Vokatribune april 2015 by e-boost

Een maandelijkse uitgave van Voka - VEVIA Jaargang 9 - april 2015 - Verschijnt niet in jan. en aug. Afgiftekantoor: Gent X - Erkenningsnummer: P708123

Alexander De Croo en Dominique Leroy:

â&#x20AC;&#x153;Doorgedreven digitalisering geeft iedereen groeikansenâ&#x20AC;?

Ook in dit nummer: Twee procent groei: Nederland is er bijna De opkomst van blauwe energie

Een mobiel abonnement voor uw werknemers?

Armonea, dat woonzorgcentra over heel Vlaanderen en Brussel uitbaat, is stevig aan het investeren. Dit jaar opent de onderneming vijf nieuwe woonzorgcentra, wat het totaal op 67 zal brengen, de investering is 85 miljoen euro waard. Deze extra opvang voor 606 senioren betekent ook 320 extra jobs, maar ook in de bestaande centra wordt aangeworven. Het gaat in totaal om duizend nieuwe jobs. Bregt Timmerman

Zo simpel als 1 2 3

Armonea bouwt vijf nieuwe woonzorgcentra

Armonea ontstond in 2008, door een fusie tussen Restel Résidences en rusthuizengroep Van den Brande. Er werd volop ingezet op groei, met als doel meer schaalvoordelen en meer slagkracht te creëren. Toen had Armonea veertig woonzorgcentra, serviceflats en residenties in portefeuille. Vandaag zijn er dat 67. “In 2015 opent Armonea vijf nieuwe woonzorgcentra. Goed voor een investering van 85 miljoen euro en zonder subsidies van de overheid,” vertelt Chris Cools, CEO. Zo zal er plaats zijn voor 606 extra senioren. Zowel in de nieuwe als de bestaande sites is men op zoek naar nieuwe medewerkers. Er zullen in totaal duizend mensen aangeworven worden.

U bepaalt het budget

Uw werknemers kiezen

Het bedrijf wil met een langetermijnstrategie het hoofd bieden aan de vergrijzing, door extra capaciteit te bouwen, maar ook door te investeren in de kwaliteit van de dienstverlening, in zorgtechnologie en onderzoek.

ONDERZOEK Voor onderzoek heeft het bedrijf onder meer een samenwerking lopen met de Universiteit van Bradford. “Daar doet men onderzoek naar de behandeling van dementie. De doelstelling is om tot concrete acties te komen om mensen met dementie beter te begeleiden, bijvoorbeeld door hen pas aan tafel te laten komen op het moment dat het eten ook écht geserveerd wordt, zo kan je de onrust met de helft doen afnemen.” Er loopt ook een onderzoek

naar kanker in samenwerking met EORTC en KU Leuven, Armonea heeft hier meer dan een half miljoen euro in geïnvesteerd. “Op dit moment bestaat er amper onderzoek naar kankerbehandeling bij senioren, terwijl deze groep net het meest kwetsbaar is.”

“Met onze zorgapp ZappS heeft de zorgwerker meer tijd over om te besteden aan de residenten” Chris Cools Dan is er ZappS, een zorgapp die ontwikkeld werd door Care Solutions, een dochteronderneming van Armonea. Deze app maakt de zorgronde een stuk efficiënter, meent de CEO. “Met ZappS kunnen onze medewerkers in de kamer van de bewoner hun taakplanning en het bewonersprofiel bekijken, en ook behandelingsrichtlijnen, parameters en observaties raadplegen of de medicatiebedeling controleren. Daarmee wordt de zorg niet alleen efficiënter, maar ook veiliger. Door de beperking van de administratieve last houdt de medewerker meer tijd over om te besteden aan de resident.”

LEVEL PLAYING FIELD NODIG De CEO is ervan overtuigd dat de overheid een belangrijke rol in de uitbouw van de ouderenzorg te spelen heeft. “We staan vandaag aan het begin van de vergrijzing, de echte piek bereiken we pas rond 2025. Om die op te vangen is het belangrijk dat er geen overregularisering komt, te veel regels maken de werking van een onderneming onnodig complex. Er moet ook een level playing field zijn, waar alle partijen die in de zorg actief zijn, op een gelijke, faire manier behandeld worden. En we willen een locomotief zijn voor innovatie en talent, maar dan moet de overheid een kader schetsen en stimuli ter beschikking stellen die dat mogelijk maken.” www.armonea.be

Een win-win voor werkgever en werknemer Mobile Employee Plan is ongetwijfeld de makkelijkste manier om mobiele telefonie aan uw werknemers aan te bieden. U bepaalt het budget voor elk van uw werknemers, zij kiezen en bestellen. Ze kunnen KING, KING Supersize of KONG zelfs combineren met een smartphone en profiteren van lopende promoties. Omdat ze hun abonnement zelf beheren, blijft uw administratie beperkt tot één maandelijkse afrekening. Kortom: Mobile Employee Plan is makkelijk en transparant, een win-win voor werkgever en werknemer.

^Chris Cools, Armonea:

Makkelijker mobiel, met Telenet Mobile Employee Plan

“We financieren onderzoek naar kankerbehandeling bij senioren, daar is nog te weinig over geweten.”

Bel 0800 66 010 of surf naar telenet.be/mep

IN DE KIJKER © Johan Martens

Werkloze controleurs? G N I R A ERV

? r e s s o l r e d

in n e r e g n Laat jo de juiste jf i r d e b je en o d p o g ervarin apper r d n i v n e s. r e m e n werk

We staan op scherp. Iedereen heeft blijkbaar voldoende redenen om kwaad te zijn. En die kwaadheid wordt vertaald in vijandbeelden. Er wordt naar de andere gekeken als oplossing voor die woede of de ervaren onrechtvaardigheid. Voorál naar de andere gekeken, en iets minder naar zichzelf.

Wantrouwen is duur en het brengt ons nergens. Tenzij tot de aanstelling van nog meer controleurs, die – omdat iedere mens verdacht is – ook gecontroleerd moeten worden. Controleurs die controleurs controleren. Het mag misschien tot bijkomende tewerkstelling leiden, zeer productief zal het niet zijn.

We zitten in een tijd van culpabilisering. Wanneer een parlementair – een beetje naïef of onvoorzichtig – naar een rechter belt, dan zal dat zeker niet ingegeven zijn door een echte bezorgdheid maar door overjaars dienstbetoon. Als een partijvoorzitter over racisme spreekt en zijn diagnose daarover maakt, zal dat zeker ingegeven zijn door een goed doordachte politieke strategie en niet door het zoeken naar de feiten. Wanneer Voka de problematiek rond discriminatie erkent en er iets aan wil doen, dan wordt dat door een journalist omschreven als window-dressing. Het intentieproces en het cynisme zijn koning.

Daarenboven vertrekt de drang tot controle van een negatief beeld. Ik huiver van dit uitgangspunt, maar vooral, ik hou mijn hart vast bij het soort sancties en maatregelen die voortspruiten uit deze gedachtegang. Bovendien moeten we ons de vraag stellen wie dan juist de sanctie moet dragen? Degene die rekruteert of bemiddelt? Degene die finaal tewerkstelt? De collega die liever niet wil samenwerken met iemand die anders is?

“In een positief economisch klimaat is er werk genoeg. Voor iedereen” Jo Libeer Er is dus niet alleen de culpabilisering, er is ook de verdachtmaking. Verdachtmaking en culpabilisering hebben zo hun logica. Op het einde van de tocht wacht de controleur. Nog een. Het is een verwerpelijk mensbeeld gebaseerd op wantrouwen.

De drang tot controle gaat tevens voorbij aan wat voor ondernemers het meest dierbare is: hun reputatie. De negatieve beeldvorming die ontstaat bij een bedrijf dat als discriminerend bekeken wordt, is veel verregaander dan wat mystery shoppers kunnen bewerkstelligen. Indien de overheid haar kerntaak echt ter harte zou nemen, dan zou ze de focus moeten leggen op het aanmoedigen van het ondernemersklimaat. In een positief economisch klimaat is er werk genoeg. Voor iedereen. Ondernemers zullen aanwerven en als ze daarbij de deur moedwillig gesloten houden voor bepaalde groepen, dan zetten ze zichzelf en hun onderneming buiten spel. Ze hebben geen andere keuze. Dus zullen ze, samen met de overheid en het onderwijs, mee alle andere problemen moeten helpen oplossen waarmee sommige bevolkingsgroepen geconfronteerd worden: gebrekkige scholing en foute of te lage kwalificatie, slechte kennis van talen, problemen van arbeidsattitude die werkgeversorganisaties al enkele jaren aankaarten. In plaats van mystery callers zal een nieuwe insteek rond het onderwijs veel effectiever zijn. Duaal leren kan een perspectief bieden. Wat zou u ervan denken indien we dat sneller zouden uitbouwen dan een leger mystery shoppers. Dan gaan we mensen wapenen om niet in de werkloosheid te vallen. En idealiter worden de controleurs…werkloos.

Jo Libeer Gedelegeerd bestuurder Voka – Vlaams netwerk van ondernemingen

Ontdek alle mogelijkheden op www.ervaringwerkt.be

Volg Jo Libeer op Twitter www.twitter.com/VOKA_jlibeer

BIJSLUITER VDAB_ervaringwerkt_VOKA_WG_220x310.indd 4

15/01/15 15:44

#voka Inhoud “Success is easy. Failure is more important. Universities should teach innovation differently” @hinssen Peter Hinssen, mede-oprichter van nexxworks

“Wozniak: als wet van Moore stopt zit er ook een beperking op de intelligentie die je met machines kan bereiken. Interessante gedachte” @VOKA_sdecock Stijn Decock, hoofdeconoom Voka

“Worden binnen enkele jaren ook zelfrijdende auto's aangevallen? #dtv” @PeterDeKeyzer Peter De Keyzer, hoofdeconoom BNP Paribas Fortis

“The startup that wants to 'take Android away from Google' just raised $80 million http://buff.ly/18Tv0tY Quite the fork!”

IN DE KIJKER

3 Armonea breidt uit

5 BIJSLUITER

GAMECHANGERS

8 Hoe digitalisering het spel verandert

ACTUEEL

SOCIALE VERKIEZINGEN 14 Goed begonnen is half gewonnen

“Belgische overheid kan op 30 jaar lenen aan bijna 1%. Met een beetje economische groei betaalt dat zichzelf terug...”

REPORTAGE

“Basis van het Duitse duaal leren succes is ongetwijfeld het vertrouwen van de onderwijspartners in de leerondernemingen #duaalleren #voka” @EricVermeylen Eric Vermeylen, directeur Voka-kenniscentrum

“Starters denken steeds sneller a/ buitenlands talent. "Duidelijk signaal vr vereenvoudiging & beter loopbaanbeleid" zegt @philippemuyters” @VOKA_jlibeer Jo Libeer, gedelegeerd bestuurder Voka

0 2

De jonge fietswinkelketen ‘Fiets!’ heeft op vier jaar tijd elf verkooppunten uitgebouwd in Vlaanderen. Binnen drie jaar moeten dat er zeventien zijn en straks komt er ook een webshop bij. “Ik denk dat er ruimte is voor consolidatie in de fietshandel”, zegt oprichter Hendrik Winkelmans.

20 Opmars van Belgische muziek startups

PROSIT

Dat België met namen als Tomorrowland en Stromae een mooie plek inneemt in het wereldwijde muziekcircuit, wisten we al. Maar dat ook enkele Belgische startups met muziek als fundament furore maken is minder geweten. Een portret van neoScores, Roundhouse en MuseScore.

Startups waar muziek in zit

HET CIJFER

Nederland zit bijna aan 2 procent groei

16 De complexe wereld van de fietshandel

GROEIER 16 Fiets! koerst vooruit

@Dries Dries Buytaert, Drupal-uitvinder

@BVanCraeynest Bart Van Craeynest, hoofdeconoom Petercam

24 Naar een Europese energie-unie

Voka ontmoette Europees energiedirecteur Didier Seeuws voor een gesprek over de Europese energie-unie. In een gesprek met Vokatribune zegt de topdiplomaat dat hij zich zorgen maakt: “Er gaat te weinig aandacht naar de Europese interne energiemarkt.”

DOSSIER ENERGIE

24 26 28

De voordelen van de energie-unie Een golf van blauwe energie Vijf tips om anders energie te besparen

30 BRIGHT & YOUNG

32 AGENDA

Download nu Vokatribune op uw tablet U kan Vokatribune ook lezen op uw tablet. U vindt er meer informatie, extra fotomateriaal en u kan meteen doorlinken naar ondernemingen die u inspireren. Download de app nu via Google Play of App Store.

HOE ZOU HET NOG ZIJN MET…

Het Atoma-schrift?

Gamechangers die het spel veranderen Digitalisering zal ons leven en ons industrieel weefsel in de nabije toekomst veranderen. Terwijl wij (en u) dachten dat computers, tablets en informatica nu al een grote impact op ons functioneren hebben! Digitalisering is een van de vier ‘gamechangers’ die het Voka-kenniscentrum heeft gedetecteerd, en die we telkens voorleggen aan een duo: een beleidsmaker en een ondernemer. • Sociaal overleg 4.0 (Vokatribune maart 2015)

kmo’s. Terwijl we weten dat wie echt digitaal gaat, veel sneller groeit dan de anderen. En ten tweede, het is niet eenvoudig om goed opgeleide personen te vinden. Veel te weinig jongeren studeren computer science, of leren coderen, of kiezen voor wiskunde zodat ze later met de big data kunnen omgaan. Een van de grootste uitdaging blijft dus onderwijs en opleiding.”

