η ιστορία μου, η Ιστορία by DIGENAKY

https://www.instagram.com/istoriamou/

ΜΕΡΟΣ Α Ο ψηφιακός κόσμος ως πλαίσιο εξερεύνησης της ταυτότητας

Their Story

Ψηφιακή περσόνα

Καλλιτέχνες-αναφορές που ασχολήθηκαν με τις περσόνες

Transmedia

Εργαλεία- Ο ψηφιακός χώρος

My story

H Μορφή των προφίλ- σεναρίων

ΜΕΡΟΣ Β Τα προφίλ

Βιβλιογραφία

ΜΕΡΟΣ Α

Ο ψηφιακός κόσμος ως πλαίσιο για την εξερεύνηση της ταυτότητας Σε αυτή την εισαγωγή θα προσπαθήσω να εξηγήσω την σχέση μεταξύ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της ανάπτυξης του χαρακτήρα, χρησιμοποιώντας την έννοια της αυτό-αφήγησης, και της αφηγηματικής ταυτότητας. Οι αυτό-αφηγήσεις Από τις πρώτες ιστορίες των ανθρώπων για τον άνθρωπο, χρησιμοποιούμε αφηγήσεις για να παρουσιάσουμε και να καταλάβουμε τον εαυτό μας, τον κόσμο και τις σχέσεις μας. Οι αυτό-αφηγήσεις είναι αφηγήσεις που κάνουμε για τον εαυτό (μας). Η θεωρία της αφηγηματικής ταυτότητας θεμελιώνει ότι τα υποκείμενα διαμορφώνουν μια ταυτότητα ενσωματώνοντας τις εμπειρίες της ζωής τους σε εσωτερικοποιημένη, εξελισσόμενη ιστορία του εαυτού που παρέχει στο άτομο μια αίσθηση ενότητας και σκοπού στη ζωή. Αυτή η αφήγηση ζωής ενσωματώνει το ανακατασκευασμένο παρελθόν, το αντιλαμβανόμενο παρόν και το φανταστικό μέλλον.1 Οι ατομικές και συλλογικές ταυτότητες των ανθρώπων διαμορφώνονται σε άμεση συνάρτηση με την πληθώρα των βιωματικών εμπειριών που προέρχονται από το χώρο της οικογένειας, του σχολείου, της κοινότητας, της εργασίας και τις ταξικής συνείδησης. Απο εδώ προκύπτει ότι οι ατομικές και συλλογικές ταυτότητες είναι ευμετάβλητες και ευπροσάρμοστες, υπόκεινται συνεχώς σε διαπραγμάτευση. Πρόκειται για αφηγήσεις που εξιστορούμε εμείς για τον εαυτό μας προκειμένου να ανταπεξέλθουμε στα βιώματά μας και να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς το (αστικό) περιβάλλον στο οποίο είμαστε ενταγμένοι/ες.2 Έτσι, η αυτό-αφήγηση σαν έννοια μπορεί να αναφέρεται σε διαφορετικά πράγματα και λαμβάνοντας υπόψη ότι αναφέρεται σε κάτι ευμετάβλητο και πολλές φορές εσωτερικοποιημένο, είναι δύσκολο να μιλήσουμε για αυτήν. Πόσο μάλλον αν τοποθετήσουμε την έννοια στο πλαίσιο (ή καλύτερα στην ιστορία) της μεταμοντέρνας φιλοσοφίας, McAdams, D (2001). “The psychology of life stories”. Review of General Psychology Nox, P & Pinch, S, “Κοινωνική γεωγραφία των πόλεων’’(μτφρ. Αλεξανδρή Γωγώ), Αθήνα: Σαββάλας, 2009. 1 2

η έννοια της αυτό-αφήγησης έχει τόσο θολά όρια που θα μπορούσαμε να πούμε ότι αναφέρεται στα πάντα. Για να αποφύγω αυτή την σύγχυση, θα σταθώ στις προσπάθειες επικοινωνίας/ έκφρασης της ιστορίας του εαυτού, στις εξωτερικευμένες αυτό-αφηγήσεις. Η επικοινωνία της ιστορίας του εαυτού, είτε είναι ένα αυτό-πορτραίτο, μια αυτοβιογραφία, ένα ημερολόγιο, μια παιδική ζωγραφιά, μια ιστορία που περιγράφουμε για τους εαυτούς μας, ή μια σέλφι που ανεβάζουμε στο διαδίκτυο, είναι μέρος της διαμόρφωσης και κατανόησης της ταυτότητας. Το προφίλ Τα περισσότερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δομούνται με προφίλ. Τα προφίλ κατά κύριο λόγο μοιράζονται χαρακτηριστικά όπως το όνομα χρήστη(usename), φωτογραφία και περιγραφή. Συχνά μπορεί να αποτελούνται από τους φίλους- followers ή τα ενδιαφέρονται, τα Likes, και τις δημοσιεύσεις. Ουσιαστικά προϋποθέτουν- προτείνουν την δημιουργία μιας ψηφιακής ταυτότητας, ενός ψηφιακού αυτό-πορτραίτου, στο οποίο ο/η δημιουργός έχει περιορισμένη ελευθερία ή μάλλον όρια τοποθετημένα από το εκάστοτε μέσο κοινωνικής δικτύωσης (δεν ισχύει άλλωστε αυτό σε κάθε μέσο;). Η ψηφιακή εμπειρία βέβαια συμπεριλαμβάνει την διάδραση, έτσι θα ήταν πιο χρήσιμο να μιλήσουμε όχι απλά για ένα ψηφιακό αυτό-πορτραίτο, αλλά για μια ψηφιακή επιτέλεση, για έναν online εαυτό, που είναι συνέχειααναπαράσταση, ή καλύτερα, παράσταση του offline εαυτού. Αυτή η παράσταση λοιπόν, στις περισσότερες και σίγουρα στις πιο διαδεδομένες πλατφόρμες έχει αυτό το κοινό χαρακτηριστικό: την συνέχεια του προφίλ. Το προφίλ θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το σώμα στην ψηφιακή εμπειρία, που διατηρεί την ιστορία- η μνήμη σε αυτήν την περίπτωση δεν μοιάζει με την μνήμη που γνωρίζουμε στον πραγματικό κόσμο: ο Lasén, Amparo & Gómez-Cruz, E (2009). Knowledge and Policy: ‘’Digital Photography and Picture Sharing: Redefining the Public/Private Divide’’. 4 Belk, R (2013). Journal of Consumer Research : ‘’Extended Self in a Digital World’’. 3

υπολογιστής μας δεν θα ξεχάσει (σχεδόν) τίποτα από την ψηφιακή μας επιτέλεση, και εμείς θα έχουμε ανά πάσα στιγμή την δυνατότητα να διαγράψουμε πράγματα από αυτήν. Ο Russel Belk στο Extended self in digital world περιγράφει ότι τα social networking sites είναι συνέχεια της πραγματικής(off-line) ζωής και οι περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν να είναι ειλικρινής, να είναι ο εαυτός τους. 4 Η δημιουργία ενός προφίλ για τον ψηφιακό κόσμο, θέτει την ερώτηση ‘ποιος/ά θες να είσαι στον ψηφιακό κόσμο (τώρα);’, ποιόν χαρακτήρα ‘παίζεις’ σε αυτήν την ψηφιακή κοινωνική συναναστροφή; Ή στην τελική ‘ποιο είναι το όνομα, η εικόνα και η περιγραφή σου;’ Αυτό το ερώτημα, εγείρει νέα ερωτήματα για το ποιος/α (θέλω να) είμαι, και η απαντήσεις συντελούν την ψηφιακή ταυτότητα. Η σχέση της on-line και της off-line ταυτότητας είναι περίπλοκη. Όμως προτείνω τη μελέτη της δημιουργία της ψηφιακής ταυτότητας, σαν μια νέα μορφή αυτό-αφήγησης. Το κοινό των αυτό-αφηγήσεων Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στην επικοινωνία της ψηφιακής μας ταυτότητας, είναι οι δέκτες αυτής της επικοινωνίας, το κοινό της. Οι αυτό-αφηγήσεις είναι κοινωνική διαδικασία. Ακόμα και το προσωπικό ημερολόγιο είναι γραμμένο σε έναν/μία φανταστικό/ή αναγνώστη: «Αγαπητό ημερολόγιο», γράφουμε πάντα σε έναν φανταστικό παραλήπτη, ακόμα και αν αυτός ο παραλήπτης είναι απλά μια μελλοντική βερσιόν του εαυτού μας.5 Μερικές μορφές της αυτό-αφήγησης είναι προορισμένες να μοιράζονται με περιορισμένο κοινό, όπως το οικογενειακό άλμπουμ φωτογραφιών, που είναι μια συλλογική αυτό-αναπαράσταση μιας οικογένειας που μένει στο σπίτι και δείχνεται σε μερικούς, αλλά όχι όλους, τους καλεσμένους. Με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οι άνθρωποι μοιράζονται τις αυτό-αφηγήσεις τους με ένα κοινό μεγαλύτερο από ποτέ.

Lejeune, P, On Diary, United States of America, University of Hawaii Press, 2009.

