21
woensdag 24 februari 2016 DAGBLAD VAN HET NOORDEN
Het Centrum Theater aan de Noorderstraat in Sappemeer, op de voorgrond stroomt het Oude Winschoterdiep. Boemerang, waar dj Jan van Dijk plaatjes draaide voor de jeugd. Okki Smit woonde als jochie in de Burgemeester Jonkerenstraat in Sappemeer, een steenworp afstand van Mulius’ vermaakscentrum. ,,Ik weet nog dat ik op een zondagmiddag in de Noorderstraat stond te kijken hoe roadies spullen van The Pretty Things inladen. Er kwam eentje naar buiten met een kapotgeslagen gitaar, zag mij staan en gaf mij de gitaar.’’ Voordat Smit van zijn verbazing was bekomen griste een voorbijganger de gitaar uit zijn handen. ,,Tot zover mijn carrière als gitarist.’’ Het was voor Smit de eerste kennismaking met een wereld die voor hem als opgroeiende puber zo belangrijk zou worden. ,,De bioscoop, maar zeker ook De Blokhut en popcentrum Boemerang, voorzagen in een behoefte. Er was verder ook niet zoveel. De kerken deden wel iets voor de eigen jeugd, maar voor een alternatief, jong publiek was er niets en daarin voorzag Milius met films
en muziek en een plek waar de jeugd elkaar kon ontmoeten.’’ Smit zegt nog vaak mensen tegen te komen die in het Centrum Theater in Sappemeer concerten bezochten. ,,Ze kwamen op de Puch of Thomos wie weet waar vandaan.’’ In 1985 ging Milius met pensioen en deed de zaak over aan zijn zoon André en diens vrouw Elly. ,,Wij woonden toen in Roden en stonden voor de keus: de bioscoop overnemen of verhuizen naar Nieuwegein . We gingen naar Hoogezand-Sappemeer.’’ Toen zat de klad in het Centrum Theater. Alleen in het weekend werden er films vertoond en vaak niet de meest hoogstaande: vechtfilms en titels als: Kom met je waldhoorn tussen mijn Alpen. Erotiek met een kleine e uit Oostenrijk. André en zijn schoonvader Fré Wuijster zetten er samen de schouders onder en knapten het pand op. Voor de toen elfjarige Petra Milius was het Centrum Theater één grote speeltuin. ,,Onder het hele gebouw
Villa van de Dames Bakker, later verbouwd tot bioscoop.
FOTO HVHS
FOTO HISTORISCHE VERENIGING HOOGEZAND-SAPPEMEER (HVHS)
Zaal van het Centrum Theater met service op het balkon. bevonden zich kelders en daar stond van alles: van biljarttafels tot flipperkasten en van opa Jaap mocht altijd alles.’’ Later zou Petra een half jaar besteden aan het archiveren van krantenknipsels en foto’s. ,,Ikzelf heb herinneringen vanaf 1985 en kende het verleden alleen uit verhalen, maar toen begon ik mij af te vragen wat is hier eigenlijk gebeurd?’’ In 1988 werd op de plaats van De Blokhut een tweede bioscoopzaal gebouwd: Centrum 2. ,,Met één zaal redde je het niet meer, dan kwam je niet in aanmerking voor premières.’’ Het concept van de servicebioscoop, dat was bedacht door Jaap en de broers Theo en Abel Abeln, werd ook in deze zaal toegepast. De grote zaal was al in 1980 deels omgebouwd tot servicebioscoop. Bezoekers zaten niet meer in het roetduister, maar werden bijgelicht met schemerlampen. Na een druk op de knop namde bediening de bestelling op. ,,Mijn ouders waren er goed in om zich te onderscheiden’’, zegt Petra. ,,De bezoekers kenden mijn ouders,
FOTO HVHS
er was herkenning, ze deden hun best om het hun klanten naar de zin te maken. De bioscoop had beenruimte toen dat nog lang niet vanzelfsprekend was en er was een bar voor een gezellige nazit.’’ Het niveau van de film steeg, evenals het aantal voorstellingen. Eenmaal in de veertien dagen draaide de Filmliga in het Centrum Theater, waarmee een heel nieuw publiek over de vloer kwam. André en Elly waren er druk mee. ,,Een goede bioscoop was vroeger een familiebedrijf, een stamkroeg met persoonlijke aandacht voor de klant. Elly verkocht de kaartjes en deed de administratie. André scheurde de kaartjes, draaide daarna de film en sprintte vervolgens naar beneden om achter de bar te gaan staan.’’ Petra Milius herinnert zich hoe zij en haar broer op zaterdagavond boven de bioscoop naar de Weekendkwis zaten te kijken. ,,Dan moesten we opeens als de wiedeweerga naar beneden, de zaal opruimen voor de tweede avondvoorstelling. Asbakjes legen,
lege flesjes en zakjes opruimen, even snel een veger erdoor voordat de mensen de zaal binnenmochten.’’ André Milius, derde generatie bioscoopexploitanten in HoogezandSappemeer, overleed volkomen onverwacht in december 1991 op 44-jarige leeftijd. Dochter Petra was toen 17 jaar en zat in het eerste jaar van Hotelschool. ,,Ik ben er nog altijd trots op dat ik de naam Milius draag. O, van de bioscoop?, reageren de mensen dan. Ik had best de vierde generatie Milius met een bioscoop in Hoogezand-Sappemeer willen zijn, maar ik zou de tijd niet mee hebben gehad. Een bioscoop is vandaag de dag laden en lossen. Het draaien van films is geautomatiseerd en de distributeurs bepalen wie welke films mag draaien. Vroeger waren bioscoopexploitanten kleine zelfstandigen. Nu zijn het grote concerns met heel veel doeken. Ik had op die locatie niet kunnen uitbreiden, wat noodzakelijk zou zijn geweest, maar bovenal begon de gemeente alles naar het centrum te trekken. Tenminste, wat zij als centrum zagen, terwijl van oudsher horecaondernemers zich in Sappemeer vestigden: Struvé, Avenue, ’t Pierement zijn nog altijd betekenisvolle namen voor veel mensen.’’ De familie Milius verkocht het bedrijf in 1992 aan de familie Bruinsma. In januari 1997 verschenen de eerste berichten in de pers over een naderende sluiting van het eens zo gerenommeerde theater. Maandag 3 maart ging het doek na de voorstelling van “Evita” voor de laatste maal dicht. Dit verhaal kwam tot stand met medewerking van de Historische Vereniging Hoogezand-Sappemeer en Janneke Hessing in het bijzonder.