Bookmarks06

bookmarks 06

οταν φυσηξει ο ανεμοσ μπορει και να ΠΕΤΑΞΟΥΜΕ

εβδομαδιαιο free press για το βιβλιο

νεεσ κυκλοφοριεσ παρουσιασεισ συνεντευξεισ Ατζεντα αγγελιεσ 10-16 ΦΕΒ. 2010 issn 1792-1120 www.e-bookmarks.gr

«Σύμφωνα με την έκτακτη 83η συνεδρία της Ε.Ε.Ε.Ε.Ε. με επικεφαλής εμού του ιδίου και απαρτιζόμενη από τους υπ’ αρίθμ. 2,3,7 και 4 επιτρόπους, η οποία διήρκεσε 97 σελίδες και μισή, έχουμε τα εξής συμπεράσματα–αποφάσεις: η ‘δημοκρατία’ είναι στρογγυλή μπλε με κίτρινες βούλες, τρέχει με 180 χιλιόμετρα ανά ώρα, κατοικεί στα δέντρα και σε πόες κι έχει βάρος τετράχρονου παιδιού. Ως εκ τούτου προσβάλλει τον ιερό θεσμό της βασιλείας εφόσον προσβάλλει άμεσα την αισθητική της βασίλισσας, η οποία ως γνωστόν απεχθάνεται το κίτρινο, ιδίως στις βούλες… Για αυτό εφεξής η λέξη κατατάσσεται στις λογοκριμένες και στους χρήστες αυτής επιβάλλεται η εσχάτη των ποινών, η ποινή του θανάτου… Διότι ‘Κρατίστην είναι δημοκρατίαν εν η πάντες ως τύραννον φοβούνται τον νόμον’»

Ο Ορέστης έγραψε ένα καταπληκτικό παραμύθι για μεγάλους που συνοδεύεται από την πρωτότυπη εικονογράφηση του Γιώργου Γούση, Το βιβλίο “Στη μυστικιστική ησυχία της νύχτ;ας...” κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Χαραμάδα σε όλη την Ελλάδα σε τιμή 10 Ευρώ. Κεντρική Διάθεση: Εκδόσεις Χαραμάδα, 2610342886, 6978415843

>

ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Κριστιάν Μπομπέν Αιχμάλωτος του λίκνου Σελ. 96, Τιμή Εκδότη: 9 Ευρώ

“Τρελός είναι εκείνος που άφησε τον πόνο να πάρει τη θέση του. «Η γιαγιά σου είναι στο τρελοκομείο. Την έχουν δεμένη με σεντόνια. Παλεύει όλη μέρα σε μια καρέκλα». Εκείνος που μου τα λέει αυτά γελώντας είναι ο παππούς μου, ο σύζυγος εκείνης που φέρνω αμέσως στο μυαλό μου λευκοντυμένη σα μούμια, να ουρλιάζει δίχως να βγαίνει άχνα από το στόμα της. Είμαι οκτώ χρονών. Τα λόγια που μόλις άκουσα έδωσαν στην κουζίνα όπου βρίσκομαι ένα φως, σαν πυρηνική ακτινοβολία, κλεισμένο σε τέσσερις τοίχους. Οι γονείς μου έχουν πάει στον κινηματογράφο κι ο παππούς μου με φυλάει γι’ απόψε. Αυτός ο άνθρωπος δεν έχει ίχνος κακίας μέσα του. Οι χειρότερες καταστροφές δεν προήλθαν από ανθρώπους κακούς, αλλά απλώς αδύναμους ή απερίσκεπτους. Γράφω αυτό το βιβλίο για όλους εκείνους τους ανθρώπους που, αν και έχουν μια ζωή απλή και πολύ όμορφη, καταλήγουν να την αμφισβητούν γιατί τους προβάλλουν πάντα μόνο ό,τι είναι θεαματικό. Όλη μου τη ζωή την πέρασα σε δύο πόλεις: στο Λε Κρεζό και στην πόλη που βρίσκεται από πάνω, μέσα στα σύννεφα.”

Πέτια Ντουμπάροβα Κείμενα ενός κοριτσιού Σελ. 80, Τιμή Εκδότη: 7 Ευρώ

“Καμιά φορά θέλω να μεταμορφωθώ σ’ ένα μικρό κομμάτι κιμωλίας. Τόσο μικρό, σχεδόν αόρατο. Να κάθομαι λευκή σαν φτερό γλάρου μπροστά στον μαυροπίνακα. Κανείς να μη με σκέφτεται. Να νιώσω πως οι δακρυσμένες από την ταραχή παλάμες των παιδιών που εξετάζονται, με ποτίζουν και κάνουν την τρυφερή μου σκόνη ακόμη πιο πυκνή. Εγώ θα φιλάω τα ταραγμένα δάχτυλα και με χαρά θα δίνω τη ζεστή μου σάρκα σε διάφορα θεωρήματα. Θα μετράω ήσυχα τον παλμό καθενός που με κρατά στο χέρι του. Θα μαντεύω πάνω στις γραμμές και στις φλέβες της κάθε μιας παλάμης και θα αφήνω λευκή σκόνη σαν ζεστή άμμο. Θα ακούω στο διάλειμμα διάφορα κουτσομπολιά για το κορίτσι που ήμουν πριν, και σιωπηλά θα γελάω. Κι όταν η σύντομη λευκή ζωή μου λιώσει κάτω από το βρεγμένο σφουγγάρι, θα γίνω πάλι η ίδια. Τότε θα ξέρω για τον καθένα περισσότερα. Και μαζεύοντας τα χρώματα από τόσες ταραχές και γαλάζιους νεανικούς παλμούς, θα είμαι η πιο ευτυχισμένη.”

Χαραμάδα: Τηλ.: 2610342886. info@haramada.com Διάθεση: Πρακτορείο Απόλλων

bookmarks pages 4_5

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Περιοδικό Bookmarks ISSN: 1792-1120 Ιδιοκτήτης/Εκδότης/Διευθυντής/Υπεύθυνος σύμφωνα με τον νόμο: Νεκτάριος Λαμπρόπουλος Αρχισυντάκτης: Γιάννης Πλιώτας Συντάκτες (αλφαβητικά): Λευτέρης Αδαμίδης, Γιάννης Αντάμης, Νίκος Αραπάκης, Μαρία Γεωργοπούλου, Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος, Δημήτρης Γκιούλος, Ευθυμία Δεσποτάκη, Νόρα Δημοπούλου, Αλέξης Καυγάς, Εβίτα Λύκου, Κατερίνα Μαλακατέ, Μαρία Μπακοπούλου, Βαγγέλης Μπέκας, Κίκα Ολυμπίου, Δέσποινα Παναγιωτοπούλου, Μαρία Παπαδημητρίου, Στέλλα Πεκιαρίδη, Δημήτρης Σαρρής, Χρήστος Σιντόρης, Ευαγγελία Σολωμού, Μαρία Τσουκανά, Μάρκος Φράγκος Συνεργασίες τεύχους: Λένα Βλασταρά, Νίκος Παναγιωτόπουλος, Βασίλης Ρούβαλης, Γιάννης Σαχανίδης, Νίκος Κύρκος, Κώστας Αγιωργίτης Υπεύθυνος τυπογραφείου: Μπινίκος Αντώνιος - “Δεκάλογος” Σχεδιασμός/Έκδοση/Διανομή: Εκδόσεις Χαραμάδα Ρήγα Φεραίου 168, 26222, Πάτρα Φωτογραφία Εξωφύλλου: Στέλλα Πεκιαρίδη Επικοινωνία: Τηλ. 2610342886 και 2610320169 info@haramada.com johnpliotas@gmail.com Ξεφυλλίστε όλα τα τεύχη μας εδώ:

www.e-bookmarks.gr

ΔΡΟΛΑΠΑΣ από τον Γιάννη Πλιώτα Από πάντα ήθελα να δώσω αυτή την επικεφαλίδα σε ένα editorial - νομίζω μου διασφαλίζει λίγα ακόμα κυβικά εκατοστά αιωνιότητας. Ο «δρόλαπας» είναι εξεζητημένη λέξη, πλην απολαυστική. Όσο για το τι σημαίνει (αν δεν γνωρίζετε, όπως κι εγώ πριν λίγο καιρό): Είναι η κατακλυσμική καταιγίδα, το κατά Καρκαβίτσα αστραπόβροντο. Αλλά μεταφορικά θα μπορούσε να είναι και η διαβόητη οικονομική κρίση ή η αδάμαστη μπόρα που μαίνεται στο μυαλό καθενός. Με το τεύχος που διαβάζετε αυτή τη στιγμή στην οθόνη του υπολογιστή σας, επιστρέφουμε δυναμικά στις επάλξεις, αν και έχοντας απολέσει (προσωρινά) την υφή μας. Προκειμένου να μείνουμε πιστοί στο ραντεβού με τους αναγνώστες και χωρίς να χρειαστεί να καταβυθιστούμε οικονομικά, αποφασίσαμε για τον επόμενο μήνα το Bookmarks να κυκλοφορεί αποκλειστικά σε ηλεκτρονική μορφή. Στο facebook, στο site μας, σε blogs, forums και tweets, με κάθε τρόπο και με κάθε μέσο, θα προσπαθήσουμε (και με τη βοήθειά σας) να κερδίσουμε νέους αναγνώστες για εμάς και τα βιβλία που μας άρεσαν. Στα βιβλιοπωλεία θα συναντηθούμε πάλι στις 3 Μαρτίου. Αναγνωρίζω ότι ξεχωριστή αίγλη έχει το έντυπο, αλλά τουλάχιστον θα συνεχίσουμε να σας προσφέρουμε την απαραίτητη, τετραγωνισμένη ενημέρωση για τα σημαντικότερα τεκταινόμενα στο χώρο του βιβλίου. Ως απόδειξη στο σημερινό τεύχος φιλοξενούμε μεταξύ πολλών θεμάτων και μια αποκλειστική συνέντευξη ενός σημαντικού ξένου συγγραφέα. Ο διάσημος Ιταλός Valerio Massimo Manfredi έχει ασχοληθεί με τα φιδογυριστά μονοπάτια της αρχαίας ιστορίας μας και δίκαια λογίζεται μακρινός απόγονος του Ομήρου και του Ξενοφώντα. Στα υπόλοιπα νέα, ελπίζω στο διάστημα που λείπαμε για διακοπές να διαβάσατε κι εσείς αξιόλογα βιβλία όπως εγώ· όσα πρόλαβε ο καθένας. Μπορεί για μερικούς ακόμα και το ένα βιβλίο το μήνα να φαντάζει βουνό πελώριο, αλλά εσείς που διαβάζετε το Bookmarks σίγουρα τα καταφέρνετε πολύ καλύτερα. Αν θέλετε, χρησιμοποιήστε ως παράδειγμα προς έμπνευση τη συντάκτριά μας την Ευθυμία Δεσποτάκη, η οποία μέσα στο 2009 διάβασε όχι λιγότερα από 130 βιβλία (περισσότερες λεπτομέρειες για αυτό το αστρονομικών διαστάσεων εγχείρημα διαβάστε και στο ιστολόγιό της, το «Διαβάζοντας το βιβλίο των συμβάντων»). Αυτά από μένα. Τη φλυαρία μου ακολουθούν θαυμαστές, πολύχρωμες σελίδες, κάθε μια εισιτήριο για μαγικό προορισμό. Και αν αισθανθείτε την επικοινωνίας ανάγκη, διόλου μη διστάσετε να στείλετε γράμμα ηλεκτρονικό. *Το πρώτο βιβλίο που βρέθηκε στα χέρια μου το 2010 ήταν το πολύ καλό «Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης» του Λουίς Σεπούλβεδα (μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδηεκδ. Opera). **Τα «λίγα κυβικά εκατοστά αιωνιότητας» είναι από ένα ποίημα της Άννας Νιαράκη.

σελιδοδείκτες pages 6_7

βιβλίο επισκεπτών

(Απάσπασμα) - του Αστέρη Αστεριάδη*

της Λένα Βλασταρά*

Βγήκα έξω και κατευθύνομαι στο ασανσέρ. Την ίδια στιγμή ξεπροβάλλουν και άλλοι υπάλληλοι, όλοι οι υπάλληλοι του ορόφου μείον τριάντα τρία. Κάποιοι πηγαίνουν προς το μπαλκόνι, ίσως για να κοιτάξουν λίγο τον ουρανό. Όσο ψεύτικος και αν γνωρίζουμε ότι είναι, μας δίνει μια μικρή ελπίδα για κάτι απροσδιόριστο, κάτι όμορφο. Και το πιο ωραίο συναίσθημα το έχουμε όταν σηκώνουμε ή χαμηλώνουμε το κεφάλι και βλέπουμε κάποιον από άλλο μπαλκόνι να μας κοιτάει και χαμογελάμε. Αυτή την κίνηση την αντιλαμβάνομαι ίσως και σαν μυστική συμφωνία. Στο μπαλκόνι, όλοι μας ΜΙΣΟΥΜΕ την ΠΕΔΑ και αγαπούμε και καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον. Όσο μπορούμε και χαμογελάμε ο ένας στον άλλο, υπάρχει ελπίδα. Μακριά απ’ το μπαλκόνι δε γνωριζόμαστε, δεν αγαπιόμαστε, γινόμαστε πάλι πρόβατα, υποτασσόμαστε στη δύναμη των ανωτέρων μας. Δεν ξέρουμε πόσοι είναι, αλλά τους φοβόμαστε. Φοβόμαστε μήπως κάνουν κακό στις οικογένειές μας. Πιθανόν να είναι λίγοι, αλλά είναι αδύνατον να συγκεντρωθούμε και να ξεκινήσουμε επανάσταση. Μας παρακολουθούν όλη τη μέρα στη δουλειά. Δε μας αφήνουν να μιλάμε μεταξύ μας, παρά μόνο πολύ λίγο την ώρα του μεσημεριανού φαγητού. Δεν προλαβαίνουμε να ανταλλάξουμε διευθύνσεις. Αν καταφέρουμε να ανταλλάξουμε, ίσως μας κάνουν έλεγχο. Επίσης, δε γνωρίζουμε αν ανάμεσά μας βρίσκεται κάποιος ανώτερος ή κάποιος προδότης. Για να ξεκινήσει μια μαζική επανάσταση, θα πάρει πολύ χρόνο, μεγάλη υπομονή, πολύ μεγάλο ρίσκο. Για να ξεσκεπαστεί η ΠΕΔΑ, θα αρκούσε ίσως μόνο ένα τηλεφώνημα. Τα τηλέφωνά μας όμως παρακολουθούνται ή έτσι νομίζουμε. Τίποτα δεν είναι σίγουρο. Ζούμε μέσα στην αμφιβολία και την απειλή. «Θα σας δολοφονήσουμε, θα σας κάψουμε, θα βιάσουμε τις οικογένειές σας». Γεγονότα σαν το προηγούμενο στο δωμάτιο ένα, δείχνουν ότι ίσως και να εννοούν όλα αυτά που λένε. Ίσως. Στην πραγματικότητα δε γνωρίζουμε αν, πού και πότε μας παρακολουθούν. Μπορεί και να μην το κάνουν ποτέ και όλα αυτά να είναι μια καλοστημένη φάρσα. Στο σπίτι δε με παρακολουθούν, αν το έκαναν θα μάθαιναν πολλά για το μίσος μου, για τον τοίχο και τη «Σκοτεινή Τέχνη», για τη γυναίκα, θα με είχαν «απολύσει» από καιρό. Στο δρόμο, στο τηλέφωνο, στη δουλειά, μερικές φορές ΝΟΜΙΖΩ πως δε με παρακολουθούν, άλλες φορές πάλι ΝΟΜΙΖΩ πως το κάνουν. Ποτέ δεν είμαι σίγουρος. Αν ήμουν σίγουρος για κάτι, θα σχημάτιζα μια εικόνα για την ΠΕΔΑ. Δε γνωρίζω όμως τίποτα για τη δύναμή της, γι’ αυτό και δεν μπορώ να την αντιμετωπίσω.

Πατάς μανιωδώς ctrl και tab. Η μία καρτέλα ανοίγει πίσω από την άλλη. Πληκτρολογείς σε ταχύτητα ρεκόρ διευθύνσεις. Τόσες διευθύνσεις απ’ έξω ποτέ στη ζωή σου δεν είχες μάθει. Enter και μπαίνεις σε 15 διαφορετικά site. Πατάς στην «αναζήτηση» τα προϊόντα που ψάχνεις, τα πετάς όλα στο καλάθι, συγκρίνεις τιμές, διαβάζεις κριτικές και σχόλια. Στο τέλος μπερδεύεσαι, αγοράζεις άλλο από αυτό που ήθελες και πάλι από την αρχή για να ακυρώσεις την παραγγελία. Για κάποιους όλα τα παραπάνω μπορεί να είναι μία απλή καθημερινότητα. Κάποιοι άλλοι ίσως να αναρωτιούνται τι ακριβώς γράφω. Όπως και να ‘χει, τα ηλεκτρονικά καταστήματα και τα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία, πιο συγκεκριμένα, έχουν μπει πια στη διαδικτυακή μας καθημερινότητα και μας προσφέρουν πολλές νέες δυνατότητες. Πρώτα απ’ όλα, εφόσον τα περισσότερα ενημερώνονται από την ηλεκτρονική βάση της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ (του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου), προσφέρουν έναν πλήρως ενημερωμένο κατάλογο για ΟΛΟΥΣ τους τίτλους που έχουν κυκλοφορήσει στον ελληνικό χώρο. Πάμε όμως σε πιο πρακτικά θέματα: ο ενδιαφερόμενος μπορεί να διαλέξει το βιβλίο που επιθυμεί οποιαδήποτε στιγμή του 24ώρου. Η δε αγορά, μπορεί να γίνει από οποιοδήποτε μέρος της γης και να καλύψεις ανάγκες σε βιβλία που πολύς κόσμος εκτός Αθηνών δεν μπορεί να βρει. Ο χρόνος παράδοσης είναι πολύ γρήγορος. Ειδικά αν είσαι μανιακός αναγνώστης δε χρειάζεται να κουβαλάς τις ντάνες τα βιβλία εφόσον έρχονται αυτά στην πόρτα σου να σε βρουν. Οι πολλοί και διαφορετικοί τρόποι πληρωμής καλύπτουν όλες τις ανάγκες, ακόμη και αυτών που φοβούνται να χρησιμοποιήσουν πιστωτικές κάρτες στο Διαδίκτυο. Μερικά από τα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία έρχονται να καλύψουν το κενό που άφησαν τα παραδοσιακά καφέ και η συναντήσεις που γίνονταν εκεί. Δημιουργούν βιβλιοφιλικές κοινότητες όπου ο κόσμος μπορεί να ανταλλάξεις απόψεις και ιδέες, να συζητήσει και να ενημερωθεί. Τέλος, σε μια εποχή όπου όλοι παίζουμε κυνηγητό με το χρόνο, αγοράζοντας από τα ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία μπορούμε να κερδίσουμε λίγο από αυτόν. Το μοναδικό μειονέκτημα των ηλεκτρονικών βιβλιοπωλείων είναι το ότι δεν μπορείς να αγγίξεις το βιβλίο, να το μυρίσεις και να το νιώσεις. (Δεν αναφέρω το να ξεφυλλίσεις τις σελίδες του βιβλίου γιατί είναι πλέον εφικτό). Και αυτό όμως το αρνητικό ισοσταθμίζεται από τη διαδικασία ξετυλίγματος του πακέτου, όταν αυτό φτάσει στο σπίτι σου. Σκίζεις φακέλους, ξεδιπλώνεις περιτυλίγματα και αγωνιάς μέχρι να αντικρίσεις τα βιβλία που παράγγειλες. Είναι σαν κάθε φορά να έρχεται ένα δώρο στο σπίτι σου! *Υπεύθυνη Επικοινωνίας CaptainBook.gr

*Ο Αστέρης Αστεριάδης είναι συγγραφέας και το βιβλίο του “100 Μέτρα κάτω από το γέλιο” κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Χαραμάαδα

N¤Â˜ ΢ÎÏÔÊÔڛ˜

NEA ÛÂÈÚ¿ ·È‰·ÁˆÁÈÎÒÓ ‚È‚Ï›ˆÓ ñ A¢ı‡ÓÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ Û ·È‰È¿, ·ÏÏ¿ Î·È Û ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ËÏÈÎÈÒÓ, Î·È Î·Ï‡ÙÂÈ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡˜ ÎÏ¿‰Ô˘˜, Ì ȉȷ›ÙÂÚÔ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi Û ı¤Ì·Ù· Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÂÈÛÙ‹Ì˘ Î·È Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜. ñΔ· ‚È‚Ï›· Ù˘ ÛÂÈÚ¿˜ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÌÈ· Ï‹ÚË ıÂÌ·ÙÈ΋ ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ·, fï˜ οı ÙfiÌÔ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Î·È ·˘ÙfiÓÔÌ·, ηıÒ˜ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ·˘ÙÔÙÂϤ˜ ‚È‚Ï›Ô. ™¯‹Ì· 21x29 cm, 224 ÛÂÏ›‰Â˜ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô,

AӷηχÙÔÓÙ·˜ Ù· Ì˘ÛÙÈο ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË Ì·˜

™ÙË ÛÂÈÚ¿ ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Ó: ñH ÚÒÙË ÌÔ˘ ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ÙˆÓ ˙ÒˆÓ ñH ÚÒÙË ÌÔ˘ ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÂÍÂÚ¢ÓËÙÒÓ ñH ÚÒÙË ÌÔ˘ ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ ñH ÚÒÙË ÌÔ˘ ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ÙˆÓ ÂÊ¢ڤÛÂˆÓ ñH ÚÒÙË ÌÔ˘ ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË °Ë

Aӷηχ„Ù ÙȘ ÂÓÙ˘ˆÛȷΤ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÙÔ˘

AÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ Ù· ‚‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜

ÌfiÓÔ 18,80€ Δ√ μπμ§π√

To ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ, ÙÔ ÌÈÎÚfi- ¶Ò˜; Ô‡; fiÙÂ; ÁÈ·Ù›; ÙÂÚÔ, ÙÔ ÁÚËÁÔÚfiÙÂÚÔ

www.malliaris.gr ¢ËÌ. °Ô‡Ó·ÚË 39, 546 22 £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, ÙËÏ.: 2310277113, fax: 2310264856, info@malliaris.gr ¶·Ú·ÁÁÂϛ˜: ÙËÏ.: 2310640755-6, fax: 2310640757

bookmarks

συγγραφείς

pages 8_9

Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι συνέντευξη στη Μ. Γεωργοπούλου

Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι Οι τελευταίες ημέρες του Καίσαρα Μτφ. Άμπυ Ραΐκου Ψυχογιός, 2009 Ο διάσημος συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων, επιστρέφει με ένα βιβλίο γεμάτο ένταση. «Οι τελευταίες μέρες του Καίσαρα» περιγράφουν τις τελευταίες στιγμές τόσο του Καίσαρα, όσο και εκείνων που συνωμότησαν για τη δολοφονία του. Ακολουθώντας τον γνώριμο τρόπο γραφής του, δηλαδή γρήγορη αφήγηση και σκηνές αγωνίες, δημιουργεί για ακόμα μία φορά ένα εξαιρετικό σκηνικό που μας παρασέρνει στην ιστορία της ρωμαϊκής αρχαιότητας. Ο κινηματογραφικός τρόπος γραφής του κάνει πιο ζωντανές τις εικόνες που περιγράφει και μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα το κλίμα της εποχής. Ιστορικά και φανταστικά πρόσωπα, μπλέκονται σε μία συνωμοσία, μία από τις μεγαλύτερες που γνώρισε η Ιστορία. Ο Μανφρέντι καταφέρνει να μας δείξει ένα άλλο πρόσωπο του Ιούλιου Καίσαρα, πιο ανθρώπινο και ευάλωτο από εκείνο που οι περισσότεροι έχουν στο μυαλό τους. Σημαντικό στοιχείο του βιβλίου, είναι το γεγονός ότι οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι ανήκουν κατά βάση σε είτε σε αυτούς που προσπαθούν να ανακαλύψουν τη συνωμοσία είτε στους συνωμότες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να κατανοήσουμε τη διαφορετικότητα των απόψεων για το πρόσωπο του Καίσαρα, αφού οι πρώτοι τον θεωρούν σωτήρα και βλέπουν σε αυτόν ένα καλό ηγέτη, ενώ οι δεύτεροι βλέπουν σε αυτόν, απλά έναν τύραννο. «Οι τελευταίες μέρες του Καίσαρα» είναι ένα βιβλίο που οι φίλοι του ιστορικού μυθιστορήματος, και όχι μόνο, θα απολαύσουν.

