Kultura 19
SRIJEDA, 6. 3. 2013.
ª Egzistencijaº u CNP-u
Predstava “Egzistencija”, koju je po tekstu Edvarda Bonda režirala Radmila Vojvodić, biće igrana večeras u 20 sati na Velikoj sceni Crnogorskog narodnog pozorišta. U ovoj duodrami igraju mladi crnogorski glumci Momčilo Otašević i Aleksandar Radulović. “Egzistencija” je autorski projekat Radmile Vojvodić, nastao u koprodukciji Crnogorskog narodnog pozorišta i Međunarodnog festivala Kotor art. Drama je posvećena nepravdi, traganju za iskonskom nevinošću, za prirodnim poretkom u izopačenom svijetu moderne civilizacije, u kontekstu života, izgubljene ljudskosti i izopačenog traganja za smislom života. Priča “Egzistencije” je ogoljena, svedena, skeptična dramska situacija u kojoj se traga za savješću modernog čovjeka.
U čast Verdiju i Vagneru Koncert “Vagner, Verdi i savremenici”, u izvođenju orkestra kamerne muzike Muzičke akademije sa Cetinja, biće održan večeras u 20 sati Kraljevskom pozorištu Zetski dom. Osim djela Đuzepea Verdija i Riharda Vagnera, na programu koncerta (posvećenog jubileju dva vijeka od rođenja dvojice velikana) su i djela: Roberta Šumana, Franca Šuberta, Pabla de Sarasate, Ludviga van Betovena, a orkestrom će dirigovati maestro Radovan Papović. Klasu kamerne muzike vode docentkinje Nataša Popović i Žana Lekić, vanredni profesor Miran Begić, korepetitor docent Aleksej Molčanov i dirigent Radovan Papović. Aranžman za soliste i orkestar uradio je dirigent Radovan Papović, čija je višedecenijska karijera tijesno povezana s Muzičkom akademijom na Cetinju, budući da je on osnivač ženskog kamernog hora te ustanove.
Crna Gora nema laboratoriju za utvrđivanje vjerodostojnosti dragocjenog dokumenta Jelena Boljević
E
nigma oko testamenta Svetog Petra Cetinjskog se nastavlja. U Crnoj Gori ne postoji laboratorija po savremenim standardima, sa modernom aparaturom i tehnologijom, na osnovu čijih nalaza bi konzervatori mogli utvrditi vjerodostojnost ovog za državu iznimno vrijednog i dragocjenog dokumenta.
Direktor Narodnog muzeja Crne Gore Pavle Pejović kazao je u razgovoru za naše novine da on drži do faktičkih podataka institucije na čijem je čelu i onoga što su još 1951. godine utvrdili njeni stručnjaci. Stoga Pejović ne dovodi u pitanje vrijednost dokumenta koji je izložen u Biljardi gdje se brižljivo i sa pažnjom čuva više od šest decenija. Ipak, on sada ostavlja otvorenom mogućnost da se radi o nekoliko primjeraka ili kopija ovog dragocjenog dokumenta. “Nisam stručnjak za tu oblast i nikada nisam tvrdio da je jedno original, a drugo nije. Vjerodostojnost testamenta koji je 1951. godine izložen u okviru stalne postavke u Biljardi povodom godišnjice smrti Njegoša, utvrdili su stručnjaci. Moguće je da ima više kopija, odnosno više primjeraka istog testamenta”, kazao je on. Pejović je dodao da kao neko iz
IzDaNjE NOvE kNjIgE
Hoseinijev roman Izdavačka kuća “Nova knjiga” objaviće 21. maja ove godine roman “A planine su odjekivale” međunarodnog besteseler autora Halida Hoseinija, pisca knjiga “Lovac na zmajeve” i “Hiljadu čudesnih sunaca”. Sa više od 10 miliona prodatih primjeraka knjiga “Lovac na zmajeve” i “Hiljadu čudesnih sunaca” u Sjedinjenim Američkim Državama i više od 38 miliona prodatih primjeraka širom svijeta, Halid Hoseini je omiljen i jedan od najčitanijih pisaca u svijetu. Hiljade i hiljade čitalaca posjećuju njegove književne večeri, a njegova dva romana godinama su na top listi najprodavanijih koji su objavljeni na 57 jezika u 70 država, među kojima je i Crna Gora. Roman “A planine su odjekiva-
Testament Svetog Petra Cetinjskog koji se čuva u Biljardi
Ne znamo kakav testament imamo NEDOUMICE
le” je višegeneracijski, ne govori samo o roditeljima i djeci, već i o braći i sestrama.
