'RPHLQ YRRU .XQVWNULWLHN
kamers bijkomen, en wilden ontwikkelaars luxe woontorens realiseren voor mensen die graag aan het strand wonen.
surfdorp zijn zo enorm dat ze een groot deel van de dag een schaduw op het strand zouden werpen. Weg zon, weg belangrijkste reden waarom je op een strand wil zijn. Een masterplan? Zand er over. En dan kijken wat er gebeurt.
Alternatief door recessie Maar zoals bij vele bouwplannen gooit de crisis nu roet in het eten. De plannen zijn bijgesteld of afgeblazen. Op een tijdelijk braakliggend stuk land
Ontwikkelend beheer De inrichting van de openbare ruimte ligt formeel bij de gemeente, en is vaak in handen van steeds groter wordende ontwikkelingsbureaus en woningcorporaties. Een klein aantal ontwikkelaars is uitgegroeid tot miljoenenondernemingen en wordt als gevolg van de wetten van de Europese aanbestedingen door vrijwel alle gemeentes ingezet. Woningcorporaties zijn eindeloos gefuseerd en geprivatiseerd. Dit leverde incidenteel een schandaal op van directeuren die zichzelf verrijkten, terwijl ze ondertussen bezuinigden op de sociale woningbouw. Maar ook structureel had dit vergaande gevolgen. Er ontstond een steeds grotere mate van top-down regulering, uniformiteit en grootschaligheid. Economisch gezien erg voordelig, maar niemand voelt zich prettig in een uniforme wereld waarop je zelf geen invloed hebt. In het surfdorp vindt een tegengestelde ontwikkeling plaats. Op informele wijze wordt een klein gebied opnieuw ingericht. Er is geen vastgestelde doelgroep, maar ruimte voor verschillen en voor interventie. Inmiddels zijn er landelijk meerdere voorbeelden van dit ontwikkelend beheer, met de NDSM werf in Amsterdam als bekendste. Het voordeel is dat je niet in één keer een grote investering hoeft te doen en dat voortschrijdend inzicht makkelijk te integreren is in nieuwe plannen. De ruimte wordt ingericht op basis van wat er al is en op wat de wensen zijn van bewoners en gebruikers.
Niemand voelt zich prettig in een uniforme wereld waarop je zelf geen invloed hebt. laat het surfdorp zien wat een alternatief is. F.A.S.T. ontwikkelt zich zonder vastgesteld einddoel, onder invloed van onverwachte gebeurtenissen en met de inbreng van gebruikers. Op de voormalige vuilstortplaats werden eerst oude zeecontainers geplaatst voor de belangrijkste voorzieningen voor surfers, zoals warme douches. Daarnaast werden er twee containers voor het Badgast project neer gezet. Ook werd een café gebouwd met een houtkachel en een bar. De op het terrein aanwezige bunker werd een museum. Later kwamen de caravans, het F.A.S.T. theater, een oefenruimte voor beginnende bandjes en werkplaatsen voor het repareren van zeilen. Masterplannen Architectenbureau ALT-projecten vertoonde er een video die gemaakt werd als reactie op de masterplannen van de gemeente. In een animatie zien we hoe de kustlijn van Scheveningen van commercieel wingebied weer tot een strand teruggebracht wordt. Hun boodschap lijkt vrij eenvoudig: letterlijk zand erover. ALT-projecten vindt dat de ontwikkeling van de kuststrook niet alleen zou moeten draaien om het bieden van entertainment en het trekken van bezoekers. Een nieuw Scheveningen Bad is een Scheveningen met de kwaliteit die je van een badplaats verwacht: een plek die je het vrije gevoel geeft dat de zee nabij is nog voor je haar ziet.
Begin 2012 presenteerde de gemeente Den Haag een nieuwe Nota van Uitgangspunten voor Scheveningen Haven waarin onder andere rekening wordt gehouden met de veranderde marktomstandigheden. Twee woontorens bleven over, waarvan één op het huidige F.A.S.T. terrein. Het stedenbouwkundigplan voorziet wel in een ruimte voor een aangepaste versie van het surfersdorp. Het moet een een heuse ‘beach city’ worden. FAST en ook Satellietgroep zijn bang dat met 2013 het laatste jaar van hun verblijf ingaat.
Zand erover Een gevoel van vrijheid, het zand onder je voeten, de zon op je gezicht. Het klinkt als een basale beschrijving van een badplaats. Maar zelfs de fysieke elementen blijken lastig stand te houden aan de tekentafels van ontwikkelaars en gemeenten. De woontorens die gepland staan op de locatie van het
Daphne Rieken
47