Westelijke Blonde Tapuiten op Terschelling in mei 2001 en in Eemshaven in oktober-november 2004
379-380 Westelijke Blonde Tapuit / Western Black-eared Wheatear Oenanthe hispanica, eerste-zomer mannetje, Lies, Terschelling, 11 mei 2001 (Mark Zekhuis) Tapuit. Lengte van zichtbare handpennen ongeveer tweederde van lengte van tertials. Vleugeltop niet voorbij helft van staart komend. KOP Voorhoofd en keel wit. Achterkop van kruin naar mantel licht oranje, met midden op kop smoezelige grijze zweem. Vanaf snavel zwart masker tot achter oog lopend vanaf bovenkant van snavel recht tot achter oog; boven snavel geen of nauwelijks zwart aanwezig. Boven oog zwart even naar boven gaand, waardoor oog iets uitspringend. Boven oog weinig zwart aanwezig. Achter oog zwart geleidelijk rond oorstreek buigend. BOVENDELEN Mantel aan zijden lichtoranje en in midden donkerder oranje, ononderbroken doorlopend tot op kruin, zonder lichte nek. Buitenste schouderveren zwart (overgang van zwarte schouderveren naar lichte mantelveren niet precies te lokaliseren). Lichte mantel vrij breed lijkend. ONDERDELEN Geheel witachtig, afgezien van oranje zweem op borst. VLEUGEL Geheel zwart, toppen van arm- en handpennen met smalle lichte zoom. Ook rand van enkele armpennen zichtbaar lichter dan zwarte vleugeldekveren. STAART Overwegend wit of vuilwit. Middelste staartpennen geheel zwart en met zwarte toppen aan buitenste staartpennen onderbroken ’T’ vormend. Buitenvlag van buitenste staartpen tot halverwege zwart. NAAKTE DELEN Oog donker. Snavel zwart. Poot zwart. GELUID Niet gehoord. GEDRAG Steeds foeragerend vanaf weidepaaltjes waarvan af en toe naar grond vliegend en hier iets oppikkend. Eenmaal in eik zittend. Enkele keren andere Tapuiten van paaltjes verjagend.
Determinatie Bij de determinatie is voornamelijk gebruik gemaakt van Clement (1987), Cramp (1988) en Ullman (2003a). De determinatie van hispanica en melanoleuca is lastig en – zelfs in de hand –
lang niet bij alle individuen mogelijk. Op basis van het zwarte masker betrof het een mannetje. Voor determinatie is in eerste instantie de leeftijd van belang. De vogel had een opvallende oranje mantel en bovenkant van de kop en egaal zwarte dekveren maar door de grijze zweem op de kruin en de smalle lichte top en rand aan de arm- en handpennen was het geen volwassen vogel. Dit past goed op een tweede-kalenderjaar (eerste-zomer) hispanica, omdat deze erg lijken op volwassen vogels. Melanoleuca zou in dit kleed meer kenmerken van een jonge vogel hebben, met name door de bruinere dekveren met lichte randen. Er was nauwelijks zwart boven het oog te zien en het leek alsof het oog iets uit het masker ‘stulpte’. De achterzijde van het masker was ter hoogte van de oorstreek min of meer afgerond. Dit was het beste te zien vanaf de zijkant. Een mannetje melanoleuca heeft vanaf het tweede kalenderjaar meer zwart boven het oog en de snavel. Het masker loopt bij deze soort aan de achterzijde ook meer uit in een punt. Mannetjes melanoleuca hebben in het voorjaar meer zwart op de schouders dan hispanica, waardoor de lichte mantel ‘smaller’ lijkt (bij hispanica iets meer lichtbruin op de schouders). De vogel had een relatief korte handpenprojectie (iets langer bij melanoleuca). Tweede-kalenderjaar melanoleuca heeft verder een grijzere pet. Eemshaven, 30 oktober tot 28 november 2004 Op zaterdag 30 oktober 2004 stond Jacob Bosma om 10:00 met zijn vader op de trektelpost op het oostelijke Eemshaventerrein. Na een half uur hadden ze vanwege de dichte mist nog geen vogel waargenomen en ze besloten langs de dijk 309