Stalini Savunmak by devrim kütüphanesi

Stalin'i Savunmak

Kaynak:

http://okul.gencliginsesi.net

çindekiler 1

Stalin Kimdir?

Ekim Devriminin Önderlerinden: Stalin

Stalin'in Tarihi Rolü

kinci Ekim Devrimi nin Önderi: Stalin

Y § n Hareketinin Önderi: Stalin

Fa³izme Kar³ Zaferin Önderi: Stalin

Stalin Diktatör müydü?

Moskova Duru³malar

Stalin'in Putla³t r lmas

10 Stalin'i Savunmak

11 Stalinist Tav r

12 Sonuç

Geçti§imiz ay komünist önder Stalin'in ölüm y ldönümüydü. (5 Mart 1953). Stalin'e yönelik ideolojik ve politik sald r lar n pervas zca yükseldi§i günümüzde sosyalizmi ve Stalin'i savunmak daha bir önem kazanm ³t r. nsanl § n tüm de§erlerini karalayan, çarp tan ve inkâr eden burjuvazinin, Yeni Dünya Düzeni slogan yla ba³latt § kampanyan n üzerinden onbe³ y ldan fazla zaman geçti. Emperyalist burjuvazi Yeni Dünya Düzeni ile insanc l, sava³lar n olmad § , refah n tüm dünyaya yay ld § bir kapitalizm vaat etti. Küreselle³me tüm insanl § kurtaracakt . Öyle olmad . Öyle olamayaca§ n ya³am gösterdi. Yoksulluk, sava³lar, açl k, çevresel felaketler yok olmak bir yana tüm dünyaya egemen oldu. Sovyetler Birli§i'nin da§ lmas , aç k biçimleriyle kapitalizme geçi³i emperyalist burjuvaziyi zafer ç §l klar na bo§du. Eee, kolay de§ildi; önemliydi. Kapitalizm sosyalizm üstünde zafer kazanm ³t . Sosyalizm geli³meye kapal , bürokratik bir sistem oldu§unu göstermi³ti. Sosyalizmin idealleri ise gerçekle³mesi olanaks z iyi dileklerden öte bir ³ey de§ildi. Baz `iyi dilekler'i de kapitalizm hayata geçirecekti. SSCB'nin da§ l ³ sosyalizmin büyük bir yenilgisi olarak ilan edildi. Bu yenilgi 1960'l y llardan itibaren ba³layan ideolojik bulan m iyice derinle³tirdi. Bunal m 1960'lardan ba³l yordu. SSCB Kru³çev'le birlikte yeni bir döneme girmi³, kapitalist restorasyon süreci ba³lam ³t . Kapitalizmin restorasyonuna yönelik reformlar komünizme geçi³ olarak isimlendiriliyordu. Çin demokratik devriminden sonra yüz y l boyunca kapitalizm geli³meli denirken birden burjuvazinin varl § n korudu§u bir `sosyalizme' geçildi. Küba, Vietnam ve baz sömürge ülkeler üretim araçlar üzerindeki özel mülkiyeti kald rmadan, proletarya diktatörlü§ünü kurmadan `sosyalizme' geçmi³ti bile. Trockistlerse sosyalizmin hiçbir zaman ya³anmad § n söylüyorlard . Resmi komünist partiler dahil olmak üzere devrimci hareket içerisinde sosyalizm konusunda farkl tan mlamalar ve anlay ³lar ortaya ç km ³t . ³in kötüsü bu anlay ³lar n hiçbirisi bilimsel sosyalizmle uyu³muyordu. Bu karma³a, yaln zca sosyalizm konusunda de§il felsefe, ekonomi, tarih vb. tüm toplumsal bilimleri içine çeken bir ideolojik bunal ma yol aç yordu. Enver Hoca önderli§inde AEP, kapitalist ve modern revizyonistlere kar³ Marksizm-Leninizm ve sosyalizmin savunulmas nda, geli³tirilmesinde büyük bir mücadele verdi. Ancak bu devrimci hareket içerisinde köklü bir kopu³ ve egemen bir görü³ haline gelmedi. Çünkü realite sosyalizmin zaferini de§il

geçici de olsa bir yenilgiyi i³aret ediyordu. Yenilgi, geçici yol arkada³lar ve ayd nlar üzerinde etkisini gösteriyordu. Emperyalist propaganda bu kesimler üzerinde etkisini h zla gösterdi. Sosyalizm yenildi§ine göre yeni bir sosyalizm tan m yap lmal yd . Bu sosyalizm, özgürlükçü, anti-bürokratik, çevreci, kad nc vb. bir sosyalizm olmal yd . Geli³ime kapal yd . Piyasa ekonomisi kar³ s nda ald § yenilgiden ancak piyasa ekonomisinin nimetlerini kullanarak kurtulabilirdi. Piyasa ekonomisi üzerinde kurulacak bir sosyalizm, bürokratla³may , durgunla³may engelleyecek, demokratik bir sosyalizm in³a edilebilecekti. Sosyalizmin yeni tan mlar na göre eski sosyalizm yanl ³t . Belki sosyalizm bile de§ildi. Sosyalizm olsa da çok büyük hatalar, yanl ³lar ve sapmalar içeren bir sosyalizmdi. Geçmi³ ele³tiri süzgecinden geçirilmeli hatta inkar edilmeliydi. Sosyalizm inkar edilecekse, sosyalizmin in³as n n önderi, yol göstericisi, büyük ba³ar lar n n alt ndaki imza olan Stalin'e gereken ceza verilmeliydi. Bürokratl § ndan diktatörlü§üne, katilli§inden kibirlili§ine kadar birçok suçlama ile Stalin'i etiketlemek gerekiyordu. Kru³çev'le ba³layan bu çaba, Gorboçav'la h zlanm ³, Yeni Dünya Düzeni sosyalistleriyle de doruk noktas na varm ³t r. Ekim Devriminin önderi Lenin'i inkar etmek zordur. Bu yüzden sald r lar öncelikle ikinci isim olan Stalin'e yöneldi. Ancak Stalin'i inkar etmek, ister istemez Lenin'e de birkaç söz söylemeyi zorunlu k lar. Bu yüzden Lenin'e yönelik ele³tiriler de gelmeye ba³lad . Ama inkar noktas na varmad . Stalin kötüydü, Lenin de hatal ... Stalin sosyalizmin tarihinden ç kar lmal , güler yüzlü bir sosyalizm kurulmal yd .