druge profesije ne može da ulazi u valjanost dosadašnjeg naučnog tretiranja ovog dokumenta i da mu ne preostaje ništa drugo do da vjeruje da su stručnjaci čiji je to bio zadatak svoj posao uradili kao treba. “Ono što je zadatak Narodnog muzeja Crne Gore jeste da testament čuva i prezentuje na valjani način, a sve drugo su naučne rasprave u koje ne mogu i ne želim da ulazim”, kazao je Pejović. Konzervator i restaurator za papir, pergament i kožu iz Uprave za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore Vesna Prlja kazala je za naš list da ta ustanova (koja je naslijedila Republički zavod za zaštitu spomenika) ne raspolaže potrebnom aparaturom i tehnologijom kojom bi se mogla provjeriti autentičnost testamenta na osnovu grofoloških analiza, analiza mastila, papira i sl. Kako je objasnila za iole zahtjevniju eksper-
tizu ovog spisa morala bi se angažovati neka od ustanova iz regiona bilo u Zagrebu, Dubrovniku ili Beogradu. “Posao konzervatora je da utvrdi fizičke karakteristike nekog pisanog spomenika. Mi se bavimo utvrđivanjem starosti papira, mastila, žiga, a sve druge nedoumice i istorijske dileme oko nekog dokumenta rješavaju istoričari i istoričari umjetnosti”, objasnila je Prlja. Po riječima načelnice Odjeljenja za posebne fondove narodne biblioteke Srbije Olivere Stefanović, dokument koji posjeduju i koji su ovih dana izložili i najavili kao originalni testament Svetog Petra Cetinjskog decenijama je dostupan stručnjacima koji su se bavili izučavanjem ovog istorijskog perioda. Široj javnosti tek sada je predstavljen jer ova institucija od prošle godine ima specijalnu komoru u
kojoj može da prezentuju vrijedne eksponate. Stefanović nas je i uputila na studiju crnogorskog istoričara Dušana Martinovića “Testamenti znamenitih ličnosti i crkvenih velikodostojnika Crne Gore” koja je kao izdanje CANU objavljena 2009. godine. U toj studiji Dušan Martinović u tekstu “Testament Petra Prvog Petrovića Njegoša” navodi da se original nalazi u Narodnoj biblioteci Srbije u Beogradu. “Svi kažu da je Oktoih štampan na Rijeci Crnojevića, a Dušan Martinović tvrdi da je štampan na Cetinju. Nije moje da se bavim time”, bio je komentar Pavla Pejovića. Sa druge strane, Olivera Stefanović kazala je da Narodna biblioteka Srbije nikada nije otkupila nijedan dokument, a da nije utvrđena, po najvišim standardima, njegova originalnost.
Za CANU original je u Beogradu U studiji akademika CANU Dušana Martinovića “testamenti znamenitih ličnosti i crkvenih velikodostojnika Crne Gore” koja je kao izdanje CANU objavljena 2009. godine u ediciji Posebna izdanja (Monografije i studije, urednik Dragan
K. Vukčević) na str. 99 stoji doslovce: “testament Petra Prvog čuva se u Narodnoj biblioteci Srbije u Beogradu. Na njemu je označeno da je original iako ga nije potpisao testator. Sima Milutinović ga je prvi objavio u Podunavci.”
● FOtO priča
Potraga za Stradivarijem
Violina s pečatom čuvenog graditelja violina Antonija Stradivarija, izložena u bugarskoj policiji. Britanski detektivi istražuju da li je riječ o violini vrijednoj milion i dvjesta hiljada funti (1,8 miliona dolara) ukradenoj s željezničke stanice u Londonu prije više od dvije godine.