Bookiecik Extra Numer 2 / Wiosna 2018 by Bookiecik

NUMER 2 (WI OSNA 2018)

WWW. BOOKI ECI K. PL

e x t r a Ot wa r t eumy s ł y Por t r etmal ar z a ś mi er c i i s nów S ma kk s i ą ż k i Ci as t ec z kaEl s y I ns pi r a c j e Raz , Dwa, Tr z y , Kl as y ka! Re c e nz j a Mi c hai ł Buł hakow „ Mi s t r zi Mał gor z at a ”

BOOKI ECI KEXTRA

SŁOWEMWSTĘPU

S ł owe mws t ę pu

opr awdyni ec hc es i ęwi er z y ć ,ż eodmoment u,ki edy pos t awi ł am pi er ws z ąkr opkęwudos t ępni anejna bl ogur ec enz j i ,mi nęł yj użdwal at a.Cz ast enni e doś ć ,ż ewyj ąt kowoi nt ens ywnyt opr z epeł ni onyby ł ni epohamowanym gł odem c z yt el ni c z ym ibez kr es ną

pas j ą,bys i ęni m dz i el i ć .Tenwi l c z yapet ytpr z edł oż y łs i ęnat ys i ąc e pr z ec z yt any c hs t r on,s et kiks i ąż ekuc hwy c ony c hwkadrapar at u, dz i es i ąt kiopi ni i ,wi el ec z yt el ni c z y c hwy bor ów,ś wi adomy c hl ubt eż ni e ,t y c ht r aﬁony c h,j akic hy bi ony c h.Ws z ys t kot opr z ekł adas i ęna obr azBooki ec i ka,kt ór yz nac i ei-mam c i c hąnadz i ej ę-c eni c i e .Pr z ede ws z ys t ki mz aś ,z wy c z aj ni epol udz kupopr os t ul ubi c i e . Wc hwi l i ,gdypr z y got owywał am kol ej nynumerma g az ynuBooki ec k Ext r a,kt ór yWy ,Dr odz yCz yt e l ni c y ,mac i ewt ejc hwi l ipr z edoc z ami ,ś wi at z aoknem ni eodwoł al ni eopanował awi os ennaaur a.Poni e ważws z y s t ki e z nakinani e bi eiz i emiws kaz uj ąnat o,ż et akj użbędz i e( będz i et akj uż ) pr z eznaj bl i ż s z emi es i ąc e ,pos t anowi ł am pój ś ćz aj ejgł os em inas t r oi ć s i ę“ wi os enni e” .Gr aﬁc z ni e ,doc z egoz dąż y ł am j użWaspr z yz wy c z ai ć s pos obem pr owadz eni abl og a,ma g az ynbędz i epr z e pe ł ni onykwi at ami s ens us t r i c t o,j egoz a war t oś ćmer yt or y c z naz aśos c y l owaćbędz i ewokół … z my s ł ówil i t er at ur ykl as y c z nej . Raz em zz apr z yj aź ni onymiBl oger ami ,kt ór z yzc hęc i ąpodj ęl iz emną ws pół pr ac ę( z ac oi ms er dec z ni edz i ękuj ę )udowodni my ,ż es ł owopi s ane moż naodbi er aćws z ys t ki miz mys ł ami .Pos makuj emygoz as pr awą DOMI NI KA RYGI EL Re dak t ornac z e l na

c i as t ec z ekEl s y ,pr z y got owanymiwedł ugpr z epi s uzks i ąż ki“ Nadpi ękną modr ąDř evni c ą ”Ant oní naBaj ai ,poc z uj emyj egodot y kz as pr awą af or yz mówipr z emyś l eńpoet kiAl eks andr ySt eć ,at ańc z y ćbędz i emyw

book i e c i k @gmai l . c om www. book i e c i k. pl f ac e book. c om/ book i e c i k i ns t agr am. c om/ book i e c i k t wi t t e r . c om/ book i e c i k

r yt mac hR&B,c z y l iRayaBr adbur y’ ego. S ł owopi s a net os ynoni m podr óż y ,wc z as i eipr z es t r z eni .Raz em z Pr z emki em pos z y buj emyz at em mi ędz yWenusiMa r s em t y l kopot o,by pody s kut owaćo“ We hi kul ec z as u”H. G.We l l s a,J a nus znat omi as tpr z ywoł a s y l wet kipi s a r z ynaz a ws z ej użz a gubi ony c hwc z as i e ,ongi śc eni ony c h, dz i śz a pomni a ny c h.Wr azzQbus i em poż er aćbędz i emyponadc z as ową

Wy dawc a: www. book i e c i k. pl

l i t er at ur ępos t a pokal i pt y c z ną,aMi c hal i napr z y bl i ż yni eś mi er t e l ny / e obr az / yTomas z aBe ks i ńs ki ego.J ednoc z eś ni ez a pr ez ent uj ęg a r ś ći ns pi r ac j i ks i ąż kowy c hper f e kc yj ni enadaj ąc y c hs i ęnapr ez entur odz i nowy ,

Re dak t orpomoc ni c z y/k or e k t a: Pr z e my s ł awKowal s k i

j ednoc z eś ni ei de al ni ewpi s uj ąc y c hs i ęwkl as y c z nyt onma g az ynu.Ten z aśpodpa r t yz os t a ni eni e kl as y c z nym a r t y kuł em dot y c z ąc ym kl as y c z nej ks i ąż kiws z ec hc z as ów-“ Mi s t r z aiMał gor z at y”Mi c hai ł aBuł hakov a.Des er ?

Sk ł ad/ł amani e :

J es tion:konkur szpaki et em s z eś c i us makowi t y c hks i ąż e k,r ówni eżt y c h

Mat e us zRy gi e l

okr eś l a ny c hmi a nem kl as y c z ny c h.Az at em,got owidopodr óż ywc z as i ei pr z es t r z eni ?Cał ana pr z ódipr z yj emnejl e kt ur y!

BOOKI ECI KEXTRA

SPI STREŚCI

6. OTWARTE UMYSŁY

Por t r etmal ar z a ś mi er c iis nów

1 0. 1 2. SMAK KSI ĄŻKI

RECENZJA

Ci as t ec z ka

Mi c hai łBuł hakow

El s y

„ Mi s t r ziMał gor z at a ”

1 8. 24 .

PODRÓŻ W CZASI E

I NSPI RACJE

Pi s ar z ez agubi eni

Raz ,dwa,t r z y ,

wc z as i e

kl as y ka!

BOOKI ECI KEXTRA

28. MUZYKA SŁOWA

Pos ł uc hajR&B

3 2. 36. RECENZJA

PODRÓŻ PRZEZ KLASYKĘ

Dot y k Sł owa

Pos t a pokal i ps azgł ównegonur t u

38. 4 3. MI ĘDZY WENUS A MARSEM

KONKURS

Mi s j a:„ Wehi kułc z as u” ,

ur odz i nowym t or c i e

Dr ugaś wi ec z kana Her ber tGeor geWel l s

BOOKI ECI KEXTRA

ZDJĘCI A – MI CHALI NA WYCI ŚLI K,

MI CHALI NA WYCI ŚLI K

DOMI NI KA RYGI EL

OTWARTEUMYSŁ Y

TEKST –

P or t r e t ma l a r z a ś mi er c i i s nów Zdzi s ł aw Beks i ńs ki ,booni m dzi s i ajmowa,pomi moupł ywu czas uwci ążj es tj ednym znaj popul arni ej s zychinaj bardzi ej rozpoznawal nychmal arzyw Pol s ce. Choćodt ragi cznejś mi erciart ys t yupł ynęł oj użt rzynaś ci el at , kol ej nepokol eni ezachwycas i ęj egot wórczoś ci ą. Ki mt aknaprawdębyłczł owi ek,okt óregoobrazyt oczono prawdzi webat al i e ?

Zdz i s ł awi eBeks i ńs ki m

Al ec z yobadz i eł adadz ąnam peł enobr az

ponowni ez r obi ł os i ęgł oś now

Beks i ńs ki ego?Zdec y dowani eni e .

2016r okupr z yokaz j ipr emi er y ﬁl mu" Os t at ni ar odz i na "

Zar ównoks i ąż kaGr z ebał kows ki ejj akiﬁl m

( r eż .J anP .Mat us z yńs ki ) ,

" Os t at ni ar odz i na "s kupi aj ąs i ęgł owni ena

wkt ór ym gł ównąr ol ęz nakomi c i eodegr ał

( nomenomen)r odz i ni eBeks i ńs ki c h,w

Andr z ejSewer yn.Dopows t ani aﬁl muo

naj mni ej s z ym nawets t opni uni ewy c z er puj ąc

r odz i ni eBeks i ńs ki c hr eż ys er az ai ns pi r ował a

t emat ut wór c z oś c iZdz i s ł awa.

ks i ąż kaaut or s t waMagdal enyGr z ebał kows ki ej " Beks i ńs c y .Por t r etpodwój ny"–bi ogr aﬁa,obok

J użz aż y c i amal a r z apows t a wał ypr ac es kupi aj ąc e

kt ór ejni emoż napr z ej ś ćoboj ęt ni e .Ni ez wy kl e

s i ęnas t y l uipr oc es i et wór c z ym Be ks i ńs ki ego,

s z c z egół owaii nt ymna,mi s t r z ows kopr z y bl i ż a

or azl i c z neal bumyzr e pr odukc j a mij ego

ni et ypower el ac j ewewnąt r zr odz i ny .Fi l m

dz i e ł .Ar t y s t aby łj użwt edyr oz poz na wal nyw

wogr omnejmi er z es kupi as i ęnaemoc j ac h

kr aj u,z y s kuj ącs obi egr onoodda ny c hf a nów.

t ar gaj ąc y c hbohat er ami( c z ęs t os kr aj ny c h,

Donaj waż ni ej s z y c hs poś r ódmi ł oś ni kówj ego

pr z er ys owany c hini ez r oz umi ał y c h) ,t wor z ąc

mal a r s t wanal eż yPi ot rDmoc hows ki–pi er ws z y

zni c hpł ót nodoz ar ys owani ahi s t or i i ,a

z a gr a ni c z nyma r s z a ndBe ks i ńs ki ego,or g a ni z at or

j egogi gant y c z nym at ut em j es tdbał oś ćo

j egowy s t a wwPa r yż uor azaut orwi e l upubl i kac j i

as pektwi z ual ny( kos t i umyimebl ezepoki ,

poś wi ęc ony c hmal a r z owi ,wt ym wz nowi ony c h

s z c z egół oweodwz or owani emi es z kani a

w2 0 1 6r oku „ Zma g a ńoBe ks i ńs ki ego”–poz y c j i ,

Beks i ńs ki c hor azpr z epi ęknez dj ęc i a) .J ednak

kt ór awba r dz ogor z kis pos óbpokaz uj eus i l ne

obr azt enogr ani c z onyj es tc z as em,dl at ego

( l ec zc z ęs t obez owoc ne )pr óbypopul a r yz owa ni a

j eś l igoogl ądać ,t os eansnaj l epi ejpopr z edz i ć

obr az ówBe ks i ńs ki egoweFr a nc j i ,Be l gi i ,

l ekt ur ą" Por t r et upodwój nego" ,kt ór ynapewno

Ni emc z ec hc z yJ a poni i .

uz upeł nil uki ,dokł adni ejpr z eds t awibohat er ów, dogł ębni ejodt wor z yi c hs kompl i kowanewi ęz i .

BOOKI ECI KEXTRA

Ks i ąż kaDmoc hows ki eg o,opr óc zt ec hni c z ny c has pe kt ów

Dr ugi mz bi or em kor es pondenc j ij es t„ Det oks ” ,c z y l iemai l e

pr omowa ni aa r t y s t y ,c z ęs t os kupi as i ęnas a my c hj eg o

wymi eni anepomi ędz yBeks em apoc z ąt kuj ąc ym wówc z as

obr az ac h,por us z a nejpr z ezmal a r z at emat y c e ,r oz woj u

ar t y s t ąŁukas z em Banac hem ( dz i s i ajs z er z ejz nanym

j eg ot ec hni kior azpr z e wi j aj ąc y c hs i ęmot ywac h.Sa m

j akoNor manLet o) .Iwt ym pr z ypadkuzkaż dąkol ej ną

t r onąot r z ymuj emyc or azbar dz i ejpr ywat nyii nt ymny Dmoc hows kiz auważ y łpuł a pkędot y c z ąc ąobr az ówBe ks a[ 1 ] : s poz ba wi ony c ht r eś c iini emoż l i wy c hdoz i nt er pr et owa ni a,a

obr azBeks i ńs ki ego,kt ór ys t opni owoods ł ani as i ępr z ed

zj ednoc z eś ni eodwoł uj ąc y c hs i ędonaj ba r dz i ejpi er wot ny c h

Banac hem.Poc z uc i ehumor uobupanów,i c hz gr yź l i woś ć ,

l ę ków,idz i ę kit emupr z e kaz uj ąc y c hogr omnył adune k

al er ówni eżpokr ewi eńs t wodus zs pr a wi aj ą,ż eponad8 5 0

emoc j onal ny .

s t r onl ekt ur ywr ęc zt opni ej eipr z emi j ani ewi adomoki edy .

Kul i s ymal ar s t waBeks i ńs ki egozpewnoś c i ąpr z y bl i ż ą r ówni eżpoz y c j e ,kt ór y c hws pół aut or em j es tdyr ekt or

Dl ac z egowar t obl i ż ejpoz naćpos t aćBe ks i ńs ki ego?Po

Muz eum Hi s t or y c z negowSanoku–Wi es ł awBanac h.

pi er ws z ec hoć bydl at ego,ż ej egot wór c z oś ćni gdyni es t r ac i nauni wer s al noś c i .J egoobr az yby ł yakt ual neki l kadz i es i ąt

Wymi eni onewyż ejpubl i kac j er z et el ni eis z c z egół owo

l att emuibędąakt ual ner ówni eżz akol ej net y l e .Gł ówni e

pr z eds t awi aj ądwi et war z eBeks i ńs ki ego:Beks i ńs ki ego

dz i ę kit emu,ż edot y kaj ąonekaż degoc z ł owi e kait ow

–gł owęr odz i nyiBeks i ńs ki ego–mal ar z a,al ewc i ążni e

naj de l i kat ni ej s z emi ej s c a,dr aż ni ącnaj bar dz i ejpi er wot ne

poz wal aj ądokońc z y ćukł adanki .Cz egos ł uc hał ?Col ubi ł

l ę kiibudz ącuś pi onedemony .J egot wór c z oś c ipopr os t u

r obi ć ,gdyni emal ował ?Teii nnepr ywat nes z c z egół y

ni ewypadani ez nać .Aj eś l idokogośmal ar s t woni e

naj l epi ejuz upeł ni ąnam t r z ykol ej nepoz y c j e .Pr z ede

pr z ema wi a,t oit akpol ec am z a poz naćs i ęzż y c i or y s em

ws z ys t ki m będąt odz i enni kis amegoar t ys t y–s z c z er ei

ar t y s t y ,poni e ważni ez wy kl er z adkonadar z as i ęokaz j a

humor ys t y c z ne ,j akir ówni eżz bi or ykor es pondenc j i .

obc owani azc z ł owi e ki em t akni et uz i nkowym j akBe ks i ńs ki ,

Tu,j akopi er ws z agodnapol ec eni aj es tkor es pondenc j a

c z ł owi e ki em,kt ór ys woi mipogl ądami ,s pos t r z eż eni ami

zPi ot r em Dmoc hows ki m,pi er wot ni ewy da nawt r z ec h

or azpodej ś c i em doż y c i awypr z edz i łc z as y ,wkt ór y c hż y ł .

t omac h,j ednakwubi egł ym r okuz e br a nadopos t ac i ą

Cz ł owi e ki em,kt ór ymal owałś mi er ć ,byc hoćnac hwi l ęo

j ednot omowegoz bi or u,obej muj ąc egol i s t yzl at

ni ejz a pomni eć .

