13
woensdag 24 februari 2016 DAGBLAD VAN HET NOORDEN
voor een oude platenzaak Een bijzondere vrouw Evelyn Novacek (1894-1979) was niet haar werkelijke naam, maar een artiestennaam. De bedenker was impresario Max van Gelder, die haar zaken behartigde. De reden was dat er al een andere artiest Nowak heette. Ze kwam uit een muzikale familie. Johann Nowak vluchtte in de negentiende eeuw lopend, met accordeon en drumstel op de rug, van Tsjechië naar Nederland. Hij vestigde zich in de Amsterdamse Jordaan als reparateur van strijk- en blaasinstrumenten, trouwde een Nederlandse vrouw en ze kregen zes kinderen, waaronder Evelyn. Het meisje leerde van haar zes jaar oudere broer Johann vioolspelen. Toen hij op achttienjarige leeftijd overleed, nam Evelyn zijn plaats in het orkestje in dat in carnavalstijd op tournee ging door Duitsland. Het werd het begin van een lange carrière. Ze maakte als violiste deel uit van diverse orkesten, begon op 21-jarige leeftijd in Dordrecht haar eigen gezelschap; ‘Evelyn Novacek en haar orkest’, en werd ook de eerste vrouwelijke saxofonist van Nederland. Bij een optreden in zaal Frigge in Groningen ontmoette ze Emo Wiertsema. De architect en tekenleraar op de technische school zou haar tweede echtgenoot worden. Met hem verhuisde ze naar Hoogezand en Novacek opende er, op 22 mei 1937, aan de Hoofdstraat, een winkel in geluidsdragers en muziekinstrumenten. Het assortiment werd later uitgebreid met 78-toerenplaten, bladmuziek en grammofoonnaalden. In de oorlog, toen alles schaars was, moest een klant eerst een plaat inleveren eer er een nieuwe gekocht mocht worden. In de jaren vijftig werd de omslag naar elpees, ep’s en singles gemaakt en in 1956 volgde verhuizing naar de huidige locatie
HERMAN SANDMAN
Marjolein van Dam wil graag een zo breed mogelijk assortiment voeren.
‘Je moet je overal in specialiseren’ komt graag naar de Meint Veningastraat: Jan Henk de Groot, Bert Hadders en zijn Nozems, Tim Knol, Tangarine, Erwin de Vries. Een nieuwe klant, een nieuwe vraag: ,,Nemen jullie ook tweedehands cd’s aan?’’ ,,Nee. Sorry.’’ ,,Ik moet eerst even die meneer van net mailen. Hij heeft zijn portemonnee laten liggen.’’ Dan, een vader en zoon. Ze kent het jongetje: Sem. Die heeft ze twee jaar in de klas gehad, op de Theo Thijssenschool. Toen het een tijdje moeilijk ging met de winkel, werkte Marjolein bij. De twee willen een cd voor mama. Van Justin Bieber. ,,Het gaat nu goed, maar we hebben jaren gehad dat we het hoofd met kunst- en vliegwerk boven water hielden. We zeiden steeds: het keerpunt komt. Maar het was zwaar. In die tijd hielden vergelijkbare zaken het voor gezien. Ons voordeel is: het is een goedkope locatie, het is
FOTO: CORNÉ SPARIDAENS
een eigen pand en we wonen hier. We krijgen trouwens een nieuwe deur, had ik dat al verteld?’’ Het geheim van het succes? Als ze is uitgelachen en de vraag toch serieus blijkt, volgt een betoog dat hout snijdt. Althans, áls er een recept is, dan zouden dit inderdaad de ingrediënten zijn: ,,Je moet iedereen van dienst kunnen zijn. Niet alleen hardrock of dance, je moet je overal in specialiseren. Daarin lijk ik op mijn vader. Ik wil graag van alles zo veel mogelijk neerzetten, oftewel een zo breed mogelijk assortiment bieden.’’ Wat ook helpt: ze houdt van muziek. En van mensen die met een blij gevoel de winkel uit gaan. Met muziek die zij leuk vinden, niet de muziek die Marjolein Van Dam-Wolbrink leuk vindt. Al blijft het leuk om over muziek te praten, mensen te adviseren. Daarbij kan ze haar creativiteit kwijt in de etalage, op de website, op de posters van de instore concerten. Een klant is na 10 minuten terug: ,,Ik zit in de auto en ik denk: die heb ik volgens mij al, ik weet het eigenlijk wel zeker.’’ Marjolein: ,,Ik dacht ook al: zal wel voor een ander zijn.’’
Joop Nowak achter de toonbank.
EIGEN FOTO
Evelyn Novacek aan de Meint Veningastraat. Joop, zoon van Evelyn en eveneens musicus, nam de zaak in 1970 over. Met zijn vrouw Tinie zette hij de traditie voort, breidde het assortiment opnieuw fors uit en vergrootte de winkel. In 1983 volgde een nieuwe mijlpaal toen de cd zijn intrede deed en het vinyl uit de schappen verdrong. Evelyn Novacek hoorde bij de eerste winkels in Nederland die cd’s verkochten. Philips had speciale kasten voor hen ontwikkeld, waar een eerste aanbod in kwam te staan. Er kwam ook een filiaal in Delfzijl bij. Die werd gerund door dochter Marjolein en haar vriend Jan. Toen Joop en Tinie het in 1988 rustiger aan deden, werd de vestiging in de Noord-Groningse havenstad van de hand gedaan en namen Marjolein en Jan de zaak in Hoogezand over.