• Digitalisering en groeikracht 4.0 • Ondernemerschap 4.0 • Competitieve randvoorwaarden 4.0

ALEXANDER DE CROO EN DOMINIQUE LEROY OVER DIGITALISERING

“De kans om opnieuw te groeien” Doorgedreven digitalisering geeft iedereen groeikansen. Niet alleen voor de hightech startups, vooral ook voor de klassieke bedrijfswereld, en zeker voor de kmo’s. Proximus-CEO Dominique Leroy is er van overtuigd. “Het is een opportuniteit die we moeten grijpen”, zegt ze. Federaal vicepremier Alexander De Croo, die de digitale agenda onder zijn bevoegdheden heeft, valt haar meteen bij. “We moeten het doen. Zodat we binnen tien jaar nieuwe kampioenen tellen, bedrijven met namen waarvan we nu nog nooit hebben gehoord.” Tom Demeyer & Erik Durnez Vokatribune zet opnieuw een minister en een bedrijfsleider aan de gesprekstafel. Thema: digitalisering. Zal de nieuwe digitale economie inderdaad het spel veranderen, en zullen onze ondernemingen daar een rol in kunnen spelen? “Voor mij is het duidelijk: we zijn op weg naar Industrie 4.0 en dat biedt opportuniteiten”, zegt de Proximus-CEO. “Ik zie wel dat sommige mensen, zelfs ook bedrijfsleiders, daar nog terughoudend op reageren. Er is dus een verandering nodig in de mindset, zodat mensen die evolutie zien als een kans, eerder dan als een risico.” Dat is ook de analyse van Alexander De Croo. De minister lanceerde enkele weken geleden zijn groep ‘Digital Minds for Belgium’. Een twintigtal mensen met ervaring in de digitale wereld - CEO’s, denkers, academici,... - zullen de opstart en de uitrol van een ‘digitale agenda’ voor ons land begeleiden. “We willen verder gaan dan plannen maken”, zegt Alexander De Croo. “De uitvoering is veel belangrijker. Daar hebben we ambassadeurs voor nodig, mensen die het gezicht kunnen zijn van dat digitaal België. Om het publiek te overtuigen van de economische opportuniteiten voor groei, jobs, welvaart. Want het gaat over economie, niet over technologie of gadgets.”

OMARMEN Die groeikansen zijn er nu al, meent Dominique Leroy. “Ik zie veel startups van bij ons, jonge mensen met goede ideeën, met vernieuwende businessmodellen. Maar dan stremt het vaak: ze kunnen zich hier niet voldoende ontplooien, onze omgeving is nog niet mee, de financiering is moeilijk, enzovoort. En dan trekken ze weg. We moeten, denk ik, de digitale economie omarmen. Dat zal ons groei opleveren. Maar dan moeten we er voor gaan, en zo snel mogelijk. In Londen is de voorbije vijf jaar 30 procent van de nieuwe jobs gecreëerd in de digitale economie.”

Alexander De Croo noemt dat een merkwaardige paradox. “Jonge mensen zijn vandaag al van kindsbeen af ondergedompeld in technologie. Ze spelen met tablets en smartphones, ze zijn er voortdurend mee bezig. Maar zodra ze hun studiekeuze moeten maken, gaan ze toch weer voor heel andere opleidingen.” Maar er is verbetering op til, zegt de minister. “Twintig scholen starten straks met een volledige cyclus ‘STEM’-opleiding: science, technology, engineering, mathematics. Ik ben bij één daarvan gaan kijken bij de inschrijvingen. Wat een enthousiasme, dat wordt een geweldige buzz! En, nog opvallend, met meer meisjes dan jongens. Eigenlijk is dat normaal, dat zijn vier domeinen met vooral abstract denken. Waarom zouden vrouwen dat niet minstens even goed kunnen als mannen?” Goed onderwijs is een rol voor de overheid. Maar ondernemingen kunnen zeker een aanvullende rol spelen, meent de Proximus-topvrouw. “Wij willen die rol zeker opnemen, met een hele reeks initiatieven. Bijvoorbeeld met de Proximus ICT Adacemy, waar onze klanten de meest recente technologische evoluties kunnen ontdekken. Of we geven opleidingen in onze winkels, om de mensen vertrouwd te maken met digitale economie. Om te zorgen dat ze er voor open staan.”

DREMPELVERLAGEND Kunnen we qua innovatie ook iets leren uit Silicon Valley? De vicepremier knikt. “Ik onthoud vooral dat de overheid kan helpen om

dingen mogelijk te maken. Neem die hele evolutie naar peerto-peer: Uber dat door het inschakelen van privéwagens de hele taxiwereld verandert. Airbnb dat logeren bij privépersonen mogelijk maakt, en zo de hele B&B-markt revolutioneert. Dat zijn nieuwe businessmodellen, die buiten onze klassieke lijnen kleuren. We moeten ze niet verbieden, we moeten ze ook niet naïefweg zomaar toelaten. We moeten ons afvragen: hoe kunnen we Uber en collega’s fiscaal en reglementair in orde krijgen, hoe kan je het systeem veranderen zodat je vernieuwing een kans geeft in plaats van stopt? Als Pascal Smet er in Brussel in slaagt om zijn plannen te realiseren, dan is onze hoofdstad straks een van de eerste steden in Europa waar Uber legaal kan opereren. Dat soort aanpak zal de drempel voor ondernemen, voor digitale economie geweldig verlagen. Ik noem dat graag ‘de democratisering van het ondernemerschap’.”

“In de VS is het: ‘alles wat niet is verboden, is toegelaten’. Hier geldt: ‘alles wat niet toegelaten is, is verboden’. Dat maakt een verschil” Dominique Leroy Dominique Leroy onthoudt uit Silicon Valley vooral het positivisme. “Alles is er mogelijk, de instap is heel laag. Je start met weinig middelen, je huurt fysieke en digitale ruimte, en je vindt makkelijk durfkapitaal. De VS is bovendien een hele grote markt, en iedereen communiceert in het Engels.” Maar er is nog een veel belangrijkere factor, zegt ze. “De wetgeving daar gaat uit van het principe ‘alles wat niet verboden is, is toegelaten’. Terwijl bij ons het credo is: ‘Alles wat niet toegelaten is, is verboden’. Die aanpak remt innovatie ongelooflijk. Je moet reguleren, uiteraard. Maar je moet dat op een slimme manier doen, zonder de innovatie te fnuiken.” $

Het potentieel is groot, meent ook de minister. “Bruno Colmant heeft het voor ons onlangs nog berekend. Tussen 2000 en 2012 is 86 procent van de economische groei in ons land direct of indirect gerealiseerd door technologie en digitalisering. De digitale economie zal in de volgende jaren 3,8 miljoen nieuwe jobs opleveren, heeft de Europese Commissie berekend. De ambitie moet zijn: een zo groot mogelijk deel daarvan in ons land te realiseren. Maar je ziet toch nog vaak een defensieve houding.” Dominique Leroy pikt daar op in. “Wat houdt de mensen tegen? Het zit gewoon tussen de oren. Mensen zijn nog altijd bang, ook

GAMECHANGERS

9 © Chak López

In Europa doen we dat niet goed, zegt ze. “Een tijdje geleden hebben we een studie laten maken, waaruit bleek dat de toegevoegde waarde van heel onze sector wereldwijd op acht jaar tijd met bijna 40 procent was gestegen. Maar in Europa was ze wel met 16 procent afgenomen. Dat is toch erg. We hebben alle troeven in handen, maar we lopen vast in mindset en regelgeving.”

SUCCESVERHALEN En toch zijn er domeinen waarin het wel lukt, en waarin ons land Europese top is, zegt Alexander De Croo. “Connectiviteit, bijvoorbeeld. Wij bieden meer mensen 30 megabits per seconde aan dan al onze buren. We hebben een ruime broadbanddekking. En we hebben ook een traditie in voorop lopen. Met de elektronische identiteitskaart waren we nummer één, daar was zelfs Bill Gates verbaasd over. Of denk aan ons elektronisch betaalverkeer: Bancontact stond model voor heel wat andere landen. En onze tax-on-web is ook al zo’n succesverhaal. We hebben dus wel een aantal knooppunten. Het komt er op aan om ze te integreren in een coherent verhaal. Connecting the dots. Bijvoorbeeld: tegen 2020 van elk contact tussen burger en overheid een e-contact maken.” Ook de Proximus-topvrouw is optimistisch. Zij is er van overtuigd dat iedereen over de schreef zal worden getrokken, zo gauw ze zien wat de praktische voordelen van digitalisering is. “Als je het hebt over ‘internet of things’, dan verstaan ondernemers dat niet altijd. Maar ze begrijpen het wel als je zegt: met sensoren in een motor of in een machine zal het mogelijk zijn om heel vroeg informatie te krijgen en om incidenten te voorkomen. Dan snappen ze dat die technologie de kosten zal verlagen. Wie in business-to-business niet bezig is met internet of things, gaat de boot missen. Wie in business-to-consumer niet werkt aan mobiele applicaties, die zal er straks ook niet meer zijn. De consument wil immers nu al alles doen vanaf zijn smartphone of zijn tablet.”

“Jonge mensen zijn gek op nieuwigheden: tablets en informatica. Maar voor hun studie kiezen ze toch klassiek. Dat is toch een paradox” Alexander De Croo

SLIMME NETTEN EIGEN ENERGIE PRODUCTIECAPACITEIT

De ondernemer: “Wij proberen onze infrastructuur open te trekken voor kmo’s. Ze moeten zelf niet meer die geweldige investeringen doen in hard- en software, ze kunnen een platform kopen ‘as a service’ - bijvoorbeeld bij ons. Dat geeft hen een veel lagere instapdrempel, dat stimuleert de innovatie.”

Investering in technologie waarbij productie aansluit bij consumptie profiel

Wanneer zien ze hun missie als geslaagd? Dominique Leroy: “Macro-economisch, als we opnieuw kunnen groeien. Want als we geen groeikansen creëren, zitten we in de problemen. Groei, dat betekent ook: groei van kmo’s. We hebben in dit land een sterke basis van kleine en middelgrote ondernemingen. Als we die de tools kunnen aanreiken voor hun instap in de digitale economie, dan gaan we de boost die nodig is wel krijgen.”

AANGEPAST PRODUCTIE SCHEMA Energie-intensieve processen in periode van hoog energie-aanbood

Alexander De Croo: “Helemaal akkoord. De ambitie is groei en jobcreatie. En ik zie nu al de mentaliteitsverandering. Tot niet zo lang geleden waren ondernemers en ondernemingen de bron van alle kwaad. Nu zien meer en meer jonge mensen dat ondernemen iets positiefs is.”

“We zullen het zelf moeten doen” “Laat vooral ondernemers en ondernemingen zelf het initiatief nemen om al dan niet in te zetten op digitalisering. Ondernemers zitten niet te wachten op overheidsinmenging, ze zullen wel zelf inspelen op de geïdentificeerde opportuniteiten”, meent Vincent Thoen, die voor het Voka-kenniscentrum het thema ‘innovatie’ opvolgt. Mobiel dataverkeer is de toekomst, ook voor Belgische bedrijven. Daarvan is hij overtuigd. “Mobiel data-

Ze willen de nieuwe succesverhalen mogelijk maken, zeggen ze. Soms gebeurt dat met kleine acties. De minister: “We proberen stap voor stap de hele wetgeving uit te vlooien, op zoek naar archaïsmes die de digitalisering tegenhouden. Weet je waarom de verzekeringssector bijvoorbeeld nog relatief weinig gedigitaliseerd is? Omdat de wet hen analoge archieven en handtekeningen op papier oplegt. En er zijn nog dingen die anders zouden kunnen. Overheidsaanbestedingen bijvoorbeeld, die zijn niet innovatievriendelijk: de aanbesteder moet zijn jaarrekeningen van de voorbije vier jaar kunnen voorleggen. Een starter kan dat uiteraard niet. Wel, Californië reserveert een zeker percentage van de tenders voor jonge bedrijven.”

De elektriciteitsprijs stijgt de komende jaren Bedrijven kunnen hun energiemet 30%, een beter kosten doen dalen door gebruik energie management te maken van de voordelen van wordt cruciaal

verkeer zien we opduiken in een diverse waaier van toepassingen. Gezondheidszorg, bijvoorbeeld: moni-

THERMISCHE FLEXIBILITEIT

PLANNING VAN ONDERHOUD

Onderkoeling of verhitting anticiperend op energieproces onderbreking op piekmomenten

Onderhoud op piek momenten van energie vraag

BIDIRECTIONALITEIT verkoop van surplus van energie

SLIMME NETWERK Continue informatie uitwisseling tussen organisatie en netwerk

toring van ouderen op afstand. Verkeer: sturing van de verkeersstromen. Logistiek: tracking van pakjes en goederen. Energie: sturing van het huishoudelijke stroomverbruik. Enzovoort.” De overheid kan ondersteunend werken. “Ze moet uiteraard een gunstig kader scheppen dat creatieve mensen de mogelijkheid geeft om hun ambities waar te maken. En ze moet zelf ook maximaal inzetten op een digitaal overheidsplatform voor de communicatie tussen de burgers en de bedrijven enerzijds en de administratie anderzijds, voor het afhandelen van allerhande aanvragen, vergunningen, erkenningen.” En ze kan ook innovatie een duwtje in de rug geven als ze bereid is de rol van eerste afnemer op te nemen. “Als ze bereid is om referentieklant te worden voor vernieuwende projecten, die met die bagage ook andere, internationale klanten kunnen overtuigen.”

Slimme netwerken met realtime informatie laten een verhoogde consumptiesturing toe, waarbij bedrijven hun verbruik afstemmen op de eigen productiecapaciteit. Naast een verlaagde druk op het netwerk, heeft dit een direct financieel voordeel voor de verbruiker www.rolandberger.be

GAMECHANGERS

Telenet werft 350 mensen aan In augustus 2014 stelde Telenet ‘De Grote Netwerf’ voor, een investering van 500 miljoen euro, waarmee het kabelnetwerk in Vlaanderen wordt uitgebreid naar een Giga-netwerk. Om dit te realiseren worden overal in Vlaanderen alle 150.000 versterkers en 1.8 miljoen andere componenten in het vaste netwerk vervangen of aangepast. Nu kondigt Telenet aan dat het door deze investeringen meer dan 350 jobs creëert bij partners in Vlaanderen. Het merendeel van de functies betreft technische profielen en wordt ingevuld via negen onderaannemers, verspreid over gans Vlaanderen. www.telenet.be

$1,04 Het gaat de goede kant uit met het ondernemersvertrouwen in ons land. In de laatste cijfers

van de Nationale Bank zien we dat de indicator buitenlandse bestellingen van de verwerkende

Nieuwe Vokawijzers Vokawijzer 35 Aanneming, terbeschikkingstelling en schijnzelfstandigheid

Vokawijzer 35 Maart 2015

Geef drones alle kansen De dronewetgeving in een Koninklijk Besluit zit momenteel in een stroomversnelling. Dit is een positieve zaak, want daarmee wordt komaf gemaakt met de wettelijke schemerzone. Voka vraagt al langer om een duidelijk en werkbaar wettelijk kader voor drones in België, want we hebben stilaan een grote achterstand op de buurlanden.

