με σκοπό να έχουμε μία συμπεριφορά πελάτη από τα μεγάλα κανάλια ΜΜΕ (ΔΟΛ, ΠΗΓΑΣΟΣ,ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΑΦΝΗ, ΛΥΜΠΕΡΗΣ, ΑΤΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ, ΙΜΑΚΟ κα) και προκειμένου να ενδυναμώσουμε την σχέση μας με τα εμπορικά τμήματα των ΜΜΕ. Στα έντυπα μέσα ως (θετική) δημοσιότητα επικοινωνώντας μηνύματα για έρευνα και ανάπτυξη (ή εφαρμοσμένη έρευνα), καμπάνιες ευαισθητοποίησης ασθένειας. Για άρθρα χωρίς χρέωση για οιαδήποτε χρήση: μηνύματα προώθησης προϊόντων, όχημα επικοινωνίας για προγράμματα ευαισθητοποίησης ασθένειας, συνεντεύξεις, επιχειρήματα Novartis, επιχειρηματικές θέσεις. Ενδυνάμωση πίεσης και κλείσιμο υψηλού επιπέδου πολιτικών επαφών

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ, TRADUCTION OFFICIELLE, OFFICIAL TRANSLATION

1

No Φ092.22/6326 Από: Προς:

Ημερομ: Θέμα:

"Ρούμπου, Ιωάννα" "Laux, Petra" <petra.laux@novartis.com> "Altmann, Herbert" <herbert.altmann@novartis.com> "Erpel, Thorsten" <thorsten.erpel@novartis.com> "Benelli, Giancarlo" <giancarlo.benelli@novartis.com> "Billingsley, John-Kenneth" <johnkenneth.billingsley@novartis.com> "Keil, Petra" <petra.keil@novartis.com> "Strandgaard, Karen" <karen.strandgaard@novartis.com> 9/10/2014 12:31:07 μ.μ. Πρόγραμμα Χάρβαρντ (HARVARD PROJECT): Η Υγεία στην Ελλάδα το 2014: Μεταρρύθμιση και χρηματοδότηση

Αγαπητοί Άπαντες Θα βρείτε παρακάτω το σύνδεσμο με το υλικό ενός πολύ ενδιαφέροντος συνεδρίου που έλαβε χώρα στην Ελλάδα με τη συνεργασία της σχολής Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ. Η εκδήλωση αυτή ήταν μέρος ενός Προγράμματος με τίτλο «Παρέχοντας Υγειονομική Περίθαλψη τον καιρό της κρίσης: Η ελληνική περίπτωση» που υποστηρίχτηκε (sponsored) από τον Α. Σαρλικιώτη και τον B. Hinshaw και καθοδηγήθηκε και υποστηρίχτηκε από την Ομάδα HCS (Συστήματα Υγείας) της Novartis στα πλαίσια του προγράμματος Αριστείας των Συστημάτων Υγείας. Κατά τη διεξαγωγή του προγράμματος, αναγνωρίσαμε τις κύριες βασικές αιτίες της αναποτελεσματικότητας του ελληνικού συστήματος υγείας, εστιάζοντας σε αυτές που μπορούμε να επηρεάσουμε περισσότερο και παράλληλα αξιολογώντας αυτές που έχουν την μεγαλύτερη επίδραση σ’εμάς. Για το λόγο αυτό αποφασίσαμε να εστιάσουμε στη χρηματοδότηση του συστήματος υγείας, στην προσπάθειά μας να τονίσουμε την ανάγκη για πρόσθετα κεφάλαια, υποστήριξη της καινοτομίας και εξυπηρέτηση του πολλά υποσχόμενου χαρτοφυλακίου μας. Ήταν μία πρωτοβουλία χάραξης πολιτικής που ενίσχυσε τη θέση μας ως αξιόπιστου συνεργάτη όλων των κύριων εμπλεκόμενων φορέων που συμμετείχαν στο συνέδριο (ΠΟΥ, Ομάδα Δράσης στην Ελλάδα, Τρόικα, Υπουργός Υγείας, Υπουργός Οικονομικών, Ακαδημαϊκοί κλπ). Αξιοποιώντας την πρωτοβουλία αυτή συνεχίζουμε να οικοδομούμε τη φήμη μας ως αξιόπιστου συνεργάτη των Ελληνικών αρχών, πράγμα τεράστιας σημασίας για την νο.1 φαρμακευτική εταιρεία στην Ελλάδα. Για λογαριασμό της Ομάδας του Προγράμματος Ιωάννα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ, TRADUCTION OFFICIELLE, OFFICIAL TRANSLATION