Αρχικά οι τηλεπικοινωνίες και το διαδίκτυο στόχευαν στην έναςπρος-έναν επικοινωνία: τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, η αποστολή μηνυμάτων και οι κλήσεις μέσω κινητού τηλεφώνου. Αλλά η ανάπτυξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει φέρει τους ανθρώπους στο δίκτυο. Τα πιο δημοφιλή μέσα, όπως το Facebook, προσφέρουν περιορισμένες δυνατότητες –μέχρι στιγμής- για τις λεπτές αποχρώσεις του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι λειτουργούν στις διαφορετικές συναναστροφές. Αντίθετα τα site τείνουν να αντιμετωπίζουν το δίκτυο κάθε ατόμου ως μονολιθική οντότητα.6 Ο Ervin Goffman γράφοντας πολύ πριν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το βιβλίο The Presentation of Self in Everyday Life (1959) περιγράφει πως επιτελούμε και παρουσιάζουμε τους εαυτούς μας διαφορετικά όταν ερχόμαστε σε επαφή με διαφορετικές ομάδες ανθρώπων. Στο Facebook, ένας συνηθισμένος χρήστης θα είναι φίλος με πολλές διαφορετικές ομάδες ανθρώπων όπως οικογένεια, συμμαθητές, φίλους, συναδέλφους και μακρινούς συγγενείς. 7 Αυτή η νέα συνθήκη αλληλεπίδρασης με αφηρημένο κοινό μας καλεί να δημιουργήσουμε μια νέα ψηφιακή αφήγηση για τον εαυτό, έναν δημόσιο συνεκτικό εαυτό, την ψηφιακή μας περσόνα.* Ο υπολογιστής σαν καθρέφτης Είμαστε ανασφαλείς στην κατανόησή μας για τον εαυτό μας και αυτή η ανασφάλεια δημιουργεί μια νέα ανησυχία για το ερώτημα ποιοί/ες είμαστε. Αναζητούμε τρόπους να δούμε τον εαυτό μας. Ο υπολογιστής είναι ένας νέος καθρέφτης. Πέρα από τη φύση του ως αναλυτική μηχανή βρίσκεται η δεύτερη φύση του ως υποδηλωτικό αντικείμενο. Wittkower, D (2014). First Monday : ‘’Facebook and dramauthentic identity: A post-Goffmanian

theory of identity performance on SNS’’ Goffman, Ε. ‘’Η παρουσιαση του εαυτου στην καθημερινή ζωή΄΄ (μτφρ. Γκοφρά Μαρία), Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 2006.

Το Διαδίκτυο άλλαξε κάθε πτυχή της ζωής στις επικοινωνίες, την οικονομία, την πολιτική και τις τέχνες. Αλλά άλλαξε επίσης πώς βλέπουμε τον εαυτό μας και τις σχέσεις μας. Η διαδικτυακή ζωή έγινε μια κοινωνική θέση για την προβολή και την εξερεύνηση του εαυτού. Ο ψηφιακός χώρος όχι μόνο έδωσε τη δυνατότητα σε ανθρώπους που δεν γνωρίζονται φυσικά να επικοινωνούν και να συσχετίζονται (με ανωνυμία, αν το επιθυμούν), αλλά επίσης επέτρεψε στους μεμονωμένους χρήστες να αναλάβουν πολλαπλές ταυτότητες. Στη διαδικτυακή ζωή, οι ψηφιακές περσόνες ξεπερνούν τις διακρίσεις της «πραγματικής ζωής» για το φύλο, τη φυλή, την τάξη και τον πολιτισμό. Η online περσόνα που καταγράφουμε ως ύπαρξη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντικατοπτρίζει εποικοδομητικά το πραγματικό. Ακόμα και μια χειρονομία τόσο απλή όσο η επιλογή ενός online ονόματος μπορεί να είναι γεμάτη με επιπτώσεις. 8 Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Μπορείς να ανεβάσεις που είσαι, πώς νιώθεις, τί τραγούδι ακούς, τις πολιτικές σου απόψεις, την τέχνη σου ή την τέχνη που σου αρέσει, τα χόμπι σου, αστεία, την γάτα σου, το φαγητό σου, την καθημερινότητα σου. Το προφίλ, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον χαρακτήρα και τα εργαλεία που προσφέρονται είναι κατά κύριο λόγο προσανατολισμένα στην επικοινωνία της ιστορίας σου, του εαυτού σου. Σε αυτή την έρευνα θα χρησιμοποιήσω τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και συγκεκριμένα την πλατφόρμα του Instagram, για να εξερευνήσω και να αναπτύξω σε βάθος (κινηματογραφικούς) χαρακτήρες με τον ίδιο τρόπο που το χρησιμοποιούμε για να εξερευνήσουμε την ταυτότητά μας, και τις ταυτότητες των άλλων.

Turkle, Sherry, The Second Self: Computers and the Human Spirit, Cambridge, The MIT Press; Twentieth Anniversary edition , 2005. 8

Their story Μέχρι σήμερα πολλοί και πολλές έχουν ασχοληθεί με την ανάπτυξη των χαρακτήρων. Κάποιοι/ες από αυτούς με βοήθησαν πολύ στην διαδικασία της έρευνάς μου. Σε αυτό το κεφάλαιο θα αναφέρω τον τρόπο που προσεγγίζουν την ανάπτυξη των χαρακτήρων η Linda Senger, o Egri Lajos, o Stanislavsky και ο Mike Leigh . Linda Seger Η Linda Seger στο βιβλίο της Creating Unforgettable characters περιγράφει μια διαδικασία βήμα προς βήμα για την ανάπτυξη τρισδιάστατων χαρακτήρων. Παρομοιάζει το βάθος του χαρακτήρα με ένα παγόβουνο. Το πρώτο βήμα, σύμφωνα με την Seger είναι η έρευνα. Προτείνει λοιπόν την μελέτη του πλαισίου μέσα στο οποίο ζουν οι χαρακτήρες, την κουλτούρα(εθνική, ταξική, θρησκευτική, μόρφωση), την ιστορική περίοδο, την περιοχή και το επάγγελμα. Έπειτα έρχεται ο ορισμός της συνοχής και των ‘παράδοξων’ του χαρακτήρα. Αυτό το βήμα το αναλύει σε πέντε στάδια στα οποία βρίσκεις τον πυρήνα και τα παράδοξα του χαρακτήρα, προσθέτεις συναισθήματα, αξίες και λεπτομέρειες που κάνουν τον χαρακτήρα σου μοναδικό. Το επόμενο βήμα είναι η δημιουργία του backstory. Σε αυτό το στάδιο παίρνεις αποφάσεις για την φυσιολογία, την κοινωνιολογία , και την ψυχολογία. Στη συνέχεια είναι η κατανόηση της ψυχολογίας του χαρακτήρα. Σε αυτό το στάδιο πρέπει να αναλύσεις τις πράξεις του χαρακτήρα και να κατανοήσεις τα κίνητρα και τις προθέσεις του, να καταλάβεις την παιδική ηλικία των χαρακτήρων αλλά και το ασυνείδητό τους. Έπειτα είναι η σειρά της δημιουργίας των σχέσεων του χαρακτήρα και η προσθήκη μικρότερων σε σημασία χαρακτήρων που μας βοηθούν να καταλάβουμε πώς αλλάζει ο χαρακτήρας αλλά και πως οι χαρακτήρες αλλάζουν ο ένας την άλλη. Τέλος γράφεις τους διαλόγους, έχοντας στο νου σου το ‘πίσω κείμενο’. 9 Senger, Linda, Creating Unforgettable Characters: A Practical Guide to Character Development in Films, TV Series, Advertisements, Novels & Short Stories, New York ,Holt Paperbacks, 1990. 9

Egri Lajos Επίσης ο Egri Lajos στο βιβλίο του The Art of Dramatic Writing μιλά τους χαρακτήρες και προτείνει μια δομή για την δημιουργία ρεαλιστικών χαρακτήρων με κίνητρο. Ο Egri χώρισε τον χαρακτήρα σε τρεις βασικές κατηγορίες: την φυσιολογία, την κοινωνιολογία και την ψυχολογία. 10 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ -φύλο -ηλικία -βάρος και ύψος -χρώμα μαλλιών, ματιών και δέρματος -στάση του σώματος -εμφάνιση -ελαττώματα -κληρονομικότητα ΚΟΙΝΟΝΙΟΛΟΓΙΑ -τάξη -επαγγέλματα -μόρφωση -ζωή στο σπίτι -θρησκεία -εθνικότητα -θέση στην κοινότητα -χόμπι ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ -σεξουαλική ζωή και ηθικά στάνταρ -φιλοδοξίες -απογοητεύσεις -ιδιοσυγκρασία -στάση απέναντι στη ζωή -κόμπλεξ -Εξωστρέφεια/Εσωστρέφεια -δυνατότητες -I.Q. Egri, L, The art of dramatic writing, New York, Simon & Schuster, 2004.

