Programma 9-19 oct 2017
Good food. Better world. www.dutchagrifoodweek.nl | #DAFW17
Voedsel & Gezondheid Hoe gezond eet jij? Pag 4
Leren & Werken in Agrifood
Innovatie, Kennis & Technologie
Hoe wordt jouw eten gemaakt?
Hoe ziet de toekomst van de sector eruit?
Pag 8
Pag 12
Openheid & VoedselTransparantie educatie & Waar komt ons eten Open Deuren vandaan? Pag 14
Wat weet jij over ons voedsel? Pag 16
2 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Maak kennis met de Nederlandse agrifoodsector Overzicht locaties, regio’s en provincies Het uitgebreide programma overzicht vindt u in het hart van deze krant. Ga voor meer informatie over de events en laatste actualiteiten naar www.dutchagrifoodweek.nl
DUTCH AGRI FOOD WEEK 2017
Dutch Agri Food Week is hét nationale podium waar voedsel, voedselinnovatie en voedselproductie centraal staan. Tijdens Dutch Agri Food Week delen partijen uit de agrifoodsector hun enthousiasme, kennis en kunde met de samenleving. Boeren en tuinders, ondernemers uit toeleverende en verwerkende industrie, retail, overheid en wetenschappers laten zien hoe zij werken aan veilig en gezond voedsel. Met meer dan 300 partners en ruim 125 evenementen is het hele voedselnetwerk vertegenwoordigd!
NATIONALE PARTNERS
Dutch Agri Food Week maken we samen en is mede mogelijk gemaakt door en met onze nationale partners en regio’s:
AgriFood Capital | Brightlands Campus Greenport Venlo | Floriade Almere 2022 | Fooddelta Zeeland | Food Tech Brainport | Greenport Noord-Holland Noord Greenport Westland-Oostland | Provincie Drenthe | Provincie Friesland | Provincie Overijssel | Regio Foodvalley
3 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
“
“Nieuwe kennis en slimme technologie maken het mogelijk te blijven verbeteren, verduurzamen en moderniseren en zo een antwoord te hebben op de vraag “Hoe voeden we 9 miljard mensen in 2050?” Dat willen we laten zien tijdens Dutch Agri Food Week.” Aalt Dijkhuizen, voorzitter topsector Agri&Food
“
“Tijdens Dutch Agri Food Week willen we informeren en inspireren. Zowel de consument als de professional in agrifood. Deelnemende bedrijven, organisaties en kennisinstellingen zetten met trots letterlijk en figuurlijk de deuren open en er is veel ruimte voor verrassende ontmoetingen. Met meer dan 300 partners en ruim 125 evenementen is het hele voedselnetwerk vertegenwoordigd!” Elies Lemkes, voorzitter Stichting Dutch Agri Food Week
“
“De gehele sector, maar ook het groene onderwijs in Nederland – van VMBO tot WO – staat wereldwijd goed aangeschreven. Werken, ondernemen en leren in agrifood: de sector is een breed vakgebied met toekomst. Daarmee kun je nader kennis maken tijdens Dutch Agri Food Week.”
Welkom bij de derde editie van Dutch Agri Food Week! Kom kijken, leren, ontdekken en proeven tijdens de derde editie van Dutch Agri Food Week. Ook dit jaar nodigen wij iedereen in Nederland uit om deel te nemen aan de vele events waar voedsel en voedselproductie centraal staan. Dutch Agri Food Week 2017 garandeert bijzondere ontmoetingen op verrassende locaties: van Kinder Kook Events tot Startup Challenge georganiseerd door zowel jong talent als gevestigde ondernemers. In elke regio is er op het gebied van food iets interessants te zien of te beleven tijdens Dutch Agri Food Week. Of je nou als consument meer wil weten of in de agrifoodsector werkt, onderneemt of leert. Kijk in deze krant wat er allemaal te doen is en raak geïnspireerd!
VOEDSEL & GEZONDHEID Nederland is het meest innovatieve agrifood land ter wereld. Als tweede exporteur op wereldschaal van agrifoodproducten is de sector een belangrijke pijler van de Nederlandse economie. Wereldwijd is er grote belangstelling voor de Nederlandse kennis en technologie op het gebied van duurzame, gezonde en veilige voedselproductie. Veel mensen willen meer leren over de herkomst, veiligheid en duurzaamheid van ons voedsel. Door inzicht en onderzoek weten we dat voedsel en gezondheid hand in hand gaan. Daarom is de rode draad van de derde Dutch Agri Food Week voedsel en gezondheid. Het programma van DAFW wordt ingevuld en mogelijk gemaakt door onze partners, regio’s en participanten: overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen.
VOOR IEDEREEN Dutch Agri Food Week is er voor consumenten met belangstelling voor voedsel en voedselproductie, voor jongeren om te zien hoe leuk en interessant leren en werken in de agrifood is en voor professionals uit de sector die inzichten op het gebied van gezondheid, innovatie, educatie en transparantie in de gehele keten delen met elkaar en het publiek. Deze krant biedt een overzicht van de belangrijkste evenementen en verhalen uit de sector. Namens ruim 300 organisaties, geniet van Dutch Agri Food Week!
Loek Hermans, voorzitter topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen
Uitgelicht 9 oktober
Over de topsectoren Nederland investeert in negen sectoren waarin we wereldwijd toonaangevend zijn: de topsectoren.
Officiële opening van de derde editie van Dutch Agri Food Week Samen met onze partners en participanten geven we maandag 9 oktober op het Vredenburgplein in Utrecht op ludieke wijze het startsein voor een week vol activiteiten en evenementen die in heel Nederland consumenten en professionals meenemen in de wereld van voedsel en voedselproductie. 9 oktober | Vredenburgplein Utrecht
De topsector Agri & Food omvat alles rond voedsel, zowel de primaire productie als het bewerken, verwerken, vermarkten en de distributie ervan. Om zowel maatschappelijke als economische kansen te benutten, stimuleert de topsector Agri & Food de ontwikkeling van nieuwe kennis en innovaties. De Nederlandse Agri & Foodsector blinkt uit in innovaties en productiviteit. Van de 40 belangrijkste voedsel- en drankbedrijven ter wereld hebben 12 bedrijven R&D-activiteiten of een vestiging in Nederland. De sector wil deze leidende positie vasthouden en uitbouwen. Het gaat niet alleen om productie van duurzame en hoogwaardige voeding, maar ook om duurzame voedselketens waarin mens dier en natuur centraal staan. De topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen omvat alle plantaardige ketens in het tuinbouwcomplex. De topsector is een brede sector met deelsectoren die lopen van groenten, fruit en bomen tot aan bloemen en bollen. Uitgangsmaterialen zijn producten, zoals pootgoed, plantgoed en zaaizaad. Daaronder vallen bedrijven in verwerking, toelevering, handel en distributie. De wereldbevolking blijft groeien, waardoor duurzame oplossingen steeds belangrijker worden. De Tuinbouw & Uitgangsmaterialensector loopt voorop in de ontwikkeling van gewassen die bijvoorbeeld minder gevoelig zijn voor de weersomstandigheden of die minder gewasbeschermingsmiddelen nodig hebben. Nederland kent zes Greenportclusters, waar teeltbedrijven, veilingen, afzetorganisaties, handelsbedrijven, exporteurs en tuinbouwtoeleveranciers geconcentreerd zijn.
4 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Voedsel& Gezondheid
Hoe gezond eet jij? Voedsel en gezondheid hebben veel met elkaar te maken. Goede voeding staat aan de basis van een gezondere samenleving. Dankzij nieuwe inzichten kunnen we langer fit blijven of sneller beter worden met behulp van een aangepast voedingspatroon of nieuwe producten ontwikkelen met minder zout en suiker. Gedegen onderzoek, heldere voorlichting en ruime media-aandacht helpen om mensen meer bewust te maken. Zo leren we steeds gezonder én bewuster te eten.
Op advies van de dokter:
Dit jaar staat Voedsel & Gezondheid centraal. Tijdens Dutch Agri Food Week 2017 laten we zien wat er nodig is om iedere dag te kunnen genieten van lekker, gezond en veilig eten.
‘minder eten, meer smaak’ Hoe kunnen hart- en vaatpatiënten gemakkelijker geholpen worden om op termijn een gezondere levensstijl te behouden? Marianne: “Daarvoor moeten we terug naar de basis: voeding. Een gezond eetpatroon is voor hartpatiënten erg belangrijk. Maar sommige patiënten denken: ‘Ik gebruik een cholesterolverlager, dus het is niet echt nodig om op mijn voeding te letten’.”
Een ziekenhuisopname is het moment dat een patiënt stevig op zijn nummer wordt gezet en wil gaan nadenken over ‘hoe nu verder’. Goede voeding kan een groot verschil maken in het revalidatietraject. Wij spraken met cardioloog Ronald Walhout en Marianne Geleijnse, hoogleraar Voeding en Hart- en vaatziekten, over de invloed van gezonde voeding op de gezondheid van patiënten met hart- en vaatziekten. Een van de pijlers in hun onderzoeksinitiatief Flavour Your Life.
Ronald: “Als zorgverleners proberen wij patiënten succesvol te begeleiden in de verandering van een aantal ingesleten leefpatronen die ertoe leiden dat het risico op hart- en vaatziekten wordt vergroot. Voeding is daar een heel groot onderdeel van. Maar in het ziekenhuis gaat de meeste aandacht nog uit naar behandelingen en therapieën met voorschrijving van medicatie.”
HET LEVEN WEER KLEUR GEVEN Marianne: “Het is best gek dat je bij de entree van een ziekenhuis verwelkomd wordt met de geur van saucijzenbroodjes. Je wilt als zorginstelling gezond zijn en daar hoort een gezonde uitstraling bij. Als er dan gezonde smoothies op het menu staan die vier euro kosten, dan is dat weer best prijzig. Ik zou het heel mooi vinden als daar een goed alternatief voor komt.” Ronald: “Flavour Your Life is een positieve titel. De verandering in levensstijl willen we op een leuke en positieve manier brengen. Dat begint in het ziekenhuis. Patiënten zijn ontzettend geschrokken als ze in het ziekenhuis terechtkomen, maar daarna moeten ze het heft in eigen hand nemen. Het leven weer kleur te geven.”
ADVIES Wat zijn adviezen met betrekking tot voeding waar tijdens de hartrevalidatie aandacht aan besteed moet worden?
Minder medicatie, meer paprika’s Marianne: “Ik zou het heel leuk vinden als mensen weer lol krijgen in lekker eten bereiden en in de keuken staan. Aan de eetcultuur in Nederland mag best wel wat meer aandacht besteed worden. Gezond genieten van kwalitatief goed voedsel. Tijdens de revalidatieperiode kunnen we patiënten leren hoe makkelijk het is om een gezonde maaltijd te bereiden, met meer aandacht voor plantaardig voedsel. Dus meer vezels, minder vlees en vermijd voedsel dat te veel bewerkt is. Daar is vaak suiker en zout toegevoegd.”