2

Ιωάννα Ρούμπου Head P&R, Public Affairs and BD&L (Επικεφαλής Τιμολόγησης και Επιστροφών, Δημοσίων Υποθέσεων και Επιχειρησιακής Ανάπτυξης και Αδειοδότησης) Novartis (Hellas) ΑΕΒΕ Μεταμόρφωση P.O. Box 520 01 GR-144 10 Athens GREECE Τηλ +30 210 2897322 Fax +30 210 2897310 Κινητό +30 6945595403 ioanna.roubou@novartis.com www.novartis.com Από: Η Υγεία στην Ελλάδα - 2014: Μεταρρύθμιση και Χρηματοδότηση [mailto:info@mind-work.gr] Ημερομ: Δευτέρα, 01 Σεπτεμβρίου 2014 7:16 μ.μ. Προς: Ρούμπου, Ιωάννα Θέμα: Η Υγεία στην Ελλάδα - 2014: Μεταρρύθμιση και Χρηματοδότηση Αγαπητή συμμετέχουσα, Στον ακόλουθο σύνδεσμο, παρακαλώ βρείτε τα πρακτικά του συνεδρίου “ Η Υγεία στην Ελλάδα - 2014: Μεταρρύθμιση και Χρηματοδότηση ” που έλαβε χώρα την Παρασκευή 21η Μαρτίου 2014 στην Αθήνα. Μπορείτε επίσης να βρείτε κάποιες φωτογραφίες από το συνέδριο καθώς και τις παρουσιάσεις PowerPoint. https://www.eiseverywhere.com/ehome/92429 Παρακαλώ λάβετε υπόψη σας οτι δυστυχώς, ο Marc Roberts απεβίωσε έξαφνα στις 26 Ιουλίου. Σκεφτήκαμε οτι θα θέλατε να το ξέρετε. Κάποιες πρόσθετες λεπτομέρειες είναι σε αυτή τη νεκρολογία : http://news.harvard.edu/gazette/story/2014/07/marc-j-roberts-71/ Αποτελεί σοκ για εμάς και θα μας λείψει πάρα πολύ, καθώς διδαχθήκαμε πολλά από αυτόν. Ακριβής Μετάφραση από το συνημμένο κείμενο στην Αγγλική Τάνια Χριστοφοράτου Επίσημη Μεταφράστρια Αγγλικής και Ισπανικής Υπουργείου Εξωτερικών

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE

Εξώφυλλο:Συστήματα Υγειονομικής Περίθαλψης της Novartis Πρόγραμμα Υπεροχής Συστημάτων Υγειονομικής Περίθαλψης Πρόταση Σχεδίου για την Ελλάδα, 29 Μαρτίου 2013