Οι μέθοδοι τόσο της Seger όσο και του Engri με βοήθησαν πολύ. Ωστόσο η διαδικασία που προτείνουν μοιάζει με τεστ προσωπικότητας που αντιμετωπίζει τους χαρακτήρες σαν ‘υποκατηγορίες’ σε μια ανάλυση πολύ λογική. Όμως οι άνθρωποι μου φαίνονται πιο πολύπλοκοι και μπερδεμένοι και έτσι προτιμώ να αντιμετωπίζω και τις ιστορίες τους. Stanislavsky Ο Stanislavsky ασχολήθηκε πολύ με ανάπτυξη των χαρακτήρων και το πλάσιμο του ρόλου από την πλευρά των ηθοποιών. Για την προσέγγιση του χαρακτήρα έγραψε 7 ερωτήσεις που βοηθούν για την δημιουργία του χαρακτήρα. 11 Ποιος είμαι; (φυσικά, κοινωνιολογικά,ψυχολογικά) Πού είμαι; Πότε; Τί θέλω; Γιατί το θέλω; Πώς θα το αποκτήσω; Τι πρέπει να ξεπεράσω για να αποκτήσω αυτό που θέλω; Παρότι αυτές οι ερωτήσεις είναι προσανατολισμένες για τους ηθοποιούς, τις βρήκα βοηθητικές. Κατά τη γνώμη μου, το να μπεις στη θέση του χαρακτήρα, είναι ένα σημαντικό βήμα για την δημιιουργία χαρακτήρων με βάθος. Χρειάζεται να καταλάβουμε τα θέλω των χαρακτήρων, και την σύνδεση με τον εαυτό μας, αν θέλουμε οι χαρακτήρες μας να μην είναι απλά σχηματικοί. Mike Leigh Ο Mike Leigh έχει έναν αρκετά διαφορετικό και ιδιαίτερο τρόπο να αναπτύσσει τους χαρακτήρες. Η διαδικασία που ακολουθεί είναι άμεσα συνδεδεμένη με τους ηθοποιούς.

Stanislavsky, K, Πλάθοντας έναν ρόλο, (Νίκας Άγγελος), Αθήνα, Γκόνη, 2006.

Ο Mike Leigh συναντά τον κάθε ηθοποιό ξεχωριστά, και αυτός/ή μιλάει για πολλούς ανθρώπους που έχει γνωρίσει καλά ή απλά συναντήσει, μπορεί να ξεκινήσει από μια απλή ματιά σε κάποιον σε μια παμπ.. Τελικά διαλέγει έναν σαν σημείο εκκίνησης για τον χαρακτήρα. Μέσα στους επόμενους μήνες ο ηθοποιός μαζί με τον Leigh, δημιουργούν ένα λεπτομερή alter ego, χαρτογραφώντας την ζωή του με ακρίβεια, από το πώς γνωρίστηκαν οι γονείς του, εξερευνώντας κάθε πλευρά του ψυχισμού του. Όταν οι μεμονωμένοι χαρακτήρες έχουν σχηματιστεί, ο Leigh σταδιακά φέρνει τους χαρακτήρες μαζί για μια σειρά από χαλαρούς αυτοσχεδιασμούς ώστε να χτίσουν τον συλλογικό τους κόσμο. Κανείς από τους ηθοποιούς δεν γνωρίζει τίποτα για την ταινία εκτός από τον χαρακτήρα τους. Μετά από λίγο καιρό βγαίνουν στον δρόμο για να αλληλεπιδράσουν με ανυποψίαστο κόσμο, καθώς ο Mike Leigh τους παρακολουθεί από απόσταση. Έπειτα ο Leigh γράφει μερικές σκηνές από την τελική ταινία. Οι ηθοποιοί κάνουν αυτοσχεδιασμό με οδηγό αυτές τις σκηνές, και ταυτόχρονα ένας βοηθός κρατάει σημειώσεις. Οι καλύτερες ατάκες και στιγμές μπαίνουν στο τελικό σενάριο που ακολουθείται με απόλυτη ακρίβεια. Αυτή η διαδικασία διαρκεί περίπου έξι μήνες. O Mike Leigh ασχολείται πολύ με την καθημερινή ζωή και την σκοτεινή της πλευρά, τα καθημερινά προβλήματα, συχνά της μεσαίας τάξης, και ενδιαφέρεται για το βάθος των χαρακτήρων, πως βλέπουν και ερμηνεύουν τον κόσμο. Ο ίδιος ορίζει σαν σκοπό του, οι χαρακτήρες του να είναι άνθρωποι και εξερευνά με όρους ανθρώπινων αναγκών, συμπεριφορών και συναισθημάτων, πως λειτουργούν οι άντρες και οι γυναίκες, τι είναι να είσαι γονιός και παιδί, πως να επιβιώνεις.12 Ο τρόπος του Mike Leigh, δίνει προσοχή στην περιπλοκότητα του κάθε χαρακτήρα, και οι χαρακτήρες που δημιουργεί σε συνεργασία με τους ηθοποιούς αποκτούν το βάθος που και αναζητώ σε αυτή την έρευνα. 12

Tokum, Ebru (2015). Realism in Mike Leigh’s Films

Persona Ψηφιακή περσόνα* Από το ξεκίνημα της εργασίας μου διαλέγω να χρησιμοποιήσω τον όρο ψηφιακή περσόνα για να περιγράψω τον ψηφιακό εαυτό. Σε αυτό το κεφάλαιο θα προσπαθήσω να αναλύσω γιατί και με ποιο τρόπο χρησιμοποιώ αυτήν την έννοια. Για την ανάπτυξη του συλλογισμού μου χρησιμοποιώ την έννοια της υπερ-πραγματικότητας (hyperreality) από την θεωρία του Jean Baudrillard. Περσόνα: ένας συγκεκριμένος τύπος χαρακτήρα που φαίνεται να έχει ένα άτομο και συχνά διαφέρει από τον αληθινό ή ιδιωτικό χαρακτήρα του. Ο μεταμοντέρνος κόσμος χαρακτηρίζεται από το λεγόμενο τέλος των μεγάλων αφηγήσεων. Και μιας και η μόνη αλήθεια που απομένει είναι ότι δεν υπάρχει αλήθεια, οι προσωπικές αφηγήσεις έχουν πάρει τα πάνω τους. O Jean Baudrillard υποστηρίζει ότι το ‘πραγματικό’ είναι νεκρό, ότι δεν υπήρξε ποτέ, ήταν πάντα μια σκηνοθέτηση, μια προσομοίωση. Δεν υπάρχει νόημα στην διάκριση μεταξύ του χάρτη και της περιοχής, του αντίγραφου και του αυθεντικού, του φανταστικού και του πραγματικού, την αναπαράσταση και το αληθινό. Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ‘’η αφαίρεση σήμερα δεν είναι πια αυτή του χάρτη, του καθρέφτη, ή του κόνσεπτ. Η αναπαράσταση δεν είναι πια μιας περιοχής, ενός αναφορικού όντος ή μιας ουσίας. Είναι η γενιά από μοντέλα ενός πραγματικού, χωρίς προέλευση ή πραγματικότητα: ένα υπέρ- πραγματικό (hyper real). Η περιοχή δεν προηγείται του χάρτη. Από εδώ και πέρα, είναι ο χάρτης που προηγείται της περιοχής- ΠΡΟΠΟΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΟΜΟΙΟΜΑΤΟΣ (precession of simulacra)- είναι ο χάρτης που δημιουργεί την περιοχή. Δεν υπάρχουν θεμέλια, όλα είναι είδη ερμηνεία, πάντα είδη αναπαράσταση.13

Baudrillard,J, Simulations, United States of America, Semiotext(e), Inc., 1983.

Στον ψηφιακό κόσμο εγείρονται ερωτήματα σχετικά με τον αν οι χρήστες είναι ειλικρινής, ή αν για παράδειγμα δείχνουν τον εαυτό που θα θέλανε να έχουν ή ακόμα κάποιον εντελώς διαφορετικό. O λόγος που επιλέγω να χρησιμοποιήσω τον όρο ψηφιακή περσόνα για τον ψηφιακό εαυτό, σχετίζεται με την φύση των δημοσιεύσεων : ο ψηφιακός εαυτός δεν έχει καμία σχέση με την Αλήθεια. Βλέποντας ένα προφίλ στο ινσταγκραμ, δεν έχει καμία σημασία αν αναπαριστά κάποιον άνθρωπο του πραγματικού κόσμου ή όχι. Δεν έχει σημασία αν οι χρήστες συμπληρώνουν το προφίλ τους με ειλικρινή στοιχεία ή με φανταστικά. Με λίγα λόγια δεν έχω σκοπό να ταυτίσω τον online με τον offline εαυτό. Φτιάχνοντας τα προφίλ των χαρακτήρων μου δεν στοχεύω στην ακριβή αναπαράσταση της ζωής τους στον ψηφιακό χώρο αλλά στην εξερεύνηση της ταυτότητάς τους σε συνάρτηση με την ψηφιακή τους περσόνα. Χωρίς απαραίτητα αυτή η περσόνα να είναι κάτι φαντασμαγορικό, ειδικό ή μη καθημερινό. Με ενδιαφέρει η καθημερινή όψη του φαινομένου, ο τρόπος που χρησιμοποιώ εγώ (και οι φίλοι μου) τις ψηφιακές μας περσόνες για να καταλάβουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας. Καλλιτέχνες- αναφορές που ασχολήθηκαν με τις περσόνες. H Cindy Sherman(1954) είναι Αμερικανίδα φωτογράφος που εξερεύνησε ένα ευρύ φάσμα γυναικείων κοινωνικών ρόλων ή περσόνων. Έβγαζε φωτογραφίες τον εαυτό της σε ένα εκτεταμένο παιχνίδι ρόλων, φτιάχνοντας εικόνες γύρω από το φανταστικό Hollywood, την μόδα, την μαζική διαφήμιση, το κορίτσι της διπλανής πόρτας. Η σεξουαλική επιθυμία, η κυριαρχία, η κατασκευή της ταυτότητας ως μαζική εξαπάτηση είναι κυρίαρχα θέματα στην σειρά αυτό-πορτραίτων της Sherman. Οι φωτογραφίες της έχουν πάντα την αίσθηση της αφήγησης, και ταυτόχρονα κάνουν κοινωνική κριτική- πολιτική σάτιρα. Οι διαφορετικές μέθοδοι για τα αυτό-πορτραίτα της μοιράζονται ένα κοινό χαρακτηριστικό: στην συντριπτική πλειοψηφία των πορτραίτων της έρχεται αντιμέτωπη με το βλέμμα του θεατή σαν να υποδηλώνει ότι μια υποκειμενική κλίση για εξαπάτηση είναι ίσως η μόνη αξία που πραγματικά μας ενώνει.