Stalin Kimdir?

Vissaryon Cuga³vili (Stalin), günde 10-12 saat bo§az toklu§una çal ³an kundura i³çisi bir baba ve tutucu bir H ristiyan annenin dördüncü çocu§u olarak 21 Aral k 1879 günü Gürcü kenti Gori'de dünyaya geldi. Yoksul bir ailenin çocu§uydu. Annesinin gerçekle³ebilece§ini dü³ündü§ü tek dile§i o§lunun bir rahip olmas yd . Bu yüzden annesi onu bir kilisenin gündüz okuluna yazd rd . Daha din okulundayken Darwin'in `Türlerin Kökeni' ve ` nsan n Türeyi³i' adl eserlerini okumu³tu. Henüz ondört ya³ na bile gelmemi³ti. Her türlü kar³ t dü³üncenin suç oldu§u Çarl k Rusya's nda bu kitaplar bulmu³ olmas , Stalin'in yeni bir dünya ile tan ³maya ba³lad § n gösteriyordu. Ondört ya³ nda okulu bitirmi³ ve Ti is lahiyat Okuluna girmi³ti. Burada iken Cuga³-

vili Sosyal-Demokrat çevrelerle tan ³t ve onlara kat ld . 27 May s 1899 tarihinde okul içi ve d ³ ndaki faaliyetleri nedeniyle okuldan at ld . At ld § nda Rusya Sosyal-Demokrat ³çi Partisinin Ti is örgütünün kurucu üyesiydi. Çuga³vili art k profesyonel bir devrimciydi. Sömürüyü, e³itsizli§i görüyor; mevcut durumu kabul etmiyor ve buna uygun ³ekilde hareket ediyordu. Rahat bir hayat n getirdi§i `güzellikleri' reddetmi³; devrimin ihtiyaçlar için gizli yerlerde ya³amak, illegal faaliyet yürütmek, takma adlar kullanmak ve her an tetikte olmak zorunda kalm ³t . 1900 y l n n Ti is'te düzenlenen 1 May s mitinginde i³çi y § nlar önünde ilk konu³mas n yapt . 22 Nisan 1901'de illegal olarak örgütlenen iki bin ki³ilik gösteriye önderlik etti. Gösteri Rus polisinin sald r s na u§rad . 1901 Eylül'ünde Stalin'in önderli§inde ilk Gürcü Sosyal-Demokrat gazetesi Brdzola (`Mücadele') kuruldu. Kas m ay nda Kafkaslar yöresindeki Sosyal Demokratlar n ilk yönetici komitesine seçildi. Örgütlenmedeki ba³ar lar ndan dolay i³çi merkezi olan Batum'da da görevlendirildi. Batum'da k sa bir süre içinde grev komiteleri kuruldu ve grevler ba³lad . Rus polisi gösterilere sald rd ve 7 Mart 1902'den itibaren y § nsal tutuklamalara giri³ti. Göstericilerden üçyüzü tutukland . Tutuklamalar n protestosunda on be³ i³çi öldü, elli dört i³çi yaraland . Stalin 5 Nisan 1902'de tutukland . Devrimci hareketin yükseli³inin verdi§i co³kuyla Stalin 4 Ocak 1904'te hapishaneden kaçt . 1905 devrimine aktif olarak kat ld . Kafkasya Federasyonunun Bol³evik Konferans n yönetti. Kafkaslarda kurulan ve en uzun süre ayakta kalan Sovyetlere önderlik etti. 1905 Aral k' nda Bol³eviklerin Tüm-Rusya konferans na kat ld § nda Lenin'le ilk kez orada tan ³t . 3 y l boyunca devam ettirdi§i devrimci çal ³mas 1908'de tutuklanmas yla kesintiye u§rad . Bir y l sonra sürgünden tekrar kaçt . 1912 y l nda ayn senaryo bir daha gerçekle³ti. Pravda'n n örgütlenmesine kat ld . Men³eviklere kar³ Lenin'in görü³lerini s k s k ya savundu. Rus devrimci hareketinin yükseldi§i y llarda tekrar tutukland ve 1917 ubat devrimine kadar sürgünde kald . Bu s rada 1912 y l nda toplanan Bol³evik Konferans nda Merkez Komitesine seçildi. Sürgünde ulusal sorun üzerine yazd § makaleler ulusal sorunun Marksist çözümlenmesine büyük katk lar sunuyordu. Ulusal sorun ilk kez bu kadar net ve bilimsel olarak ortaya konuluyordu. Lenin, ulusal sorun üzerine yazd § yaz larda, Stalin'in makalesini kaynak olarak gösteriyor; onu `harika Gürcü' olarak niteliyordu. Stalin'in di§er Bol³evik önderlerden farkl ve önemli bir yönü vard r. Bol³evik önderlerin bir k sm yurtd ³ nda bulunup, Rus devrimci hareketinde