Παροχή Υγειονομικής Περίθαλψης τον καιρό της κρίσης

Πρόταση: A.Σαρλικιώτης (Επικεφαλής Συγκροτήματος Δυτικής Ευρώπης, ΓενΙατρ) W.Hinshaw (Eπικεφαλής Ογκολογίας) ΝΟVARTIS Σελ.1 Παροχή Υγειονομικής Περίθαλψης εν μέσω κρίσης: Η ελληνική υπόθεση Ανασχεδιασμός του Συστήματος Υγειονομικής Περίθαλψης σε μία εποχή λιτότητας,διασφάλιση της προσβασιμότητας των ασθενών σε υπαρκτές και νέες θεραπείες Μέχρι το 2009, η Ελλάδα δεν είχε ένα στρατηγικό πλαίσιο στον τομέα υγειονομικής περίθαλψης (απουσία μηχανισμών ελέγχου και καθοδήγησης) με αποτέλεσμα να αγγίζει η φαρμακευτική δαπάνη τα 5,6δις (υψηλότερα στην Ευρώπη) αλλά να διασφαλίζεται η πρόσβαση των ασθενών σε νέες θεραπείες. Πάντως, δραστικά μέτρα ανάκαμψης από μία απαράμιλλη οικονομική κρίση συχνά οδήγησαν σε ανοργάνωτες και όχι ορθά συλληφθείσες μεταρρυθμίσεις. Η βιομηχανία υγειονομικής περίθαλψης ήταν ένας εύκολος στόχος για τέτοια μέτρα κατά την προσπάθεια της χώρας να αναζωογονήσει την ελληνική οικονομία και την αξιοπιστία της χώρας. Η φαρμακευτική βιομηχανία στην Ελλάδα ήταν ένα εύκολο μέσο από την αρχή, στοχεύοντας σε μία δραστική μείωση της τάξης του 60%, φθάνοντας τα 2δις μέχρι το 2014. Η επίδραση της μείωσης της φαρμακευτικής δαπάνης σε συνδυασμό με ριζικές μεταρρυθμίσεις δεν είχαν πάντα το σωστό αποτέλεσμα είτε για την χώρα είτε για τον ασθενή. Τα αποτελέσματα στον τομέα της υγείας δεν συνοδεύονται ούτε εκλαμβάνονται ως στόχοι γενικής μείωσης. Ο ΕΟΠΠΥ αντιμετωπίζει σημαντικά οργανωτικά θέματα και όλα τα εμπλεκόμενα μέρη συμφωνούν πως μία αναμόρφωση είναι απαραίτητη για να γίνει το ελληνικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης βιώσιμο. Η άποψη των ασθενών: Με τα μέτρα συγκράτησης (περιορισμού) του κόστους υγειονομικής περίθαλψης και τις μεταρρυθμίσεις των τελευταίων 3 ετών, μία δέσμη

ανεπιθύμητων εμποδίων πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη εμφανίσθηκε (όπως δυσκολίες αφορώσες τους γιατρούς και τις θεραπείες, μεταφορά ασθενών σε νοσοκομεία χαμηλής δυναμικής, η εξυπηρέτηση των ασθενών στα δημόσια νοσοκομεία άγγιξε το χαμηλότερο σημείο). Το ήδη δύσκολο ταξίδι του ασθενούς στην Ελλάδα έγινε ακόμη δυσκολότερο, με δραματικά εμπόδια σε σχέση με την πρόσβαση σε νέες καινοτόμες θεραπείες. Συνεπώς, δεν εγκρίθηκαν νέα φάρμακα (τιμολόγηση και αποζημίωση) για περισσότερο από δύο χρόνια, αποστερώντας τους ασθενείς από νέες θεραπείες και θέτοντας την ζωή τους σε ρίσκο. Η Novartis αναγνωρίζεται ως ένας υπολογίσιμος παίκτης από όλους τους παίκτες (Κυβέρνηση, χονδρέμπορους, ιατρούς, ασθενείς) και θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παροχή αναφοράς (ερεθίσματος) στον σχεδιασμό του νέου συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. ___________________________________________________________________________ Σελ.2. Παροχή Υγειονομικής Περίθαλψης εν μέσω κρίσης: Η ελληνική υπόθεση Ανασχεδιασμός του Συστήματος Υγειονομικής Περίθαλψης σε μία εποχή λιτότητας,διασφάλιση της προσβασιμότητας των ασθενών σε υπαρκτές και νέες θεραπείες