DE ROL VAN DE ZORGVERLENER Ronald: “Als zorgverleners kunnen we onze begeleiding nog wel verbeteren, bijvoorbeeld door meer aandacht voor het motiveren van de patiënt in onze gespreksvoering. Verder willen we ons erop richten dat de patiënt zich zelf meer verantwoordelijk voelt voor de eigen gezondheid en in die rol goed geïnformeerd en begeleid wordt. Zo hopen we dat de patiënt de verbeteringen in zijn of haar levensstijl volhoudt, ook als de zorgverlener die niet meer controleert.” Marianne: “Maar het is niet alleen iets van een paar artsen en voedingswetenschappers. Veel hangt ook af van de overheid en het bedrijfsleven. We moeten een gezonde levensstijl niet alleen promoten onder gezonde mensen, maar ook onder zieke mensen. Laten we dat met elkaar serieus gaan aanpakken.” Å
5 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Sophie Tullemans | Scelta Mushrooms
Champignons: verrassende vitamine (-D) bommen “
Je kunt bij wijze van spreken je bakje champignons in het zonnetje zetten om dit te bewerkstelligen. Het resultaat is een umami-rijke - de vijfde smaak - poeder die als een krachtige en rijke zoutversterker kan fungeren. Een natuurlijk smaakversterker die de kunstmatige varianten kan vervangen.”
Champignons & vitamine D
Familiebedrijf Scelta Mushrooms geeft het goede voorbeeld: naast extra aandacht voor innovatieve productontwikkeling, stimuleren zij met hun champignonproducten een gezondere voeding. Want de champignon blijkt een natuurlijke bron van vitamine D en kan worden ingezet als natuurlijke smaakmaker. Sophie Tullemans (technical sales support): “We zochten naar een oplossing voor voedingsmiddelenproducenten om het zoutgehalte in hun producten te verlagen. Scelta Taste Accelerator is een lijn van producten gemaakt van restmaterialen van de champignons: het blancheervocht en de voetjes van de champignons.
Sophie: “Een bekend feit is dat als champignons wél zonlicht krijgen, er door middel van uv-licht een stofje in de champignon wordt omgezet in vitamine D. Je kunt bij wijze van spreken je bakje champignons in het zonnetje zetten om dit te bewerkstelligen. Door boven de lijn van onze producten een UV-licht te plaatsen, geven we ze voldoende pulsen om het stofje om te zetten. Zo blijken het natuurlijke vitamine D-bommetjes te worden die vitamine D-supplementen op doktersvoorschrift mogelijk kunnen vervangen.” Meer informatie over de innovatieve producten en werkwijze van Scelta Mushrooms vind je op www.sceltamushrooms.com. Å
Louis Bolk Instituut
Wat is het effect van gezonde voeding op gezondheid en gedrag? Een laag koolhydraat dieet voor diabetici, gezonde makkelijke hapjes voor demente ouderen en toegankelijk aanbod van groente en fruit voor kinderen. Hoe kan voeding het verschil maken? Het Louis Bolk Instituut werkt met voeding als medicijn in de breedste context. Er wordt niet alleen gekeken naar wát men eet, maar ook naar de bereiding, aankleding en de omgeving waarin en de wijze waarop het wordt aangeboden. In een landelijk project, dat onder de vlag van GreenPort Noord-Holland Noord en met diverse partners wordt uitgevoerd, wordt binnen
Uitgelichte events
Lancering FoodFirst Network Een unieke online samenwerking tussen artsen, koks en voedings- en bewegingsdeskundigen om mensen gezonder te laten eten. 16 oktober | online lancering
FoodValley Summit Green Proteins Summit over gezonde voeding waar het onderwerp ‘alternatieve bronnen van proteïnen’ vanuit verschillende invalshoeken wordt belicht. 11 oktober | Akoesticum in Ede
FoodValley Summit: Personalised Nutrition Food For the Eldery Summit over gezonde voeding waar het onderwerp ‘voeding voor ouderen’ vanuit verschillende invalshoeken wordt belicht. 12 oktober | Akoesticum in Ede
Catering Bedrijfsrestaurants Overheid De cateraars van de rijksoverheid laten hun gasten zien hoe zij verspilling tegengaan en werken aan duurzaamheid. 9-19 oktober | Rijksoverheidsdiensten in heel Nederland
Flevo Campus Food Conference
diverse intramurale zorginstellingen onderzoek gedaan naar de effecten van gezonde voeding bij verschillende doelgroepen. Daarbij wordt gekeken naar hoe gedragsverandering tot stand komt, de factoren die de effectiviteit van de gedragsverandering bepalen en de effecten die de consumptie van groente en fruit hebben op onderlinge sociale contacten. Door gebruik te maken van regionale producten wordt er een economische impuls gegeven aan de agrarische ondernemers in GreenPort Noord-Holland Noord. Daarnaast wordt er een bijdrage geleverd aan de duurzaamheid (minder voedselkilometers) en gezondheid in de regio. De eerste resultaten en ervaringen worden op 17 oktober tijdens Dutch Agri Food Week in een masterclass gepresenteerd door Peter Voshol (Louis Bolk) en Jacquelien de Boer (’s Heeren Loo). Å
In de fabriek van Yakult wordt een seminar georganiseerd met diverse wetenschappers over darmgezondheid en voeding. 12 oktober | Yakult Europe in Almere
Masterclass: Interventie gezonde voeding in gesloten settings “In deze masterclass worden de eerste onderzoeksresultaten en de inhoud van het project ‘Interventie gezonde voeding in gesloten settings’ besproken.” 17 oktober | De Ondernemerstuin Alkmaar
6 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Marit van Egmond, commercieel directeur van Albert Heijn en lid van het topteam Agri & Food
Voedsel& Gezondheid
Iedereen aan de broccolirijst Gezondere keuzes maken door betere informatievoorziening
Het dagelijks vullen van meer dan vijf miljoen borden levert uitgebreide kennis over het eetpatroon van de consument op. Kiezen zij voor een gezonde maaltijd of lukt dat niet elke dag? Marit van Egmond neemt ons mee in haar wereld. Marit: “Met de topsector Agri & Food focussen we op de kracht van de gouden driehoek: overheid, onderwijs en het bedrijfsleven. Wij komen samen om te praten over alles wat met voedsel te maken heeft. Veilig voedsel, voedselinnovatie en voedselproductie staan daarbij centraal. Binnen retail, waarin ik al twintig jaar werkzaam ben, speelt de consument een belangrijke rol. Consumenten hebben steeds meer belangstelling voor voedsel en willen weten waar producten vandaan komen, hoe ze gemaakt zijn en welke ingrediënten erin zitten. Waar vroeger iedereen naar het mooie plaatje op de voorkant keek, bestudeert men nu steeds vaker de voedingswaardetabel op de achterkant van het etiket.” Hoe zien de wensen van de consument eruit? Marit: “De consument wil steeds gezonder en duurzamer voedsel. Dat zijn thema’s die de hele sector beïnvloeden en waar wij ons dagelijks mee bezighouden. We proberen klanten binnen ons brede assortiment te inspireren om een gezondere keuze te maken. Dat doen we op verschillende manieren: door nieuwe producten te lanceren die gezonder zijn of door bestaande producten gezonder te maken. Dus minder vet, minder zout en minder suiker te gebruiken, bijvoorbeeld in onze frisdranken. Daar zetten we heel grote stappen in.”
Jong geleerd is oud gedaan
Over Marit van Egmond
Marit van Egmond, commercieel directeur van Albert Heijn, lid van het topteam Agri & Food met als focus markt & maatschappij waaronder Dutch Agri Food Week een belangrijke pijler is. Om zowel maatschappelijke als economische kansen te benutten, stimuleert de Topsector Agri & Food de ontwikkeling van nieuwe kennis en innovaties.
Marit: “Wij willen kinderen helpen om zo jong mogelijk te leren wat gezond eten is. Dat doen we met het lesprogramma ‘Ik eet het beter’. Bovendien hebben we vorig jaar aangekondigd dat we voor kinderen echt alleen nog maar gezonde marketing gaan doen. Er verschijnen leuke cartoonfiguren op verpakkingen van gezonde producten. De Friswijzer, die vorig jaar werd geïntroduceerd bij het frisdrankschap, is nu ook te vinden bij het schap met frisdrank voor kinderen. Dit maakt het voor ouders met kinderen makkelijker te kiezen voor een gezondere variant in de schooltas. Daarnaast koken we met en voor kinderen. Zo zijn er speciale Allerhande kookvideo’s voor kinderen en vorig jaar introduceerden we tijdens de Dutch Agri Food week de Kids Kook Battle, een landelijke kookwedstrijd waar kinderen uit het hele land hun gezonde kookkunsten demonstreerden.” Kun je de toekomst voorspellen? “Het is een hele dynamische sector. Ontwikkelingen van producten, winkels en nieuwe innovaties spelen een grote rol. Mensen blijven in de toekomst eten en boodschappen doen, maar waarschijnlijk wel op een hele andere manier dan dat we vandaag de dag doen. We gaan een interessante toekomst tegemoet.” Å
7 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Over voedsel en gezondheid
Rabobank’s 7 dagen & 7 challenges Ondernemers in de landbouw en voedselketens moeten in de toekomst meer voedsel gaan produceren, met minder land en grondstoffen. Banking for Food is de visie van de Rabobank op voedselzekerheid en de rol van de bank in de wereld van morgen.
“
Medewerkers krijgen tijdens deze week opdrachten als ‘No time to Waste’, ‘Veggie Monday’ of ‘Food from da Hood’.
Om die visie voor het voetlicht te brengen binnen het bedrijf is ‘Seven Days at Rabobank’ in het leven geroepen. Medewerkers in binnen- en buitenland doen mee aan de grootste Rabobank-challenge van het jaar via een online platform en app. Tijdens die week krijgen ze opdrachten als ‘No time to Waste’ (een dag eten wat je in huis hebt), ‘Veggie Monday’ (een dag zonder vlees) of ‘Food from da Hood’ (een dag lokaal voedsel eten).
Banking for Food
Camille van de Sande (Communicatie & Corporate Affairs bij Rabobank): “Rabobank is een food en agri-bank. Dat waren we 120 jaar geleden en dat zijn we nog steeds. Banking for Food is onze bedrijfsstrategie, daarin staat het wereldvoedselvraagstuk centraal alsook onze rol als food en agri bank. Te vaak kregen wij van collega’s te horen dat ze de strategie wel kenden, maar ‘m niet goed eigen konden maken. Tijdens Seven Days at Rabobank brachten we elke dag een andere uitdaging rondom voedsel gerelateerde thema’s zoals verspilling, lokaal geproduceerd voedsel en de footprint van voedselproductie. Topics die ook centraal staan binnen onze Banking for Food strategie. Met behulp van de Seven Days at Rabobank methodiek, vertaalden we onze Banking for Food strategie naar dagelijks handelen.” Simone Piel (accountmanager Rabobank): “Als boerendochter sta ik middenin de agrarische sector, maar dit initiatief is ook erg leuk voor collega’s die iets verder van de agrifoodwereld afstaan. Vorig jaar deelden collega’s uit London, Hong Kong of Singapore foto’s van zichzelf en hun gezinnen aan de eettafel tijdens het uitvoeren van de challenges: iedereen doet mee!” Å Dit jaar vindt 7 Days @ Rabobank van 9 tot en met 15 oktober plaats. Meer informatie over de Banking for Food visie van Rabobank vind je hier: www.rabobank.com/bankingforfood.
