Ekonomija
PONEDJELJAK, 11. 11. 2013.
O ostavci Kneževića u četvrtak
EPCG
Ulažu 25 miliona eura u mrežu Funkcionalna cjelina Distribucija naredne godine planira ulaganja u mrežu od 25 miliona eura, saopštio je glavni operativni direktor Elektroprivrede Zoran Đukanović i dodao da će najveći izazov biti izdvajanje te cjeline u posebnu kompaniju. Đukanović, koji je i vršilac dužnosti direktora FC Distribucija, rekao je da se moraju povećati ulaganja u distributivnu mrežu i podići nivo i kvalitet investicija. “Distribucija će u narednoj godini nastaviti sa investicijama koje će dugoročno obezbijediti kvalitetnije napajanje. Predviđena su ulaganja u iznosu od 25 miliona eura, koje je odobrila i Regulatorna agencija za energetiku”, kazao je Đukanović za list Elektroprivreda. Prema njegovim riječima, distributivna mreža pojačaće se sa još tri kapitalna objekta. “U planu je izgradnja trafostanice 35/10 kV Popovići u Baru i Klinci kod Tivta, a nadamo se i započinjanju radova na izgradnji trafostanice Pristan u Ulcinju. Planiran je i čitav niz projekata u sekundarnoj mreži koja je posebno ugrožena”, naveo je Đukanović. Najveći izazov Distribucije u narednom periodu biće izdvajanje te cjeline u posebno preduzeće i zaokruživanje organizacije procesa rada u novim uslovima. “To će biti velika promjena za sve segmente u Distribuciji koja će zahtijevati obnavljanje čitavog niza unutrašnjih procedura, kao i preci-
ziranje odnosa sa EPCG kao matičnom kompanijom, iako mislim da se Dustribucija neće potpuno odvojiti kao Crnogorski elektroprenosni sistem (CGES)”, smatra Đukanović. On je rekao da u Distribuciji nijesu zadovoljni stanjem distributivne mreže koja je u prosjeku dosta stara i amortizovana, a u pojedinim djelovima Crne Gore, posebno u seoskim i planinskim, ne može u potpunosti da obezbijedi kvalitetan servis kakav treba da imaju kupci. “Moraju se povećati ulaganja u distributivnu mrežu i podići nivo i kvalitet investicija, iako su ove godine aktivnosti na sanaciji i pripremi mreže i postrojenja za rad u zimskom periodu bile znatno intenzivnije nego prethodnih”, saopšto je Đukanović. On je, komentarišući gubitke električne energije na distributivnoj mreži, rekao da je to najčešća tema i konstantni prioritet u Distribuciji. “Razlog je svima dobro poznat, a to je previsok nivo gubitaka koje ne pokriva regulatorno dozvoljeni prihod. To nanosi veliku štetu EPCG i Distribuciji”, tvrdi Đukanović. On je saopštio da pored tehničkih gubitaka, koji su prouzrokovani strukturom mreže potrošnje, značajno učešće u ukupnim gubicima ima i neredovno mjerenje i greške u očitavanju potrošnje, kao i široko rasprostranjena krađa električne energije.
Nakon što je direktor Crnogorskog elektroprenosnog sistema Ljubo Knežević nedavno podnio ostavku, još nije poznato ko će ga na toj funkciji zamijeniti. Predsjednik Odbora direktora Dragan Laketić kazao je za Radio Antena M da će odbor direktora CGES-a uskoro o tome raspravljati. ‘“Sjednica je zakazana za 14. novembar, na dnvnom redu će biti i ta stavka, dakle raspravljaćeno i o ostavci Kneževića, ali jedino to za sada mogu da kažem”, kazao je Laketić. Prema pisanju medija, Knežević je podnio ostavku zbog neslaganja sa stavovima RAE koja je podnijela zahtjeve za pokretanje prekršajnog postupka protiv Elektroprivrede i CGES-a.