Περιγραφή σχεδίου: O σκοπός αυτού του σχεδίου είναι να αναπτύξει ένα καινούριο μοντέλο χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ, που σκοπό έχει να βελτιώσει την υλοποίηση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης πέραν του στόχου….. και να διασφαλίσει μία βιώσιμη πρόσβαση των ασθενών σε θεραπείες, κοινωνική συνοχή και να αιτιολογήσει την δαπάνη υγειονομικής περίθαλψης στην Ελλάδα. Σχέση με το πρόγραμμα υγειονομικής περίθαλψης: Διατήρηση ενός υγιούς προγράμματος υγειονομικής περίθαλψης βασισμένου στις σωστές μεταρρυθμίσεις, στις οποίες οι ασθενείς θεωρούν εξασφαλισμένο ότι οι καλύτερες θεραπείες θα ήταν διαθέσιμες σε αυτούς στον σωστό χρόνο. Η προσέγγιση του ΕΟΠΠΥ, με κάλυψη όλων σχεδόν των ασθενών, θα καθιστούσε βέβαιη σχεδόν παγκόσμια κάλυψη των Ελλήνων ασθενών. Σχέση με την Novartis: Περισσότερα από 140 εκ.Ευρώ εκκρεμές χρέος και πολλά καινούρια προϊόντα όλων των τμημάτων (Exelon TTS, Seebri, Bexsero, Jakavi, Votubia, Signifor, Tobi Podhaler, Omnitrope, Optaflu, Fluad) περιμένουν τιμολόγηση και αποδοχή αποζημίωσης. Πιθανή επίδραση στην επιχειρηματική δραστηριότητα της NVS Ελλάδα: Συμβολή στην εγκαθίδρυση ενός βιώσιμου περιβάλλοντος υγειονομικής περίθαλψης στο οποίο οι ασθενείς διαβεβαιώνονται ότι καινοτόμες πρακτικές είναι στη διάθεσή τους μέσω σταθεροποίησης της συχνότητας πληρωμών και επιτρέποντας την

είσοδο νέων προϊόντων στην αγορά. Αν νέες θεραπείες επιτραπούν στην ελληνική φαρμακευτική αγορά, η Νovartis θα μπορεί να επωφεληθεί υπό τον όρο διοχέτευσης και στην Γενική Ιατρική και στην Ογκολογία, ενισχύοντας την ήδη ηγετική της θέση στην ελληνική αγορά.

Εκτός Ελλάδας: Tα μέτρα λιτότητας στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης κάμπτονται σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα βιώσιμο σύστημα του ΕΟΠΠΥ στην Ελλάδα που διασφαλίζει P&R για καινοτόμες πρακτικές μπορεί να είναι μία καλύτερη πρακτική σε άλλες χώρες ( Πορτογαλία, Ιταλία, Ιρλανδία, Ελλάδα και Ισπανία). ___________________________________________________________________________ Σελ.3. Χρονοδιάγραμμα και βασικοί στόχοι: Kαταγραφή συστήματος υγειονομικής περίθαλψης και η εφαρμογή του

1 μήνας

Αναγνώρισης της δυναμικότητας και των αδυναμιών του συστήματος Υγειονομικής περίθαλψης

1 μήνας

Εργασία στην συγκεκριμένη πρόταση

4 μήνες

Γνωστοποίηση της πρότασης στις αρχές

1 μήνας

Αξιολόγηση της πρότασης μέσα από ένα πιλοτικό πρόγραμμα σε μία θεραπευτική περιοχή