1 9 9 9 2 0 0 3 .Poz y c j at aj es tot y l ec i e ka wa,ż edot y c z ydwóc h ni et uz i nkowy c hos ób:Be ks i ńs ki ego,zj egos pec yﬁc z nym podej ś c i em dor z ec z ywi s t oś c iiDmoc hows ki ego,c ał kowi c i e

[ 1 ]W s woi c hpubl i kac j ac hPi ot r

z aﬁks owa negonapunkc i emal a r s t wat egopi er ws z ego.Li s t y

Dmoc hows kic z ęs t opi s z eoBe ks i ńs ki m

obupa nóws ąobr az em t r udnejis kompl i kowa nejpr z yj aź ni ,

uż ywaj ącps eudoni mu„ Be ks ” .Sa m Zdz i s ł a w

kt ór ąmi mol i c z ny c hz er wa ńiwz nowi eńos t at ec z ni e

Be ks i ńs kiuż ywaładr es uemai lznaz wą

z akońc z y ł aś mi er ća r t y s t y .

uż yt kowni ka:bex ) .

MI CHALI NA WYCI ŚLI K

Zwy ks z t ał c eni ahi s t or y k,zpas j iﬁl ol og kl as y c z ny ,ż ona,mat ka,apr z edews z ys t ki m mólks i ąż kowy .Bl ogz ał oż y ł a,byoc al i ć pr z edz agł adąos t at kis z ar y c hkomór ek z ani edbany c hpodc z asukur odomowi eni a. www. ni epoczyt al na. com

BOOKI ECI KEXTRA

SMAKKSI ĄŻKI

TEKST IZDJĘCI A – DOMI NI KA RYGI EL

Ci as t ec z kaEl s y To,ż es ł owamogąmi ećs mak,

t onapewnooc i eknąc ąpodc z as

J aks makuj ą?Pos t anowi ł am t o

wi adomoni eoddz i ś .W

l ekt ur ypr z ys ł owi owąś l i nkę .Ni e

s pr awdz i ć .Pr z yz naj ę ,ż eef ekt

“ Pos z uki wani us t r ac onegoc z as u”

i nac z ejj es twpr z ypadkupowi eś c i

pr z es z edłmoj enaj ś mi el s z e

Mar c elPr ous tz ac hwy c ałs i ę

c z es ki egopi s ar z aAnt oní naBaj ai

oc z eki wani a.Poc z ąt kowoż ywi ł am

s maki em z amoc z onejwher bac i e

z at yt uł owanej“ Nadpi ęknąmodr ą

obawy ,i żpr z epi smoż eby ćwy ł ąc z ni e

magdal enki ,bohat er owi epowi eś c i

Dř evni c ą ” .Podpos t ac i ąl i s t ów

odaut or s ki m wymys ł em,ac i as t ec z ka

“ Dol at ar nimor s ki ej ”pi ór aVi r gi ni i

ki er owany c hdomł ods z ejs i os t r yJ any , popr os t uni ewyj dą.Ni cbar dz i ej

Wool fdel ekt owal is i ęar omat em

nar r at ors nuj el eni wews pomni eni a

my l nego.Ni gdywc z eś ni ejni ej adł am

kr emowejz upyzpi ec z ony c hbat at ów, zc z as ówpowoj ennejCz ec hos ł owac j i

bar dz i ejdel i kat nego,az ar az em

nat omi as tc z yt el ni kom „ Smaż ony c h

pr z et y kaj ącj ec hoc i aż bywi er s z ami

kr uc hegos ł odki egowypi ekuj ak

z i el ony c hpomi dor ów”owodani e

c z ypr z epi s amikul i nar nymiwł aś ni e .

“ Kół ec z kaEl s y”wł aś ni e .Tobi s kwi t y

z os t ał oz as er owowanepr z ezFanni e

J ednym zni c hj es tr ec ept ur ana

r oz pł ywaj ąc es i ęwus t ac h,bar dz o

Fl agg.Li t er at ur api ęknapeł naj es t

“ Kół ec z kaEl s y” ,kr uc hec i as t ec z ka

dł ugoz ac howuj ąc es woj ąkr uc hoś ći

s makowi t oś c ipr z ypr awi aj ąc y c hj eś l i

pr z ekł adanekr emem kakaowym z

ś wi eż oś ć .I s t neni ebowgębi e!

ni eoz awr ótgł owy ,

nut ąr umu.

BOOKI ECI KEXTRA

Pr z e p i sn a c i a s t e c z k a TEKST ORYGI NALNY Z KSI ĄZKI

“Będzi emypot rzebować: ¼ ki l ot ł us zczu, 10 dekacukru,

Uwagi :Zpodanegopr z ezaut or apr z epi s uwy c hodz i

10 dekami el onychorzechów wł os ki ch

okoł o30s z t ukc i as t ec z ek.Baj aj ani epr ec yz uj e

i40 dekamąkit ort owej .

j aki egot ł us z c z unal eż yuż y ć ,c hoćwt ekś c i e ,z pr z epi s una“ Gwi az dkimamus i ”doc z yt aćmoż na,

W ał kuj emyni ezaci enkoif oremką

i żwy kor z ys t aćnal eż ymi es z ankęmas ł ais mal c u

wykrawamykół eczka.

l ubmar gar ynyis mal c u.Pr z y got owuj ącc i as t ec z ka

Kół eczkapi eczemyij es zczeci epł eł adni e

s kor z ys t ał am zopc j ipi er ws z ej ,wpr opor c j ac h

obt aczamyw cukrzewani l i owym ( cuki er

50% mas ł ai50% s mal c u.Sur owec i as t obar dz os i ę

+ cuki erwani l i owy) ,ł ączymykremem od

kr us z y ,podc z aswy kr awani akół ec z ekwar t owi ęc

gwi azdekpanimi ni s t rowej ,al ezami as t

moc nopods ypywaćj emąką.

kawydorumu dodaj emykakao. Uci eramy15 dekat ł us zczui5 dekacukru. W kąpi el iwodnejgot uj emy2 cał ej aj kai 8 dekacukru.

TYTUŁ:„NAD PI ĘKNĄ,MODRĄ DŘEVNI CĄ”

Powys t ygni ęci uł ączymyzut art ym

AUTOR:ANTONÍ N BAJAJA

kremem,dodaj emykawęrozpus zczonąw

WYDAWNI CTWO:KSI ĄŻKOWE KLI MATY

rumi e( 1-2)ł yżeczkiimi es zamy. ”

ROK WYDANI A:2017

BOOKI ECI KEXTRA

PAKTZDI ABŁEM TEKST – PRZEMEK KOWALSKI

AUTOR ZDJĘĆ – DOMI NI KA RYGI EL

Mi c ha i ł Buł ha k ow „ Mi s t r zi Mał gor z at a ” 12

BOOKI ECI KEXTRA

j ak,dl apr z y kł adu:es t r adowy konf er ans j er( dos ł owni e )t r ac igł owę , gdyt a,odc i ęt anaoc z ac hs et ekwi dz ów t ur l as i ępos c eni e ,nagapokoj ówka l at aponadul i c amiMos kwyna z ami eni onym wwi epr z as ąs i edz i e , wz gar dz anypr z ezws pół c z es nąhi s t or i ę koś c i oł aPi ł atokaz uj es i ęby ćc ał ki em mi ł ym goś c i em,nat omi as ts t oj ąc y nat y l ny c hł apac hkotkupuj ebi l et t r amwaj owy .Zbytwi el es z c z egół ów? „ Ni ez dr adz ajakc j i ”-powi et en c z yt aj ąc yni ni ej s z yt eks t ,dl akt ór ego pr z y godazomawi anym kl as y ki em t odopi er omel odi apr z ys z ł oś c i . Spokoj ni e ,odpowi adam.Ws z ys t ko, c oz os t ał onapi s anedot ejpor y , ni ej es tnawetkr opl ąwmor z ut ej j akż ewy bi t nejpowi eś c i .Powi eś c i I s t ni ej ąnaś wi ec i eks i ąż ki ,okt ór y c h–

Iby ćmoż enaj waż ni ej s z ezpyt a ń,

z at yt uł owanej„ Mi s t r ziMał gor z at a ”

z da waćbys i ęmog ł o–powi edz i a noj uż

mi a nowi c i e:Cz yBuł hakowz a wa r ł

( c i ekawos t ka:pi er wot nyt yt ułbr z mi ał

ws z y s t ko.Tyt uł yokr z y kni ęt emi a nem

Kons ul t antzkopyt em” ) ,będąc ej pr z edś mi er c i ąpaktzs a mym di abł em? „ z ar az em t aką,kt ór ąnaz waćbymoż na

wy bi t ny c hkl as y kówl i t er at ur y ,ut wor y l at a miodkr ywa newc i ążnanowo.

Zac z ni j mywi ęcodws pomni anego

nas et kis pos obów,gdyżpi ękna,

Oj ednym zni c h,a–c oważ ne–

j uż ,t r udnegodoodnal ez i eni aopi s u

( c obyni emówi ć ) ,s i ęgaj ąc aponad

s i ęgnął em poni egodopi er ot er az ,

f abuł y .Si ęgni j mypot enzWi ki pedi i ,

wymi ar amihi s t or i ami ł oś c it yt uł owy c h

opowi em z ac hwi l ę .Ni ebędz i et o

abr z mionnas t ępuj ąc o:„ Fabuł ę

bohat er ówt oj edyni es uges t i aj ednego

j ednakr ec enz j as ens us t r i c t e ,t a

s t anowi ąl os yt yt uł owy c hbohat er ów,

zwąt ków.

bowi em powi nnaby ćobi ekt ywna,

mi es z kaj ąc y c hwMos kwi el at30.

napi s anabezwi ęks z y c hemoc j i .W

XXw. ,at akż ewpl ec i onawnar r ac j ę

Ic hoćz os t ał oj użuż yt es f or muł owa ni e

pr z ypadkuponadc z as owegodz i eł a,

powi eś ćhi s t or y c z na( powi eś ćw

„ powi eś ćwy bi t na ” ,j es t em ws t a ni e

j aki m ni ewąt pl i wi enaz waćmoż na

powi eś c i )oPonc j us z u Pi ł ac i ew

z r oz umi ećt y c hc z yt e l ni ków,kt ór z y

„ Mi s t r z aiMał gor z at ę”Mi c hai ł a

wi el owąt kowym powi ąz ani uzwi z yt ą

naz wądz i e ł oBuł hakowaks i ąż ką„ o

Buł hakowa,oobi ekt ywi z mi ezmej

Sz at anawat ei s t y c z nym Zwi ąz ku

ni c z y m”it owł aś ni e … zwy mi eni ony c h

s t r ony ,ni emoż eby ćmowy .W wi eku

Radz i ec ki m” .Gdy byupr oś c i ćt o

wy ż ejpowodów.Napi er ws z yr z ut

t r z y dz i es t ut r z ec hl at( „ Chr ys t us owy

j es z c z ebar dz i ej ,moż nabyna pi s ać :

okawy da waćbys i ębowi em mog ł o,

wi ek” !Pr z ypadek? )z abr ał em s i ę

„ Tr z ec hpowi ąz any c hzmos ki ews ki m

ż eni ct uni et r z y mas i ękupy ,ż e

z apowi eś ćuważ anąz aj ednąz

ś wi at ki em l i t er ac ki m męż c z yz n

br akpr z y s ł owi oweg o„ ł aduis kł adu” .

naj wy bi t ni ej s z y c h,j akąki edy kol wi ek

dys kut uj ewpar ku,ki edynagl edo

Ut wórr oz poc z y nas i ędy s kus j ąt r ój ki

napi s ano.Pr z er aż onyni ec oj ej

r oz mowywt r ąc as i ępr z ec hodz ąc y

ni et y powy c hdż ent e l menów,po

r oz gł os em napr óż nopr óbował em

ni eopodalc udz oz i emi ec .Ni edł ugo

c z y m pr z es kakuj emyna r r ac y j ni edo

z apoz naćs i ęzopi s em f abuł y ,kt ór y ,

póź ni ejws t ol i c yRos j iz ac z ynaj ądz i ać

J er oz ol i myc z as ówJ ez us a.

j aks i ęokaz ał o,c i ęż koj ednoz nac z ni e

s i ęr z ec z yni ewyj aś ni one ,as z pi t al e

s f or muł ować .Pr z eds amąl ekt ur ą

ps y c hi at r y c z nepękaj ąws z wac h,w

Nas t ępni el awi nadopr awdy

pos t anowi ł em wi ęcz apyt aćdwój ki

c z ym udz i ałmaj ąponi ekądJ ez us ,

ni ec odz i enny c hini epokoj ąc y c h

z naj omy c h,oc z ym opowi adat a

Ponc j us zPi ł ator az ,wi el ki ,s pas i ony ,

wy dar z eńwc ent r um Mos kwy ,a

geni al naponoćks i ąż ka?J ednaz

c z ar nykot ” .Br z mini et ypowo?Wol ne

gdz i eśpr z ezt ows z ys t kopr z ebi j a

odpowi edz ibr z mi ał a:„ Ows z ys t ki m! ” , ż ar t y!Todopi er owi er z c hoł ekgór y

s i ę„ s i ł ani ec z ys t a ” ,gadaj ąc ykoc ur ,

dr ugazkol ei :„ Oni c z ym” .J akwi ęc

pr z eś mi ewc z yt on,c z yws pomni ane

l odowej !

wc z eś ni ejnagi ekobi et y .

j es tnapr awdę?Nac z ym pol ega f enomenc enz ur owanegopr z ezwi el e

Nadobr ąs pr awęz dr adz i ćbymoż na

l att eks t ur os yj s ki egomi s t r z api ór a?

t aki es z c z egół yf abul ar ne

BOOKI ECI KEXTRA

It omaby ćt awi el ka„ Mi s t r ziMał gor z at a ” ?Takwy gl ąda

s t anowi ąpr awdz i wygwóź dźpr ogr amu.Zwąs i ę

powi eś ć ,kt ór ąoddz i es i ęc i ol ec is t udi uj ąz nawc y

odpowi edni o:As as el o( t enni ebez pi ec z ny ) ,Hel l a( t a

l i t er at ur y?Toc hy baj aki śż ar t !-mógł byz agr z mi ećs c ept y k

kus z ąc a,omor der c z ym i ns t ynkc i e )or azKor owi ow( t en

popul ar noś c iut wor u.Ty l et y l ko,ż ei s t ni ej ej es z c z edr uga

z abawny ,wy gadany ,podaj ąc ys i ęz aby ł egor egent ac hór u

s t r onamedal u…

c er ki ewnegobądźt ł umac z a)iBehemot( r ówni edowc i pny demonpr z y bi er aj ąc ynaj c z ęś c i ejpos t ać