Ένας από τους κορυφαίους λογοτέχνες του ιστορικού μυθιστορήματος και της περιπέτειας, ο Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι, απαντάει στις ερωτήσεις μας και μιλάει για το λογοτεχνικό είδος στο οποίο έχει διακριθεί. Με ένα βιβλίο του να έχει ήδη μεταφερθεί στον κινηματογράφο αναλύει την άποψή του για τη μετάβαση από το χαρτί στη μεγάλη οθόνη. Μια συνέντευξη ενός συγγραφέα που μας ταξιδεύει σε περασμένους καιρούς κάνοντάς τους σύγχρονους. Απόσπασμα από το βιβλίο του Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι “Οι τελευταίες ημέρες του Καίσαρα”: “… Ο Καίσαρας περπάτησε μέχρι το ναό, ακολουθώντας τις σκέψεις του, ώσπου έφτασε στον προορισμό του. Μπήκε στο άδειο και σιωπηλό κτίριο από μια δευτερεύουσα πόρτα και πήγε να καθίσει σ’ έναν πάγκο στον περιμετρικό τοίχο, αριστερά από το άγαλμα της θεάς. Δεν πέρασε πολλή ώρα και στο φως που έμπαινε από την είσοδο διέκρινε μια γυναικεία μορφή με καλυμμένο πρόσωπο. Η γυναίκα προχώρησε με σταθερό βήμα μέχρι το είδωλο της Άρτεμης: ένα ωραίο άγαλμα από ελληνικό μάρμαρο, που απεικόνιζε τη θεά με κοντό χιτώνα, τόξο και φαρέτρα. Η γυναίκα έβαλε εκεί όπου καίγονταν

τα αρώματα λίγους κόκκους θυμιάματος. Ο Καίσαρας βγήκε από τη σκιά και στάθηκε πίσω από μια κολόνα. «Σερβιλία…». Η γυναίκα ξεσκέπασε το κεφάλι της. Ήταν ακόμα γοητευτική, αν και είχε περάσει τα πενήντα. Οι γοφοί της τονίζονταν κάτω από την ψηλή ζώνη και το ανοιχτό στο λαιμό ρούχο της άφηνε να διακρίνεται ένα στήθος δυνατό και στητό. Μόνο το πρόσωπό της αποκάλυπτε τα σημάδια από της έντονες εμπειρίες που είχε ζήσει. «Ποιος άλλος;» απάντησε εκείνη. «Είχα καιρό να σε δω… Πολύ καιρό. Ήθελα να σε συναντήσω…”

............................................

Ο Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι γεννήθηκε το 1943 και σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια. Έχει διδάξει σε πολλά πανεπιστήμια της Ιταλίας και του εξωτερικού, όπως το Ιcole Pratique des Hautes Ιtudes της Σορβόνης, και είναι καθηγητής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Luigi Bocconi στο Μιλάνο. Έχει διευθύνει επιστημονικές αποστολές, εξερευνήσεις και ανασκαφές σε πολλά μέρη του κόσμου. Από το 1980 μέχρι σήμερα, έχει δημοσιεύσει άρθρα και δοκίμια εμπνευσμένα από την αρχαία Ελλάδα, καθώς επίσης και 13 μυθιστορήματα. Η μεγάλη του αγάπη για την αρχαιότητα τον ώθησε στη συγγραφή και ιστορικών μυθιστορημάτων. Ανάμεσά τους το “Alexander” έχει δημοσιευθεί σε 36 γλώσσες σε 55 χώρες και το “The Last Legion” μεταφέρθηκε από το Χόλιγουντ στη μεγάλη οθόνη.

συνέντευξη

“Στην ποίηση καίγομαι κυριολεκτικά από το ιερό πυρ και τη θεία μανία και γράφω σε κατάσταση ενσυνείδητης παραίσθησης”

Ο τρόπος που γράφετε είναι ιδιαίτερος με γρήγορη αφήγηση και γεμάτος με κινηματογραφικές εικόνες. Ας πούμε ότι ο τρόπος που γράφω είναι πολύ οπτικός και κινηματογραφικός, το οποίο δε σημαίνει απαραίτητα «σινεμά». Αυτό έρχεται από το στιλ γραψίματός μου. Δουλεύω τις νυχτερινές ώρες στο σκοτάδι, με τη μουσική μου στα ακουστικά μου, ενός είδους σάουντρακ της ιστορίας μου. Γι’ αυτόν το λόγο οι περιγραφές μου είναι τόσο ζωντανές, επειδή πραγματικά βλέπω αυτό που περιγράφω. Το γρήγορο βήμα, επίσης, έρχεται και από αυτού του είδους την ατμόσφαιρα. Αυτό το συγκεκριμένο στιλ βοηθά περισσότερο τον συγγραφέα ή τους αναγνώστες; Κανέναν από τους δύο. Δε γράφεις για να βοηθήσεις οποιονδήποτε. Γράφεις για να επικοινωνήσεις αισθήματα, για να δημιουργήσεις για εσένα και τους αναγνώστες σου μια διαφορετική και παράλληλη ζωή, την οποία η προσωπική μας μοίρα μας έχει αρνηθεί. Φυσικά, για να επικοινωνήσεις τα αισθήματα, πρέπει να τα έχεις αισθανθεί πρώτα ο ίδιος. Έχετε γράψει για πολλά ιστορικά πρόσωπα. Ποιο από αυτά είναι το αγαπημένο σας και ποιο είναι το ιστορικό πρόσωπο για το οποίο θέλετε οπωσδήποτε να γράψετε ένα βιβλίο στο μέλλον; Τα άτομα ή οι χαρακτήρες δεν είναι ουσιώδη. Βρήκα τον Αλέξανδρο και τον Διονύσιο των Συρακουσών ιδιαίτερα ενδιαφέροντες εξαιτίας των εξαίρετων προσωπικοτήτων. Αυτό που πραγματικά έχει σημασία είναι να έχεις μια σπουδαία ιστορία να πεις. Μπορείς να έχεις έναν σπουδαίο χαρακτήρα και να γράψεις μια πολύ βαρετή ιστορία. Μπορεί να έχεις έναν μικρό ή άγνωστο χαρακτήρα και να γράψεις μια φανταστική ιστορία. Το να είσαι συγγραφέας, περισσότερο από όλα, σημαίνει, να δωρίζεις άλλες φανταστικές και εναλλακτικές ζωές στον αναγνώστη. Ένα από τα βιβλία σας έγινε ταινία. Τι πιστεύετε γι’ αυτό; Το βιβλίο ή η ταινία κερδίζει σε αυτή την περίπτωση;

bookmarks pages 10_11

Μια ταινία είναι εντελώς διαφορετικό είδος έκφρασης από ένα βιβλίο. Η «Τελευταία Λεγεώνα» ήταν ένα βιβλίο 475 σελίδων και έπρεπε να το πιέσεις μέσα σε 95-100 σελίδες σεναρίου: Φυσικά πρέπει να θυσιάσεις πολλά πράγματα. Σε αυτή την περίπτωση, έπρεπε να κοπεί μια ολόκληρη ώρα γυρίσματος γιατί ένας από τους διανομείς αποφάσισε ότι ήθελε το μοντάζ να είναι σα βιντεοπαιχνίδι. Φοβάμαι ότι αυτό έκανε ζημιά στην ποιότητα της ιστορίας. Με τα βιβλία σας έχετε την πρόθεση να κάνετε την ιστορία περισσότερο προσιτή στον κόσμο; Όχι. Η ιστορία είναι μια αυστηρή, σκληρή πειθαρχία και δεν υπάρχουν παρακάμψεις σε αυτή. Το να λες ιστορίες είναι εντελώς διαφορετικό από το να γράφεις ιστορία. Η διήγηση ιστοριών γεμίζει το κενό μεταξύ του μυαλού μας και της ζωής μας, με την έννοια ότι το μυαλό μας είναι πολύ μεγαλύτερο από τη ζωή μας. Έτσι, χρειαζόμαστε περισσότερη ζωή και περισσότερες ζωές που να είναι φτιαγμένες από τη φαντασία. Εικονικές πραγματικότητες με άλλες λέξεις. Το να γράφεις ιστορία είναι μια τίμια και, κάπως, τιτάνια επιχείρηση, η οποία τείνει να δημιουργήσει και να μεταβιβάσει μια κοινή μνήμη για την ανθρωπότητα, μια προσπάθεια να ξαναδημιουργηθεί μια πιθανή «αλήθεια», γνωρίζοντας καλά ότι είναι αδύνατο. Στο τέλος η ιστορία είναι μια άποψη, αλλά δυνατή. Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ του να λες ιστορίες και του να γράφεις ιστορία είναι ότι ο ιστορικός έχει το βάρος της απόδειξης. Η ιστορία είναι βασική γιατί είναι μνήμη

συγγραφείς

και η μνήμη είναι ταυτότητα. Κανένας δε μπορεί να ζήσει χωρίς μνήμη. Κανένας δε μπορεί να ζήσει χωρίς ταυτότητα. Το να λες ιστορίες είναι επίσης βασικό γιατί χρειαζόμαστε επίσης συναισθήματα και γι’ αυτό πρέπει να ονειρευόμαστε. Μέρα και νύχτα. Για ποιο λόγο πιστεύετε ότι τα ιστορικά μυθιστορήματα είναι δημοφιλή; Όλα τα μυθιστορήματα είναι ιστορικά γιατί δημιουργούνται σε ένα ιστορικό περιβάλλον. Όταν έχεις τελειώσει να γράφεις μια σύγχρονη ιστορία είναι ήδη ιστορική. Ας πούμε ότι στους ανθρώπους αρέσει η διήγηση ιστοριών. Αν η ιστορία είναι τοποθετημένη σε μια απομακρυσμένη περιοχή κερδίζει, επίσης, τη γοητεία μια μακρινής εποχής και μιας μακρινής χώρας. Έχουμε ανάγκη να ονειρευόμαστε, έχουμε ανάγκη το μυστήριο, έχουμε ανάγκη το σκοτάδι γιατί μόνο στο σκοτάδι μπορείς αληθινά να ονειρευτείς. Θυμηθείτε την αρχή της εντεκάτης ραψωδίας της Οδύσσειας. Είναι ένα από τα καλύτερα κομμάτια της λογοτεχνίας όλων των εποχών. Ενέπνευσε τις δημιουργίες του Βιργιλίου και του Δάντη και είναι μία από τις πιο σκοτεινές. Ποιο είναι το αγαπημένο σας βιβλίο; Είναι κάποιο ιστορικό μυθιστόρημα; Ναι. Και λέγεται «Οδύσσεια». Και αποδίδεται σε έναν τυφλό ποιητή που ονομάζεται Όμηρος. Έχετε διαβάσει άλλους Έλληνες συγγραφείς; Ναι. Κυρίως ποιητές. Καβάφη και Καζαντζάκη, για παράδειγμα. Τους λατρεύω.

BIB§IA ¶OY •EXøPIZOYN O ANTPA™ MOY EINAI °KE´ CAROL GREVER

™ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Ì·˜ Ë ÔÌÔÊ˘ÏÔÊÈÏ›· ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. ™ÙÔ Û›ÙÈ, ÛÙË ‰Ô˘ÏÂÈ¿, ÛÙÔ ÊÈÏÈÎfi Ì·˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ÛÙÔÓ ÂÚ›Á˘Úfi Ì·˜, Û˘Ó·ÓÙ¿Ì·È ¿ÓÙÚ˜ Î·È Á˘Ó·›Î˜ Ô˘ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ Ù˘ ÔÌÔÊ˘ÏÔÊÔ‚›·˜ Î·È ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ·ÔÎÏÂÈÛÌÔ‡. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜, ·fi ¿ÁÓÔÈ·, ‰ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙԇ̠·˘Ùfi ÙÔ ˙‹ÙËÌ·, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ·ÏËıÈÓ¿ ÚÔÛˆÈο Î·È ÔÈÎÔÁÂÓÂȷο ‰Ú¿Ì·Ù·. OÈ ÔÌÔÊ˘ÏfiÊÈÏÔÈ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹, ÙËÓ ·Á¿Ë Î·È ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍ‹ Ì·˜, ÁÈ· Ó· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó Ó· ‚ÚÔ˘Ó ÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ˙‹ÛÔ˘Ó ÌÈ· ÁÂÌ¿ÙË ˙ˆ‹, ¯ˆÚ›˜ ÂÓÔ¯¤˜.

Jacques Salomé

TO ¶AI¢I BOY¢A™

TO ¶AIXNI¢I TOY ¶APA¢O•OY ANONYM

ŒÓ· Û˘Ó·Ú·ÛÙÈÎfi, ˘¤ÚÔ¯Ô Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ·! ΔÔ ‚È‚Ï›Ô ·˘Ùfi Â›Ó·È ¤Ó· ·ÊËÁËÌ·ÙÈÎfi ·ÚÈÛÙÔ‡ÚÁËÌ·, ÌÈ· Û˘ÁÎÏÔÓÈÛÙÈ΋ ‰È·‰ÚÔÌ‹ ̤۷ ÛÙÔ Ì˘ÛÙËÚÈ·Îfi ÎfiÛÌÔ ÙÔ˘ ¶·Ú¿‰ÔÍÔ˘. ªÂ ÊfiÓÙÔ ¤Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ fiÔ˘ Ë ·Á¿Ë Î·È Ë ÏÔÁÈ΋ ÎÔÓÙ·ÚÔ¯Ù˘ÈÔ‡ÓÙ·È Û οı ‚‹Ì· ÙÔ˘ ‹Úˆ·, ÔÈ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ ÙˆÓ ıÂÒÓ Á›ÓÂÙ·È Ì ÙÔ Ú›ÍÈÌÔ ÙˆÓ Ê‡ÏÏˆÓ Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ·Úοӷ˜ ÙÔ˘ Ù·Úfi. √ ‹Úˆ·˜ ·ÁˆÓ›˙ÂÙ·È, ·Ï‡ÂÈ, ÛÎÔÓÙ¿ÊÙÂÈ, ·ÌÊÈ‚¿ÏÏÂÈ, ·ÏÏ¿ Í·Ó·ÛËÎÒÓÂÙ·È Î·È ÚÔ¯ˆÚ›, ‰È·Û¯›˙ÔÓÙ·˜ ÎfiÛÌÔ˘˜ ·ÏÏÈÒÙÈÎÔ˘˜, ·Ú¿‰ÔÍÔ˘˜, fiÔ˘ ÙÔ Â͈ÙÈÎfi ÌÂډ‡ÂÙ·È Ì ÙÔ ·ÏËıÈÓfi Î·È Ë Ê·ÓÙ·Û›· Ì ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ηٷʤÚÓÔÓÙ·˜, fï˜, ¿ÓÙ· Ó· ̤ÓÂÈ ÚÔÛËψ̤ÓÔ˜ ÛÙÔ ÛÙfi¯Ô ÙÔ˘. ª·˙› ÙÔ˘, ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıԇ̠ÎÈ ÂÌ›˜ Ì ÎÔÌ̤ÓË ÙËÓ ·Ó¿Û· Ù· ·È¯Ó›‰È· Ù˘ ÌÔ›Ú·˜, ÙˆÓ ıÂÒÓ Î·È ÙÔ˘ ¶·Ú¿‰ÔÍÔ˘.

EK¢O™EI™ MAKPH ñ ¶ATH™IøN 14, 7Ô˜ fiÚÔÊÔ˜, ™ÙÔ¿ º¤ÍË ñ 106 77 A£HNA, TËÏ.: 210 38 20 412, Fax. 210 38 24 338 www. ekdoseis-Makri.gr ñ email: makri@ekdoseis-makri.gr

bookmarks pages 12_13

Αν και πέρασαν αρκετές μέρες μέχρι να

επανέλθουμε, η εβδομάδα αυτή ξεκινά με τα γενέθλια ενός μεγάλου θετράνθρωπου και ποιητή, του Μπέρτολντ Μπρεχτ. Ήταν το 1898 όταν γεννήθηκε στο Άουσμπουργκ της Βαυαρίας και ήταν το 1975 όταν πέθανε ο ποιητής Νίκος Καββαδίας στην Αθήνα. Αρκετά χρόνια αργότερα, ο σημερινός πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, εισηγείται στο Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών υπό τον Πρόεδρο Κωνσταντίνο Καραμανλή (τον πρεσβύτερο γιατί τον νεώτερο όσο τον είδατε τον είδατε, τώρα εξαφανιζόλ!) να μη γίνει αποδεκτή από την Ελλάδα καμία ονομασία που θα περιέχει τον όρο Μακεδονία ή τα παραγωγά της. Τα αποτελέσματα τα γνωρίζετε, και έτσι έχετε μια πρόγευση για τα αποτελέσματα των εισηγήσεών του στα επόμενα σημαντικά εθνικά θέματα. Μιας και μιλάμε για το έθνος, να ξέρετε ότι στις 11 του Φλεβάρη το 1776 γεννήθηκε ο Κόμης Ιωάννης Καποδίστριας (ή Καλλικράτης), πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας, το 1827. Από άλλα σημαντικά πρόσωπα που γεννήθηκαν σαν σήμερα, εκείνο που ξεχωρίζει είναι του τραγουδιστή Στέλιου Ρόκκου με τα διαμάντια και τα ρουμπίνια που καμιά ελληνίδα δεν θα τα ξαναδεί για τα επόμενα 30 χρόνια λιτότητας που ακολουθούν. Ε, ας αναφέρω και τον Καρτέσιο που είχε πει το «Σκέφτομαι άρα υπάρχω» και τον Θωμά τον Έντισον που παρόλο που είχε περισσότερα από 1000 διπλώματα ευρεσιτεχνίας, πολλοί λένε ότι είχε κλέψει άπειρες πατέντες από άλλους λιγότερο έξυπνους εφευρέτες, που δεν ήταν επιχειρηματίες σαν και του λόγου του. Κάτι θα γίνεται εκεί γύρω στον Ιούνιο, γιατί όσα παιδιά πιάνονταν Ιούνιο-Ιούλιο και έσκαγαν στις 12 Φλεβάρη όλο και κάτι σημαντικό θα έχουν κάνει. Ενδεικτική απαρίθμηση με πρώτο καλύτερο τον Τζίμη Πανούση, τον φίλτατο Δαρβίνο που είναι και της μοδός όσο κι αν προσπάθησε ο Μπούστης να τον εξαφανίσει, τον Κώστα Γαβρά που ζει και βασιλεύει εκτός χώρας, τον απίστευτο σκηνοθέτη Ντάρρεν Αρονόφσκι

almanac 10.2 ως 16.2 από τον σελιδοδείκτη και τον αγαπητό Αβραάμ Λίνκολν που υπέγραψε και το διάταγμα για την χειραφέτηση των μαύρων μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο. Μια μέρα μετά –και κάμποσα χρόνια- οι αδερφοί Λυμιέρ κατοχυρώνουν την πατέντα που έχει αλλάξει τα δεδομένα στον κόσμο μας, καθώς ζώντας στην εποχή της εικόνας (που έχει μετατραπεί πια σε πληροφορία) κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί τη ζωή του χωρίς κινηματογράφο, ακόμα και σε ημέρες που αναδεικνύεται η τεχνολογική πρωτοπορία του Avatar ως κύριο θέμα – κι όχι η ταινία η ίδια. Ακόμα μια χρήσιμη ανακάλυψη είναι και η μαζική παραγωγή φούρνων μικροκυμάτων για να δουλεύουμε περισσότερο και να μη χαιρόμαστε το μαγείρεμα και χαζεύουμε. Σαν σήμερα γεννήθηκε και ο πιο αναγνωρίσιμος καράφλας μετά τον Γιούλ Μπρίνερ, που είναι ο Πιερλουίτζι Κολίνα. Εντάξει, πέραν της γιορτής του έρωτα, άμα κάτσει κάποιος να δει τι άλλο έχει συμβεί σαν σήμερα θα χάσει πραγματικά τον μπούσουλα. Λες να είναι ο έρωτας που τρελαίνει κόσμο και γίνεται της Πόπης; Πάντως ξεχώρισα την κατασκευή του ENIAC από την IBM (η οποία μάλιστα γιόρταζε και τα γενέθλιά της εκείνη την ημέρα, καθώς ιδρύθηκε το 1924), του πρώτου μεγάλης κλίμακας επαναπρογραμματιζόμενου ηλεκτρονικού υπολογιστή (computer) γιατί και το κείμενο που διαβάζετε τώρα, αν δεν είχαμε τον υπολογιστή, δεν νομίζω να το διαβάζατε. Στον πάλαι ποτέ αριστερό πόλο της ψυχροπολεμικής περιόδου υπογράφεται συμφωνία τριαντακονταετής συμφωνία συνεργασίας μεταξύ Κίνας και ΕΣΣΔ (όπου το 1990 μια έκθεση της KGB αναφέρει πως το σταλινικό καθεστώς έχει εκτελέσει 786.000 ανθρώπους, και αυτά ακούνε οι δεξιοί και θέλουν να εξισώσουν το φασισμό με τον κομμουνισμό). Κάπως έτσι κι εμείς υπογράφουμε συμφωνίες με τους Κινέζους για τα λιμάνια και για τα μύρια όσα, για να είμαστε σίγουροι ότι ο Υπαρκτός ζει και βασιλεύει με τα ρούχα του Καπιταλισμού (ή μήπως το αντίστροφο;). Πάντως σαν σήμερα το 1884 γεννήθηκε και ο ποιητής Κώστας Βάρναλης, ενώ πέθανε το 2003

