#7 Mar c h 2020
MAHASI SWABI OLOGI“ NYMPHAEA”I TB
da f t a r 1 6 9 1 1 1 3 1 5 2 2
i s i
2 9 3 3 3 7 4 0 4 3 4 5 4 7
Ar t i kelUt ama
Ol e h: J a ndi nt aDy a hr a t r i F a r a hy a h( BI ’ 1 6 )
2
j uml a h popul a s is pe s i e sda n me mus na hk a ns pe s i e st e r s e but .Ke puna ha n t i da kt e r j a di s e pe r t i pe ng g a mba r a n k i a ma tdiďŹ l mďŹ l m.Ke puna ha nda pa t t e r j a di s e c a r as e de r ha nada nt i da kt e r l i ha t .
E-Bi o
Empa tda r il i ma k e puna ha n ma s s a l y a ngt e l a ht e r j a didiBumidi a k i ba t k a n ol e hpe r uba ha ni k l i my a nge ks t r i m. Pe r uba ha ni k l i mi nit e r j a dik a r e naa da ny a s ua t uf e nome na s e pe r t i me l e t us ny a g unungbe r a pi y a ngme ny e ba bk a ne mi s i CO2y a ngme mbl uda kpa daa t mos f e rs e hi ng g a Bumime nj a dipa na s ,k ondi s i Bumiy a ngme mung k i nk a nt umbuha n be r t umbuh s uburda n me ng i k a tCO2 s e c a r as i g ni ďŹ k a ns e hi ng g as uhug l oba l Bumi me nur un dr a s t i s , a t a upun me ni ng k a t ny a ma t e r i a lor g a ni ky a ng da pa tme ng i k a toks i g e ns e hi ng g ame nc i pt a k a ns ua t uk ondi s ihi poks i a . S e pe r t i ny a pol ai nic uk up f a mi l i a rdik e hi dupa ns a a ti ni , buk a n?Y a , be na r ! Pa s t i k i t as a da ra k a nk r i s i sg l oba ly a ng s e da ngma r a ks a a ti ni : Pe r uba ha nI k l i m. Ak t i v i t a s ma nus i a s e c a r a l a ng s ung ma upunt i da kl a ng s ungny a t a ny abe
4
Mi s i pe mul i ha nBumi t i da kha ny ada pa t di wuj udk a nme l a l uir e s ol us ida r is e k t or l i ng k ung a nS DGss e pe r t i a ks i i k l i ms e r t a k e hi dupa ndil a utda ndida r a t ,t e t a pi j ug a me mbut uhk a ns ua t ui de y a ng da pa tme nj e mba t a nis e k t or t e r s e but de ng a ns e k t or s e k t orl a i nny a. J e mba t a ni ni t i da kda pa tbe r di r i s e mpur na a pa bi l ape ny e l e s a i a nma s a l a hha ny adi l a k uk a ns e c a r as e k t or a l . S e ba g a i c ont oh, a ks i t e r ha da ppe r uba ha ni k l i mt i da kda pa tt e r j a di a pa bi l ama s i ht e r da pa ts e k t o ry a ng ma s i hme ng g una k a nc a r ada ns umbe rda y ay a ngt i da kbe r k e l a nj ut a n. Ak a n s e l a l ua dac e l a hunt uks ua t ube nc a nada npe na ng g ul a ng a nny aa k a nl e bi he f e k t i f a pa bi l ak i t ame ma s uk k a nl e bi hba ny a kpe r s pe k t i f da r i be r ba g a i ma c a m di s i pl i ni l mu.
S uda hs a a t ny ak i t ame ng uba hpol api k i r k i t ame nj a dil e bi hhol i s t i k da nme ng a r a hpa dak e be r l a nj ut a n s i s t e m, s e r t a me nc i pt a k a n duni ay a ng me mpuny a is e ma ng a tunt ukbe r k ol a bor a s i . Ba y a ng k a nk e mba l ipe r j ua ng a ny a ngt e l a hdi t e mpuhol e hma nus i aunt uk me nc a pa it i t i k pe ng e t a hua ny a ngl ua rbi a s as a a t i ni .Be r uba ha t a u puna h. La ng k a hmume ne nt uk a na r a h a k a nk a h ma nus i a mus na h be r s a ma i l muny aa t a u hi dup l e bi hl a ma unt ukda pa tme wuj udk a nmi s ik ol oni s a s iMa r sda nmi mpif a nt a s t i sl a i nny a .