To,nac oj ednir eaguj ąwąt pl i wym uni es i eni em br wi ,dl a dr ugi c hoz nac z ał obędz i emi s t r z ows kikuns z t .Nawł as nym

wi el ki ego,c z ar negokot a) .Coc i ekawet owł aś ni e„ Ciź l i ”

j edyni epr z y kł adz i emogępowi edz i eć ,i żs am wt r akc i e

okaz uj ąs i ęby ćl eps z ymini żs amil udz i e ,apowód,dl a

l ekt ur ykr ęc i ł em gł owązni edowi er z ani em pyt aj ącs i ebi e:

kt ór egoBuł hakowodwr óc i łr ol es t anowipr awdopodobni e

„ Takt owy gl ąda?Tot aknapi s anaj es tt as ł ynnapowi eś ć ” ?I

gł ównyar gumentkut emuby„ Mi s t r z aiMał gor z at y”ni e

ni emi ał em namyś l ini cz ł ego,wr ęc zpr z ec i wni e!Aws z ys t ko

naz ywaćks i ąż ką„ oni c z ym” .

r oz bi j ał os i ęo… poc z uc i ehumor u. Pr z eds i ęgni ęc i em po„ Mi s t r z aiMał gor z at ę”ni ewi edz i ał em

J akpi s ar zkonf r ont uj ewy s ł anni kówpi e ki e łzmi es z kańc ami

c z egos i ęs podz i e wać ,ac z kol wi e kj aki eśpr z ypus z c z eni a

opanowanegopr z ezkomuni z m pańs t wa?

mi ał em.Wy obr aż ał em s obi eogr omną,pr z e pe ł ni oną pat et y c z nymiwer s amic kl i wąhi s t or i ę ,kt ór aodpowi ena pyt ani aos ensi s t ni eni a.Na pr a wdęt akby ł o!Tymc z as em okaz ał os i ę ,ż et awi e l kaws wym r oz gł os i eks i ąż kapot r aﬁ ba wi ćdoł ez ,aws z y s t kot oz as pr a wąf ant as t y c z ni e wy kr eowany c hpos t ac i ! Mamy ,r z ec zj as na,Mi s t r z aiMał gor z at ę ,kt ór ym aut or nadaj ec ec hyt yt uł owegobohat er a„ Faus t a ”Goet hego ( pi s z ącomawi anąpowi eś ćt oz„ Faus t a ”wł aś ni ec z er pał Buł hakow) . Onat our odz i wa,c ał ki em r oz g a r ni ęt akobi et a,opł ywaj ąc a wl uks us y ,dz i ę kidobr z epł at nejpr ac ymęż a.Mi mot o ni es z c z ęś l i wa,s z ukaj ąc az r oz umi eni a,doc eni eni a,pr a gnąc a odnal eź ćbr at ni ądus z ę ,kt ór adaj ej( or azonaj emu)c oś wi ęc ejni żws z y s t ki epi eni ądz eś wi at a.Choćzpoc z ąt ku wy daj ęs i ęby ćni ec ol e kkomy ś l na,t owł aś ni eMał g or z at a pr z ec hodz inaka r t ac hpowi eś c inaj wi ę ks z ąmet a mor f oz ę , ukaz uj ącpr a wdz i wąs i ł ę ,ni ez ł omnoś ćor azpoś wi ęc eni ew wal c eomi ł oś ćs weg oż y c i a.Ni ec okont r ąj es tdl ani ejMi s t r z –ni es pe ł ni onypi s a r z ,kt ór eg oc enz ur aikr yt y kani s z c z ą, g dyt enpowy gr a ni us por ejs umypi eni ędz yr z uc apr ac ę ipoś wi ęc as i ępi s a ni uhi s t or i iwz or owa nejnabi bl i j ny m s pot ka ni uPi ł at azJ ez us em.Tot al i t a r nys y s t em Zwi ąz ku Radz i ec ki eg oł a mi epi s a r z a,aj edy nąj eg onadz i ej ąpoz os t aj e

Ni ez wy kl eni ekor z y s t ni e … dl at y c hdr ugi c h.Zpoz or ut o

wi er z ąc awt al entMi s t r z a,Mał g or z at a.

Wol andis pół kas i ej ąz amętnaul i c ac hMos kwy ,pos y ł aj ąc kol ej ny c hdr ugopl anowy c hbohat er ównaoddz i ałs z pi t al a

Moż nabywś r ódbohat er ówwymi eni ćoc z ywi ś c i e

ps y c hi at r y c z nego;t oonipos ł uguj ąs i ęt ani mis z t uc z kami ,

ws pomni anegoPi ł at aor azwz or owanegonaJ ez us i e ,J es z uę

dz i ękikt ór yz ar ównopr z y c i ąg aj ąuwagę ,j akiws z y s t ko

( pr z eds t a wi onegoni ej akoz ba wc a,apr os t y ,wędr owny

uc hodz ii m pł az em.Sz t uc z kit ej ednakobnaż aj ąs ł aboś ć

nauc z y c i el ) ,c z yt eżki l kor opos t r onny c hmi es z kańc ów

l udz ipodpor z ądkowany c ht ot al i t ar yz mowi .Toobywat el e

Mos kwy ,j ednaknas z c z egól nąuwagęz as ł uguj ąWol andi

r os yj s c ys ąc hc i wi ,z akł amaniini euc z c i wi .Toonidonos z ą

j egoś wi t a,gdyżt owł aś ni eoni ,obokMał gor z at y ,nadaj ą

ini s z c z ąs i ęwz aj emni e . Wc ał ejws pomni anejs at yr z ei

ut wor owis at yr y c z negowy dź wi ęku.Cóżt oz a„ eki pa ” !Na

komi z mi ewi el us c enBuł hakowc el ni ewypunkt owuj ec z as y

j ejc z el es t oipr z eds t a wi aj ąc ys i ęj akoWol and,s z at anwe

ikr aj ,wkt ór y c hż y ł .Obr ywas i ękaż dejgr upi es poł ec z nej ,

wł as nejos obi e ,j ednakni eon,aj ego„ pomoc ni c y”

odur z ędni ków,pr z ezt owar z y s kąś mi et ankę ,

BOOKI ECI KEXTRA

poz wy kł yl udpr ac uj ąc y .Sz c z egól ni emoc nouder z api s ar zw

wi edz i ał em j uż ,ż epi er ws z yc yt att os t upr oc ent owapr awda.

z nanys obi eś wi at ekmos ki ews ki c hkr yt y kówil i t er at ów.

Cz uł em,ż ec hoćj es t em dopi er onadwus et nejs t r oni e ,j uż

Wi el ewi el ki c hdz i ełwhi s t or i il i t er at ur ypodej muj et emat

t er azc ośmiumknęł o,c z uł em,ż eni bywi em oc oc hodz i ,

t ot al i t ar yz mu,pr obl em kont r ol ipańs t wanadj ednos t ką,

al et aknapr awdęni ewi em ni c .Zdał em s obi es pr awęz

j akc hoć by–dl apr z y kł adu-„ Rok1984”Or wel l a,c z y

f akt u,i ż„ Mi s t r ziMał gor z at a ”moż ez ac hwy c aćnawi el e

„ Mec hani c z napomar ańc z a ”Bur ges s a.Sąt oz az wy c z aj

s pos obówiwt edydopadł amni emyś lpodt yt uł em:„ Amoż e

powi eś c i ,mówi ąckol okwi al ni e„ poważ ne” ,( c opr a wda

t oBuł hakows am z awar łpaktzdi abł em” ?Wedł ugmni e

dz i eł oBur ges s as t anowit upewnąods koc z ni ę ,onozkol ei

mogł ot owy gl ądaćmni ejwi ęc ejt ak:St r api onyRos j ani n

j es tj ednakni ez wy kl ewyr az i s t e ,na pi s anet akj akbyc hc i ał o

s i edz i ałpewnegowi ec z or unadki el i s z ki em s t ar ej ,dobr ej ,

wypal i ćc z yt el ni kowioc z ys wąbr ut al noś c i ą) .

r os yj s ki ejwódki ,ażt unagl enis t ądniz owądwt ym s amym pomi es z c z eni upoj awi łs i ęSz at anzi ś c i ekus z ąc ąpr opoz y c j ą.

W pr z y padku„ Mi s t r z aiMał g or z at y”r z ec zmas i ęni ec o

Powi edz i ałdopi s ar z a:„ Pani eBuł hakow,s pr awawy gl ąda

i nac z ej ,t upr a wdz i wez ł oiz akł a ma ni eukr yt ej es tpod

nas t ępuj ąc o–panoddaj emis woj ądus z ę ,aj as pr awi ę ,ż e

wi er z c hni ąwa r s t wąhumor u,pr z ezc owy daj es i ęby ćł at wi ej panaos t at ni edz i eł oz ys kas t at uswy bi t nego.Copr awda pr z y s waj al ne ,na wetpomi mot aki eg o,ani ei nneg os edna.

ni gdyni edoc z ekapanj egowy dani a,aos t at ni c hpopr awek będz i edokonywałnał oż uś mi er c i ,j ednakpol at ac hks i ąż ka z os t ani euz nanaz ami ędz ypokol eni owyf enomen.St ani e s i ęni eś mi er t el na ” .Ar t yś c i epoz os t ał oj edyni epowi edz i eć : „ Dobr z e ,z gadz am s i ę” .

“

Prze ds i ę gni ę c i e m po„ Mi s t rza iMał gorzat ę ”ni ewi e dzi ał e m c ze gos i ęs podzi e wać ,ac zkol wi e k j aki e śprzypus zc ze ni ami ał e m. Wyobr ażał e ms obi eogr omną, prze pe ł ni onąpat e t yc znymiwe rs ami c kl i wąhi s t ori ę ,kt ór aodpowi ena pyt ani aos e nsi s t ni e ni a.Napr awdę t akbył o!

Wi el umoż ewt ym momenc i epar s knąćś mi ec hem,j ednak al boc ośj es tnar z ec z y ,al boni emamyt udoc z yni eni az „ ż er owani em”nami c i epot ępi onegopi s ar z a,az j a wi s ki em t ym wpeł nejkr as i e .Buł hakowni c z ym t yt uł owyMi s t r z r ówni eżz os t ałz ni s z c z onypr z ezpr z ekupi onąr z ądowymi pi eni ędz mikr yt y kę ,z ar z uc anomum. i n.gł os z eni eher ez j i , pr z ezc oni emógłr eal ni el i c z y ćnamoż l i woś ćdoc z ekani a dr ukus wegodz i eł a.Ir z ec z ywi ś c i e ,nas t wor z eni e ponadc z as owejpowi eś c ipoś wi ęc i łos t at ni c hdwanaś c i el at ż y c i a,dokonuj ącpopr a wekdos amegokońc a,ni ebędąc z adowol onym zef ekt ów( t a,kt ór ąz namyt oós mawer s j a r edakc yj na,gdz i edopi er opr z ys z ós t ejpows t ałj ejobec ny t yt uł ) .Pr z ypadek?Pi ękna,az ar az em t r agi c z na,t akbar dz o l i t er ac kahi s t or i a,j akąmoż nas obi et y l kowy obr az i ć ?Cz y j ednak–bezś mi ec hów,pr os z ę–paktzs amym di abł em? Tegoni es t et yni edowi emys i ęni gdy . Zmi er z aj ąckukońc owit eks t upopubl i kac j ikt ór ego uder z ęot war t ądł oni ąwc z oł ouś wi adami aj ącs obi e ,ż e z a pomni ał em ws pomni ećowi el ui s t ot ny c hs z c z egół ac h

S kor oj es t eś myj użpr z yz al et ac hor azkont r ol ipańs t wanad

( wąt ekPi ł at aj użt er azz os t ałni emalni et kni ęt y )pr agnę

j ednos t ką,poz wol ęs obi enakol ej nąpr ywat nąwy c i ec z kę

us pokoi ćws z ys t ki c h,kt ór z yc z yt aj ąct ouz naj ą,ż e

( t ak,t oni ej es tt ypowar ec enz j a) .Ba,poz wol ęs obi e

i nf or mac j ipodany c hz os t ał owr ęc zz bytwi el e .Ni cbar dz i ej

na wetnadwi e!Pi er ws z at oz dr adz eni epe wnejs ł aboś c i ,

my l nego!„ Mi s t r ziMał gor z at a ”t owmym odc z uc i u

mi anowi c i ec z ęs t opr z edl e kt ur ąz dar z amis i ęc z yt aćopi ni e

powi eś ćponadc z as owa,z dec y dowani ez as ł uguj ąc ana

oni eji nny c hc z yt e l ni ków.Ni ei nac z ejby ł ozoma wi aną

peł nez ac hwyt u,s pł ywaj ąc enani ąopi ni ę .Ic hoćj es t em

t upoz y c j ą,adwaopi s y ,kt ór enaj bar dz i ejut kwi ł ymi

poni ekądws t ani ez r oz umi ećt y c hc z yt el ni ków,kt ór ym

wpami ęc it o:„ Powi eś ć ,zkt ór ej ,zkaż dym kol ej nym

pi ór ois t y lBuł hakowani epr z ypadł y/ nądogus t uz e

pr z ec z yt ani em wynos is i ęc ośnowego”or az„ Buł hakow

wz gl ędunakomi z m,bądź„ dz i wac z noś ć ”opowi adanej

ż er uj enami c i epi s ar z auc i ś ni onego,j aki ms am c hc eby ć ” .I

hi s t or i i ,z dec y dowani ez al i c z am s i ędogr upy ,dl akt ór ej

wt ym momenc i epr ywat nawy c i ec z kanumerdwa:J es z c z e

j es tt oks i ąż ka„ows z ys t ki m” .

z ani m dot ar ł em dopoł owyks i ąż ki

BOOKI ECI KEXTRA

MI CHAI Ł BUŁHAKOW UR.15 MAJA 1891 W KI JOWI E, ZM.10 MARCA 1940 W MOSKWI E

PRZEMEK KOWALSKI

Mamywni ejkr yt y kęs poł ec z ną,podj ęc i eni eł at wego t emat ut ot al i tar yz mu,f ant as t y kę ,magi ę ,kul t ur ę( s por ą r ol ęodgr ywat ut eat r ) ,s at yr ę ,Sz at ana,gadaj ąc egokot a,

Dumnyzby c i at or uni ani nem,

mi ł oś ćiwi el e ,wi el ei nny c h.J es twt ym ut wor z ec oś ,c o

koc haj ąc yr odz i nnemi as t o

s pr awi a,ż er oz t ac z aonwokółs i ebi eaur ęmagi i ,c ośc oni e

z ews z ec hmi ar .Pooś mi u

poz wal aoni mz apomni eć .Pr z edews z ys t ki mj ednakudał o

l at ac hmęc z ar niws z koł ac h

s i ęr os yj s ki emumi s t r z owis t wor z y ćdz i eł o,dokt ór ego

ekonomi c z ny c hz r oz umi ał ,ż et o

moż nawr ac aćl at amiinapr awdęodkr ywaćj enanowo.

ni el i c z eni e ,aks i ąż kis ąj egopas j ą.

J es t em t egobar dz i ejni żpewi en.