oportünist ak mlarla mücadele ve uluslararas proletarya ile ba§lant sa§lama görevini üslenmi³ken, Stalin bir o kadar önemli ancak çok daha a§ r bir sorumlulukla görevlendirilmi³ti. Bol³evizmin ilkelerini profesyonel parti çal ³mas nda hayata geçirmek, sosyalizm kri ile i³çi s n f n n bulu³mas n sa§lamak. Bunu her türlü demokratik örgütlenme ve hareketin yasakland § Çarl k Rusya's nda illegal faaliyet içerisinde, her an ölümle burun buruna gerçekle³tirmek... Stalin bu yönüyle di§er parti önderlerinden farkl olarak ileri düzeyde bir örgütçüydü. Stalin gibi parti önderleri olmadan ne Bol³evizm'in ilkeleri hayata geçirilebilirdi ne de sosyalist devrim zafer kazanabilirdi. Teorinin ya³ama uygulanmas ve ya³am üzerinden geli³tirilmesi söz konusu olmadan anlam yoktur.

Ekim Devriminin Önderlerinden: Stalin

1917 ubat devrimiyle Stalin Petrograd'a dönmü³ Pravda'n n yönetimini ele alm ³t r. Devrimden sonra Bol³evik Parti Merkez Komitesi Üyesi olarak en ileri düzeyde sorumluluk alm ³ ve Lenin'in yoklu§unda Bol³eviklerin tart ³mas z önderi olmu³tur. Bol³eviklerde kafa kar ³ kl § yaratan ve k sa süreli bir bunal ma yol açan demokratik devrimin sonuna kadar götürülmesi meselesinde di§er tüm Bol³evikler gibi k sa süreli bir bocalama dönemi geçirmi³tir. Ancak Lenin'in geli³i ve Nisan tezleriyle görevin sosyalist devrim oldu§unu belirtmesinden sonra derhal Lenin'in sa ar nda yer alm ³, partinin yeni stratejiye uyumunda önemli bir rol üstlenmi³tir. Stalin ubat devriminden sonra partide Lenin ve Sverdlov'la birlikte ili bir yürütme organ olu³turmu³tu. Stalin partinin örgütsel meselelerinde yo§unla³ yor, konferanslar örgütlüyor, partiyi devrimin görevleri konusunda haz rl yordu. Karnilov ayaklanmas ve Lenin'in illegaliteye geçi³iyle birlikte Stalin'in parti örgütü içinde görevi iki kat daha artt . Hem Lenin'le ili³kiyi sa§l yor, onun direkti erini partiye iletiyor; hem de gergin, her an patlamaya haz r bir atmosferde oportünist e§ilimlere kar³ mücadele ederek partiyi Ekim'e haz rl yordu. Ekim öncesi Men³evikler ve Sosyalist Devrimcilerin örgütledi§i Demokratik Kurultay tart ³malar nda partiyi ikna ediyor, Kamanev ve Zinoviev'in ayaklanmay burjuva gazetelere ispiyon etmesi ve ayaklanmadan vazgeçme ça§r lar kar³ s nda partinin dimdik yolunda devam etmesine önderlik ediyordu. Ayaklanman n Sovyet kongresinden sonras na ertelenmesini öneren Trocki'nin yasalc önerisine kar³ Lenin'le birlikte mücadele ediyordu. Çarl k bask s na, Merkez Komitedeki sapma ve yalpalamalara kar³ Stalin,