το πρώτο κλωνοποιημένο πρόβατο, η Ντόλυ. Στις 15 του μήνα γεννήθηκε ο καταπληκτικός τραγουδιστής Γιάννης Φλωρινιώτης. Την ίδια ημέρα γεννήθηκε και ο Δημήτριος Βικέλας ο οποίος διατέλεσε και πρώτος πρόεδρος της τρομοκρατικής οργάνωσης ΔΟΕ, η οποία βάζει χώρες να φτιάξουν γήπεδα που δεν τα χρησιμοποιούν ποτέ, να αγοράσουν πανάκριβα συστήματα ασφαλείας που λέγονται C4I και να δίνουν μίζες για αυτά και επίσης να μην λειτουργούν ποτέ και τελικά να χρεώνονται με δις ώστε να βγάζουν δις διάφορες κατασκευαστικές εταιρίες, εταιρίες χάλυβα και εταιρίες αναβολικών και μετά να τρέχουν να παίρνουν δάνεια (οι χώρες) για να αποπληρώσουν τα ελλείμματα. Ευτυχώς πάντως σαν σήμερα γεννήθηκε και ο Γαλιλέος και κάτι άφησε στον πλανήτη και ευτυχώς που κάτι μας έπιασε το 1923 και εφαρμόσαμε το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και ξαφνικά πήγε 1η Μαρτίου χωρίς να το καταλάβουμε! Λοιπόν, αν το ήξερε η Κορομηλά ότι θα έπρεπε κάθε λίγο και λιγάκι να παίρνει διαζύγιο για να ανεβαίνουν οι θεαματικότητες, νομίζω ότι δεν θα άφηνε την Μενεγάκη να της πάρει τα πρωτεία ποτέ και σήμερα που έχει τα γενέθλιά της, θα το γιόρταζε δεόντως. Ο συγγραφέας Άγγελος Τερζάκης πάντως που δεν μπορεί να γιορτάσει γενέθλια γιατί μας έχει αφήσει από το 1979, θα μπορεί να αυτοχαρακτηριστεί τυχερός γιατί δεν πρόλαβε να υποστεί όλες τις τηλεοπτικές μαλακίες. Α, μιας και λέγαμε για Ολυμπιακούς και για στάδια, να μην ξεχάσω ότι ο Παπανδρέου ο μεσαίος (Πού ‘σαι Αντρέα να τοιυς τρίξεις τα δόντια, που θα λεγε κι η μάνα μου) το 1985 εγκαινίασε το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, στο οποίο εκτός από αγώνες διεξάγωνται και θηριομαχίες με άγριους οπαδούς ομάδων που χρωστάνε εκατομμυριάκια στο κράτος (;) και τους χαρίζονται κάθε τρεις και λίγο για να κυκλοφορούν κάτι ανεκδιήγτοι τύποι σαν τον Ψωμιάδη με πούρα, ελεύθεροι κι ωραίοι, και εμείς να παρακαλάμε να μην μας κόψουν το επίδομα καλοπέρασης. Αυτό το θέμα με τις χαριστικές ρυθμίσεις

σούπερ-ήρωες από τη Νόρα Δημοπούλου Ο Στέφανος «Θέλεις να τα φτιάξουμε;» Ο Στέφανος είναι ένας τύπος λίγο decadence. Για σας, που είστε τύπος bookmarks, δεν υποφέρεται με τίποτα. Φοράει αμάνικα και κολλητά παντελόνια. Δεν έχει τελειώσει ούτε καν το γυμνάσιο. Βέβαια δεν τον πειράζει και πολύ γιατί δουλεύει στην τηλεόραση και πληρώνεται καλά. Προσέχει τον εαυτό του, έχει γυμνασμένο κορμί, και προτιμάει τα φιρμάτα ρούχα. Κυρίως τα φιρμάτα μαϊμού. Και το σημαντικότερο προσόν του; Τις τρώει όλες. Δικά του λόγια. Δεν τον χαλάει τίποτα. Ξανθιές, μελαχρινές, ακόμα και μεγαλύτερες, τις μασουλάει με ευχαρίστηση αρκεί να είναι ωραίες. Κάπως ωραίες - αυτό αρκεί. Ώσπου μια μέρα στο κανάλι βλέπει σκυμμένη τη Χρύσα. Έχει πολύ ωραία πόδια, είναι αλήθεια. Και διάφορα άλλα ωραία. Αναρωτιέται πώς και αυτή του έχει ξεφύγει. Και μετά θυμάται! Αυτή είναι η κουλτουριάρα του καναλιού. Δεν του ρίχνει ποτέ ούτε δεύτερη ματιά. Ε μάλλον, για να μην του την έχει πέσει ποτέ, ε, δεν μπορεί, θα ’ναι λεσβία! Την ξανακοιτάζει λίγο πιο προσεκτικά και χαζεύει. Και κάπως έτσι αρχίζει να την ερωτεύεται. Στ’ αλήθεια! Και όμως. Δεν είναι λεσβία. Απλώς ο Στέφανος δεν είναι ο τύπος της. Παραείναι λαϊκός. Περιορίζεται στο να του λέει απλώς ένα γεια. Γι’αυτό και σχεδόν πέφτει από την καρέκλα όταν αυτός της ζητάει ξαφνικά «να τα φτιάξουνε!». Αποκλείεται! Εκτός… εκτός και αν αλλάξει. Αλλάζει ένας άνθρωπος; Μπορεί να αποκτήσει ξαφνικά προοπτικές που δεν είχε ποτέ; Και μέχρι πού μπορεί να φτάσει για να είναι μαζί με κάποιον διαφορετικό από αυτόν; Κάποιον με τελείως άλλη οπτική ζωής, άλλα ενδιαφέροντα, που αγαπάει άλλη μουσική και αναζητάει άλλες εικόνες από τη ζωή του. Γίνεται; Ή θα μένει πάντα πίσω; Ο Στέφανος έχει ένα χρόνο να της αποδείξει ότι γίνεται. Και όντως αλλάζει! Απολυτήριο, λογοτεχνία, αγγλικά, τέλος τα κολλητά, τέλος και οι αρπαχτές. Αλλά, για μια στιγμή! Γιατί μετά από έναν χρόνο τον βρίσκουμε να κλαίει στα σκαλιά της με λυγμούς; Αφού άλλαξε, αλήθεια, άλλαξε! Αφήνω τον σούπερ-ήρωα μας εκεί. Ακολουθήστε τον.

«Η…Πυγμαλίων» από τη συλλογή διηγημάτων «Εγώ ήμουν αντράκι» Νίκος Μουρατίδης Εκδόσεις Τετράγωνο

B c ! cB

CaptainBook.gr

pick a book

www.captainbook.gr

bookmarks

Ημερολόγιο Ανάγνωσης

pages 14_15

Ο σελιδοδείκτης της εβδομάδας (στείλτε μας τους αγαπημένους σας)

Τετάρτη. Εμφανίζονται κάθε τόσο στο

αναγνωστικό μου στερέωμα κάποια βιβλία που, για αδιευκρίνιστους συνήθως λόγους, με υποχρεώνουν να αφήσω στην άκρη ό,τι εκείνη την ώρα διαβάζω και να χωθώ μες στις δικές τους σελίδες. Έτσι και τώρα· ενώ καλά-καλά δεν έχω ακόμη τελειώσει τη βιογραφία του Καπότε, έπεσαν απροσδόκητα στα χέρια μου δύο βιβλία που μια έντονη και ανεξήγητη παρόρμηση μ’ έκανε αμέσως να ξεκινήσω την παράλληλη ανάγνωσή τους. Το πρώτο είναι το μυθιστόρημα του Βιταλιάνο Μπρανκάτι «Ο Δον Ζουάν στη Σικελία» (εκδ. Αστάρτη, μτφ. Παναγιώτης Σκόνδρας), το δεύτερο μια βιογραφία: «Τα τελευταία χρόνια του Βολταίρου» του Ίαν Ντέιβιντσον (εκδ. Μεταίχμιο, μτφ. Νίκη Προδρομίδου). Κατά τη διάρκεια της μέρας διαβάζω, με το στυλό στο χέρι και με το σημειωματάριο παρά πόδα, τον Βολταίρο· το βράδυ στο κρεβάτι διαβάζω τον Σικελό Δον Ζουάν και στο μυαλό μου επανέρχονται σελίδες από την «Τελευταία πνοή» του Λουίς Μπουνιουέλ, ένα από τα πιο αγαπημένα μου βιβλία όλων των εποχών του οποίου κάθε σχεδόν σκηνή τη θυμάμαι απ’ έξω.

από τον Χαράλαμπο Γιαννακόπουλο Πέμπτη. Υπάρχει μία παράγραφος στην Παρασκευή. Τρία στάδια της ζωής του αυτοβιογραφία του Μπουνιουέλ που συνοψίζει με ακρίβεια το κεντρικό θέμα του μυθιστορήματος του Βιταλιάνο Μπρανκάτι, το οποίο κυκλοφόρησε το 1941: «Οι άντρες της γενιάς μου υπέφεραν από μια προπατορική ντροπαλοσύνη προς τις γυναίκες και από μια σεξουαλική επιθυμία που ήταν ίσως η δυνατότερη του κόσμου. Αυτή η επιθυμία ήταν, όπως καταλαβαίνει κανείς, ο καρπός αιώνων ολόκληρων που τους βάρυνε ο ζυγός ενός ευνουχιστικού καθολικισμού. Η απαγόρευση οποιασδήποτε σεξουαλικής σχέσης έξω από το γάμο, ο εξορισμός κάθε εικόνας, κάθε λόγου, που μπορούσε να έχει σχέση κοντινή ή μακρινή με την ερωτική πράξη, όλα συντελούσαν στο να γεννηθεί μια εξαιρετικά βίαιη επιθυμία». Μια καταπιεσμένη ερωτική επιθυμία η οποία, αναπόφευκτα, μετατρέπεται σε εμμονή και βρίσκει μοναδική διέξοδο στις ατελείωτες συζητήσεις περί των ερωτικών θελγήτρων των γυναικών. Στην Κατάνια, όπου εκτυλίσσεται το βιβλίο, «οι κουβέντες για τις γυναίκες πρόσφεραν μεγαλύτερη ηδονή από τις γυναίκες τις ίδιες», μας λέει ο ιταλός συγγραφέας.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ: “Να σου κι ένα λεωφορείο που μένει σταματη-

μένο τρία λεπτά, γιατί δυο κάρα είχαν μπλέξει τις ρόδες τους. Στο μαρσπιέ, μια ψηλή, ξανθιά δεκαεξάρα χαϊδεύει το λαιμό της με το δεξί χέρι και ρίχνει στο δρόμο ένα βλέμμα που ακτινοβολεί. Οι τρεις φίλοι στήνονται αμέσως στο σημείο του δρόμου όπου πέφτει το βλέμμα της κοπέλας, έτσι όπως κάνουμε μπροστά σε ορισμένα πορτρέτα· χαίρονται που τράβηξαν τάχα την προσοχή ης κοπέλας, κι ας είναι το βλέμμα της αδιάφορο, βυθίζουν τα μάτια τους στα δικά ης, χαμογελούν, ξύνουν το κούτελο, κάνουν νοήματα με το στόμα και τ’ αυτιά. Την αγαπάνε ήδη, τη φωνάζουν χαμηλόφωνα

τριανταεξάχρονου ήρωα του «Δον Ζουάν στη Σικελία» παρακολουθούμε στο μυθιστόρημα: αρχικά τον βρίσκουμε να διάγει μια γαλήνια και ράθυμη ζωή με τις τρεις ανύπαντρες αδελφές του, με χορταστικά γεύματα, αναζωογονητικούς απογευματινούς ύπνους και ευφρόσυνες βραδινές συναντήσεις με τους φίλους του, μοναδική έγνοια των οποίων (απόλαυση και συγχρόνως μαρτύριο) είναι η σωματική ομορφιά των γυναικών. Ώσπου, κάποια στιγμή, ερωτεύεται για πρώτη φορά στη ζωή του και ανακαλύπτει έναν καινούριο κόσμο, εντελώς διαφορετικό απ’ ό,τι ως τότε γνώριζε, τον κόσμο των μοναχικών καρδιών που για χρόνια αγαπούν χωρίς ανταπόκριση και υποφέρουν σιωπηλά. Για να ακολουθήσει μια ακόμη μεταβολή στην κατάσταση του ήρωα, όταν παντρεύεται τελικά την αγαπημένη του και μετοικεί μαζί της στο Μιλάνο όπου η ζωή του γνωρίζει μια ριζικότερη μεταμόρφωση: ψυχρό κλίμα, φτωχά γεύματα και λίγος ύπνος, αστικές συνήθειες και πολιτισμένες συζητήσεις, καλοί τρόποι και υποκρισία, γυναίκες διαθέσιμες για έρωτα – μα καμία εκ μέρους του διάθεση να τις απολαύσει.

μ’ ένα χαϊδευτικό, μέσα σε μιαν αστραπή ζουν ολάκερη ζωή μαζί της· ταξιδεύουν, περνούν νύχτες αγρύπνιας, καλοκαιρινές βραδιές στη βεράντα, καβγαδίζουν τρυφερά, κάνουν μπάνιο στη θάλασσα πετώντας άμμο και καταβρέχοντας ο ένας τον άλλο. Η φαντασία τους δεν παραλείπει τίποτα: ακούνε τον τρομερό και γλυκό της ολολυγμό όταν, στη διπλανή κάμαρα, τους κάνει πατεράδες ενός τέλειου μωρού...” [Βιταλιάνο Μπρανκάτι, Ο Δον Ζουάν στη Σικελία (μτφ. Παναγιώτης Σκόνδρας), εκδ. Αστάρτη]

Σάββατο. Η ηθογραφική ματιά του Ιτα-

λού συγγραφέα και η νοσταλγική διάθεση που αυτή προκαλεί, η καλοπροαίρετη ειρωνεία και το γνήσιο χιούμορ της αφήγησής του κέρδισαν τελικά την αποκλειστική αφοσίωσή μου έναντι της βιογραφίας του Βολταίρου. Μια αναφορά, κατόπιν, του σχετικού άρθρου της ιταλικής Wikipedia στον Σέρεν Κίρκεγκωρ (γιατί τα στάδια της ζωής του Σικελού Δον Ζουάν θυμίζουν, ορισμένως, τους τρόπους ζωής που διέκρινε ο Δανός φιλόσοφος) με έστειλαν στο βιβλίο του Θεοδόσιου Ν. Πελεγρίνη «Οι πέντε εποχές της φιλοσοφίας» (εκδ. Ελληνικά Γράμματα) για να θυμηθώ τη θεωρία του Κίρκεγκωρ – αλλά και για να αναπολήσω τη μακρινή εποχή που ο καθηγητής Πελεγρίνης μάς εξηγούσε στο πανεπιστήμιο την ηθική και τη γνωσιοθεωρία των αιώνων.

Κυριακή. Τρεις τρόπους ύπαρξης (τρεις

στάσεις ζωής, σαν να λέμε) διέκρινε ο Κίρκεγκωρ, σύμφωνα με τις εμπειρίες της δικής του ζωής: α) τον αισθητικό τρόπο, κατά τον οποίο ο άνθρωπος περνάει από τη μία μάταιη ηδονή στην άλλη χωρίς όμως ποτέ να κατακτάει την ποθούμενη ευτυχία, για να καταλήξει τελικά στην ανία και στην απελπισία, β) τον ηθικό τρόπο, όπου ο άνθρωπος αναζητά το νόημα της ύπαρξής του στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την κοινωνική ζωή· και πάλι όμως η υπέρτατη ευτυχία τού διαφεύγει γιατί αυτή τοποθετείται στον ορίζοντα της αιωνιότητας και απαιτείται για να την προσεγγίσει κανείς ένα ριψοκίνδυνο εκ μέρους του άλμα. Ακολουθεί γ) ο θρησκευτικός τρόπος ύπαρξης, όπου ο άνθρωπος οδηγημένος από την απελπισία και την αγωνία του στρέφεται στη χριστιανική πίστη και είτε κερδίζει την αιωνιότητα είτε βυθίζεται στην καταστροφή. Όπως και να ‘χει, η επιλογή, κατά τον Κίρκεγκωρ, είναι ελεύθερη και δεν καθορίζεται από εξωτερικά κριτήρια, αλλά μόνο από την προσωπικότητα κάθε ανθρώπινης ύπαρξης.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ:

Δευτέρα. Πολύ δεν θέλει ο αναγνώστης για να ξεστρατίσει – πόσο μάλλον αν είναι επιρρεπής στους αναγνωστικούς και σε άλλους πειρασμούς. Άρκεσε η ερώτηση ενός φίλου για τις ελληνικές μεταφράσεις των ποιημάτων του Μπενζαμέν Περέ (από τους Σωτήρη Λιόντο & Νίκο Σταμπάκη) για να ξαναπιάσω στα χέρια μου, δεύτερη φορά μέσα σε λίγες μέρες, το βιβλίο με τα ποιήματα του Γάλλου υπερρεαλιστή με την πρόθεση να το διαβάσω από την αρχή μέχρι το τέλος. Η αλήθεια, ωστόσο, είναι πως ο Περέ δεν με ενδιαφέρει τόσο ως ποιητής όσο, και κυρίως, ως συνεργός σε μιαν από τις συγκλονιστικότερες περιπέτειες του ανθρώπινου πνεύματος κατά τον 20ό αιώνα, στο υπερρεαλιστικό επαναστατικό εγχείρημα. Και με συναρπάζει το γεγονός ότι υπήρξε ταυτόχρονα και επαναστάτης και ερωτικός και παιγνιώδης και προκλητικός και ποιητής και απόλυτα αντικομφορμιστής και βαθύτατα ανθρωπιστής – ο πιο ακραιφνής υπερρεαλιστής κι εκείνος που ασκεί τη μεγαλύτερη και βαθύτερη επίδραση σε όποιον τον διαβάσει.

“Το τραίνο περνά δίχως να κάμει στάση μπρος σε μικρό σταθμό διότι δεν πεινά μήτε διψά διότι βρέχει και δεν έχει ομπρέλα διότι τα γελάδια ακόμη δε γυρίσαν διότι η πορεία είναι αβέβαιη και δεν τ’ αρέσει να συναντά μεθύστακες κλέφτες ή μπάτσους Αλλ’ εάν οι κορυδαλλοί κάναν ουρά μπρος στις κουζίνες για να ψηθούν εάν το νερό αρνιόταν να νοθεύσει το κρασί κι εάν είχα πέντε φράγκα

Τρίτη. Η ποίηση του Μπενζαμέν Περέ, του

οποίου το βιβλίο «Απαγορεύεται η αφισσοκόλλησις» (εκδ. Ύψιλον) συνεχίζω και σήμερα να διαβάζω, με ενδιαφέρει επειδή βρίσκω εκεί εκφάνσεις ή νύξεις όλων των ξεχωριστών ιδιοτήτων του Γάλλου υπερρεαλιστή – κατά η γνώμη μου όμως είναι κατώτερος ως ποιητής από άλλους υπερρεαλιστές (τον Ρενέ Σαρ, τον Ελυάρ, τον Μπρετόν). Όχι πως δεν υπάρχουν στα ποιήματά του εξαιρετικοί στίχοι, που μπορεί να κάνουν τον αναγνώστη όχι μόνο να επιστρέφει συχνά σε αυτούς αλλά ακόμη και να θελήσει να αλλάξει ζωή, όπως: “Τυλίχτε με τα χέρια σας το εύθραυστο σώμα των ανέμων”, ως σύνολο όμως είναι μια ποίηση κατώτερη του ανθρώπου που τη συνέθεσε, γιατί είναι μια ποίηση που, όπως και ο ίδιος ο Περέ, δεν πέρασε ποτέ στην «περίοδο της σύνεσης» και παρέμεινε σχεδόν πάντα αυτοματική, αρνούμενη να μεταδώσει ένα νόημα. Ο Ελυάρ έχει επισημάνει τη βασική λειτουργία αυτής της ποίησης: «Μια από τις κύριες ιδιότητές της είναι να εμπνέει στους χαφιέδες έναν μορφασμό που τους ξεσκεπάζει και που επιτρέπει να τους κρίνουμε».

Θα υπήρχε κατιτί καινόν υπό τον ήλιον θα υπήρχαν ψωμιά με καρούλια που θα παραβιάζαν στρατώνες χωροφυλακής θα υπήρχανε φυτώρια γενιού όπου τα σπουργίτια θ’ ανατρέφαν τους μεταξοσκώληκες θα υπήρχε μες στη χούφτα του χεριού μου ένα μικρό κρύο λαμπιόνι... ” [Μπενζαμέν Περέ, Απαγορεύεται η αφισσοκόλλησις και άλλα ποιήματα (μτφ. Σωτήρης Λιόντος & Νίκος Σταμπάκης), εκδ. Ύψιλον]

a

bookmarks

λάρισα

pages 16_17

Ο Μ. Καραγάτσης (1908, Αθήνα-1960, Αθήνα) ψευδώνυμο του Δημήτριου Ροδόπουλου. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και πολιτικός, με καταγωγή από την Πελοπόννησο, αλλά εγκατεστημένος στη Λάρισα. Η μητέρα του Ανθή Μουλούλη καταγόταν από τον Τύρναβο. Ο συγγραφέας ήταν το πέμπτο και τελευταίο παιδί της οικογένειας. Το 1930 πήρε πτυχίο από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου είχε συμφοιτητές τους Οδ. Ελύτη, Αγγ. Τερζάκη και Γ. Θεοτοκά. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1927 με το διήγημα «Η κυρία Νίτσα». Ήταν αυτοβιογραφικό διήγημα εμπνευσμένο από τον παιδικό του έρωτα για μια εικοσάχρονη δασκάλα του στο δημοτικό σχολείο στη Λάρισα. Έως το1933 ασχολείται μόνο με το διήγημα. Το πρώτο του μυθιστόρημα ήταν «Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν», το 1933, με το οποίο εγκαινιάζεται η περίοδος της ωριμότητάς του. Το μυθιστόρημα αυτό είναι το πλέον «λαρισινό». Αναφέρεται στη ζωή του Ρώσου στρατιωτικού Βασίλι Νταβίντωφ, ο οποίος μετά την Ρωσική Επανάσταση βρέθηκε στη Λάρισα και εργαζόταν στη Γεωργική Σχολή. Ο Καραγάτσης διατηρεί τη θέση του ως ένας από τους αγαπημένους συγγραφείς και για τις σύγχρονες γενιές των αναγνωστών που εκτιμούν την αφηγηματική του τόλμη, την ανατρεπτική του διάθεση, την αντικομφορμιστική ηθική του και συνάμα τον συναισθηματισμό των έργων του. Ο Καραγάτσης ακόμα και όταν είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα, επέστρεφε συχνά στη Λάρισα όπου ζούσε η αδερφή του (μάλιστα είχε διατηρήσει ένα κύκλο ανθρώπων που αγαπούσε και έκανε παρέα: το φωτογράφο Τάκη Τλούπα, το γλύπτη Φιλόλαο (Τλούπα), το δικηγόρο Ζαρίμπα κ.α.).

