24
svijet
SUBOTA I NEDJELJA, 9. 2017. PETAK, 2.2.9.I 3. 2016.
SVIJET
25
događaji koji su obilježili 2. septembar 1945. Kapitulacija japansKih snaga
Zvanično Završen Drugi svjetski rat
Predaja Japana u avgustu 1945. označila je konačni završetak Drugog svjetskog rata nakon što su Mandžuriju napale sovjetske trupe i nakon što su Sjedinjene Američke Države atomskim bombama gađale Hirošimu i Nagasaki. Japanski državni vrh, koji je predstavljao Vrhovni ratni savjet, odnosno “velika šestorka”, odlučilo je da, načelno, prihvati savezničke uslove za završetak rata iznesene u Potsdamskoj deklaraciji. Nakon nekoliko dana skrivenih pregovora i
neuspjelog državnog udara, car Hirohito se na radiju obratio narodu, objavivši kako Japan pristaje na predaju, a 28. avgusta vrhovni komandant Savezničkih sila okupirao je Japan, da bi 2. septembra vlada te zemlje potpisala Japanski protokol predaje, kojim se zvanično završio Drugi svjetski rat. Neke izolovane jedinice japanskih oružanih snaga u Aziji i na pacifičkim ostrvima odbile su da se predaju, pa su mjesecima, a neke i godinama, sve do 1970-ih, nastavile borbu.
31.
p.n.e. U pomorskoj bici u Jonskom moru kod gradića Akcijum u sjeverozapadnom dijelu Grcke Rimljani su porazili združenu flotu rimskog vojskovođe Marka Antonija i njegove supruge, egipatske kraljice Kleopatre VII, zahvaljujući čemu su 30. godine p.n.e. pokorili Egipat.
1219.
Proglašena je autokefalnost Srpske pravoslavne crkve, koju je kod romejskog cara Teodora I Laskarisa i nikejskog patrijarha Manojla I Haritopula izdejstvovao Sava Nemanjić, potom prvi srpski arhiepiskop, sa sjedištem u manastiru Žiča.
1829.
Sklopljen je mir Rusije i Otomanskog carstva, Jedrenski mir, kojim su se Turci obavezali da Srbiji vrate šest nahija oslobođenih u Prvom srpskom ustanku i da priznaju autonomiju Grčke.
1964. glumac, producent i preduzetniK
rođen kijanu rivs
Kanadski glumac, producent i preduzetnik Kijanu Čarls Rivs rođen je u Bejrutu. Slavu je stekao ulogama u filmovima “Brzina”, “Pakleni talas” i trilogiji “Matriks”. Radio je s čuvenim rediteljima, a u osvrtu na film iz 1991. kritičarka New York Timesa Dženet Maslin rekla je o njemu da “pokazuje priličnu disciplinu i domet. Lako se kreće između zakopčane spoljašnjosti koja odgovara policijskoj priči i labavo povezanog nastupa njegovih komičnih uloga”. Tema koja se ponavlja u ulogama koje je tumačio je spašavanje svijeta.
1910.
Rođen je bosanskohercegovački književnik Skender Kulenović. Pisao je pjesme i poeme, komedije, eseje, kritike, putopise, crtice, priče i romane. Čuven je Kulenovićev jezik, koji su kao prvorazrednu vrijednost prepoznali mnogi, među ostalim, i Radomir Konstantinović, te Danilo Kiš. Poznata djela su mu poema “Stojanka majka Knežopoljka”, komedije “Djelidba”, “Večera”, “A šta sad?”, te brojni soneti, pripovijetke, priče za djecu i roman “Ponornica”.
1666. uništeno oKo 80 odsto grada
veliki požar u Londonu
U velikom požaru u Londonu izgorio je cijeli srednjovjekovni dio Londona. Požar je došao u blizinu aristokratske četvrti Vestminster. Procjenjuje se da je uništio domove od 70.000 do 80.000 stanovnika, uključujući i Katedralu Svetog Pavla. Kako je naveden podatak da je poginulo samo šestoro ljudi, pretpostavlja se da smrt siromašnih i ljudi srednje klase nigdje nije zabilježena i da su mnoge žrtve ostale spaljene i neprepoznatljive. Veliki požar počeo je kod pekare Tomasa Farinera i vatra se brzo proširila prema zapadnom dijelu grada. Korišćenje velikih protivpožarnih tehnika tog vremena, stvaranje prepreke vatri putem rušenja dijela zgrada, bi-
lo je odgođeno zbog neodlučnosti gradonačelnika Londona ser Tomasa Bladvortha. Kad je počelo rušenje zgrada, već je bilo kasno, jer je požar došao do centra grada. Na ulicama se pročuo glas da su požar podmetnuli sumnjivi stranci. Usljed glasina veliki broj imigrantskih grupa u Londonu postao je žrtva linčeva i nasilja ulice. Vatra Londonom harala je skoro četiri dana i uništila je oko 80 odsto Londona. London je spašen samo zahvaljujući prestanku istočnih vjetrova i čistinama na zemlji koje su tadašnji vatrogasci pravili koristeći barut i eksplozije. Iznova je izgrađen po istim nacrtima po kojima je građen prije požara.
1872. sjedište premješteno u sad
oDržan peti kongres prve internacionaLe Peti kongres I internacionale počeo je u Hagu. Odlučeno da sjedište Internacionale bude premješteno u Sjedinjene Američke Države, gdje su postojali uslovi legalnog djelovanja, jer je njegov opstanak u Londonu nakon pada Pariske ko-
mune 1871. godine postao nemoguć. Zbog frakcijskih borbi, na konferenciji u Filadelfiji 1876. godine donijeta je odluka o raspuštanju te prve masovne međunarodne organizacije radničke klase, osnovane 1864. u Londonu.
1966 . meKsičKo-američKa je glumica
rođena seLma Hajek Meksičko-američka glumica, rediteljka i filmska i televizijska producentkinja Selma Hajek-Pino kćerka je Meksikanke i libanskog imigranta. Studirala je međunarodne komunikacije, ali je odustala od studija i posvetila se glumi. Počela je u lokalnim pozorišnim produkcijama, a karijeru je nasta-
vila na televiziji, gdje je dobila i glavnu ulogu u jednoj sapunici. Šansu joj je pružio Robert Rodrigez ulogom u filmu “Desperado” 1995. kojim je stekla reputaciju jedne od najzaposlenijih glumica Holivuda. Prva je Meksikanka nominovana za Oskara za najbolju glumicu 2002. za film “Frida”.