Be Bright
Voeding voor preventieve gezondheidszorg Voeding draagt bij aan een vitaal en gezond leven. Voeding verdient dan ook een prominente rol bij het stimuleren van gezondheid en preventie van chronische aandoeningen. Dat is de overtuiging van de partijen die samen het landelijke programma ‘Diagnose Voeding & Gezondheid’ zijn gestart. Irene Mommers (programmamanager): “De verwachting is dat het aantal mensen in Nederland met een chronische aandoening stijgt van ruim 8,5 miljoen in 2015 naar bijna 9,8 miljoen in 2040, aldus het RIVM. Naar verwachting verdubbelen de zorguitgaven tot 174 miljard euro in 2040. De toename van het aantal chronisch zieken leidt tot een verminderde arbeids- en maatschappelijke participatie en zorgt op individueel niveau voor meer leed en minder geluk. De tweedeling in de maatschappij wordt groter doordat chronische aandoeningen vaker voorkomen bij mensen met een lage opleiding en –inkomen”.
Diagnose Voeding & Gezondheid
Uitgelichte events
Presentatie Deltaplan Voeding van ZonMw en TIFN Op welke onderwerpen gaat Nederland zich de komende jaren inzetten als het gaat om voedingsonderzoek? Kom naar de presentatie van het Deltaplan Voeding.
Actief herstel in de keten - bewegen en voeding rondom een operatie Ziekenhuis Gelderse Vallei zet samen met patiënten in op voeding en bewegen: wat zijn de resultaten en ambities?
Irene: “Diagnose Voeding & Gezondheid is gericht op het realiseren van doorbraken op de maatschappelijke vraagstukken op het gebied van voeding en gezondheid. Geen enkele partij in de samenleving is daartoe alleen uitgerust en daarom werken we samen met tientallen organisaties en honderden experts. We initiëren, ondersteunen én versnellen innovaties en initiatieven met een grote maatschappelijke impact. Ook faciliteren we de dialoog over voeding en gezondheid en delen we kennis en inzichten op dit gebied.
11 oktober | Gelderse Vallei, Ede
Dutch Agri Food Week en Diagnose Voeding & Gezondheid
Besloten expertteam bijeenkomst waarin verscheidene professionals zich buigen over het thema ‘voeding en (kwetsbare) ouderen’.
Tijdens Dutch Agri Food Week vindt een expertteam bijeenkomst plaats waarin verschillende professionals zich buigen over het thema ‘voeding en (kwetsbare) ouderen’. Å
Expertteam bijeenkomst ‘Voeding en (kwetsbare) ouderen’
9 oktober | Utrecht
8 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Leren & Werken in Agrifood
Hoe wordt mijn eten gemaakt? De Nederlandse agrifoodsector is wereldwijd toonaangevend en koploper op het gebied van globale foodinnovaties. In Nederland is er ruimte voor jongeren om te leren en te groeien bij excellente instituten en bedrijven in de sector. Het agrifoodlandschap verandert haast iedere dag en er is nieuw talent nodig om het succes van de sector van morgen te waarborgen. Tijdens Dutch Agri Food Week nodigen wij je uit om te leren en te ontdekken. Om je kennis en kunde verder te ontwikkelen. Maar vooral om kennis te maken met de Nederlandse
agrifoodsector en haar successen. Er is ruimte voor iedereen! Groen Onderwijs
Groen onderwijs:
‘Dat doen we met bedrijfsleven en overheid’
De Nederlandse agrifoodsector behoort internationaal tot de top. Ook het groene onderwijs in Nederland staat wereldwijd goed aangeschreven. Hoe blijven we koploper op dit gebied? Bastiaan Pellikaan: “Het antwoord ligt binnen handbereik. Onderzoek, bedrijfsleven, onderwijs en overheid moeten samenwerken.”
Over Bastiaan Pellikaan
Bastiaan Pellikaan is voorzitter College van Bestuur van Aeres. Als voorzitter van de Groene Tafel neemt Pellikaan deel in strategisch overleg op bovenregionaal en nationaal niveau met de overheid en het beroepenveld.
samen
Het groene onderwijs in Nederland leidt nieuwe agrifood-talenten op. Pellikaan: “Wij halen een bepaalde categorie studenten binnen. Dat zijn mensen met een groen DNA. Er is volop werk in de sector en deze studenten vinden dan ook razendsnel een goede en uitdagende baan in de agri en food. Dat zijn niet langer alleen jonge mensen die via hun thuisfront verbonden zijn aan de sector. Vroeger had iedereen grootouders die uit de groene sector kwamen, dat neemt nu hard af.”
GROENE TAFEL De ‘Ontwikkelagenda Groen Onderwijs 20162025’ is tot stand gekomen in een samenwerking tussen bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, onderwijs en overheid: de Groene Tafel. Pellikaan: “In Nederland hebben we enkele onderwijsinstellingen die zich bezighouden met groen onderwijs. Dat zijn agrarische opleidingscentra, voor vmbo en mbo-opleidingen, vier hogescholen, en de universiteit van Wageningen. Als je als beroepsopleiding geen goede relatie met het bedrijfsleven hebt, kun je beter stoppen. Dat is ook het bestaansrecht van Aeres en dat moeten we elke dag bewijzen. Onze relatie met het bedrijfsleven is al erg goed in vergelijking met andere onderwijsgebieden, maar kan altijd beter.’’
KOPLOPER ZIJN ÉN BLIJVEN Hoe blijf je vooroplopen en de allernieuwste ontwikkelingen integreren? Pellikaan: “Dat kan alleen als je dat samen met bedrijfsleven en overheden doet. De drie belangrijkste instrumenten voor het beroepsonderwijs op dit moment zijn helder. Allereerst zijn dat de Centers of Expertise. Je ziet dat dit een geweldige stimulans is voor bedrijfsleven en onderwijs om ontwikkeling en innovatie met projecten en programma’s vorm te geven. Ten tweede de centra voor innovatief vakmanschap. Die zijn helaas eindig, maar we hopen dat daar een vervolg op komt. Daar dek je vooral het mbo mee af; ook daar staat een goede samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven centraal. En als laatste, de lectoraten die we momenteel in het
hbo hebben. Dat is voor het beroepsonderwijs een fantastische impuls. Met die lectoraten leggen we ook de verbinding met het wetenschappelijke onderwijs.”
ZICHTBAARHEID GROEN ONDERWIJS Verschillende groene onderwijsinstituten groeien exceptioneel. Pellikaan: “Zichtbaarheid is erg belangrijk. Een initiatief als Dutch Agri Food Week helpt ons om de agrifoodsector voor het voetlicht te brengen. Je laat zien dat het een innovatieve, vooruitstrevende en interessante sector is waar voor jongeren een prachtige carrière in het verschiet ligt. Met dit soort initiatieven stimuleren we de maatschappelijke betrokkenheid. Dat komt ons imago ten goede. Het is geen geïsoleerde sector, we produceren immers het voedsel voor een groeiende wereldbevolking. Er is en blijft altijd behoefte aan onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Op mbo-, hbo- én wo-niveau zijn daar nu voldoende carrièremogelijkheden in.”
CROSSOVERS IN DE SECTOR Pellikaan: “De keten van productie tot en met consument wordt steeds langer. Het begrip food is ook opgerekt en verandert continu. In de sector is de verhouding met de maatschappij en de omgeving een steeds belangrijker thema geworden. Dat zie je natuurlijk ook terug in het onderwijs. De crossovers met voeding en gezondheid, leefomgeving, maatschappij, duurzaamheid en techniek worden verbreed en verdiept. Een leerling van een foodopleiding op mbo-niveau doet bijvoorbeeld werkervaring in een ziekenhuis op. Daarnaast is de technologische impact enorm: nu en in de toekomst. Drones vliegen door de lucht en we kunnen vanuit Nederland kassen in Kazachstan besturen. Dat is de wereld waar we nu al in leven. In de wereld van morgen zijn mensen nodig die hightech in de sector ontwikkelen, bedienen en onderhouden. Het is een ‘war for talent’. Studenten hebben vaak al een baan voordat ze zijn afgestudeerd. Er is voldoende werk in agri en food. Het bedrijfsleven wil studenten uit het groen onderwijs graag hebben en daar zijn we trots op.” ©
9 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Groene Onderwijstour
Langs de AgriFood hogescholen van Nederland De toenemende vraag naar voedsel, internationalisering in de sector en innovatie: thema’s waar studenten, die aan de groene hogescholen van Nederland studeren, zich dagelijks mee bezighouden. Wil jij daar meer over weten? Dat kan! In de supermarkt, op je bord of bij je vakantiebaan. Achter het eten waar wij dagelijks van genieten gaat veel meer innovatie en technologie schuil dan wij weten. Daarom zetten de groene hogescholen, de Centers of Expertise, tijdens Dutch Agri Food Week hun deuren open voor iedereen en in het bijzonder voor aankomende studenten en het bedrijfsleven.
Meer over Aeres Aeres is een groene kennisinstelling in Nederland die onderwijs (praktijkonderwijs, vmbo, mbo, hbo), praktijkgericht onderzoek en commerciële kennisintensieve dienstverlening aanbiedt.
# Cowhouse: comfort van koe centraal Dierwelzijn en bedrijfskunde versterken elkaar: heeft de koe het goed, dan heeft dit ook een positief effect op de productie van de melk. Hoe kan de stalinrichting bijdragen aan het welzijn van de melkkoe? Studenten van Aeres Hogeschool werken nauw samen met het bedrijfsleven en onderzochten voor Cowhouse de stalinrichting, met het doel het welzijn van melkkoeien te verbeteren.
# Kringlooplandbouw Nieuwe producten ontwikkelen uit afval van de agrifoodsector? Het afval wordt nu vaak omgezet in veevoer of compost, maar er zijn betere oplossingen denkbaar. Om hier verandering in te brengen zijn andere businessmodellen nodig. Het lectoraat Vitale Agribusiness van Aeres Hogeschool stimuleert de ontwikkeling hiervan. Samen met overheden faciliteert het lectoraat bijvoorbeeld een experimenteeromgeving om de financiële haalbaarheid van circulaire en biobased producten te testen.