Pas j ą,dz i ękikt ór ejpoz naj et ys i ąc e nowy c hś wi at ówil epi ejr oz umi e t en,wkt ór ym ż yj e .Redakt or por t al ugl os kul t ury. plor az aut orbl ogapi s anepopi j aku. pl

BOOKI ECI KEXTRA



„ Cóżmożebyćbar dzi ejc ennego odc odzi ennyc hs pot kań zmądrymiks i ążkami . ” – LEW TOŁSTOJ

BOOKI ECI KEXTRA

AUTOR ZDJĘĆ –

JANUSZ BI AŁAS

DOMI NI KA RYGI EL

PODRÓŻW CZASI E

TEKST –

Pi s a r z e z a gubi eni wc z as i e „ Comazos t ać ,zos t ani e, ac omazni knąć ,zni kni e. ” -HARUKIMURAKAMI , TAŃCZ,TAŃCZ,TAŃCZ

ł ynąc yni eus t anni epr z eds i e bi e

Obokul ubi oneg oFl auber t aiGr i l l pa r z er a,Kaf ka

c z aspr z ynos iz mi any ,nowe

ws pomi naoRober c i eWal s er z e .Pa r adokspol eg a

punkt uwi dz eni a,ki er unki ,

nat y m,i żKaf ka,kt ór yz aż y c i apr a wi eni cni e

s t y l e ,noweks i ąż kiinowy c h

og ł os i łdr uki em,uz na wa nyj es tpows z ec hni ez a

pi s ar z y .W dz i edz i ni el i t er at ur y , j edneg oznaj waż ni ej s z y c hpi s a r z yXXwi e ku,

j akz r es z t ąws z ędz i e ,j ednit wór c yz dobywaj ą

nat omi as tWal s er ,kt ór y m Kaf kas i ęi ns pi r ował ,

popul ar noś ćbądźuz nani e( c oni ewy c hodz ina

wy dałz aż y c i as por oks i ąż e kiby łuz na wa nypr z ez

j edno) ,podc z asgdyi nnimus z ąz adowol i ćs i ę

i nny c haut or ów,t akwi e l ki c hj akMus i liHes s e ,

mni ej s z ąpoc z yt noś c i ą.Ni ktdokońc ani epot r aﬁ

popadłj ednakz a pomni eni e .

odpowi edz i ećnapyt ani edl ac z egodobr y c h pi s ar z yomi j as ł a wa,apr z ec i ęt y c hr oz pi es z c z a

W Pol s c epi er ws z aks i ąż kaWal s er aukaz ał a

publ i c z noś ć ,dl ac z egooj edny c hs i ępami ęt a,ao

s i ędopi er ow1 9 7 2r oku( 6 4l at apopi er ws z ym

dr ugi c hni ews pomi na,ni ec z yt as i ęi c hks i ąż e k,

wy dani u) ,ni emoż nawi ęcr ac z ejmówi ćo

ana wetni ewz na wi a.Apr z ec i eżws woi mc z as i e

c ał kowi t ym z a pomni eni ut wór c z oś c iRober t a

z ai s t ni e l i ,publ i kowal i ,c z ynni ebr al iudz i ałw

Wal s er a.NaZac hodz i ej es twy da wanyj es t

ż y c i ul i t er ac ki m idal e koby ł oi m dopoz os t ani a

r egul ar ni e ,c hoćt am r yne kwy da wni c z y

kol ej nym ni komuni cni emówi ąc ym naz wi s ki em

uwz gl ędni aws z e l ki eni s z e ,podc z asgdywPol s c e

wenc y kl opedi i .J akt akwes t i awy gl ądaPol s c e?

wy daj es i ępr z edews z y s t ki m nowoś c iit o,c o dobr z es i ęs pr z eda.Tar z uc onami moc hodem

Każ dyz nadz i s i ajnaz wi s koFr anz aKaf ki .

uwa g ani ej es twc al epoz ba wi onaz nac z eni a,gdyż

Cz yt aj ącj egodz i enni kibądźl i s t y ,nat y kamys i ę

ni edos t ę pnoś ćt yt uł ównar ynkuwy da wni c z ym

namnós t wonaz wi s k,kt ór edz i śni ef unkc j onuj ą

dec y duj eot ym,ż eks i ąż kiii c haut or z ypoz os t aj ą

wś wi adomoś c ic z yt el ni ka,będącc onaj wyż ej

ni ez nani .

pr z edmi ot em badańhi s t or y kówl i t er at ur y .

BOOKI ECI KEXTRA

“

Wi ec znoś ćj es tmgni eni em oka, ws am r azdł ugi m nażart . – HERMANN HESSE,"WI LK STEPOWY"

BOOKI ECI KEXTRA

Pes s oapr z ynaj mni ejdoc z ekałs i ęwnas z ym kr aj u publ i kac j i ,c omi ał byj ednakpowi edz i ećPaulLeppi n, kt ór egooi l ewi em ż adnaks i ąż kani eukaz ał as i ęwPol s c e powoj ni e?Apr z ec i eżpr z edwoj nąnaz ywanogoKr ól em Pr as ki ejBohem ini eby łzc ał ąpewnoś c i ąpos t ac i ą anoni mową. Podobni ej akKaf kaby łpi s ar z em ni emi ec koj ęz y c z nym, s i l ni ez akor z eni onym j ednakwc z es ki mś r odowi s ku l i t er ac ki m.Leppi namoż nauz naćz apr z y kł adpi s ar z a wPol s c ekompl et ni eni ez nanego.Tos amomoż na powi edz i ećoki l kupol s ki c ht wór c ac h,kt ór y c hnaz wi s ka al bof unkc j onuj ąwy ł ąc z ni ewc har akt er z ez nany c hpi s ar z y oni ez nanejt wór c z oś c i ,al bowogól ez naj duj ąc y c hs i ępoz a obr ębem ś wi adomoś c ic z yt el ni ków. Zapi er ws z ypr z y kł adpos ł uż y ćmogąnaz wi s kazokr es u Mł odejPol s ki .Tadeus zMi c i ńs kior azMar i aKomor ows ka by l iwt amt ym c z as i ez naniic z yt ani ;t ymc z as em omawi ani s ąz az wy c z ajpodc z asanal i z yówc z es ny c hz j awi s kl i t er ac ki c h ( s t udi a)il ubws pomi nani( l i c eum) .Dar emni ej ednaks z ukać i c hwś r ódaut or ówc z yt any c hws pół c z eś ni e ,mi moi żs ą s por ady c z ni ,al ej ednakwy dawani . Dodr ugi egogr onaz al i c z y ćmoż nanaz wi s koRomana Kt oz r es z t ąwi e ,j akdz i śwy gl ądał abys yt uac j aFr anz a

J awor s ki ego,aut or a„ Hi s t or i imani aków”z1910r oku.

Kaf ki ,gdy byni emi ałpr z yj ac i ółpi s ar z y .

Okł adkędoks i ąż kiz apr oj ekt owałs am Wi t kac y ,apoc hl ebną r ec enz j ęnapi s ałKar olI ż y kows ki ,j ednakz bi óropowi adań

J edenzni c h,MaxBr od,popr os z onypr z ezKaf kę

os z al eńs t wi eni ez nal az łuz nani auc z yt el ni kówiaut or

oz ni s z c z eni epoś mi er c is wegodor obkumógł

popadłwc ał kowi t ez apomni eni e .Codz i wne ,wkt ór ej ś

pos ł uc haćos t at ni ejwol is wegopr z yj ac i el ai

ks i ęgar nii nt er net owejz akupi ł em z agr os z eebook' Hi s t or i i

s pal i ćj egor ękopi s y .Wówc z asni eby ł obyani

mani aków.Ks i ąż kaz at em moż eby ćdos t ępnadl ac z yt el ni ka,

Kaf ki ,aniBr oda.Nas z c z ęś c i eni ez r obi łt egoi

t enj ednakni c z egooni ejni ewi edz ącit akj ejni epr z ec z yt a.

r at uj ąct wór c z oś ćaut or a„ Pr oc es u” ,wpewnym s ens i eodz apomni eni aoc al i łt akż es wewł as ne naz wi s ko.Tokol ej nyt wór c a,kt ór yz nanyj es tdz i ś pr z edews z ys t ki m dz i ękis wemupowi ąz ani uz Kaf ką,s amemupoz os t aj ącaut or em s por eji l oś c i z apomni any c hj użks i ąż ek. Cz as aminat omi as taut or z yz nanis ąj edyni ezj ednej Ks i ąż ki .Na pi s al ii c hwi ęc ej ,al et y l koj edent yt uł pr z et r wałdodz i s i aj ,j es tc eni onybądźc z as em pr z yt ac z any .Cz yt akis t anś wi adc z yoz a pomni eni u pi s ar z a?It ak,ini e . Ni ekt ór z ypi s ar z epoz os t aj ąwś wi adomoś c ikol egów popi ór z e( dz i śkomput er z e ) ,al eni es ąpr a wi ewc al e z nanis z er s z ejpubl i c z noś c i .J ednym zt aki c hpi s ar z y j es tPor t ugal c z y kFer nandoPes s oa,aut or„ Ks i ęgi ni epokoj u” ,kt ór aopubl i kowanaz os t ał adopi er o49 l atpoś mi er c ipi s ar z a,z aśwPol s c eaż69l atpóź ni ej .

BOOKI ECI KEXTRA

Zai nnypr z y kł adpi s ar z az apomni anegomoż e pos ł uż y ćBr unoJ as i eńs ki-z nanyj es tr ac z ejj ako mł odypoet af ut ur ys t y c z ny ,ni ewc har akt er z e pr oz ai kac z ydr amat ur ga.Apr z ec i eżj egopowi eś ć „ Pal ęPar yż ”c z ydr amat„ Balmaneki nów”t o ut wor ybar dz oor y gi nal ne .J as i eńs kini ej es t c hy baobec ni ez bytf or s owanym aut or em z e wz gl ędunakomuni s t y c z nąpr z es z ł oś ć ,na odc i ęc i es i ęodpol s koś c iis owi et yz ac j ę . Ks i ąż kiJ as i eńs ki egos ądos t ępnena wetwf or mi e el ekt r oni c z nej ,j ednakwgr upac hmi ł oś ni ków ks i ąż eknaFac ebookuaut ort enni emal abs ol ut ni eni eegz ys t uj e . Pods umowuj ąc ,pr z y c z ynybr akupopul ar noś c i , z apadni ęc i ewz apomni eni e ,wni ebyt ,powody egz ys t enc j ipoz az ai nt er es owani em mi ł oś ni ków l i t er at ur ymogąby ćr óż ne .Ni ewymi eni ł em ws z ys t ki c h,gdyżwymagał obyt oobs z er ni ej s z ej anal i z yni żni ni ej s z ys z ki c . Nal eż yz az nac z y ć ,ż ekaż dąs yt uac j ęmoż na z mi eni ć ,każ dys t anr z ec z yuni e waż ni ć . Cz yt e l ni c ypopr z ezwł as nepos z uki wani aipr z ede ws z y s t ki m ot war t oś ć ,z dol nis ąpr z ywr óc i ćdo ż y c i awi e l uz a pomni any c hpi s ar z y .Wy s t ar c z y c hc i ećpoz na wać .Poz yt ywnej es tobec ni e z j a wi s koponownegoodkr ywani as ł a wnego ni egdy śt wór c yopowi adańgr oz y ,S t e f ana Gr abi ńs ki ego.Twór c z oś ćpor ównywanegodo PoegoiLov ec r a apol s ki egopi s ar z a,pr z ez l at az a pomni anego,pr z eż ywaobec ni es wą dr ug ąmł odoś ć .Faktt enc i es z yni ez mi er ni e , gdyżGr abi ńs kij aknaj bar dz i ejz as ł uguj ena popul ar noś ć ,poz i omem s wy c hks i ąż e kwc al eni e us t ę puj ącks i ąż kom Lov ec r a a.Mi ej mynadz i ej ę , ż ewi e l ui nny c ht wór c ówz os t ani enanowo odkr yt y c h,ż ebędąc z yt aniipodz i wi ani ,apr z ede ws z y s t ki m pr z es t anąby ćwy ł ąc z ni enaz wi s kami

JANUSZ BI AŁAS

aut or ów,kt ór y c hks i ąż e kni ktni ez na.

 22

BOOKI ECI KEXTRA

Mi ł oś ni kks i ąż ek,muz y kiiﬁl mów,koc ha gór y ,podr óż eis z t ukę .Bl ogeripoet a. ht t ps : / /ri vers i debl ues nr2. bl ogs pot . com/

„ Okr ęt ymyś l iżegl uj ąc epooc eanac hc zas u it ros kl i wi eni os ąces wójdrogocenny ł adunekzpokol eni aw pokol eni e. ” – FRANCI S BACON

BOOKI ECI KEXTRA

I NSPI RACJE

Ra z , dwa , t r z y , kl as y ka! 24

BOOKI ECI KEXTRA

r odz i ny ,j ak t oz wy kl e bywa,t o t akż ec z aspr ez ent ów!Cóżzkol ei s t anowi i deal ny podar unek dl a pr awdz i wego ks i ąż kowego mol a? Rz ec z j as na, kol ej na l ekt ur a!

Każ dyj ednakmas wój gus t , aogus t ac hj akwi adomo ni e dys kut uj es i ę .J ednego uc i es z yt r z ymaj ąc yw napi ęc i u kr ymi nał ,dr ugi ego wypeł ni ona pot ęgą wy obr aź ni s aga f ant as y , kt oś i nny uc i es z ys i ę

„Maj ącwol noś ć,kwi at y,ks i ążki iks i ężyc,kt óżni ebył byw peł ni s zczęś l i wy. ”

nat omi as tz c hwyt aj ąc ego z a s er c e r omans u. Dl at egot eżs pec j al ni eidl aWasit y c h zwas z y c h z naj omy c h, kt ór y c h c hc i el i byś c i e obdar ować l i t er ac ki m podar unki em,Booki ec i ks t wor z y łl i s t ę

– OSCAR WI LDE

Raz ,dwa,t r z y ,kl as y ka!Anani ejpogr upowanew odpowi edni c h gat unkac hl i t er ac ki c ht r z y dz i eł a, kt ór eni et y l koz ac hwy c ąkaż degomol at r eś c i ą,na pr ez entnadaj ąs i ęz nakomi c i er ówni eżz ewz gl ędu nawal or ywi z ual ny . Ic hoćks i ąż ki ni ewy bi er as i ępo okł adc e ,pr z edWamiz es t aw poz y c j i ,kt ór euc i es z ą t akc z yt el ni c z ądus z ę ,j akioko.

BOOKI ECI KEXTRA

Kr y mi na ł

Roma ns

1.„ Mor der s t wowOr i entEx pr es s i e”

1 . „ Wi c hr owewz gór z a ”Emi l y

Agat haChr i s t i e ,Wy dawni c t wo

J aneBr ont ë ,Ś wi atKs i ąż ki ,2 0 1 5

Dol noś l ąs ki e ,2017

2 . „ Dokt orŻywago”Bor ys

2.Paki et :„ Tr y l ogi aMi l l enni um”

Pas t er nak,

St i egLar s s on,Cz ar naOwc a,2017

Dom Wy da wni c z yRebi s ,2 0 1 6

3 . Paki etmaﬁj ny:„ Oj c i ec

3 . „ Pr z emi nęł ozwi at r em”

c hr z es t ny”/„ S y c y l i j c z y k”/„ Os t at ni

Mar gar etMi t c hel l ,Al bat r os ,

don”Mar i oPuz o,Al bat r os ,2 0 1 7

2015

L i t e r a t ur ak l a s y c z na 1 . „ Woj naipokój ”LewToł s t oj ,Zy s kiSka,2 0 1 8 2 . „ Nędz ni c y”Vi c t orHugo,Bel l ona,2 0 1 4 3 . „ Mi s t r ziMał gor z at a ”Mi c hai łBuł hakov ,Dom Wy da wni c z yRebi s ,2 0 1 2

L i t e r a t ur a f a k t u 1 . „ Powr ót .Oj c owi e ,s ynowi ei kr ajpomi ędz yni mi ”Hi s ham Mat ar ,Wy dawni c t woCz ar ne , 2018 2 . „ Gł ód”Mar i nCapar r ós , Wy dawni c t woLi t er ac ki e ,2016 3 . „ Guł ag”AnneAppl ebaum, Agor a,2 0 1 8

BOOKI ECI KEXTRA

Bi og r a f i a 1 . „ Beks i ńs c y .Por t r et podwój ny”Magdal ena Gr z ebał kows ka,Znak,2016 2 . „ Fr eddi eMer c ur y .Bi ogr aﬁa l egendy”Les l eyAnnJ ones , Wy dawni c t woDol noś l ąs ki e , 2017 3 . „ Ras put i n”Dougl asSmi t h, Wy dawni c t woLi t er ac ki e ,2018

F a nt a s y

S c i e nc e f i c t i on

1 . „ Gr aot r on.Edy c j a

1 . „ 4 5 1s t opniFar enhei t a ”RayBr adbur y ,MAG,2 0 1 8

i l us t r owana ”Geor geR. R.