Teknol ogi
Ol e h: Audr i S i l v i a nt i Wa s i l a h( BI ’ 1 6 ) s ua r a me ng g una k a n l i da h me r e k a a t a u me ng k l i kl i da h me r e k a .S ua r a s ua r ai nipa daumumny adi pa nc a r k a n me l a l uimul ut ,na munk e l e l a wa rj e ni s Rhi nol ophi da e da n Hi ppos i de r i da e me ma nc a r k a ns ua r a me l a l uil uba ng hi dungme r e k a . Da l a m ha l na da , k e l e l a rme ng ha s i l k a nk ompone npa ng g i l a n Ki t at a huba hwak e l e l a wa rme r upa k a n wa ons t a n( CF)da ny a ngs e r i ngdi modul a he wa n nok t ur na ly a ngbi a s a ny aa k t i fk i ( FM) . S e ba g i a nbe s a rk e l e l a wa rme ng pa dama l a m ha r i . La l uba g a i ma nak e l e -s s i l k a n ur ut a n pa ng g i l a n me l a l ui l a wa rda pa tme ne nt uk a na r a ht e r ba ng -ha pe ng g a bung a nk ompone nCFda nFM. ny ada nme ng hi nda r i t a br a k a n? Da l a m ha lk e ny a r i ng a n,k e l e l a wa rm nc a r k a npa ng g i l a nt e r e nda h5 0dB Unt ukme ne nt uk a na r a ht e r ba ngda n ma nt e r t i ng g iy a ngpe r na ht e r c a pa i1 2 0 me ng hi nda r it a br a k a n,k e l e l a wa rbi a s a da da kha ny ak e r a s ,i t uda pa tme r ume ng g una k a ni nde r ape nde ng a r a ny a ng dB.Ti a kpe nde ng a r a nma nus i a . bi a s adi s e bute k ol ok a s ia t a ubi os ona r .s Ek ol ok a s i da pa tbe k e r j ade ng a nme ng e l i ng ada ns e l s e lot a kpa dak e l e l a wa r l ua r k a nbuny iy a ngny a r i nga t a ubi a s a Te e l a h di s e s ua i k a n de ng a n f r e k ue ns i di s e butul t r a s oni k .Ek ol ok a s idi l a k uk a nt ua r ay a ngdi pa nc a r k a nda ng e may a ng de ng a nme ng e l ua r k a ns ua r amul uta t a us ha s i l k a n.Kons e nt r a s is e lr e s e pt ordi l uba ng hi dung de ng a n r a t a r a t a di e l i ng aba g i a nda l a m me r e k ame mbua t f r e k ue ns i2 0 2 0 0 k Hz di l ua r ba t a st e l e l a wa rs a ng a ts e ns i t i f t e r ha da ppe r ua mba ngma nus i ay a ngha ny a3 2 0k Hz .k ba ha nf r e k ue ns i .Unt ukme ng a nt i s i pa s i g a rk e l e l a wa rt i da kt ul ik e t i k ame nde Pa da umumny a me ng ha s i l k a n s ua r aa a rg e mae mi s ia s l ime r e k a ,ot ott e l i me ng g una k a nl a r i ngme r e k a , na munbe -ng be r a pas pe s i e sk e l e l a wa rme ng ha s i l k a ng a t e ng a h k e l e l a wa r be r k ont r a ks i
6
unt uk me mi s a hk a nt i g at ul a ngy a k ni ma l l e us ,i nc usda ns t a pe sa t a u pa l u unt ukme ng ur a ng is e ns i t i v i t a spe nde ng a r a n.Kont r a ks ii nit e r j a dis e k i t a r6 ms s e be l um ot ot l a r i ng me mul a i be r k ont r a ks i .Ke mudi a n ot ot t e l i ng aS e t e l a h me mpe l a j a r ic a r ak e l e l a wa r t e ng a hr i l e kspa da 2hi ng g a8msa g a r be r k e l i l i ngdik e g e l a pa n,ma k adi t e mut e l i ng as i a punt ukme ne r i mag e mada r ik a nl a ht e k nol og i y a ngda pa tme mba nt u obj e ks a t ume t e rj a uhny ay a ngha ny at una ne t r aunt ukda pa t“ me l i ha t �a t a u me mbut uhk a nwa k t u6ms . me ng e na l iobj e kdis e k i t a r ny ay a ngdi na ma k a nul t r a c a ne . Unt ukme ne nt uk a na r a ht e r ba ngda n t r a c a neme r upa k a ns e bua ha l a ty a ng me ng hi nda r i t a br a k a n, k e l e l a wa rme mi - Ul k e r j ade ng a nme ng a da pt a s i c a r ak e l e l i k i obj e ky a nga dadi s e k i t a r ny a . Apa bi l a be a wa r me ne nt uk a na r a h da n me ng g e l omba ngs ua r ame ng e na i obj e k , ma k al nda r it a br a k a nme l a l uig e l omba ngul g e l omba ngt e r s e buta k a ndi pa nt ul k a n hi r a s oni k .Ul t r a c a ne me nt r a ns mi s i k a n k e mba l i y a ngs e l a nj ut ny aa k a ndi t e r i ma t e l omba ngul t r a s oni kk e mudi a nme nol e ht e l i ng ak e l e l a wa rs e ba g a ii nf or ma -g s i . Fr e k ue ns i y a ngl e bi ht i ng g i me mbe r i - de t e ks ida nme ng hi t ungt i ng k a tha mt a n de ng a n me ng a t urwa k t uk e mk a nk e l e l a wa ri nf or ma s i y a ngl e bi hr i nc iba s e pe r t iuk ur a n, j a ng k a ua n, pos i s i , k e c e - ba l i ny ag e l omba ngul t r a s oni kk et r a ns e r .Al a ti nida pa tme mbe r i k a nna v i pa t a n da na r a hpe ne r ba ng a n ma ng s a dus s e hi ng g as e r i ngdi g una k a nol e hk e l e l a -g a s ida nj a l ura ma npa dape ng g una ny a , wa r . Ha l i t ul a hy a ngme mbua tk e l e l a wa ri nf or ma s ik e t i ng g i a nt i a ngy a nga k a n ma mpu me ng hi nda r it a br a k a n da n di l a l ui ,ba hk a nme mbe r i k a ni nf or ma s i da pa tme mbe da k a nma nay a ngha r us t e nt a ng r i nt a ng a nr i nt a ng a n s e l a ma di ma ng s ada nma nay a ngbuk a nunt uk pe r j a l a na ny a nga k a ndi l a l ui . di ma ng s a .