O Johannes Paul Raether(1977) είναι καλλιτέχνης και περφόρμερ. Η δουλειά του βασίζεται στην κατασκευή ταυτοτήτων (Avatas, AlterIdentities, SelfSisters) και στην ενσάρκωσή τους. Οι περσόνες που δημιουργεί εμφανίζονται σε διαφορετικά μέρη και δημόσιους χώρους, όπου ψάχνουν, διδάσκουν, λένε ιστορίες. Λέει ότι οι ταυτότητες που φτιάχνει είναι οχήματα ιδεών, σκέψεων, υλικών, κομματάκια που βρίσκει. Έχει τρεις περσόνες οι οποίες είναι κατά κάποιο τρόπο σπονδυλωτές, εξελίσσονται και χωρίζονται σε νέες βερσιόν της περσόνας: τις Protektoramae, τις Transformellae και τις Schwarmwesen. Αναφέρεται στις φανταστικές περσόνες που φτιάχνει σαν τα εργαλεία του με τα οποία δημιουργεί και οδηγεί καταστάσεις στον δημόσιο χώρο. O Charlie Chaplin((1889-1977) ήταν κωμικός ηθοποιός, κινηματογραφιστής και συνθέτης. Έγινε παγκοσμίως γνωστός με την περσόνα του ‘αλητάκου’ στην μεγάλη οθόνη, και θεωρείται από τις πιο σημαντικές φιγούρες στην ιστορία του κινηματογράφου. Ο Chaplin έγραψε, σκηνοθέτησε, έκανε παραγωγή, έκανε μοντάζ, έγραψε την μουσική και πρωταγωνίστησε στις περισσότερες ταινίες του. Η περσόνα του μοιάζει παιδική και ατσούμπαλη, αλλά καλόκαρδη. Σχεδόν πάντα απεικονίζεται σαν αλήτης που προσπαθεί να συμπεριφέρεται με τους τρόπους και την αξιοπρέπεια ενός κυρίου, παρά την πραγματική του κοινωνική θέση. Περπατάει παράξενα, ίσως γιατί φοράει πάντα φαρδιά παντελόνια, στενό παλτό και μεγάλα παπούτσια. Έχει ένα μικρό καπέλο, ένα εύκαμπτο μπαστούνι και ίσως το κυριότερο χαρακτηριστικό του ένα μικρό μουστάκι. Συνήθως είναι το θύμα σε μια συνθήκη παρεξήγησης ή σύμπτωσης, αυτό βέβαια καμιά φορά έχει αποτελέσματα που τον ευνοούν. Οι ταινίες του αποτυπώνουν πολύ αντιπροσωπευτικά την ζωή του εργάτη, και τα αστεία του είναι συχνά συνδεδεμένα με γκάφες.

TRANSMEDIA Σε αυτό το κεφάλαιο θα κάνω μια μικρή αναφορά και αναδρομή στην έννοια του transmedia storytelling και των transmedia χαρακτήρων, καθώς η διαδικασία της ανάπτυξης χαρακτήρων στην πλατφόρμα του Instagram αποτελεί παράδειγμα transmedia αφήγησης και η κατανόηση των εννοιών αυτών με βοήθησαν στην κατανόηση του ίδιου του πρότζεκτ. Transmedia storytelling Το transmedia storytelling αναφέρεται στην ανάπτυξη ενός αφηγηματικού σύμπαντος σε διαφορετικά μέσα, όπως ορίστηκε από τον Henry Jenkins πρώτη φορά το 2003. Είτε σε μια σειρά, μια ταινία, ένα βιβλίο, ένα βιντεοπαιχνίδι, μια εφαρμογή για κινητά, μια αφίσα ή ακόμα και στην εικονική πραγματικότητα, τα διαφορετικά ανεξάρτητα περιεχόμενα αντιδρούν μεταξύ τους και σχηματίζουν ένα σύνολο.14 Transmedia timeline: 1955: Disneyland. Η Ντισνευλαντ άνοιξε και το Mickey Mouse Club TV show ξεκίνησε σαν τρόπος να προμοτάρει το πάρκο. Ξαφνικά η Ντίσνευ δεν ήταν γνωστή απλά για τους χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο. Τώρα πια ήταν ένας μεγαλύτερος κόσμος που οι χαρακτήρες έπαιρναν ζωή. 1978: Ένα χρόνο μετά την πρεμιέρα του Star wars, ένας καινούργιος χαρακτήρας, ο Boba Fett, εμφανίστηκε σε ένα TV special. Αφού οι θεατές ‘αγκάλιασαν’ τον νέο ήρωα, αυτός πήρε έναν σημαντικό ρόλο στην ταινία. Πέρα από αυτό το Star Wars έχει βγάλει πολλές ταινίες, τηλεοπτικά σόου, παιχνίδια και εφαρμογές, παιχνίδια. 1979: Στην Ιαπωνία, κάποια manga και anime, όπως το Gundam, εξαπλώθηκαν στα μέσα: στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο, σε βίντεο-παιχνίδια, σε τυπώματα, σε συλλεκτική μορφή, σε αξιοθέατα σε θεματικό πάρκο. Gürel, Emet & Tığlı, Öykü (2014). Journal of Media Critiques: ‘’New World Created by Social Media: Transmedia Storytelling’’ 14

90s: Pokemon. Οι φαν των Pokemon μπορούσαν να ακολουθούν τους χαρακτήρες στην τηλεόραση, στον κινηματογράφο, σε παιχνίδια και κάρτες. 1999: The matrix. Oι παραγωγοί των ταινιών εμπνεύστηκαν από την κουλτούρα των anime και δημιούργησαν το transmedia σύμπαν που περιλαμβάνει τρεις ταινίες, animated shorts, κόμικς και εμπορεύματα. 2001: The Beast. Δημιουργήθηκε για να προμοτάρει την ταινία A.I. Artificial Intelligence, και ήταν ένα φουτουριστικό murder mystery παιχνίδι που συμπεριλάμβανε χιλιάδες ιστοσελίδες, τηλεφωνήματα στους παίχτες και σε τρεις πόλεις αληθινά Ράλι. Ήταν πρωτοπόρο στον κόσμο των reality games, που χρησιμοποιούν Online και offline συστατικά για να μετατρέψουν την αφήγηση σε ένα μεγάλο διαδραστικό παιχνίδι 2003: Ο όρος ‘transmedia’ χρησιμοποιείται πρώτη φορά από τον Henri Jenkins, διευθυντή του Comparative Media Studies του MIT. 2004: Lost. Η ιστορία ήταν τόσο περίπλοκη που παρακίνησε τους θεατές να δημιουργήσουν διαδικτυακές κοινότητες, και ένας φαν δημιούργησε την Lostpedia wiki. Υπήρχαν παιχνίδια, ένα μυθιστόρημα ‘γραμμένο’ από έναν από τους χαρακτήρες, σελίδες στο διαδίκτυο για φανταστικές οντότητες στην σειρά, και μια σειρά από mobiepisodes (mobile episodes). 2008: Why so serious? (The Dark Knight). Πάνω από 10 εκατομμύρια συμμετείχαν στην ιστορία του Dark Knight, στις εκατοντάδες ιστοσελίδες, στα διαδραστικά παιχνίδια, τυπώματα, email, εκδηλώσεις και βίντεο. Το εναλλακτικό reality game, με κύριο άξονα τον Joker, περιείχε ακόμα και τούρτες που είχαν μέσα κινητά και έπρεπε να παραλάβουν οι παίκτες από διάφορους φούρνους. 2015: Το 2015 ξεκίνησε να μεταδίδεται μια εφηβική webseries, το Skam. Η σειρά χρησιμοποίησε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να ξεδιπλώσει την ιστορία, και όλοι οι χαρακτήρες είχαν προφίλ στο Instagram. Το κύριο χαρακτηριστικό του Skam ήταν ότι μεταδιδόταν σε πραγματικό χρόνο. Οι χαρακτήρες ζούσαν τη ζωή τους την ίδια στιγμή με τους θεατές. Η ακρίβεια του αφηγηματικού χρόνου κατά τον οποίο 20