2 μήνες

Διαδικασία: Aπεικόνιση και ανάλυση των βασικών χαρακτηριστικών όπως χρηματοδότηση, πληρωμές, οργάνωση, οργανισμός, βεβαιότητα του προτεινόμενου συστήματος αναφορικά με την εφαρμογή στην ελληνική πραγματικότητα. Επικεφαλείς συστήματος υγειονομικής περίθαλψης για να απασχοληθούν: Eπίκουρος Καθηγητής κ.Κυριάκος Σουλιώτης (προηγούμενος αντιπρόεδρος του ΕΟΠΠΥ) από την αρχή: Υπουργοί Υγείας και Οικονομίας όπως και κρατικοί αξιωματούχοι(όπως διοικητές νοσοκομείων) να απασχοληθούν στο σχετικό στάδιο της εφαρμογής. Επικεφαλής ομάδα τοπικού προγράμματος: A.Σαρλικιώτης, W.Hinshaw (χορηγοί), Georg Schroeckenfuchs, K.Φρουζής, I.Roubou, Th.Sakorafas, K.Souliotis.

Oι A.Σαρλικιώτης και W.Hinshaw θα υποστηρίξουν το πρόγραμμα μέσω της εξειδίκευσής τους που προέρχεται από την ευρωπαϊκή σκοπιά και μέσω προσωπικής ενασχόλησης σε δράσεις με τις τοπικές αρχές.

Ο Α.Σαρλικιώτης εισφέρει τοπική εξειδίκευση και ο W.Hinshaw εμπειρία από τμηματικό επιχειρηματικό μοντέλο σε αναπτυσσόμενες αγορές. Τμήμα Harvard: Παροχή δεξαμενής σκέψης, υποστηριζόμενης από ανάλυση άριστων σχεδίων υγειονομικής περίθαλψης στην πράξη, περιλαμβάνοντας ανάλυση συστημάτων υγειονομικής περίθαλαψης, ενσωμάτωση και ανάλυση των διαδικασιών αναμόρφωσης. Διαμοίραση εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών από άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες. Το Harvard τυγχάνει υψηλής αναγνώρισης, θα ήταν πολύ επωφελές για την συνειδητοποίηση νέων ιδεών (σχεδίων) προς εγκαθίδρυση με αλληλεπίδραση του Τμήματος Harvard με Έλληνες πολιτικούς αρχηγούς όπως και υψηλούς κρατικούς αξιωματούχους. Από άλλες ομάδες της Novartis: Σχέσεις ΝVS RE Gvt, άλλα τμήματα, σύστημα υγειονομικής περίθαλψης (διάδραση μέσω EΦΠΙΑ, διαμοίραση βέλτιστων πρακτικών) Σελ.4 Βασικές Πληροφορίες Σελ.5 Έννοια Προβλήματος Matrix Eπίπεδο Kατάσταση Υγείας

Χαμηλότερη

Κατανομή Οι αστικές περιοχές έχουν καλύτερη πρόσβαση στη θεραπεία αφ΄ής στιγμής είναι κοντά σε μεγάλα νοσοκομεία και εξαιρετικά κέντρα. Οι ασθενείς της υπαίθρου πρέπει να πάνε σε μεγαλύτερες πόλεις για να εξετασθούν και να λάβουν θεραπεία για πιο σοβαρές συνθήκες.

Ίδετε το πρόσφατο άρθρο του Lancet σχετικά με χώρες σε κρίση στην Ευρώπη http://www.thelancet.com/series/health-in-europe Oικονομικό ρίσκο:

Yψηλότερο: Ανάπτυξη κοινής πληρωμής, έξοδα εκτός τσέπης αυξήθηκαν σημαντικά εξαιτίας της μείωσης

εισοδήματος Ίδια σε όλη τη χώρα, καμία διαφορά μεταξύ αστικής και μη αστικής περιοχής Ικανοποίηση πολιτών: Σημαντικά κατώτερη: Mικρότερη πρόσβαση σε παροχή δημόσιας υγείας και φάρμακα (απεργίες, ελλείψεις), καμία πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα. Περισσότεροι ασθενείς επισκέπτονται δημόσια νοσοκομεία (αύξηση ανεργίας και ανασφάλιστων πολιτών) Ίδια σε όλη τη χώρα, καμία διαφοροποίηση μεταξύ αστικής και μη αστικής περιοχής.