2 . „ Woj naś wi at ów”H. G.Wel l s , Ves per ,2 0 1 8

Mar t i n,Zys kiSka,2016

3 . „ Sol ar i s ”St ani s ł a wLem,Wy da wni c t woLi t er ac ki e ,2 0 1 2

2 . „ Har r yPot t er ”J . K.Rowl i ng, Medi aRodz i na,2016 3.„ Wodni kowewz gór z e” Ri c har dAdams ,Wy dawni c t wo Li t er ac ki e ,2016

Ks i ą z k i hi s t or y c z ne 1 . „ Koc hani c ekr ól a ”Phi l i ppaGr egor y ,Ks i ąż ni c a,2 0 1 3 2 . „ Har da ”El ż bi et aCher ez i ńs ka,Zy s kiSka,2 0 1 6 3 . „ Cór kiWa wel u”AnnaBr z ez i ńs ka,Wy da wni c t woLi t er ac ki e ,2 0 1 7

BOOKI ECI KEXTRA

O dzi s i ej s zym bohat erzemożna RaymondaBradbury’ ego,booni m ś mi ał onapi s ać,i żnarodzi łs i ę mowa,możeni ewychował y,j ak w bi bl i ot ec e,narodzi łj akot wór c a. Mowgl i ego,wi l ki ,al ezpewnoś ci ą uks zt ał t ował ygoks i ążki ,kt óre„s ą pot o,bynam przypomi nać,j acy znasdurni e ” .

BOOKI ECI KEXTRA

MUZYKASŁOWA

Muz y k aS ł owa Pos ł uc haj R&B

mer y kańs kipi s ar z ,ur odz onyw1920

J ednakos obl i wes pot kani ewnami oc i et obar dz i ej

r . ,nal eż ydoc z oł ówkiś wi at owy c h

s ymbol i c z nepr z ej ś c i edoar t ys t y c z negoś wi at a.

t wór c ówf ant as t y ki .Kl uc z owydl a

Wc z eś ni ej s z y–ibar dz i ejmi ar odaj ny–wpł ywna

t wór c z oś c iBr adbur y’ egomomentw

Ray api s ar z ami ał aj egor odz i na:nas i ąkałc z yt anymimu

ż y c i upr z ypomi nas c enęż ywc em wyj ęt ą

pr z ezmat kęopowi eś c i amibr ac iGr i mm,c i oc i az abr ał ago

zj ednegozj egout wor ów.W dz i ec i ńs t wi epi s ar z ados z ł o

napi er ws z epokaz ys c eni c z ne ,ubi er ał agot eżwkos t i umy

doni es amowi t egos pot kani a,popr z edz onego… ś mi er c i ą.

pot wor ównaHal l oweenipr z y bl i ż y ł adz i eł aPoego,z aśj ego

Ot óżgdy byni epogr z ebwuj ka,zkt ór egowr ac ałpewnej

dz i adekipr adz i adekwy da wal igaz et y .Zc z as em nas t ol at ek

pami ęt nej ,wr z eś ni owejs obot y ,mł odyc hł opi ecpewni eni e

s t ałs i ęt akż eent uz j as t ąﬁl mów,s kr adaj ącs i ęni emal

dos t r z egł byr oz ł oż onegonadj ez i or em Mi c hi ganwes oł ego

c odz i enni edoki na.Al emł odoś ćBr adbur y’ egowc al e

mi as t ec z ka,awni m m. i n.nami ot u,gdz i ewys t ępował

s i el ankąni eby ł a.W r odz i ni eni epr z el ewał os i ęﬁnans owo,

magi kMr .El ec t r i c o.„ PanEl ec t r i c oby łf ant as t y c z nym

z wł as z c z apoWi el ki m Kr yz ys i e( by łt akbi edny ,ż epoż y c z ał

t wór c ąc udów. ”–ws pomi nałpol at ac hBr adbur y .

c z as opi s mas fzki os ków,c z yt ałj eiz as t ępowałnowymi ) .

Mł odz i eni ecogl ądałpopi s yi l uz j oni s t y ,apodc z asj ednego zni c h,Mr .El ec t r i c o„ dot ar łdomni e ,ws kaz ałmi ec z em na

Wymus z onel i c z nepr z epr owadz kiz apr owadz i ł yw1934r .

moj ągł owęidot knąłmoj egoc z oł a.[ …]Wt edykr z y knąłdo

r odz i nęRayadoKal i f or ni i ,doLosAngel es ,gdz i es końc z y ł

mni e:" Żyjwi ec z ni e! " .

l i c eum,al eni gdyni epos makowałs t udi ów.Zat opodj ął pi er ws z ąpr ac ę ,gaz ec i ar z a.

Toz dar z eni ez ai ns pi r ował odwunas t ol et ni egonaówc z as Br adbur y’ egodoz os t ani api s ar z em.Odt ądz ac z ąłpopeł ni ać kr ót ki eopowi adani a,byz adz i es i ęćl att wor z y ćgot owedo publ i kac j iut wor y .

BOOKI ECI KEXTRA

Al enaj waż ni ej s z eby ł ot o,c odz i ał os i ępopr ac y

Ws woj ejwi z j ikol oni z ac j iMar s apr z ezl udz i ,

–wol nyc z ass pędz ałwbi bl i ot ec e ,c z yt aj ąc

pi s ar z-os t r ykr yt y ks poł ec z ny-dałwyr az

z ac hł anni ews z y s t ko,c owpadł omuwr ęc e( Poe ,

gł ęboki emuz ni ec hęc eni uiobur z eni uwobec

Ver ne ,Wel l s ,Bur r oughs ,Hemi ngway ) .Mi ałwi ęc

s z al eńs t wówc z es nejc ywi l i z ac j iamer y kańs ki ej .

( pr z ezdekadę )s wój„ uni wer s yt et ” ,amoż eic oś

War t omi ećnauwadz ec z as y ,wkt ór y c ht wor z y ł

wi ęc ej :t ot am nas i ąkłpr z y godamiwi el or aki c h

s wenaj wi ęks z edz i eł a,byl epi ejz r oz umi eć

pos t ac il i t er ac ki c h,uc z ącs i ę ,j akt wi er dz i ,

i c huni wer s al nypr z ekaz .Br adbur yt opi s ar z

ws z y s t ki egoopi s ani u.Zc z as em doc eni łt eżf akt ,

ukaz uj ąc yz doby c z et ec hnol ogi ij akomi es z ankę

i żj egowy obr aź ni aikr eat ywnoś ćni ez os t ał y

bł ogos ł awi eńs t wiobr z y dl i woś c i .Poj awi eni es i ę

nar us z onepr z ezkonwenc j onal nemy ś l eni e

bombyat omowejw1945r .poz os t awi ł owi el u

uc z el ni .J akwi dać ,Br adbur yodpoc z ąt kuby ł

Amer y kanówmoc noambi wal ent ny c hwobec

mol em ks i ąż kowym.Imar z y c i e l em:" Ba wi ęs i ę

nauki .Ws z akt as ama" s upernauka " ,kt ór a

pomy s ł ami ,gr am ni mi .Ni ej es t em poważ ną

z akońc z y ł aI Iwoj nęś wi at ową,wy dawał as i ę

os obąini el ubi ępoważ ny c hl udz i .[ …]Ni e

z agr aż aći s t ni eni uc ywi l i z ac j i( z i mnawoj na) .

uważ am s i ęz aﬁl oz of a.Tookr opni enudne .

Dz i eł ot o,mi moupł ywudekad,poz os t aj e

Moi mc el em j es tz aba wi ani es i ebi eii nny c h. "–

t ym ponadc z as owym,t r akt uj ąc ym ol udz ki m

t akmówios obi e .

egoi z mi e ,mał os t kowoś c iibez myś l noś c i .

Zabawi ałs kut ec zni e!Os i ągnąłpozi om 700 opowi adań,18t omi ków poezj ii11 powi eś c i-pi s ałt eżs c enari us zeﬁl mowei t eat ral ne-ponad8mi l i onów s przedanyc h egzempl arzy,przeł ożonyc hna36j ęzyków. Jegonazwi s kowymi eni as i ęwś ród naj ważni ej s zychpi s arzys -fXX wi eku, obokAs i mova,Cl arke' a,Hei nl ei naczy Lema.

Ac z kol wi eknapi s ać ,ż eBr adbur yt wor z y ł j edyni es f ,by ł obybł ędnym upr os z c z eni em. J egot wór c z oś ćwymy kas i ępr os t ym kl as yﬁkac j om gat unkowym:t omi s t r z ows ki e ł ąc z eni es f ,hor r or u,mł odz i eńc z ejnos t al gi i or azz as kakuj ąc y c h( c z ęs t ogor z ki c h)r eﬂeks j i egz ys t enc j al ny c hiś wi adomoś c iz agr oż eń pos t ępuc ywi l i z ac j i .Ws z akż es am pi s ar z upi er ałs i ę ,ż epopeł ni łt y l koj ednąpowi eś ć s f :( pows t ał enamas z yni edopi s ani ana monet y )„ 451°Fahr enhei t a ” .J egonaj s ł ynni ej s z e dz i eł o,j ednaznaj wy bi t ni ej s z y c hant yut opi i

Br adbur ywkont ekś c i ews pół c z es nej

pows t ał y c hpo1945r . ,obr az uj eś wi at ,wkt ór ym

popkul t ur yt oni et y l kol i c z nedz i eł al i t er ac ki e

l udz i es t r ac i l ikont aktzpr z yr odąor azz es obą

( ii c hada pt ac j e ) ,t ot eżwy dat nyws pół udz i ał

nawz aj em,pr z emy kaj ącpos pi es z ni enat r as i e

pr z yt wor z eni uper ypet i is ł ynnej„ Rodz i ny

dompr ac a,ni gdyni er oz mawi aj ącos woi c h

Addams ów” .W póź ni ej s z y c hl at ac h,j ako

uc z uc i ac himyś l ac h,wdomac hz aśot oc z eni

wpr a wnymówc a,j eź dz i łpokr aj uzc y kl em

wi el ki miekr anami ;bez r eﬂeks yj ni ,kar mi ąc ys i ę

wy kł adów,mówi ącm. i n.opr óbi epogodz eni a

ogł upi aj ąc ąr oz r ywkądl amas .

s woi c hmi es z any c hodc z ućdot y c z ąc y c h ws pół c z es negoż y c i a,mot ywu,kt ór yoż ywi ałw s woi c hdz i eł ac h.Iopr z y s z ł oś c i ,by ćmoż es woi m ul ubi onym t emac i e ,opi s uj ąc ,j akgopr z y c i ąg ai odpy c ha,poz os t a wi aj ącwypeł ni onegoz ar az em oba wąinadz i ej ą… W 1950r okuBr adbur ywy dał„ Kr oni ki mar s j ańs ki e” ,pr z epeł ni onys amot noś c i ąi pes ymi z mem z bi óropowi adań,kt ór ypr z yni ós ł mus ł awęiuz nani ekr yt y ki .

BOOKI ECI KEXTRA

Towi z j apr z ys z ł egos poł ec z eńs t wa,gdz i eks i ąż ki

Br adbur yzwi e l ki m powodz eni em odnaj duj es i ę

( j akoowoc ekul t ur ywys oki ej )t or z ec z yz akaz ane ,

z a r ównopowi eś c i ac h,j akikr ót ki c hf or mac h.

z as ł uguj ąc ej edyni enauni c es t wi eni e .Ki edyś

Pot r aﬁonz wi ęź l euc hwy c i ćt o,c oz a mi er z a,

s pr z ec i wwobect ot al i t ar yz mu,dz i śdowódnat o,

oddaćkl i mat ,apr z edews z y s t ki m –z gr abni e

j ak„ f ant as t y c z na ”s pekul ac j api s ar z awdz i er as i ę

oż ywi ćs weni e ba nal nepomy s ł y .Towi z j e ,kt ór e

donas z ejr z ec z ywi s t oś c i .Ci ągl epr z er aż a,budz ąc

-s woi m pes ymi z mem,gor y c z ą,we l t s z mer c em,

ż yweemoc j e .Boc z yżni ebr z mit odz i wni e

j ednoz nac z nąc enz ur kąwy s t a wi onąc z ł owi e kowi :

z naj omo? !

ni es a mowi c i ec i er pkąipr z yt ł ac z aj ąc ąoc enąz r obi ąwr aż eni enakaż dym dor os ł ym.Boj ego

Br adburykr euj es woj ąpr ozęt ak,byprzy j ednoc zes nejos zc zędnoś c iś r odków wyr azu, uzys ki waćwi el c es uges t ywne,bogat e wt r eś ćobr azy,ni ezapomi naj ącprzy t ym os at ys f akc j onuj ąc yc hart ys t yc zni e ar anżac j ac h.

t wór c z oś ć( wwi ę ks z oś c i )s a maws obi es t a nowi r ec enz j ęc z ł owi e kaij egopoc z yna ń.J ednoj es t pe wne .Br adbur yby łż a r l i wym de f et y s t ąc odo pr z y s z ł y c hpoc z yna ńc z ł owi e ka:woj nyat omowe , opr es yj nes poł ec z eńs t waic ał ypaki etl udz ki c h, j akż ez naj omy c hipas kudny c h,at r y but ów,kt ór e wypł ynąws z ędz i e ,na wetnaMa r s i e!Powi ni eneś j użpoz naćZi emi a n.Ni ec of nąs i ępr z edni c z ym –ś wi ęt okr adz t wo,kł a ms t wo,os z us t wo,kr adz i eż ,

Pr óbuj eonuc hwy c i ćt o,c oul ot ne ,z aśj ego

r oz bój ,abyt y l kodopi ąćs wego.Ce luś wi ęc a

gł ównąi ns pi r ac j ęs t anowi ł odz i ec i ńs t wo,

ś r odki .Azdr ugi ejs t r onydaj enadz i ej ę( np.

z ar ównor adoś c i ,j akiz wi ąz anezni ml ęki .