Πηγή: Ψύρρας, Θ., Η Λογοτεχνία στη Λάρισα από το 19ο στον 21ο αιώνα, Σχεδίασμα, Λάρισα, 2008

από τον Νίκο Κύρκο Από τα Ταμπάκικα, μια συνοικία στα Βόρεια της Λάρισας που πήρε το όνομά της από τους βυρσοδέψες που επεξεργάζονταν τα δέρματα δίπλα στον Πηνειό, όπου και διαμένω, περνάω πρώτα από το λόφο του Φρουρίου που στη μπροστινή του πλευρά υπάρχει το Μπεζεστένι, η πάλαι ποτέ αγορά -με πληθώρα κάποτε καταστημάτωνπου σήμερα αναστηλώνεται. Πλησίον του βρίσκεται ο ναός του πολιούχου της πόλης Αγίου Αχιλλίου. Ο προηγούμενος ναός είχε βομβαρδιστεί από τους Γερμανούς στην Κατοχή. Κατηφορίζοντας προς την πόλη περπατώ μέσα από πεζόδρομους. Οι πεζόδρομοι της Λάρισας ίσως είναι οι μεγαλύτεροι σε μήκος και οι πιο καλοφτιαγμένοι πεζόδρομοι της Ελλάδας. Προηγουμένως υπάρχει στα δεξιά μου το «Θεσσαλικό Θέατρο». Από τα πρώτα ΔΗΠΕΘΕ που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα με πρωτεργάτες Λαρισαίους επαγγελματίες ηθοποιούς. Στη σκηνή του έχουν ανέβει μερικά από τα σημαντικότερα ελληνικά και ξένα θεατρικά έργα, καθώς και παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας με πασίγνωστους ηθοποιούς, σε σκηνοθεσία κυρίως του Κώστα Τσιάνου, που είναι και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του. Εκτός από το Θ.Θ. υπάρχουν σήμερα στην πόλη και άλλες θεατρικές σκηνές, όπως είναι το θέατρο Τεχνών κ.α. που ανεβάζουν πολύ προσεγμένες παραστάσεις με ντόπιους αλλά και μετακλητούς ηθοποιούς από την Αθήνα. Στη Λάρισα που υπήρξε πρωτεύουσα της αρχαίας Θεσσαλίας, σώζονται δύο αρχαία θέατρα. Ειδικά το Αʼ αρχαίο θέατρο το οποίο κτίστηκε τον 3ο π.Χ. αιώνα, είναι ένα από τα μεγαλύτερα αρχαία θέατρα της Ελλάδας. Βρίσκεται στο Νότιο τμήμα του

λόφου του Φρουρίου και έχει ήδη αποκαλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος του. Κάθε φορά και ανάλογα με τις πιστώσεις που διατίθενται αποκαλύπτεται και ένα τμήμα. Ελπίζουμε να ολοκληρωθούν σύντομα οι ανασκαφές προκειμένου να λειτουργήσει και να αποτελέσει πραγματικό καμάρι για τη Λάρισα. Η πνευματική ζωή είναι ανθηρή. Ζουν και δημιουργούν εδώ σπουδαίοι ποιητές, συγγραφείς, ζωγράφοι που είναι γνωστοί στο πανελλήνιο για την προσφορά τους. Κάθε μέρα, κάθε βράδυ, στις διάφορες αίθουσες (Χατζηγιάννειο Πνευματικό Κέντρο, Δημοτικό Ωδείο, Γαλλικό Ινστιτούτο, Δημοτική Πινακοθήκη) πραγματοποιούνται εκδηλώσεις από παρουσιάσεις νέων βιβλίων, ντόπιων και ξένων συγγραφέων, συναυλίες και αφιερώματα σε ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών. Ειδικότερα η Δημοτική Πινακοθήκη με πρόεδρο το δημοτικό σύμβουλο Μάριο Ξηρομερίτη φιλοξενεί στις αίθουσές της πίνακες μερικών από τους πιο γνωστούς ζωγράφους στον κόσμο. Η κινηματογραφική Λέσχη λειτουργεί ανελλιπώς χειμώνα-καλοκαίρι. Επίσης εκδίδονται λογοτεχνικά περιοδικά όπως είναι η «Γραφή» του πολιτιστικού οργανισμού Δήμου Λαρισαίων. Αυτή είναι με πολύ λίγα λόγια η σημερινή Λάρισα στους δρόμους της οποίας περπατούμε, ζούμε μεγαλώνουμε και γερνούμε. Δεν υπάρχει πια ομίχλη όπως παλιά. Ούτε και λασπόδρομοι. Ώστε, όπως έλεγε ένας παλιός δήμαρχός της, ο αείμνηστος Δημ. Χατζηγιάννης, δεν χρειάζεται πια οι γυναίκες, όταν πηγαίνουν στην εκκλησία να χρησιμοποιούν δύο ζευγάρια παπούτσια: Ένα για το δρόμο κι ένα για να εισέρχονται.

BÈ‚Ï›· Ì ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ

www.metaixmio.gr

¶ÂÚÈ¤ÙÂÈ· Î·È Ê·ÓÙ·Û›· ÁÈ· ·È‰È¿ Î·È Ó¤Ô˘˜

μƒ∞μ∂π√ ∞¡∞°¡ø™Δø¡ 2009 ∂£¡π∫√ ∫∂¡Δƒ√ μπμ§π√À (∂∫∂μπ)

μƒ∞μ∂π√ ∞∫∞¢∏ªπ∞™ ∞£∏¡ø¡ 2009

BEST NATIONAL WINE BOOK °π∞ Δ∏¡ ∂§§A¢∞ – À¶√æHºπ√ °π∞ Δ√ BEST IN THE WORLD (μƒ∞μ∂I∞ GOURMAND)

ÌÂÛÙ Û¤ÏÂÚ

Z H T H ™ T E T A ™ ∂ √ § ∞ Δ ∞ μ π μ § π √ ¶ ø § ∂ π ∞

bookmarks pages 18_19

Άννα Νιαράκη, ποιήτρια: Το τελευταίο βιβλίο που άφησα στη μέση είναι ο Ακατονόμαστος του Σάμιουελ Μπέκετ. Ένα βιβλίο-γυάλα μέσα στο οποίο ο αμύητος στο σύμπαν του συγγραφέα κολυμπά γυμνός και έρχεται αντιμέτωπος με τις πιο μύχιες σκέψεις του. “ Ίσως είναι καιρός ν’ ασχοληθώ και λίγο με μένα, για αλλαγή. Εκεί θα καταντήσω έτσι κι αλλιώς, αργά ή γρήγορα. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται αδύνατο. Εμένα, να τσουβαλιάσω εμένα στο ίδιο σακί με τα δημιουργήματά μου; “

Έλενα Πολυγένη, ποιήτρια: Ντρέπομαι, τους “Δουβλινέζους” του Τζ. Τζόυς. Δεν υπάρχει αμφιβολία οτι είναι κορυφαίος συγγραφέας, αλλά μου ήταν αδύνατο να παρακολουθήσω τη ροή του λόγου του. Νομίζω ότι με κούρασαν οι λεπτομερείς περιγραφές για τους ανθρωπους, το χαρακτήρα τους, την εμφανισή τους, την πόλη τους, το οικογενειακό τους περιβάλλον την καθημερινότητά τους και τη ζωή στην πόλη.Θα ξαναπροσπαθήσω...

η ερώτηση της εβδομάδας τοτιμωρίας. Το παράτησα αφού ούτε το πήδημα σελίδων απέδωσε.

Στράτος Μουσαίος, μουσικός: Βασικά δεν θυμάμαι ποιο ήταν το τελευταίο βιβλίο αλλά θυμάμαι ότι ήταν αρκετά τα βιβλία που πατάτησα στην μέση, ο λόγος είναι ότι οι υποχρεώσεις, και τα αναριχώμενα προβλήματα, σήμερα, μου έχουν κλέψει την υπομονή και φυσικά δολοφονήσανε τον χρόνο μου...

Ποιο ήταν το τελευταίο βιβλίο που αφήσατε στη μέση και γιατί;

Ευθυμία Δεσποτάκη, συντάκτρια Bookmarks:

Ηλίας Κανέλλης, δημοσιογράφος:

Το “Η Μαύρη Σκιά της Εδέσσης & άλλες ιστορίες” του Γιάννη Κατσίκη. Λόγω διάφορων υποχρεώσεων δεν μου έφτανε ο αναγνωστικός μου χρόνος, έπρεπε να το θυσιάσω για να τα βγάλω πέρα. Ευελπιστώ να το ξαναπιάσω εντός του Φλεβάρη.

Παράτησα (και σχετικά γρήγορα) το βιβλίο του Αλέν Μπαντιού «Η κομμουνιστική υπόθεση» (Πατάκη). Από την αρχή μου φάνηκε ότι διάβαζα αποσπάσματα μιας νέας αριστερής θεολογίας, εμπλουτισμένης με γαλλική (ψευδο)πολυπλοκότητα. Σύμφωνα με την (ανανεωμένη) αυτή θρησκεία, πρέπει να δούμε τον κομμουνισμό σαν καινούργια ιδέα, αγνοώντας τα εγκλήματά του. Συγνώμη, αλλά κι εγώ, όταν ήμουν μικρός, οραματιζόμουν ένα ψάρι χωρίς τα ενοχλητικά κόκαλα.

Δημήτρης Μαμαλούκας, συγγραφέας: Εδώ και λίγο καιρό ξαναδιαβάζω όλο τον Στ. Κινγκ. Η νουβέλα «Η αστυνομία της βιβλιοθήκης» θα πρέπει να γράφτηκε από μόνη της, κατά λάθος, αποκλείεται το χέρι του μαέστρου να υπέγραψε εν γνώσει του αυτό το αργόσυρτο πράγμα, ή κι αν το έκανε, ίσως ήταν μια μορφή αυ-

Ευτυχία Παναγιώτου, ποιήτρια: Παρατάω ένα βιβλίο στις πρώτες 30 σελίδες αν δεν είναι

συμβατό με την αισθητική μου (οι τίτλοι αρκετοί). Αν είναι θέμα διάθεσης, το διαβάζω απ’ την αρχή σε μια καλύτερη εποχή (π.χ. Οδυσσέας, Το κουτσό). Στη μέση πάντως «παράτησα» την Ιλιάδα (Α-Μ), σε μετάφραση του Δ. Μαρωνίτη.

Ελένη Τσαμαδού, συγγραφέας: Ευχαριστώ για την ερώτηση. Θα έλεγα πως δεν συνηθίζω να αφήνω στη μέση κάποιο βιβλίο, όσο κακό και αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Πιστεύω πως κάθε συγγραφέας δικαιούται να τύχει μιας ολοκληρωμένης ανάγνωσης πριν τον απορρίψουμε. Δεν σας κρύβω όμως, ότι, πολλές φορές μπαίνω στον πειρασμό να το κάνω, κυρίως όταν υποψιάζομαι ότι ο συγγραφέας δεν σέβεται τους αναγνώστες του.

ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 2008

Διδότου 37, 10680 ΑΘΗΝΑ • 210-36.42.003 • info@dardanosnet.gr • www.dardanosnet.gr

bookmarks

ξένη λογοτεχνία

pages 20_21

Η ένδοξη παραίτηση της Ρόζα Λέιν Τζοάνα Καβένα Μετάφραση: Αργυρώ Μαντόγλου Μεταίχμιο, 2009 Η Ρόζα Λέιν είναι μία τριανταπεντάχρονη επιτυχημένη δημοσιογράφος. Ένα πρωινό σαν όλα τα άλλα αποφασίζει να παραιτηθεί από τη δουλειά της. Με όλο τον οικογενειακό και κοινωνικό της περίγυρο να τάσσεται στο αντίθετο στρατόπεδο και να προσπαθεί να τη συνετίσει, ξεκινάει τη δική της σταυροφορία σε αναζήτηση της αλήθειας. Στην πραγματικότητα η Ρόζα είναι μία γυναίκα που βιώνει ένα προσωπικό αδιέξοδο και πενθεί. Πενθεί το θάνατο της μητέρας της, το γεγονός ότι ο πατέρας της κατάφερε να συνεχίσει τη ζωή του, τη χαμένη της νιότη και το χαμένο της έρωτα. Έχει καταθλιπτικές τάσεις και εμμονές που τείνουν να είναι τόσο ενοχλητικές όσο και γοητευτικές, οδηγεί τη σκέψη της σε λαβύρινθους χωρίς εμφανή τη φωτεινή επιγραφή της εξόδου ασφαλείας, κάνει συνεχώς λίστες

με πράγματα που πρέπει να φέρει σε πέρας και γράφει αμέτρητες επιστολές σε φίλους, οικογένεια και πιθανούς εργοδότες που καταλήγουν συνήθως στο καλάθι των αχρήστων.

Η Τζοάνα Καβένα δεν πλάθει απλά ένα πολύ δυνατό και ολοκληρωμένο χαρακτήρα αλλά κάνει έμπρακτα μαθήματα κατ’ οίκων για το πώς γίνεται ένας ήρωας, η Ρόζα, να ξεπεράσει τα στενά όρια του χαρτιού και αντί να είναι φυλακισμένη ανάμεσα από τις λέξεις να κάθεται ολοζώντανη στην πολυθρόνα δίπλα σου με ένα ποτήρι κρασί στο χέρι, συζητώντας όλα αυτά τα θέματα που την απασχολούν. Και την απασχολούν πολλά. Οι σκέψεις της και οι πράξεις της δεν θα σε βρούνε πάντα σύμφωνο αλλά αν μην τι άλλο δεν θα σε αφήσουν αδιάφορο μιας και η συγγραφέας μέσα από τις σελίδες του πρώτου της μυθιστορήματος θέτει ένα ισχυρό προβληματισμό πάνω στο σύγχρονο τρόπο ζωής και ένα σωρό καίρια ερωτήματα που έχουν να κάνουν με τις ανθρώπινες σχέσεις, τους κοινωνικούς συμβιβασμούς, την εκπλήρωση των προσδοκιών των άλλων μάλλον παρά του ίδιου μας του εαυτού, την ανοχή καταστάσεων που καταστρατηγούν την προσωπικότητά μας και κατατάσσουν τους ανθρώπους σε φυσιολογικούς και προβληματικούς.

Η Ρόζα Λέιν αποφάσισε εκείνο το ωραίο πρωινό να παλέψει ταυτόχρονα με όλους αυτούς τους δαίμονες και αυτή είναι μία μάχη από την οποία δύσκολα βγαίνει κανείς ακέραιος. Δέσποινα Παναγιωτοπούλου

David Leavitt O υπάλληλος από την Ινδία Μτφ.: Ανδρέας Μιχαηλίδης Πόλις, 2009 Μια ανεπάντεχη έκπληξη από τον περήφανα αυτοαποκαλούμενο gay συγγραφέα. Ένα ιστορικό μαθηματικό μυθιστόρημα είναι κάτι που δε θα περίμενε κανείς από τον ταλαντούχο Βρετανό μιας και το θέμα είναι τουλάχιστον ξένο με ότι είχε ασχοληθεί στις μέχρι τώρα δουλειές του. Παίρνοντας λοιπόν αληθινούς ήρωες, τοποθετώντας τους σωστά στο χώρο και το χρόνο, ο Leavitt περιγράφει μια συνάντηση που όντως έγινε και άλλαξε το ρου της επιστήμης των μαθηματικών, και το μόνο που του μένει είναι να χτίσει μαεστρικά τη μυθοπλασία. Η μαγεία του μυθιστορήματος είναι ότι μπορεί να μιλήσει για μαθηματικά ακόμα και στον πιο αδαή, χωρίς να χάσει στιγμή τη λογοτεχνική του ταυτότητα.

Ας πούμε και λίγα λόγια όμως για την πλοκή. Βρισκόμαστε στο 1913 στο Κέιμπριτζ, όπου ο φημισμένος(στα 37 του μόλις χρόνια) μαθηματικός Χάρντι, λαμβάνει μια επιστολή από τον Ινδό υπάλληλο Σρινιβάσα Ραμάνουντζαν ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με την πρόκληση του να λύσει ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα μαθηματικών . Ο Hardy αντιλαμβάνεται πως αυτός ο κουρελής, αυτοδίδακτος στα μαθηματικά Ινδός, ο οποίος επικοινώνησε μαζί του είναι κάτι το ξεχωριστό και βρίσκει τρόπο να τον φέρει στο Κέιμπριτζ παρά τη χλεύη της υπόλοιπης ακαδημαϊκής κοινότητας. Εκεί με πρωταγωνιστές του δύο άντρες, αλλά και πολλούς άλλους χαρακτήρες, οι οποίοι απογειώνουν την πλοκή, σα γρανάζια σε μια καλοκουρδισμένη μηχανή, στήνεται μια περίεργη και συνάμα δραματική ιστορία. Τα υπόλοιπα είναι για σας να τα ανακαλύψετε σε ένα ταξίδι που διαρκεί 660 σελίδες και μέσα στις οποίες θέτονται πολλά ερωτήματα τις απαντήσεις στα οποία ο καθένας καλείται να τις δώσει μόνος του. O Leavitt δεν δίνει μασημένη τροφή μιας οι ήρωες του είναι περίπλοκοι σαν ιδιοφυίες και απλοί σαν άνθρωποι. Ή μήπως το αντίθετο; Δημήτρης Γκιούλος

PIERRE ASSOULINE

Το πορτρέτο ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: MAPIA ΓABAΛA

.

ΠOΛIΣ

Donald Westlake Αντίο Σεχραζάντ Μτφ.: Σταύρος Παπασταύρου. Άγρα 2009

Pierre Assouline Το πορτρέτο Μτφ.: Μαρία Γαβαλά Πόλις, 2009 O Πιέρ Ασουλίν, γνωστός κυρίως για το «Ξενοδοχείο Λουτέτια», κριτικός τέχνης και ιστορικός, αρέσκεται να γράφει βιβλία που στηρίζονται σε ιστορικές πηγές και είναι κάτι ανάμεσα σε βιογραφίες και μυθιστορήματα. Έτσι και στο «Πορτρέτο», μας ιστορεί το βίο και την πολιτεία της οικογένειας Ρότσιλντ, δίνοντας φωνή στο πορτρέτο που φιλοτέχνησε ο Ενγκρ το 1848 της βαρόνης Μπέτι ντε Ρότσιλντ. Το πορτρέτο μας αφηγείται τη χλιδή, τα σπίτια, τα χαλιά, τα έπιπλα και τις χοροεσπερίδες της Γαλλικής αριστοκρατίας του 19ου αιώνα μέχρι και την κλοπή του πίνακα από τους Ναζί. Το βιβλίο είναι εξαιρετικά βαρετό, το ύφος του συγγραφέα σε στιγμές μοιάζει πιο σνομπ κι από την ίδια τη Μπέτι Ρότσιλντ, και το μοναδικό εύρημα, το «ομιλούν πορτρέτο», εξαντλείται νωρίς χωρίς να μπορεί να φέρει τη λογοτεχνική άνοιξη. Ειδικά δε στην περιγραφή των θηριωδιών των Ναζί στα έργα τέχνης, είναι εξόχως εκνευριστικό. Όταν τίθεται θέμα απώλειας τόσων ανθρώπινων ζωών, αναγκαστικά η τύχη του πορτρέτου της Ρότσιλντ πρέπει να μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Κατερίνα Μαλακατέ

Ένα απρόσμενο αριστούργημα από τη γνωστή «σκοτεινή» σειρά του πιο απρόβλεπτου ελληνικού εκδοτικού οίκου. Ο Έντουιν Τόπλις, κατά συρροή συγγραφέας πορνό μυθιστορημάτων, ξεμένει ξαφνικά από έμπνευση και όντας σε απόγνωση αρχίζει να μετατρέπει την πορνογραφική μανιέρα του σε έναν ανελέητο εσωτερικό διάλογο, όπου θα βρεθεί αντιμέτωπος με την παράνοια της ύπαρξης και της δημιουργίας. Ο Westlake, άγνωστος μέχρι χθες στα ελληνικά γράμματα, αν και η εργογραφία του αριθμεί πάνω από 100 τίτλους, έρχεται με ένα ξεχασμένο βιβλίο-φετίχ να παραδώσει μαθήματα ύφους και ταυτόχρονα υπερβολής και να μας οδηγήσει στα ημιφωτισμένα μονοπάτια ενός εγκληματικού μυαλού. Και κάπου εδώ, ίσως, το μυστήριο της ένταξης ενός τέτοιου βιβλίου στην policiere/ criminelle σειρά των εκδόσεων Άγρα συναντά τη λύση του, φανερώνοντας την ευθραυστότητα του ορίου που χωρίζει την κρίση από την παράκρουση. Το «Αντίος Σεχραζάντ» αποτελεί ένα γνήσια ψυχαγωγικό μυθιστόρημα, όπου οι δύο δημιουργοί –ο πραγματικός και ο χάρτινος ήρωας του- κατορθώνουν να στοιχειώσουν τα όνειρα τόσο των φιλόδοξων αναγνωστών όσο και των επίδοξων συγγραφέων. Ο Τόπλις, μάλιστα, στο βιβλίο-μέσα-στοβιβλίο, που πασχίζει να δημιουργήσει, επιλέγει ως τίτλο το… «Αντίος Παλιογαμιόλη» -όπου ο παλιογαμιόλης θα

μπορούσε να είναι ο καθένας, ο εκδότης του, ο αντζέντης του, ο αναγνώστης… (μήπως εγώ;)- για να υποστεί στη συνέχεια την αναμενόμενη λογοκρισία. Story of his life για τον μοιραίο ήρωα, του οποίου η ζωή δεν είναι παρά μια αέναη διαδοχή λογοκρισιών και αυτολογοκρισιών. Ο ήρωας του Westlake μοιάζει να συνθέτει μια απελπιστική -μα ελάχιστα σοβαρή- κατάσταση, ένα δράμα που θα τον οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στο να βρεθεί εμπλεκόμενος σε ένα ερωτικό έγκλημα, μόνο και μόνο για να διασκεδάσει με τους ήρωες του. Δεν πρόκειται, άλλωστε, περί τυπογραφικού λάθους το ότι τα επτά πρώτα κεφάλαια φέρουν τον ίδιο αριθμό (1) υπονοώντας, ίσως, τη ματαιότητα της διαρκούς επανεκκίνησης σε ένα εκ των προτέρων χαμένο παιχνίδι. Γιάννης Αντάμης