8
0 , 8m
4 , 0m
1 , 5m
Long Ra ng e 4m
S hor t Ra ng e 2m
Heal t h& Li f es t yl e
Ol e h: Be r na de t haMa r i aH. C. ( BI ’ 1 6 )
10
Konser vas i
Ol e h: Re s t uL. Wul a n( BI ’ 1 7 ) Pa dabul a nJ uni2 0 1 9 , popul a s ima nus i ak e ma r a uy a ngl e bi hpa nj a ngda r i pa da dibumia da l a h7 , 6mi l i a r .Ang k ai nidi -bi a s a ny a , be nc a na k e k e r i ng a n y a ng pe r ol e h be r da s a r k a n da t a da r i US be l um pe r na h t e r j a di s e be l umny a , Ce ns usBur e a u. Di l a ns i rda r i eGua r d-ba nj i rt e r j a didima na ma na k e t i k a i a n,j uml a hma nus i ay a ng mus i mpe ng huj a nt i ba , da nbe nc a nak e l e bi hda r i t uj uhmi l i a ri ni ba k a r a n hut a n dibe r ba g a it e mpa tdi t e r ny a t aha ny ame ne mpa t i duni aa da l a hha l y a ngt i da ka s i ng 0 , 0 1 %da r i s e l ur uhma l a g i ba g i ma nus i a . k hl ukhi dupy a nga dadi Bumi . S e ba ny a k8 2 %s i Ba r a ng k a l is e l a ma i ni a t a u s a ny ada n1 7 , 9 9 %l a i nny a mung k i na k hi r a k hi ri nik i t a di mi l i k i ol e hba k t e r i da n ba r ube r t a ny a t a ny a .Me ma k hl ukhi dupl a i n. I r ong a paba ny a kt e r j a di be nni s ny a , a ng k ay a ngr e l a t i f k e c i l i ni j us t r ut e l a hme r uc a nadiba g a i be l a ha n duni a ? s a k8 3 %j uml a hs a t wal i a r da nl e bi hda r i 5 0 %t umbuMe ng a pabe r ba g a i be nc a nay a ng ha ndi Bumi . J uml a hs a t wa t e r j a di r e l a t i f l e bi hbe s a r s k a l a l i a ry a nga dadi Bumi ba hda n da mpa k ny a da r ipa da y a ng k a nj a uhl e bi hk e c i l da r i pe r na ht e r j a di ? pa daj uml a hbi na t a ngt e r na ky a k ni4 % Ki t as e r i ngk a l i ba r ume ny a da r ibe t a pa di ba ndi ng6 0 %. k e bi a s a a nbur uk k i t at e l a hme nj a di k a n i t r ada nk ua l i t a sl i ng k ung a n bur uk . Popul a s i ma nus i a t e r us me ni ng k a tc bi a s a a n k ur a ng pe dul it e r ha da p na munj ug adi i mba ng ide ng a npe ni ng -Ke i ng k ung a ns e pe r t ime mbua ng s a mk a t a nk e but uha n hi dup.Kondi s ii nil t e l a h me ng uba h ba hk a n me r us a k pa hs e mba r a ng a n, me mbua ngma k a na n ba ny a kbe nt a nga l a m dimuk aBumi .y a ngma s i hl a y a kdi ma k a n,me ng uba h Eks pl oi t a s ibe r ba g a is umbe rda y aa l a m da e r a hr e s a pa nme nj a di a r e al a i n, me mme mbe r i k a n ba ny a kk e unt ung a n ba g ibua ng punt ung r ok ok s e mba r a ng a n ma nus i a dibe r ba g a ibi da ng s e pe r t ihi ng g ame ny e ba bk a nk e ba k a r a nhut a n, e k onomida ni nf r a s t r uk t urna munj ug a me ne ba ngpohont a npame l a k uk a npe me ni ng g a l k a n da mpa k ne g a t i f ba g ir e ma j a a nk e mba l i ,da n ma s i h ba ny a k bumi .F e nome napol us iuda r a ,mus i m k e bi a s a a n bur uk l a i nny a .Ak i ba t ny a