Aanneming, terbeschikkingstelling en schijnzelfstandigheid:

De strijd tegen sociale dumping en sociale fraude is sinds enkele jaren een van

Vandaag zijn er reeds 175 bedrijven actief in de Belgische dronesec-

nijverheid een stijging optekent van -10,2 naar +8,1. Een ander cijfer dat dit groeiende vertrou-

de hoofdbekommernissen van de federale regering. In deze Vokawijzer gaan

tor. Dit KB moet deze dronebedrijven alle groeikansen geven en het

wen bevestigt, zijn de certificaten van oorsprong die Voka aan bedrijven die buiten Europa gaan,

we dieper in op wat aanneming, terbeschikkingstelling en schijnzelfstandigheid

innovatief potentieel van de dronetechnologie - het gaat om talrijke

uitgeeft. Hoe meer dat er zijn, hoe meer bedrijven plannen hebben om hun producten naar het

precies zijn en wat de regels rond minimumlonen zijn. Wat zijn de risico’s en

toepassingen - ten volle benutten.

buitenland te exporteren. Dit cijfer is in februari met zeven procent gestegen tegenover februari

valkuilen hiervan en hoe kan u deze valkuilen vermijden?

een moeilijke en gevaarlijke combinatie

vorig jaar. Vooral de zwakkere euro ligt aan de basis van dit optimisme. Waar men in dezelfde periode vorig jaar nog ongeveer 1,37 dollar voor 1 euro moest neertellen, is in maart een diepte-

Miko neemt Noors bedrijf over

punt van 1,04 bereikt. Er wordt overigens verwacht dat de euro nog verder zal dalen en de pariteit zal bereiken. De grote oorzaak daarvan is enerzijds de ECB die in januari aankondigde om 1.140

Vokawijzer 36 25 tips om uw voorraad en distributie te verbeteren

Vokawijzer 36 Maart 2015

miljard dollar in de economie te pompen en anderzijds de Amerikaanse Federal Reserve die dankKoffiegroep Miko verwerft een belang van 66 procent in het Noorse

zij een aantrekkende Amerikaanse economie de rente later dit jaar zal optrekken.

Sinds de zesde staatshervorming is de Vlaamse overheid bevoegd voor

koffieservicebedrijf Kaffeautomater AS. In 2014 behaalde Kaffeauto-

Wegtransport is en blijft een realiteit en daarom moeten we slimme en crea-

de controle van de drinkwaterprijs. De Vlaamse regering wil nu zorgen

mater met acht medewerkers een omzet van 1,8 miljoen euro. Net als

tieve oplossingen zoeken om de files te laten slinken. Bijvoorbeeld vrachtwa-

voor een nieuwe uniforme tariefregulering. Het doel is om de drinkwa-

gens stimuleren om ’s ochtends voor of ’s avonds na de files te rijden, bete-

ter- en afvalwaterprijs voor een lange termijn vast te leggen en in te

kent meer veiligheid en minder onnodige kosten. In deze Vokawijzer vindt u

zetten op efficiëntieverbeteringen bij rioolbeheerders en watermaat-

alvast 25 tips om uw logistieke processen te verbeteren.

schappijen. Voor Voka is het cruciaal dat de waterfactuur betaalbaar

Miko focust het bedrijf zich op de out-of-home markt, waar koffie wordt gedronken buiten de eigen huiselijke sfeer, zoals kantoren, horeca en overheidsinstellingen. Miko is al meer dan 200 jaar actief in koffieservice. De groep haalde in 2013 met 758 medewerkers een omzet van 148 miljoen euro. Miko is een internationale groep met eigen onderne-

Ondernemingen klaar voor duaal leren

mingen in Europa en daarbuiten. www.miko.be

Captains of Printing gaat naar nieuwe locatie

blijft, zodat de concurrentiepositie van de bedrijven niet in het gedrang Vokawijzer 36.indd 1

Vokawijzer 37

6/03/15 08:31

Vokawijzer 37 Familiale opvolging

Ook Voka nam deel aan deze missie omdat Vlaam-

markt is voor Voka een absolute prioriteit. Vandaag

se werkgevers in de komende jaren mee werk willen

verlaat één op acht leerlingen het onderwijs zonder

maken van een performant nieuw systeem van

In het kader van het beleid van de Vlaamse regering neemt Voka heel wat

diploma, een rechtstreeks ticket richting werkloos-

duaal leren in Vlaanderen. Op het meest recente

initiatieven om bedrijven te informeren, te sensibiliseren en te ondersteunen

heid. Net daarom was de realisatie van duaal leren

congres van Voka van 20 november presenteer-

bij hun opvolgingsvraagstuk. Voka heeft met deze Vokawijzer een praktische

een absolute prioriteit voor Voka in het Vlaams

de Voka-voorzitter Michel Delbaere een lijst met

regeerakkoord.

meer dan driehonderd ondernemingen die actief

Maart 2015

Familiale opvolging

leidraad geschreven om iedere ondernemer en zijn opvolgers te helpen bij het

Voka is tevreden dat de Vlaamse regering het

Daarnaast voerde Voka ook een bevraging uit bij

drukkerijen. Er werken in totaal 48 mensen. De productie van deze groep

voortouw neemt in de ontwikkeling van een nieuw

1.500 van zijn leden. Daaruit bleek dat drie op de

is vanaf heden centraal in Ruddervoorde geoptimaliseerd, alle drukper-

systeem. Ondernemers zijn alvast bereid om hierin

vier ondernemers meer leerlingen op de werkvloer

sen van de verschillende vestigingen zijn daar in de afgelopen maanden

mee te werken: uit een bevraging van Voka blijkt dat

willen.

samen gebracht naar in een gloednieuw ‘groen’ productiepark. De vesti-

drie op de vier ondernemers openstaan voor meer

gingsplaatsen in Torhout en Bissegem worden boetieks waar drukwerk

duaal leren.

besteld kan worden. www.captainsofprinting.be

Voka werkt momenteel aan een kwalitatieve bevraging om de visie en ervaringen vanuit de bedrijfswe-

Vorige maand was er een koninklijke missie naar

reld in kaart te brengen. Tegen Pasen maakt Voka de

Duitsland om inspiratie op te doen over duaal leren.

resultaten uit dit onderzoek bekend.

Samenwerking tussen Ghent Bio-Economy Valley en Malaysian Biotechnology Corporation ration ondertekenden vorige maand in Kuala Lumpur een samenwerkingsakkoord dat tot doel heeft bedrijven en onderzoeksinstellingen actief in de biogebaseerde economie in België en Maleisië te ondersteunen. Het faciliteren van samenwerking en het uitwerken van commerciële toepassingen in beide landen staan daarbij centraal. GBEV is een toonaangevend Europees initiatief voor de ontwikkeling van de biogebaseerde economie van de toekomst. GBEV wil de ontwikkeling van duurzame biogebaseerde activiteiten en de daaruit resulterende economische groei in de regio van Gent stimuleren. www.gbev.org © Shutterstock

voorziet die aanzetten om de kosten te beheersen door een efficiëntie bedrijfsvoering en doelmatige investeringen.

Naar een e-gov platform De overheidssteun voor ondernemingen is uitgegroeid tot zo’n wirwar

Voka-leden kunnen de Vokawijzers gratis aanvragen via info@voka.be.

Quote “Did you fail? That’s great, you won’t make the same mistake again”

Ghent Bio-Economy Valley (GBEV) en Malaysian Biotechnology Corpo-

komt. Dit is mogelijk als de tariefregulering de nodige mechanismen

uitwerken van zijn of haar opvolgingsplan.

willen meewerken aan de uitbouw van duaal leren.

voorde, Torhout, Bissegem, en is een fusie tussen negen verschillende

ACTUEEL

25 tips om uw voorraad en distributie te verbeteren

Een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeids-

Captains of Printing, dat sinds 2011 bestaat, heeft vestigingen in Rudder-

Houd waterfactuur betaalbaar

Peter Diamandis, de bedenker van de Singularity University, een organisatie die nadenkt over oplossingen voor de grote wereldproblemen, is ervan overtuigd dat organisaties waar mensen de mogelijkheid hebben om te falen een concurrentieel voordeel hebben. Want, zo redeneert hij, de beste manier om te innoveren, is om fouten te maken, en opnieuw te proberen. In Silicon Valley is dit ondertussen schering en inslag. “Fail fast, fail often”, luidt het ginder. Er wordt zelfs een jaarlijks congres aan gekoppeld: ‘Failcon’. Maar hoe komt het dat falen zo wijdverbreid aanvaard wordt – althans in de VS? Een van de redenen is dat falen een stuk goedkoper is geworden. Enkele tientallen jaren geleden moest men vooral zijn startkapitaal halen van de bank, vrienden of familie, en moest men bijvoorbeeld investeren in een fysiek kantoor of winkel. Vandaag biedt het web voor veel van deze zaken een goed en vooral goedkoop alternatief. Denk aan tools om thuis te werken, e-commerce, crowdfunding, of een verminderde administratieve rompslomp om de nodige papieren te verkrijgen.

van maatregelen dat de ondernemers door de bomen het bos niet meer zien. In dat bos gaat de Vlaamse overheid nu snoeien om het aanbod beter en toegankelijker te maken. Daarnaast moet werk gemaakt worden van een e-governmentplatform waar ondernemers met alle (aan)vragen terecht kunnen. Zowel voor de ondernemingen als voor de overheid zal de ontwikkeling van een dergelijke e-gov platform en de inzet van een proactief en klantgericht accountmanagement een enorme efficiëntieverhogende én kostenverlagende impact teweegbrengen.

Vlaanderen heeft al een eigen goede aanpak voor activering oudere werklozen Voka wijst erop dat de federale regering en de federale sociale partners de nodige ruimte moeten geven aan de regio’s inzake de SWT-regeling voor eindeloopbaan, want de Vlaamse, Brusselse en Waalse arbeidsmarkten verschillen wezenlijk van elkaar. Vlaanderen heeft bovendien al een specifieke aanpak om oudere werknemers te activeren die zijn vruchten afwerpt. Hiertoe sloot Voka indertijd met de vakbonden het akkoord af ‘Samen op de Bres voor 50+’. De federale overheid moet, zoals voorzien in het regeerakkoord, eerder de criteria versoepelen voor een job die als passend moet worden beschouwd, zodat we effectief meer oudere werklozen aan de slag kunnen krijgen.

VOKAWIJZER OVER SOCIALE VERKIEZINGEN 2016

Goed begonnen is half gewonnen De sociale verkiezingen 2016 zullen normaliter plaatsvinden tussen 9 en 22 mei 2016. Dat betekent dat de eerste stappen in de verkiezingsprocedure zich zullen situeren tussen 11 en 24 december van dit jaar. Omdat een goede organisatie start bij een goede voorbereiding, lijsten we hier enkele weetjes op waar u best rekening mee houdt. Voka bereidt ook een Vokawijzer voor, die u op weg kan helpen.

DE BASIS: WAT ZIJN SOCIALE VERKIEZINGEN? Ondernemingen die zekere tewerkstellingsdrempels overschrijden, moeten een ondernemingsraad en/of comité preventie en bescherming oprichten. In deze overlegorganen ontmoeten personeelsafgevaardigden en de werkgever elkaar om te overleggen over het personeelsbeleid, welzijn op het werk,… Die personeelsafgevaardigden worden aangeduid via rechtstreekse en geheime verkiezingen: de werknemers kunnen stemmen wie hen gaat vertegenwoordigen ten aanzien van de werkgever. Een personeelsafgevaardigde is niet te verwarren met een vakbondsafgevaardigde (een ‘délégué’), die in principe door de vakbond aangeduid wordt. Al gaat het in de praktijk zeer vaak om dezelfde mensen. Bij de sociale verkiezingen kunnen de werknemers hun personeelsafgevaardigden verkiezen in de ondernemingsraad en het comité preventie en bescherming op het werk. Vanaf vijftig werknemers moet een comité opgericht worden; vanaf honderd werknemers een ondernemingsraad.

HOEVEEL WERKNEMERS TELT MIJN ONDERNEMING? Dat is niet voor iedereen altijd even eenvoudig te berekenen. Eenvoudigweg gesteld wordt de ‘gemiddelde’ tewerkstelling berekend op grond van het personeelsbestand van de onderneming in 2015. Voor iedere werknemer gaat men het aantal dagen inschrijving in DIMONA of het personeelsregister tijdens 2015 nemen en dat delen door 365. Maar wat dan met jobstudenten? En wat met uitzendkrachten? Uitzendkrachten tellen bijvoorbeeld de eerste drie kwartalen niet mee, in het vierde kwartaal daarentegen wél. Meer details kan u terugvinden in de Vokawijzer over de sociale verkiezingen 2016.

Via deze wetsaanpassing wil men de onpartijdigheid van vertrouwenspersonen binnen de onderneming garanderen. De ondernemingsraad wordt zo ook gelijkgeschakeld met het comité preventie en bescherming op het werk, waar dergelijke onverenigbaarheid al eerder in de Welzijnswet werd ingeschreven.

Uw Voka Conferentie centrum

VOORKOM SPREIDSTAND Binnen de sociale verkiezingen wordt het personeel opgedeeld in categorieën: jongeren, arbeiders, bedienden, kaderleden, leidinggevend personeel. De Wet Eenheidsstatuut heeft hierop geen impact gehad.