Ανν Ενράιτ Η συγκέντρωση (Μτφ.: Αύγουστος Κορτώ) Καστανιώτης, 2007 Μια δυσλειτουργική οικογένεια, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, το Δουβλίνο του χθες και του σήμερα. Η πένα της Ανν Ένραιτ ακολουθώντας την παράδοση των μεγάλων Ιρλανδών λογοτεχνών περιγράφει με χειρουργική ακρίβεια σκέψεις και συναισθήματα που σοκάρουν ακριβώς επειδή είναι τόσο αληθινά. Αν προσθέσουμε σε αυτό τον γεμάτο μαεστρία τρόπο γραφής της, μπορούμε να μιλάμε για ένα από τα καλύτερα μυθιστορήματα του 2007. Μαρία Παπαδημητρίου

bookmarks

ελληνική λογοτεχνία

pages 22_23

Ρέα Γαλανάκη Φωτιές του Ιούδα, στάχτες του Οιδίποδα Καστανιώτης, 2009 Η ιστορία του Ιούδα πάντοτε με συγκινούσε. Δεν έπαψα ποτέ να θεωρώ άδικο το γεγονός ότι καταδικάστηκε εις το πυρ το εξώτερον για μια πράξη που έθεσε ουσιαστικά σε εφαρμογή το θεϊκό σχέδιο – χωρίς την προδοσία του, ο Ιησούς Χριστός δε θα συλλαμβανόταν, δε θα σταυρωνόταν, δε θα ανασταινόταν – μια πράξη, επιπλέον, που ήταν ήδη γνωστή, προτού πραγματωθεί, στον Ιησού – έτσι ο Ιούδας έγινε ο αποδιοπομπαίος τράγος του Χριστιανισμού, χωρίς το σφάλμα του να του συγχωρηθεί ποτέ, αμαρτωλός και καταραμένος εις τον αιώνα τον άπαντα. Το νέο βιβλίο της Ρέας Γαλανάκη με τράβηξε λοιπόν αρχικά γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο. ‘’Ο Ιούδας, έτσι όπως τον έπλαθε ανά τους αιώνες η χριστιανική φαντασία, απορρόφησε σιγά σιγά όλα τα αρχετυπικά αμαρτήματα, ώστε να αποτελέσει ένα υπερεθνικό, και μαζί διαχρονικό πρότυπο του κακού, ένα σύμβολο της απόλυτης αμαρτίας’’ γράφει η συγγραφέας. Η οποία στήνει την ιστορία της με φόντο το έθιμο του καψίματος του Ιούδα σ’ ένα χωριό στην Κρήτη, όπου μια νεαρή ελληνοεβραία δασκάλα πηγαίνει για να διδάξει, με πραγματικό σκοπό της όμως να ανακαλύψει γιατί η μάνα της, προτού πεθάνει, πρόφερε μόνο το όνομα αυτού ακριβώς του χωριού. Το μυστικό που θα ανακαλύψει εκεί έχει να κάνει με την οικογενειακή της ιστορία και στη βάση του κρύβεται ένα αμάρτημα που συνδέει τον βιβλικό Ιούδα με τον τραγικό Οιδίποδα. Ταυτόχρονα η ηρωίδα συναντάει εκεί και την ολόδική της μοίρα, καθώς ο έρωτάς της για ένα ντόπιο βοσκό θα έχει απρόσμενες συνέπειες γι’ αυτόν και για την ίδια. Η Ρέα Γαλανάκη δεν είναι φυσικά μια τυχαία συγγραφέας και το βιβλίο της είναι, σε γενικές γραμμές, ενδιαφέρον και καλογραμμένο. Οι διαρκείς, ωστόσο, επαναλήψεις του μύθου του Ιούδα-Οιδίποδα (σε διάφορες παραλλαγές) προσωπικά με κούρασαν, ενώ κάποια άλλα σημεία μου φάνηκαν κάπως ‘’εύκολα’’ μυθοπλαστικά. Στα συν του βιβλίου, πέρα από την πρωτοτυπία του θέματος, και η πιστή αναπαράσταση μιας κρητικής ορεινής κοινωνίας κλεισμένης στον εαυτό της, φοβικής και βίαιης. Μαρία Τσουκανά

Άρτεμις Στασινοπούλου-Φρύζη Ο Αγνοούμενος Κ. Μ. Ζαχαράκης, 2009 Ο «Αγνοούμενος» της φιλολόγου Άρτεμις Στασινοπούλου-Φρυζή είναι ένα έργο για τα γεγονότα της Κύπρου το 1974. Ανήκει στο κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας που σταδιακά ανακαλύπτει τη συγκεκριμένη θλιβερή περίοδο της ιστορίας μας- θυμίζω το «Κόκκινο στην Πράσινη γραμμή» του Βασίλη Γκουρογιάννη, που ακούστηκε πολύ τη χρονιά που πέρασε. Ο «Αγνοούμενος» πάντως δύσκολα θα χαρακτηριζόταν αμιγώς μυθιστόρημα, θα έλεγα ότι τα στοιχεία μυθοπλασίας σε μεγάλο βαθμό απουσιάζουν. Είναι περισσότερο ένα δοκίμιο και ένας στοχασμός της συγγραφέως πάνω στην ατελή ανθρώπινη φύση. Κεντρικός χαρακτήρας είναι ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ένας νέος που φτάνει στην Κύπρο την ημέρα της εισβολής του Αττίλα. Ο Ευαγόρας αιχμαλωτίζεται κατά τη διάρκεια του πολέμου και τελικά καταφέρνει να γλιτώσει με ψεύτικη ταυτότητα. Σημειώνω ότι ο ήρωας φέρει το όνομα του

δεκαοχτάχρονου μαχητή της ΕΟΚΑ που το 1957 εκτελέστηκε από τους Άγγλους. Κομβική ιδέα του βιβλίου και επαναλαμβανόμενο μοτίβο είναι η «Εσχάτη», που συμβολίζει πολλά: από την εσχάτη των ποινών, μέχρι την εσχάτη προδοσία και την εσχάτη του κόσμου. Ο «Αγνοούμενος» δεν είναι ένα εύκολο βιβλίο. Ο έντονα ποιητικός λόγος του, σε συνδυασμό με τις πολυεπίπεδες, αφηρημένες περιγραφές και τους περίτεχνους συμβολισμούς που χρησιμοποιεί η Στασινοπούλου, θα αποθαρρύνουν οποιονδήποτε αναζητά να διαβάζει κάτι ανάλαφρο πριν κοιμηθεί. Για όποιον η φιλοσοφία είναι το στοιχείο του όμως, θ’ ανακαλύψει στις σελίδες του μικρούς θησαυρούς. Γιάννης Πλιώτας

Δαββέτας Νίκος «Η εβραία νύφη» Κέδρος 2009 Πόσο μπορεί το παρελθόν να μας στοιχειώσει; Αν δεν είναι το δικό μας παρελθόν και είναι των γονιών μας; Μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε τη ζωή μας αν μάθουμε κάποιες πικρές αλήθειες για τους

ανθρώπους που θα έπρεπε να είναι πρότυπα για μας; Το μυθιστόρημα του Νίκου Δαββέτα μας ταξιδεύει στα πιο άσχημα χρόνια του 20ου αιώνα, που έμελλε να αλλάξουν την πορεία πολλών ανθρώπων. Μας οδηγεί στο να σκεφτούμε πράγματα που σε άλλες περιπτώσεις ίσως να μη μας απασχολούσαν. Υπάρχει τιμωρία γι’ αυτούς που έκαναν κακό; Ή μήπως η ζωή τους συνεχίζεται μετά από τις αποτρόπαιες πράξεις τους; Και αν, συνεχίζουν, οι δικοί τους άνθρωποι τι σκέφτονται; Τους συγχωρούν; Με την τέχνη να κατέχει σημαντικό ρόλο, αυτό το βιβλίο μας δείχνει πόσο μακριά μπορεί αν φτάσει κάποιος για να εξιλεωθεί, ακόμα και αν δεν έχει κάνει ο ίδιος κάτι. Με γρήγορη αφήγηση η σύγχρονη ιστορία περνάει μέσα από τις σελίδες του καινούργιου μυθιστορήματος του Νίκου Δαβέττα. Μαρία Γεωργοπούλου

να τον ενισχύσουν. Με ικανότητα βάρδου, περασμένων εποχών, ο συγγραφέας καταφέρνει να δημιουργήσει ιστορίες σύντομες σε έκταση και με γρήγορο ρυθμό, που ωθούν τους αναγνώστες να περάσουν σε έναν κόσμο στον οποίο όλα τα τέρατα που μας τρόμαζαν στην παιδική μας ηλικία και τα οποία αποδεικνύονταν σκιές, γίνονται πραγματικότητα. Παρότι, το λογοτεχνικό είδος που αντιπροσωπεύει το βιβλίο, δεν είναι ένα από τα πιο γνωστά ή, ακόμα και αποδεκτά στην χώρα μας, το «Στόμα του Διαβόλου» καταφέρνει να αιχμαλωτίσει το αναγνωστικό κοινό από την πρώτη σελίδα και να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον μέχρι το τέλος, αφού όλες οι ιστορίες είναι ιδιαίτερες. Πρόκειται για ένα βιβλίο, το οποίο θα το λατρέψουν όχι μόνο οι αναγνώστες της λογοτεχνίας του τρόμου και του φανταστικού, αλλά και όλοι εκείνοι που απολαμβάνουν τις καλές τρομακτικές ιστορίες. Όλοι, βέβαια, θα αναρωτηθούν: Πράγματι οι ιστορίες αυτές βρίσκονται μόνο στη φαντασία μας; Μαρία Γεωργοπούλου

Το στόμα του Διαβόλου Αντώνης Κρυσίλας Πλατύπους, 2009 Πόσες φορές έχουμε όλοι μας βρεθεί σε μία παρέα και αποφασίζουμε να διηγηθούμε τρομακτικές ιστορίες; Μόλις οι αφηγήσεις τελειώνουν και τα φώτα ανάβουν ξανά, ο φόβος περνάει. Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει με το βιβλίο του Αντώνη Κρυσίλα. Ιστορίες φτιαγμένες από τους χειρότερους φόβους μας, με μοναδικό στόχο,

Ο Λέκγουελ και οι ξεχασμένοι θεοί Κωνσταντίνος Μίσσιος Διόπτρα, 2009 Καμιά σχέση με το Χρόνη Μίσσιο; Μπα. Μετά την εξαιρετική συλλογή διηγημάτων Η νύχτα της λευκής Πα-

παρούνας μπορούμε πια και τους ξεχωρίζουμε χωρίς πρόβλημα. Το δεύτερο αυτό βιβλίο του Κωνσταντίνου ανήκει στο φάνταζι κι είναι κυριολεκτικά ένα λογοτέχνημα. Έχει καταπληκτική γλώσσα, απίθανη ατμόσφαιρα, αληθοφανείς χαρακτήρες με πραγματικά κίνητρα (πράγμα σπάνιο στην ελληνική λογοτεχνία γενικώς κι όχι μόνο τη φανταστική) κι ωραίες, πρωτότυπες ιδέες, κάποιες από τις οποίες είναι κρίμα που δε χρειάζεται να αναπτυχθούν περισσότερο. Το κομμάτι της περιπλάνησης μέσα στο Κόκκινο Δάσος και το Δάσος του Ύπνου είναι μια μαγευτική περιπέτεια, που θα μπορούσε (κι ας με λυντσάρετε για ιεροσυλία) να συγκριθεί με κείμενα του Ρόμπερτ Χάουαρντ. Η συνάντηση με το δαίμονα είναι τόσο τρομακτική που πραγματικά δένει κόμπο το στομάχι. Οι περιγραφές της μαγείας είναι ονειρικές κι αφήνουν το κεφάλι του αναγνώστη γεμάτο με κουδουνάκια και φώτα. Οι χαρακτήρες είναι σκιαγραφημένοι όχι αδρά αλλά ούτε και με εξουθενωτική λεπτομέρεια κι αυτό κάνει τον αναγνώστη να μπει πίσω από τη μάσκα του καθενός τους και να ψυχανεμιστεί περισσότερο παρά να καταλάβει συνειδητά το γιατί πράττουν αυτά που πράττουν. Τα μειονεκτήματά του; Μικρές ατέλειες στη γραφή, που περιορίζονται στο πρώτο τέταρτο του βιβλίου. Η απουσία κάποιου δηλωτικού της οπτικής γωνίας κάποιες φορές προκαλεί προσωρινή σύγχυση. «Εισαγωγές» εξωτικών αντικειμένων από τη μέση του βιβλίου και μετά εντείνουν την αίσθηση της σταδιακής ανάπτυξης του κόσμου τόσο μέσα στο μυαλό του συγγραφέα όσο και στο χαρτί. Υπάρχει επίσης μια κάποια ανισότητα στη δομή του βιβλίου. Το πρώτο μισό είναι «μοντέρνα» γραμμένο, ακολουθώντας την ζωή του Λέκγουελ ως σκλάβου ερωτικού συντρόφου. Το κομμάτι που περιγράφει τις περιπλανήσεις του έχει ελαφρά συγκεχυμένο ύφος, αν και αυτό τονίζει τη φάση αναζήτησης (εσωτερικής και εξωτερικής) του ήρωα. Και το τέλος εξελίσσεται σε μια καθαρόαιμη «κλασσική» περιπέτεια. Τελικά, ο Λέκγουελ ανήκει στα πέντε καλύτερα ελληνικά βιβλία φαντασίας. Κι αυτό στο στόμα κάποιου που έχει διαβάσει πολύ ελληνικό φανταστικό κι αρκετό ξένο, αποτελεί σαφή πρόταση προς ανάγνωση. Ευθυμία Δεσποτάκη

bookmarks

νέα νέα νέα

pages 24_25

Με μια ιδιαίτερα ενθαρρυντική κίνηση για τη σχέση ‘’λογοτεχνίας και νέων τεχνολογιών” ‘’εγκαινίασε’’ τον καινούριο χρόνο το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), το οποίο δίνει τον λόγο σε νέους συγγραφείς, με στόχο τη δημιουργία ενός φυτώριου ιδεών και απόψεων της νεότερης γενιάς που έχει άμεση επαφή με την μπλογκόσφαιρα. Οι συγγραφείς καλούνται να γράψουν στο ιστολόγιο του ΕΚΕΒΙ (http://ekebi.wordpress. com/) κείμενα που αφορούν το έργο τους, διατυπωμένες απόψεις γύρω από τη λογοτεχνία αλλά και την επικαιρότητα, ματιές στο παρόν και το παρελθόν της νεοελληνικής γραμματείας, προσωπικές αποτιμήσεις, σχόλια ή και σημειωματάριο δοκιμής για την εν προόδω δουλειά τους.Την αρχή έκανε η πεζογράφος και μεταφράστρια Αργυρώ Μαντόγλου, η οποία έγραψε τα πρώτα της κείμενα στο ιστολόγιο στις 4 Ιανουαρίου 2010. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν, αναλόγως, λογοτέχνες που διαθέτουν μεγάλη εμπειρία στη χρήση του Διαδικτύου με δικές τους προσωπικές ιστοσελίδες, δημοσιεύσεις σε ηλεκτρονικά περιοδικά, χρήση ιστολογίων (blogs) κ.ά. Αυτό το διάστημα και μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου “ποστάρει” ο Δημήτρης Αθηνάκης (18/1-1/2), ενώ θα ακολουθήσουν η Αμάντα Μιχαλοπούλου (1/2-15/2), ο Δημήτρης Σωτάκης (15/2-1/3) και άλλοι.

από τη Μαρία Μπακοπούλου Με βραβεία που αφορούν τη * λογοτεχνία έκλεισε το 2009. Λίγες μέ-

Η Ακαδημία Αθηνών *έδωσε, επίσης, τα δικά της βραβεία για

ρες πριν εγκαινιάσουμε τη νέα χρονιά, η Διεύθυνση Γραμμάτων της Γενικής Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού ανακοίνωσε τους νικητές των Κρατικών βραβείων λογοτεχνίας με επικεφαλής της λίστα το Νάνο Βαλαωρίτη, στον οποίο απενεμήθη το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Το βραβείο ποίησης έλαβε ο Λευτέρης Πούλιος ενώ το βραβείο Λογοτεχνίας ο Γιάννης Ατζακάς για το βιβλίο του ‘’Θολός βυθός’’. Το Βραβείο Περιοδικού απενεμήθη κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στα περιοδικά “Πόρφυρας” και “Εντευκτήριο” για την συμβολή τους στην προβολή και διάδοση της ελληνικής λογοτεχνίας ενώ το Βραβείο Διηγήματος έλαβαν ομόφωνα εξ ημισείας ο Τόλης Νικηφόρου για το έργο του με τίτλο “Ο δρόμος για την Ουρανούπολη”, εκδόσεις Νεφέλη και ο Αργύρης Χιόνης για το έργο του “Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες”, εκδόσεις Κίχλη. Τέλος, το βραβείο Δοκιμίου Κριτικής απενεμήθη κατά πλειοψηφία στον Χρίστο Ρουμελιωτάκη για το έργο του “Ασκήσεις αυτογνωσίας”, εκδόσεις Τυπωθήτω ενώ το βραβείο Χρονικού Μαρτυρίας απονέμεται ομόφωνα στην Αλεξάνδρα Δ. Ιωαννίδου για το έργο της “Υπόθεση Γκράνιν : Η λογοτεχνική κριτική στο εδώλιο - : Η δίκη της “Επιθεώρησης τέχνης” το 1959 και η απολογία του Κώστα Κουλουφάκου”, εκδόσεις Καστανιώτης.

όσους διέπρεψαν στις θετικές επιστήμες και τον πολιτισμό. Ενδεικτικά να αναφέρουμε το Βραβείο αφηγηματικού πεζού λόγου στον Χρήστο Χρυσόπουλο για το μυθιστόρημά του «Η Λονδρέζικη μέρα της Λώρας Τζάκσον», το βραβείο ποιήσεως στον κ. Κώστα Παπαγεωργίου για το σύνολο του ποιητικού του έργου αλλά και το βραβείο δοκιμίου στον Γιάννη Δάλλα, για το βιβλίο του «Σολωμός και Κάλβος». Βραβείο παιδικής λογοτεχνίας έλαβε ο Πέτρος Τατσόπουλος για το βιβλίο του «Ο Σίσυφος στο μπαλκόνι» ενώ βραβείο ποιήσεως ο Γιάννης Κοντός, για το σύνολο του ποιητικού του έργου.

Οσα χρόνια κι αν περάσουν, όσα έργα για την αιώνια Διαμάχη του Καλού και του κακού αλλά και για την επιρροή του Διαβόλου στην ανθρώπινη φύση κι αν γραφτούν, φαίνεται πως ο ‘’Φαουστ’’ του Γκαίτε θα αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους σκηνοθέτες ανά τον κόσμο. Ο Γερμανός δημιουργός Οσκαρ Ρολερ έχει ξεκινήσει αυτή τη φορά γυρίσματα για την έκτη κατά σειρά μεταφορά του περίφημου έργου στον κινηματογράφο (η πρώτη χρονολογείται το 1926). Το ρόλο του Μεφιστοφελή θα παίξει ο σύγχρονος Γερμανός ηθοποιός Μπριτζ Μπλάιμπτροι.

Στον Κολμ Τοιμπιν και το πρόσφατο βιβλίο του ‘’Μπρούκλυν’’ απενεμήθη τελικά το βραβείο Λογοτεχνίας Costa, ένα από τα πιο σημαντικά βρα-

*

*

βεία λογοτεχνίας στη Μεγάλη Βρετανία. Οι κριτές περιέγραψαν το έργο του Τόιμπιν ‘’μια πολύ καλά ειδωμένη ιστορία αγάπης και απώλειας αλλά και ως ένα ήρεμο και συγκλονιστικό ταυτόχρονα βιβλίο’’. Τον συγγραφέα τον γνωρίσαμε ακόμα περισσότερο στην Ελλάδα με το έργο-βιογραφία στην ουσία του Χένρι Τζέιμς πριν από μερικά χρόνια.

Εναμισι χρόνο μετά το θάνατό του πατέρα του, τον Αύγουστο του 2008, ο Ιγκνατ Σολζενίτσιν επιχειρεί να ‘’βάλει’’ τα πράγματα στη θέση τους όσον αφορά την εικόνα του Αλεξάντερ Σολζενίτσιν στον δυτικό κόσμο. Οπως αποκάλυψε σε πρόσφατη συνέντευξή του στους Times : Υπάρχει μια σύγχυση ανάμεσα στην εικόνα που παρουσίαζε προς τα έξω ο πατέρας μου λόγω του έργου και σε αυτό που ήταν πραγματικά, τονίζει ο Ιγκνατ, ο οποίος είναι πιανίστας και μαέστρος. Ωστόσο, θεωρεί ότι μεγάλο μερίδιο ευθύνης για το ότι παρουσιάζονταν ως ‘’θυμωμένος και πικραμένος προφήτης’’ ανήκει και στον ίδιο : Ο οξύς πολιτικός τόνος του στην περίφημη ομιλία του στο Χάρβαρντ το 1978, απόρροια του περιβάλλοντος από το οποίο προέρχονταν, δεν ήταν συμβατός με μια τυπική δυτική διάλεξη’’.

*

*

παλιά παλιά παλιότερα Μπορεί στιγμές στιγμές να γίνει βαρετή ή αφόρητη. Στην πρώτη περίπτωση συζητάμε για ένα μέτριο καλλιτεχνικά βιβλίο, στη δεύτερη για ένα αριστούργημα. Γιατί το να μετουσιώσεις την απόγνωση που νιώθουμε μπροστά στα άλυτα φιλοσοφικά ερωτήματα σε τέχνη που μιλά βαθιά και ανθρώπινα, είναι τελικά ένας σκοπός ανώτερος μεν, ουσιαστικά πάντα άυλος και ανέφικτος, δε. Κατερίνα Μαλακατέ

θημερινότητα μας. Άλλη γλώσσα, φοβερό χιούμορ, χωρίς κλισέ και σοβαροφάνειες, δεν υπακούει σε κανένα συγγραφικό κανόνα και σίγουρα δεν θέλει να χαρακτηριστεί «σοβαρός» λογοτέχνης. Το τέλος της ιστορίας είναι μια κάθαρση για όλους και μια επιστροφή σε μια πραγματικότητα ανεπαίσθητα καλύτερη. Ποδανά πάντα. Δημήτρης Γκιούλος

Λένος Χρηστίδης Λοστρέ Καστανιώτης, 2003

Cynthia Freeland Μα είναι αυτό τέχνη; Μτφ.: Μάντυ Αλμπάνη Πλέθρον, 2005

Thomas Bernhard Ξύλευση – ένας ερεθισμός Μτφ. Βασίλης Τομανάς Εξάντας, 1997 O Thomas Bernhard είναι από τους συγγραφείς που αγαπώ. Η «Διόρθωση» θα είναι πάντα σκαλωμένη στη μνήμη μου. Τα δικά του βιβλία, η αντιφατική ζωή και προσωπικότητά του πάντα ήταν ένα αίνιγμα κάπως δυσεπίλυτο και τελικά τόσο οικείο που δεν υπήρχε επιστροφή. Έτσι και με την «Ξύλευση», μια νουβέλα, στατική κι όμως εντελώς ξεσηκωτική. Η πλοκή του έργου διαδραματίζεται όλη σε ένα καλλιτεχνικό δείπνο. Ο αφηγητής και πρωταγωνιστής κάθεται σε μια μπερζέρα κι αναλογίζεται το μίσος του για τον καλλιτεχνικό κόσμο γύρω του, την αυθεντικότητα μιας πρόσφατα αυτόχειρος φίλης του, που ποτέ δεν κατάφερε να γίνει μεγάλη καλλιτέχνις, την αποστροφή του για το δήθεν που τον περιτριγυρίζει. Η βραδιά κρατά σε μάκρος γιατί περιμένουν έναν ηθοποιό, τιμώμενο πρόσωπο του δείπνου να τελειώσει με την παράσταση της Αγριόπαπιας. Το βιβλίο με τον γνωστό μονότονο, αλλά και υποβλητικό τρόπο του Αυστριακού συγγραφέα φέρνει στο τέλος τον αφηγητή σε ένα τρελό δρόμο μέσα στη Βιέννη, όπου συνειδητοποιεί πως αγαπά να μισεί την πόλη του κι αγαπά να μισεί τους ανθρώπους του. Αλλά τελικά είναι ένα με αυτούς, τους ανήκει και του ανήκουν. Η κατάδυση στην ανθρώπινη ψυχή είναι δύσκολη τέχνη.