λαμβάνει χώρα η σειρά έκανε τους χαρακτήρες μέρος της ζωής των θεατών κατά τη διάρκεια των δύο χρόνων της σειράς. Πράγματι, όταν η σειρά παιζόταν, αντί να έχει μόνο επεισόδιο την εβδομάδα, δημοσιεύονταν καθημερινά μικρά κλιπ στην επίσημη ιστοσελίδα του Skam, πριν κυκλοφορήσει ολόκληρο το εβδομαδιαίο επεισόδιο κάθε Παρασκευή. Αυτά τα κλιπ δημοσιεύονταν στον πραγματικό χρόνο της ταινίας. Αν, για παράδειγμα, το κλιπ δείχνει μια συνομιλία που έχουν οι χαρακτήρες μπροστά από τη σχολή την Τρίτη στις 10:45, τότε το κλιπ δημοσιευόταν online την Τρίτη στις 10:45. Transmedia characters Οι περισσότερες αναλύσεις για το transmedia storytelling βασίζονται στην δημιουργία ενός κοινού κόσμου σε διαφορετικές πλατφόρμες. Ωστόσο ο Paolo Bertetti ορίζει τον transmedia χαρακτήρα ως έναν φανταστικό ήρωα του οποίου οι ιστορίες λέγονται σε διαφορετικές πλατφόρμες και μέσα, και η κάθε μια δίνει περισσότερες λεπτομέρειες για την ζωή του χαρακτήρα. Υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ transmedia storytelling και transmedia χαρακτήρων. Ουσιαστικά προτείνει ένα μοντέλο για την ανάλυση των πιθανών αλλαγών της ταυτότητας του χαρακτήρα σε διαφορετικά κείμενα και μέσα. Υποστηρίζει ότι αν συνοψίσουμε την κλασική Αριστοτελική διχοτόμηση μεταξύ της δράσης και του χαρακτήρα και πιο συγκεκριμένα μεταξύ του χαρακτήρα που είναι (character as being) και του χαρακτήρα που κάνει (character as doing), μπορούμε να ξεχωρίσουμε δύο διαφορετικές βασικές κατηγορίες ταυτότητας. Την υπαρξιακή ταυτότητα και την μυθοπλαστική ταυτότητα. 1.Η υπαρξιακή ταυτότητα χωρίζεται στην Α. Proper(σημασιολογική) που είναι το σύνολο το στοιχείων που σχετίζονται με την ύπαρξη του χαρακτήρα. Και χωρίζεται στην εικονική, που αποτελείται από τα εικονικά χαρακτηριστικά (Greimas) του χαρακτήρα, το όνομα και την εικόνα του, και την θεματική ταυτότητα που είναι το σύνολο των ρόλων που ένας χαρακτήρας παίζει ταυτόχρονα ή διαδοχικά μέσα σε ένα κείμενο ή σε μια σειρά κειμένων.

Β. και την relational(συντακτική) ταυτότητα. Η Relational(συντακτική) ταυτότητα βασίζεται στην σχέση του χαρακτήρα με τον κόσμο γύρω του. Η μυθοπλαστική ταυτότητα χωρίζεται 1. Ενεργητική ταυτότητα (Actancial). Βασίζεται στους διαφορετικούς ενεργητικούς ρόλους που καλύπτονται από τον χαρακτήρα. 2. (Modal) Ταυτότητα υπό κατασκευή. Βασίζεται στις διαφορετικές τροποποιήσεις του χαρακτήρα. Στην γλωσσολογία ο όρος modalization αναφέρεται στην διαδικασία κατά την οποία μια δήλωση τροποποιείται μέσω των τρόπων έκφρασης (Martin & Ringham, 2000). Στην αφηγηματική γραμματική του Greimas, ο όρος αναφέρεται συγκεκριμένα σε ένα σύνολο χαρακτηριστικών που καθορίζει τα κίνητρα και τις δεξιότητες του υποκειμένου σε σχέση με αυτά που κάνει, που θέλει (ή έχει), που μπορεί, και ξέρει (Greimas, 1983). 3.(Axiological) Αξιολογική ταυτότητα. Αντικατοπτρίζει τις βαθιές αξίες που οδηγούν στις ενέργειες του χαρακτήρα. Σε κάθε επίπεδο της ταυτότητας μπορούμε να αναγνωρίσουμε μια ένταση μεταξύ συνέχειας και ασυνέχειας, συνέπειας και ασυνέπειας, που εξαρτάται από το αν τα χαρακτηριστικά των ταυτοτήτων αλλάζουν ή μένουν ίδια από το ένα μέσο στο άλλο. 15 Φτιάχνοντας ένα προφίλ στο Instagram για τους χαρακτήρες της ταινίας σου, τους κάνεις transmedia χαρακτήρες. Βλέποντας τον ίδιο χαρακτήρα σε ένα διαφορετικό μέσο, είναι για μένα σαν να βλέπεις ένα γλυπτό από διαφορετική γωνία. Ανακαλύπτεις καινούργιες πλευρές του χαρακτήρα, βλέποντάς τον στο περιβάλλον του καινούργιου μέσου.

Bertetti, P (2014). International Journal of Communication: ‘’Towards a typology of transmedia characters’’. 15

ΕΡΓΑΛΕΙΑ- Ο ΧΩΡΟΣ Θεωρώ σημαντικό σε αυτό το σημείο να αναλύσω κάποιες έννοιες του ψηφιακού χώρου, και κάποια εργαλεία που θα χρησιμοποιήσω για την έρευνα μου. My story Το My Story είναι μια επιλεγμένη συλλογή από εικόνες και βίντεο που ανεβάζεις, και εμφανίζεται σε αυτές και αυτούς που σε ακολουθούν με την σειρά που τις ανεβάζεις. Το My Story διαρκεί είκοσι τέσσερις ώρες, έτσι οι φίλοι σου μπορούν να δουν την ημέρα σου να ξεδιπλώνεται. Πρώτη φορά η εφαρμογή Snapchat εισήγαγε την δυνατότητα του my story τον Οκτώβριο του 2013. To 2016, τα my story ξεκίνησαν και στο Instagram. Σιγά σιγά οι πιο γνωστές πλατφόρμες υιοθέτησαν την νέα τάση των my Story, και τώρα βλέπουμε facebook stories, messenger day, skype highlights, whatsup status, youtube reels. Παρότι το My story αποτελείται από βίντεο και εικόνες που ανεβάζουμε, όπως ακριβώς κάνουμε και με τις δημοσιεύσεις στο προφίλ μας, η εφήμερη φύση του το καθιστά τελείως διαφορετικό. Όλα τα πράγματα που επιλέγουμε στο προφίλ μας, το όνομα μας, η φωτογραφία, η περιγραφή, οι εικόνες και τα βίντεο θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η παρουσίαση του εαυτού μας στον ψηφιακό κόσμο. Το My story όμως αποτελεί κατά κάποιο τρόπο την παρουσία μας στον ψηφιακό κόσμο. Είναι μια διαδικασία πολύ περισσότερο επιτελεστική. Όταν ανεβάζω ένα my story για την ημέρα μου, συνήθως δεν προσπαθώ να δημιουργήσω αθάνατη τέχνη ή λογοτεχνία. Μερικές φορές στοχεύω στο να εντυπωσιάσω ή να ψυχαγωγήσω ένα κοινό, να βρω λέξεις ή εικόνες για να περιγράψω κάτι σημαντικό, αλλά πιο συχνά αφηγούμαι ή οπτικοποιώ τις εμπειρίες μου ώστε να τις θυμάμαι καλύτερα, ή να τις καταλάβω καλύτερα, ή για να ενδυναμώσω τη σύνδεση με τους φίλους και τις φίλες μου, ή για να ζητήσω στήριξη, ή απλά να περάσω την ώρα. 16 Burgess, Jean, The SAGE Handbook of Social Media, London, SAGE Publications Ltd, 2018.

Πιστεύω ότι τα my stories εξαιτίας της μικρής ‘διάρκειας ζωής’ τους γεφύρωσαν ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ on-line και off-line εαυτού. Η off-line επιτέλεση του εαυτού είναι πιο ανάλαφρη, αν σκεφτούμε ότι το κάθε τι που κάνουμε ή λέμε υπάρχει στο παρόν που συνεχώς βυθίζεται στο παρελθόν, και η επιτέλεση αυτή αφήνει λίγα ή συχνά καθόλου ίχνη. Στο προφίλ μας, οτιδήποτε ανεβάζουμε αποθηκεύεται και ταυτόχρονα είναι δημόσιο ή ημιδημόσιο. Φυσικά μπορούμε ανά πάσα στιγμή να το διαγράψουμε, αλλά η πράξη του να ανεβάζεις κάτι στο προφίλ σου είναι λιγότερο αυθόρμητη. Τα my stories κατάφεραν κατά τη γνώμη μου να δώσουν στον ψηφιακό εαυτό την αυθόρμητη και ανάλαφρη διάσταση που έλειπε. Emojis- symbols- gifs Στην επικοινωνία με τη μεσολάβηση υπολογιστών, οι επιτέλεση των ταυτοτήτων είναι μεν άυλη, αλλά κατασκευασμένη μέσα στο πλαίσιο του ψηφιακού περιβάλλοντος. Σε αντίθεση με τον off-line κόσμο, όπου οι πληροφορίες μεταδίδονται όχι μόνο μέσω κειμένου και λόγου, αλλά και μέσω της ομιλίας και της οπτικής επικοινωνίας, o online κόσμος έχει χάσει μερικές από αυτές τις σημαντικές αισθήσεις. Η κακή επικοινωνία μπορεί να είναι αποτέλεσμα των πληροφοριών που λείπουν, καθώς χωρίς οπτική ή λεκτική ανάδραση η ανίχνευση των αποχρώσεων είναι πολύ πιο δύσκολη.17 Η εναλλαγή της face-to-face επικοινωνίας με επικοινωνία μέσω υπολογιστή έχει αλλάξει τη γραπτή γλώσσα και έχει εισαγάγει σύμβολα που χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία των συναισθημάτων. Τα emojis είναι σύμβολα φατσούλες με διαφορετικά συναισθήματα, σύμβολα καθημερινών αντικειμένων, ζώων, καιρού, φαγητού. Τα σύμβολα που είναι διαθέσιμα για την επικοινωνία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνεχώς αλλάζουν και εξελίσσονται, και υπάρχει ποικιλία συμβόλων για διαφορετικά συναισθήματα και καταστάσεις. Τα τελευταία χρόνια είναι διαδεδομένα και τα gif, κινούμενες εικόνες, που δίνουν ακόμα περισσότερη ζωή στην επικοινωνία. 17

Koosel, Stacey, Digital Identity Narratives, Sacramento, Litwin Books, 2014.