Vergaderingen Opleidingen Seminaries Lezingen Evenementen

Elk van die groepen blijft dus zijn rol spelen in de procedure: men kan zich bijvoorbeeld maar kandidaat stellen voor zijn eigen categorie. Ook kan de grootte van iedere categorie een belangrijke rol spelen in het aantal te begeven zetels – en dus het potentieel aantal beschermde werknemers… Rond de noties arbeider, bediende en jongere zijn er weinig discussies. Maar of iemand ‘kaderlid’ is of ‘leidinggevende’ is al minder evident. De invulling van de noties ‘leidinggevende’ en ‘kaderlid’ kan een belangrijke rol spelen in het sociaal klimaat van de onderneming. Het kan nuttig zijn om het organigram en de functiebeschrijving te onderzoeken. Het kan dus belangrijk zijn om functies die in praktijk ‘leidinggevend’ zijn, ook – zo mogelijk – in dit kader juridisch als ‘leidinggevend’ te omschrijven. Het komt geregeld voor dat leidinggevenden zich plots ontpoppen tot kandidaat voor de sociale verkiezingen. Het is duidelijk dat men deze spreidstand – zowel leidinggevend als personeelsafgevaardigde – beter vermijdt… In mei verschijnt een Vokawijzer over de sociale verkiezingen 2016. Vokaleden kunnen hem gratis aanvragen via info@voka.be, met vermelding ‘Vokawijzer sociale verkiezingen’. Vragen over dit onderwerp kunnen ook gericht worden aan manou.doutrepont@voka.be.

Multifunctionele vergaderzalen tot 100 personen Wi-Fi, audiovisueel en ICT-materiaal Vlot bereikbaar en ruime parkeermogelijkheden Catering service

SOCIALE VERKIEZINGEN: OOK VOOR KMO’S? In 2008 is er heel wat polemiek geweest rond de tewerkstellingsdrempels, vooral omtrent de drempel van honderd werknemers voor de ondernemingsraad. Zo wilden de vakbonden ‘inbreken’ in de kmo’s naar aanleiding van de implementatie van een Europese richtlijn. Ook een advies van de Raad van State beroerde de gemoederen. Voka ging toen zwaar in het verzet, onder meer met zijn KICK- brochure (Vokawijzer nr. 1). Uiteindelijk bleven de drempels ongewijzigd. Momenteel is het windstil rond dit thema. Wordt vervolgd.

Wij bieden u heel wat mogelijkheden en kunnen u professioneel ondersteunen bij de organisatie van uw event.

WAT IS ER NIEUW?

Wij bieden een voordeeltarief aan Voka-leden.

Binnen een onderneming zullen vertrouwenspersonen zich niet langer kandidaat mogen stellen voor een mandaat in de ondernemingsraad. Bovendien zullen ze ook geen deel meer kunnen uitmaken van de werkgeversafvaardiging. © Shutterstock

SOCIALE VERKIEZINGEN

Contact: karla.bosschaerts@voka.be tel. 02 229 81 50 Koningsstraat 154-158 1000 Brussel www.voka.be/conferentiecentrum

$Hendrik Winkelmans, Fiets!: “Onze klanten kennen het pro-

duct vaak net zo goed als wij.”

HENDRIK WINKELMANS, FIETS!

“Onze droom? De beste zijn, met enkel trotse medewerkers” De jonge fietswinkelketen ‘Fiets!’ heeft op vier jaar tijd elf verkooppunten uitgebouwd in Vlaanderen. Binnen drie jaar moeten dat er zeventien zijn en straks komt er ook een webshop bij. “Ik denk dat er ruimte is voor consolidatie in de fietshandel”, zegt Hendrik Winkelmans, die samen met zijn vrouw Catherine Van Dijk de drijvende kracht is achter de keten. Winkelmans vertelt ons over de droom die hen nu al jaren bezig houdt. We laten hem vrijuit aan het woord. Erik Durnez “Ik ben gestart als jurist en consultant. Met in het achterhoofd toch altijd goesting om zelf iets te doen. Maar het kwam er niet van. Tot ik een aantal jaren geleden voor Uplace ging werken. Bart Verhaeghe, de CEO daar, is een inspirerende figuur, hij wakkerde het vlammetje aan. ‘If you can dream it, you can do it’, dat was zijn boodschap.” “Iets zelf doen, OK, maar wat dan? Ik was 34 jaar oud en ik zocht een project. Ik had een kleine moleskine, zo’n klein notaboekje dat eigenlijk veel te duur is voor wat het maar is. En dat je dus koestert. Daarin schreef ik alle ideeën op. Zonder analyse erbij, want dat is dodelijk. Veel mensen die gestudeerd hebben, kunnen perfect uitleggen waarom een nieuw idee nooit zal werken. We overanalyseren, en dat is een patente manier om niets te doen.”

“Een fiets op zichzelf is mooi genoeg, de winkel kan spartaans blijven” Hendrik Winkelmans “Twee ideeën bleven hangen. Ik speelde graag tennis, zou ik van die hobby een beroep kunnen maken? Een keten van tennismateriaal? Bij nader toezien bleek de markt daarvoor toch wat te beperkt. Dan dacht ik: fietsen? Ik ben zelf niet zo’n fanatieke fietser, maar mijn vrouw is een grote liefhebber. We zagen er meteen mogelijkheden in. De fiets is een groeiende markt, met allerlei voordelen: groen, gezond, snel. En met een nieuw en hip product dat snel aan populariteit wint: de e-bike. De vraagzijde zat dus al goed. De aanbodkant bleek ook OK: in Vlaanderen heb je meer dan duizend zelfstandige fietshandelaars. Vaak zaken die van vader op zoon worden doorgegeven. Met vakmensen die vanuit hun werkplaats de zaak runnen. Hier was ruimte voor consolidatie, zo dachten we. Een keten van fietswinkels, dat moest kunnen.”

EXPERTGEDREVEN “Ik heb dan stom-ga-weg een brief gestuurd naar de twintig grotere fietshandelaars die ik kon vinden. Of ik eens mocht komen praten. Natuurlijk schreven ze niet terug, maar ik ben dan gewoon gaan aanbellen. Sommige wilden liever geen gesprek, maar de meeste waren verbazend open. Ze vertelden exact hoe de business in elkaar stak.” “De fietshandel, zo leerde ik, is een heel expertgedreven materie. Aan de top van de markt, bij de fanatieke wielerliefhebbers, heb je klanten die het product bijna net zo goed kennen als de handelaar zelf. Als je op dat segment mikt – en dat deden we – dan moet je dus echt wel mee zijn.” “Het gesprek leverde ons ook een inkijk op mogelijke acquisities. In Gent ontmoetten we bijvoorbeeld Jos en Greet, vijftigers die een mooie zaak hadden met een tiental medewerkers: Joma Sport. Maar ze hadden ook nog andere dromen in hun leven, en de winkel stond daar in de weg. Het klikte tussen ons, we hebben dan een deal gemaakt. Mijn vrouw en ik hebben de winkel overgenomen, we hadden de startbasis voor onze ‘Fiets!’-keten. Zo is het begonnen.” “We hebben enkele maanden later enkele van onze Gentse medewerkers op de volgende zaak gezet, onze winkel in Antwerpen. En zo ging het stilaan verder. Vijf overnames hebben we gedaan, om in de beginfase toch wat snelheid te nemen. Maar nu leggen we toch de klemtoon op nieuwe zaken.” “Het geld? Ik had wat spaarcenten, ik heb mijn appartementje verkocht met een mooie meerwaarde. We zijn naar de bank getrokken, en die geloofde ons verhaal over plan, visie, cijfers. Er was natuurlijk ook PMV, dat driekwart van de leningen wou borgen. En er was de supplier funding: leveranciers bleken bereid enkele maanden op betaling te wachten. Dat gaf ons

ruimte. De winkels leverden snel een zekere cashflow op, we waren vertrokken.”

COMPLEX “Er zat ook een stukje familiekapitaal in de zaak. Toen daar het signaal kwam dat een exit gewenst was, konden we een externe financier interesseren: Vermec, de holding van de familie Verhaeren. Die is enkele maanden geleden mee in het kapitaal gestapt.” “Dat kwam op een goed moment: vreemde ogen dwingen. We zijn nu verplicht iets strenger te zijn in alle rapporteringen. Maar voor de rest… ik sta toch op onafhankelijkheid. Het is echt ons bedrijf. We denken er niet aan om een stuk van onze participatie te verkopen.” “Bij de start hadden we gedacht om nu al veel verder te staan. De fietshandel blijkt operationeel toch heel complex. Je hebt twee-drie verkoopgesprekken nodig plus een testrit, vooraleer de klant toehapt. En dan is er nog de afmontage, plus de hele service achteraf. Elk van onze elf winkels heeft zijn eigen werkplaats, en het is heel moeilijk om daar rendement te halen. We zijn al blij als de ateliers op break-even draaien.” “Het concept van de keten is dus: onze verkopers in de winkel ontzorgen. De administratie, de prijskaartjes, de garantiepapieren, het stockbeheer,… daar moeten zij allemaal niet aan denken. Zij kunnen honderd procent van hun tijd met de klant bezig zijn.” “En hoe we de groei kunnen blijven financieren? De fietshandel is niet zo’n extreem kapitaalintensieve business. Bovendien, twee dingen. Ten eerste, we richten onze winkels vrij spartaans in. Een fiets is op zichzelf mooi genoeg, je kan de winkel met weinig middelen opfleuren. Bovendien, fietshandel is seizoensgebonden. In het laagseizoen richten we onze nieuwe winkels in, met onze mekaniekers. Want die zijn handig genoeg: ze schilderen, ze leggen parket, ze zetten waar nodig een muurtje.” “We hebben echt topmedewerkers, en die heb je wel nodig. Verkopers en mekaniekers, dat zijn allebei knelpuntberoepen. Zeker in het service-gevoelige segment waar wij ons op richten. We investeren dus in onze mensen, we trainen ze, we geven ze ook doorgroeimogelijkheden. Dat is het voordeel van een groeiende onderneming: als wij groeien, kunnen zij ook groeien. En we gaan nog groeien.” www.fiets.be

Daar komt de bedrijfsfiets Fiets! draaide vorig jaar een omzet van 15 miljoen euro, met een zeventigtal medewerkers in elf vestigingen. Een nog beperkt maar fors groeiend aandeel van de omzet komt uit de B2B-markt. Hendrik Winkelmans: “We hebben een formule ontwikkeld die ondernemingen toelaat een bedrijfsfiets te leasen, als onderdeel van het mobiliteitspakket dat aan hun medewerkers wordt aangeboden. En dat heeft een groeiend succes, ook al omdat de fiets door de onderneming voor 120 procent fiscaal aftrekbaar is.”

Download onze App

GROEIER

Prosit

$Bryo-deelnemer Cedric Engels van Roundhouse en Voka-

voorzitter Michel Delbaere luisteren aandachtig naar de plannen van minister Muyters inzake administratieve vereenvoudiging.

Bryo organiseerde op 16 maart een ontmoeting tussen Vlaams minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport Philippe Muyters en een tiental ondernemers uit het startersnetwerk van Voka. De minister reageerde zeer positief over het potentieel van de jonge ondernemers. Toch noteerde hij ook enkele dringende kwesties. Complexe ontslagregelingen, concurrentie van buitenlandse werkkrachten en administratieve rompslomp blijken ook voor starters grote struikelblokken.

$“De evolutie van aging 1.0 naar 2.0 is geen optie maar een must”, zegt Aging2.0 medeoprichter Stephen Johnston.

^Van ontslagregelingen tot patenten. De Bryo’s deelden al hun

$Frank Verbeek, managing

ervaring met minister Muyters. Ook Peter Jouret van Bemobile en

director van Gociety, gaf

Severine Zels van Ecobello.

mee dat user centered design van vitaal belang is om zorgbehoevenden en hun smartphone te laten matchen.

Op 10 maart nodigde Voka Health Community het Amerikaanse startup platform Aging2.0 uit. Dit platform wil vernieuwers op het vlak van vergrijzing onder de aandacht brengen en talent bundelen. Meer dan honderd deelnemers kregen aan de hand van nationale en internationale best practices te horen hoe technologie en ouderenzorg perfect hand in hand kunnen gaan.

^De starters deelden hun

positieve ervaringen met

IBO. Minister Muyters wil de beroepsopleiding dan ook verder uitbouwen. Prima nieuws denken Dominique Adriaensens van Twikey en Annelies Maes (Bryo).

$Het Limburgse Cubigo - dat onlangs door Google werd

uitgenodigd in Silicon Valley is de Belgische ambassadeur van Aging2.0. Oprichter Geert Houben, geeft tekst en uitleg

over zijn concept.

$De sprekers en

initiatiefnemers van de Aging2.0-avond in Brussel: Frank Verbeek (Gociety), Ilse Schoormans (Thuisleefgids), Geert Houben (Cubigo), Stephen Johnston (Age2.0 netwerk), An Jacobs (VUB), Frank Leyhausen (MedCom),

^Op dinsdag 24 maart debatteerden Dominiek Valcke, CEO

Rudy Mattheus (voorzitter Voka Health Community), An

Corporate Services bij TVH Group, Kris Peeters, minister van

Tanghe (MIC Vlaanderen) en

Economie, en Jo Libeer, gedelegeerd bestuurder van Voka, bij

Sofie Staelraeve (Voka Health

TVH over de moeilijkheden waarmee ondernemers momenteel

Community).

Lees meer over onze activiteiten op www.voka.be/evenementen. Een selectie uit onze agenda vindt u op pagina 32-33.

geconfronteerd worden.

HET GROEIPARCOURS VAN NEOSCORES, ROUNDHOUSE EN MUSESCORE

Startups waar muziek in zit België is amper een speldenprik groot maar met klinkende namen als Stromae en Tomorrowland speelt ons land volop mee in het wereldwijde muziekcircuit. Ook enkele Belgische startups met muziek als fundament maken intussen furore. neoScores ontwikkelde een app voor digitale partituren, Roundhouse geeft merken een uniek geluids-DNA en de muzieknotatiesoftware van Musescore werd ondertussen meer dan tien miljoen keer gedownload. Dimitri Cologne NEOSCORES: VAKKENNIS EN MONDIALE FOCUS

Bart Van der Roost ,

neoScores: “We zijn zelf begonnen als muzikanten en weten dus perfect wat de eindgebruiker nodig heeft.”

In Antwerpen ontmoeten we Bart Van der Roost, CEO van neoScores, een bedrijf dat zich toespitst op digitale muziekpartituren en dat hiermee een nichemarkt heeft aangeboord. Eind vorig jaar kaapte het de tweede plaats weg op de Startup Nations Summit in Seoul met de complimenten van onder meer Samsung. Om maar te zeggen dat neoScores aan de juiste weg timmert. “Vanaf 2008 begon de hele wereld alles te digitaliseren. En na de doorbraak van de iPad zagen ikzelf en mijn vennoten Bob Hamblok en Jonas Coomans de opportuniteit om een digitale partituur te vermarkten. Zie het als een iTunes maar dan voor partituren.”