Καταρχάς είναι πολύ δύσκολο να περιγράψει κανείς τη γραφή του πολυγραφότατου Χρηστίδη, αν δεν έχει διαβάσει κάτι από τον ίδιο. Προσωπικό χιούμορ, ιδιαίτερα μαύρο, κυκλοθυμικό, πάνω σε μια γραφή αυτόματη. Το αποτέλεσμα; Αφηγηματική δεινότητα πολυβόλου. Το “Λοστρέ” μας μεταφέρει στην επαρχιακή πόλη Γ. και σ’ ένα παρεάκι, αποτελούμενο από δύο «διαφορετικούς» φαντάρους, δύο αιώνιους φοιτητές και δύο ντόπιους που θέλουν να ξεφύγουν από την αρρώστια της ελληνικής επαρχίας. Μίγμα εκρηκτικό και ιδανική βάση για το συγγραφέα να ξεχυθεί σαν ορμητικός χείμαρρος και να παρασύρει τα πάντα. Τη βλακεία και την παράνοια του στρατού, την υποκρισία της ελληνικής επαρχίας, και όλους αυτούς που ισοπεδώνουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο την κα-

Είναι δυνατόν να διαβάσεις ένα βιβλίο θεωρίας και κριτικής της σύγχρονης τέχνης σε λίγες ώρες; Η απάντηση είναι ναι. Και όχι απλώς είναι δυνατόν να το διαβάσεις αλλά επιπλέον να το κατανοήσεις και, κυρίως, να το απολαύσεις. Το κύριο χαρακτηριστικό που κάνει το βιβλίο να ξεχωρίζει από άλλα συναφούς θεματικής είναι η πληθώρα παραδειγμάτων που επιστρατεύει η συγγραφέας καθιστώντας έτσι σαφείς έννοιες που πρωτύτερα ίσως να φάνταζαν εξαιρετικά κρυπτογραφημένες. Διλήμματα αισθητικής, ο αιμοδιψής χαρακτήρας της τέχνης, αυθεντικότητα, η σχέση του φύλου με την τέχνη είναι ορισμένα μόνο από τα ζητήματα που περιλαμβάνονται στη μελέτη της Freeland στην οποία χωράνε μεταξύ άλλων οι κήποι των Βερσαλλιών, τα Guerilla Girls, ο Βαν Γκογκ και παραγωγές πολυμεσικής τέχνης. Στέλλα Πεκιαρίδη

bookmarks pages 26_27

Ηλίας Μαγκλίνης Η ανάκριση Κέδρος, 2009

Βασίλης Γκουρογιάννης Κόκκινο στην πράσινη γραμμή Μεταίχμιο, 2009

διαβάζοντας “παράλληλα” Η «ανάκριση» διαβάζεται σε μια ώρα αν είσαι συγκεντρωμένος. Ίσως και σε μια μεγάλη διαδρομή λεωφορείου αν είσαι κάποιος από τους εξαιρετικά γρήγορους βιβλιοφάγους-καταβροχθιστές. Η αλήθεια είναι πως μόλις την τελειώσεις θα ανακουφιστείς, γιατί μόνο ευχάριστα δεν είναι αυτά που γράφονται και μόνο ευχάριστα δεν είναι τα συναισθήματα που σου προκαλεί. Κάποιος νεότερος, θα ξαφνιαστεί με όσα διαβάζει, θα γεμίσει απορίες για τα ΕΑΤ-ΕΣΑ και όλες τις άγνωστες λέξεις/καταστάσεις που περιγράφονται. Η επιβεβαίωση της φθοράς της μόρφωσης και της παιδείας, αλλά και της αμάθειας των ανιστόρητων εννέα δεκάτων των κατοίκων αυτής της χώρας (το μόνο δικαιολογημένο κομμάτι για την έλλειψη γνώσης της ιστορίας είναι οι μετανάστες) είναι δεδομένη. Αυτό που πραγματικά όμως θα έπρεπε να σοκάρει είναι το γεγονός πως υπάρχουν ακόμα και σήμερα παιδιά που δεν έχουν ιδέα όχι μόνο για τον εμφύλιο, που έγινε 65 χρόνια πριν, αλλά ούτε και για τη χούντα, που είναι μια πιο κοντινή μας, χρονικά, περίοδος, έστω κι αν η γνώση που θα μπορούσαν να έχουν θα ήταν δογματική ή και χρωματισμένη από τις γονικές καταβολές. Διαβάζοντας την «ανάκριση», αρκετές φορές το μυαλό μου πήγε στο έτερο βιβλίο που ασχολείται με κάτι ακόμα που το συλλογικό υποσυνείδητο έχει απωθήσει -την εισβολή στην Κύπρο- και δεν είναι άλλο από το «Κόκκινο στην πράσινη γραμμή» του Γκουρογιάννη. Εκεί, οι ενοχές των θυτών και των θυμάτων ανακατεύονται ασταμάτητα. Εδώ, τα θύματα δεν θέλουν καν να θυμούνται, οι ίδιοι οι θύτες δεν θέλουν καν να θυμούνται, κάθε προσπάθεια του παρόντος να εισβάλλει στο ξεχασμένο παρελθόν είναι βίαιη και αδικαιολόγητη. Η σεξουαλική βία κατά πολιτικών κρατουμένων στη διάρκεια της επταετίας δεν αγγίχθηκε και δεν μας αγγίζει. Τα τραύματα, σωματικά και ψυχολογικά, όσων συμμετείχαν στον μικρής διάρκειας πόλεμο στην Κύπρο (που όλοι μας δεν τον έχουμε στο νου σαν πόλεμο, απλά σαν μια εισβολή που έγινε και τελείωσε σημειακά στη γραμμή του χρόνου) δεν μας μεταδόθηκαν. Συγγενείς μας επιστρατεύθηκαν, αλλά ποτέ δεν έφτασαν στην Κύπρο, δεν πόνεσαν για να μας μεταφέρουν όσα μας αφηγούνται οι παππούδες μας (όσοι ακόμα μιλούν γι’ αυτά) για τον εμφύλιο και την κατοχή.

Το βιβλίο του Μαγκλίνη ακολουθεί τον προβοκατόρικο δρόμο του σοκαριστικού, μια γραφή που αντιγράφει και περιγράφει, εν είδει performance, τους ήρωές του. Το σώμα του ήρωα, το σώμα της κόρης του ορίζουν και το σώμα του βιβλίου. Καταφέρνει να σου επιβάλλει μια σαδομαζοχιστική ανάγνωση, και πετυχαίνει τον στόχο του. Εκεί που κοντεύεις να θυμώσεις και να το παρατήσεις, επανέρχεται σε ανθρώπινα όρια και σε καλοπιάνει για να συνεχίσεις. Μόλις τελειώνεις το τελευταίο κεφάλαιο και είσαι έτοιμος να τον πάρεις τηλέφωνο για να τον κράξεις γιατί πολύ απλά γεννήθηκε στο Κονγκό και δεν ένιωσε αυτή την ατμόσφαιρα για την οποία γράφει και ακόμα και τα φοιτητικά του χρόνια τα γέμισε με σπουδές σε Αγγλία και Σκοτία, σου παραθέτει μια εκτενή σημείωση-απάντηση και σε βάζει στη θέση σου εσένα που νόμισες πως επειδή γεννήθηκες, μεγάλωσες και σπούδασες εδώ, νιώθεις και περισσότερα. Αντίθετα, το βιβλίο του Γκουρογιάννη ακολουθεί μια πιο στρωτή μυθιστορηματική οδό. Στις σχεδόν 450 σελίδες του (η «ανάκριση» είναι μια νουβέλα βέβαια που, με “κανονική” σελιδοποίηση, είναι ζήτημα αν θα έφτανε τις 80 σελίδες, παρόλο που τεντώθηκε στις 120 στην παρούσα έκδοση) περιμένεις να φτάσεις στο τέλος στη δικαίωση και ο συγγραφέας καταφέρνει με ένα έξοχο εύρημα να σε αφήσει με ανοιχτό το στόμα. Στα αρνητικά του βιβλίου σίγουρα είναι το γεγονός πως πολλές φορές πλατειάζει, αναλώνεται σε περιγραφές και λεπτομέρειες που είναι παντελώς αδιάφορες και κουράζει. Θα έλεγα πως το δεύτερο μισό του βιβλίου είναι πιο μεστό, πιο σφιχτό και πιο ουσιαστικό (κι εδώ λοιπόν, οι 450 σελίδες θα μπορούσαν να γίνουν άνετα λιγότερες από 400 αλλά σε αντίθεση με την μπιτάτη γραφή του Μαγκλίνη, αυτό συμβαίνει γιατί ο Γκουρογιάννης αδυνατεί να κάνει οικονομία γραφής). Θα διαφωνήσω με τον Νίκο Αραπάκη όταν αναφέρει στο πρώτο τεύχος του Bookmarks πως ο Γκουρογιάννης κινείται σε ρηχά νερά και πως η επιλογή της μυθοπλασίας δεν μας δίνει ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Αντίθετα, πιστεύω πως ακριβώς αυτές οι αναλύσεις και οι περιγραφές της εσωτερικής κατάστασης των ηρώων του βιβλίου είναι που δίνουν ένα σαφές ιστορικό και ανθρώπινο πλαίσιο. Και είναι και οι πλέον ενδιαφέρουσες. Και αν πράγματι «το ζήτημα της Κύπρου, θα

μπορούσε να γίνει η πρώτη ύλη για κάτι πολύ καλύτερο» γιατί δεν έχει γίνει ως τώρα; Εδώ η «Ιστορία» δικαιώνει τον Γκουρογιάννη - τουλάχιστον από την σκοπιά των ελλαδιτών συγγραφέων, καθώς προσωπικά δεν έχω καμία γνώση της αντίστοιχης κυπριακής λογοτεχνίας. Η αναμόχλευση παθών, γεγονότων και ιστοριών που «καίνε», συνήθως, αποφεύγεται, η Ιστορία θυσιάζεται στον βωμό της εθνικής ενότητας και αντιδρούν κυρίως οι -κατά λογικό τεκμήριο- ηττημένοι και τα θύματα όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο (βλέπε την αντίδραση στην αποκαλούμενη soft αποτύπωση του Βούλγαρη στην ταινία «Ψυχή Βαθειά»). Αναπόφευκτα έρχεται στη δική μας μνήμη ο στίχος των Στερεονόβα: «από παιδί αναρωτιόμουν ποιος έχει τη δύναμη, αυτός που χτυπάει ή αυτός που πονάει». Βρίσκω και τα δυο βιβλία εξαιρετικά χρήσιμα, χωρίς κάποιο από τα δυο να με ενθουσίασε όσο το «Παιχνίδι του Ντε Νίρο» που περιγράφει πάλι μια σκοτεινή περίοδο της Ιστορίας στη Μέση Ανατολή. Η γραφή του Μαγκλίνη είναι πιο δυνατή από εκείνη του Γκουρογιάννη, αν και το «Κόκκινο στην πράσινη γραμμή» θα μπορούσε να είναι ένα αριστούργημα σε περίπτωση που είχε επέμβει η λαβίδα ενός αυταρχικού επιμελητή που θα έβαζε τον Γκουρογιάννη να ξαναγράψει μερικά κεφάλαια. Σίγουρα όμως, το ιδιαίτερο βάρος των βιβλίων αυτών θα φανεί μόλις συζητηθούν περισσότερο και, μάλλον, θα γίνουν σημεία αναφοράς για ό,τι γραφτεί από δω και πέρα για τα δυο ευαίσθητα θέματα που πραγματεύονται. Νεκτάριος Λαμπρόπουλος

):(

bookmarks

άποψη

pages 28_29

από την Ευαγγελία Σολωμού

1

Έντουαρντ Λιμόνοφ Ένας Ρώσος ποιητής προτιμά τους μεγάλους νέγρους : fuck off, America Μτφ. Ευδοκία Παπαγκίκα Aquarius, 1986 Το 1974, ο Λιμόνοφ, διωγμένος από την πρώην Σοβιετική Ένωση, καταφθάνει στην Νέα Υόρκη. Πριν, υποχρεωνόταν να γράφει ποιήματα για το κουμμουνιστικό καθεστώς۠ τώρα, στέκεται στις ουρές των ανέργων, σε μια καπιταλιστική Αμερική που μόνο φιλόξενη δεν φαντάζει. Λίγη αξιοπρέπεια είναι ό,τι αναζητά μέσα από τις αμφισεξουαλικές του αναζητήσεις, τη συναναστροφή του με τύπους του περιθωρίου, τις καταδύσεις του στο βασανιστικό πάθος που νιώθει για τη πρώην γυναίκα του. Στο αυτοβιογραφικό τούτο μυθιστόρημα, ο Λιμόνοφ φτύνει κατάμουτρα τα δύο συστήματα εξουσίας με μια αμεσότητα που συγκλονίζει, ενίοτε σοκάρει, τον αναγνώστη. Κυνικός, αλλά συνάμα σπαραχτικός, συγκινεί χωρίς να εκβιάζει συναισθηματισμούς. Όταν πρωτοδιάβασα αυτό το βιβλίο, που για μένα, πέρα από ύμνο της άρνησης προς κάθε μορφή εξουσίας, συνιστά μια κραυγή για την ιδιαιτερότητα του Είναι σε μια κοινωνία που καθημερινά βρίσκει χίλιους τρόπους να σε απορρίψει, δεν μπορούσα να προβλέψω την κατάληξη του συγγραφέα. Επιστρέφοντας στη Ρωσία, ο Λιμόνοφ ίδρυσε το Εθνικό Κόμμα των Μπολσεβίκων, που έχει κατηγορηθεί ουκ ολίγες φορές για βίαιες πρακτικές και ακροδεξιές πεποιθήσεις. Στενάχωρο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αναιρεί την αξία του βιβλίου.

Φρανκ Παβλόφ Το καφέ κράτος Μτφ. Ερμιόνη Σακελλαροπούλου Λιβάνης, 2002

2

Ένα καινούριο, ολοκληρωτικό καθεστώς αρχίζει να απλώνει τους ιστούς του πάνω από τη ζωή του ήρωα και του φίλου του, Τσάρλι. Ούτε οι ίδιοι δεν πρόλαβαν να καταλάβουν πότε έγινε η μετάβαση σε αυτή τη νέα, μυστηριώδη κυβέρνηση. Η απαγόρευση όλων των κατοικίδιων που δεν έχουν καφέ χρώμα είναι το πρώτο βήμα. Όταν ο Τσάρλι κυνηγηθεί επειδή στο παρελθόν είχε ένα μαύρο σκύλο, ο ήρωας μας νιώθει την απειλή του αόρατου εχθρού να τον πλησιάζει ασφυκτικά. Οι πανταχού παρόντες καταδότες, η εξουσία που ποτέ δεν κατονομάζεται, ο φόβος του ανθρώπου μπροστά στο άγνωστο είναι οι άξονες πάνω στους οποίους στήνει την ιστορία του ο Παβλόφ. Αν και σαφώς επηρεασμένος από τον Κάφκα και τον Όργουελ, καταφέρνει να αφήσει την δική του λογοτεχνική σφραγίδα στη μικρή τούτη αλληγορία, θίγοντας ένα θέμα που με την εισβολή των συστημάτων παρακολούθησης στη ζωή μας είναι επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε. Αξίζει να αναζητήσει κανείς και το μικρού μήκους animation του Serge Avedikian Un beau matin , που έχει βασιστεί στο βιβλίο.

Λούντβιχ Βατσούλικ Ινδικά Χοιρίδια Μτφ. Ανδρέας Τσάκαλης Λέσχη του Βιβλίου, 1990

3

Ο Βάσεκ, υπάλληλος της Κρατικής Τράπεζας, είναι ο πρωταγωνιστής της σκοτεινής τούτης ιστορίας του Βατσούλικ. Άβουλος στη δουλειά του, τυραννικός στο σπίτι του, με τα παιδιά και τα ινδικά τους χοιρίδια. Γιατί όπως εύστοχα σημειώνει ο συγγραφέας από τις πρώτες κιόλας σελίδες του βιβλίου «Αυτός που όλον τον καιρό αισθανόταν σαν σκυλί, απ’ τη μέρα που του δωρίσαμε κάποιο σκύλο, έχει ποιον να διατάζει και ποιον να κλωτσά.» Όταν κάποιος υπάλληλος της τράπεζας κάνει λόγο για μια παράλληλη, αινιγματική κυκλοφορία χρήματος, ο Βάσεκ θα προσπαθήσει να ξετυλίξει το κουβάρι του μυστηρίου, σε μια αναζήτηση που μάλλον περισσότερα ερωτήματα του δημιουργεί παρά του δίνει απαντήσεις. Ο συγγραφέας, πέρα από μέγας γνώστης της ανθρώπινης συμπεριφοράς, είναι ένας εξαίρετος αφηγητής. Ο ήρωας διακόπτει την πρωτοπρόσωπη εξιστόρηση του για να αποταθεί στον αναγνώστη, ακριβώς στα σημεία που θα θέλαμε να μας απευθύνει το λόγο. Και συνάμα μία τριτοπρόσωπη αφήγηση άκρως λειτουργική που, ενώ παροδικά δίνει την αίσθηση της αποστασιοποίησης, εν τέλει εντείνει τα συναισθήματα που βιώνει ο Βάσεκ –και μαζί του ο αναγνώστης- όταν έρχεται αντιμέτωπος με σοκαριστικές καταστάσεις. Περισσότερο από την καφκική ατμόσφαιρα του βιβλίου, ποτισμένη με περίσσιες δόσεις κυνισμού, τον αναγνώστη κλονίζει η αίσθηση μιας υπόγειας βίας, που τη νιώθει να αναπνέει κάτω από τις λέξεις του βιβλίου, χωρίς να μπορεί να την δει ή να εντοπίσει την πηγή της. Γραμμένο το 1970, μετά την εισβολή των Σοβιετικών στην Τσεχοσλοβακία, το μυθιστόρημα του Βατσούλικ αποτυπώνει με μοναδικό τρόπο την καταρράκωση του ανθρώπου από οποιαδήποτε εξουσία τον καταδυνα-

Τρία βιβλία για τον άνθρωπο και την εξουσία

1

2 3

bookmarks pages 30_31

Salonica 2010 Στα προηγούμενα τεύχη μιλήσαμε για διάφορα πράγματα που τα ίδια τα μέλη του BookCrossing έχουν προσθέσει στη βασική ιδέα της απελευθέρωσης των βιβλίων. Όλα αυτά κάνουν την περιπέτεια του BookCrossing ακόμη πιο ενδιαφέρουσα και διασκεδαστική. Όμως η μεγαλύτερη δραστηριότητα της ελληνικής κοινότητας είναι σαφώς τα ετήσια συνέδρια. Ξεκινώντας από το 2006, η Ελλάδα έχει το δικό της συνέδριο BookCrossing. Παίρνοντας το θεσμό που ξεκίνησε από το εξωτερικό και δίνοντάς του ελληνικό χρώμα, τα συνέδρια είναι η καλύτερη ευκαιρία να βρεθούμε και να γνωρίσουμε τα πραγματικά πρόσωπα πίσω από τις online περσόνες μας. Η Θεσσαλονίκη ήταν η πρώτη πόλη που φιλοξένησε το συνέδριο, το καλοκαίρι του 2006. Ακολούθησαν κατά σειρά η Αθήνα με το “Συμπόσιο” τον Απρίλη του 2007, τα Χανιά με τη “Μάζωξη” το Μάη του 2008 και η Λάρισα με το “Αντάμωμα” τον Απρίλη που μας πέρασε. Οι πιο δυνατές bookcrossικά πόλεις πέρασαν όλες σαν ανάδοχες πόλεις του συνεδρίου. Έτσι, το 2010 η Θεσσαλονίκη γίνεται ξανά η “πρωτεύουσα” του ελληνικού BookCrossing και περιμένει μέλη της κοινότητας από ολόκληρη την Ελλάδα και το εξωτερικό να γεμίσουν την πόλη με βιβλία! Για 4 ημέρες λοιπόν, ο παλμός των βιβλιοαπελευθερωτών θα χτυπάει στη Θεσσαλονίκη, στο “Demek” Συνέδριό της. Τα μέλη και οι φίλοι του BookCrossing μαζεύονται, πίνουν και τρώνε πολύ, τριγυρνούν και γνωρίζουν την πόλη που τους φιλοξενεί, συναντούν συγγραφείς (όπως η Σώτη Τριανταφύλλου, ο Αλέξης Σταμάτης, ο Λένος Χρηστίδης, ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης και πολλοί άλλοι στα προηγούμενα συνέδρια) και συζητάνε μαζί τους, γεμίζουν την πόλη με βιβλία και συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες. Φυσικά, πάντα υπάρχουν και εκπλήξεις για τους επισκέπτες, με πιο αξιομνημόνευτες τη μικρού μήκους ταινία των Αθηναίων bookcrossers “Προηγείται το Αίμα” και τον Καραγκιόζη να κάνει BookCrossing στα Χανιά. Ήδη οι συμμετοχές για το 5ο Ελληνικό Συνέδριο της Θεσσαλονίκης, που θα γίνει στις 21-24 Μαΐου, είναι ανοιχτές μέσω του site της διοργάνωσης (www. bookcrossers.gr), στο οποίο θα βρείτε και όλες τις πληροφορίες που αφορούν το συνέδριο αλλά και την πόλη της Θεσσαλονίκης. Εγγραφείτε λοιπόν και ελάτε να περάσουμε καλά!

bookcrossing! από τον Γιάννη Σαχανίδη/ZlatkoGR

προτάσεις από το περιοδικό >>>> ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ:

ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ

Ποίημα από τη συλλογή «Χωρικά», Εκδόσεις Νεφέλη, 2007

Η Άτροπος των Ημερών Τότε απλώθηκε ο λόγος σαν ιστός και παγιδεύτηκε στο κέντρο του ο χώρος, προσμένοντας την αδηφάγο αράχνη. Εκείνη δρασκέλισε το νεύρο του πράσινου φύλλου, εκεί όπου διάφανο φώλιαζε το νερό, με πόδια εμπρός και πόδια πίσω ισορροπώντας, σέρνοντας και προσθέτοντας το βδελυρό ένδυμά της, ξεκίνησε από τον ίσκιο του λόγου, κατεβαίνοντας στη μεριά μας, μια κι εμείς ορίζουμε τις διαστάσεις του χώρου και ο χώρος υφαίνει το σχήμα του γύρω από εμάς, μια κι εμείς είμαστε ο ίδιος ο χώρος και ο χώρος υπάρχει στον χώρο χάρη σ’ εμάς.