Lenin'in önderli§inde çelik bir disiplin sa§lanmas nda en önemli rolü oynam ³t r demek yanl ³ olmaz. E§er böyle bir disiplin, oportünist e§ilimlere kar³ sert bir kar³ koyu³ sa§lanmasayd Bol³evik parti üzerine dü³en tarihsel görevi yerine getiremezdi. Bu yönüyle Ekim devrimi Lenin'in imzas n ta³ yor; onun önderli§inde gerçekle³iyorsa imzan n kalemi de Stalin'dir. Ekim 1917'den sonra Sverdlov'un ölümüyle birlikte Ekim Devriminin ilkelerinin hayata geçirilmesinde Lenin ve Stalin ba³ çekiyordu. Stalin Milliyetler Halk Komiserli§i (Bakanl k) ba³kanl § na getirilmi³ti. Almanlarla yap lan Brest-Litovsk anla³mas s ras nda parti bölünme noktas na geldi§inde Lenin-Stalin grubu, devrimci sava³ ç §l klar yla Men³evik görü³leri savunan Buharin'in sol komünistler grubunu ve onunla ittifak yapan `ne sava³ ne bar ³'ç Trocki'nin grubunu yenilgiye u§ratt . Trocki Almanlarla yap lan görü³melere kat lan heyetin ba³kanl § ndan al nd . Trocki'nin tutumu Sovyet Rusya's na büyük kay plara yol açt ysa da zaman nda bir müdahaleyle bar ³ anla³mas imzaland . Ekim devrimi taraf ndan yenilgiye u§rat lan burjuvazi ve toprak sahipleri elbette hemen teslim olmad . Olu³turduklar beyaz ordular ile Sovyet iktidar na kar³ sava³ açt lar. ç sava³ yakla³ k 3 y l sürüyor. ç sava³ s ras nda birçok Bol³evik önder görev al yor, ordular yönetiyordu. Stalin cepheden cepheye dola³arak zaferi tüm Sovyet Rusya's na yay yordu. Yaln zca Stalin de§il birçok Bol³evik önder, veya Bol³eviklerle birlikte hareket eden eski generaller büyük kahramanl k örnekleri gösteriyorlard . Burada efsanele³tirilen bir yanl ³ düzeltmek gerekir. Bu Trocki üzerine kopar lan K z l Ordu ve ç sava³ efsanesidir. Evet, Trocki de di§er Bol³evik önderler gibi ba³ar l bir ³ekilde sava³m ³, K z l Ordu'nun kurulu³unda önemli roller üslenmi³tir. Ancak ifade edildi§i gibi Trocki K z l Ordu'nun tek önderi, ç Sava³ n esinleyici kahraman falan de§ildir. Di§er Bol³evik önderler gibi o da yaln zca partinin verdi§i görev ve kararlar do§rultusunda hareket etmi³tir. Kararlara uymay kabul etmedi§i, orduyu macera ve yenilgiye sürükledi§i de olmu³tur. ç sava³ sonras nda, dört y ll k Birinci Dünya Sava³ 'n da katarsak toplam yedi senedir sava³an, fabrikalar , yollar , köprü ve binalar y k lm ³, k rlar , tarlalar yok edilmi³ veya sava³tan dolay ekilememi³ bir Rusya elde kalm ³t . Ekonomi tam bir vahamet içindeydi. Aileler parçalanm ³, milyonlarca insan sava³ta can vermi³ti. Sava³ büyük k tl k ve bula³ c hastal klar beraberinde getirmi³ti. Ülkenin ekonomide, siyasal ve sosyal hayatta yeniden bir in³aya ihtiyac vard . Bunun için ne d ³ krediler, ne de büyük bir iç birikim vard . Ülkedeki belli ba³l sanayi kurulu³lar toplumsalla³t r lm ³t ; ancak bu halk n ihtiyaçla-

r n kar³ layacak düzeyden çok uzakt . Yeni sanayi tesisleri, ekilebilir tar msal alanlar gerekliydi. Yani büyük kaynaklar gerekliydi. Yoksa Sovyet iktidar kaç n lmaz bir çökü³le kar³ la³acakt . Kaynak s k nt s n a³mak ve ülkenin yok olan ekonomisini geli³tirmek için Lenin, kontrol alt nda tutulacak bir serbest ekonominin geli³tirilmesi, böylece yeni sanayi kurulu³lar n n kurulmas ve köylülerin üretimini artt rmas anlam na gelen Yeni Ekonomik Politika'y (NEP) ilan etti. Sava³ zaman nda köylülerin ürünlerinin bir k sm na el koymaya dayanan, her ³eyi cephedeki sava³ m n ba³ar s na ba§layan Sava³ Komünizmi politikas son bulmu³tu. Art k geçici de olsa bar ³ dönemiydi. Görev cephede de§il as l olarak sanayi, tar m ve kültürel hayatta sosyalizmin in³as yd . NEP politikas sosyalist in³ada büyük ad mlar atmak üzere geçici bir geri çekilme anlam na geliyordu. Belli ba³l kurumlar halk n mülkiyetinde iken baz i³letmeler ve topraklar üzerindeki burjuva mülkiyet devam ediyordu. Sava³ komünizmi politikas köylünün üretme iste§ini dü³ürmü³, k tl klara yol açm ³t . Tar msal üretimi artt rmak ya³amsal bir önem ta³ yordu. Köylüyü üretime yöneltmek, ancak ekonomik bir enkaz halindeki Sovyet Rusya's ko³ullar nda üretime yöneltmek gerekiyordu. Bu nedenle kapitalist ekonominin varl § na bir süre daha kontrol alt nda tutularak izin verilmeliydi. Partinin bu geçici geri çekili³ini anlamayan, kapitalizme dönüldü§ünü iddia eden gruplar ortaya ç kt . Bunlar ülke ekonomisinin içinde bulundu§u durumu görmüyor, mücadele içinde geçici geri çekilmeleri inkar ediyordu. `Sol' sloganlarla Sovyet iktidar n çökü³e götürecek politikalar savunuyorlard . Lenin ve Stalin bu grup ve ak mlarla ³iddetli bir mücadele içerisine girdi. 1921 y l nda parti içinde büyük tart ³malara yol açan sendikalar meselesi de NEP tart ³malar n n bir parças yd . Sava³ komünizmi döneminde uygulanan sendikalar n atamalar ve askeri yöntemlerle yönetilmesi politikas na son verilmeli, yönetimler seçimle i³ba³ na gelmeli ve bar ³ ko³ullar na uygun olarak demokratik yöntemlerle yönetilmeliydi. Buharin ve Trocki grubu buna ³iddetle kar³ ç kt lar, sendikalar n yönetimlerinin do§rudan atamalar ve sendikalar n Sava³ komünizmi yöntemleriyle yönetilmesini savundular. Bol³evik Parti Brest-Litovsk tart ³mas ndan sonra ikinci büyük tart ³ma ve bölünme tehlikesiyle kar³ kar³ ya kald . Lenin ve Stalin, bu oportünist sapmaya kar³ birlikte mücadele etti ve partinin ço§unlu§unu Bol³evik çizgiye kazand . Lenin'in ölümünden önce ya³anan Brest-Litovsk, NEP ve sendikalar tart ³mas iki farkl bak ³ aç s n n ürünüydü. Bol³evik parti içindeki muhalif gruplar Rusya'da sosyalizmin in³as perspekti ne sahip de§illerdi. Avrupa ül-