Σελ.6 Το περιβάλλον υγειονομικής περίθαλψης αλλάζεις στην Ελλάδα και η Novartis είναι ένας βασικός παίκτης. Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης αλλάζει και νέοι κανόνες παρουσιάζονται, με σκοπό την μείωση του κόστους υγειονομικής περίθαλψης. Διάφορα κέντρα με αντικρούμενα ενδιαφέροντα και περιορισμένη γνώση βασικών ζητημάτων δίνουν την ευκαιρία στην ομάδα εργασίας, IMF, να είναι ο αρχηγός του παιχνιδιού. Μία πολύ ξεχωριστή διαδικασία λήψης αποφάσεων δικαιολογεί την έλλειψη στρατηγικής στα υγειονομικά και ασκεί συνεχόμενη πίεση στις τιμές και στα περιθώρια. Αυξανόμενη δυσκολία της πρόσβασης των ασθενών στα φάρμακα-το ταξίδι του ασθενούς γίνεται επαχθές (αποθέματα εξαιτίας τιμών, αυξημένη κοινή πληρωμή, μπλοκαρισμένες νέες εκτοξεύσεις, μειωμένα κονδύλια στα νοσοκομεία). Η οικονομική κρίση οδήγησε σε έλλειψη ρευστότητας και συσσώρευση δημοσίου τομέα (και τα δύο στα ενοποιημένα SSF/EOΠΥΥ και Νοσοκομεία). Η Novartis ως η ηγέτιδα φαρμακευτική εταιρία είναι στην πρώτη γραμμή διαμόρφωσης του νέου περιβάλλοντος.

Προεδρεία της Φαρμακευτικής Ένωσης (Κ.Φρουζής, Αντιπρόεδρος της Νοvartis).

Eνεργής ανάμειξη στην ανάλυση του πρωθυπουργού επ ωφελεία της σχέσης με τον τομέα βιοεπιστημών Σελ.7

Οι μεταβολές στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και οι νέοι κανόνες, που στοχεύουν στην μείωση του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης -Συγχώνευση των ασφαλιστικών ταμείων σε ένα, τον ΕΟΠΠΥ, με την μορφή ενός μοναδικού αγοραστή-παρόχου υγειονομικής περίθαλψης -Ε-Rx,έλεγχοι συνταγών, συνταγή ΙΝΝ με εφαρμογή υποκατάστατου Gx, σκοποί διείσδυσης Gx -Aυστηρότεροι κανονισμοί σε δραστηριότητες προώθησης Συνεχής πίεση στις τιμές και περιθώρια -Πιο συχνή αναθεώρηση τιμής με τις τιμές διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας να στηρίζονται στις τρεις χαμηλότερες της ΕΕ -Μείωση των τιμών φαρμάκων για τα οποία λήγει το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (από 20% το 2010 σε 50% το 2012), αντίστοιχες μειώσεις Gx -Διαρκή περιθώρια μειώσεων για τους χονδρέμπορους και τα φαρμακεία -Νέες εκπτώσεις και ανακτήσεις για τις φαρμακευτικές εταιρίες και τα φαρμακεία Αύξηση δυσκολίας πρόσβασης των ασθενών στα φάρμακα -Μη έγκριση τιμών για νέα φάρμακα από τον Δεκ2010(λίγες εξαιρέσεις) -Αύξηση επιπέδων κοινής πληρωμής για ορισμένα θεραπευτικά πεδία και επέκταση της αρνητικής λίστας -Εισαγωγή τιμολόγησης με βάση την θεραπευτική περιοχή, αύξηση κοινής πληρωμής Έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και συγκέντρωση καθυστερούμενων (οφειλών) του ΕΟΠΠΥ προς παρόχους υγειονομικής περίθαλψης. Σφοδρό απεργιακό κύμα των φαρμακοποιών που διαταράσσει την λειτουργία του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης Η οικονομική κρίση επιδρά στο εισόδημα των ασθενών και επηρεάζει την συμπεριφορά του Rx των γιατρών