Τα σύμβολα αυτά μπορούν να δώσουν διαφορετικές αποχρώσεις στο κείμενο αλλά και στις φωτογραφίες. Ένα σύμβολο μπορεί να αλλάξει εντελώς το νόημα του κειμένου και μπορεί να είναι αρκετό για να περιγράψει αν νιώθουμε θυμό, στεναχώρια ή αν βαριόμαστε. Memes An image, video, piece of text, etc., typically humorous in nature, that is copied and spread rapidly by Internet users, often with slight variations. (Oxford Dictionaries.) Τα (διαδικτυακά) meme είναι εικόνες με κείμενο ή βίντεο, συνήθως χιουμοριστικά, που διαδίδονται στο διαδίκτυο. Οι δημιουργοί των meme είναι αφανής και η διάδοση τους θυμίζει κατά κάποιον τρόπο ‘λαϊκή’ τέχνη. Τα meme του διαδικτύου είναι συχνά παγκόσμια και συνεπώς συμβάλλουν στην καθιέρωση κοινών γνώσεων μεταξύ ανθρώπων σε διαφορετικούς πολιτισμούς. Αυτός ο νέος κώδικας επικοινωνίας εξελίσσεται συνεχώς, και μπορεί να είναι ακατανόητος σε αυτούς/ές που δεν συνδέονται με αυτήν την κουλτούρα. Selfies “A photograph that one has taken of oneself” (Oxford Dictionaries Word of the Year, 2013, p. 1). Selfie είναι μια φωτογραφία κάποιου/ας, τραβηγμένη από την ίδια/ο, στρέφοντας την κάμερα προς αυτόν/η ή χρησιμοποιώντας την selfie κάμερα. Ο Frosh χρησιμοποιεί αντιλήψεις από τη θεωρία της φωτογραφίας για να υποστηρίξει ότι οι selfies είναι χειρονομίες, υποστηρίζοντας ότι ενώ οι φωτογραφίες υπάρχουν ως ίχνη μιας υλικής πραγματικότητας, οι selfies δείχνουν μια επικοινωνιακή δράση. Η selfie λέει όχι μόνο «δες αυτό, εδώ, τώρα» αλλά και «δες με να σου δείχνω». Επισημαίνει την επιτέλεση μιας επικοινωνιακής δράσης και όχι ενός αντικειμένου και αποτελεί ένα ίχνος αυτής της επιτέλεσης ». 18 Frosh, P (2015). International Journal of Communication: ‘’The Gestural Image: The Selfie, Photography Theory, and Kinesthetic Sociability’’ 18

Hashtags Το hashtag είναι ένα είδος ετικέτας που χρησιμοποιείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και αποτελείται από το σύμβολο ‘#’ συνοδευόμενο από την λέξη-ετικέτα. Τα hashtags μετατρέπονται αυτόματα σε συνδέσμους και αρχειοθετούνται ανάμεσα στα σε άλλες δημοσιεύσεις που έχουν το ίδιο hashtag. Επίσης πολλές φορές μπορούν να δώσουν νόημα σε μία δημοσίευση, ή ένα συγκεκριμένο πλαίσιο. Check in Πολλά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δίνουν την δυνατότητα στους χρήστες να αναφέρουν που είναι, να κάνουν ‘’check in’’ σε ένα φυσικό μέρος και να μοιράζονται την τοποθεσία τους με τους φίλους τους. INSTAGRAM Το Instagram είναι μια δωρεάν εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης που δίνει την δυνατότητα επεξεργασίας και κοινοποίησης φωτογραφιών και βίντεο στο διαδίκτυο. Οι χρήστες μπορούν να μοιράζονται φωτογραφίες και βίντεο με τους ακολούθους τους (followers) ή με επιλεγμένη ομάδα φίλων, να σχολιάζουν και να δηλώνουν ότι μια δημοσίευση τους αρέσει. Χαρακτηριστικά εφαρμογής: Η εφαρμογή Instagram τρέχει σε ένα smartphone με σύστημα Android.Ο χρήστης μπορεί να τραβήξει μια φωτογραφία μέσω της εφαρμογής ή να χρησιμοποιήσει κάποια που έχει ήδη αποθηκευμένη στο τηλέφωνό του. Πριν την κοινοποιήσει μπορεί να εφαρμόσει εφέ και φίλτρα, να επισημάνει άλλους χρήστες στις δημοσιεύσεις του (tag), να προσθέσει περιγραφή και τοποθεσία και να την κοινοποιήσει κατευθείαν στο Facebook, στο Twitter, στο Flickr, στο Tumblr και στο Foursquare. Οι φωτογραφίες έχουν τετράγωνο σχήμα, παρόμοιο με το καρέ των φωτογραφικών μηχανών Kodak Instamatic και Polaroid. Οι χρήστες μπορούν να τις επεξεργαστούν και να διαμορφώσουν το τελικό αποτέλεσμα μέσω ειδικά σχεδιασμένων φίλτρων και ειδικών εργαλείων επεξεργασίας. H δυνατότητα εγγραφής και ο διαμοιρασμού βίντεο 26

ενσωματώθηκε στο Instagram τον Ιούνιο του 2013 Η μέγιστη διάρκεια του βίντεο είναι το ένα λεπτό με ελάχιστο χρόνο τα τρία δευτερόλεπτα. Υπάρχουν βασικοί όροι χρήσης που απαιτείται να τηρούν οι χρήστες του Instagram, όπως το ότι οφείλουν να είναι τουλάχιστον 13 ετών, ή το ότι υπάρχουν περιορισμοί στο ανέβασμα βίαιων, γυμνών, μερικώς γυμνών ή με σεξουαλικό υπονοούμενο φωτογραφιών, ενώ παράλληλα αναλαμβάνουν και την ευθύνη για τον λογαριασμό και την δραστηριότητα που προέρχεται από αυτόν.

MY STORΥ how to build characters using social media

Η ΕΡΕΥΝΑ Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν δώσει καινούργια εργαλεία για την έρευνα των χαρακτήρων. Για την έρευνά μου χρησιμοποίησα προφίλ αναφορές. Ο ψηφιακός κόσμος σου δίνει πρόσβαση στα προφίλ πολλών διαφορετικών χαρακτήρων από όλες τις ηλικίες, τις κοινωνικές τάξεις και από πολλά διαφορετικά lifestyle. Έτσι, αρχικά βρήκα ένα ή δύο προφίλ αναφοράς για τον κάθε χαρακτήρα. Παρακολούθησα αυτά τα προφίλ καθημερινά και παρατήρησα τόσο το περιεχόμενο όσο και τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούν το μέσο, και βρήκα πράγματα με τα οποία συνδέονται οι χαρακτήρες μου με τους ανθρώπους αυτούς. Επιπλέον, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σου προσφέρουν όχι μόνο την δυνατότητα να έχεις μια αρκετά καθαρή εικόνα για την ζωή διαφορετικών ανθρώπων αλλά και την δυνατότητα να επικοινωνήσεις μαζί τους. Χρησιμοποίησα αυτή την δυνατότητα είτε στέλνοντας μικρές ερωτήσεις είτε ακόμα συναντώντας τους στον πραγματικό κόσμο. Επίσης, τα hashtags είναι ένας πολύ σημαντικό εργαλείο για την έρευνα. Σου δίνει πρόσβαση σε πολλούς διαφορετικούς λογαριασμούς αλλά και σε διαφορετικές εκδοχές μιας έννοιας ή ενός συμβάντος. Κάποια από τα προφίλ αναφοράς προήλθαν από έρευνα με hashtags. Όταν ξεκίνησα να γράφω τα προφίλ των χαρακτήρων αναρωτήθηκα διάφορα ‘βασικά’ πράγματα για αυτούς. Και, παρόμοια με τον τρόπο που προτείνει η Senger, έπρεπε να κάνω την αντίστοιχη έρευνα. Όμως ταυτόχρονα μπορούσα να ρωτήσω για τους χαρακτήρες τις ερωτήσεις που θέλω, τις ερωτήσεις που έχουν νόημα για τον εκάστοτε χαρακτήρα, που μπορεί να είναι λιγότερο σημαντικές από το τί επάγγελμα κάνουν αλλά να έχουν νόημα για την κατανόηση του εαυτού τους. Μπορεί να αναρωτήθηκα για παράδειγμα αν αργεί στα ραντεβού της ή πώς είναι τα μαλλιά της, αν καπνίζει ή πόσο συχνά είναι μελαγχολική. Με λίγα λόγια η έρευνα που προσπάθησα παράλληλα να κάνω είναι η εξερεύνηση στην ερώτηση ‘Τι είναι σημαντικό;’ για τον καθένα και την καθεμία. 29

