N A U K A
Politechnika Łódzka należy do konsorcjum instytucji naukowych realizujących współfinansowany z funduszy PO Innowacyjna Gospodarka projekt „Biotransformacje użyteczne w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym”. Naukowcy z Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności wykorzystując dwa grzyby pleśniowe Mucor jako źródło enzymów, przez ich immobilizację doprowadzają do wytworzenia doskonałego narzędzia służącego do otrzymywania naturalnych produktów stanowiących komponenty poszukiwane przez firmy kosmetyczne i farmaceutyczne.
Wykorzystanie pleśni w biotransformacji
Od lewej: mgr inż. Dariusz Hiler, dr inż. Radosław Bonikowski, dr inż. Mirosława Szczęsna-Antczak, prof. Tadeusz Antczak, dr inż. Katarzyna Struszczyk-Świta, mgr inż. Łukasz Stańczyk
Biotransformacje stanowią obecnie ważny element w przemyśle farmaceutycznym i chemicznym. Potwierdza to tendencja do zastępowania produkcji opartych na klasycznej syntezie chemicznej metodami czysto biotechnologicznymi lub tzw. procesami chemo-enzymatycznymi polegającymi na łączeniu procesów chemicznych z biotransformacjami. Zastosowanie biokatalizy jest w wielu przypadkach w pełni konkurencyjne w stosunku do katalizy chemicznej i stanowi jeden z ważnych elementów „zielonej chemii”. Dzięki biotechnologii droga wprost z „komórki” na „salony” staje się prostsza i częściej uczęszczana. Projekt pt.„Biotransformacje użyteczne w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym” realizowany jest w ramach konsorcjum. Tworzą
je Politechniki: Wrocławska (koordynator projektu), Łódzka, Śląska, Warszawska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Chemii Organicznej PAN w Warszawie oraz Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN w Krakowie. Głównym celem projektu jest opracowanie i udostępnienie przedsiębiorcom nowych metod otrzymywania naturalnych, aktywnych biologicznie związków, zaś celem ogólnym zwiększenie wykorzystania osiągnięć nauki w grupie tematycznej BIO w gospodarce. Zadanie realizowane w Instytucie Biochemii Technicznej (IBT) Politechniki Łódzkiej to opracowanie w skali wielkolaboratoryjnej metody otrzymywania wysokoaktywnych immobilizowanych preparatów enzymów: kompleksu enzymów
chitozanolitycznych i lipazy. Preparaty obu enzymów wytwarzane są w IBT w postaci odpowiednio spreparowanej grzybni pleśni Mucor circinelloides i Mucor racemosus osadzonej w porowatych nośnikach. Preparaty te wykorzystywane są w dalszej części projektu do prowadzenia ciągłych metod biokonwersji dwóch biologicznie aktywnych komponentów: z chitozanu otrzymywane są unikatowe, biologicznie aktywne chitooligosacharydy oraz D-glukozamina, zaś z naturalnych, roślinnych i mikrobiologicznych surowców lipidowych oraz wybranych alkoholi alifatycznych produkowane są prozdrowotne estry wyższych kwasów tłuszczowych. Ścisła współpraca specjalistów z zakresu biotechnologii, kosmetologii oraz dermatologii zakłada zastosowanie wytworzonych produktów w przemyśle kosmetycznym. W skład zespołu kierowanego przez prof. dr. hab. Tadeusza Antczaka wchodzą: dr inż. Katarzyna Struszczyk-Świta, dr inż. Mirosława Szczęsna-Antczak, mgr inż. Łukasz Stańczyk, mgr inż. Dariusz Hiler i dr inż. Radosław Bonikowski. Szczegółowe informacje o projekcie na stronie internetowej http:// www.biotransformacje.ch.pwr. wroc.pl/ n Tadeusz Antczak n Katarzyna Struszczyk-Świta
Instytut Biochemii Technicznej
Życie Uczelni nr 125
31