ba ny a kf ung s ie k os i s t e m be r uba h.Ki t a unt ukme ng g e mba l a k a nt e r na k .Pe mmung k i nt i da kme ny a da r iba hwas a a t buk a a na r e ahut a n me nj a dik a wa s a n i nil a pi s a noz ons e ma k i nme ni pi sda r ipe ng g e mba l a a n he wa nhe wa nt e r na k wa k t uk ewa k t u. Pa da ha l oz onme mi l i k it e l a hme nur unk a nl ua shut a ndiduni a pe r a ny a ngs a ng a tpe nt i ngme na ng k a ls e c a r adr a s t i s .Ke ba k a r a n hut a ny a ng r a di a s iUV y a ng da pa tme ny e ba bk a n ba ny a kt e r j a didi be r ba g a it e mpa t mut ma a s ngt ia pa i bi da l ks a me e pe ng nuhny e na ij ame a r i r ng upa a n me k a n hi dup.S e l a i ni t u,i k l i mj ug abe r uba h.ha s i lde f or e s t a s i . Be r be dade ng a nk e ba Da hul uda mpa k ny amung k i nbe l umt e r -k a r a nhut a ny a ngt e r j a didiAus t r a l i a , l a l ut e r a s apa da ha l k e na i k a ns uhuuda r a pa r aa hl ime ng a t a k a nba hwape ny e ba b t e l a hme ny e ba bk a ne sdik ut ubme l e l e hk e ba k a r a ndi Aus t r a l i as a ng a tk ompl e ks . s e hi ng g as e ba g i a nbe s a rha bi t a tbe r u-Di l a ns i rda r i Ti r t o, be nuat e r s e buta k r a b a ngk ut ubt e l a hhi l a ng . Ak i ba t ny as a t wa de ng a nk e ba k a r a n hut a n na mun j ug a y a ngha bi t a t ny adiha mpa r a ne st e r s e -me ng e na l ma na j e me nk e ba k a r a nhut a n. butt i da kbi s ame ne muk a n Ke ba k a r a n hut a ny a ng be l um ma ng s aunt ukdi ma k a n. pe r na ht e r j a di da r i s e g i s k a l a S a t wat e r s e butk e l a pa r a n da nk e g a na s a nny at e r s e da na k hi r ny as a t upe r but di k a t a k a nt i da k s a t umul a i ma t i . di mul a i da r i pe r uba ha ni k l i m na mun F e nome nay a ng a da ny ape r uba ha n j ug as e mpa tme i k l ng i m t e nt ut i da k g e g e r k a nj a g a t da pa tdi a ba i k a n. Bagai manapun pe r uba ha ni k l i m ma y aa da l a hk e ba me mi l i k i a ndi l k a r a nhut a ndi hume mpe r be s a rs k a l a da nk e g a na s a na pi t a nAma z on, Br a z i l . y a ng me ny e r a ng Ama z ona da l a h a r e nas uhubumi s e ma k i nme ni ng k a t . hut a n huj a nt r opi st e r l ua sdiduni a .k S umba ng a n oks i g e n da n pe r a nny a da l a m me ny e r a p CO2 t e nt u t i da k Ef e k da r i pe r uba ha ni k l i m me ma ng ma i nma i n. Ke ba k a r a n di Ama z on t i da kma i nma i n.Ba r a ng k a l ik i t aj ug a t e r s e butt e r ny a t ama s i hj a uhl e bi hbe s a rt i da kme ny a da r iba hwamung k i ns a j a da r i pa dak e ba k a r a nhut a ny a ngt e r j a dik i t ame mi l i k ia ndi lda l a m me ny e ba bdiAus t r a l i apa daa k hi rt a hun2 0 1 9y a ng k a nk r i s i si k l i m.Ki t a me mi l i k ia ndi l di k l a i mt uj uhk a l il e bi hbe s a rda r i pa da me mbua tpl a ne ty a ngk i t at e mpa t i me ny a ngt e r j a didiAma z on.Ak a nt e t a pij a di t e mpa ty a ngt i da kl a g i ny a ma n. Ki t a i da k me ny a da r iba hwa a da ha k ha k y a ngl e bi hme ng e j ut k a na da l a hpa r aa hl it a ngha r usk i t aj a g a . Adaha ka na kc uc u me ng k ha wa t i r k a nt e r ba k a r ny aAma z on y ma s ade pa nda r i bumi y a ngk i t at i ng di l a t a r be l a k a ng i ol e h bi s ni s . Hut a n di a l is a a ti ni .J i k abumit a kl a g iny a ma n t i da kha ny adi a mbi l ha s i l k a y uny aunt uk g di huni uba h me ,ba nj g a a i diua ma naa ngme na kc l a uc i nk uk a nj i t ana ug a di nme nj a di pa da ngr umputs e ba g a i t e mpa tt i ny a ?