w„ J aki śpot wórt unadc hodz i ” ) ,odnaj duj ąc

" Uż ywam naukowegopomys ł uj akopl at f or my ,

pr z ec i wwa gędl aegoc ent r y c z ny c hpr a gni eń,

byodbi j aćs i ęodz i emiini gdyni ewr ac ać . "

s t a nowi ąc y c hf unda mentl udz ki ejz ł oś c ii

J egopr oz at opomys ł oweewokac j epr z ys z ł oś c i ,

z gr yz ot y ,wpos t ac ipogoniz ac odz i ennymi–i

odz wi er c i edl aj ąc ez ar ównoopt ymi z m,

mał ymi-r adoś c i a miż y c i a,ni es kr ę powa nego

j akini epokoj e ,s wym uni wer s al i z mem i

ent uz j az mu,pr z yj emnoś c izt owa r z y s t wabl i s ki c h

ponadc z as owoś c i ąwy kr ac z aj ąc edal eko

c z ywr es z c i eakc e pt ac j iwł as ny c hwi nis ł aboś c i .

poz agr ani c e( powoj ennej )Amer y ki .Tot eż

J egohi pnot y c z naiwpe ł nia ng aż uj ąc az my s ł y

z m s mu z aj ąc edor eﬂeks j inadl os amiś wi at a

or azemoc j et wór c z oś ćt odowódpi e l ęgnowa nej

hi s t or i e ,będąc ez ar az em pr z es t r ogąpr z ed

odnaj mł ods z y c hl at ,ni es kr ę powa nejpot ęgi

c i emnąs t r onąc z ł owi ekaij egoz a pędami ,bo

wy obr aź ni( apr z yt ym iaut ent y c z noś c i ) ,

pr z ec i eżws z el ki eni ez wy kł oś c i ,obc eś wi at y ,

pr z ywy kł ejdopr ac ynawy s oki c hobr ot ac h.By ł

podr óż ekos mi c z nec z yz j a wyt oj edyni e

t eżmi s t r z em met af oror azpi e wc ąpoet y c ki ego

at r akc yj neodz i eni edl apr a wdz i weji s t ot yr z ec z y

j ęz y ka.Tot r aﬁaj ąc awpunktkl as y ka,kt ór ani gdy

-s nuc i ar oz waż ańinakr eś l ani ani ebez pi ec z ny c h

ni es t r ac i ł anaakt ual noś c i ,z a ws z ezkonkr et nym

s c enar i us z ywy dar z eńwc i ąguki l kudekad.

pr z e kaz em,ni gdyni e pr z eg ada na.Wedł ug

Al boil adadz i eń… Br adbur yby łni euf ny

Br adbur y’ egol udz i om „ ni epot r z e bas pokoj u.

t ec hnol ogi i ,kt ór a,j akuważ ał ,z dobywał a

Pot r z e bana m,bynasna pr a wdędr ęc z y ł oc ośod

pr z ewagęikont r ol ował as woi c ht wór c ów.

c z as udoc z as u. ”My ś l ,r e ﬂe ks j a,s a mokr yt y ka,

Domyś l ałs i ę ,ż epos t ępbędz i eokupi onyut r at ą

c okol wi e k!

wol noś c iial i enac j ą.Tym bar dz i ejs muc it o,ż e j egopr z emyś l eni awt ym t emac i eokaz uj ąs i ę ni ez wy kl epr or oc z e .Cz ęs t ot eżpi ęt nowałogól ny

MI CHAŁ „LELANDLESTER”

br aks z ac unkudl amoż l i woś c iwy obr aź nior az c i ęż koz dobyt egodor obkuc ywi l i z ac j i .Mówi łz t ęs knot ą,popr z ezs woi c hbohat er ówios obi ś c i e , oos i ągni ęc i uś wi at abezwoj ny .Faktowego dr ugi egodna-pi s ani azper s pekt ywyc z ł owi eka izt r os kąoc z ł owi eku–s t anowini epodważ al ną war t oś ćowejpr oz y .

BOOKI ECI KEXTRA

RECENZJA

TYTUŁ:„DOTYK TWOI CH SŁÓW” T. 1,T. 2 AUTOR:ALEKSANDRA STEĆ WYDAWNI CTWO:„CAMI LOVE” ROK WYDANI A:2018

Dot y ks ł owa

ł owamog ąmi ećma gi c z nąmoc .I c hdobór

Każ dyzr oz dz i ał ówot wi er aet er y c z nys z ki c ,ws pani al e

odz wi er c i edl ani et y l konas z eemoc j e ,

ws pół gr aj ąc yzpi ęknymiokł adkamiks i ąż ek,aut or s t wa

al ewr ównejmi er z epr z e kł adas i ęnat o,

AnnyHal ar ewi c z ,pr z eds t awi aj ąc ymipor t r et yAl eks andr y

j akpos t r z eg anasot oc z eni e ,odbi or c a,

St eć .

zkt ór ym r oz ma wi a my .S ł owem moż na

wi ęcr oz ś mi es z y ćdor oz puku,dogł ę bni ez r a ni ć ,z a nudz i ć

Ks i ąż kęot wi er aLat o.Topor ar oku,j akpodkr eś l aSt eć ,

naś mi er ćc z ypopr os t uz ai nt r y gować .S ł owem j ednak,j ak

nos z ąc az apac hs peł ni aj ąc y c hs i ęmar z eń.W t ejc z ęś c i

dowodz is a maaut or kaz bi or u“ Dot y kTwoi c hs ł ów” ,“ moż na

z ebr anez os t ał ypr z emyś l eni adot y c z ąc euc z uć ,mi ł oś c i

dot knąćdus z y .Pogł as kaćs er c e .S pr a wi ć ,ż ezdr obny c h

s ens us t r i c t oor azr el ac j imi ędz y l udz ki c h.Tor oz dz i ał

ka wał kównanowouł oż ymyc ał oś ć . ”

pr z es y c onys kr aj ni es i l nym pr z ywi ąz ani em dodr ugi ej

Ps y c hol ogzz awodu,z akoc hanawż y c i upi s ar kaipoet ka

os oby ,t oobr azbez war unkowejmi ł oś c i ,t ejnadobr eina

Al eks andr aSt eć ,powy bi t ni ec i epł opr z yj ęt ym debi uc i e

z ł e ,t ejł ąc z ąc ejdwi ebr at ni edus z e ,s c al aj ąc ej e

Czas amit rzebazamrozi ćdus zę.Ci eknąc ej zdac huwodyni ktni ewi dzi ,as opl el odu, uł ożonew naj różni ej s zyc hkons t el ac j ac h budząpodzi w.

”

“ Moj adus z apac hni eTobą ” ,wr ac azkol ej nąpor c j ą

wj edenor g a ni z m.Choćt or e l ac j awy ni s z c z aj ąc a,s pal aj ąc a,

pr z emyś l eńiaf or yz mów,kt ór ymiudowadni a,ż es ł owa

ni emalobs es y j na,poet c eudaj es i ępr z eds t a wi ćj ąws pos ób

mogąmi ećnapr awdęc z ar odz i ej s kąmoc ,ikaż dym

ur z e kaj ąc yiet er y c z ny ,zni es ł y c ha nądoz ąwr aż l i woś c i .

j ednym,wodpowi edni ejkonﬁgur ac j i( c hoćwpr z ypadku

J es i eń,r oz dz i ałdr ugi“ Dot y kuTwoi c hs ł ów” ,os c y l uj ewokół

t y c hks i ąż ekwypadał obymówi ćr ac z ejokons t el ac j ac h)

pr z es z ł oś c i ,pr z emi j ani a,ś mi er c i ,s amot noś c iit ęs knot yz a

moż nani et y l kodot r z ećdodus z ydr ugi egoc z ł owi eka,al e

t ym,c oby ł o.“ Ludz i eumi er aj ąwmi l c z eni u,j akdr z ewa ” ,

j ejdot knąć . . .

podkr eś l aaut or ka.Samaj ednak,t ejt r udnejt emat y kini e

Tendwut omowyz bi órkr ót ki c hf or ml i t er ac ki c hpodz i el ony

pr z emi l c z a.S woi mis pos t r z eż eni amis ubt el ni epi ęt nuj e

z os t ałnac z t er yc z ęś c i ,kt ór y c ht yt uł ypoc hodz ąodkol ej ny c h

pr z ywar ys poł ec z eńs t wa,dumanadj egookr uc i eńs t wem

pórr oku.

or azkr uc hoś c i ąż y c i a.Myś l it eni ej ednokr ot ni eokr as z one z os t ał yﬁnez yj nym poc z uc i em humor u,kt ór ypoważ nej t emat y c edodaj el ekkoś c i .

BOOKI ECI KEXTRA

“

Ludzimożnapor ównaćdogwi azd nani e bi ew be zc hmurnąnoc .Dzi e l i nasodni c ht akdal e kadr oga,że dos t rze gamyi c hbl as kdopi e r o wt e dy,ki e dyonew rze c zywi s t oś c i j użgas ną.

Kol ej nac z ęś ć-Zi ma-nos ipos makr oz c z ar owańit ęs knot . Pas j aimi ł oś ćz os t aj ąz amr oż onez oboj ęt ni eni em, s amot noś c i ą,ni es peł ni onymimar z eni ami .St ećwal c z y s ł owem ot o,byni ez os t ać“ t y l koTwoi m ws pomni eni em” . Tenr oz dz i ałnaz nac z onyj es tból em ic i er pi eni em dus z y , dus z yz awi edz i onejini es peł ni onej . Wi os nawi eńc z yc y klmyś l iaut or ki .“ Obudźs i ęioddy c haj s z c z ęś c i em” ,t or oz dz i ałpr z epeł ni onyopt ymi z mem i ﬁl ut er nym poc z uc i em humor u.Toﬁgl ar nemr ugni ęc i e oki em,us i l napr óbabr ani aż y c i az ar ogi ,z mot ywowani a s i ędodz i ał ani anapeł nejpet ar dz i e ,ł apani as z c z ęś c i az a ogonidus z eni agoj akc yt r yny …

Tyt uł :„ Dot y kTwoi c hs ł ów”t . 1 ,t . 2

“ Dot y kTwoi c hs ł ów”t oni et uz i nkowyz bi órpr z emyś l eń,

Aut or :Al eks andr aSt eć

kt ór yc ec huj es kr aj nawr aż l i woś ćiwyj ąt kowa

Wy da wni c t wo:„ CAMI LOVE”

emoc j onal noś ćnar r at or ki .Topeł ner omant yz mu,wi ar yw

Rokwy dani a:2 0 1 8

mi ł oś ćidr ugi egoc z ł owi ekas ent enc j e ,kt ór ec hoćpoz or ni e

I l oś ćs t r on:2 1 7( t . 1 ) ,2 7 2( t . 2 )

c kl i weioc z ywi s t e ,uder z aj ąs woj ąpr a wdąidel i kat noś c i ą pr z ekaz u.St ećt r aﬁani miws am punkt ,ic oudowodni one -dot y kas er c aidus z yc z ł owi eka.

BOOKI ECI KEXTRA

„Boj agdyczyt am,t owł aś ci wi eni eczyt am, bi orępi ęknezdani edobuziis s ęj e j akcuki erek,j akbym s ączyłki el i s zeczek l i ki eru,t akdł ugo,ażw końcut amyś l rozpł ywas i ęwemni ej akal kohol , t akdł ugowemni ews i ąka,ażw końcu ni et yl koj es tw moi m mózguis ercu, l eczpul s uj ew mychżył achażpokrańce naczyni ekwł os kowat ych. ” – FRANCI S BACON

BOOKI ECI KEXTRA

PODRÓŻPRZEZKLASYKĘ

P os t a pok a l i ps a zgł ównegonur t u GdyDomi ni kaz a pyt ał amni e ,

Ni m pr z ej dędos a my c hpowi eś c i ,

Dl ac z ęś c i" poważ ny c h"kr yt y ków

c z yni ec hc i ał bym pr z y ł oż y ć

pr z eds t a wi ęwki l kus ł owac hs wą

z aj mowani es i ęt ymigat unkami

s wegopoż er ac z owegogł os udoj ej

ni ec nąmot ywac j ę .Ws z y s t kobi er z e

j es tponi ż eji c hgodnoś c i .Poś r ód

ur odz i nowegomagaz ynu,z godz i ł em

s i ęzmoj ejs ł aboś c iis y mpat i ido

" z wy kł y c h"c z yt el ni kówt aki e

s i ępr ędko( c z emużbyni e? ) .J ednak

pr obl emat y c z neg og at unku,kt ór y m

pr z ekonani as ąr z ads z e ,al ewc al e

j użdobórt emat uwymagałki l kuc hwi l j es tf a nt as t y ka.S weg oc z as uf a nt as y

ni eni es pot y kane .Napr z y kł adz i e

z as t anowi eni a.Ni epami ęt am j użc o

is c i enc eﬁc t i onpos t r z eg a neby ł y

l i t er at ur ypos t apokal i pt y c z nej

popc hnęł omni enaf at al i s t y c z net or y ,

j akor oz r ywka,pul poweopowi as t ki

c hc i ał em pokaz ać ,ż eiwgł ównym

al ekumejuc i es z epaninaBooki ec i ku

dl anas t ol at ków.Zc z as em t os i ę

nur c i eor az / l ubwdor obku

z aakc ept ował amąpr opoz y c j ę ,c hoć

z mi eni ał o,al es t y gmatl i t er at ur y

poważ any c haut or ówz nal eź ćmoż na

wur odz i nowoc el ebr ac yj net ony

r oz r ywkowej ,ni e poważ nejpoz os t ał .

dz i eł anaws kr ośf ant as t y c z ne .

s i ęonani ewpi s uj e .Takc z yi nac z ej

Ogr omnys ukc esf a nt as t y kiwg ł ówny m

-dz i śc hc i ał bym Wam pr z eds t a wi ć

nur c i e( ﬁl my ,gr ykomput er owe ) ,

pos t a pokal i pt y c z nąpi ąt kęzpół ki

pa r adoks al ni e ,wc al et eg os t at us uni e

gł ównonur t owej .

odmi eni ł .

BOOKI ECI KEXTRA

1 . 3.

CormacMc Cart hy „Droga”

KurtVonnegut „ Gal apagos ”

Mi s t er nakons t r ukc j apowi eś c iwr az

zbog ac t wem pos z c z egól ny c hwi z j i s pr a wi aj ą,ż e„ At l asChmur ”poc hł ani a ios z ał ami ac z yt el ni ka.Śl edz eni e

Pows z ec hni euważ anyz aj ednegoz

Amer y ka ni nl ubowałs i ęwe l ement ac h

powi ąz ańpomi ędz ypos z c z egól nymi

naj waż ni ej s z y c hobokDonaDe Li l l o,

f a nt as t y c z ny c hiwi es z c z y łz a g ł adę

war s t wamit oni el adagr at ka.