4 prijave stigle su za učešće u Programu podsticanja razvoja klastera u sjevernom regionu i manje razvijenim opštinama Crne Gore za ovu godinu, koji realizuje Ministarstvo ekonomije. “Aplikaciju za refundaciju sredstava za nabavku opreme za klastere podnijeli su klaster drvoprerađivača iz opština Kolašin i Mojkovac, kao i iz opštine Bijelo Polje. Prijavu su dostavili i klaster prerade mesa iz Bijelog Polja i sakupljača gljiva iz Kolašina”, saopšteno je agenciji Mina-biznis iz Ministarstva ekonomije. Oni su podsjetili da je rok za dostavljanje prijava istekao 4. novembra, kao i da je u toku proces njihovog ocjenjivanja.
KONFERENCIJA
Promjene u regionalnoj trgovini nakon pristupanja Hrvatske EU Privredna komora Crne Gore u saradnji sa DIHK – CEFTA partnerskim projektom komora regiona i IFC-om (dio Svjetske banke), koji implementira Projekat regionalne trgovinske logistike, organizovaće sjutra Konferenciju “Promjene u regionalnoj trgovini nakon pristupanja Hrvatske Evropskoj uniji”. Kako je saopšteno iz Privredne komore, na konfernciji će učestovati predstavnici državnih organa Crne Gore i CEFTA sekretarijata, privrednici i predstavnici komora iz regiona, koji će razmjeniti informacije i iskustava, ali i analizirati dostignuća, izazove i ograničenja u razvoju regionalnog tržišta. Sa punopravnim članstvom u EU 1. jula ove godine, Hrvatska je napustila CEFTA “društvo” što je uticalo na izmjene režima trgovine carinskih stopa i procedura, kao i na obaveznu primjenu EU standarda u pogledu kvaliteta i bezbijednosti proizvoda.
“Ove novine se odražavaju kako na poslovanje kompanija, tako i na preusmjeravanje trgovinskih tokova unutar regiona”, navode iz PKCG.
Prema njihovim riječi,a Podaci o robnoj razmjeni potvrđuju da je CEFTA region najznačajnije izvozno/uvozno tržište za većinu potpisnica Sporazuma, dok su koristi od implementacije CEFTA su višestruke za zemlje koje su u procesu pristupanja EU. “Proizvođači se, suočavanjem sa konkurentskim pritiscima iz regiona, pripremaju za mnogo zahtjevnije tržište EU, a administacija stiče iskustvo u regionalnoj saradnji, koja je neophodna za dobro funkcionisanje unutar Unije, o čemu će govoriti predstavnici Hrvatske gospodarske komore”, saopšteno je iz PKCG. Unaprijeđenjem trgovine među zemljama regiona, kako navode iz Privredne komore, postiže se većaprisutnost u globalnoj trgovini, trgovinska integracija sa EU, kao i bolja ekonomska saradnja. Takođe, potrošačima je omogućen rast standarda, kroz raznovrsniju ponudu kvalitetnijih i jeftinijih proizvoda. I.C.
STAV Zaostavština Angele Merkel
I
ako je prošlo 50 dana od izbora, Njemačka i dalje nema novu vladu. Pregovori demohrišćana i socijaldemokrata u odmakloj su fazi, te su sve prilike da će Njemačka dobiti još jednu veliku koaliciju, čime će Angela Merkel postati kancelarka koja ima iza sebe najveću većinu u Bundestagu u istoriji države. Stoga se postavlja sljedeće pitanje - šta će značiti za Evropu tako moćna kancelarka Merkel i novi koalicioni partner koji, za razliku od prethodnog, dolazi iz ljevice?