12
Ment alHeal t h
Ol e h: Lul aKa ni aVa l e nz a( BI ’ 1 6 )
14
Opi ni
Ol e h: S hof aS y a hi da h( BI ’ 1 8 )da nAma l i aAl i t aF . ( BI ’ 1 8 ) S i a pay a ngt i da ka s i ngde ng a nhe wa n y a ngs a t ui ni ?He wa ny a ngt e r ma s uk da l a mf a mi l i De l phi ni da ebe r s a mapa us or c ai nit e l a hdi k e t a huis e ba g a ihe wa n de ng a n k e c e r da s a n t i ng k a tt i ng g i . S e l a i n i t u, l umba l umba me mi l i k i be nt ukmul uty a ngme l e ba rk es i s ibe a k a ngr a ha ngs e hi ng g ame ni mbul k a n l i l us ia na t omi sy a ng me mbe r ik e s a n s e da ngt e r s e ny um. Di k e na ls e ba g a ima ma l i al a ut y a ng r a ma h de ng a nt i ng k a ha t r a k t i fda n c e nde r ungbe r s a ha ba tde ng a nma nus i a me mi c ut e r be nt uk ny adol phi na r i um s e ba g a is a r a nae duk a s iy a ngme nj a nj i k a n pe na mpi l a n a k r oba t i s l umba l umba
16
y a ngba r u di l a hi r k a ns e ba i k ny at i da k me l a k uk a npe r t unj uk k a nda l a ms e bua h di pi s a hk a nda r ii nduk ny ada nt i da kdi -k ol a my a ngs e mpi t .Ha li nime ny e ba bpe k e r j a k a nhi ng g abe r umur6bul a n. k a ns ona ry a ngdi k e l ua r k a nl umba l umbal a ng s ungme mbe nt urdi ndi ngk ol a m Ka s us l a i nny ay a ng me nj a dipe mbi -s e hi ng g ame ni mbul k a ns t r e s ss oma t i k c a r a a nha ng a tpubl i kj ug at e r j a didiI n- pa dal umba l umba . Be l um l a g ik e a da a n done s i a .I ndone s i a me r upa k a ns a l a h pe r t unj uk k a ny a ng r a ma ide ng a n hi s a t u ne g a r at e r a k hi ry a ngma s i h me - ng a r bi ng a rpe nont ons e ma k i nme ng a a uk a ns i s t e ms ona rl umba l umba . ng i z i nk a n pe r t unj uk a ns i r k usk e l i l i ng c l umba l umba .Pe r t unj uk a ns i r k usk e l i r k a i t a nde ng a nk e duak a s ust e r s e but , l i ngi niba ny a kdi t e nt a ngol e ha k t i v i s Be e nt upe r l uk i t ak a j iul a nga pa k a hpe ml i ng k ung a nk a r e nak ondi s iy a ngdi ni l a it nt uk a nDol phi na r i um s e ba g a is a r a na k ur a ngl a y a kunt ukk e l a ng s ung a nhi dup be e k r e a s i da ne duk a s i da pa tdi a ng g a ps e l umba l umbada ns a t wal a i nny a . Aa r on r g a is ol us iy a nge f e k t i f .Da l a m ha li ni , Ge k os k i ,s e or a ng f ot oj ur na l i sl i ng k u- ba a nda r iBor nFr e eF ounda t i on,me m- pe r l uk i t apa ha miba g a i ma nac a r aopt i ng be r ik e s a ks i a n me ng e na is a l a hs a t u ma l i s a s ie duk a s is a t wat e r ha da pma s i r k usk e l i l i ngy a ngma s i hbe r ope r a s idiy a r a k a ty a ngs e j a l a nde ng a nk e s e j a ht e I ndone s i a . r a a nl umba l umba .Me nur ut J a k a r t a Ani ma l Ai d Ne t wor k( J AAN) ,l umGe k os k i me l a por k a n, l umba l umba ba l umbay a nghi dupdipe na ng k a r a n y a ng di pi nda hk a n k e pe r t unj uk k a n me mi l i k ir e nt a ng umur y a ng l e bi h nde k , y a k ni 5 6t a huns a j a . Ama tk ondi ba wame ng g una k a nt a nduy a ngha ny a pe r a sdi ba ndi ng k a nr e nt a ngumurl umdi be r ipe l uma sda n di a ng k utde ng a nt l umba dia l a m be ba sy a ng da pa t t r uk s e l a ma be r j a mj a m t a npa a i r .ba nc a pa i 4 0t a hun. S e l a i n i t u, l umba l umba di pa ks a me