De meerwaarde voor de gebruiker ligt in een papierloze - en bijgevolg veel efficiëntere manier - van consumeren. “De partituren passen op elk scherm en in verschillende multimediamogelijkheden. Ze zijn aanpasbaar qua kleur, dikte en grootte, kortom een veel betere beleving voor de muzikant”, legt Bart Van der Roost uit. Waarom neoScores zich op een eerder beperkt publiek stort, is volgens de CEO logisch. “Hij mag dan wel het niche-etiket dragen, maar de partiturenmarkt wordt geschat op anderhalf tot twee miljard dollar per jaar wereldwijd. Een echte business waar geld kan verdiend worden.” Toch is een topomzet draaien niet de eerste prioriteit voor de Antwerpse startup. De beste worden is het hoofddoel. “Het idee is zeker niet nieuw, maar qua grondigheid heeft neoScores de beste tool in huis. Wijzelf zijn begonnen als muzikant en weten wat onze eindgebruiker nodig heeft en hoe we de workflow constant kunnen verbeteren. Ik herinner mij mijn eigen studiosessies waarin ik constant partituren vergat of liet vallen, dat oplossen, is al veel.” Dit jaar wil de Antwerpse startup een twintigtal medewerkers op de payroll hebben, 50.000 files online aanbieden en dus zoveel mogelijk contracten afsluiten met eigenaars van muziekwerken. “Content is het sleutelwoord voor 2015. Wat ben je met een app die goed werkt als je geen content hebt? We willen dit jaar afkloppen op een vijftigtal contracten.”

“Het is gewoon typisch Vlaams om ambitie te hebben en meteen wereldwijd te denken” Bart Van der Roost Die gezonde ambitie is volgens Van der Roost ook eigen aan hun cultuur. “Het is typisch Vlaams om ambitieus te zijn en meteen wereldwijd te denken. We gaan daarom nog niet meteen vanuit het buitenland opereren maar we willen blijven innoveren en beogen diverse samenwerkingen met ambassadeurs zoals Brussels Philharmonic, Jeff Neve, Night Of The Proms en - waarom ook niet - een Lady Gaga. We limiteren ons niet enkel tot klassieke muziek.”

DE 360 GRADEN VAN ROUNDHOUSE Bedrijven en organisaties hebben naast het visuele luik ook nood aan een auditieve huisstijl. “Het oor wil ook wat.” Dat is de overtuiging van Cedric Engels en zijn collega’s van Roundhouse, dat volop inzet op sonic branding. De Gentse starter wil potentiële klanten doen inzien dat er in het traditionele © Chak López

reclamebudget ook ruimte moet zijn voor geluid. “Het visuele aspect zal hierdoor versterkt worden en de identiteit zal duidelijker en meer herkenbaar worden.” Roundhouse gaat voor de klant als het ware een geluids-DNA creëren. “Dat beperkt zich niet tot enkel een jingle, we componeren een volledig basiswerk en gaan daaruit verschillende afgeleiden distilleren. Neem nu bijvoorbeeld webwinkel Coolblue. Voor hen hebben we niet alleen een geluidslogo gemaakt maar ook de wachtmuziek, de tracks voor de reviews op hun YouTube-kanaal, subtiele geluidjes voor hun website enzovoort. Dat zorgt voor consistentie.” Ook onder andere het watermerk Spa, Child Focus, Vivaldi’s en Showpad doen beroep op de diensten van Roundhouse, een breed publiek dus. Happen de prospects meteen toe? “Neen, een groot deel van ons werk schuilt in bewustwording en overtuigen van de meerwaarde van zo’n geluids-DNA”, zegt Engels. “Zie het traditionele branding-proces als een 360 gradencirkel. Wij voegen daar een belangrijke component aan toe. Een tweede zintuig prikkelen maakt het geheel zoveel sterker. We doen dat vaktechnisch vanuit onze studio’s, en we gaan ook samenzitten en mee denken met de klant, bouwen aan een consistente geluidsidentiteit en deze uitrollen in alle communicatiemiddelen.” De concurrentie in België is zo goed als onbestaande en situeert zich eerder in het buitenland. “Al werken we internationaal gezien eerder samen om die bewustwording zo ruim mogelijk te verankeren en de community te vergroten. Maar we weten ook dat er buiten de eigen grenzen kansen liggen en daarom hebben we in Londen met zoveel aanwezige decision makers ook een medewerker op post.”

Roundhouse zit volop in een opwaartse groeicurve, en talent aantrekken blijft een must. Het huidige team is een mix van muzikaal onderlegde mensen met zakelijk vernuft en dat mag voor Engels altijd uitgebreid worden. “Eender welk extra budget ik voorhanden heb, gaat naar nieuwe aanwervingen. Mensen zijn - nog meer dan faciliteiten - essentieel voor een onderneming, zelfs voor een starter.”

#Roundhouse v.l.n.r.:

Cedric Engels, Pieter-Jan Delesie, Steven Barbé en Justin Colmant

“Het oor wil ook wat, een eigen geluids-DNA is een absolute meerwaarde voor brands” Cedric Engels Het bedrijf mikt op 1 miljoen euro omzet in 2016. “Daarnaast willen we het verhaal in Londen extra vormgeven en onze fundamenten in eigen land verstevigen. En als er dan al eens gemikt mag worden op een ideale klant? “Sonic branding voor Apple zou een droom zijn. We inspireren ons op ontwerper Jim Reekes die op eigen houtje en zonder goedkeuring de startsound voor de computergigant heeft geïmplementeerd.”

www.neoscores.com www.roundhouse.be musescore.org

De missing link van MuseScore Muziek spelen een uitdaging noemen, is volgens Thomas Bonte van het Gentse MuseScore een understatement. “Je moet noten leren lezen en vervolgens is er de vaak vruchteloze zoektocht naar partituren wat leidt tot een trage ontwikkeling van muzikale vaardigheden en weinig directe voldoening tijdens het leerproces. Veel aspirant-muzikanten bergen daarom hun droom op nog voor ze ermee beginnen.” Thomas Bonte wil hier een oplossing voor bieden, zeg gerust een missing link. Het muzieknotatieprogramma MuseScore, dat draait op open source software, is in amper vijf jaar tijd uitgegroeid tot het meest gebruikte ter wereld, goed voor tien miljoen downloads. Het bedrijf werd in 2011 opgericht door Bonte, Fransman Nicolas Froment en Duitser Werner Schweer.

REPORTAGE

Vandaag ligt de focus op de uitbouw vanuit Londen. “We zijn op zoek naar investeringskapitaal om het team te vergroten en de productontwikkeling te versnellen.”

1,8% HOE BELGIË EN NEDERLAND VERSCHILLEND REAGEERDEN OP CRISIS

Twee landen, twee snelheden “Het Planbureau verwacht in 2015 een groei van 1,7 en in 2016 1,8 procent. Het begrotingstekort zou zakken van 1,8 in 2015 naar 1,2 procent in 2016. Het Planbureau verwacht wel een lichte daling van het overschot op de handelsbalans (de lopende rekening om exact te zijn) van 10 naar 9,5 procent.” … Klopt dit wel?

Misschien hebt u met veel verbazing bovenstaande alinea gelezen. Misschien dacht u zelfs na het lezen van dergelijke gunstige cijfers: ”Dit slaat toch nergens op!” Toch staat er in bovenstaand bericht geen enkele fout, behalve dat het niet het Federaal Planbureau is dat deze voorspelling doet, maar dat het zijn Nederlandse evenknie, het Centraal Planbureau, is die dat doet. En deze gunstige voorspelling slaat niet op België maar op Nederland.

OP NAAR TWEE PROCENT

Het contrast met België is groot. In 2015 kunnen we op 1 procent groei rekenen. Voor 2016 heeft het Federaal Planbureau nog geen ramingen gemaakt maar een 1,8 procent zoals in Nederland zal er zeker (nog) niet inzitten. Mocht de verminderde gasproductie in Groningen niet een feit zijn, dan had er volgens het Nederlands Planbureau in 2016 zelfs een 1,9 procent in gezeten. Daarmee zit Nederland al heel dicht bij de 2 procent groei die Voka voorop stelde in haar groeipact.

“Nederland toont aan dat 2 procent groei voor een Westers vergrijzend land geen utopie hoeft te zijn” Stijn Decock Nederland toont dus aan dat die 2 procent voor een Westers vergrijzend land geen utopie hoeft te zijn. Natuurlijk is de situatie tussen Nederland en België niet identiek. Doorheen de crisis liep Nederland qua groei achter op België. Dat had voor een groot stuk te maken met de grote huizencrisis die Nederland

Stijn Decock Hoofdeconoom Voka

Volg Stijn Decock op Twitter www.twitter.com/VOKA_sdecock

HET CIJFER

moest doorslikken. Onvermijdelijk leidt het doorprikken van een huizenzeepbel tot enkele jaren van lage tot negatieve groei.

Het tweede verschil is dat Nederland zeer snel gereageerd heeft op de crisis. Misschien zelfs wat overgereageerd. Het resultaat is wel dat Nederland nu volop kan profiteren van de aantrekkende economie in Europa en de VS. De grote bezuinigingsrondes liggen in Nederland grotendeels achter de rug en er is stilaan financiële ruimte voor extra overheidsinvesteringen en lastenverlagingen op arbeid.

Nederland zit hierdoor nu in een veel gunstigere positie dan België. Het Nederlands economisch weefsel is veel beter intact gebleven dan het Belgische. Bovendien trekt de Nederlandse economie ook heel wat bedrijven uit de nieuwe economie aan. Denk maar aan de grote e-commerce spelers die Nederland als uitvalsbasis nemen. Of de regio rond Eindhoven, die misschien zelfs verdient om het Silicon Valley van Europa genoemd te worden.

TWEE LESSEN De les voor België is tweevoudig. Vooreerst worden de bloemen aan de meet gegeven. In bepaalde kringen was het lang bon ton om neer te kijken op Nederland dat harder getroffen werd door de economische crisis dan België. Het verschil is vooral dat Nederland de problemen heeft aangepakt en dat België de factuur voor zich uit heeft geschoven. Dit door de overheidsschuld te laten oplopen en het begrotingstekort maar traag weg te werken. Ten tweede werd de koopkracht intact gehouden via de automatische index. Maar dat is eveneens de factuur doorschuiven; in dit geval naar de exportbedrijven. Aangezien veel van die bedrijven de oplopende loonfactuur niet in hun verkoopprijzen konden doorrekenen, betekende dit dus een verlies aan marge en concurrentiekracht. In tweede instantie betekende dit de sluiting of afbouw van de Belgische vestigingen. Met jobverlies tot gevolg. En eenmaal die bedrijven weg zijn (bijvoorbeeld automobielbedrijven) dan blijven ze weg. De tweede les is dat structurele hervormingen, ook al zijn ze niet populair, zich na enkele jaren terugbetalen. In Nederland is de vergrijzing wèl betaalbaar en is het land klaar om ook in de komende jaren in de economische hoogste klasse te blijven meespelen. In België is het werk daarentegen nog maar net begonnen.

Sociale verkiezingen met SD Worx Tot in de puntjes voorbereid In 2016 kiezen uw werknemers nieuwe afgevaardigden in het Comité voor Preventie en Bescherming op het werk en in de Ondernemingsraad. En ú bent verplicht deze verkiezingen te organiseren. De procedure die u daarbij moet volgen is strikt en lang, en start dit najaar. Tijd dus om nu al de eerste stappen te zetten. SD Worx begeleidt u bij de organisatie van uw sociale verkiezingen en bij uw sociaal overleg, zodat de procedure zonder fouten verloopt. We doen dit al sinds het ontstaan van sociale verkiezingen.

➜

Vraag een offerte aan via www.sdworx.be/socialeverkiezingen We sturen u dan ook onze nieuwsbrief. Zo mist u geen enkele informatie over de sociale verkiezingen van 2016.

$Didier Seeuws: Raad van

de EU: “Eens de koolstofmarkt functioneert, wordt wind op land het goedkoopst.”

DIDIER SEEUWS OVER DE EUROPEAN ENERGY UNION

De voordelen van een eenheidsmarkt voor energie Europa heeft grote plannen om van zijn unie ook een energie-unie te maken, een samenwerking van de lidstaten voor alle energiedragers. “De paper over de Energy Union is er, nu zullen we het moeten uitrollen”, vertelt Didier Seeuws, directeur Transport, Telecom en Energie in de Raad van de EU. Hij heeft er wel een goed oog op. “Alle lidstaten beseffen ondertussen dat er iets moet gebeuren.” Erik Durnez Iedereen was er bang voor, maar België is de voorbije winter doorgekomen zonder dat de elektriciteit uitviel. Gelukkig. Maar het probleem is duidelijk. Energie verwarmt of koelt gebouwen en woningen, ze maakt het mogelijk goederen te vervoeren en onze economie te doen draaien. Maar de infrastructuur is verouderd, de markt is slecht geïntegreerd en het beleid is niet gecoördineerd. In Europa kunnen ondernemingen en gezinnen nauwelijks profiteren van een grotere keuzevrijheid of van lagere energieprijzen. Topdiplomaat Didier Seeuws is perfect geplaatst om de situatie in te schatten. Hij maakt zich zorgen. “Er gaat tot nog toe veel te weinig aandacht naar de werking van de Europese interne energiemarkt. Elke lidstaat is die voor zichzelf aan het organiseren. Ze pakken elk voor zich het capaciteitsbeheer aan, en dat is dodelijk. Want soms ligt er beschikbare capaciteit net over de grens. Een grensoverschrijdende

Is de ‘governance’ voldoende? Marianne Houman en Tine Deheegher volgen de energiesector voor het kenniscentrum van Voka. Zij maken twee randbemerkingen bij de plannen voor de Europese energie-unie. • De EU-commissie zou meer kunnen inzetten op aanbevelingen aan de lidstaten. Ze zou meer als regis seur moeten optreden door gemeenschappelijke onderzoekshiaten op te vullen, opportuniteiten in

aanpak, dat is de uitdaging. Europa zal landen er toch toe moeten aansporen zich regionaal, over de grenzen heen te organiseren. ” Dat is ook een van de actiepunten uit de strategie die de Europese Commissie vorige maand bekend maakte. Het is een strategie voor de vorming van een robuuste energie-unie met een toekomstgericht klimaatbeleid. Het is een ‘road map’ met een tijdslijn, en met een hele reeks actiepunten. De energie-unie moet bijvoorbeeld de afhankelijkheid van lidstaten van één enkele leverancier verminderen - denk aan Russisch aardgas in bepaalde landen. Seeuws: “Zodra je meer dan één supplier hebt, wordt het leven toch een stuk comfortabeler.” De energie-unie moet ook zorgen voor een betere interconnectiviteit. Didier Seeuws schetst het probleem: “Tussen Frankrijk en Duitsland is vandaag bijvoorbeeld geen reverse flow van gas mogelijk. Dat is toch al te gek. En Spanje en Portugal zitten op zonnige dagen met een overschot aan hernieuwbare energie, die ze aan de straatstenen niet kwijt kunnen.” Er komt ook meer aandacht voor energie-efficiëntie. Seeuws: “Dankzij smart technology zullen we in de toekomst bijvoorbeeld kunnen overschakelen van een aanbodgedreven productie, naar een demand driven energiemodel. Is er tussen moment X en moment Y een dal in het industriële energieverbruik? Dan is dat het moment waarop de wasmachine in de privéwoning kan draaien.”

kaart te brengen, infrastructuurlijnen uit te tekenen. • Hoe sterk is de governance? Is ‘guidance’ voldoende? Zal sturing volstaan om de soevereiniteit van de lidstaten inzake energiemix in het gareel te houden en op elkaar af te stemmen?