S
obzirom na teške odluke u vezi sa Evropom sa kojima će se nova njemačka vlada suočiti, široki konsenzus u vidu velike koalicije više je nego poželjan. Prije svega, tu je riječ o dodatnom otpisu duga Grčkoj, čiju je neminovnost i MMF potvrdio, kao i konačno stvaranje evropske bankarske unije. Uz to, očekuje se da će zbog socijaldemokrata u novoj njemačkoj evropskoj politici biti više naglašena socijalna komponenta, pa se može očekivati jača borba protiv ogromne nezaposlenosti mladih širom Evrope i ublažavanje oštre politike štednje. Međutim, Angela Merkel planira i da svoj status najmoćnije kancelarke iskoristi i za sprovođenje svoje lične agende. Kancelarka Merkel je već dugo u njemačkoj i evropskoj javnosti kritikovana kao političarka bez vizije, plana, hrabrosti, nevoljna da uđe u bilo kakav rizik i jedini kancelar koji iza sebe neće ostaviti apsolutno ništa što će ući u istoriju (primjera radi, Helmut Kol će ostati upamćen po ponovnom ujedinjenju Njemačke, a Vili Brant po otvaranje prema istoku). Drugim riječima, politički stil kancelarke Merkel, koji karakteriše defanzivna inteligencija i taktiziranje, najbolje je opisao Peter Štruk, bivši visoki funkcioner SPD, izjavom da kada ste u avionu kojim upravlja Angela Merkel, nikada ne znate gdje ćete sletjeti. I koliko god bio politički plodan takav “korak, po kora” stil sa odlukama koje ne talasaju, a koji je, primjera radi, čuveni filozof Karl Poper snažno zagovarao, veliko je pitanje da li je Evropi u ovako delikatnoj situaciji potrebna takva vrsta lidera.
N
o, Merkelina nova agenda u potpunosti odudara od dosadašnjeg njenog stila i ima za cilj da Evropu korjenito reformiše. Tačnije, cilj agende je uvođenje sveobuhvatne zajedničke kontrole nacionalnih budžeta, zaduživanja, kao i reformskih planova svih 28 članica. Članice bi prebacile veliki dio svog suvereniteta na Brisel, Evropska komisija bi dobila nova ovlašćenja, šef Euro-grupe (evropski ministri finansija) bio bi transformisan u evropskog ministra finansija i stvorio bi se poseban budžet za članice euro zone iz kojeg bi se nagrađivali reformski poduhvati i poštovanje pravila.
N
avedene mjere su teško sprovodljive i naići će na velike prepreke. Međutim, ukoliko kancelarka Merkel uspije da sprovede svoju agendu, njena ostavština će biti ni manje, ni više nego politička unija, čije je nepostojanje i prouzrokovalo duboku krizu u Evropi i bez koje je monetarna unija osuđena na propast.
KREDITI ZA GRIJANJE
Bez kamate za domaćinstva Ministarstvo ekonomije implementira program Energy Wood u okviru kojeg građani mogu da apliciraju za beskamatne kredite do 3.500 eura za ugradnju sistema za grijanje na moderne oblike biomase, saopštila je pomoćnica ministra Dragica Sekulić. Program se sprovodi u saradnji sa luksemburškom agencijom za razvojnu saradnju LuxDevelopment u cilju uspostavljanja atraktivnog i održivog finansijskog mehanizma za obezbjeđivanje kredita za domaćinstva za ugradnju sistema za grijanje na moderne oblike biomase. “U okviru tog programa građani imaju mogućnost da apliciraju za kredite do 3.500 eura, sa periodom otplate do pet godina i kamatnom stopom od nula odsto, za ugradnju sistema za grijanje, odnosno peći i kotlova, na moderne oblike biomase kao što su pelet i briket”, rekla je Sekulić agenciji Mina-biznis. Ona je dodala da je 130.000 eura za implementaciju Energy
Wood programa obezbijeđeno u okviru projekta Razvoja šumarstva u Crnoj Gori (FODEMO), koji finansira Vlada Luksemburga. Sekulić je objasnila da su povoljnosti koje nudi program Energy Wood, pored beskamatnih kredita, pojednostavljenje procedura i administrativnih kanala u cilju olakšavanja odobravanja i isplate kredita sa ugradnju sistema na grijanje na biomasu, uključujući i smanjenje naknada za obradu kredita. “Takođe, kvalifikovani distributeri/instalateri obezbjeđuju najmanje godinu garantnog perioda za potpun ili djelimičan kvar, osim ako su pitanju neadekvatni uslovi za rad ili neadekvatno rukovanje i odgovorni su za pružanje usluga održavanja ugrađenih sistema tokom i nakon perioda garancije”, navela je Sekulić. Ministarstvo ekonomije unaprijed deponuje novac za subvenciju kamatne stope, kod banaka partnera na programu - Hypo Alpe Adria i NLB Montenegrobanke.
7