r i nt a h, ma s y a r a k a tpi ng g i rpa nt a i , s e k a l i g usl e mba g ak ons e r v a s i , s e muabe r pe l ua ng be s a rme r a i ht uj ua nny a ma s i ng ma s i ng ,ba i ki t u be r s i f a tma t e r i ma upunnonma t e r i . Ha s i lk a j i a ny a ng t e l a hk i t a pe r ol e h s e c a r al e bi hda l a m da nma nt a pda pa t k i t ape r g una k a nunt ukme ng a da k a ni nt e r a ks ia t a u di a l og be r s a ma de ng a n pi ha kpe r us a ha a nma upunpe me r i nt a h. NGOy a ngbe r g e r a kda l a m us a hak ons e r v a s ida pa tdi l i ba t k a nunt ukbe r k o l a bor a s ida l a m ha li ni .Be r ba g a ia l a s a n a t a sna mae duk a s ida nhi bur a ns e ma t a s e ha r us ny a ma mpu k i t a pa t a hk a n de ng a na r g ume na r g ume nk ua t da n v a l i dk e t i k ame ne nt a ng ny a . Puns e j a l a n de ng a n ha lt e r s e but ,k i t aj ug ada pa t me l a k uk a ns os i a l i s a s ik e pa da t a r g e t ut a mas i r k us , y a i t ua na k a na ks e hi ng g a da pa tme ng ur a ng ij uml a hpe r mi nt a a n pe ng a da a ns i r k us .Unt ung ny a ,s uda h a dac uk up ba ny a ka k t i v i sy a ngt e l a h me nj a l a nk a ns os i a l i s a s is e r t abe r hi mpun unt uk me ng g a l a ng pe t i s ida l a m r a ng k ame ng he nt i k a ne ks pl oi t a s il um ba l umbaunt uks i r k usda npe r t unj uk a n.
18
©Be ne di c tEug e neR. T( BI ’ 1 6 )
Seput arI TB
Ol e h: Ahma dS y a fiqZ. ( BI ’ 1 7 ) , Ar i qNa uf a l T. ( BI ’ 1 8 ) , da nM. Ra fiNug r a ha( BI ’ 1 8 )
22
24
26
Seput arI TB
Ol e h: I nda hNur ha r uni ( BI ’ 1 6 )
S e l a i npa me r a nf ot o, be r a g a m pe r a l a t a n y a ngdi g una k a nol e ht i me ks pe di s ipun di pa j a ngunt ukme mbe r i k a ng a mba r a n k e g i a t a ny a ngdi l a k uk a nol e ht i me ks pe di s is e l a mas e pe k a nunt ukme mpe r ol e h da t adil a pa ng a n.Ti me ks pe di s iy a ng di be r ina ma GARDA i nime r upa k a n wuj udpe ng a pl i k a s i a nbi da ngi l muy a ng di pe r ol e hpa r ae ks pe di t ors e ba g a ia hl i bi ol og ida nj ug aunt ukme numbuhk a n j i wa k e pe dul i a nt e r ha da pa l a m y a ng ha r ust e r usdi j a g aunt ukk e hi dupa nma nus i ay a ngbe r k e l a nj ut a n.
30
32
LensaNymphaea © Mahvi r aRi yani( BI ’ 18)
© Ar i qNauf al( BI ’ 18)
© Ger al dYudha( BI ’ 18)
© Mahvi r aRi yani( BI ’ 18)
34
© Ani saM
© Ani saMel at i( BI ’ 16)
© Ani saMel at i( BI ’ 16)
© Ani saMel at i( BI ’ 16)
aMel at i( BI ’ 16)
36
© Ani saMel at i( BI ’ 16)
Ment alHeal t h
Ol e h: F e br i y a ni Y ol a( BI ’ 1 7 )
38
Konser vas i
Ol e h: Na ufiLa bi ba hR. ( BI ’ 1 6 )
40
42
Heal t h& Li f es t yl e
Ol e h: Pa t r i c i aAni t aRos i a na( BI ’ 1 8 )
44
Teknol ogi
Ol e h: Ke nz i eS a c hi s i v aAni ndi t a( BI ’ 1 6 )da nI nt a nKhoi r unni s a( BI ’ 1 6 )
46
Ar t i kelUt ama
Ol e h: Ma r i aAde l i aWi di j a nt o( BI ’ 1 7 )
t r onome r be r da r a h I t a l i a , Gi ov a nni S c hi a pa r e l l i .Pe me t a a nc a na l iy a ngdi ma ks udpa daa wa l ny ame r upa k a ns a l ur a na i r( da l a m Ba ha s aI ng g r i sdi s e but c a na l s ) . I s t i l a h“ c a na l i ”y a ngme r upa k a n ba ha s aI t a l i ak e mudi a ndi s a l a ht e r j e ma hk a nme nj a di s i s t e mk a na l , a t a us i s t e mi r i g a s i a i ry a ngs e ng a j adi ba ng ununt ukme ny ok ong a k t i v i t a sk e hi dupa n. Ha l i ni l a h y a ngme nj a di pe mi c ua wa l t e or i a da ny ape r a da ba nma j uma s y a r a