24
SVIJET
UTORAK, 2. 2. 2017. SUBOTA I NEDJELJA, 20.21. I 21. 2016.
27
svijet
događaji koji su obilježili 21. februar
1848. TrakTaT Marksa i EngElsa
Objavljen Manifest Komunističke partije
1911.
Japan i SAD potpisali su trgovinski ugovor kojim je ograničen priliv japanskih radnika u SAD.
Uticajni politički dokument širom svijeta Manifest Komunističke partije, poznat i pod imenom Komunistički manifest, prvi put je objavljen 21. februara 1848. i predstavlja jedan od najuticajnijih svjetskih političkih traktata. Napisali su ga osnivači teorije komunizma Karl Marks i Fridrih Engels. Ovaj manifest je postavio je ciljeve i program Saveza komunista, prve marksističke međunarodne organizacije. Manifest predlaže pravac djelovanja radi podizanja proleterske revolucije i svrgavanja kapitalizma i konačnog kreiranja besklasnog društva. Uvod počinje poznatim opisom komunizma kao bauka: “Bauk kruži Evropom bauk komunizma”. Sve sile stare Evrope sjedinile su se u svijetu hajku protiv tog bauka, rimski papa i ruski car, Meternih i Gizo, francuski radikali i njemački policaj-
1943.
Britanski kralj Džordž VI dodijelio Rusima odlikovanje “Mač časti” za odbranu Staljingrada u Drugom svjetskom ratu.
ci. Gdje je ona opoziciona partija koju njeni protivnici na vlasti nisu izvikali kao komunističku, gdje je ona opoziciona partija koja nije u naprednijim opozicionarima i svojim reakcionarnim protivnicima uzvratila prijekor koji ih je imao žigosati kao komuniste. Takođe se poziva na istorijsku neminovnost u krilatici “Istorija svih dosadašnjih društava je istorija klasnih borbi”. Program opisan u Manifestu je izražen kao socijalizam ili komunizam. Ova politika uključuje, između ostalog, ukidanje zemljišne svojine i pravo nasljeđivanja, napredne pridošle poreze, i nacionalizaciju proizvodnih dobara i saobraćaja. Manifest takođe pominje i kontroverznu politiku ukidanja tradicionalne (buržoaske) porodice i uvođenje zajednice žena.
1947.
Američki pronalazač Edvin Herbert Lend u Njujorku predstavio prvu “instant-kameru”, polaroid.
1958.
Gamal Abdel Naser izabran za prvog predsjednika Ujedinjene Arapske Republike, federacije Egipta i Sirije.
1916. sukob u i svjETskoM raTu
Počela Verdenska bitka Verdenska bitka je bila najduža i jedna od najznačajnijih i najkrvavijih bitaka Prvoga svjetskog rata na Zapadnom frontu. Odvijala se od 21. februara do 19. decembra 1916. u okolini Verdena između Francuske i Njemačke vojske. U bici je poginulo oko 250.000 vojnika, a oko 500.000 je ranjeno. Verden je bio jako loše branjen,
1924. ZiMbabvEanski poliTičar, akTuElni prEdsjEdnik
Rođen Robert Gabrijel Mugabe Robert Gabrijel Mugabe je zimbabveanski političar. Ranije je obavljao funkciju predsjednika vlade od 1980. do 1987. godine, nakon čega je predsjednik države. U januaru 2015. godine izabran je za predsjednika Afričke unije. Bio je vođa organizacije Afrički nacionalni savez Zimbabvea, koji se borio za slobo-
du crnog domorodačkog stanovništva u tadašnjoj Rodeziji. Mugabe je tokom 1980-ih godina sprovodio socijalistički privredni program. Zimbabveanska privreda je 1980. i 1981. doživjela snažan rast bruto fomaćeg proizvoda od 10,6 odsto i 12,5 odsto. Između 1982. i 1989. godišnja stopa rasta bila je 2,7 odsto. Tržišne re-
forme s početka 1990-ih nijesu imale previše uspjeha, zbog čega je razvoj počeo da stagnira. Međunarodni monetarni fond je 2010. objavio privredni rast u Zimbabveu. Međutim, u isto vrijeme je zimbabveanski dolar 2009. doživio dugu najveću hiperinflaciju u modernoj istoriji, nakon čega je suspendovan iz upotrebe.
jer je artiljerija bila uklonjena sa lokalnih tvrđava, ali dobri obavještajni podaci i loše vrijeme, koje je odgodilo njemački napad omogućili su Francuzima da dopreme na brzinu dvije divizije u Verden. Bitka je počela bombardovanjem koje je trajalo devet sati. Ispaljeno je milion granata iz 1.200 topova na 40 kilometara dugom frontu.
1965.
Tokom govora na skupu Afro-američke organizacije jedinstva, u Njujorku ubijen američki borac za građanska prava i vođa američkih crnaca Malkolm X.