Σελ.8

Συνολικά έξοδα υγείας του επί του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος % το 2010 Ελλάδα: Δημόσια δαπάνη 6% επί του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, μικρότερη από το 6,9% του μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ ΊΔΕΤΕ ΣΧΕΤΙΚΟ ΠΙΝΑΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΣΤΗΝ ΣΕΛ.8 Σελ.9 Δημόσια δαπάνη εξωτερικών ασθενών φαρμακευτικών εταιριών Καθαρή μείωση 2,1 δις επετεύχθη (2012 σε σύγκριση με το 2009) Πηγή ΙΟΒΕ ΙΔΕΤΕ ΣΧΕΤΙΚΟ ΠΙΝΑΚΑ ΣΤΗΝ ΣΕΛ.9 ___________________________________________________________________________ Σελ.10 ΑΓΩΝΑΣ ΜΕΤ΄ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Οι ασθενείς αντιμετωπίζουν πολλά νέα ζητήματα στην πρόσβαση θεραπείας Νέες δυσκολίες για την πρόσβαση των ασθενών στην θεραπεία τους αυτόν τον χρόνο Βασικά εμπόδια στην προμήθεια φαρμάκων για τους ασθενείς, κυρίως σε μικρότερες πόλεις -Απεργίες φαρμακοποιών -Προπληρωμή και αναμονή αποζημίωσης από την ασφάλειά μου -Προβλήματα με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση -Απώλεια δόσης -Κόστος συμμετοχής που έπρεπε να καταβληθεί -Έλλειψη φαρμάκων -Προβλήματα στην διαδικασία επιθεώρησης-έγκρισης από τον επιθεωρητή -Άρνηση των φαρμακοποιών να προχωρήσουν με τι συνταγές -Έξοδα μεταφοράς και χάσιμο χρόνου στο να βρεθεί άλλος φαρμακοποιός -Κανένα ζήτημα

Ρυθμιστές και πληρωτές-Τάσεις Βασικές τάσεις: EOΠΠΥ-αυξανόμενη δύναμη με μειωμένα έσοδα -Μονοπώλιο αγοράς -Αυστηρότερος έλεγχος -Καθοδηγεί την στρατηγική στον τομέα υγειονομικής περίθαλψης ΕΟΦ-Αυξανόμενες αρμοδιότητες Μονοαπευθυντική αγορά από την εγγραφή για εκκίνηση και για τον κύκλο ζωής Νοσοκομεία: Έλεγχοι προϋπολογισμών και απαγορεύεσεις -Βασικός παίκτης στην δραστηριότητα δοκιμής αγαθών -Συγχωνεύσεις νοσοκομείων Ιδιωτικές κλινικές: Kλάδος που συρρικνώνεται

Βασικές ανάγκες: ΕΟΠΠΥ: Χρηματοδότηση Νέο κυβερνητικό μοντέλο Αναβάθμιση δυνατοτήτων και υποδομών Εκπαίδευση σε συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, στρατηγικό σχεδιασμό, συμφωνίες εισαγωγής.

EOΦ: Διαρθρωτικές αλλαγές και αλλαγές στη νοοτροπία Εξειδικευμένες ανθρώπινες πηγές Συνεχής εκπαίδευση Noσοκομεία: Aναδιοργάνωση Ενδυνάμωση μεθόδων διοίκησης

Iδιωτικές κλινικές: Ανάγκη συμμαχιών για σχέδια ιδιωτικής ασφάλισης