Å
Uitgelichte events
Open Doors for Talent Diverse foodbedrijven in Noordoost-Brabant openen hun deuren voor potentieel jong mbo-talent uit de regio. De leerlingen gaan – per bus – op tour langs de bedrijven en maken zo kennis met het bedrijf, de werkzaamheden die er plaatsvinden, de producten en de mensen. 11 oktober | Diverse foodbedrijven in Noordoost-Brabant
Food Tour MBO Zaanstad Docenten van het VMBO en MBO bezoeken foodbedrijven in de Zaanstreek 9-19 oktober | Zaanstad
De Groene Onderwijstour is in het leven geroepen om jongeren en organisaties uit te nodigen om te laten zien hoe zij het verschil kunnen maken en inhoudelijke antwoorden vinden op de maatschappelijke uitdagingen van morgen. Denk daarbij aan duurzame wereldvoedselvoorziening, het voorkomen van verspilling, een eerlijke verdeling van voedsel en het toepassen van nieuwe technieken en softwareoplossingen bij de productie van ons voedsel.
Centers of Expertise (CoE)
De hele week zijn er op verschillende locaties in het land CoE’s geopend voor het publiek. Daar kan men zien, ervaren en met elkaar in gesprek te gaan over het groene onderwijs. Kom zelf ontdekken hoe boeiend en leuk het is om te leren en te werken in de agrifoodsector. De groene sector biedt geweldige en gevarieerde carrière mogelijkheden. Vind een locatie bij jou in de buurt of doe de hele tour door Nederland. Å
Groene Onderwijstour overzicht Dinsdag 10-10
Vrijdag 13-10
Meeting of minds
Food Innovatie voor Happy Ageing
Inholland Hogeschool - Delft HAS Hogeschool - Den Bosch Innovatief ondernemen met de natuur
Aeres Hogeschool - Almere Inspiratiesessie en lunch
Woensdag 11-10
Inholland Hogeschool Amsterdam Back to the FOODure II
Donderdag 12-10
Inholland Hogeschool - Delft Ambitiedag Voedselfamilies
Inholland Hogeschool - Alkmaar
Inholland Hogeschool - Rotterdam Online college ‘Food for the Future’
Dinsdag 17-10
Hogeschool Van Hall Larenstein – Leeuwarden
Rondleiding Food Application Center for Technology
Woensdag 18-10 Aeres MBO - Almere
Pop-up restaurant ‘Feeding the city’
10 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Programma 9-19 oktober 2017 Zakelijk Publiek Zakelijk en Publiek.
Kijk voor het volledige programma op www.dutchagrifoodweek.nl en stel je eigen programma samen!
Maandag 9 oktober
Dinsdag 10 oktober
Donderdag 12 oktober
Kick off Dutch Agri Food Week - Utrecht Officiele opening van Dutch Agri Food
Congres Biodynamisch en de ‘vrije’ markteconomie - Driebergen • Stichting
Ambitiedag Voedselfamilies - Delft
9-15 okt. 7Days@Rabobank - Landelijk • Rabobank • Challenges rondom voedsel voor alle
Dag van de Duurzaamheid - voorlees actie op basisscholen rond Voedsel • Op scholen door heel Nederland
Als Warme Broodjes Talkshow: Robofood - Amsterdam • Slow Food Youth
Finale Pimp my Farmshop - Den Bosch
Week met een spraakmakend event
Rabobank medewerkers wereldwijd
Network en AgriFoodTech Platform
9-19 okt. Catering Bedrijfsrestaurants Overheid - Door heel Nederland • Albron,
Eurest, Vitam, Sodexo, ISS, Vermaat • De cateraars van de Rijksoverheid laten hun gasten zien hoe zij werken aan duurzaamheid en tegen verspilling.
CEO meets Startup - diner - Veghel
• AgriFood Capital, OndernemersLift+
Dááááág tegen verspilling - Veghel Dag vol activiteiten van en met ondernemers
rondom het voorkomen, verminderen en verwaarden van verspilling.
Demeter
• Food Inspiration
Groene Onderwijstour: Innovatief ondernemen met de natuur - Delft •
Inholland Hogeschool Delft
Groene Onderwijstour: Inspiratiesessie en lunch - Almere
• Aeres Hogeschool Almere
Groene Onderwijstour: Meeting of Minds - Delft • Inholland Hogeschool
Tomatoworld • over voedselverspilling
Keten! In Food: Onverwachte samenwerkingen - Rossum • P2
Expertteam bijeenkomst ‘Voeding en Kokkerelli Kids Kook Battle Lunch (kwetsbare) ouderen’ - Utrecht • Diagnose special - Venlo • Kokkerelli • Kookwedstrijd
Voeding & Gezondheid
met kinderen
9-19 okt. Foodfilmfestiival Imbiss Sustainable Talk Show - Wageningen - Venlo • Brightlands Greenport Venlo • Programma • WUR
met films en lezingen, discussieavonden en tastings.
9-10 okt. Gezond en Duurzaam Cuijk • Gemeente Cuijk Gezonde Bustour - Zuid Holland
• Greenport WO • Met Kamerleden, lokale politici, belangenbehartigers en ondernemers met als centrale vraag: hoe maken we Nederland gezonder?
9-19 okt.(niet op zondag) Kom op ‘t Erf: De Melktapperij - Haaksbergen •
De Melktapperij • Open deur bij boerenbedrijf
Open Doors for Talent - Tour voor scholieren langs foodbedrijven in Noordoost-Brabant - Heel NO-Brabant
• AgriFood Capital
Persreis: Kijkje in de Keten - Utrecht
• LTO Glaskracht Nederland GroentenFruitHuis KomindeKas • Bustoer voor persrelaties rondon thema voedselverspilliing
9-19 okt. Rondleidingen Tomatoworld - Honselerdijk • Tomatoworld • met korting de
wereld van tomaat ontdekken
Woensdag 11 oktober Actief herstel in de keten - bewegen en voeding rondom een operatie - Ede Ziekenhuis Gelderse Vallei ism Alles is Gezondheid, Alliantie Voeding in de Zorg
Finalediner Keukenbazen Den Bosch • AgriFood Capital, Rabobank, Hutten,
EMTÉ, KW1C, Provincie Noord-Brabant • Bekendmaking van de winnaar van de Keukenbazen Battle 2017.
Dialoogtafels over verspilling - Honselerdijk • Tomatoworld • Bijeenkomst over voedselverspilling
Feeding the Metropole Breakfast - Almere • Floriade BV en provincie Flevoland
• Over innovatie rondom het voeden van de stad met tour over Floriade terrein
Finale Helmondse Kidskookcafé wedstrijd - Helmond • Food Tech Brainport, Gemeente Helmond en Stg. Jong Helmond Lekker Gezond
Flevo Campus Food Conference - Almere • Flevo Campus i.s.m. Yakult • Seminar
met diverse wetenschappers over darmgezondheid en voeding in de fabriek van Yakult
Food Valley Summit: Personalised Nutrition. Food for the Elderly - Ede
• Food Valley NL
12-13 okt. Food100 - Den Bosch •
AgriFood Capital, Rabobank, SFYN, FoodHub, Shoot my food • 50 leiders van nu en 50 leiders van morgen ontmoeten elkaar voor inspiratie en kennisdeling
Groene Onderwijstour: Ambitiedag Voedselfamilies - Delft • provincie Zuid-
Holland, Inholland Hogeschool • bijeenkomst van het open netwerk voor voedselvernieuwers in Zuid-Holland
Inspiratiedag Klauwgezondheid Noord - Oosterwolde • Boerderij, Nederlands Klauw
Gezondheids Centrum
Kick-off We Are Food 2018 De Brabantse Keukens - Den Bosch
• Provincie Noord-Brabant en AgriFood Capital
Groene Onderwijstour: Back to the Foodture II - Amsterdam • Inholland
Personalised Food, Nutrition & Data - Klarenbeek • AgriFoodTech Platform
11-14 okt. It’s all about food - Den Haag
Seminar: High Pressure and Temperature processing for the food industry - Ede • TOP bv & Marfo
Hogeschool
9-10 okt. Food Tour - Docenten van het VMBO en MBO bezoeken foodbedrijven in de Zaanstreek - Zaanstad • Gemeente
Open Mic with The Sustainability Consortium Den Haag - Wageningen
Zaanstad
Conferentie Greenport NHN - Water en Bodem: hoe toekomstbestendig bent u? - Alkmaar • Greenport Noord-Holland Noord
Dat lust ik wel •Scholen maken via een win-actie kans op deze gezonde prijs
• provincie Zuid-Holland, Hogeschool Inholland Delft • bijeenkomst van het open netwerk voor voedselvernieuwers in Zuid-Holland
Food Valley Summit: Green Proteins -Technology meets Creativity - Wageningen • Food Valley NL
Bekendmaking winnaar actie 10 dagen gratis groenten en fruit - Noord-Holland • ProeVkantoor, Stichting
• Het Nutshuis • een voedselweek met filmvertoningen talkshows, workshops en kinderactiviteiten
Netwerkevent Brightlands Greenport Venlo - Venlo
• WUR
Lecture on Modern Slavery by Tamme de Leur and Birgit de Vos - Wageningen • WUR
Workshop Suiker- en Zoutvermindering - Den Bosch •AgriFood Capital Zorg zoekt boer in de regio - Zwolle
•Rabobank, Terra MBO Meppel, Regiocampus, het Health Innovation Park, Provincie Overijssel, Provincie Drenthe en het Agri&Food Innovatie cluster Regio Zwolle
11 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Good food. Better world. Vrijdag 13 oktober European FoodNexus Startup Challenge - Amsterdam • Startlife,
FoodNexus, Ministerie EZ • Nationale finale van internationale wedstrijd voor startups in agrifood
Food Tech Meetup - Ondernemersplein Almere Floriade Food Expeditie - Almere • Gemeente Almere Food from Food KUS sessie - Helmond
• over verwaarding van plantaardige nevenstromen
Groene Onderwijstour: Food for the Future College - Rotterdam • Inholland
Hogeschool Rotterdam
Groene Onderwijstour: Food Innovatie voor Happy Ageing - Alkmaar • Inholland
Hogeschool Alkmaar
Kick off Food Floor - Rotterdam •
Rotterdam Food Cluster & Gemeente Rotterdam
Open huis: Het lokaal fabriceren van thee van onze eigen theeplant - Zundert • Tea by me BV 13-14 okt. Wereldeidagen - Barneveld • Poultry Expertise Center en
Elba-Rec
Zaterdag 14 oktober 14-15 okt. Arrangement ’n Goei Leven in het Land van Cuijk - Cuijk Open huis Cosun Innovatiecentrum - Dinteloord • Cosun
Kom op het erf - Heel Nederland •
nationale open deuren dag bij boeren, tuinders en telers in heel NL
14-15 okt. Van Gras tot Glas XXL experience - Eindhoven •
FrieslandCampina & Albert Heijn • Speciale editie van Gras tot Glas in Eindhoven
World Food Day 2017 - Mauritskazerne Ede • Ministerie EZ, Rabobank, Gemeente Ede, provincie Gelderland, WUR • Ontdek het verhaal achter je eten in tientallen excursies, workshops, talkshows, films en een streekmarkt.