kelerinden gelecek bir devrim veya kapitalist ülkelerle yap lacak bir `devrimci sava³' sonras nda sosyalizmin Avrupa'ya yay laca§ n ve Rusya'y kurtaraca§ n dü³ünüyorlard . Onlara göre (geçici olsa da) bar ³ ko³ullar nda sosyalist in³a de§il sava³ ko³ullar n n muhafaza edildi§i geçici bir toparlanma dönemi ya³anmaktayd . Sosyalist in³a perspekti olmay nca sava³ ko³ullar na uyum sa§layan politikalar üretilmeliydi: Brest-Litovsk anla³mas kabul edilmemeli, sava³ komünizminden vazgeçilip NEP'e geçilmemeli, sendikalar askeri yöntemlerle yönetilmeye devam edilmeliydi. Lenin bu perspektife kar³ ç kt . ç sava³ta askeri bir zafer kazan lm ³t . S ra sosyalizmin in³as ndayd . Bu nedenle sava³ yöntemleri de§il geçici bar ³ döneminde (K z l Ordu'yu güçlendirmeyi ihmal etmeden) sosyalist in³a yöntemleri hayata geçirilmeliydi. Lenin'in perspekti Rusya'da sosyalizmin in³as yd .

Stalin'in Tarihi Rolü

1924 Oca§ nda Lenin öldü. imdiye kadar ortaya ç kan birçok tart ³mada Lenin'in otoritesi sayesinde parti bölünme noktas na gelmemi³ti. Bu tart ³malar çok farkl perspekti erin ifadesi olmas na ra§men, Lenin sosyalizmin in³as prati§inin bu ayr l klar bir süre sonra ortadan kald raca§ n dü³ünüyordu. Ama yine de parti içinde farkl gruplara izin verilemezdi. Bol³evik partinin tek bir merkezi olmal , demokratik merkeziyetçi bir i³leyi³e sahip olmal yd . Lenin 1921 y l nda verdi§i önergelerle parti içi gruplar , hizipleri yasaklayan karar onaylatt . Lenin öldükten sonra muhalif gruplar n tezlerini aç ktan savunmalar n engelleyen ve her tart ³mada partinin ço§unlu§unu kazanan, herkesin kabul etti§i otorite kalkm ³t . Parti içi muhalif gruplar, daha sert, daha keskin bir ³ekilde ortaya ç kmaya ba³lad lar. Lenin'in mücadele etti§i, te³hir etti§i eski anlay ³lar n de§i³tirmeden... Stalin, Lenin ölmeden önce SBKP'nin Genel Sekreterli§i'ne seçilmi³ti. Stalin Lenin'in srarla savundu§u sosyalizmi in³a perspekti ne s k y s k ya ba§l yd . Kamanev-Zinoviev ve Trocki'nin gruplar ise sosyalizmin in³a edilemeyece§ini, bunun gerçekçi olmayan ve bu nedenle gerici bir çaba oldu§unu söylüyorlard . deolojik perspekti erdeki temel farkl l k pratik ve politik her sorunda kar³ t görü³lerin savunulmas na neden olmu³tu. Muhalefet daha Lenin zaman nda kar³ ç kt § NEP'e yönelik sald r s n artt rm ³t . NEP'in kapitalizme geri dönü³ yolu oldu§unu, köylülü§e de§il