Verder moet de energie-unie ook de overgang stimuleren naar een koolstofarme samenleving. Dat is een heikel punt.

Er is op dat gebied bijvoorbeeld een nauwe band met transport. Seeuws: “Hoe gaan we transport koolstofarm maken? Gaan we dat doen via een emission trading system (ETS), een markt in koolstofemissie? Of leggen we strenge CO2-normen en standaarden op? Dat zijn belangrijke keuzes.” Hij is zelf een voorstander van een robuuste koolstofmarkt met garanties tegen ‘carbon leakage’ voor de industrie. “Wat we nodig hebben, is een sluitend systeem voor koolstofemissies. We hebben een ETS nodig dat werkt. De meeste grote lidstaten zijn daar trouwens voorstander van, enkele nieuwere lidstaten zien het niet zitten. Maar zodra er een hoge marktprijs op koolstofemissie komt, kunnen we de subsidies voor hernieuwbare energie verminderen. Als de koolstofmarkt goed werkt, zal steenkool zichzelf als energiebron uitschakelen. Dan wordt op termijn wind op land het goedkoopste.” Wat de Europese Commissie zo weinig mogelijk wil, is marktverstoring. Dat is in de energiesector heel moeilijk. Didier Seeuws: “De overheidsinterventies in die sector zijn gigantisch. Overheden bepalen de energiemix, ze leggen de doelstelling voor hernieuwbare energie vast, ze reguleren, ze subsidiëren, ze bepalen de schema’s om reservecapaciteit aan te houden, ze hebben hun zeg in de tarieven.” De impact daarvan is niet te onderschatten. De groothandelsprijzen voor elektriciteit bijvoorbeeld zijn in de periode 2008-2013 zowat gelijk gebleven, maar de ‘policy’-kosten – belastingen, heffingen, subsidies voor groene stroom – zijn in dezelfde periode gestegen, met 31 procent voor de gezinnen,

met 109 procent voor de bedrijven. “Dat zijn bedragen die het sociaal beleid en de competitiviteit van de ondernemingen ondermijnen”, zegt Seeuws. “Terwijl de groothandelsprijzen nu zo laag zijn, dat ze de broodnodige hernieuwingsinvesteringen net verlammen.”

“Iedereen beseft dat er iets moet gebeuren” Didier Seeuws Didier Seeuws ziet verder veel heil in een jaarlijkse ‘State of the Energy Union’. “Mocht de EU erin slagen om jaarlijks, op basis van een rapportering van alle lidstaten, zo’n stand van zaken te maken, dan zou dat een belangrijk referentiedocument kunnen worden voor de hele Europese energiesector. Zoals de World Energy Outlook van het Internationaal Energie Agentschap dat nu al is voor de petroleumsector.”

Download onze App

24 DOSSIER ENERGIE

DE GROTE MEERWAARDE VAN OCEAANENERGIE

Een golf van blauwe energie Blauwe energie of oceaanenergie, het is voor velen nog onbekend. Blauwe energie gaat over alle soorten energie die opgewekt worden uit de zee. Het is een sector waar veel aan het gebeuren is, over vijf tot tien jaar zouden deze energiebronnen wel eens een volwaardig deel kunnen uitmaken van de energiemix. In Vlaanderen schuilt de meerwaarde evenwel elders. Bregt Timmerman

De boei van Laminaria Die toestellen zouden zo’n honderd kilowatt kunnen genereren voor een apparaat van acht à tien meter. “Op zich is dat niet zo gek veel, maar als je er bijvoorbeeld honderd naast elkaar gaat leggen loopt dat op. Het nadeel is dat je elke operatie met honderd moet vermenigvuldigen, maar als er één kapot gaat, dan werken de andere 99 nog.”

STROMINGSENERGIE De eerste categorie is getijde- of stromingsenergie. Een massa water verplaatst zich van één punt naar een ander en door de stroming wordt elektriciteit opgewekt. “Een goed voorbeeld hiervan zijn molens die goed lijken op windturbines, deze worden bijvoorbeeld via armen vastgemaakt aan de zogenaamde monopiles: de steunpilaren onder water waar ook windmolens op zee op staan. Er zijn ook drijvende systemen of systemen die op de bodem van de zee worden geplaatst.” “De dichtheid van water is vele malen groter dan die van lucht. Het voordeel is dat je met een kleinere oppervlakte van de molens meer energie kan produceren. De uitdaging is om een goed evenwicht te vinden tussen de kost om het systeem te maken en te installeren, de operationele kost en de herstellingskost en de uiteindelijke opbrengst. Er is een boutade die zegt: de kost van iets op land vertienvoudigt op zee, en vertienvoudigt nog eens onder water.” Deze technieken beginnen steeds meer vorm te krijgen. Er zijn al initiatieven in bijvoorbeeld de UK of Ierland, en ook Nederland. Experts verwachten dat er rond 2020 een echte doorbraak zal komen.

GOLFENERGIE Dan is er golfenergie of wave energy. Hier gaat men veelal gebruik maken van de beweging van het wateroppervlak – de golfbewegingen – om daar energie uit te capteren. “Golven komen en gaan, wat steeds resulteert in een hoogteverschil. Wij bestudeerden samen met de industrie een toestel om deze beweging in energie om te zetten door een boei op het water te laten drijven en deze via een kabel vast te hangen aan de zeebodem. In die boei zit een katrol, die constant open afgewikkeld wordt en zo elektriciteit genereert.”

26 DOSSIER ENERGIE

trekker wil zijn in de ontwikkeling van golfenergietechnieken. Oprichter Steven Nauwelaerts is volop bezig met het testen van zijn boei. “De meerwaarde zit hem bij de combinatie van twee technieken, waardoor deze boei efficiënter

De Gentse universiteit deed ook een potentieelstudie van beide technieken in het Belgisch zeegebied. Het potentieel voor stromingsenergie is niet bijzonder groot. Een semi-commerciële exploitatie van golfenergie ziet Jeroen De Maeyer wel als mogelijkheid. Meer bepaald als testlocatie, het golfklimaat is hier mild, zelfs bij storm zijn de golven niet hoog zodat de toestellen niet al te veel belast worden. Hier wordt een commercialisatie rond 2025 verwacht.

SALINITY GRADIENT POWER Jeroen De Maeyer van UGent-SET, een cluster van UGent-onderzoekers dat zich specialiseert in innovaties rond duurzame energietechnologieën, en deze wil ontsluiten voor de Vlaamse bedrijven, neemt ons mee in zijn blauwe wereld. Hij identificeert drie blauwe energie-categorieën.

Laminaria is een van de Vlaamse bedrijven die een voor-

Ten slotte is er salinity gradient energy. Salinity betekent zoutconcentratie, en bij salinity gradient power puurt men energie uit de chemische reacties tussen watersoorten met een verschillende concentratie aan zout gescheiden door een membraam. Dat kan bijvoorbeeld aan een monding van een rivier, waar zoet en zout water gemengd wordt, of tussen de bovenkant en onderkant van zeewater.

en robuuster is.” Laminaria heeft een techniek ontwikkeld om maximaal gebruik te maken van alle beweegrichtingen van de golven. “De meeste kansen om energie uit golven te halen, zitten bij zeeën met woelig water. En woelig betekent ook dat golven alle richtingen uit gaan. Als je dat kan capteren, genereer je meer elektriciteit.” Een tweede meerwaarde is dat deze zich kan aanpassen aan de weersomstandigheden. “De boei voelt via sensoren aan waar in de waterkolom het meeste beweging is. Klassiek is dat in de bovenste lagen. Als het water rustig is, zal de boei daar hangen. Maar als er storm is, gaat de boei ‘schuilen’, zodat hij niet wordt

“In Vlaanderen is elektriciteit opwekken op basis van deze techniek, beperkt. In Nederland zijn er bijvoorbeeld wel mogelijkheden. In Vlaanderen is er slechts één grote riviermonding, die van de Schelde, andere mondingen zoals die van de IJzer zijn onvoldoende groot. Het theoretisch potentieel wordt geschat op maximaal 180 megawatt als het debiet van de Schelde volledig benut zou worden.”

GROTE EXPORTMEERWAARDE Deze technieken in de Vlaamse energiemix integreren, zal niet helpen om ons nopend tekort op te lossen. De meerwaarde ligt elders, en die is zeker niet min. “Het is belangrijk dat de Vlaamse industrie zich integreert in de waardeketen van de blauwe energie. En die waardeketen is breed te interpreteren, we hebben niet alleen bedrijven nodig die zich op het einde van de keten bevinden. Hier liggen ook kansen voor een brede waaier aan leveranciers, zoals van metaalconstructies, transformatoren, onderwaterbekabeling, sensoren, coatingbedrijven, of installatiebedrijven. Het is de bedoeling dat deze industrie een exportindustrie wordt waarbij producten met een grote meerwaarde in de markt worden gezet. Wij hebben de kans om hier een voorloper in te zijn, en die kansen worden vandaag nog te weinig gegrepen, deels omdat veel bedrijven de sector nog onvoldoende kennen. Daar moet verandering in komen.”

beschadigd. Ondertussen blijft hij wel energie genereren. Het is de bedoeling dat de boei in Atlantische wateren geïntroduceerd zal worden, daar is de sterkte van de golven dertig tot veertig kilowattuur. Maar als er storm is, kan dat oplopen tot tweeduizend kilowattuur. Dat kan de boei niet aan, en daar sukkelen veel collega’s nog mee.” Momenteel is Steven de boeien volop aan het testen, met de steun van onder meer het IWT. In 2011, het opstartjaar van Laminaria, werden testen gedaan op een schaal van één op tien. Momenteel gebeuren er testen op een schaal van één op vier. “De volgende stap is om in 2016 in reële grootte te testen in Schotland, daar is er een goed klimaat voor golfenergie. Het land is ook al geruime tijd bezig om hier onderzoek naar te doen.” Naast Schotland, laten ook Frankrijk, Spanje en zelfs Chili zich in met deze techniek. www.laminaria.be

Voor meer info, contacteer jeroen.demaeyer@ugent.be

5 tips om anders energie te besparen PowerPulse, vorig jaar opgericht, optimaliseert de energiekosten van industriële grootverbruikers en kmo’s met productieactiviteiten. Medevennoot Katrien Even: “De energiemarkt is al geruime tijd in transitie en dit zal zich blijven doorzetten. Een disruptieve aanpak is nodig om deze evolutie optimaal te gebruiken.” VPK Paper in Oudergem is een van de klanten waar PowerPulse de energiekosten kon optimaliseren. “Het energiebeleid van VPK is al zeer performant, maar een doorgedreven analyse en de gebundelde kennis van de energiemanager van VPK en van PowerPulse, resulteerden in een verdere optimalisatie van de verschillende productieassets op de site”, vertelt Katrien Even.

“PowerPulse heeft onder meer de koppeling tussen marktdata (Belpex-prijzen) en procesparameters mogelijk gemaakt, waardoor de meest optimale uitbatingsinstructies via een dashboard op continue basis beschikbaar zijn voor de operatoren. Dit laat hen toe om zich meer op hun core business te focussen.” Katrien geeft hieronder enkele tips, gebaseerd op wat PowerPulse bij VPK Paper heeft gerealiseerd.

Laat uw gebruikte smeerolie ophalen door een geregistreerd inzamelaar en alles loopt gesmeerd.