Zondag 15 oktober Kunst in de kas - Kassengebied ZO-Drenthe • Promotiegroep Tuinbouw Emmen Pluk en Oogstfeest Land van Cuijk Landgoed de Tongelaar - Mill World Food Day Rotterdam - Markthal Rotterdam • Rotterdam Food Cluster &
Gemeente Rotterdam • Doe, beleef en ervaar de wereld achter jouw voedsel
Maandag 16 oktober 16-17 okt. Food Inspiration Days - Veghel • Shoot My Food • Het inspiratie-
evenement voor professionals in de horeca en foodservice
• Greenport Noord-Holland Noord, Westfriesgasthuis
Groe(n)ten van de buren! - Honselerdijk, Den Haag • Tomatoworld,
The New Farm • Kruisbestuiving tussen de kassen in het Westland en de stad Den Haag, bestaande uit rondleiding bij Tomatoworld, The New Farm
Van Gras tot Glas: Vraag het de FrieslandCampina Boer • FrieslandCampina & Albert Heijn • Boer op de
winkelvloer bij 100 Albert Heijn winkels in Nederland
Kom op ‘t Erf De Hooiberg - Bladel Kom op ‘t Erf Teelt op water - Waarland • Pater Broersen, Greenport Noord-Holland Noord Kom op ‘t Erf bij Peter’s Farm - Sambeek
Proefboerderij de Rusthoeve, Delphy
Pluimveerelatiedag - Barneveld
• Pluimveehouderij, LTO Nederland/NOP, ism Poultry Expertise Center
Woensdag 18 oktober Masterclass: Plantinhoudstoffen - Alkmaar • Greenport Noord-Holland Noord KidsKook Battle Allerhande • Albert Heijn
• koken met kinderen in XL winkels verspreid over heel Nederland
Netwerkevent Werken aan duurzame samenwerking in Noord-Nederland - Leeuwarden • Vion, Dairy Campus, Dairy Valley Our food: How it’s made • Educatieboeren •
Open deuren bij de Educatieboeren van Nederland. Door heel Nederland. Zie website, educatieboerderijen die een activiteit hebben, kleuren oranje
Groene Onderwijstour: Pop-up restaurant ‘Feeding the city’ - Almere • Aeres Hogeschool Terug naar de keukentafel - Aspergeboerderij Sandur, Nieuw-Amsterdam • provincie Drenthe •
regionaal ontbijt over de toekomst van agro&food in Drenthe
Donderdag 19 oktober
Medialunch Niet vet maar koolhydraten verantwoordelijk voor enorme groei obesitas en diabetis type II - Aalden • Foodbasics BV Demonstratie & presentatie over indikken van melk op de boerderij - Leeuwarden • Wafilin Systems en Dairy Lancering Foodfirst Network - Online
• Foodfirst Network
Een dag vol boerenpracht voor de leerkracht - Wijchen • Klasseboeren Nijmegen Lancering RootsKids -kinderkookboek - Heel Nederland • Rabobank Workshop Koken met Smaak - Hoorn
New Food Lunch - Colijnsplaat • ZLTO,
Dinsdag 17 oktober
17-18 okt.Boergondisch koken met kids - Drenthe 4 locaties • provincie Drenthe samen met IVN en Programma Jong Leren Eten • Op vier locaties in Drenthe, waaronder Landgoed Scholtenszathe en de Tuinen van Weldadigheid
Campus
FNLI Jaarcongres - Utrecht • FNLI •
Netwerkevent voor voedselverwerkende industrie
Meet and Eat Twente - Twente • Natuur
en Milieu Overijssel
Molkeborrel - Leeuwarden • Dairy Valley •
netwerkbijeenkomst voor zuivelsector in Friesland
Pionieren in de AgriFood proeftuin - Land van Cuijk en Agro As de Peel Boergondisch Dineren - Erica • provincie Drenthe • Gezonde en lekkere
maaltijd waar ook plannen worden gemaakt voor de toekomst van ‘good food’ in Drenthe
Groene Onderwijstour: Rondleiding Food Application Center for Technology - Leeuwarden • Van Hall
Science & Innovatie Café- Urban and vertical farming - Wageningen • WUR
Masterclass: Interventie gezonde voeding in gesloten settings - Alkmaar
Wereldlezing ‘Hebben we nog vertrouwen in voedingsweten schappers?’ - Wageningen • WUR
Larenstein
• Greenport Noord-Holland Noord
12 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Innovatie, Kennis & technologie
Hoe ziet de toekomst van de agrifoodsector eruit? Drones op het land, sensoren in de grond en robots in de productiehal. Naast meer efficiency, bieden innovaties in de agrifoodsector ook de oplossing voor nieuwe zakelijke mogelijkheden of duurzame concepten. Innovatieve projecten of startups worden geholpen om hun technologische en creatieve kennis om te zetten in toepasbare producten of diensten. Maar de kennis over en acceptatie van innovaties blijft soms nog achter op de verwachtingen. Wat zijn de ontwikkelingen van de toekomst? Een sector die van oudsher vertrouwt op de natuurlijke elementen, maakt op zeer innovatieve en verrassende wijze gebruik van technologie. Ontdek hier meer over tijdens Dutch Agri Food Week 2017!
‘Wij investeren in innovatie en ontwikkeling’
Hoe ziet
de kas er in 2030 uit?
Het telen van tomaten zit bij Duijvestijn Tomaten in de genen. Van generatie op generatie proberen ze de wereld een beetje gezonder te maken met hun tomatenproducten. Op dit familiebedrijf is extra aandacht voor innovatie en duurzaamheid. Ted Duijvestijn: “De consument wordt steeds kritischer en zet zelf grote stappen. Met zonnepanelen, elektrisch rijden en het opslaan van energie. Je ziet allerlei burgerinitiatieven opkomen. Het bedrijfsleven heeft een grote verantwoordelijk. We kunnen niet achterblijven.” KEUZE VOOR AARDWARMTE Een mijlpaal binnen de bedrijfsvoering is de start van het aardwarmteproject in 2010. De visie ´duurzaam… voor een gezondere wereld´ werd door het leveren van duurzame, fossiel-vrije warmte, daarmee voor een groot deel ten uitvoer gebracht. Deze investering zette het bedrijf op het gebied van duurzaamheid op de kaart. Ted: “Energie is nu al een hele belangrijke factor. De grilligheid van energieprijzen en de maatschappelijke vraag naar duurzaam produceren houden ons bezig. Duurzaam ondernemen wordt steeds belangrijker. Alle generaties hebben te maken gehad met de inzet van energie. Mijn opa, vader en wijzelf. Van kolen, olie, gas, WKK’s en elektriciteitsproductie. Aardwarmte was voor ons een logisch vervolg.”
DE VOLGENDE GENERATIE Verschillende ontwikkelingen op het gebied van innovatie, duurzame productie en smaakvolle tomatenproducten hebben ervoor gezorgd dat het bedrijf meer is dan ‘slechts’ een tomatenkwekerij van de gebroeders Duijvestijn en Ad van Adrichem. “Verwerking, productie en levering: we proberen ons bedrijf op een duurzame manier in te richten. We moeten nadenken over de uitdagingen van morgen. De manier van produceren en voedselveiligheid blijft heel actueel. Die circulaire economie is daarin wel een hele belangrijke. We kunnen geen rommel achterlaten voor de volgende generatie, dat hebben we veel te lang gedaan. De natuur heeft veel te bieden en daar kunnen we van leren. We moeten slimmer omgaan met de natuur en de techniek daar omheen bouwen.”
BESTAANRECHT VAN DE SECTOR De kwekerij heeft een oppervlakte van 14,5 hectare. Alle tomaten van het bedrijf worden rechtstreeks gesorteerd en verpakt in de juiste eindverpakking. “We hebben getest en gekeken wat we kunnen leren van de bebouwde omgeving. Dan kom je uit op dubbelglas. Na anderhalf jaar ontwikkelen is er een totaal nieuw kasconcept ontwikkeld: de ID Kas. De bijbehorende energiebesparing door maximale isolatie, de inzet van laagwaardige warmte, insectengaas, ontvochtiging tegen aantastingen van insecten en schimmels en een verminderd watergebruik maken deze kas maximaal duurzaam. Willen we in Nederland met voedselproductie voorop blijven lopen, dan is het gewoon nodig om te blijven innoveren en ontwikkelen. Je moet daarin investeren om je bestaansrecht te behouden.” Å
13 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Voor ondernemers door ondernemers
Food Tech Brainport is hét clubhuis
Welkom bij Food Tech Brainport in Helmond
voor technologie, product- en
in Helmond voor agrifood-innovatie. Een internationaal expertisecentrum marktinnovatie. Ivo Ploegsma (FoodWorkx), Frank de Boeff (Bodec), Willem van de Ven (Pascal Processing) zijn ambassadeurs van deze foodagrihotspot. De gemeente Helmond heeft van oudsher een stevige positie in de agrifood. De vele voedselverwerkende bedrijven in de regio zijn daarvan het bewijs. Food Tech Brainport is dé omgeving waar kennis en netwerken samenkomen en een innovatieve speeltuin waar duurzaam en gezonde producten geproduceerd worden. Ivo: “Wij zijn eigenlijk een crossover tussen hightech en agrifood. Je gebruikt hightech als middel om de doelen te bereiken die zich in de agrifood ontwikkelen. Die doelen zijn maatschappelijk gerelateerd, zoals gezondere voeding en minder verspilling.”
‘Hier gebeurt het’
Hoe kan Nederland zijn agrifood-positie wereldwijd behouden? Frank: “De wereld om ons heen verandert zo snel: bij Food Tech Brainport krijgen bedrijven de ruimte om mee te bewegen. Bijkomend voordeel zijn de intensieve relaties die we hebben opgebouwd met verschillende kennisinstellingen in de regio.” Ivo: “En ook met de Gemeente Helmond. Vanwege deze samenwerking kunnen we ons steeds verder ontwikkelen tot de ultieme enabler voor nieuwe producten, technieken en concepten.” Willem: “Binnen Food Tech Brainport vind je een samenwerkingsverband
Eerste editie van European FoodNexus Startup Challenge Gezocht: meest veelbelovende agrifood startup van het jaar Hightech oplossing, baanbrekende initiatieven en innovatieve ideeën in de agrifoodsector verdienen een podium: op 13 oktober vindt in Amsterdam de finale plaats van de Nederlandse voorronde van de European FoodNexus Startup Challenge. Deze internationale competitie wordt gezien als een aanjager voor innovatie en is bedoeld om nieuwe mogelijkheden voor duurzame en efficiënte voedselproductie snel op de markt te brengen. Veelbelovende startups komen in contact met de meest vooruitstrevende corporates in de agrifoodwereld. “Agtech en foodtech helpen bij het oplossen van maatschappelijke uitdagingen door de ontwikkeling van gezond en veilig voedsel dat duurzaam wordt geproduceerd in de juiste hoeveelheden om de groeiende wereldbevolking van voeding te voorzien” vertelt Rob Hamer, VP R&D bij Unilever en voorzitter van FoodNexus. Hij gaat verder: “Startups zijn van cruciaal belang voor de inrichting van een duurzaam en economisch gezonde voedingssector die bijdraagt aan
maatschappelijke vraagstukken nu en in de toekomst. Dat is waarom FoodNexus trotse oprichter is van deze belangrijke competitie.”