yaln zca zengin köylülü§e hizmet etti§ini, Sovyet iktidar n n giderek s n f niteli§ini kaybetti§ini söylüyordu. Oysa ülke ekonomisi henüz toparlanmam ³t . Lenin'in i³aret etti§i çizgide NEP dönemi devam ediyordu. NEP'ten vazgeçilmesi köylülü§ün Sovyet iktidar na kar³ yönelmesi, k tl § n yeniden ba³ göstermesi demekti. Güç toparlama dönemi devam ediyordu. Bu dönemde köylülük kazan lmal yd . Muhalefet politik önermelerini mant ksal sonucuna vard rm ³t . Rusya'da sosyalizm in³a edilemezdi. Partiyi bu kre kazanmak istiyordu. Tek çare Avrupa devrimiydi. Avrupa devrimine askeri yard m yap lmal yd . Dünya kapitalizmine derhal veya en k sa sürede sava³ aç lmal yd . Bu süre içerisinde proletarya diktatörlü§ü rejimi muhafaza edilmeliydi. Ancak sosyalizmin in³as imkans zd . Bu kir partinin ve parti önderli§inde Sovyet proletaryas ve köylülü§ünün büyük bir seferberli§ini gerektiren sosyalist in³a perspekti ve prati§ine dü³mand . Sosyalizmin in³as n n olabilirli§i, hatta zorunlulu§u perspekti olmadan sosyalist in³aya y § nlar n kat l m dü³ünülemezdi. Politikan n, prati§in ve partinin en temel yönelimi buydu. Muhalefet sosyalizmin in³as na dolay s yla sosyalizme kar³ t bir konuma gelmi³ti. Bunu `sosyalizm' ad na yap yordu! SSCB'de sosyalizmin in³as kolay bir i³ de§ildi. Birincisi; geri bir ülkeydi. Bunun yaratt § zorluklar çok ciddiydi. kincisi, Avrupa devriminin yard m sözkonusu de§ildi, etraf kapitalist ülkelerle çevriliydi. Üçüncüsü, ba³ nda Bol³evik Parti gibi Rusya'da üç devrimin s nav ndan geçmi³, MarksizmLeninizm'i benimsemi³ bir parti olmas na ra§men sosyalizm ilk kez in³a ediliyordu. Yararlan lacak tarihsel bir deneyim yoktu. Deneyimin kendisiydi SSCB. Tarihsel deneyimlerden yararlanamamak, her ad m sosyalizmin in³as nda bir deneme haline getiriyordu. Bu denemelerin ba³ar s veya ba³ar s zl § in³aya yol gösteriyordu. Bu ola§and . Sosyalizmin in³as küçük yanl ³lar içerse de yürüyecekti. Ancak bununla s n rl kalm yor. Yararlan lacak deneyimin olmamas her konuda farkl dü³üncelerin ortaya ç kmas na neden oluyordu. Parti içinde kar³ t görü³ler beliriyordu. Buna kapitalizmden kalma sömürücü s n ar n pay da eklenince sosyalist in³a ayn zamanda devrimci ve kar³ -devrimci görü³lerin mücadele alan haline geliyordu. Birçok eski Bol³evik sosyalizmin in³as n n zorluklar kar³ s nda kar³ -devrimci kirleri savunur duruma gelmi³ti. Her konuda birçok farkl dü³üncenin ortaya ç kt § , her yan kapitalist dü³man ülkelerle çevirili SSCB'de sosyalizmin in³as , kafa kar ³ kl § ndan uzak, sosyalizme ba§l ve bilimsel bir teoriye sahip bir önderlik gerektiriyordu. Marksist-Leninist ideolojinin savunulmas ve geli³tirilmesi daha

önce hiç girilmemi³ bir alanda yap lmal yd : Bu sosyalizmin in³as yd . Bol³evik Parti ço§unlu§u Marksizm-Leninizm ve sosyalizmi in³a perspekti ne ba§l kald . En büyük zorluklar bu sayede a³t . Stalin, kar³ -devrimci görü³lere kar³ mücadelede partinin önderli§ini üstlendi. Kafa kar ³ kl § ya³ayan samimi unsurlar partiye kazand . Partinin birli§ini korudu. MarksizmLeninizm'i yeni bir alanda, sosyalizmin in³as alan nda daha da geli³tirdi. Sadece partiyi de§il milyonlarca insan sosyalizmin in³as n n prati§ine katma ba³ar s n gösterdi. E§er Bol³evik Partide böyle bir ideolojik-politik çizgi egemen olmasayd sosyalizmin in³as dü³ünülemez; dahas Sovyet iktidar n n çökü³ü kaç n lmaz olurdu. SSCB dünyan n ekonomik olarak en güçlü ülkelerinden birisi haline geldi. Sanayisi ve tar m çökmü³ bir ülkeden geli³mi³ hem de ileri düzeyde, son teknoloji temelinde geli³mi³ bir sanayi ülkesi haline geldi. Y § nlar n kültürel geli³imi ve co³kusu tarihte e³i benzeri görülmemi³ bir noktaya geldi. E§itim, sa§l k, sosyal güvenlik vb. haklar eksiksiz olarak sa§land . Sanat gerçekçilik ve yarat c l § n doruk noktas na ç kt . Yeni ve gerçekçi bir hümanizme yarat ld . Demokrasi gerçek anlamda hayata geçirildi. SSCB'nin insanl k tarihine kazand rd klar , sosyalizmin büyük ba³ar lar ayr bir yaz konusudur. Ancak insanl § n büyük tarihsel at l m ve dönü³ümünde Stalin bilimin ve sosyalizmin y lmaz savunucusu, sosyalizmin in³as n n tart ³ lmaz önderi olmu³tur.

kinci Ekim Devrimi nin Önderi: Stalin

Ekim devrimi yeni bir dünya kurman n ilk hamlesiydi. Tarihte ilk kez sosyalist bir ülke kurulmu³tu. Ekim devriminin tart ³mas z önderi, esin kayna§ Lenin'di. Ekim devrimi proletaryay iktidara ta³ m ³, belli ba³l sanayi kurulu³lar ve bankalar halk n mülkiyetine geçirmi³ti. Feodal toprak sahipleri mülksüzle³tirilmi³ti. NEP dönemi ile ülke toparlanma sürecindeydi. Ekim devrimi genel olarak sanayide hayata geçirilmi³ti. Ancak köylülük aras nda s n f ayr l klar devam ediyordu. Zengin köylülük varl § n koruyor, yoksul köylülük ve k r proletaryas proleter devletin tüm korumas na ra§men ekonomik olarak eziliyordu. Sanayide gerçekle³en sosyalist devrim henüz tar mda gerçekle³memi³ti. Köylülü§ün sosyalist in³aya çekilmesi sorunu, sosyalist in³as n n en temel

