Rietveldprijs

Deze acht Utrechtse projecten maken kans op de Rietveldprijs

In 2020 wordt voor de 16e keer de Rietveldprijs uitgereikt. De prijs die is vernoemd naar architect en meubelmaker Gerrit Rietveld wordt tweejaarlijks toegekend aan een architectonisch, stedenbouwkundig of landschappelijk project in Utrecht. Daarbij telt de kwaliteit van het ontwerp, maar ook de bijdrage die het project levert aan de stad. Wat wordt de opvolger van de Werkspoorkathedraal, de laatste prijswinnaar in 2017? Er zijn acht genomineerden, er is een juryprijs en een DUIC publieksprijs.

Hof van Cartesius, Vlampijpstraat

Charlotte Ernst i.s.m. RHAW architecture, Dynamo, Flux, Uitvindersgilde en Archifré

In het Werkspoorkwartier biedt het Hof van Cartesius werkplekken aan creatieve en duurzame ondernemers. De circulair gebouwde paviljoens liggen als een hofje rondom een publieke binnentuin. Bij circulair bouwen met restmaterialen is vooraf minder duidelijk hoe het eindresultaat eruit zal zien. Ook is de rol van de architect anders. De gebruikers zijn zelf verantwoordelijk voor de gevelinvulling, onder regie van de architect: “Het is een lappendeken van vormen en materialen, maar die heeft wel structuur en de vlakverdeling klopt met de ruimte ernaast. Als een soort quilt.” Ondanks het diverse materiaalgebruik — van bamboe tot moutzakken — vormen de paviljoens een eenheid. Zo hebben alle ruimtes een transparante gevel aan de zijde van de binnentuin. Het Hof van Cartesius dient als proeftuin voor de circulaire economie en voor een andere manier van gebiedsontwikkeling.

2Patiowoning, Ridderhofstad Marcel Martensen Architect BNA BNI door de eeuwen heen veel is verbouwd. Zo was een reeks met elkaar vergroeide ruimtes ontstaan zonder duidelijke samenhang. Het historisch erfgoed was ondergesneeuwd en de binnentuin overdekt, waardoor daglicht ontbrak. Bij de transformatie tot patiowoning is een substantieel deel gesloopt. De historische onderdelen zijn vrijgemaakt en waar mogelijk gerestaureerd. Na verwijdering van de overkapping beschikt het gebouw weer over een binnentuin. Zo konden veel ruimtes glazen gevels krijgen en is het een lichte woning geworden. Door het terughoudende karakter schikt de patiowoning zich op natuurlijke wijze in het historische weefsel van de stad.

3Fietsenstalling, Stationsplein

Ector Hoogstad Architecten

De grootste fietsenstalling ter wereld maakt deel uit van de herontwikkeling van het stationsgebied. Ector Hoogstad Architecten ontwierp ook het bollendak dat het vernieuwde Utrecht Centraal verbindt met het stadscentrum. Onder het verhoogde plein draagt de drie verdiepingen tellende fietsenstalling bij aan de toekomst van duurzame mobiliteit. De stalling voor 12.500 fietsen heeft directe ondergrondse verbindingen met

In het historische centrum van Utrecht staat een bouwwerk waaraan de treinperrons en zorgt bovendien voor een bijzondere fietservaring.

4Superlofts Blok Y Veemarkt, Sartreweg

Marc Koehler Architects

Het gebouw herbergt dertig ‘Superlofts’ in vijf formaten en prijsklassen, met als resultaat een grote diversiteit aan woningen en bewoners. Het ‘open’ gebouw van vijf verdiepingen bestaat uit een vast betonskelet met daarbinnen lofts die de bewoners zelfstandig konden invullen. Geen twee appartementen zijn hetzelfde, want de eigenaren kregen niet alleen de vrijheid om de ruimte zelf in te delen of een bestaande plattegrond aan te passen, maar ook om de buitengevel te bepalen. Het samenspel van het vaste betonskelet met de maatwerkgevels levert een stoer maar dynamisch gebouw op. De verschillende entrees, balkons en raampartijen geven het geheel een levendig aanzien.

Anatomiegebouw, Bekkerstraat

Marcel Martensen Architect BNA BNI

Het imposante Anatomiegebouw uit 1921 maakte deel uit van de faculteit Diergeneeskunde. Architect Joseph Crouwel ontwierp het gebouw tegelijk met het postkantoor aan de Neude in de stijl van de Amsterdamse School. Na vertrek van Diergeneeskunde raakte het gebouw in mindere staat. Een nieuwe eigenaar heeft het laten renoveren en restaureren met gevoel voor het oorspronkelijke ontwerp. Het Anatomiegebouw heeft deels z’n oorspronkelijke functie terug voor nascholing en workshops. De centrale hal is weer een kloppend hart en het Anatomisch Theater en de Snijzaal zijn met moderne middelen hersteld. In de zijvleugels zijn appartementen gerealiseerd zonder het gebouw noemenswaardig te belasten. BFAS/Stefan Bödecker Kubuseiland. De architectuur van de huizen is zo vrij mogelijk gehouden met slechts enkele spelregels, zoals een vierkant hoofdvolume van 10 x 10 x 10 meter of een variant daarvan (met 9 of 7 meter). De kubusvorm heeft in de meeste gevallen geleid tot interne ruimtelijke oplossingen in de vorm van vides, split-levels of dubbelhoge ruimtes. Belangrijk is ook het landschapsontwerp. Zorgvuldig gekozen boomsoorten, heesters en bloemen geven het eiland een bijzondere sfeer. Centraal ligt een grote gemeenschappelijke ruimte die wordt beheerd door de eilanders.

7

Overkapping busstation Leidsche Rijn Centrum

Annebregje Snijders

Bovenop de tunnelbak van de A2 bij Leidsche Rijn Centrum moest een busstation komen. Ondanks de beperking van de maximale belasting is er toch een overkapping ontworpen die past in de stedelijke context. Op de kop van het Berlijnplein dient het busstation als afsluiting van de grote open ruimte. De overkapping staat aan de diagonale as van de Parijsboulevard. In de constructie van staal en doek komen schoonheid en techniek samen. Aan tien kolommen van 15 meter hoog hangt een samengesteld driehoekig stalen frame, waartussen het doek is gespannen. Het effect doet denken aan een kathedraal. De kabels, stangen, goten en lijsten

Kubuseiland Terwijde, Sigmund Rombergstraat

Het iconische Rietveld Schröderhuis vormde de inspiratiebron voor verrijken het beeld en fungeren zo als ornamenten.

8

CPO Kavel A Veemarkt, Sartreweg/Livarstraat

CC-STUDIO

CPO staat voor Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. Op het Veemarktterrein zijn verschillende kavels ingevuld door groepen bewoners die samen met architecten de eigen woonomgeving hebben ontworpen. Het project Kavel A is een verzameling van veertien energiezuinige huizen rondom een gezamenlijke binnentuin, met daaronder een parkeergarage. Achter een witgepleisterde gevel komen verschillende woondromen samen in een complex dat groei, verandering en eigen indeling als uitgangspunt heeft.