Το καθημερινό

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ

‘If I gather all these facts taken from what was my everyday life as a child, I see forming bit by bit an image of what, for me, is the sacred. Something prestigious, like the paternal attributes or the great hall of rocks. Something unusual, like the jockey’s ceremonial raiment, or certain words with an exotic resonance. Something dangerous, like the coals glowing red or the bush-country bristling with prowlers. Something ambiguous, like the coughing fits that tear one to pieces but transform one into a tragic hero. Something forbidden, like the parlor where adults perform their rituals. Something secret like the consultations surrounded by bathroom stink. Something breathtaking, like the leap of galloping horses or language’s false-bottomed boxes. Something that, all in all, I scarcely conceive of except as marked by the supernatural in one way or another. If one of the most ‘sacred’ ’ aims that man can set for himself is to acquire as exact and intense an understanding of himself as possible, it seems desirable that each one, scratinizing his memories with the greatest possible honesty, examine whether he can discover there some sign permitting him to discern the color for him of the very notion of sacred.’19

Για να εμβαθύνω και να χτίσω σε βάθος τους χαρακτήρες μου, θεωρώ πολύ σημαντικό να αποκτήσω καθαρή ιδέα για την καθημερινότητά τους. Όταν οι πρώτες φωτογραφικές και οι πρώτες βιντεοκάμερες ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται μαζικά, το φιλμ και η εμφάνιση του ήταν ακριβά. Έτσι οι άνθρωποι ήταν επιλεκτικοί στο τι φωτογραφίες θα βγάζουν. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η φωτογραφία στο σπίτι γενικά επικεντρωνόταν γύρω από ορισμένα τελετουργικά, όπως περιγράφει ο Pierre Bourdieu στο βιβλίο του για την ερασιτεχνική φωτογραφία (Bourdieu 1990). Βγάζαμε φωτογραφίες σε γενέθλια και γάμους και ευτυχισμένες οικογενειακές στιγμές στην ηλιόλουστη παραλία, αλλά όχι την μπουγάδα μας ή όταν πηγαίναμε τα παιδιά στο σχολείο. Δεν τραβάγαμε συχνά φωτογραφίες των εαυτών μας. ___ Αυτό έχει αλλάξει ραγδαία τα τελευταία χρόνια με την εμφάνιση των smartphone με ενσωματωμένη κάμερα. Τώρα οι περισσότερες δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι άμεσα συνδεδεμένες με την καθημερινή μας ζωή. Οι άνθρωποι ανεβάζουν πολύ συχνά τι μαγειρεύουν ή τι τρώνε, το κατοικίδιο τους, το σπίτι τους. Leiris, M, The sacred in everyday life, Minesota, University of Minesota Press, 1988.

Η καθημερινότητα των χαρακτήρων ήταν το πρώτο πράγμα με το οποίο ήρθα αντιμέτωπη όταν ξεκίνησα να γράφω το προφίλ τους. Παίρνοντας αποφάσεις για την καθημερινότητα των χαρακτήρων, σταδιακά ανακάλυψα πολλά για την φυσιολογία, την κοινωνιολογία την ψυχολογία τους, αλλά και για το πλαίσιο μέσα στο οποίο ζουν. To σπίτι

«Συνήθως πλάθουμε μια εικόνα της προσωπικότητας κάποιου από το διαμέρισμα που κατοικεί και τη συνοικία στην οποία διαμένει. Έτσι κι εγώ έκανα το ίδιο με τα Ζώα του Ζωολογικού Κήπου. Από τις στρουθοκαμήλους που σχημάτιζαν έναν φράκτη με φόντο σφίγγες και πυραμίδες, μέχρι τον ιπποπόταμο που διέτριβε στην παγόδα του σαν μάγος που θαρρείς ότι σε λίγο θα συγχωνευτεί σωματικά με τον δαίμονα τον οποίο υπηρετεί, δεν υπήρχε ζώο που να μην το αγαπώ ή που καθόλου να μην φοβάμαι την κατοικία του.» 20

Η κατοικία, ο προσωπικός χώρος, είναι μια πτυχή της καθημερινότητας άρρηκτα συνδεδεμένη με τον εαυτό. Στην διαδικασία εξερεύνησης των χαρακτήρων, το χτίσιμο του φανταστικού σπιτιού γεννά νέες ερωτήσεις και αποκαλύπτει πολλά στοιχεία για την κατανόηση τους. Αρχικά φαίνονται η ταξική προέλευση και οι αποχρώσεις της, αλλά και πολλά στοιχεία ιδιοσυγκρασίας και αισθητικής. Το ασυνήθιστο- Οι γιορτές Παράλληλα με την καθημερινότητα, το οικείο περιβάλλον και τις συνήθειες του χαρακτήρα, έπρεπε να αποφασίσω και για τα ασυνήθιστα πράγματα που συμβαίνουν στην ζωή των χαρακτήρων. Μπορεί να είναι μια γιορτή ή ένας γάμος ή απλά οι διακοπές τους. Μπορεί να είναι κάτι που διέκοψε την καθημερινότητα ή τους έκανε εντύπωση ως ‘άλλο’, μια ‘κακή’ μέρα ανάμεσα στις ‘καλές’ ή το αντίθετο. Το ασυνήθιστο είναι αυτό που συμπληρώνει το καθημερινό. Οι γιορτές και οι διακοπές, οι τελετουργίες που μας βγάζουν από την καθημερινότητά μας για να μας εντάξουν πάλι σε αυτές είναι άμεσα συνδεδεμένες με την ταυτότητά μας. Και φυσικά αποκαλύπτουν πολλά για την τάξη, την κουλτούρα και την ιδιοσυγκρασία μας. Benjamin, W, Τα παιδικά χρόνια στο Βερολίνο το χίλια εννιακόσια (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου), Αθήνα: Άγρα, 2005. 20

Συμπληρωματικές δράσεις πλοκής Ένας ακόμα άξονας ο οποίος με βοήθησε να γράψω το Instagram των χαρακτήρων είναι η ιστορία της ταινίας. Χρησιμοποίησα την πλοκή για να βρω δράσεις που εξηγούν καλύτερα τους χαρακτήρες αλλά και δίνουν λεπτομέρειες στην πλοκή. Έτσι έχω την δυνατότητα να διανθίσω την πλοκή με περισσότερα στοιχεία- σκηνές που μπορεί μεν να είναι σημαντικές αλλά να μην χρειάζονται ή να μην υπάρχει ο χρόνος στην ταινία για αυτές. Παρελθόν- backstory Όταν γράφω το προφίλ ενός χαρακτήρα δεν γράφω μόνο το παρόν του. Μπορώ να γράψω σημαντικά πράγματα του παρελθόντος του στις πιο παλιές του δημοσιεύσεις. Ακόμα μπορώ να γράψω την σταδιακή του αλλαγή. Αυτό βέβαια είναι θέμα επιλογής. Είναι σίγουρα διασκεδαστικό και αναγκαίο να εξερευνάς το παρελθόν των χαρακτήρων αλλά ταυτόχρονα μπορεί να είναι πιο σημαντικό για την κατανόηση του χαρακτήρα να διαλέξεις να μην υπάρχει το παρελθόν του στον ψηφιακό του εαυτό από το να δείξεις πώς ήταν για παράδειγμα στην εφηβεία του. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να δείξεις το παρελθόν των χαρακτήρων και σε κάθε χαρακτήρα προέκυψαν διαφορετικές ερωτήσεις για το παρελθόν. Είναι πολύ σημαντικό να έχω μια καθαρή εικόνα για το παρελθόν του κάθε χαρακτήρα αλλά τί σημαίνει αυτό; Σε κάθε περίπτωση στέκεσαι σε σημεία διαφορετικά. Η Σειρά- η πλοκή Η σειρά των δημοσιεύσεων που φαίνονται σε ένα προφίλ είναι από το πιο πρόσφατο στο πιο παλιό. Αυτό είναι σίγουρο, και όταν γράφω οφείλω να το έχω στο μυαλό μου. Ωστόσο ένα προφίλ δεν μπορώ να προβλέψω με ποιο τρόπο το διαβάζουν οι άνθρωποι. Τις περισσότερες φορές κάνουν scroll down και ανοίγουν τις δημοσιεύσεις που τους κάνουν περισσότερο εντύπωση και εμπλέκονται με αυτούς. Με λίγα λόγια μπορεί η σειρά να είναι γραμμική αλλά η διαδρομή δεν είναι συνδεδεμένη. Η ιστορία μου είναι σπασμένη σε κομματάκια που όλα συνδέονται μεταξύ τους ταυτόχρονα. 32

Ο Τρόπος Αυτό που δίνει ‘ζωή’ στα προφίλ των χαρακτήρων, δεν είναι απλά το περιεχόμενο των φωτογραφιών που ανεβάζουν, αλλά και ο τρόπος που το κάνουν. Ο κάθε άνθρωπος χρησιμοποιεί διαφορετικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βγάζει διαφορετικές φωτογραφίες, χρησιμοποιεί hashtags ή βάζει συνέχεια φατσούλες. Ο τρόπος που χρησιμοποιούμε τα μέσα δίνει πολλά στοιχεία για τον χαρακτήρα. Κάποιος μπορεί να βγάζει πανομοιότυπες σέλφι με πολλά hashtags ή να ανεβάζει ανέκδοτα. Μπορεί να βγάζει φωτογραφίες με πολύ ζουμ ή με φίλτρα ή πολύ κουνημένα βίντεο. Όσο έγραφα τα προφίλ των χαρακτήρων προσπαθούσα να φανταστώ και με ποιο τρόπο χρησιμοποιούσαν το κινητό τους, πώς βγάζουν φωτογραφίες, πότε ανεβάζουν και γενικά την αισθητική του προφίλ τους, την αισθητική τους.