sorunlar ndan birisiydi. Nüfusunun ezici ço§unlu§u köylü olan bir ülkede sosyalist devrim köylülü§e, do§ru, esnek ve kazan c bir yakla³ m gerektiriyordu. Yoksa devrim yok olmaya mahkum olurdu. Engels çok öncesinde köylülü§ün ikna yoluyla kooperati erde, tar msal komünlerde birle³tirilmesi gerekti§ini söylemi³ti. kna yoluyla; çünkü küçük mülk sahibi köylülük, somut olarak tar msal komünlerin daha yararl oldu§unu görmeden böyle bir i³e giri³mez. Zor yoluyla köylülü§ün (zengin köylülük hariç) kazan lmas dü³ünülemez. Lenin bu nedenle sosyalizme giden yolun kooperati e³meden geçti§inde srar etti. Küçük köylü ekonomisi kooperati erde toplanmal , böylece planl bir ekonomi uygulanmal yd . Kooperati e³me önemli bir ad md , ancak bir bak ma kolayd . Köylülü§ün mülkiyetine dokunmuyordu. Yüzy llard r atalar ndan kalan küçük toprak parças n hayat n n tek anlam haline getiren, kutsall k bah³eden köylünün kolektif bir üretim ve ya³ama geçi³i çok da kolay de§ildi. Lenin köylülü§ü iknaya nispeten uzun bir süre gerekti§ini gördü§ü için, tar msal üretimi artt rman n yöntemi olarak tar msal komünleri de§il NEP'i önerdi. Tek ç k ³ yolu buydu. E§er sosyalist bir toplum kurulacak, sanayide oldu§u gibi tar mda da sosyalizm egemen olacak ve proletarya diktatörlü§ü önderli§inde planl ekonomi hayata geçirilecekse tar msal komünler, kolektif çiftlikler zorunluydu. Köylülü§e pratik ve propaganda ile gerçek kurtulu³ gösterilmeliydi. 1928 y l nda ilk be³ y ll k plan önerisi kabul edildi. 1928 y l nda ba³layan kolekti e³tirme hareketi 1930 y l na geldi§inde doruk noktas na vard ve köylülü§ün büyük k sm s n f sava³ m n ve ikna yoluyla kolektif çiftliklerde topland . 1936 y l na gelindi§inde köylülü§ün tamam na yak n devlet çiftlikleri (sovhoz) ve kolektif çiftliklerde (kolhoz) bir araya gelmi³ bulunuyordu. Kapitalist üretim anar³isinin sebeplerinden birisi, sosyalist planl ekonomiye en büyük tehlike olan topra§ n milyonlarca küçük mülkiyete bölünmesi ortadan kald r ld . Milyonlarca köylü kolektif, özgür ve kurtulu³a götüren bir ya³ama kavu³tu. Tar mda sosyalist devrim gerçekle³ti. Bu Ekim Devriminden sonra sosyalist in³a döneminde gerçekle³en en büyük at l md r. Proletarya diktatörlü§ü alt nda kinci Ekim Devrimidir. Ekim devriminin önderi Lenin ise kinci Ekim Devriminin önderi, esin kayna§ Stalin'dir.

Y § n Hareketinin Önderi: Stalin

Sosyalist in³as n n her ad m nda oldu§u gibi kolekti e³tirme hareketi de Bol³evik Parti içinde büyük tart ³malar gündeme getirdi. Buharin ve Radek'in önderlik etti§i sa§ sapma, sosyalizm ko³ullar nda s n f mücadelesinin son buldu§unu, bu yüzden zengin köylülü§e kar³ sava³ açman n do§ru olmad § n iddia ettiler. Kulaklar varl § n korumal , NEP devam etmeli, kulaklar bar ³ içinde sosyalizmle birle³meliydi. Buharin ve Radek grubu s n f mücadelesini es geçiyorlard . Zengin köylülük ile k r proletaryas ve yoksul köylülü§ün ç karlar birle³emezdi. Sosyalizmin in³as için tar mda burjuva mülkiyet yani kulak mülkiyeti tas ye edilmeliydi. Buharin ve Radek sosyalizmi in³a perspekti nden kopmu³lar ve kapitalizmin devam n savunan kulaklarla ayn cephede yer alm ³lard . Kolekti e³tirme hareketine kar³ tlar oldu§u gibi zamans z ve ko³ullar olgunla³madan savunanlar da ortaya ç km ³t r. NEP politikalar na kar³ tar mda özel mülkiyetin derhal kald r lmas n , böylece köylülükle (köylülü§ün tamam yla) s n f sava³ m na girilmesini öneren `sol' (özünde sa§) sapmalar da ortaya ç km ³t r. Bu sapma tar mda özel mülkiyetin kald r lmas yla köylülükle iç sava³a girmeyi, Avrupa devriminin yard m yla bu iç sava³tan ba³ar yla ç kmay umuyorlard . Böylece devrim Avrupa'ya yay lacak, Avrupa devrimi de proleter Rusya'y kurtaracakt . Trocki'nin önderlik etti§i sol sapma kolekti e³tirmeyi, NEP'in devam gerekirken, köylü y § nlar henüz özel mülkiyete s k s k ya ba§l yken, zengin köylülü§e kar³ bir hareket ortada yokken savunmu³tu. Köylülükle büyük çat ³malara yol açacak, büyük köylü y § nlar n ikna etme perspekti nden tamamen yoksun bu politika Sovyet iktidar n n çökmesi demekti. Lenin köylü hareketinin genel e§ilimlerini gözlemleyerek kolekti e³tirmenin henüz zaman olmad § n görüyordu. Bu nedenle NEP'i ilan etti. Kooperati e³meyi hedef olarak partinin önüne koydu. Kolekti e³tirmeyi zamans z ve Sovyet iktidar n çökü³e götürecek ³ekilde zorla yapmay öneren `sol' sapma ile sava³t . Stalin kolekti e³tirme yani sosyalist in³a perspekti nden hiçbir zaman kopmad . NEP dönemi devam ederken kolekti e³tirmenin unsurlar n n olu³mas na sab rla katk da bulunuyor, sosyalist in³an n hede erini bir bir hayata geçiriyordu. Sava³ Komünizmi döneminden sonra köylülük, `bask ' döneminin yaratt § ho³nutsuzlukla `özgür' üretimden yana e§ilim gösteriyor, yer yer bunun için