1. Ontwikkel een goed onderbouwde aankoopstrategie voor energie, die rekening houdt met het risicobeleid van uw bedrijf. Het is belangrijk voor bedrijven om wijzi gingen in de markt goed op te volgen zodat ze tijdig kunnen anticperen en dit zowel op het vlak van energie prijzen als -wetgeving. Dit leidt tot een blijvend compe titief voordeel. 2. Evalueer de manier waarop energie wordt ingekocht. Veel bedrijven hebben energiecontracten die niet goed afgestemd zijn op hun individueel verbruiksprofiel. Vaak hebben ze een vaste prijs of een klikcontract op basis van Endex. Het loont de moeite om deze producten verder te differentiëren en ook een gedeelte in te kopen via de dagmarkt (Belpex) of meer energie te kopen op kwartaal- of maandbasis. 3. Wees kritisch over de algemene voorwaarden. In het kader van de strategische reserve wordt er door sommi ge leveranciers meer risico bij de klant gelegd. In sommi ge gevallen moet de klant zelf nomineren en indien dit te fel afwijkt van het reële verbruik, wordt deze kost door gerekend aan de klant. Klanten die elektriciteit aanko pen op Belpex moeten ook goed nakijken of de afreke ning door de leverancier correct gebeurt. 4. Ga op zoek naar flexibiliteit in uw productieproces. Veel klanten produceren steeds op hetzelfde moment zonder veel rekening te houden met de elektriciteitsprijs. Het verschil tussen dagen nachttarieven wordt steeds kleiner dus kan het ook interessant zijn om voor een prijs te kiezen die elk uur verandert. 5. Ga kritisch om met uw piekverbruik. Om het net minder te belasten zal er steeds meer aandacht besteed worden aan het moment waarop uw bedrijf een piekverbruik kent. Doet uw bedrijf dit op momenten waarop het net volledig belast is, dan zal dit voor u een kost worden. Piekverbruik in kaart brengen kan uw bedrijf helpen om hier concreet iets aan te doen. www.power-pulse.be

“Door ingewikkelde processen te stroomlijnen, blijft er meer tijd over voor de core business” Katrien Even

Eén druppel gebruikte olie kan maar liefst 1000 liter water vervuilen. Mede daarom bent u als professionele oliegebruiker verplicht uw gebruikte olie te laten ophalen door een geregistreerd inzamelaar. Let er evenwel op dat dit correct gebeurt. Immers: alleen als uw olie volgens de door OVAM, het BEL of OWD voorgeschreven procedure is opgehaald, kan deze op een milieuvriendelijke manier worden gerecycleerd. Meng uw olie bijvoorbeeld niet met andere afvalstoffen, want dat maakt recyclage een heel stuk moeilijker. Uw gebruikte olie laten ophalen is ook goed voor uw portemonnee. Voor kleine hoeveelheden hebt u namelijk onder bepaalde voorwaarden recht op een forfaitaire vergoeding. Zo lopen de zaken pas echt gesmeerd …

EERST SMEREN, DAN RECYCLEREN De gehomologeerde Valorlub inzamelaars vindt u op www.valorlub.be Valorlub is een initiatief van het bedrijfsleven met de steun van de drie gewesten.

28 DOSSIER ENERGIE 3889_VLB_Prof_Radars_VOKAtribune_NL_330x240.indd 1

4/03/15 11:35

#bryo

Bubble Post ook naar Brugge en Oostende Het ecologisch verantwoorde transportbedrijf van kleine goederen Bubble Post trekt de positieve groeicurve ook dit jaar verder. Het bedrijf telt intussen 35 tot 40 medewerkers en is naast thuisbasis Gent ook actief in vier andere Vlaamse steden. Dit jaar wil het bedrijf nog negen extra vestigingsplaatsen openen, waaronder Brugge en Oostende. www.bubblepost.be

Duval Union stapt in Zerocopy Duval Union, het marketing- en communicatiecollectief rond André Duval, neemt een minderheidsbelang in Zerocopy, het bedrijf dat studenten toelaat om hun cursussen gratis af te drukken, in ruil voor gerichte reclame op de prints. De ambitie is om Zerocopy zo snel mogelijk internationaal uit te rollen. In eigen land is de startup ondertussen uitgegroeid tot een platform van meer dan 25.000 studenten, verspreid over de grootste Belgi-

DNA-technologie, tot dertig keer sneller

sche studentensteden. www.zerocopy.be

Bio-IT-bedrijf UgenTec kaapte tijdens Bryo4ever de prijs voor meest beloftevolle starter weg. Het geesteskind van de 22-jarige Limburger Wouter Uten is gespecialiseerd in DNA-analyses en blinkt vooral uit in efficiëntie. “Terwijl een laborant op de klassieke manier anderhalf uur analyseert, doet onze software dat in enkele minuten.” Dimitri Cologne

Panobirds: going places Het West-Vlaamse Panobirds heeft zich gespecialiseerd in het virtualiseren van een bedrijf, de producten of events. Panobirds geeft in vogelvlucht een beeld van wat jij oplost voor jouw klanten en gaat mee de communicatiestrategie bepalen alsook

Deze maand bestaat UgenTec een jaar maar de startup gaat intussen over ieders lippen. Oprichter Wouter Uten sleutelde aan de fundamenten van het concept tijdens zijn stage bij een Maastrichts biotechbedrijf, dat nood had aan software die nog niet op de markt bestond. De ontwikkeling van de Limburger kon op interesse van andere klanten rekenen. Een grotere markt lonkte en de ondernemer in Uten werd wakker.

instaan voor de follow-up. Het bedrijf wist recent ventilatieen zonweringspecialist Renson aan het klantenbestand toe te voegen. www.renson.be

BeatSwitch actief in duizend steden Het Antwerpse BeatSwitch dat furore maakt met plannings-

Nog maar pas van de schoolbanken ging hij op zoek naar een medevennoot. “Het technische luik zat goed maar ik miste nog wat financiële knowhow en daarom stapte Tom Martens mee in het verhaal. Die zorgde voor de nodige ervaring en management.”

software voor muziekevents- en festivals, is intussen actief in duizend steden wereldwijd en sleutelde de afgelopen maandag aan een extensie van het platform waardoor artiestendetails veel beter en efficiënter in kaart gebracht kunnen worden. De Bryodeelnemers zijn ook in de running voor een Datanews award in de startup-categorie en prijken tussen andere genomineerden zoals Engagor en Sentiance. www.beatswitch.com

Bryo Roadshows Tijdens de Bryo roadshows worden recent gestarte en jonge ondernemers met mekaar in contact gebracht waardoor ze van mekaars feedback, tips en tricks kunnen leren. Daarnaast wordt er ook ruimschoots aandacht besteed aan begeleiding door de Bryo-coördinatoren en tijdens elke roadshow geeft een Bryo-deelnemer zijn/haar testimonial. Aan de roadshows kan vrijblijvend worden deelgenomen. Voor de exacte data kan u terecht op de website van Bryo. www.bryo.be

Bryo staat voor Bright en Young en is het startersproject van Voka. Het project biedt jonge, beloftevolle ondernemers gedurende twee jaar begeleiding aan tijdens de opstart van hun zaak. BNP Paribas Fortis is stichtend partner. Bryo wordt ook ondersteund door Deloitte Fiduciaire, SD Worx en de Vlaamse overheid (Startersinitiatieven Vlaanderen). Meer informatie op www.bryo.be

BRIGHT & YOUNG

Bedrijf UgenTec Plaats Limburg Founders Wouter Uten Tom Martens Business Automatische, pijlsnelle en accurate DNA-analyse Oprichting 2014 Droom Koppositie pakken in de markt www.ugentec.com

De expansie van UgenTec is snel tempo gegaan. “We zijn gehuisvest op de Corda Campus in Kiewit en gaan eerstdaags een achtste en negende medewerker aanwerven”, vertelt Uten. Die extra mankracht is geen overbodige luxe, zo blijkt. “Onze technologie wordt in laboratoria in de Benelux en in Frankrijk gebruikt. Daarnaast werken we aan een nieuwe release met extra functionaliteiten zodat we wereldwijd kunnen doorbreken.” De technologie van UgenTec is volgens specialisten dan ook een zegen voor accurate DNA-analyses waardoor infecties aan luchtwegen of kankers sneller opgespoord kunnen worden. Uten legt uit waarom: “DNA-stalen gaan tijdens een eerste fase in een toestel en worden vervolgens door een laborant geanalyseerd. Deze heeft minstens anderhalf uur nodig om die verschillende curves juist te interpreteren. Onze software kan dat in amper drie minuten, dertig keer sneller dus.” Zijn revolutionaire ontwikkeling is volgens Uten ook geen marktverstorend element. “De laborant vervangen, doen we niet, onze software werkt aanvullend met tijdswinst en een snellere diagnose voor de patiënt als belangrijkste plus.”

Michiel Hendryckx gaat voor Vokatribune maandelijks op pad om Bryo-ondernemers in beeld te brengen. Bekijk alle portretten op www.voka.be/bryoportretten

Agenda www.voka.be/antwerpen-waasland

www.voka.be/halle-vilvoorde

www.voka.be/limburg

Start to golf in 5 lessen

Klanten- en leveranciersanalyse

Low Countries, Smart Industry

Management Assistant Day

21/4 tem 19/5, 18u30 | Golfclub Beveren – Kallo

7/5, 13u30 | Voka (Antwerpen)

16/4, 16u30 | Ambassade Nederland (Etterbeek)

TEL. 03 232 22 19

Inspire, inspiratiesessie door Jo Bussels, chef Radis Noir 22/4, 19u00 | Voka (Antwerpen)

Btw bij invoer en uitvoer 28/4, 09u30 | Voka (Antwerpen)

JongerenKamer: bedrijfsbezoek bij Tesla Motors 28/4, 19u00 | Tesla Motors, (Aartselaar)

Bestuurdersaansprakelijkheid 29/4, 09u30 | Voka (Antwerpen)

Douane & Handel: Samen klaar voor de toekomst! 4/5, 13u15 | KBC-Toren Antwerpen

Personal Branding 8/5, 09u30 | Voka (Antwerpen)

Meet & Greet Tsjechië 12/5, 12u00 | Voka (Antwerpen)

Het nieuwe Vlaanderen van Geert Bourgeois, minister-president 13/5, 18u45 | ING, (Antwerpen)

Prezi voor beginners 19/5, 09u30 | Zetel (Sint-Niklaas)

Seminarie en Meet & Greet Nigeria 26/5, 10u00 | Voka (Antwerpen)

Tuinfeest 19/6, 19u00 | ZOO (Antwerpen)

Werving en Selectie van medewerkers

TEL. 02 255 20 20

De psychosociale aspecten van bedrijfsopvolging 21/4, 16u00 | Voka (Mechelen)

Atelier: Financiële KeyPerformance Indicators vanaf 23/4, 17u30 | Voka (Vilvoorde)

Refresh Milieuthema’s ‘Materialen en Bodem’ 26/4, 13u30 | Voka (Vilvoorde)

Atelier: In 4 stappen naar een concreet en effectief marketingplan

Startsessie Lerend Netwerk Beleggen in Vastgoed 4/5, 18u00 | Voka (Vilvoorde)

Ontbijtsessie Welzijn op het Werk: Hoe EHBO organiseren in de onderneming? 7/5, 09u00 | Voka (Vilvoorde)

Work, informatie en tijd managen 12/5, 09u30 | Voka – (Vilvoorde)

Interne en externe milieucommunicatie 19/5, 13u30 | Faculty Club (Leuven)

16/4 | Holiday Inn (Hasselt)

Ins en outs bij Facebook advertising 22/4 | Voka (Hasselt)

Lunch & Learn Noorwegen, Denemarken, Finland en Zweden 23/4 | Voka (Hasselt)

Young meets Experience 23/4 | Groep JAM, (Dilsen-Stokkem)

Onder Ondernemers: Bose vs. La Source

TEL. 015 45 10 20 Jongerenbeurs Expo Young Entrepreneurs 08/5 | Voka (Hasselt)

Lunch & Learn Spanje, Portugal en Italië 11/5 | Voka (Hasselt)

Zomeropera: Carmen 27/5 | Alden Biesen (Bilzen)

Voka’s Management Assistant Day 30/4, 09u00 | Keizershof Hotel (Aalst)

29/4 | Voka (Hasselt)

Jaarvergadering 4/6 | Grenslandhallen, (Hasselt)

www.voka.be/leuven

TEL. 014 56 30 30

Business Club USA 22/4, 09u00 | Huis van de Ondernemer (Geel)

Colloquium 22/4, 18u00 | Huis van de Ondernemer (Geel)

Voka Kempen Oost - Bedrijfsbezoek Segers Interieur 28/4, 18u30 | Segers Interieur (Retie)

Groeien door leiderschap, laat u inspireren door 7habits™ van Stephen Covey 28/4, 09u00 | Huis van de Ondernemer (Geel)

Vokafé Zuiderkempen met Peter De Keyzer: Groei maakt gelukkig

TEL. 016 22 26 89

Time- en stressmanagement

Management Assistant Day 2015

21/4, 13u30 | OMC (Turnhout)

14/4, 09u00 | Tiensevest 170 (Leuven)

30/4, 09u00 | Hotel Keizerhof, (Aalst)

Prospecteren is fun

Excel voor gevorderden

Onderhandelen tot win-win

12/5, 09u00 | Huis van de Ondernemer (Geel)

16/4, 09u00 | Tiensevest 170 (Leuven)

7/5, 13u30 | Tiensevest 170 (Leuven)

Workshop Mindmapping

Balans lezen voor niet-financiële profielen

Ontbijtsessie 'Hoe organiseer ik EHBO binnen mijn onderneming?'

20/4, 13u30 | Tiensevest 170 (Leuven)

7/5, 09u00 | Medialaan 26, (Vilvoorde)

19/5, 09u00 | Huis van de Ondernemer (Geel)

Jaardiner en uitreiking Prijs Ondernemen 12/6, 18u00 | Huis van de Ondernemer (Geel)

Seminarie Al gedacht aan de sociale verkiezingen

Reeks: Ondernemingen die willen groeien door overname Vanaf 21/04 | Tiensevest 170 (Leuven)

Verkopen op beurzen

17/6, 09u00 | Huis van de Ondernemer (Geel)

23/4, 13u30 | Tiensevest 170 (Leuven)

Kom uit de doos

Refresh Milieuthema's 'Afval en Bodem'

24/9, 13u00 | Aldhem Hotel (Grobbendonk)

Starten met Facebookmarketing 11/5, 12u30 | Tiensevest 170 (Leuven)

Members Only 2015 19/5, 19u00 | Kasteel van Hoen (Geetbets)

23/4, 13u30 | Medialaan 26 (Vilvoorde)

30/4, 09u00 | Huis van de Ondernemer (Geel)

Bar International: zakelijke opportuniteiten in Italië 13/5, 18u00 | Voka (Mechelen)

Actua@Voka MVO: Impact van luchtkwaliteitsnormen op bedrijfsleven

Actua@Voka - Stages: Ervaring? Werkt!