Europese challenge
Nog niet eerder zagen we zoveel internationale interesse voor startups in de agrifoodsector. Kom ook naar Amsterdam om kennis te maken met de deelnemende startups en de bijzondere innovaties die zij hebben bedacht. De nationale voorrondes vinden plaats in Spanje, Denemarken, Frankrijk, Ierland, Italië, België en Nederland.
Praktische informatie
De organisatie FoodNexus is een internationaal consortium van innovatieve ondernemers, multinationals en kennisinstituten actief in agrifood. Op 13 oktober 2017 vindt in Amsterdam de finale plaats van de Nederlandse voorronde van de European FoodNexus Startup Challenge. De Europese finale vindt op 13 december in Wageningen plaats. De winnaar van de Challenge krijgt 50.000 euro en begeleiding door experts bij het doorgroeien van het bedrijf. Unilever en FrieslandCampina zijn officieel partner van de challenge. Å Meer informatie: www.fnsc.eu
van hoge kwaliteit. Voor en door ondernemers. Deze omgeving is ontworpen op basis van de behoeften van de gevestigde ondernemers. Zo zijn we echt die businessversneller voor aanwezige bedrijven en klanten.”
Dutch Agri Food Week & Food Tech Brainport
Elkaar ontmoeten, kennis delen en ervaringen uitwisselen staan centraal tijdens de inspiratieen matchmaking sessie voor producenten in de levensmiddelenindustrie op 13 oktober. Å
Over Bodec
Al meer dan 20 jaar is Bodec een gevestigde naam in (voornamelijk) de voedingsmiddelenindustrie: van babyvoeding tot borrelnoot. Het bedrijf denkt mee in innovatieve, praktische oplossingen voor procesontwikkeling en -optimalisatie. Op het FoodTechPark Brainport in Helmond heeft Bodec de beschikking over een PilotPlant, waarin optimale processen ontwikkeld worden voor klanten en productiefaciliteit. www.bodec.eu
Over FoodWorkx
FoodWorkx richt zich op managementadvies en ondersteuning aan bedrijven die actief zijn in de voedingsmiddelenindustrie. www.foodworkx.nl
Over Pascal Processing
Pascalisatie, ook wel High Pressure Processing (HPP) genoemd, is een pasteurisatietechnologie om bij lage temperaturen de houdbaarheid van producten fors te verlengen, zonder dat het product veranderd. Het product wordt behandeld met een zeer hoge waterdruk waarmee micro-organismen worden geïnactiveerd. www.pascalprocessing.com
Uitgelichte events
Kick-off We Are Food 2018 In Brabant genieten ze van eten, produceren het met liefde en vernieuwen daarbij steeds. Met de ‘Brabantse Keukens’ maakt de regio werk van voedselvernieuwing. 12 oktober | Den Bosch
GreenPort NHN Conferentie Het thema ‘Bodem, Water, Plant’ is het brandpunt van deze dag. Inspirerende sprekers praten je bij over mogelijkheden en uitdagingen. Kom kennis en inspiratie opdoen in Alkmaar! 12 oktober | AFAS-stadion te Alkmaar
Als Warme Broodjes talkshow Robofood Er wordt steeds meer technologie ingezet om uitdagingen in ons voedselsysteem aan te pakken. Wat zijn de ontwikkelingen en hebben ze ook het gewenste effect? Kom naar deze talkshow van Slow Food Youth Network. 9 oktober | Pakhuis de Zwijger Amsterdam
14 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Openheid & Transparantie
Waar komt ons eten vandaan? We hebben in Nederland het meest gezonde en veilige voedsel ter wereld: een betrouwbare keten als geheel. Dat is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen overheid, het bedrijfsleven en onderwijs. Daarom bieden agrifood bedrijven in de keten uitgebreide informatie over de herkomst van producten, de werkwijze en het proces en werken ze met goed opgeleide vakmensen. Ondernemers in de agrifoodsector nodigen consument, inspecteur, pers en andere betrokkenen gedurende het hele jaar uit om de betrouwbaarheid van de herkomst, bereidingswijze, kwaliteit, verpakkingswijze en logistiek te testen. Tijdens Dutch Agri Food Week kun jij ook een kijkje komen nemen!
“Het versterken
hart van
van de keten in het de veehouderij” Francis Kint, CEO van Vion: “Elke dag consumeren ongeveer 100 miljoen mensen wereldwijd een maaltijd met daarin ‘een beetje Vion’. Het is daarom onze belangrijkste taak om ervoor te zorgen dat het voedsel veilig en gezond is. Dat is alleen mogelijk door continu te investeren in moderne faciliteiten en intensief kwaliteitsmanagement.”
SAMENWERKEN AAN DUURZAME VLEESCONCEPTEN Vion bouwt een nieuwe slachterij in Leeuwarden, naast de Dairy Campus (WUR). Midden in het melkveehouderijgebied in het noorden van Nederland. Voor Vion is voedselveiligheid een absolute voorwaarde om te kunnen produceren met respect voor dierenwelzijn en milieu. Voedsel in het algemeen, en vlees in het bijzonder, is een belangrijk onderwerp van talrijke maatschappelijke discussies. “Bij Vion hebben we besloten om deze discussies niet uit de weg te gaan, maar om actief deel te nemen aan de maatschappelijke dialoog. Dit kunnen we onderverdelen in vier hoofdthema’s: 1. Dierenwelzijn (op, voor en na het verlaten van de boerderij) 2. Supply chain gerelateerde zaken, zoals traceerbaarheid, transparantie en productintegriteit 3. De impact van vleesproductie op het milieu en 4. Volksgezondheid
Op woensdag 18 oktober tijdens de Dutch Agro Food Week bespreken we onder andere deze thema’s met partners in de agro en food keten in Noord Nederland. In Leeuwarden krijgen we een locatie midden in het centrum van de Nederlandse veehouderij. Zo kunnen we samen werken aan duurzame vleesconcepten, zoals weiderundvlees, waddenrundvlees en biologisch rundvlees. Als bedrijf streven wij naar duurzame ketens voor de markt die
korter zijn en daarmee de transparantie, voedselveiligheid en kwaliteit verbeteren,” aldus Kint.
HET PRODUCEREN VAN GEZOND VOEDSEL VOOR EEN GROEIENDE WERELDBEVOLKING IS DE UITDAGING “Wij werken dagelijks met duizenden dieren en dus zien wij het als verantwoordelijkheid om dierenwelzijn en de integriteit van dieren te respecteren. Daarnaast willen we onze kennis vergroten, data vergaren en analyseren en slim en goed geïnformeerd te werk te gaan. Vion heeft een zeer intensieve relatie met de agrarische sector. Deze betrokkenheid stimuleert de samenwerking en stimuleert vernieuwing. Dit heeft onder andere geresulteerd in transparante ketens, zoals Good Farming Star, het Beter Leven Keurmerk en een substantieel marktaandeel in biologisch, diervriendelijk en duurzaam vlees. De samenwerking met al onze stakeholders, zoals de veehouders, supermarkten, industrie, universiteiten en belangengroepen vormt de sleutel tot dat succes. Tot slot is overduidelijk dat het produceren van gezond voedsel voor een groeiende wereldbevolking één van de grootste wereldwijde uitdagingen is van de komende decennia. Dierlijke eiwitten zullen een cruciale rol spelen in het eetpatroon van de komende generaties. Vion heeft de ambitie om samen te werken aan oplossingen voor die uitdagingen.”
Å
15 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Hoe voorkom je voedselverspilling? Toine Timmermans (Wageningen University & Research) geeft antwoord In Nederland wordt jaarlijks voor enkele miljarden euro’s aan goed voedsel weggegooid of onnodig laagwaardig verwerkt. Voedselverspilling vind je overal: bij de oogst, tijdens opslag en transport, in supermarkten en horeca, en het grootste percentage thuis. Toine Timmermans: “We moeten een brede beweging zien te creëren om verspilling tegen te gaan. Technologie is zeker belangrijk, echter slechts een deel van de oplossing. Voedselverspilling aanpakken betekent het bewerkstelligen van een gedragsverandering en dat is erg moeilijk.” 100 tot 150 kilo verspilling per persoon
Een derde van het voedsel wereldwijd wordt niet opgegeten. In Nederland is dat ongeveer een kwart. Toine: “Er wordt gigantisch veel goed voedsel verspild. Het gaat om 100 tot 150 kilo per persoon per jaar. De consument verspilt verreweg het meest. Voedselverspilling ontstaat omdat het niet past in ons ‘efficiency-denken’. Voor bedrijven geldt dat iedere euro die je investeert in het oplossen van voedselverspilling, gemiddeld veertien euro oplevert. Het is dus eigenlijk raar dat niet meer bedrijven hier serieus werk van gaan maken.” Hoe ga je verspilling tegen? Toine: “Iedereen verspilt – van boer tot consument – dus het een topic waar iedereen iets mee heeft, maar het is heel moeilijk om te bedenken wie daar dan verantwoordelijkheid in moet nemen. De negatieve ecologische en sociale impact van verspilling is groot. Er zijn heel veel initiatieven die soms best een aardige impact
Snapshot 2017
hebben. Maar in de brede zin zien we nog niet dat het zoden aan de dijk zet. Je kunt het systeem niet zomaar veranderen. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat die initiatieven kunnen opschalen en het gedrag echt veranderen? Het begint bij het zetten van een doelstelling, meten van de hoeveelheden en oorzaken, en vervolgens continue acties in gang zetten om te verbeteren. Verspilling tegengaan zou voorop moeten staan, en vervolgens nadenken over wat we met die onvermijdbare reststromen kunnen doen.”
The Source Shakers
Voedingsbedrijven die voedselverspilling serieus willen aanpakken, kunnen vanaf nu terecht bij The Source Shakers. Dit netwerk bestaat uit verschillende partijen met expertise op het gebied van verspilling en oplossingen tegen derving. Meer informatie vind je op www.thesourceshakers.nl. Å
Appeltjes: wat gaat er naar de boer?
De sector in één oogopslag
events
Personalised Food, Nutrion & Data by AgriFoodTech Platform
De agrifoodsector past zich voortdurend aan de nieuwste eisen van overheden, maatschappij én de wensen van consumenten aan. Deze
‘Je bent wat je eet’ is een veelgehoorde opmerking. Experts uit de agrifoodsector belichten de verschillende aspecten van het gebruik van data voor een persoonlijk voedingspatroon tijdens dit event.
dynamische sector staat voor de uitdaging om innovatie te omarmen, nieuwe mogelijkheden te ontdekken en het gat tussen sector en samenleving te dichten. Technologie kan een deel van de oplossing zijn! Appeltjes: wat gaat er naar de boer?