Thomas aPync honac z yPhi l i paRot ha

l udz koś c inar óż nes pos oby ,al ew

pi s ar z yamer y kańs ki c h.Zas woj e

pe ł niukaz ałj ąwł aś ni ew„ Gal a pa g os ” .

powi eś c izg at unkuwes t er nis out her n

Ty mr az em a pokal i ps az ac z y nas i ę . . .

got hi cz doby łc ał enar ęc z enagr ód,

naTa r g ac hks i ąż kiweFr a nkf ur c i e ,

al et opos t a pokal i pt y c z na„ Dr og a ”

nakt ór y c ht oki l kakobi etdos t aj e

pr z yni os ł amunagr odęPul i t z er ai

g or ąc z ki ,kt ór apr owadz ido

c i ągl ej es twymi eni ananal i s t ac h

bez pł odnoś c i .Pa ndemi aog a r ni a

naj l eps z y c hks i ąż ekt egowi eku.

ni emalc ał yś wi at-mac kom c hor oby

Ks i ąż kat ani et y l koz os t ał awPol s c e

MaxBrooks „ Worl dWarZ”

wy my kaj ąs i ęt y l koni e kt ór ewy s py ,w

wy da naws z c z y c i ez ombi ema ni i ,

Samapowi eś ćt opor us z aj ąc ahi s t or i a

t y m Gal a pa g os ,nakt ór et r aﬁape wna

al et eżdoc z e kał as i ęhol l ywoodz ki ej

podr óż yoj c ais ynapr z ezpokr yt ą

e ks pedy c j anaukowa.Opowi ada ni a

e kr a ni z ac j izBr adem.ChoćMax

popi oł em,poz bawi onąni emalż y c i a

zper s pe kt ywyduc ha( ha! )hi s t or i a

Br ooks" wi e l ki m naz wi s ki em"w

Amer y kę .Mc Car t hypos t ąpi łz e

t os at y r anal udz ki epr z ywa r y ,z

ś wi ec i el i t er ac ki m ni ej es t ,t oi

s woi mibohat er amiic z yt el ni kami

z a mi ł owa ni em dopr z emoc yna

t akt r udnool e ps z ewy z nac z ni ki

bar dz ookr ut ni e .Ni et y l koni enadaj e

c z e l e ,adot eg oj ednoc z eś ni eż a r t

g ł ówneg onur t u.Ioi l eﬁl m by łmoc no

s woi m bohat er om i mi onini ez dr adz a

ia pol ogi at eor i ie wol uc j i .Dl a

pr z ec i ęt ny ,t os a maks i ąż kat oper e ł ka

ż adny c hs z c z egół ówdot y c z ąc y c h

na r r at or abowi em l udz ki emóz giby ł y

wś r ódz al e wupopkul t ur owy c ht wor ów

t ego,c oz ni s z c z y ł oś wi at ,al eini e

e wol uc y j ny mś l e py mz auł ki em ij edną

r óż nejmaś c izz ombi ewr ol ig ł ównej .

daj eni komuwi ęks z ejnadz i ei .Dr oga

zpr z y c z y nabs ur dówipa r adoks ów

Tr udnouwi er z y ć ,ż eaut or owiudał o

s z ar pi ez as er c eit r z ewi a,j akmał o

dwudz i es t owi ec z neg oc z ł owi e ka.

s i ęwf or mi ez a pi s ków,c yt at ówi ur ywkówa r t y kuł ówpr as owy c h

kt ór apowi eś ć .

4 . 2.

pr z emy c i ćni et y l kowi e l es pos t r z eż eń

Margar etAt wood „ OryksiDerkac z”

Davi dMi t c hel l „At l asChmur”

ic i e ka wy c hpomy s ł ów,al eiemoc j ibez us z c z er bkudl as pój noś c iipł y nnoś c i c z yt a ni a.Bog ac t wot oj ednakni e r obi ł obyażt aki eg owr aż eni a,g dy by ni ews pomni a neemoc j e–pos t ac i e

Mi t c he l l ac opr a wdani e

ii c hhi s t or i epor us z aj ąiz a padaj ąw

Ka nadyj s kapi s a r kapodes z ł ado

dokońc amoż naokr eś l i ć

pa mi ęć .

a pokal i ps ywpodobni eka mer al ny

pi s ar z em gł ównonur t owym,al e

s pos ób.J i mmy ,gł ównybohat er ,j es t

wy s okobudż et owae kr ani z ac j a

Pi s ał em napoc z ąt ku,ż es pi st enw

j ednym zni e l i c z ny c h,kt ór ym udał o

powi eś c izTomem Hanks em s t a wi a

ur odz i nobc hodz eni eni edokońc a

s i ępr z et r waćz a gł adęl udz koś c iij ego

gomi mows z y s t kodoś ćwy s oko.

s i ęwpi s uj e ,aini ej es twpeł niz

oc z a miobs er wuj emyos t at ni ec hwi l e

Lus t r z anopude ł kowakons t r ukc j a

Booki ec i ki em s amym z gr any .Moż e

pr z edis pus t os z eni epokat as t r oﬁe .

powi eś c is pr a wi a,ż ej es tona

j ednak,par adoks al ni e ,będz i et oj ego

Dwudz i e l nakons t r ukc j af abul a r nąi

pos t a pokal i pt y c z nat y l koc z ęś c i owo,

z al et a.Moż epr z ekonam kogośdo

l udz ki eni edos konał oś c iuos obi one

al ez at oj es tiwef r a gment ac h

s i ęgni ęc i apot epowi eś c i ,apr z ezt o

pr z ezJ i mmy’ ego,ni ez wy c z aj nego

dy s t opi j na.Aut orpr z eds t a wi abowi em

z ac hęc ędor oz poc z ęc i apr z y godyz

z wy c z aj negobohat er a,s kut ec z ni e

dr ogęl udz koś c i ,kt ór ejj ednym z

f ant as t y kąl ubt eżpowr ot udoni ej ?

pokaz uj ąz a gr oż eni apł ynąc ezbr aku

końc owy c hakor dówj es tkor por ac yj ne

J eś l ibędz i ec hoćj ednat akaos oba,

pos z a nowa ni adl aś r odowi s kaini c z ym

pi e kł oni emalpoz ba wi oneos obi s t ej

będęukont ent owany .

ni eogr a ni c z a negokons umpc j oni z mu.

wol noś c i ,aﬁnał em r egr esdos t anu

Ni ez abr akł oemoc j i ,ni ez abr akł o

pr ymi t ywnego.

r e ﬂe ks j inadkondy c j ąc z ł owi ec z ą,ni e z abr akł os z ac unkudl as ł owa–t opo

JAKUB NOWAK www. pozeracz. pl

pr os t uba r dz owa r t oś c i owal i t er at ur a.

BOOKI ECI KEXTRA

MI ĘDZYWENUSAMARSEM ROZMAWI AJĄ:

DOMI NI KA RYGI EL,

Dr odz yCz yt el ni c y ,mi ł onam z apr ez ent ować

PRZEMEK KOWALSKI

kol ej nąods ł onęc y kl uMi ędz yWenus ,aMar s em! Popr z y godac hzJ ohnem St ei nbec ki em,c z y “ Gar gul c em” ,ż ar l i wejdys kus j inat emat

Mi s j a: „ We hi kuł c z as u” , Her ber t Geor geWe l l s

t wór c z oś c iSt ephenaKi nga,l ekt ur ac h“ Rdz y” J akubaMał ec ki egoor az“ Gr ac eiGr ac e”aut or s t wa Mar gar etAt wood,por anaodej ś c i ewkl as y c z ną c opr awda,j ednakz upeł ni ei nnąs t r onę!Dz i s i aj podl upębi er z emykul t owąpowi eś ćzgat unku… s c i enc eﬁc t i on!It okul t owąpr z ezduż e“ K” al bowi em “ Wehi kułc z as u”Her ber t aGeor ge’ a Wel l s at oks i ąż kapr ot ot yp,l ekt ur api er wowz ór , dl awi el udz i ełt akl i t er ac ki c hj akiﬁl mowy c h; t okami eńmi l owywkat egor i ipobudz ani a wy obr aź nil udz inac ał ym ś wi ec i e!

BOOKI ECI KEXTRA

Zar y sf abuł y Pr z emekKowal s ki :Zani m of abul es amej ws obi e ,kt ór a-umówmys i ę-ni epowal a wi el c enakol ana,s ł ówki l kaos amym aut or z ei

Odc z uc i a t owar z y s z ąc e l e kt ur z e

powodac h,dl akt ór y c homa wi anadz i śpr z eznas ks i ąż kadoc z ekał as i ęs t at us udz i eł akul t owego.

Domi ni ka:Pr z yz naj ęs i ęs z c z er z eibezbi c i a:

Mi anowi c i enaz ywany“ c z ł owi eki em,kt ór yuj r z ał pol ekt ur z ec z uj ęni ej akoc ośnaks z t ał t j ut r o”Wel l s ,wy daj ącwr oku1 8 9 5“ Wehi kuł

r oz c z ar owani a.Choćks i ąż kęc z yt as i ęmi gi em

c z as u”s t ałs i ępi er ws z ym aut or em por us z aj ąc ym

( t oz al edwi es t us t r oni c owaopowi eś ć ) ,t o

t ematpodr óż ywc z as i e;pi er ws z ym,kt ór yuz nał

ni ej ednokr oćł apał am s i ęnat ym,i żgubi ł am

c z asz ac z war t ywymi ar( zpunkt uwi dz eni a

wąt ekos t ent ac yj ni epr z yt ym z i ewaj ąc .Choć

nauki ,pi er ws z yby łEi ns t ei n,kt ór yodni ós łs i ę

z amys łnaf abuł ę ,pat r z ącnac z as y ,ki edy

doowegoz j a wi s ka. . .pr z es z ł odwadz i eś c i al at

ks i ąż kapows t awał a,wy daj es i ęby ćwy bi t ny ,

powy dani u“ Wehi kuł u…” !Todz i ękit ejwł aś ni e

aipr z es ł ani epowi eś c idos y ćwi z j oner s ki e ,

powi eś c ij ejaut orwyr obi łs obi enaz wi s koit o

ot y l es pos óbpr z eds t awi eni awy kr eowanej

odni ejr oz poc z ęł as i ęwi el kakar i er api s ar z a,

r z ec z ywi s t oś c iis t y l ,j aki m oper uj eHer ber t

okr as z onakol ej nymikul t owymit yt uł ami ,j ak

Geor geWel l swt ejakur atpowi eś c imni e

c hoc i aż by“ Woj nąś wi at ów” ,c z y“ Ni ewi dz i al nym

s z c z egól ni eni epor wał .Cz egoni emogł am

c z ł owi eki em” .Oc z ym opowi adazkol eis am

powi edz i ećpr z y kł adowoo“ Ni ewi dz i al nym

“ Wehi kułc z as u” ?J akni et r udnos i ędomy ś l i ć ,

c z ł owi eku”t egożs amegoaut or a.

gł ównywąt eks t anowi ąpodr óż ewc z as i e ,al eo t ym opowi ej użDomi ni ka. . .

Pr z emek:Choćj ani ez a poz nał em s i ędot ej por yzż adny m zpoz os t ał y c hdz i e łWe l l s a,

Domi ni kaRy gi el :Tak,j akj użws pomni ał eś

odc z uc i apodobnema m doCi e bi eDomi ni ko,

Pr z emku,f abuł apowi eś c iopi er as i ęos z er oko

at y m,kt ór epr z e bi j as i ęj akopi er ws z epo

z akr oj one( oj ,bar dz os z er oko! )podr óż ewc z as i e . pr z ec z yt a ni uos t at ni eg oz da ni aj es tni edos yt .J es t Odpoc z ąt kuj ednak… Akc j aks i ąż kir oz poc z yna

c opoc hwal i ć( c oz r es z t ąz r obi myz ac hwi l ę ) ,ai

s i ęwmomenc i e ,ki edyt ogł ównybohat er ,

nac opona r z e kać( r ówni eżz amomenc i k) ,pr z ede

anoni mowyj egomoś ćot aj emni c z ym i mi eni u

ws z y s t ki m pr z y kl as nąćnal eż yodwadz eaut or a,

Podr óż ni kwCz as i e ,podc z aspr os z onegoobi adu

zkol eis a mowy kona ni e ,ni es t et yni epowal a.

s uger uj e ,i żc z asj es tc z war t ym wymi ar em or az

Zbytwi e l edł uż y z n( mówi myos t us t r oni c owej

demons t r uj es woi m goś c i om pr ot ot ypwehi kuł u

ks i ąż c e! )inudy .No,al epokol ei . . .

c z as u.Ty dz i eńpóź ni ej ,s póź ni as i ęnas pot kani e iz ac z ynas woj ąopowi eś ć ,wkt ór ejt oz as pr a wą wymy ś l onejpr z ezs i ebi emas z yner i ipr z enos is i ę wc z as i e ,ażdor oku8 0 27 0 1 .W Nowym Ś wi ec i e s pot y kadwi es kr aj ni er óż ner as yl udz i ,s z er oko j eopi s uj eis nuj edomni emani adot y c z ąc ei c h ewol uc j i .W mi ędz y c z as i egubis wój“ ś r odek

Wal or y powi eś c i

t r ans por t u”ides per ac kopr óbuj egoodz y s kać . Ki edyt omus i ęudaj e ,odważ ni ewędr uj edal ej ,o

Domi ni ka:Nac z e l nym at ut em “ We hi kuł uc z as u”

kol ej ne3 0mi l i onówl atwpr z y s z ł oś ć …

j es tbezwąt pi eni aj egopomy s łnaf abuł ę .Podr óż e wc z as i eor azkonc e pc j ac z t er owymi a r owego poj mowa ni apr z es t r z eniic z as u,pat r z ącpr z ez pr yz matdat y ,wkt ór ejpows t a wał aks i ąż ka( 1 8 8 8 r . )wy daj es i ęby će ks t r emal ni edal e kowz r oc z nai nas wójs pos óbś mi ał a,

BOOKI ECI KEXTRA

Ni ekt ór ezodnos z ąc y c hs i ędo

Domi ni ka:Ni ewi em c z yz wr óc i ł eś

pr z ys z ł oś c ipr z ewi dywańaut or a

uwa gęnas pos óbpr owadz eni a

wy daj ąs i ęby ćni es amowi c i ebl i s ko

na r r ac j i ,my ś l ę ,ż eionz as ł uguj e

pr a wdy( dl apr z y kł adu“ uj ednol i c eni e” nas ł owauz na ni a.W “ We hi kul e

awodni es i eni udos z c z egól nej

pł c i ) ,nai nnenat omi as ts pogl ądać

c z as u”ma mydoc z yni eni azdwoma

moż nazbł ąkaj ąc ym s i ępodnos em,

na r r at or a mi .Pi er ws z egopoz naj emyw

del i kat nym uś mi es z ki em.Ni cj ednak

domuPodr óż ni kawCz as i e ,ki edyt en

dz i wnego,s kor opowi eś ćt wor z ona

pr ez ent uj et yt uł owywe hi kułc z as u,

by ł awc z as ac h,gdypods t a wowy

demons t r uj ącj egokonc e pc j ę ,s pos ób

ś r odekl okomoc j is t anowi ł ydor oż ki ;

dz i ał a ni aor azmat er i ał ,zj aki ego

wc z as ac h,wkt ór y c haut orni emi ał

z os t ałwy kona ny .Sc enęt ęwi dz i my

pr a wawi edz i ećj aki enal udz koś c i

oc z a mina r r at or api er wot nego.

ikaż dejdz i edz i ni enaukiikul t ur y

Cał az aśpodr óżdokr ai nyEl oj ów

odc i s nądwi eWoj nyŚ wi at owe .Pi s ar z

iMor l okówt oj użopi szpunkt u

z dec y dowani epoc hy l i łs i ęws t r onę

wi dz eni as a megoPodr óż ni kawCz as i e .

pr z yr odyinat ur y( c ooc z ywi ś c i e

Ki edyj egowędr ówkadobi eg akońc a,

r ówni eżwpr z ys z ł oś c imoż es i ę

We l l spor azwt ór ydopus z c z adogł os u

s pr a wdz i ć ) ,ni ewz i ąłj ednakpod

na r r at or a,zkt ór ym doc z yni eni a

uwagępos t ęput ec hnol ogi c z nego.Ni e

mi e l i ś mynas a mym poc z ąt ku.Tym

moż nagoj ednakz at ogani ć ,bi or ąc

s a mym,powi eś ćs kł adas i ęt akj akby

poduwagęf akt ,i żpi er ws z yt el ewi z or

zdwóc hodr ę bny c hhi s t or i i ,t ot aka

pows t ałwt r z y dz i eś c il atpopubl i kac j i

powi eś ćs z kat uł kowaws kal imi kr o.