19/5, 08u00 | Voka (Mechelen)

Leer Chinees op één dag

Actua@Voka: Vlaamse en Europese steunmaatregelen voor uw groeiplan

3/4, 09u00 | Voka (Mechelen)

20/5, 08u00 | Voka (Mechelen)

Actua@Voka Digitaal: Maak van smartphone en tablet meerwaarde op werkvloer (1)

Actua@Voka: De omgevingsvergunning van a tot z 22/5, 08u30 | Voka (Mechelen)

Europese en Belgische reglementering inzake dual-use-goederen 28/5, 13u30 | Voka (Mechelen)

www.voka.be/oost-vlaanderen

www.voka.be/west-vlaanderen

B2B-rondvaart met regio Kortrijk-Roeselare

Handelseconomische missie naar San Francisco en Sillicon Valley

21/4, 14u00 | Havenbedrijf Gent (Oostakker)

TEL. 056 23 50 51

Voka Bilan 19/5, 17u30 | Handelsbeurs (Gent)

21/5, 13u30 | Voka (Gent)

16/4, 16u00 | Kasteel Tudor (Brugge)

23/4, 09u00 | Deloitte (Roeselare)

Het commerciële DNA van de binnendienstmedewerker

Douane: import van goederen

Sales Lab- Verkoopplan

Een positieve sfeer op het werk

21/4, 08u30 | Voka (Kortrijk)

24/4, 13u30 | Voka (Kortrijk)

24/4, 09u30 | Voka (Gent)

22/5, 09u00 | Voka (Gent)

Financieel management voor niet-financiëlen

Zuid-West-Vlaamse bedrijven bezoeken Gentse Haven

Binnenvaartevent @ Groep Verhelst

Update Seine-Scheldeproject

23/4, 09u30 | Voka (Gent)

27/4, 15u00 | Restop (Gent)

26/5, 09u00 | Voka (Gent)

De vijf elementen van krachtig leiderschap

LinkedIn voor pro’s

27 & 28/4, 09u00 | Voka (Gent)

28/5, 09u00 | Voka (Gent)

PLATO viert feest

Lunch & Learn met VLEV van de VS en Canada

29/4, 18u00 | ArtCube (Gent)

2/6, 12u30 | Voka (Gent)

21/4, 14u00 | Rigakaai (Gent)

Aanscherpen van commerciêle vaardigheden voor technische medewerkers. Deel 1 21/4, 17u00 | Sandton Hotel (Kortrijk)

Voka meets CCI Wapi 21/4, 17u00 | Famiflora (Moeskroen)

23/4, 07u45 | Groep Verhelst (Oostende)

Vokafé bij Floram 23/4, 18u30 | Marke

Wervelend schrijven 24/4, 09u00 | Voka (Kortrijk)

Opstart Lerend Netwerk Seveso 24/4, 12u00 | Voka (Kortrijk)

Opstart PLATO Experten Digitaal 24/4, 12u00 | Voka (Kortrijk)

Debat: Patiëntenverenigingen 2.0

Imec organiseert zoals vorige jaren ook dit jaar een Imec Techno-

ties in halfgeleidertechnologie, toepassingen voor slimme gezond-

Patiëntenverenigingen in België hebben het moeilijk: ze werken

De Voka Health Community wil op 27 april hierover een interac-

logy Forum in België.

heidszorg en biotechnologie, sensoren communicatiesystemen

met beperkte middelen en mensen en zoeken naar manieren om

tief debat stimuleren. Dit aan de hand van onze gekende mix aan

voor de ‘Internet of Things’, slimme beeldvorming en -verwerking

'hun' mensen te bereiken. Internationaal zien we nieuwe vormen

invalshoeken: onderzoek, gebruikers, ondernemingen en inspire-

ITF2015 zal plaatsvinden in Brussel op 23 en 24 juni 2015. Hightech-

voor producten procescontrole, hernieuwbare energie en smart

van patiëntenbetrokkenheid en -organisatie groeien, en ook in

rende voorbeelden.

bedrijven van over de hele wereld komen op dit event samen om

grid technologie en de integratie van elektronica in slim textiel.

ons land zijn er interessante voorbeelden. Hoe kunnen patiënten-

technologietrends op het vlak van elektronica met elkaar te delen. Topics die aan bod komen zijn onder meer de meest recente evolu-

21/4, 17u30 | Ondernemerscentrum (Roeselare)

Btw en douane: praktisch de belangrijkste topics uitgelegd

Management Assistant Day

Imec Technology Forum

Als (pre)starter een overname overwegen

Management Assistant Day

Presenteren met impact & Prezi in de praktijk

Maak plaats voor de omgevingsvergunning

13/4-20/4

30/4, 9u00 | Hotel Keizershof (Aalst)

AGENDA

13/5, 09u00 | Aldhem Hotel (Grobbendonk)

23/4, 18u00 | Vink (Heist-op-den-Berg)

Actua@Voka Digitaal: Maak van smartphone en tablet meerwaarde op werkvloer (2)

TEL. 09 266 14 40

Infosessie Ontwrichte zone

Seminarie Leer Chinees in één dag

Groeien door overname

7/5, 08u30 | De Cavalerie (Heist-op-den-Berg)

www.voka.be/kempen

3/4, 08u00 | Huis van de Ondernemer (Geel)

21/4, 16u00 | Voka (Mechelen)

5/5, 08u30 | Syneton (Bornem)

6/5, 09u30 | Voka (Antwerpen)

Ontbijt & infosessie Executive Innovation Academy

Interactieve infosessie: Psychosociale aspecten van overnames

27/4, 08u00 | Voka (Mechelen)

27/4 | Bose (Tongeren)

Ladies@Voka: Veerle Heeren, Meryame Kitir, Lydia Peeters en Grete Remen

28/4, 18.00u | Voka (Vilvoorde)

www.voka.be/mechelen

TEL. 011 56 02 00

verenigingen meerwaarde halen uit hun aanpak? Welke nieuwe

Meer info via www.imec.be

manieren van patiëntenparticipatie zijn er?

Meer informatie en inschrijven via www.healthcommunity.be

$Pierre-Michel: “De uitdaging

is om ook in het buitenland onze

Atoma-schriften in de schoolbanken te krijgen.”

Lees de Vokatribune op uw tablet

Vokatribune is het magazine van Voka, Vlaams netwerk van ondernemingen Koningsstraat 154 - 158 1000 Brussel Tel: 02 229 81 11 Fax: 02 229 81 00 info@voka.be www.voka.be Redactie Dimitri Cologne

HOE ZOU HET NOG ZIJN MET...

Het Atoma-schrift: innovatie die blijft duren “Noteer! Eén Atoma-schrift: commercieel geruit.” Ik hoor het mijn leerkracht wiskunde nog zeggen. Het Atoma-schrift is nog steeds een evergreen op het boodschappenlijstje van de schoolgaande jeugd. Leerkrachten zijn er doorgaans dol op: die handige schriften, met kartonnen kaft en plastic ringen, waar je gemakkelijk en zonder scheuren pagina’s kunt uitnemen en toevoegen. Veel handiger dan dikke ringmappen of spiraalschriften waar een blad uitscheuren niet echt een fraai resultaat oplevert. Het Atoma-schrift is op dat vlak een ingenieus systeem. Simpel, maar doordacht. Innovatie van vroeger, zonder franjes.

Tom Demeyer Erik Durnez Bregt Timmerman Redactiecoördinator Sandy Panis Verantwoordelijke uitgever Jo Libeer i.o.v. Vevia vzw Brouwersvliet 5 bus 4 2000 Antwerpen Advertenties

Fast rewind: 1948. Het zijn twee Franse ingenieurs – André Tomas en André Martin – die het systeem van de ringschriften bedenken. Ze lenen meteen ook hun naam aan het concept: Atoma. Ze deden hun uitvinding op vraag van de Belgische papierhandelaar Georges Mottart uit Vorst, die een patent nam op het ringsysteem. De goede man beseft op dat moment nog niet dat hij een product in handen heeft, dat een standaard zal worden. Vandaag is het dat nog steeds. Weinigen staan er bij stil dat Atoma een merk is. Eigenlijk zouden we hier moeten spreken over ‘een ringschrift van het merk Atoma’. Maar dat doen we niet. Want net zoals Kodak synoniem werd voor fototoestel, staat een Atoma-schrift voor een … atomaschrift.

Voka Mediaregie - Chris Lens Tel: 0475 856 232 chris.lens@voka.be

Terug naar 2015. We bezoeken Pierre-Michel Vancanneyt, kleinzoon van Georges Mottart. Hij vertelt hoe zijn grootvader

van school naar school trok om zijn nieuwe schriften voor te stellen. Eerst de scholen in de buurt, nadien over het hele land. “Het vroeg niet veel moeite de schriften aan de man te brengen. Het concept sloeg meteen aan. De mond-tot-mond reclame deed de rest.”

Maar een echte Atoma-liefhebber herkent zijn favoriete notitieschrift meteen: “We blijven inzetten op degelijkheid. We blijven kwaliteitsvol papier van 90 gram gebruiken, en in tegenstelling tot de copycats tellen onze A4-schriften elf ringen, en geen twaalf.”

De papierhandel is ondertussen verhuisd van Vorst naar een fonkelnieuw pand in Dilbeek. Het zijn kleinzoon Pierre-Michel en zijn zus Chantal die vandaag de zaak runnen. Ze hebben de taken netjes verdeeld: hij staat in voor de productie en de aankoop van grondstoffen, zij voor verkoop en administratie. Hun onderneming telt dertien medewerkers, en heeft een omzet van bijna 3 miljoen euro. De productie gebeurt grotendeels in Dilbeek.

Of het Atoma-schrift ook kan overleven in deze tijd van toenemende digitalisering? Uit een onderzoek van Comeos blijkt alvast van wel. Terwijl boekentassen en rugzakken bijna allemaal standaard een opbergvak voor tablet en smarthpone bevatten, blijven de ‘klassiekers’ in het schoolgerief het toch nog steeds goed doen: de Atoma-schriften, maar ook de Bic-balpennen, de Stabilo-stiften en de Pritt-lijm.

Het bedrijf en zijn zaakvoerders leiden een bescheiden bestaan: geen luide mediastrategieën en ook in de pers komen ze weinig aan bod. Maar hun product daarentegen, het Atoma-schrift, is daar een eigen leven gaan leiden. Als je de kranten erop naslaat, blijkt zowat elk politicus te beschikken over een Atoma-schrift. Zelfs Koning Boudewijn zou een fervent verzamelaar geweest zijn van Atoma-schriftjes waarin hij alles noteerde. Recent ontstond ook nog heel wat commotie over het gerucht dat er ‘geheime Atoma-schriften’ zouden liggen in de kluizen van de regeringspartijen over een herziening van de grondwetsartikels. Of dat nu waar was of niet, laten we hier in het midden: maar het Atoma-schrift kreeg er wel de nodige aandacht door.

Maar toch nemen ook Pierre-Michel en Chantal Vancanneyt enkele voorzichtige stappen op het pad van de digitalisering. Pierre-Michel: “We hebben een app ontwikkeld om gemakkelijk notities te kunnen nemen. En we werken samen met het bekende ledermerk Ruitertassen om een map te ontwikkelen waar én een Atoma-schrift én een tablet in past. Dat laatste staat nog niet op punt, maar onze probeersels mondden wel uit in een luxeuitvoering van het Atoma-schrift, met lederen kaft en aluminium ringen.” Daarmee komen ze in de buurt van de wereldberoemde Moleskine-notitieboekjes, met dat verschil dat de Atoma-variant uiteraard met ringen is. Moleskine, dat overigens ook volledig mee de digitale trend volgt met onder meer de productie van handtassen voor laptops (met een duidelijke knipoog naar de typische rechthoekvorm met rekker van de klassieke Moleskinenotitieboekjes) en kaften voor smartphones en tablets.

In tegenstelling tot vroeger, toen Mottart Papeteries ook schoolgerief zoals balpennen, gommen en krijt verkocht, is de activiteit nu vrijwel volledig geconcentreerd op de Atoma-schriften, in alle mogelijke variaties. Je hebt ze geruit, gelijnd, commercieel, met stippen (voor de architecten bijvoorbeeld) of effen, en in verschillende formaten. Ook de klassieke effen kaften kregen varianten, ontworpen door designers met ronkende namen als Chris Mestdagh en Luca Casini. Ze spelen daarbij ook in op de actualiteit. Vorig jaar kwam er bijvoorbeeld een variant uit in de Belgische driekleur. “Zeker door de Rode Duivels-hype verkocht dat goed.”

Foto cover Chak López Opmaak Group Van Damme, Oostkamp Druk PurePrint

Word lid van de groep ‘Voka,

Die vernieuwing is er voornamelijk gekomen nadat de derde generatie de fakkel zo’n vijf jaar geleden heeft overgenomen van de tweede. Pierre-Michel: “De zaken gingen toen minder goed. Eind jaren tachtig was het patent vervallen, en er was onvoldoende geïnvesteerd in innovatie. De copycats doken op, en dat bemoeilijkte de zaken.”

Vlaams netwerk van ondernemingen’ op LinkedIn

Volg Voka op Twitter via @VOKA_Jlibeer

“Het Atoma-schrift is in de kranten een eigen leven gaan leiden” Ondertussen kijken de Vancanneyts ook naar het buitenland. Pierre-Michel: “Tachtig procent van de omzet gebeurt in België, maar in het buitenland begint men ons beter en beter te kennen, onder meer dankzij onze deelname aan buitenlandse beurzen. Tot in Japan en de VS zijn we terug te vinden. In België zijn we vooral gekend voor onze klassiekers, en proberen we de collecties van onze designers meer in het daglicht te stellen. In het buitenland zijn we vooral gekend voor onze speciale en luxueuzere uitgaves. Daar is het de uitdaging om onze schriften tot in de schoolbanken te krijgen.”

Structurele partner van Voka

Journaliste Sandy Panis gaat terug in de tijd en zoekt naar verloren of vergeten gewaande producten, plaatsen, mensen en zaken.

Vraagt u zich ook af hoe het nog zou zijn met bepaalde producten, mensen, plaatsen of zaken, mail dan naar sandy.panis@voka.be / @VOKA_spanis

weekend

Onafhankelijk advies van uw eerste woning tot uw laatste wil De Tijd 1 maand voor

â&#x201A;Ź1

Vragen over uw vermogen, vastgoed, pensioen of beleggingen? De Tijd helpt u graag de juiste beslissingen te nemen.

Ontdek vandaag nog De Tijd 1 maand lang voor slechts â&#x201A;Ź 1.

Surf naar www.tijd.be/actie1euro