k a tdi Ma r sy a ngs e c a r ai nt e l e k t ua l ma mpu me mba ng uns i s t e mk a na l t e r s e but( di s e butde ng a nMa r t i a ns ) . Te or i i ni be na r be na rdi pe r c a y a i ol e hma s y a r a k a tl ua ss e l a mabe be r a pat a hun, ba hk a nt i da ks e di k i ta r t i k e l r e s mi s ur a tk a ba rdi e r a t e r s e buty a ngme mbe r i t a k a ns e g a l aa k t i v i t a spa r aMa r t i a nst e r s e but . I ndus t r i hi bur a nj ug amul a i me ng g a mba r k a n ba y a ng a nba y a ng a n k e hi dupa ndiMa r sl e wa tfil m da nmus i k , me mbe r i k a npe r s e ps iMa r sy a ngs a ng a t Ea r t hl i k e . S e t e l a hbe be r a pat a hundi pe r c a y a iol e h k a l a ng a nl ua s ,a k hi r ny aa k hi ra ba d k e 1 9ma nus i at e l a hme ng e mba ng k a n t e k nol og iunt uk me na ng k a pc i t r af ot og r a fipe r muk a a nMa r s .Ga mba r g a mba ry a ngdi publ i k a s it e r s e butme r unt uhk a ns e g a l aba y a ng a n da n ha r a pa n ma nus i a me ng e na ik e be r a da a n Ma r t i a ns .De ng a nt e k nol og iy a ngs e ma k i n be r k e mba ng ,s e k a r a ng k i t a da pa t me nde s k r i ps i k a nk ondi s iMa r sde ng a n
48
nj a l a nk a nmi s ipe r t a ma ny ak eBul a n da r iJ e pa ng ,Rus i a ,Ci na ,da nI ndi a .me e r l e bi hda hul upa dat a hun2 0 2 4s e ba g a i S a mpa is a a ti ni , NAS Ame me g a ngr e k or t b a t u l o n c a t a n s e b e l u m me n g i r i mk a n unt ukk e be r ha s i l a n me ng i r i mk a n uni t s i be r a wa kk e Ma r s .S e da ng k a n r ov e rk epe r muk a a nMa r s , be be r a pa ny a mi S p a c e X s e d a n g d a l a m p e n g e mb a n g a n y a ngt e r k e na la da l a hmi s ir ov e ry a ng gFRoc k e t( y a ngk e mudi a nbe r g a nt i di be r ina maOppor t uni t yda nCur i os i t y .Bi n a ma me n j a d i ‘ S t a r s h i p s ’ ) . P e r u s a h a a n Me s k i punde mi k i a n, be l um a dami s i be wa s t ai ni me mi l i k i t uj ua nut a maunt uk r a wa ky a ng s uda h be r ha s i lpe r g ik es me n g k o l o n i s a s i Ma r s , ma k a d e s a i n d a r i Ma r s . De ng a nk a t al a i n, be l um a dak a k i ok e tr a nc a ng a nS pa c e Xma mpuunt uk ma nus i ay a ngs uda hme ng i nj a kpe r mu- r me mb a w a 1 0 0 p e n u mp a n g k o me r s i a l k a a nMa r s . da n da pa tme nj a l a nk a n us a hawi s a t a l u a r a n g k a s a . R o k e t i n i d i j a d w a l k a n Ma r sbe r j a r a k be be r a pa pul uh t a hun pa tbe r ope r a s i di t a hun2 0 2 4 . c a ha y ada r iBumi ,a r t i ny aj i k ame s i n da r ok e tha ny ame ng g una k a nba ha nba k a r i kNAS A ma upun S pa c e X me mi l i k i a k a ns a ng a tt i da ke f e k t i f .S a l a hs a t u Ba k e l e b i h a n d a n k e k u r a n g a n n y a ma s me t odey a ngpa l i ngumum di g una k a n ng ma s i ng .S pa c e Xme mi l i k it e k nol og i a da l a hHohma nnt r a ns f e ror bi t .Rok e ti y a n g l e b i h ma j u d e n g a n me n g g u n a k a n a k a nme ng e l i l i ng is e bua hpl a ne tunt uk t a i nl e s ss t e e lunt ukba da nr ok e t ny a; me nda pa t k a n pe r c e pa t a ny a ng di bu- s y a n g s e c a r a b i a y a l e b i h mu r a h s e r t a r e t uhk a ns e be l umme l unc urk et uj ua nny a . a bl e .NAS A dil a i n pi ha k me ng g u De ng a n me t ode y a ng mi r i ps e pe r t ius n a k a n b a h a n d a u r u l a n g d a r i s l