ΕΛΕΝΑ ΠΟΛΥΓΕΝΗ Γράμματα σε μαυροπίνακα Εκδόσεις Δωδώνη, 2009

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΟΥΡΑΜΑΝΗΣ Ψηλότερα ένα καρδιογράφημα Εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2009

Χωρισμός

*

Η σκέψη μου προχωρά πολλές φορές πιο πέρα από τη θέλησή μου / Ψάχνοντας για ξεχασμένα σινιάλα στο / Βάθος του μυαλού μου / Που μου δείχνουν / Ένα δρόμο κλεισμένο…

Ετσι όπως κοιτάς από την παρούσα ηλικία τον / χρόνο πίσω και σε νιώθεις / έτσι η ψυχή εκτινάσσεται στο τέλος του κόσμου / και νιώθει τον χρόνο πίσω στους αιώνες / Να το συλλάβεις δεν μπορείς, μονάχα να το / φανταστείς / με τα άυλα που σου έδωσε ο κόσμος / Πνεύμα και αέρινο μολύβι και χαρτί και μάτια / και χέρια να αποκαλείται τούτη η στιγμή

+

το παιχνίδι της

γραφής

Θέλεις να δημοσιευθεί η δική σου εκδοχή;

Η ιδέα ήρθε μετά από αλλεπάλληλες συζητήσεις μεταξύ συντακτών και φίλων. Πώς

θα φέρουμε, πέρα από το αναγνωστικό κοινό, κόσμο που γράφει και θέλει να δοκιμάσει τις δυνάμεις του, κοντά στο Bookmarks; Ανάμεσα στις εισηγήσεις και τις προτάσεις αποφασίσαμε να κάνουμε μια σύν-

θεση: Να γραφτεί ένα συλλογικό έργο απ’ τους αναγνώστες! Γνωρίζουμε εξ αρχής πως αυτό εμπεριέχει ένα ρίσκο αλλά κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως έχει και τη μαγεία του.

Κάθε δυο εβδομάδες, θα έχετε την ευκαιρία να συνεχίσετε εσείς τη νουβέλα την αρχή της οποίας έγραψε ο γνωστός συγγραφέας Νίκος

Παναγιωτόπουλος (αν κάποιος δεν έχει διαβάσει το “Γονίδιο της Αμ-

φιβολίας” ίσως είναι το πρώτο βιβλίο που θα έπρεπε να προμηθευτεί).

Ξεκινώντας από σήμερα, μπορείτε να στείλετε τη δική σας εκδοχή για τη συνέχεια σε ένα κείμενο που θα κυμαίνεται γύρω στις 400 λέξεις. Έτσι, για το τέταρτο μέρος της ιστορίας μας, θα περιμένουμε τα κείμενά σας

ως τις 20 Φεβρουαρίου. Κάθε φορά θα δημοσιεύουμε την επιλεγμένη εκδοχή από τη συντακτική ομάδα και τον Νίκο Παναγιωτόπουλο, την οποία θα βραβεύουμε με

αρκετά βιβλία που μας προσφέρουν οι Εκδοτικοί Οίκοι με τους οποίους συνεργαζόμαστε - γιατί ένας καλός συγγραφέας πρέπει να είναι πρώτα ένας καλός αναγνώστης. Μόλις η ιστορία μας ολοκληρωθεί, θα εκδοθεί από τη Χαραμάδα.

Ακονίστε τα... πληκτρολόγιά σας! Στείλτε μας το κείμενό σας στο info@haramada.com

Σε πρώτο πλάνο του Νίκου Παναγιωτόπουλου

Τα χέρια του σε πρώτο πλάνο. Στο φόντο, το νεκρό σώμα που κείτεται στα πόδια του. Είναι εντυπωσιασμένος κι ούτε που θα κάνει τον κόπο να βρει μια πιο σωστή λέξη για να περιγράψει την κατάστασή του. Είναι εντυπωσιασμένος, λοιπόν, κι όχι τόσο από το γεγονός ότι τέτοιαν ώρα εκείνος σκέφτεται με κινηματογραφικούς όρους, αλλά από την τρομερή αποκάλυψη ότι ο θάνατος δεν του προξενεί την παραμικρή εντύπωση˙ κι όχι απλώς ο θάνατος, η αφαίρεση της ζωής, πιο σωστά, το έγκλημα, αν θέλουμε να είμαστε ακριβέστεροι, ο φόνος, εν τοιαύτη περιπτώσει –ναι, ναι, γιατί να μην το παραδεχτεί, δεν έχει κανένα λόγο, μόλις διέπραξε ένα φόνο και είναι εντυπωσιασμένος, σχεδόν εκστατικός, που δεν του φαίνεται δα και κάτι φοβερό. Κοιτάζει τα χέρια του σε πρώτο πλάνο, αλλά του είναι αδύνατον να εστιάσει το βλέμμα στο πτώμα του άντρα που κείτεται στα πόδια του. Του αρκεί η παρηγοριά πως δεν πρόκειται να πάει πουθενά. Εμ, βέβαια, αφού τον σκότωσε! Νιώθει τη γαλήνη να αναβλύζει μέσα του, αργά. Από πού, άραγε; Τη νιώθει να αργοσαλεύει ανάμεσα στα σωθικά του, να απλώνεται ανακουφιστικά, αλλά ανάθεμα κι αν μπορεί να εντοπίσει από πού πηγάζει. Οι ανατομικές του γνώσεις είναι μπερδεμένες, θολές, σίγουρα κάποιο από εκείνα τα παρεξηγημένα όργανα, αμφιταλαντεύεται για κάμποση ώρα μεταξύ σπλήνας και χοληδόχου κύστεως, ενώ δεν θέλει να αποκλείσει το πάγκρεας, χώρια που κάτι έχει διαβάσει για τις αποφασιστικής σημασίας εκκρίσεις των επινεφριδίων. Ω, μα τι σημασία έχει; Καλεί τον εαυτό του να συγκεντρωθεί στα γεγονότα. Και γεγονός είναι πως εκείνος βρίσκεται πεσμένος στα πόδια του. Σημειωτέον πως, ανέκαθεν, τον γοήτευε η αντιστροφή των όρων. Γεγονός είναι πως εκείνος βρίσκεται πεσμένος στα πόδια του, όπως είναι γεγονός και πως, λίγο πριν, ο ίδιος άνθρωπος είχε πέσει στα πόδια του… Εδώ χαμογελάει. Το αίσθημα της γαλήνης, απ’ όπου κι αν πηγάζει, ανακόπτει προς στιγμήν την προέλασή του, θορυβημένο λες από το λογοπαίγνιο. Να, κάτι τέτοια δύσκολα χωράν στο σινεμά. Λίγο πριν είχε πέσει στα πόδια του ικετεύοντας, και τώρα βρίσκεται πεσμένος στα πόδια του, νεκρός. Η ικεσία του δεν έπιασε τόπο. Όχι ικεσία, όμως… Η λέξη ικεσία έχει κάτι το ευγενικό στο άκουσμά της. Όχι ικεσία –σε καμιά περίπτωση. Παρόλον ότι το νόημα της σκηνής που διαδραματίστηκε μισή ώρα νωρίτερα, σ’ ετούτο τον ίδιο ακριβώς χώρο, αποδίδεται σωστά, μοιάζει να λείπει κάτι. Ο τόνος δεν είναι σωστός. Η ατμόσφαιρα. Δεν ήταν ικεσία αυτό. Ήταν παρακάλι. Ζητιανιά ήταν. Δεν του περίσσευαν ψιλά, όμως. Ο Αργυρίου θα ’πρεπε να το περιμένει. Μήπως εκείνος δεν ήταν που τον είχε αποψιλώσει;

η συνεχεια (1):

η συνεχεια (2):

του Λάμπρου Χρόνη

του Δημήτρη Κρεμελιάνη

Το ’πε και το ’κανε ο πούστης! Πού σκατά είχε κρύψει τον σουγιά; Δεν τον είχα ικανό να σκοτώσει ούτε μυρμήγκι κι ο χέστης μου την κάρφωσε την ώρα που τον έφτυσα. Έπρεπε να τον είχα τελειώσει όταν με παρακαλούσε. Έξι μήνες τώρα τον δάνειζα για να παίζει. Έξι ολόκληρους μήνες τσίμπαγε τα φράγκα κι έπαιζε ασταμάτητα. Εννοείται πως τα μισά κέρδη του ήταν δικά μου. Εννοείται πως αν έχανε θα έπρεπε να μου τα επιστρέψει με τόκο. Εννοείται πως αφού μπήκε στο παιχνίδι έπρεπε να παίξει με τους δικούς μου όρους. Και όλα πήγαιναν καλά, μια χαρά! Τους δυο πρώτους μήνες είχαμε βγάλει κι οι δυο από τρία χιλιάρικα. Βέβαια, τα δύο από τα τρία που έβγαλε εκείνος μου τα χρώσταγε, αλλά όπως και να το κάνεις, πήγαινε καλά. Μετά τα σκάτωσε. Πληροφορίες που δεν του βγήκαν, απροσεξία σε συνεργασίες, δυο-τρεις λαμογιές από τους δικούς του, και να, πριν λίγα λεπτά με παρακάλαγε για ακόμα δυο κατοστάρικα, «ψιλά» μου είπε, «μόνο λίγα ψιλά, και θα στα επιστρέψω με το παραπάνω, είναι σιγουράκια, δεν τα ξέρει κανείς». Πόσες φορές είχα ξανακούσει αυτό το παραμύθι με τα σιγουράκια, μόνο εγώ ξέρω. Είχε φτάσει πια να μου χρωστάει δεκάξι χιλιάρικα καθαρά, πέρα από εκείνα που είχε κερδίσει και ξεχρεώσει και άμα βάλουμε και τον τόκο -τον ιδρώτα μου δηλαδή, γιατί είχα μπλέξει με πολλούς μαλάκες σαν και την πάρτη του για να φτάσω να δίνω στους χαμένους να παίζουν για μένα- δεν θα τον έφτανε ούτε ένα εικοσάρικο. Κι όμως, μου την έχωσε στα πλευρά -όχι μία, πρέπει να μου ’ριξε αρκετές απανωτές και μετά καμπόσες στην κοιλιά- ένιωσα ένα μούδιασμα στα χείλη και τα δάχτυλά μου να μυρμηγκιάζουν, κι ύστερα δεν μπορούσα να κρατήσω τα μάτια μου ανοιχτά, δεν μπορούσα ν’ ανασάνω και μόλις μου ’ρθε το αίμα στο στόμα, ένιωσα την αηδία που νιώθεις άμα θες να ξεράσεις. Πήγα να πάρω μια βαθειά ανάσα, γούρλωσα τα μάτια και τσακ, τέλος. Δεν μπορώ να κουνήσω τίποτα, δεν μπορώ να βγάλω φωνή, δεν πονάω, δεν μπορώ να σηκωθώ πάνω να τον γαμήσω τον πούστη που τόλμησε να σηκώσει χέρι στον Αργυρίου, τον ευεργέτη του. Έτσι με έλεγε, ευεργέτη, το αχάριστο καθίκι. Αλλά να δω τώρα τι θα κάνει που μ’ έχει στα πόδια του ακούνητο, να δω πού θα πάει να γλιτώσει ο κερατάς. Τόση ώρα είναι ακίνητος, πού είναι οι μπάτσοι γαμώ την κοινωνία τους, μόνο όταν είναι να μας την πέσουν στη λέσχη ξέρουν να εμφανίζονται για να τσεπώσουν το βιδάνιο. Δεν θα τα βγάλεις πέρα με τον Αργυρίου ρε πούστη Παναγιωτάκη, δεν θα τα βγάλεις πέρα!

Ο Παναγιωτάκης πήρε κάμποσες βαθιές ανάσες. Άραγε οι γείτονες να είχαν ακούσει τα παρακάλια και τον καυγά που προηγήθηκε; Μπορεί να άκουσαν και την κραυγή του Αργυρίου μόλις άρπαξε την πρώτη μαχαιριά. Αλλά η αλήθεια ήταν ότι μες στην αναστάτωση του, δεν κατάλαβε αν ο Αργυρίου όντως φώναξε ή αν αποδέχθηκε αγόγγυστα το μοιραίο. Σταδιακά, καθώς η αδρεναλίνη υποχωρούσε, οι σκέψεις του δολοφόνου καταλάγιαζαν, η λογική άρχιζε ξανά να υπερισχύει. Δεν ήξερε πώς να αντιδράσει. Πρώτη φορά βρισκόταν μπλεγμένος σε τόσο επικίνδυνη κατάσταση. Η ζωή του από το κακό στο χειρότερο. Να έφευγε τώρα τρέχοντας; Πιθανότατα δεν θ’ αργούσαν ν’ ανακαλύψουν τον ψόφιο τοκογλύφο και οι υποψίες θα στρέφονταν πάνω του. Οι λακέδες του Αργυρίου ήξεραν ότι χρωστούσε δεκατρία-δεκατέσσερα χιλιάρικα. Τον είχαν απειλήσει πριν κάτι μέρες. Δεν είχε επιλογές. Έπρεπε να τα παίξει όλα για όλα, όπως τότε που έβαλε τα ρέστα του με δύο εφτάρια. Ζύγισε τις πιθανότητες. Το μαγαζάκι του Αργυρίου ήταν ισόγειο- έξω μαύρη νύχτα. Με λίγη τύχη μόνοι μάρτυρες θα ήταν οι πολυκατοικίες κι η άσφαλτος. Βούτηξε απ’ τις τσέπες του νεκρού ένα κινητό τηλέφωνο, το πορτοφόλι και τα κλειδιά του. Τον τσουβάλιασε όπως-όπως μέσα σε έναν μουσαμά, τον έδεσε και τον στοίβαξε σε μια γωνία. Στο ξύλινο, θεοσκονισμένο πάτωμα είχε μείνει ένας λεκές. Έπεσε για ακόμα μία φορά στα γόνατα και έτριψε μανιωδώς με μια πατσαβούρα τα σανίδια. Σηκώθηκε λαχανιασμένος για να θαυμάσει το αποτέλεσμα: μόνο η σήμανση θα μπορούσε να καταλάβει ότι ήταν αίμα. Και αν κατάφερνε να κερδίσει χρόνο, η σήμανση δεν θα έχωνε τη μύτη της. Έψαξε βιαστικά τα συρτάρια του γραφείου προσέχοντας υποτυπωδώς να μην αφήσει ίχνη. Βρήκε λίγα ψιλά κι ένα μάτσο παλιόχαρτα με τα κολλυβογράμματα του Αργυρίου. Τα παράχωσε στο παντελόνι του και άνοιξε την πόρτα. Η ατμόσφαιρα υγρή, είχε βρέξει νωρίτερα. Σε κάποιο στενό παρακάτω ένα ζευγάρι τσακωνόταν. Ακόμα πιο μακριά κάτι σκυλιά γαύγιζαν με μανία τους εαυτούς τους. Ο Παναγιωτάκης αναρρίγησε ενώ το κρύο δάγκωσε τα χέρια και το πρόσωπό του. Τυλίχτηκε στο μάλλινο σακάκι, πήγε στο σαράβαλο του Αργυρίου και έβαλε μπρος. Το έφερε με την όπισθεν σχεδόν πάνω στην τζαμαρία και άνοιξε το πορτ μπαγκάζ. Κοίταξε δεξιά κι αριστερά όπως κάνουν στις ταινίες, μετά έσυρε αγκομαχώντας το πτώμα και το στρίμωξε ανάμεσα στη ρεζέρβα και μια κούτα βιβλία. Έκλεισε την πόρτα του μαγαζιού, μπήκε στο αμάξι και απομακρύνθηκε βιαστικά. Σταμάτησε αρκετούς δρόμους παρακάτω και έβγαλε τα τεφτέρια του Αργυρίου. Έριξε μια ματιά στα ονόματα και σημείωσε ένα με το δάχτυλό του. Πήρε το κινητό του Αργυρίου. Κάλεσε τον αριθμό. Στην άλλη άκρη της γραμμής μία διστακτική φωνή ψέλλισε «εμπρός;» και ο Παναγιωτάκης απάντησε κάνοντας βραχνή τη φωνή του: «Αργυρίου εδώ».

....Γράψτε και στείλτε μας τη δική σας εκδοχή για τη συνέχεια!

bookmarks

ευπώλητα 3.1-9.1

pages 34_35

*Τα στοιχεία αφορούν όλα τα υποκαταστήματα των αλυσίδων πανελλαδικά, εκτός από τα franchising.

ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ

FNAC Ελληνική

1. ΙΜΙΑ: τα απόρρητα τηλεγραφήματα των Αμερικάνων – Έλλις / Ιγνατίου (Λιβάνης) 2. Γιατί το Βυζάντιο – Ελένη Γλύκατζη-Αρβελερ (Ελληνικά Γράμματα) 3. Μαθηματικά και εξουσία – Φιλή Χριστίνα (Παπασωτηρίου) 4. Ιμαρέτ – Γιάννης Καλπούζος (Μεταίχμιο) 5. Να βλέπεις στον έρωτα, Χόρχε Μπουκάι – Σαλίνας Σίλβια (Opera) 6. Το χαμένο σύμβολο – Dan Brown (Λιβάνης) 7. Στην καρδιά των μουσώνων – Τζούλια Γκρέγκσον (Διόπτρα) 8. Logicomix – Απόστολος Δοξιάδης / Χρίστος Παπαδημητρίου (Ίκαρος) 9. Φωτιές του Ιούδα, στάχτες του Οιδίποδα - Ρέα Γαλανάκη (Καστανιώτης) 10. Ο άγιος αγύρτης – Δημήτρης Καμπουράκης (Πατάκης)

1. Το χαμένο σύμβολο - Dan Brown (Λιβάνης) 2. Όλα σου τα ‘μαθα μα ξέχασα μια λέξη - Δημήτρης Μπουραντάς (Πατάκης) 3. Ο μικρός Νικόλας: το κόκκινο μπαλόνι - Rene Gosciny (Σύγχρονοι Ορίζοντες) 4. Στην καρδιά των μουσώνων - Julia Gregson (Διόπτρα) 5. Logocomix - Δοξιάδης / Παπαδημητρίου (Ίκαρος) 6. Το μυστικό - Rhonda Byrne (Λιβάνης) 7. Δρόμοι της ευτυχίας, ο Κομφούκιος στη ζωή μας - Dan Yu (Κέδρος) 8. Το μουσείο της αθωότητας - Orhan Pamuk (Ωκεανίδα) 9. Το κορίτσι με το τατουάζ - Stieg Larson (Ψυχογιός) 10. Ίμια, τα απόρρητα τηλεγραφήματα - Έλις / Ιγνατίου (Λιβάνης)

1. Άγιος Αγύρτης - Δημήτρης Καμπουράκης (Πατάκης) 2. Ιμαρέτ, στη σκιά του ρολογιού - Γιάννης Καλπούζος (Μεταίχμιο) 3. Όλα σου τα ‘μαθα μα ξέχασα μια λέξη - Δημήτρης Μπουραντάς (Πατάκης) 4. Το χρονικό μιας μοιχείας - Μάρω Βαμβουνάκη (Ψυχογιός) 5. Αυτή η σκάλα δεν κατεβαίνει - Μάρω Βαμβουνάκη (Ψυχογιός) 6. Σκότωσε ό,τι αγαπάς - Αλέξης Σταμάτης (Καστανιώτης) 7. Η εκδίκηση της Σιλάνας - Γιάννης Ξανθούλης (Ελληνικά Γράμματα) 8. Τη μέρα που σε γνώρισα - Λένα Μαντά (Λιβάνης) 9. Ιερή Παγίδα - Λεία Βιτάλη (Πατάκης) 10. Κάθε μέρα ο έρωτας - Μαρία Θεοδώρου (Καστανιώτης)

ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ

ΙΑΝOS

FNAC - Ξενόγλωσση

1. Η ζωή μετά - Αρκάς (Γράμματα) 2. Γιατί το Βυζάντιο - Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ (Ελληνικά Γράμματα) 3. Οι αρχαίοι είχαν την πλάκα τους - Δημήτρης Σαραντάκος (Γνώση) 4. Να βλέπεις στον έρωτα - Χόρχε Μπουκάι (Opera) 5. Ο μικρός Πρίγκιπας επιστρέφει - Ζαν Πιερ Ντάβιντς (Γνώση) 6. Το μουσείο της αθωότητας - Orhan Pamuk (Ωκεανίδα) 7. Το χαμένο σύμβολο - Dan Brown (Λιβάνης) 8. Το θανατάδικο - Άλισον Μπέχντελ (Γράμματα) 9. Αχμές, ο γιος του φεγγαριού - Τεύκρος Μιχαηλίδης (Πόλις) 10. Το πείραμα - Σεμπαστιάν Φίτζεκ (Διήγηση)

1. Προσωπικό ημερολόγιο ανεκδοτολόγιο 2010 - Γιάννης Σερβετάς (Ιανός) 2. Να βλέπεις στον έρωτα - Χόρχε Μπουκάι (Opera) 3. Το χαμένο σύμβολο - Dan Brown (Λιβάνης) 4. Ιμαρέτ, στη σκιά του ρολογιού - Γιάννης Καλπούζος (Μεταίχμιο) 5. Logocomix - Δοξιάδης / Παπαδημητρίου (Ίκαρος) 6. Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας - Γιώργος Μπαμπινιώτης (Κέντρο Λεξικολογίας) 7. Γιατί το Βυζάντιο - Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ (Ελληνικά Γράμματα) 8. Όλα σου τα ‘μαθα μα ξέχασα μια λέξη - Δημήτρης Μπουραντάς (Πατάκης) 9. Ο χρόνος πάλι - Σώτη Τριανταφύλλου (Πατάκης) 10. Να σου πω μια ιστορία- Χόρχε Μπουκάι (Opera)

1. Το χαμένο σύμβολο - Dan Brown (Λιβάνης) 2. Να βλέπεις στον έρωτα - Χόρχε Μπουκάι (Opera) 3. Χαραυγή, το έπος του Λυκόφωτος - Stephenie Meyer (Πλατύπους) 4. Στην καρδιά των μουσώνων - Julia Gregson (Διόπτρα) 5. Έκλειψη - Stephenie Meyer (Πλατύπους) 6. Το κορίτσι που έπαιζε με τη φωτιά - Stieg Larson (Ψυχογιός) 7. Νέα Σελήνη - Stephenie Meyer (Πλατύπους) 8. Το κορίτσι με το τατουάζ - Stieg Larson (Ψυχογιός) 9. Λυκόφως - Stephenie Meyer (Πλατύπους) 10. Το ταξίδι του ελέφαντα - Ζοζέ Σαραμάγκου (Καστανιώτης)

ευανάγνωστα Χ5 από τον Χαράλαμπο Γιαννακόπουλο Το στόμα της είναι σαν τον εμφύλιο πόλεμο (στην Ισπανία) «Ποτέ δεν ειπώθηκαν τόσα πολλά ψέματα μετά τη λήξη ενός πολέμου όσα γύρω από τον ισπανικό εμφύλιο. Όλα, μα όλα, καλύπτονται από ένα παχύ στρώμα προπαγάνδας, και ως τη σήμερον ημέρα οι ιστορικοί αντιμετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες προκειμένου να βρουν έστω και κάποιο ψήγμα αλήθειας.» [Χέιρτ Μακ]

1. Άρθουρ Καίστλερ, «Ισπανική διαθήκη» (1937). Ο συγγραφέας βρέθηκε ως

πολεμικός ανταποκριτής στην Ισπανία, όπου συνελήφθηκε από τους Εθνικιστές του Φράνκο και καταδικάστηκε σε θάνατο. Στο βιβλίο περιγράφει την κατάσταση του ισπανικού μετώπου ως τη σύλληψή του και, στη συνέχεια, τους τέσσερις εφιαλτικούς μήνες που έζησε φυλακισμένος και περιμένοντας από μέρα σε μέρα την εκτέλεσή του.