De prijsopbouw verschilt per product. Wat gaat er naar de producent, groothandel, verwerker en retailer?
De sector in cijfers
De agrifoodsector gaat hand in hand met technologie en innovatie. Transparantie is het belangrijkste uitgangspunt. Hoe staat de sector ervoor? Kijk ook op: agrifoodtechplatform.nl/ de-sector-in-een-oogopslag Å
Uitgelichte
De sector in cijfers
12 oktober | Klarenbeek
FNLI Jaarcongres Jaarlijks netwerkevent van FNLI voor voedselverwerkende industrie. 19 oktober | Utrecht
KUSsessie Food from Food Wens je, als landbouwer of als producent, maximale waarde te halen uit nevenstromen? Elkaar ontmoeten, kennis delen en ervaringen uitwisselen staan centraal tijdens deze bijeenkomst. 13 oktober | Helmond
16 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Voedseleducatie & Open deuren
Wat weet jij over ons voedsel? De stad wordt groter en het platteland is verder weg. Dat maakt ook dat we steeds minder betrokken zijn bij de productie van ons voedsel. Op de boerderij, maar ook in de fabrieken van voedselproducenten. Tijdens Dutch Agri Food Week willen we de verbinding tussen sector en samenleving versterken door de deuren open te zetten.
Welkom bij Stal Bos in Mijdrecht Op woensdag 18 oktober zetten verscheidene educatieboeren in Nederland hun deuren open voor het grote publiek: Stal Bos is één van die bedrijven. Bij Stal Bos van boerin Franny Bos in Mijdrecht kun je bijna 300 dieren ontmoeten. Ruim vertegenwoordigd zijn de melkkoeien, maar ook paarden, konijnen en jonge poesjes kijken je nieuwsgierig aan als je door de stallen en over het erf loopt.
PopPeas winnaar Neem een kijkje bij een van Ecotrophelia educatieboer Dutch Agri Food Week 2017 garandeert bijzondere
ontmoetingen op verrassende locaties: van Kinder Kook Events tot een bezoek aan het erf!
Met veel plezier en enthousiasme ontvangen educatieboeren gedurende het hele jaar klassen met leerlingen op hun bedrijf. Zij hebben hun bedrijf erop ingericht dat de leerlingen veilig op het bedrijf kunnen verblijven en zo kennis kunnen maken met het boerenleven. Tijdens Dutch Agri Food Week zijn bezoekers van alle leeftijden welkom. Franny: “Wij vinden het heel belangrijk om te laten zien hoe het werkt op een boerderij. Dat is niet hetzelfde op elke boerderij. De een doet zijn koeien naar buiten en haalt ze ’s middags weer binnen. Wij vinden dat onze koeien zelf mogen kiezen. Wij houden van onze dieren en geven de melkkoeien goed voedsel. Zodat hetgeen ze produceren ook zo goed en zoveel mogelijk is.”
FAMILIEBEDRIJF STAL BOS In 1912 werd de boerderij gebouwd door Opa Treur en momenteel runt Franny Bos samen met haar man het boerenbedrijf. De volgende generatie staat al in de startblokken – zoon en schoondochter werken al mee - om het beheer van het bedrijf over te nemen. Dit maakt Stal Bos tot een bijzonder familiebedrijf. Franny: “Het verzorgen van de dieren is het allermooiste. Het melkvee is onze grootste inkomstenbron, maar ook de andere activiteiten zijn belangrijk. Manage, pensionstalling, konijntjes en jonge poesjes en natuurlijk nemen bezoekers weleens een paar eitjes mee van onze kippen. Als educatieboer mogen we ieder jaar ook verschillende klassen verwelkomen. Kinderen in de leeftijd van 5 jaar tot en met 12 jaar en buitenschoolse opvang. Zij krijgen een rondleiding en aaien een konijntje of paard. We leggen uit waar de melk vandaan komt en hoe onze melkrobot werkt. Sommige kinderen denken dat melk uit de winkel komt en hebben geen idee van de herkomst. Na de rondleiding krijgen kinderen opdrachten over het voer, de melk, de paarden en de kleine dieren.”
EDUCATIEBOEREN & DUTCH AGRI FOOD WEEK Kom jij ook een kijkje nemen bij een educatieboer bij jou in de buurt tijdens Dutch Agri Food Week? Onder het motto ‘Our food: How it’s made’ vertellen de educatieboeren op woensdag 18 oktober tijdens de Dutch Agri Food Week verhalen uit eerste hand over hoe Nederlandse boeren al het lekkere, gezonde en vooral veilige voedsel dat zij produceren, met respect voor natuur en omgeving. Bij Stal Bos - Westerlandweg 10 te Mijdrecht - ben je op 18 oktober tussen 10 uur tot 16.00 uur welkom. Å Op www.boerderijeducatienederland.nl/open-dag-bijeducatieboeren/ is te zien welke boeren hun deuren open zetten.
17 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
World Food Day in Nederland
Proef de verandering Sta jij weleens stil bij voedselzekerheid Food Day in meer dan 150 landen extra
Neem een virtueel kijkje op de boerderij van een Campina boer, doe mee aan een wedstrijdje koeien melken, maak zelf boter in de pop-up fabriek en kom de lekkerste zuivelrecepten proeven aan grote gezellige eettafels!
aandacht besteed aan problemen en oplossingen die schuilgaan achter honger. Het jaarlijkse evenement strijkt dit jaar op 14 oktober neer in de Mauritskazerne in Ede, maar ook op
14 oktober | 100 Albert Heijn winkels in NL en XXL versie Albert Heijn XL in Eindhoven
andere locaties in Nederland worden activiteiten georganiseerd rondom
Our Food: How it’s made
World Food Day 2017.
Foodtrends
Talkshows
Onder het motto ‘Our food: How it’s made’ vertellen educatieboeren in heel Nederland over al het lekkere, gezonde en vooral veilige voedsel dat zij produceren, met respect voor natuur en omgeving.
Excursies
Activiteiten in Nederland
Van een bezoek aan een vooruitstrevende kaasmaker tot een tentoonstelling in de catacomben van de WUR. De gemeente Ede is zaterdag 14 oktober gaststad van World Food Day in Nederland. Ontdek het verhaal achter je eten in tientallen excursies, workshops, debatten, films en een voedselmarkt. Op zondag 15 oktober viert Rotterdam deze jaarlijkse dag met een groot publieksevenement naast de Markthal. Ook in andere gemeenten van Nederland wordt er middels workshops, debatten, films en excursies aandacht besteed aan World Food Day.
18 oktober | Door heel Nederland
Kom op het erf Films
Wil jij weleens achter de schermen kijken bij een groene ondernemer? Dit is een nationale open dag bij deelnemende boeren, tuinders en telers in heel Nederland. 14 oktober | Door heel Nederland
Food Film Festival Imbiss Een documentaire- en filmprogramma met als overkoepelend thema de toekomst van voeding, mens, maatschappij. Met uitleg van de regisseurs en proeverijen.
50% korting op festival in Ede
Als lezer van deze krant kun je gebruik maken van de kortingscode ‘WFD17EDE’ om 50% korting te krijgen per ticket voor World Food Day 2017 in Ede. Kijk voor het hele programma en tickets op www.worldfoodday.nl Å
events
Van Gras tot Glas
wereldwijd? Sinds 1981 wordt op World
Brownies van spinazie en groenten en fruit uit een verticale boerderij: de komende jaren verandert het voedsellandschap drastisch. Is het niet omdat we door klimaatverandering gedwongen worden anders te eten, dan is het wel door de razendsnelle innovaties die in deze sector plaatsvinden.
Uitgelichte
9-19 oktober | Venlo
Workshops
Groe(n)ten van de buren! Groe(n)ten van de buren! is een kruisbestuiving tussen de kassen in het Westland en de stad Den Haag en bestaat uit een rondleiding bij Tomatoworld, een rondleiding bij The New Farm (UrbanFarmers, Haagse Zwam & Horticoop) en busvervoer tussen beide locaties. 14 oktober | Tomatoworld (Westland) & The New Farm (Den Haag)
Cosun Innovatiecentrum Open dag! Ontdek het innovatiecentrum van Cosun, onderdeel van agrifoodcluster Nieuw Prinsenland in Dinteloord! 14 oktober | Dinteloord
World Food Day Rotterdam
Over World Food Day
World Food Day 2017 in Ede is een initiatief van het Ministerie van Economische Zaken en de Gemeente Ede in samenwerking met Provincie Gelderland, Rabobank Gelderse Vallei en Rabobank Vallei & Rijn en Wageningen University & Research.
Lokaal voedsel, voedselverspilling, voedselinnovatie en nog veel meer: maak op de jaarlijkse World Food Day tijdens een groot publieksevenement naast de Markthal (Rotterdam) kennis met onze agrifoodsector. 15 oktober | Naast Markthal in Rotterdam
18 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Voedseleducatie & Open deuren
Een greep uit de leukste en leerzaamste events voor de jongste deelnemers
Koken met
kinderen
Het maken van gezonde keuzes, genieten van gezonde voeding en meer leren over de herkomst van ons voedsel: we kunnen er niet vroeg genoeg mee beginnen. Ook tijdens Dutch Agri Food Week zijn er volop mogelijkheden voor kinderen om te leren over en te genieten van gezond voedsel.
Wij hebben een aantal kookworkshops en kookwedstrijden voor jullie geselecteerd. Kijk voor het volledige programma op www.dutchagrifoodweek.nl.
w Allerhande KidsKookBattle Na het succes van vorig jaar zal Albert Heijn op 18 oktober opnieuw de Kids Kook Battle organiseren. In vijf Albert Heijn XL’s verspreidt over het hele land gaan kinderen al kokend de strijd aan om zich de beste Allerhande Kids Kok te mogen noemen! Ben jij ook benieuwd naar de Kids Kook Battle? Houd de website ah.nl/kidsbattle goed in de gaten voor meer informatie. 18 oktober | verspreid over NL
e Keukenbazen Tijdens het Mega Live Diner wordt de winnaar van Keukenbazen 2017 bekend gemaakt. Keukenbazen is de leukste en spannendste kookwedstrijd voor kinderen van tien tot twaalf jaar uit 17 gemeenten in Noordoost-Brabant. De teams koken een hoofdgerecht met daarin zoveel mogelijk gezonde en lekkere producten uit hun eigen regio. 7 & 11 oktober | Den Bosch
r Kokkerelli – kids university for food Bewustwording en een goede kennis van voeding en gezondheid op jonge leeftijd, helpt kinderen om nu en op latere leeftijd bewuste(re) keuzes te maken, zodat een gezonder voedingspatroon ontstaat.