i ng s hot ,r ok e ta k a nl e bi hme ng he ma t ok e t r ok e ty a ng s e be l umny as uda h e ne r g iba ha nba k a runt ukme nc a pa it u- r b e r o p e r a s i s e h i n g g a t i d a k d a p a t d i j ua nny a . pa k a i ul a ngda ns e c a r abi a y aa k a n l e b i h ma h a l k a r e n a p e l u n c u r a n n S a a ti ni , us a haunt ukme my aha ny ada pa tdi l a k uk a ns e k a l i . be r a ng k a t k a nmi s i be r a wa k Wa l a u p u n S p a c e X s e c a r a t e k n o l o k eMa r ss e da ngdi l a k uka n g i l e bi h ma j u,pe nda na a n NAS A ol e hduai ns t a ns i y a i t uNAS A j a u h l e b i h l a n c a r d i b a n d i n k a n da nS pa c e X, pe r us a ha a ns wa s t a de ng a n S pa c e Xs e ba g a i pe r us a y a ngdi mi l i ki El onMus k. NASA h a a n s w a s t a . me ng e mba ng ka ns i s t e mS pa c e La unc hS y s t e m( S LS ) , y a i t umoda t r a ns por t a s i r a nc a ng a nMa r sunt ukme l a k uk a nmi s i e ks pl or a s i l uarangkas a. Di da l a mS LS t e r ma s ukdi da l a mn y aa d a l a hp r o g r a m Ar t e mi s y a nga k a n
t i ng g a ldipl a ne tba r u di k ha wa t i r k a n a k a nme ng g a ng g uk e j i wa a nda nme nt a l ma nus i a , t e r ut a mada l a m ha lt e r i s ol a s i da l a m wa k t upa nj a ng . Ha li nit e l a ht e r buk t i da l a mbe be r a pae k s pe r i me ns i mul as it i ng g a ldiMa r sy a ngdi a da k a no l e hbe be r a pai ns t i t us i , s e pe r t i e k s pe r i me nBi o s phe r e a t a uHI S EAS . I nt i da r i pe r c oba a npe r c oba a nt e r s e buta da l a hme ne mpa t kanmanus i adal am kondi s it e r i s ol as i y a ngl i ng k ung a nny adi s e s ua i k a n de ng a nk ondi s i di Ma r s .
50
e l a i nk e t e r ba t a s a n da l a m t e k nol og i , S ha s i lda r ipe ne l i t i a nt e r s e buta da l a h a da ny aha mba t a ns e c a r aps i k i sma nus i a j i k at e r i s ol a s ida l a m wa k t uy a ngc uk up l a ma .
Ni c kKa na st e l a hme me t a k a n2 4k e nda l aps i k i sy a ngda pa tt e r j a di da l a mpr os e s k ol oni s a s iMa r sy a ngi as e butde ng a n “ s t r e s s or � . Be be r a padi a nt a r a ny aa da l a h ma s a l a hk omuni k a s i ,k e s i buk a nwa k t u ma nus i a , da ny a ngt e r bur uka da l a ht i mbul ny ak e c e ma s a nda ne x i s t e nt i a la nd v a l ue sc r i s i s . Be r a dada l a mr ua ng a nt e r t ut upda l a m wa k t ul a made ng a nor a ng y a ngs a mas e c a r ape r l a ha na k a nme mpe ng a r uhips i k i sma nus i a . Ka s usi niba r ul a ht e r j a dida l a mk ondi s ima nus i adi Bumi ,j i k adi t e mpa t k a ndil ua rpl a ne t unt ukme mul a is e bua hpe r a da ba ny a n ba r upa r aa hl ips i k ol ogme mpe r k i r a k a n k e mung k i na nt e r bur uky a nga k a nt e r j a dia da l a hma nus i ay a ngmul a ime mpe r t a ny a k a n ni l a i ni l a ik e hi dupa ns e r t a pe r s e ps ir e l i g iy a ngmul a it i da kj e l a s . S a mpa is a a ti ni ,pe ne l i t ima s i hda l a m us a haunt ukme mbe nt ukpr og r a m pe l t i ha n y a ng s e s ua i unt uk me mpe r s i a pk a nk ondi s ime nt a lma nus i ay a ng a k a ndi k i r i mk a nk eMa r s .
©Be ne di c tEug e neR. T( BI ’ 1 6 )
©Be ne di c tEug e neR. T( BI ’ 1 6 )
I ns t a g r a m @ny mpha e a _ I TB LI NE @ny mpha e a _ i t b I s s uu i s s uu. c om/ e bi ony mpha e a
#7 Mar c h 2020
MAJ ALAH KEPROFESI ANHI MPUNAN