2. Τζορτζ Όργουελ, «Προσκύνημα στην Καταλωνία» (1938). Ο άγγλος συγγρα-

φέας έφτασε στη Βαρκελώνη τον Δεκέμβριο του 1936 και εντάχθηκε στην πολιτοφυλακή για να πολεμήσει τους φασίστες αλλά και για να γίνει μάρτυρας της διαμάχης μες στις γραμμές των δημοκρατικών. «Το νου σας στη μεροληψία μου, τα λάθη μου σε ό,τι αφορά τα γεγονότα και την παραπλάνηση που δημιουργείται αναπόφευκτα από το γεγονός ότι έζησα μόνο τη μία πλευρά των γεγονότων».

3. Έρνεστ Χέμινγουεϊ, «Για ποιον χτυπά η καμπάνα» (1940). Ο Ρόμπερτ Τζόν-

σον, αμερικανός δυναμιτιστής, βρίσκεται την άνοιξη του 1937 στη σπαρασσόμενη Ισπανία για να ανατινάξει μαζί με τους δημοκρατικούς αντάρτες μία στρατηγικής σημασίας γέφυρα και, μέσα σε τέσσερις μόνο μέρες, γνωρίζει τον έρωτα και τον πόλεμο, τη συντροφικότητα και τον θάνατο.

4. Andres Trapiello, «Μέρες και νύχτες, Το ημερολόγιο του Χούστο Γκαρθία

Βάγιε» (2000). Ο ισπανός συγγραφέας αναπλάθει τις δοκιμασίες των ηττημένων δημοκρατικών του εμφυλίου πολέμου, τη φυγή τους από την Ισπανία, στη Γαλλία και από κει προς το Μεξικό και τον αγώνα τους να διασώσουν όχι μόνο τη ζωή τους αλλά και να διατηρήσουν την αξιοπρέπειά τους.

5. Χαβιέρ Θέρκας, «Στρατιώτες της Σαλαμίνας» (2001). Λίγο πριν το τέλος του

εμφυλίου σπαραγμού ένας ανώνυμος πολιτοφύλακας χαρίζει και σώζει τη ζωή ενός σημαντικού ακροδεξιού πολιτικού. Πενήντα χρόνια αργότερα ένας νεαρός δημοσιογράφος προσπαθεί να ξεδιαλύνει τα γεγονότα εκείνης της εποχής και να αναστοχαστεί τον πόλεμο εκείνο.

ΗΛΙΑΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ

«Μοιχός, Υβριστής και Λάγνος» Η γέννηση της σάτιρας στον αρχαϊκό κόσμο «Μοιχός, υβριστής και λάγνος» είναι μερικοί μόνον από τους αρνητικούς χαρακτηρισμούς με τους οποίους η κρατούσα τάξη, σταθερά και ανά τους αιώνες, διέβαλλε το έργο αλλά και την προσωπική ζωή του θρυλικού Αρίλοχου. Ίσως όμως αυτός να είναι και ένας ακόμη λόγος που η ποίησή του εξακολουθεί να συγκινεί και να γοητεύει. Σήμερα, η ερμηνεία του έργου του αποτελεί μία πρόκληση για την ανασύνθεση της αθέατης πλευράς του αρχαίου ελληνικού κόσμου. (ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΠΛΗΡΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΑΡΧΙΛΟΧΟΥ)

åêäüóåéò «ÖáñöïõëÜò» Ζωοδόχου Πηγής 70, ΑΘΗΝΑ, Τηλ.: 210-6458814, e-mail: farfoulas@gmail.com

ARTHUR CRAVAN

O OSCAR WILDE ZEI! και άλλα κείμενα

Ποιος ήταν ο Arthur Cravan; Καθώς το έθετε ο ίδιος, «Είμαι όλα τα πράγματα, όλοι οι άνθρωποι κι όλα τα ζώα!» Ανιψιός του Oscar Wilde, διάσημος μποξέρ, άμεσος πρόδρομος του ντανταϊσμού και του σουρρεαλισμού, βασική αναφορά των καταστασιακών, των μπητ, του πανκ, εξαφανίστηκε κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες στο Μεξικό. Στα 31 χρόνια της γνωστής ζωής του, πρόλαβε να προσβάλει ολόκληρο το λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό κατεστημένο της εποχής του, με το περιοδικό Maintenant (1912-15), που έγραφε και εξέδιδε μόνος, κάτω από μια σειρά ψευδωνύμων. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται για πρώτη φορά το έργο του στη χώρα μας.

åêäüóåéò «ÖáñöïõëÜò» Ζωοδόχου Πηγής 70, ΑΘΗΝΑ, Τηλ.: 210-6458814, e-mail: farfoulas@gmail.com

bookmarks

ατζέντα 10-16.2

pages 36_37

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ή ΑΝΑΦΟΡΕΣ; Σε αυτό το τεύχος διαφοροποιούμε λίγο το γνωστό στήσιμο της ατζέντας, προτείνοντας μία εκδήλωση για κάθε μέρα. Περιμένουμε την άποψή σας ώστε να αποφασίσουμε την τελική μορφή καθώς και το περιεχόμενό της στα επόμενα τεύχη. Πιστεύετε ότι θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται συνοπτικά όλες οι εκδήλώσεις (με αδυναμία στο να επικεντρώσει κάποιος την προσοχή του και να ξεχωρίσει κάποια) ή να παρουσιάζονται όπως εδώ, με αναλυτικότερη περιγραφή μίας και μόνο εκδήλωσης κάθε μέρα; Το bookmarks περιμένει τη γνώμη σας στο info@haramada.com

Τετάρτη. (ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ)

Πέμπτη. (ΑΘΗΝΑ)

Παρασκευή. (ΑΘΗΝΑ)

Εκδηλώσεις > Παρουσίαση βιβλίου

Εκδηλώσεις > Παρουσίαση βιβλίου / Αφιέρωμα

Βιβλίο & Παιδί

«ΦΩΤΙΕΣ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ, ΣΤΑΧΤΕΣ ΤΟΥ ΟΙΔΙΠΟΔΑ» της Ρέας Γαλανάκη. Παρουσίαση του νέου βιβλίου της Ρέας Γαλανάκη «Φωτιές του Ιούδα, στάχτες του Οιδίποδα». Για το βιβλίο θα μιλήσουν Λένα Τζεδάκη-Αποστολάκη, Σχολ. Σύμβουλος Φιλολόγων Ν. Ηρακλείου και ο Κώστας Γραμματικάκης, δημοσιογράφος. Στις 19:30 στο Παγοποιείον First Floor Underground (Πλατεία Αγ. Τίτου).

«ΚΥΚΛΩΝΙΟ» του Ιωσήφ Βεντούρα. Εκδήλωση για την παρουσίαση του νέου ποιητικού βιβλίου του Ιωσήφ Βεντούρα “ΚΥΚΛΩΝΙΟ”. Θα μιλήσουν ο ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης, ο ιστορικός του Πανεπιστημίου Αιγαίου Γιώργος Κόκκινος, ο ποιητής Κώστας Κουτσουρέλης και ο κριτικός Βαγγέλης Χατζηβασιλείου. Βιολί θα παίξει ο Γιάννης Παπαδόπουλος. Η εκδήλωση πραγματοποιείται στο πλαίσιο κύκλου εκδηλώσεων που οργανώνει το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος με αφορμή την Εθνική Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος (27 Ιανουαρίου). Στις 20:00 στην Ελληνοαμερικανική Ένωση (Μασσαλίας 22, Κολωνάκι).

«Ο ΜΙΚΡΟΣ ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ» του Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ. Το παραμύθι «Ο Μικρός Πρίγκιπας» του Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ ζωντανεύει στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου. Πληροφορίες για τις πρώτες εκδηλώσεις: 1. Αφηγηματικά δρώμενα με τίτλο «Μια φορά κι έναν καιρό ο Μικρός Πρίγκιπας…»

2. Εργαστήρια εικονογράφησης βιβλίου. Όλες οι δραστηριότητες πραγματοποιούνται στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους της Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Ευγενίδου (Λεωφ. Συγγρού 387, Π. Φάληρο, είσοδος από οδό Πεντέλης 11). Η παρακολούθηση είναι δωρεάν. Για τη δήλωση συμμετοχής, η οποία είναι απαραίτητη, επικοινωνήστε στο 210 94 69 631

Σάββατο. (ΘΗΒΑ)

Κυριακή. (ΑΘΗΝΑ)

Δευτέρα. (ΑΘΗΝΑ)

Τρίτη. (ΑΘΗΝΑ)

Εκδηλώσεις > Παρουσίαση βιβλίου

Εκδηλώσεις > Θεατρική παράσταση

Εκδηλώσεις > Έκθεση

Εκδηλώσεις > Παρουσίαση βιβλίου

«ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΤΑ ΜΥΘΩΝ» του Γιώργου Κατσιμπάρδη.

«ΤΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΜΟΥ» του Γεωργίου Βιζυηνού.

«ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΣΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΑ 1860-1960».

«ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΗΣ» του Κωστή Γκιμοσούλη.

Παρουσίαση του βιβλίου «Ιστορία Επτά Μύθων» του Γιώργου Κατσιμπάρδη. Το δίτομο βιβλίο θα παρουσιάσουν οι Θεόδωρος Πάγκαλος, Προκόπης Παυλόπουλος, Φώτης Κουβέλης, Κώστας Γεωργουσόπουλος, Βασίλης Βασιλικός, Μαρία Γιανακάκη, Νίκος Σβίγγος. Θα παραστεί ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, ο οποίος και θα βραβευθεί από το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Θηβαίων και από τον Εκδοτικό Οργανισμό Λιβάνη για το συγγραφικό του έργο και τη γενικότερη προσφορά του στην Ορθοδοξία και τον ελληνικό πολιτισμό.

Το αυτοβιογραφικό αφήγημα του Βιζυηνού, παρουσιάζει φέτος για τρίτη χρονιά το Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης. Η παράσταση «Το Αμάρτημα της Μητρός μου» είναι μια ποιητική θεατρική αφήγηση, που παράλληλα με την εξέλιξη της πλοκής, επιχειρεί να αναδείξει τη γοητεία της γλώσσας, τη λεπτότητα των αισθημάτων και τις αποχρώσεις των χαρακτήρων του Βιζυηνού. Ο κόσμος του Βιζυηνού λειτουργεί ανθρωποκεντρικά και ανθρωπομορφικά. Η ερμηνεία του Ηλία Λογοθέτη και η σκηνοθετική ματιά του Κωστή Καπελώνη προτείνουν μια καινούρια θεατρική αφήγηση του αριστουργήματος του μεγάλου συγγραφέα.

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης με τη συνεργασία της Εταιρείας Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (Ιδρυτής: Σχολή Μωραΐτη) οργανώνει έκθεση για ένα θέμα που βρίσκεται πάντα στο προσκήνιο της ελληνικής επικαιρότητας: το σχολικό βιβλίο. Η έκθεση εστιάζει στη συμβολή περίπου 25 γνωστών καλλιτεχνών και λογοτεχνών στη δημιουργία εγχειριδίων γλωσσικής διδασκαλίας κατά την εκατονταετία 1860-1960. Επιστημονικός υπεύθυνος της έκθεσης είναι ο Αλέξης Δημαράς

Πώς βοηθάς κάποιον να συνεχίσει να ζει; Στο νέο μυθιστόρημα του Κωστή Γκιμοσούλη το φάντασμα ενός άγνωστου άντρα, εγκλωβισμένου μεταξύ αυτού και του άλλου κόσμου, εμφανίζεται σ’ έναν περιπλανώμενο ταξιδιώτη. Του ζητά να βοηθήσει τη γυναίκα του να ξεπεράσει το θάνατό του, ώστε εκείνος να περάσει στην άλλη πλευρά. Το βιβλίο ζωντανεύουν στο Forum η ομάδα κουκλοθεάτρου ΚΟΚΟΥΜΟΥΚΛΟ, ενώ με το συγγραφέα και το κοινό συνομιλούν ο συγγραφέας Ανδρέας Μήτσου, ο Χρήστος Θηβαίος, ο ζωγράφος Θοδωρής Κανάκης και η παραμυθού Εύη Γερόκωστα.

Στις 19:00 στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Θηβαίων (Λαΐου 1).

Από 19/10/2009 έως 12/4/2010 στο Θέατρο Τέχνης ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ (Υπόγειο - Πεσμαζόγλου 5).

Από 13/1/2010 έως 14/3/2010 στο Μέγαρο Εϋνάρδου (Αγίου Κωνσταντίνου 20 - δίπλα στο Εθνικό Θέατρο).

Στις 19:00 στο FNAC (Μοναστηράκι - Μητροπόλεως 80 & Αιόλου).

bookmarks pages 38

Michael Flocker The Hedonism Handbook: Mastering the lost arts of leisure and pleasure De Capo Press, 2004 Τι υπάρχει για το οποίο αξίζει να ζει κανείς, πέρα από την αισθητηριακή ευχαρίστηση; Αν αναρωτιέστε που πήγε η ζωή σας, μπορείτε να ψάξετε την απάντηση στην καθημερινή ρουτίνα, από το κρεβάτι στη δουλειά και πάλι στο κρεβάτι. Με λίγο καφέ και τηλεόραση ενδιάμεσα. Καθώς η ζωή περιορίζεται σε ένα ατέρμονο και μονότονο κύκλο διάστικτο με επαναλαμβανόμενες συνήθειες, το “Εγχειρίδιο του ηδονισμού” υπενθυμίζει τη χαρά που δίνει η αναζήτηση της ηδονής. Το βιβλίο ξεχειλίζει από διδακτικές συμβουλές, λίστες με πράγματα που πρέπει να αποφύγει ή μπορεί να επιζητήσει κανείς, αστείες ιστορίες και σοφά αποφθέγματα, αλλά αποφεύγει να εμβαθύνει στις φιλοσοφικές βάσεις της ηδονής. Γιαυτό η ουσία του συνοψίζεται στη διαπίστωση πως η καθημερινότητα και η κοινωνία μπορούν να αποκρύψουν αυτά που μπορούν να δώσουν νόημα στη ζωή.

σπάνιες και παράξενες εκδόσεις Είναι όμορφα εικονογραφημένο, μικρό και ευκολοδιάβαστο, μια ευχάριστη συσκευασία για να μεταφέρει ένα σωστό αλλά απλό μήνυμα. Ωστόσο, οι εργασιομανείς, οι οποίο ίσως να ωφεληθούν περισσότερο από αυτό το βιβλίο, εξ ορισμού δε θα το αγοράσουν. Για εμάς τους υπόλοιπους, απλά επιβεβαιώνει αυτά που πάντα ξέραμε. Αν έχετε εργασιομανείς φίλους λοιπόν, κάντε τους ένα δώρο με αυτό το βιβλίο και δείξτε τους το δρόμο, αλλιώς κάντε ένα δώρο στον εαυτό σας και σπαταλήστε τα χρήματά σας σε ένα μπουκάλι κρασί. Όπως είπε και ο Μαρκ Τουαίην, “καλοί φίλοι, καλά βιβλία και μια νυσταγμένη συνείδηση. Αυτή είναι η ιδανική ζωή”.

Χρήστος Σιντόρης

Horace Peckard – Angus McManaman Who was Dometius Wallace?

An investigation on the author of the mysterious “Letters to Him” Chicago 1941, 380 pages Τον Απρίλιο του 1920, ο σαραντατετρά-

χρονος καθηγητής του πανεπιστημίου του Σικάγο William Ravender Hill θα βρεθεί νεκρός από καρδιακή προσβολή μέσα στο σπίτι του στη λεωφόρο Ντόρτσεστερ. Τέσσερις μήνες αργότερα στην ίδια πόλη κυκλοφορεί το βιβλίο Letters to Him, ένας ερωτικός ύμνος στον πρόωρα χαμένο καθηγητή γραμμένο από έναν… άνδρα με το όνομα Dometius Wallace αγνώστων λοιπών στοιχείων. Μέσα στους κόλπους της πανεπιστημιακής κοινότητας του Σικάγο ξέσπαει σκάνδαλο. Πολλές φήμες περί της αληθινής ταυτότητας του συγγραφέα διαρρέουν ακόμα και στον εθνικό τύπο των ΗΠΑ και γίνονται αφορμή να παραιτηθούν τέσσερις συνάδελφοι του εκλιπόντος καθηγητή! Ένας εξ αυτών – ο διδάκτωρ μαθηματικών Clyde McManaman – ήταν θείος του ενός εκ των συγγραφέων του βιβλίου που εκδόθηκε είκοσι ένα χρόνια αργότερα και προσπάθησε να ανακαλύψει την ταυτότητα του ανθρώπου πίσω από το ψευδώνυμο Dometius Wallace και να αποκαταστήσει, εν μέρει, την τρωθείσα φήμη των παραιτηθέντων καθηγητών. Το βιβλίο έγινε ανάρπαστο ιδιαίτερα στο Σικάγο όπου ο μύθος του πλαστού συγγραφέα του πρόδρομου αυτού δείγματος ομοφυλοφιλικής λογοτεχνίας ήταν ακόμα ζωντανός. Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία κεφάλαια. Το πρώτο ασχολείται με τη σκιαγράφηση του Σικάγο του μεσοπολέμου, την καταγραφή των κοινωνικών τάξεων, των ελίτ, της κοινότητας του πανεπιστημίου και των ρευμάτων που επηρέαζαν τη διανόηση της εποχής. Στο δεύτερο κε-

φάλαιο οι συγγραφείς ανασυνθέτουν μια σύντομη βιογραφία του καθηγητή Hill και του στενού του περίγυρου. Μέσα εκεί ανακαλύπτουμε ένα σκοτεινό πλέγμα προσωπικών συμφερόντων και αντιπαραθέσεων που κατακλύζουν τότε το πανεπιστήμιο του Σικάγο. Στο εκτενές αυτό κεφάλαιο οι συγγραφείς προσπαθούν να ανακαλύψουν ποιοι, τελικά, ήταν οι ωφελημένοι του σκανδάλου. Στο τρίτο και σημαντικότερο κεφάλαιο, αποπειρώνται να σκιαγραφήσουν τον Dometius Wallace και να τον ταυτίσουν με κάποιο πραγματικό πρόσωπο. Το βιβλίο είναι μια έρευνα που κινείται στα όρια της παραλογοτεχνίας. Γύρω από ένα μυστήριο θάνατο και ένα σκάνδαλο ομοφυλοφιλίας πλέκεται ένα σκοτεινό πέπλο συμφερόντων και εγωιστικών παθών. Οι συγγραφείς κάνουν μια αφήγηση δραματική και έντονα αγωνιώδη. Η γλώσσα ρέει – παρά τους μερικούς περιγραφικούς βερμπαλισμούς που πιθανότατα ξενίζουν τον σύγχρονο αναγνώστη – και η πυκνότητα των γεγονότων είναι εξαιρετικά προσεγμένη. Με μια σχετική γνώση της αγγλικής διαβάζεται απρόσκοπτα. Παρόλο που πρόκειται για μια έρευνα πάνω σε πραγματικά γεγονότα, το βιβλίο έχει όλες της αρετές ενός αστυνομικού μυθιστορήματος και γι’ αυτό συνίσταται ανεπιφύλακτα.

Κώστας Αγιωργίτης

bookmarks pages 39

αγγελίες

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ _Συντάκτρια με εμπειρία σε περιοδικά Μουσικής και Ποικίλης Ύλης αναζητά εργασία σε περιοδικό ή εφημερίδα. irenepolikreti@hotmail.com

διασμό εξωφύλλων και εσωτερικών εικονογραφήσεων βιβλίων. Μεγάλη πείρα και στο σχεδιασμό comics. Τάσος Παπαϊωάννου/One Man Show. Κιν: 6974.88.38.35. Email: info@onemanshowstudio.com

ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ _Μεταφράσεις λογοτεχνικών, Τεχνικών και κάθε είδους κειμένων, από και προς τις γλώσσες: Γερμανικά, Ιταλικά, Αγγλικά. Πλήρης λεξικογραφία και τεχνική κατάρτιση. Λογισμικό:Trado. Τηλέφωμο:6982482262 / 6976430570, e-mail:vagsid@otenet.gr _Μεταφράσεις λογοτεχνικών, επιστημονικών και κάθε είδους κειμένων, επιμέλεια και σελιδοποίηση, από και προς Αγγλικά και Ιταλικά. Πλήρης λεξικογραφία και τεχνική κατάρτιση. Τηλέφωνο: 6978849943, e-mail: sidtheod@ gmail.com

ΕΚΔΟΣΕΙΣ _Οι εκδόσεις “Ο Κήπος με τις Λέξεις” αναλαμβάνουν την επιμέλεια, διόρθωση, σελιδοποίηση και εκτύπωση του βιβλίου σας σε πολύ χαμηλές τιμές. Τηλ.

2610320169 και e-mail anadomisis@hotmail.com

ΓΡΑΦΙΣΤΕΣ _ Γραφίστας/εικονογράφος αναλαμβάνει το στήσιμο καθώς και το σχε-

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΤΕ ΣΤΟ BOOKMARKS ΤΙΣ ΔΙΚΕΣ ΣΑΣ, ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΝΤΥΠΩΝ, ΑΓΓΕΛΙΕΣ. ΜΕΧΡΙ 25 ΛΕΞΕΙΣ, ΔΩΡΕΑΝ 2610342886 - info@haramada.com