“ Wehi kuł uc z as u” . Pr z emek:Rz ec zj as nani edas i ę

t eor i iwz gl ędnoś c i ,t eor i iﬁz y c z nej s t wor z onejwr oku1905pr z ezAl ber t a

Domi ni ka:Dodat kowo,nauwagę

ni ez auważ y ćt egooc z ym pi s z es z

Ei ns t ei na,popr os t upi oni er s ka.J ako

z as ł uguj ewi z j al udz koś c iz802701

Domi ni ko,ac z kol wi ekt owł aś ni et a

dowódpr z ywoł uj ęc yt atzks i ąż ki :

r oku,j akąz as er wowałHer ber t

s kal ami kr os pr awi ł a,ż epodz i el eni a

Geor geWel l s .Pi s ar zpodz i el i łj ąna

powi eś c ini ez al i c z y ł bym doz al et ,

“ -Oc z ywi ś c i e-c i ą gnąłdal ejPodr óż ni k

dwi eodr ębner as y:dobr odus z ny c h,

c hoćini edowad,popr os t uby ł o

wCz as i e-każ demat er i al nec i ał o

ż ywi ąc y c hs i ęgł ówni eowoc ami

; )Pl us amogęzkol eipr z ypi s ać

r oz c i ą g aćs i ęmus iwc z t er ec h

El oj ówor azż yj ąc y c hwpodz i emi ac h,

końc owym r oz dz i ał om hi s t or i i ,j użpo

ki er unkac hipos i adaćdł ugoś ć ,

z ł owr ogi c hMor l oków.Cipi er ws i

opus z c z eni uś wi at apodz i el onegona

s z er okoś ć ,gr uboś ćit r wa ni e .( . . . )

poc hodz ązkl as ywyż s z ej ,ni et r udni ą

dwi er as y .Dopi er owt edyc ośz ac z ęł o

Wr z ec z ywi s t oś c ii s t ni ej ąc z t er y

s i ępr ac ą,s ąmał oef ekt ywni .Dr udz y

s i ędz i ać !

wymi a r y:t r z y ,kt ór enaz ywa myt r z ema

z aś ,j akwni os kuj enar r at or ,t o

pł as z c z yz na mipr z es t r z eni ,ic z wa r t y-

poddanaewol uc j ikl as ar obot ni c z a.

c z as . ”

Tac z ęś ćs poł ec z eńs t wa,ż ywi ąc as i ę El oj ami ,j a wis i ęj akogat unekokr ut ny

Fr a gmentt enukaz uj e ,j akdal ec e ,

imś c i wy .Zdaj es i ę ,ż eMor l okowi e

wpor ównani uzt eor i ąEi ns t ei na,

c hc ąodpł ac i ćz ł em z awyr z ądz onei m

wi z j aWe l l s aby ł apr a wdz i wa.Ażdz i w

pr z ezEl oj ówonegdajz ł oiwyz ys k.J ak

bi er z e ,ż eaut orpowi eś c izg at unku

s ądz i s z ,Pr z emku?

Mankament y powi eś c i Domi ni ka:J eś l ij użj es t eś mypr z y

s c i enc eﬁc t i onby łt akbl i s kinaukowej pr a wdy ,kt ór awc z as ac h,ki edy

Pr z emek:Zg adz a ms i ęDomi ni kow

s amym wehi kul ec z as uij ego

powi eś ćpows t a wał a,ni eby ł aj es z c z e

pe ł nizTwoi mis ł owa mi ,ac z kol wi e k,

pr ez ent ac j i ,pr z yz naj ę ,ż eby ł am

podpar t aż adnymidowodami .

j akz a pe wneoboj ez auważ ymy

ni m odr obi nęr oz c z ar owana.

z ac hwi l ęwpunkc i edot y c z ąc ym

Roz umi em,ż epowi eś ćwes z ł ana

Pr z emek:Tak,zpewnoś c i ąwi z j a

ma nka ment ów,s pos óbpr z eds t a wi eni a

r ynekc z yt el ni c z ywr oku1895( pr ac e

Wel l s aij egoodwagaz as ł uguj ąna

obug at unkówor azt empo

nadni ąz ac z ęł ypows t awaćj użwr oku

z dec y dowani enaj wi ęks z ebr awa!

pr owadz eni aakc j iby ł ynaj s ł abs z ymi

1888) ,r oz umi em wowy c hc z as ac h

ogni wa mil e kt ur y .

br akz aawans owany c ht ec hnol ogi i , al emas z ynas kons t r uowanazkoś c i

BOOKI ECI KEXTRA

s ł oni owejidr ewni anymidr ąż kami

Pr z emek:Popi er am,z r es z t ą

naukowc amas z ynawy gl ądani c z ym

c z ydź wi gni amij akośdomni eni e

ws pomni ał em j użot ym c hwi l ę

z abawka,kt ór ani j akmas i ędo

pr z emawi a.

wc z eś ni ej-akc j ani es t et yni epor ywa.

z nami ennejf unkc j i ,j akąmapeł ni ć .

Ni ej es tc opr a wdaj akośt r a gi c z ni e ,

Dys pr opor c j at awypadakur i oz al ni ei

Pr z emek:Zj ednejs t r ony ,ni e

j ednakażdz i wbi er z e ,ż ewt ak

popr os t ukomi c z ni e .

s pos óbodmówi ćCir ac j i .Mni e

s t os unkowokr ót ki ejobj ęt oś c i owo

wehi kułc z as ukoj ar z ys i ęwi z ual ni e

powi eś c i( z dar z ał omis i ęc z yt ać

Pr z emek:J azkol eiwyr óż ni ł bym dwa

zmas z ynąpr z eds t a wi onąna

dł uż s z eopowi adani a) ,wkt ór ejgł ówny

moment y( moment y ,ni epoj edync z e

okł adc eoma wi anejks i ąż kiiby ć

t emats t anowi ąpodr óż ewc z as i e ,

s c eny )“ Wehi kuł uc z as u” .Pi er ws z ym

moż et akiwł aś ni eby łz amys łWel l s a

z dar z aj ąs i ęmoment yz wy kł ego

j es tf r agmentki edyt onas zPodr óż ni k

( por azkol ej nypodkr eś l aj ąc ,i żdl a

z i e wani a.Copr a wdaz dar z aj ąs i ęi

z at r z ymuj emas z ynęwś wi ec i eEl oj ów

ws z ys t ki c ht egot ypumas z yner i i ,

c hwi l ebar dz i ejpor ywaj ąc e ,c hoć

iMor l oków.Ci eka weopi s ybuj nej

kt ór epodz i wi amyobec ni ew

ogól ni er z ec zuj muj ąc ,akc j ar ac z ejni e

pr z yr ody ,pi ękny c hpał ac ówor az

ki nowy c hs uper pr odukc j ac ht o

pędz inał e b,nas z yj ęit egowł aś ni e

monument al ny c hr ui n,s t anowi ąc y c h

wł aś ni ea par at ur as t wor z onapr z ez

ni ec oz abr akł o.

kr aj obr azNowegoŚ wi at az r obi ł yna

Br yt yj c z y ka,s t anowi ł api er wowz ór ) .

mni ebar dz opoz yt ywnewr aż eni e .

Pr z yz naj ęj ednak,ż ec z yt aj ąc

Dr ugimoment( ni ec odł uż s z y )

ks i ąż kowyopi smi ał em pr z edoc z yma ni ec or oz budowanąwer s j ędomowego r ower us t ac j onar nego; ) Domi ni ka:Dokł adni et ak!“ Fr as z ka,

Sc ena, kt ór ej ni ez a pomnę

i gr as z ka,z aba wkabl as z ana ” ,j akby

t oki l kaos t at ni c h( kr óc i ut ki c hz kol ei )r oz dz i ał ówks i ąż ki ,j użpo opus z c z eni upr z ezgł ównegobohat er a dwur as owegoś wi at apr z ys z ł oś c i … Domi ni ka:Tak!Zgodz es i ęzTobą.

s koment owałt onas zr odz i mywi es z c z

Domi ni ka:Ni ec hc i ał abym s i ęwt ym

Opi spr z yr odyj es tni ez mi er ni e

; )Al et oni ews z y s t ko,c omiwks i ąż c e

momenc i eni komunar az i ć( aj użna

s uges t ywny .Todos y ćut opi j nawi z j a

z gr z yt ał o.Pr obl emat y c z nyby łr ówni eż

pewnoni ef anom t wór c z oś c iWel l s a) ,

ś wi at apr z yr ody ,ni es ądz i s z ?Namyś l

r oz wójakc j i ,ar ac z ej …j egobr ak.

al es c eną,j akani emoż ewyj ś ćmiz

pr z ywoł ywał amiobr az yr odem z

W powi eś c i ,opr óc zdemons t r ac j i

gł owyj es tt a,wkt ór ejPodr óż ni kw

ﬁl mu“ Avat ar ”J ames aCamer ona.

z amy s ł upodr óż ywc z as i eor az

Cz as i epr ez ent uj es woi m goś c i om

pr z eds t a wi eni adwóc hs kr aj ni e

wehi kułc z as u.Ni ej es tt os c ena

Pr z emek:By ćmoż eut opi j na,j ednak

r óż ny c hr asl udz izpr z y s z ł oś c it ak

z j awi s kowa,aniwj aki śs z c z egól ny

j akż es uges t ywnaipobudz aj ąc a

na pr a wdęni e wi e l es i ędz i ej e .

s pos óbi nt r y guj ąc a,z apadł ami

wy obr aź ni ę!

wpami ęć ,bopopr os t umni e … r oz ś mi es z y ł a.Skons t r uowanapr z ez

BOOKI ECI KEXTRA

„ Ci ągł azmi e nnoś ć ,ni e be zpi e c ze ńs t wa it rudywyr abi aj ąs pr ę żys t oś ćumys ł u. Je s tt oj e dnozpr aw przyr ody,na kt ór eni ezwr ac amyuwagi .Zwi e rzę dos konal eprzys t os owanedoot oc ze ni a j e s tt e żidos konał ym me c hani zme m. Przyr odauc i e kas i ędoi nt e l i ge nc j i dopi e r owt e dy,ki e dynawyki i ns t ynktj użni ewys t ar c zaj ą.Ni ema i nt e l i ge nc j i ,gdyni emazmi anyi pot rze byzmi any.I nt e l i ge nc j abywa udzi ał e mt yl kot aki c hzwi e rząt ,kt ór e napot ykaj ąogr omnąr ozmai t oś ć ni e be zpi e c ze ńs t w ipot rze b. ” – H. G.WELLS,WEHI KUŁ CZASU

Fi nał powi eś c i

Domi ni ka:Zwi eńc z eni eks i ąż kij es tdos y ćor y gi nal ne . Pr z yz naj ę ,ż emis i ępodoba.J es tot war t e ,z mus z ado r eﬂeks j inaddal s z ymil os amiPodr óż ni ka.Os t at ni ez dani e z aś ,-it uni es pos óbs i ęzTobąni ez godz i ć-t opr awdz i wy

Pr z emek:Zuwaginapopr z ednipodpunktnas z egot eks t u

maj s t er s z t y k.J ednozl eps z y c hﬁnał ówpowi eś c i ,zj aki mi

poz wol ęs obi ez ac z ąć ,j ednakupr z edz am,ni eobej dz i e

mi ał am ki edy kol wi eks t y c z noś ć .

s i ębezdel i kat ny c hSPOI LERÓW.J użwc z eś ni ejuz nał em z akońc z eni e“ Wehi kuł uc z as u”z aj edenznaj moc ni ej s z y c h punkt ów,t er azz dr adz ędl ac z egot akwł aś ni es i ęs t ał o. Powodys ądwa:akc j az dec y dowani epr z ys pi es z a,a s am ﬁnałz as kakuj edwoj akoś c i ąpr z ekaz u.Zj ednej

Pods umowani e

s t r ony ,opus z c z aj ąc yKr ai nęEl oj ówbohat er ,wyr us z a wdal s z ąpodr óżwpr z ys z ł oś ć ,z at r z ymuj ącs i ęj es z c z e

Pr z emek:Summas ummar um,nawetpomi moki l ku

ki l kukr ot ni e .Każ dykol ej ny“ pr z ys t anek”t oc or azt o

ni ez bytpr z y c hy l ny c hs ł ów,uważ am “ Wehi kułc z as u”z a

dal ejpos t ępuj ąc yr oz padpl anet yz ar ównopodwz gl ędem

c ał ki em popr awnąl ekt ur ę .Copr awdani ewys t r z egas i ę

pr z yr ody ,j akis amegoc z ł owi ec z eńs t wa.Wel l skr oi

onamankament ów,j ednakż ebi or ącpoduwagęl at a,w

pr z ednamiwi z j ęponur ąipes ymi s t y c z ną( wpi s uj ąc ąs i ę

kt ór y c hz os t ał anapi s ana,or azj ejwpł ywnac ał ygat unek

poni ekądwpos t r z egani epr z ys z ł oś c iwc z as ac hpi s ar z owi

j akir epr ez ent uj e ,c z yt eżpopkul t ur ęwogól e ,c i es z ęs i ę ,i ż

t er aź ni ej s z y c h) ,z as kakuj ącni es podz i ewani eos t at ni m,

mi ał em pr z yj emnoś ćs i ęzni ąz apoz nać .

ni ez wy kl epi ęknym z dani em daj ąc ym nam ws z ys t ki m odr obi nęnadz i eior azwi ar ywc z ł owi ec z eńs t wo.

Domi ni ka:Mam i dent y c z neodc z uc i a.Toz dec y dowani e kl as y k,kt ór ywar t oz nać !

BOOKI ECI KEXTRA

r odz i nyni eby ł y byur odz i na mi bezpr ez ent ów.Za ni mj ednak z dmuc hni emydr ug ąś wi ec z kęna ur odz i nowy mt or c i e ,por ar oz dać pr z y s ł owi owe“ c oni ec o” !Ty m

r az em j ednakt os ol eni z a ntbędz i emi ałpr z y j emnoś ć z adbaćos woi c hCz yt e l ni kówobda r owuj ąci c hs owi t ą por c j ądobr ejl i t er at ur y . Abywz i ąćudz i ałwkonkur s i eiz doby ćpaki ets z eś c i u ks i ąż e k-ni es podz i ane k,wy s t ar c z yz ł oż y ćż y c z eni a ur odz i noweBooki ec i kowi .For maż y c z eńdowol na, z gł os z eni enal eż ywy s ł aćnaadr esmai l owy: konkurs . booki eci k@ gmai l . com

do10c z er wc a2018r .( dogodz i ny23: 59) .Laur eat wy ł oni onyz os t ani edodni a17c z er wc a2018r . Powodz eni a!

KONKURS

Konk ur s

1 . 2. 3.

Zł óżżyc zeni aBooki ec i kowi

Wyś l i jnaadr es konkurs . booki ec i k@gmai l . c om

Wygrajpaki et6ks i ążekni es podzi anek

BOOKI ECI KEXTRA

f ac ebook. c om/ booki ec i k

i ns t agr am. c om/ booki ec i k

www. booki ec i k. pl

t wi t t er . c om/ booki ec i k

booki ec i k@gmai l . c om