Kokkerelli werkt samen met het bedrijfsleven, universiteiten, overheid en onderwijs om deze bewustwording bij kinderen te creëren. Wij doen dit door enerzijds het inzetten van educatieve programma’s voor o.a. het onderwijs en anderzijds door het inzetten van kidspanels om te komen tot nieuwe, gezondere producten en voedingsconcepten. Lekkere en gezonde voeding van, voor, door en met kinderen, onder meer te beleven bij de Kids kook battle lunch. 10 oktober | Venlo
t KidsKookCafé Helmond Kinderen kennis laten maken met koken, gezonde ingrediënten en verschillende kooktechnieken. Dat staat centraal in het Kidskookcafé in Helmond. Deelname vergroot het zelfvertrouwen van kinderen om gerechten zelf te leren maken en wekt hun nieuwsgierigheid naar nieuwe smaken. Een positieve aanzet tot een gezonde(re) leefstijl. 12 oktober | Helmond
y Boergondisch koken met kinderen Wat groeit er op het land van de boer en hoe kun je met deze gewassen een lekkere en gezonde maaltijd maken? Kinderen ontdekken hoe het werkt van boer naar bord. Een kijkje op het land bij de boer en vervolgens samen koken en natuurlijk lekker eten. Echt boer-gondisch! 17 en 18 oktober | Klazienaveen Å
19 | Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Duurzamer eten: hoe doe je dat? 5 tips van het Voedingscentrum
dr.ir. Gerda Feunekes, directeur Voedingscentrum
Over het Voedingscentrum
Wat is gezond broodbeleg? Hoe eet ik meer groente? En wat is de gezondere keuze in de schoolkantines? Het Voedingscentrum geeft al sinds 1941 voorlichting over gezond, veilig en duurzaam eten aan de gehele Nederlandse bevolking.
Volgens de cijfers uit 2016 gooien we in Nederland nog steeds 41 kilo voedsel per persoon per jaar in de prullenbak. Dat is een kleine daling ten opzichte van het jaar ervoor, maar gezamenlijk kunnen we nog veel (meer) doen om verspilling tegen te gaan. Het Voedingscentrum deelt makkelijke tips om het verspillen van eten tegen te gaan. Aan het woord Gerda Feunekes directeur Voedingscentrum van het Voedingscentrum.
1. Eet volgens de Schijf van Vijf
4. Een dagje geen vlees
Gerda: “Dit is natuurlijk hét voorlichtingsmodel van het Voedingscentrum. En als je je hieraan houdt, dan eet je voornamelijk plantaardig. Sterk bewerkt voedsel heeft een grote milieudruk en staat niet in de Schijf van Vijf. Je eet dus niet alleen gezond, ook duurzamer.”
Gerda: “Bij vlees is het dubbel belangrijk om verspilling te voorkomen. Vlees en vleeswaren hebben namelijk een hoge klimaatimpact, vleesproductie zorgt voor veel uitstoot van broeikasgassen. Eet eens een kleiner stukje vlees of sla een dagje over. Peulvruchten, noten of ei zijn prima vleesvervangers.”
2. Zet je koelkast op 4 graden Gerda: “Dit is niet alleen de tempratuur waarbij jouw eten het langst verst blijft, maar het is ook qua voedselveiligheid de optimale tempratuur.”
3. Gezond eten is niet duur
5. Maak een boodschappenlijstje Gerda: “Ook een boodschappenlijstje kan heel goed helpen. Wie altijd een boodschappenlijstje maakt, en zich eraan houdt, redt daarmee tot wel 9 kilo voedsel van de afvalbak.”
Å
Gerda: “Niet-gesneden groenten en fruit uit het seizoen is vaak erg goedkoop. Een prima alternatief is diepvriesgroenten, mits er geen zout aan is toegevoegd.”
Uitgelichte events
Sustainable Talkshow Onderdeel van Seriously Sustainable Week. 10 oktober | Wageningen University & Research
Dag van de Duurzaamheid: voorleesactie op scholen in diverse regio’s De dag start met het voorlezen van een duurzaam verhaal op duizenden basisscholen. Speciaal voor de negende editie van de Voorleesactie verschijnt een nieuw boek over het thema voedsel. 10 oktober | Door heel Nederland
Rondleidingen Tomatoworld
Kunst in de kas
Van zaadje tot tomaatje: bij Tomatoworld ontdek je de innovatieve wereld van de Nederlandse glastuinbouw. Zij laten zien hoe kennis, innovatie en technologieën bijdragen aan de oplossingen van het wereldvoedselvraagstuk.
Kunstexposities en dans, muziek en zangvoorstelling in de kas? Laat je betoveren in Emmen!
9-19 oktober | Honselersdijk
It’s all about food Welke kansen biedt stadslandbouw en wat gebeurt er op dit gebied in Den Haag? Een voedselweek met filmvertoningen, talkshows, workshops en kinderactiviteiten. 11-14 oktober | Het Nutshuis (Den Haag)
Floriade Food Expeditie Ervaar en proef de Voedselfabriek met een tour door het kassengebied van Almere Buiten. 13 oktober | Almere
15 oktober | Tuinbouwgebied Emmen
Wereldlezing ‘Hebben we nog vertrouwen in voedingswetenschappers?’ Lezing over wat voedingswetenschappers de afgelopen 40 jaar hebben gezegd. Wat staat daar nog van overeind en wat blijkt er niet meer te kloppen? 19 oktober | Fletcher Hotel de Wageningsche Berg
Lancering RootsKids - Rabobank Kookboek voor Kinderen Tijdens Dutch Agri Food Week lanceert de Rabobank een kinderkookboek waarin het wonder van voedsel centraal staat beschreven aan de hand van recepten, weetje en verhalen. 16 oktober | in heel Nederland
Dutch Agri Food Week | Programma 9 - 19 oktober
Maak kennis met de sector! De participanten van DAFW 2017
A. Aeres,
#dafw17
Aeres Hogeschool, Aeres MBO • Agri&Food Innovatie Cluster regio Zwolle • AgriFood Capital • AgriFood Capital Werkt! • AgriFoodTech Platform • Albert Heijn • Albron • Alles is Gezondheid • Alliantie Voeding
in de Zorg B. Be Bright • Bionext • Bodec • Boerderij Educatie Nederland • Brightlands Campus Greenport Venlo C. Cosun
D. D’n Dijk • Dairy Campus • Dairy Valley • De Melktapperij • Delphy • DistriVers • Duijvestijn Tomaten E. Eat Your Heart Out • Echnaton Almere • ElbaRec • EMTE • Eurest • Experience F. Flevo Campus • Floriade Almere 2022 • Floriade BV • FNLI • Fnsc • Food Inspiration • Food Tech Brainport • Food Valley NL • Foodbasics BV • Fooddelta Zeeland • Foodfirst Network • FoodMarketing4u • FoodNexus • Foodworkx •
FrieslandCampina G. Gemeente Almere • Gemeente Cuijk • Gemeente Ede • Gemeente Helmond • Gemeente Rotterdam • Gemeente Utrecht • Gemeente Venlo • Gemeente Zaanstad • Green Venture Lab • Greenport Noord-
Holland Noord • Greenport Westland-Oostland • GroenteFruit Huis • Growing Green Cities H. HAS Hogeschool • Health
Innovation Park • Het Nutshuis • Hutten I. Inholland Hogeschool • ISS • IVN J. Jong Leren Eten K. Kaasboerderij de Diervoort • Klasseboeren Nijmegen • Kokkerelli, University for Kids Cooking • Kom in de Kas • Koning Wilhelm I College • Koninklijke Horeca
Nederland L. Landgoed Scholtenszathe • LLTB • Louis Bolk Instituut • LTO Bedrijven • LTO Glaskracht • LTO Nederland • LTO Noord
M. Marfo • Mediaplanet • Melktapperij • Melkveebedrijf De Hooiberg • Ministerie van Economische Zaken • MVO Nederland N. Natuur en Milieu Drenthe • Natuur en Milieu Overijssel • Nederlands Klauw Gezondheids Centrum • NZO - Nederlandse Zuivel Organisatie O. OndernemersLift+ P. P2 • Pascal Processing • Pater Broersen • Peter’s Farm • Poultry Expertise Center • Proagrica • Proefboerderij Rusthoeve • ProeVkantoor • Promotiegroep Tuinbouw Emmen • Provincie Drenthe • Provincie Flevoland • Provincie Friesland • Provincie Gelderland • Provincie Limburg • Provincie Noord-Brabant • Provincie Noord-Holland • Provincie Overijssel • Provincie Zeeland • Provincie Zuid-Holland R. Rabobank Nederland • Reed Business • Regio Foodvalley • Rotterdam Food Cluster S. Scelta Mushrooms • Shoot My Food • Slow Food Youth Network • Sodexo • Startlife • Stichting Dat lust ik wel • Stichting Demeter • Stichting Jong Helmond Lekker Gezond • Stichting Veldleeuwerik T. Tasty Green Lifestyle • Tea by me BV • Terra MBO Meppel • The New Farm • The Source Shakers • Three Sixty • TIFN • Tomatoworld • TOP bv • Topsector Agri&Food • Topsector Tuinbouw&Uitgangsmaterialen V. Van Hall Larenstein • Veldacademie • Vermaat • Vion • Vitam • Voedingscentrum W. Wafilin Systems • Wageningen University & Research • World Food Day Ede • Westfriesgasthuis Y. Yakult
Z. Ziekenhuis Gelderse Vallei • ZLTO • ZonMw
COLOFON
Dit is een eenmalige uitgave voor Dutch Agri Food Week 2017. Deze publicatie is terug te vinden op www.dutchagrifoodweek.nl Volg Dutch Agri Food Week ook op Twitter @dafweek en Facebook @DutchAgriFoodWeek Redactie: Projectbureau Dutch Agri Food Week Tekst: Esmee Meijs | ZAKMES Content Agency Fotografie: Jeroen van der Wielen Concept, layout: Mariëtte van Oort Fotocredits: Wageningen Universiteit & Research (T. Timmermans) Rabobank Graafschap (Rabobank Challenge), Josephine de Vries, HAS (Groene Onderwijstour), Nancy Aschman (Vion),
Sacha Schalkwijk (Voedingscentrum), Ed Lonnee (Roy van der Ploeg), Sophie Tullemans (Scelta), Els van Dijk, Albert Heijn (Marit van Egmond Albert Heijn), Mona van den Berg (Aalt Dijkhuijzen), Eljee Bergwerff (Elies Lemkes-straver), Annelies de Groot (Louis Bolk Instituut), I/ Epping Aeres (Aeres Hogeschool), André Brands (Bastiaan Pellikaan), Steve Debenport (FoodNexus), World Food Day, Jan Zandee (Keukenbazen, DAFW2016), Willem de Kam (WFD, DAFW2016) DISCLAIMER Deze uitgave is tot stand gekomen met informatie uit verschillende bronnen. Diverse organisaties hebben hun medewerking verleend en informatie verstrekt. DAFW heeft deze informatie voor zover mogelijk geverifieerd en gecontroleerd. We kunnen echter geen verantwoording dragen voor fouten en consequenties daarvan. © 2017. Dutch Agri Food Week