Biuletyn Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku
Temat numeru
Filmowa plastyka Jasmina Al-Douri
Szkoła XXI wieku obliguje nauczyciela do pełnej gotowości. Obecna rzeczywistość wymaga od nas jeszcze większych umiejętności technologicznych. Przygotowanie zajęć zdalnych jest bardzo czasochłonne. Nauczanie online to wymagające zadanie, ponieważ kluczowa jest jakość wykorzystania technologii. Atrakcyjność zajęć zależy od materiałów, jakich użyjemy podczas lekcji, która jest ograniczona czasowo i technologicznie. W jaki sposób poprowadzić zajęcia plastyki, aby były interesujące i wprowadzały elementy twórczego działania ucznia? Co jest ciekawe i odpowiednie dla określonego poziomu kształcenia? To pytania, które nurtują każdego, kto prowadzi zajęcia w ramach zdalnego kształcenia.
P
ragnę podzielić się moim doświadczeniem, przedstawiając określone miejsca świata wirtualnego, które kształtują moje lekcje plastyki, ale przede wszystkim – najbardziej zaciekawiają uczniów. Wprowadzają ich w świat obrazów, w obszar edukacji plastycznej, tworząc środowisko do kreatywnych i twórczych działań młodych ludzi.
Wrażliwość i umiejętności w edukacji plastycznej Bezpośredni kontakt ze sztuką – rozwija wychowawczą funkcję sztuki. Stefan Szuman1
Edukacja plastyczna, potocznie zwaną plastyką, to składowa edukacji artystycznej, która dość często jest mało doceniana w środowisku szkolnym. Ten interdyscyplinarny obszar kształcenia rozwija młodego człowieka. Obecność plastyki od najmłodszych lat dziecka wychowuje estetycznie, kształtując wrażliwość i poczucie smaku. Obrazy i inne dzieła sztuki przedstawiane dziecku powodują zainteresowanie tym obszarem. Wysublimowany smak dorosłego kształtuje się od najmłodszych lat poprzez kontakt ze sztuką. Dlatego tak ważne jest umiejętne wprowadzanie młodego człowieka w świat sztuki, uwrażliwianie na jej odbiór oraz zachęcanie do własnych twórczych działań. A także rozwijanie postrzegania, analizy i interpretacji działań artystów oraz swoich odtwórczych dokonań. Należy zachęcać przy tym młodego człowieka do własnych kreatywnych działań plastycznych. Edukacja filmowa spełnia te wszystkie kryteria: pomaga tworzyć ciekawe zajęcia plastyki, inspiruje i zachęca uczniów do wejścia w świat filmu. Film wprowadza w świat kultury, magii i niesamowitych przeżyć. Kształtuje postawy i wartości. Ukazuje rzeczywistość widzianą z różnych perspektyw. Jest miejscem, od którego wszystko się zaczyna. Film jest nowoczesną dziedziną sztuki, obecną w naszej rzeczywistości. 1 S. Szuman, O sztuce i wychowaniu estetycznym, WSiP, Warszawa 1975.
Edukacja filmowa Podstawa programowa nie wyznacza edukacji filmowej konkretnego miejsca, pozostawia jednak przestrzeń do jej aktywnego praktykowania. Zapisy znajdujące się w treściach nauczania wielu przedmiotów zobowiązują i zachęcają nauczycieli do wykorzystywania różnorodnych filmów w toku kształcenia. Film stanowi odrębny obszar tematyczny w programie nauczania plastyki w klasie VII szkoły podstawowej2. Edukację filmową w szkole można rozpatrywać w dwóch aspektach: organizacji procesu kształcenia dla filmu oraz poprzez film. W pierwszym przypadku w centrum uwagi jest dzieło filmowe i jego środki wyrazu. Dzięki wielu różnym zagadnieniom młodzież wzbogaca swoją wiedzę filmoznawczą niezbędną do pogłębionego odczytania filmu oraz doskonali kompetencje świadomego odbioru tego ważnego tekstu kultury. W drugim — film stanowi materiał pomocniczy, tworzy kontekst interpretacyjny i pomocniczy, umożliwiający pełniejsze zrozumienie jakiegoś zjawiska społecznego, wydarzenia historycznego czy utworu literackiego. Film pomaga lepiej zrozumieć inne teksty kultury. Obraz jest łatwy do interpretacji i zapamiętania. Bardzo dobrze sprawdza się w pracy z osobami, które mają specjalne potrzeby edukacyjne – jest idealny do pracy z uczniami z różnymi deficytami i potrzebami dostosowań. Warto pamiętać o tym, że każdy materiał filmowy, który chcemy zaprezentować podczas zajęć, należy wcześniej obejrzeć, zanim włączymy go do materiałów dydaktycznych danej lekcji. Z doświadczeń nauczyciela plastyki Pragnę przybliżyć kilka ciekawych materiałów dydaktycznych, które wykorzystuję podczas swoich zajęć. Tworzą one interesujące lekcje plastyki. Zaciekawią, sieją ziarno oczarowania i filmowej magii. Powodują, że zajęcia stają się 2 M. Ipczyńska, N. Mrozkowiak, Do dzieła! Nowa Era, Warszawa 2020, s. 18.
12