Το προσωπικό Τόσο με τον τρόπο και την αισθητική των χαρακτήρων, όσο και με το περιεχόμενο των δημοσιεύσεων τους, προσπαθώ να αποκαλύψω κομμάτια προσωπικά. Μπορεί οι δημοσιεύσεις πολλών ανθρώπων να είναι απρόσωπες και με αυτές να μην μπορείς να ξεχωρίσεις πολλές αποχρώσεις του χαρακτήρα αλλά να παίρνεις μόνο μια βασική εικόνα. Ανάμεσα σε δημοσιεύσεις που μπορεί να είναι συνηθισμένες προσπάθησα να εντάξω και σημεία που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο είναι πολύ προσωπικά. Μπορεί να είναι ένα ποίημα που έγραψε κάποιος ή μια στιγμή που νιώθει μόνος και λυπημένος. Στην πραγματική ζωή είναι φυσιολογικό- συνηθισμένο οι άνθρωποι να μην μοιράζονται τις πολύ προσωπικές τους στιγμές. Ωστόσο προσπαθώ να εντάξω μερικές πολύ προσωπικές στιγμές με τον τρόπο που ‘χωράει’ στο εκάστοτε προφίλ. Προσπαθώ να το κάνω με τρόπο ώστε το προφίλ να μην γίνεται σχηματικό, ούτε επεξηγηματικό. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι απλό γιατί κάποιοι χαρακτήρες εκτίθενται περισσότερο, αλλά ακόμα και στις περιπτώσεις των χαρακτήρων που έχουν μια λιγότερο προσωπική σχέση με τον ψηφιακό τους εαυτό, υπάρχει χώρος να εντάξω μικρά στοιχεία προσωπικά, στιγμές που θα ήθελαν να κρύψουν, στοιχεία που κάνουν τον χαρακτήρα μοναδικό και μας βοηθάνε να τον καταλάβουμε καλύτερα και να συσχετιστούμε. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ σημαντικό κομμάτι της διαδικασίας και μπορεί να μετατρέψει ένα ‘ενδεικτικό προφίλ’ σε ένα εργαλείο για να καταλάβουμε και να δημιουργήσουμε τρισδιάστατους χαρακτήρες.

Η ΜΟΡΦΗ ΤΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ- ΠΡΟΦΙΛ

ΜΕΡΟΣ Β Τα προφίλ

ΕΠΙΛΟΓΟΣ- ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΙΔΕΕΣ Η ανάπτυξη (κινηματογραφικών) χαρακτήρων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να φανεί χρήσιμη τόσο στην διαδικασία εμβάθυνσης των χαρακτήρων όσο και στην παρουσίαση των χαρακτήρων και της ταινίας στους θεατές. Διαδικασία εμβάθυνσης Το εργαλείο μου για την ανάπτυξη των χαρακτήρων ήταν το Instagram και ήταν ένα καλό εργαλείο.Δεν είναι μόνο ταιριαστό στην εποχή που ζούμε αλλά και στον τρόπο που με ενδιαφέρει να προσεγγίζω τους χαρακτήρες και την εξερεύνησή τους. Δηλαδή σαν πολύπλοκες δομές, σαν ανθρώπους που για να κατανοήσεις δεν αρκεί απλά να απαντήσεις σε μερικές ερωτήσεις, αλλά να προσπαθήσεις να καταλάβεις την ιστορία τους, την ιστορία που λένε για τον εαυτό τους, την αισθητική τους. Σου δίνει την ευκαιρία να αποφασίζεις με μοναδικούς όρους για τον κάθε χαρακτήρα το τί είναι σημαντικό και πως παρουσιάζεις ότι παρουσιάζουν τον εαυτό τους. Η ανάπτυξη των χαρακτήρων σαν transmedia αφήγηση Το στήσιμο του Instagram των χαρακτήρων έχει τα πλεονεκτήματα της transmedia αφήγησης. Δηλαδή η νέα αυτή υπόσταση των ηρώων της ταινίας δίνει περισσότερη ζωή τόσο στους χαρακτήρες όσο και στην ταινία. Αν παρομοιάσουμε τον χαρακτήρα με ένα παγόβουνο, όπως λέει η Senger, με το να φτιάχνεις ένα προφίλ για αυτόν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι σαν να δίνεις μια μάσκα στον θεατή και να μπορεί να βουτήξει για να εξερευνήσει λίγο περισσότερο τον χαρακτήρα. Όταν ανάμεσα στα my story των φίλων τους εμφανίζεται και μια ιστορία ενός χαρακτήρα, εντάσεις τον χαρακτήρα αλλά και την ταινία στην καθημερινότητα των θεατών. Αυτό θεωρώ πως είναι δημιουργικό για την αφήγηση αλλά ταυτόχρονα μπορεί να λειτουργήσει και σαν καλό εργαλείο marketing.

Για του ηθοποιούς Από την αρχή της διαδικασίας με ενδιέφερε να έρθω σε επαφή με τους ηθοποιούς και πιστεύω ότι μπορεί να γίνει μια διαδικασία πολύ δημιουργική και για αυτό το κομμάτι της ταινίας. Το προφίλ μπορεί να λειτουργήσει βοηθητικά για τους ηθοποιούς με διάφορους τρόπους. Σίγουρα με αυτό το έξτρα δεδομένο οι ηθοποιοί μπορούν να καταλάβουν καλύτερα τον χαρακτήρα. Και ταυτόχρονα αν θεωρήσουμε το προφίλ σαν κάποιου είδους moodboard για τον χαρακτήρα, τότε αυτό το moodboard μπορεί να ενταχτεί και στην μελέτη του ηθοποιού. Μπορεί δηλαδή ανά πάσα στιγμή να εξερευνά τον ρόλο, βγάζοντας για παράδειγμα φωτογραφία κάτι που θα έκανε εντύπωση στον ρόλο του/της. Ενώ ταυτόχρονα η διαδικασία γυρισμάτων για το Instagram του χαρακτήρα μπορεί να είναι εμβάθυνση και στην υποκριτική των ηθοποιών. Με τον ίδιο τρόπο που ο Mike Leigh βάζει τους χαρακτήρες να βγουν στο δρόμο και να αυτοσχεδιάσουν. Προβληματισμοί Ένας προβληματισμός προέκυψε στην προσπάθεια να φανταστώ και να γράψω το προφίλ χαρακτήρων που δεν ζουν στον σύγχρονο κόσμο. Η διαδικασία είναι σχεδόν η ίδια, ωστόσο το αποτέλεσμα μου φαίνεται πολύ δύσκολο να μην είναι σχηματικό. Τέλος, αναρωτιέμαι, θα μπορούσε ένα προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να σταθεί μόνο του σαν οπτικοακουστική αφήγηση, και αν ναι, με ποιούς τρόπους θα μπορούσε να συμβεί αυτό ;

-Baudrillard,J, Simulations, United States of America, Semiotext(e), Inc., 1983. -Benjamin, W, Τα παιδικά χρόνια στο Βερολίνο το χίλια εννιακόσια (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου),Αθήνα: Άγρα, 2005. -Bertetti, P (2014). International Journal of Communication: ‘’Towards a typology of transmedia characters’’. -Burgess, Jean, The SAGE Handbook of Social Media, London, SAGE Publications Ltd, 2018. -Egri, L, The art of dramatic writing, New York, Simon & Schuster, 2004. -Frosh, P (2015). International Journal of Communication: ‘’The Gestural Image: The Selfie, Photography Theory, and Kinesthetic Sociability’’. -Goffman, Ε. ‘’Η παρουσιαση του εαυτου στην καθημερινή ζωή΄΄ (μτφρ. Γκοφρά Μαρία), Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 2006. -Gürel, Emet & Tığlı, Öykü (2014). Journal of Media Critiques: ‘’New World Created by Social Media: Transmedia Storytelling’’. - Koosel, Stacey, Digital Identity Narratives, Sacramento, Litwin Books, 2014. -Lasén, Amparo & Gómez-Cruz, E (2009). Knowledge and Policy: ‘’Digital Photography and Picture Sharing: Redefining the Public/Private Divide’’.

-Leiris, M, The sacred in everyday life, Minesota, University of Minesota Press, 1988. -Lejeune, P, On Diary, United States of America, University of Hawaii Press, 2009. -McAdams, D (2001). “The psychology of life stories”. Review of General Psychology. -Nox, P & Pinch, S, “Κοινωνική γεωγραφία των πόλεων’’(μτφρ. Αλεξανδρή Γωγώ), Αθήνα: Σαββάλας, 2009. -Senger, Linda, Creating Unforgettable Characters: A Practical Guide to Character Development in Films, TV Series, Advertisements, Novels & Short Stories, New York ,Holt Paperbacks, 1990. -Stanislavsky, K, Πλάθοντας έναν ρόλο, (Νίκας Άγγελος), Αθήνα, Γκόνη, 2006. - Tokum, Ebru (2015) . Realism in M ike Lei g h’s F i l ms . - Tur kl e , She rr y, The Second Self : C omputers a nd the Huma n Sp i r i t, Ca m b ri dge, T he M IT Press; Twent i eth A nni vers a r y edit i o n , 2005. - W i ttkowe r, D (2 014) . First M onday : ‘’Facebo o k a nd dra ma ut he nti c i de nti ty: A post-Goff manian theo r y o f i denti ty perfo rm a nc e o n SNS’ ’