isyan ediyordu. Proletarya diktatörlü§ünün kontrolü alt nda `özgür' üretimi sa§layan NEP, köylülük içindeki s n f ayr l klar n korudu. K r proletaryas , yoksul köylülük ve bunlar n kar³ s nda kulaklar varl § n devam ettirdi. Orta köylülük geni³ledi. Kontrol alt nda olsa da kapitalist ekonominin varl § kulaklar n mülkiyetine ve ürünler üzerindeki kontrolüne olanak sa§l yordu. 1920'li y llar n sonuna do§ru kulaklar Sovyet iktidar n ³ehirlere tah l göndermemekle tehdit ediyor, k tl kla hizaya getirmeye çal ³ yordu. K r proletaryas ve yoksul köylüler, kulaklar n bask s nda ezilmekteydiler. Orta köylülü§ün büyük k sm durumdan rahats zd . NEP dönemini zorunlu k lan ³artlar ortadan kalk yordu. Stalin kitlelerin nabz n yak ndan tutan bir önderdi. Bol³evik politika sanat n içselle³tirmi³ti. Sosyalizmin in³as proletarya diktatörlü§ünün önderi olarak Bol³evik Partinin tepeden ald § kararlarla gerçekle³emezdi. Kararlar y § n hareketiyle birle³meli, onun düzeyini dikkate almal , y § nlardan kopmamal d r. Bol³evik partinin siyaseti y § nlar n günlük prati§iyle hayata geçmeliydi. Stalin köylü hareketinin kulaklara kar³ geli³en e§ilimini gözlemlemi³ti. Parti y llard r bu e§ilimi güçlendirmek için çaba sarf ediyordu. Yer yer köylüler kulaklar n çiftliklerine sald r yor, ürünlerine el koyuyor, topraklar n payla³ yordu. Art k kolekti e³tirme hareketi ba³lamal yd . 1928 y l n n sonlar na do§ru Parti, kolekti e³tirme hareketinin güçlenmesine ve ilerlemesine yard m ve önderlik etti. Köylüler kulaklar n topraklar n i³gal etti, ürünlerini payla³t . Kitle hareketi Bol³evik partinin devrimci politikas yla birle³ti. Kulaklar bir s n f olarak ortadan kald r ld . Tar mda sömürü son buldu ve sosyalist devrim gerçekle³ti. Kolekti e³tirme hareketi, Stalin'in bürokratizme kar³ kitlelerin kat l m n ve Bol³evik politika sanat n nas l ustal kla hayata geçirdi§inin örneklerinden biridir. `Sol' sapma NEP'i zamans zca sona erdirip kolekti e³tirmeyi savunurken köylü y § nlar yla sava³a giri³meyi öngörüyordu. Stalin ise kolekti e³tirmeyi uygun zaman ve ko³ullarda köylü y § nlar na benimsetmeyi ve onlar n devrimci hareketi haline getirmeyi ba³ard . Bu yönüyle Stalin yaln zca sosyalizmin in³as n n önderi de§il halk n nabz n ve e§ilimlerini bilimsel bir gözle izleyen, onun hareketine kat lan ve yöneten bir önderdir. Y § n hareketinin önderidir.

Fa³izme Kar³ Zaferin Önderi: Stalin

Fa³izm Avrupa'da güç kazan yor ve tüm demokratik güçleri tehdit eder boyuta var yordu. Almanya, talya, spanya, Japonya'da fa³ist burjuvazi iktidara gelmi³, demokratik ülkelerde de güçlenmi³ti. Ba³ta demokrasinin kalesi olan SSCB olmak üzere tüm dünyaya yönelik sald rgan bir tutum al yordu. Fa³ist burjuvazi dünyan n yeni güç dengelerine göre yeniden payla³ lmas n , kaybetti§i sömürgelerin geri verilmesini istiyordu. Di§er emperyalist devletler ise böyle bir de§i³ikli§e r za gösteremezdi. Fa³izm zaten rkç l k ve di§er halklar n egemenlik alt na al nmas propagandas yla ba³a gelmi³ti. Di§er ülkelere yönelik sald r lar ba³lad . Fa³ist sald r n n SSCB'ye yönelece§i umuduyla uzun süre sessiz kalan emperyalistler 1939 y l nda fa³ist devletlere kar³ sava³ açmak zorunda kald . Fa³izm iktidara geldi§i ülkelerde tüm demokratik hak ve özgürlükleri ortadan kald r yor, emekçilerin kapitalizmin s n rlar içinde olsa da kazan mlar n yok ediyordu. nsanl § n ula³t § düzeye ve kazan mlara kar³ bir mücadele yürütüyor, milyonlarca insan katlediyordu. Sava³ basit bir sömürge sava³ olmaktan ç km ³, fa³ist gericili§in halklar yaln zca sömürmesine de§il yok etmesine kar³ mücadele noktas na gelmi³ti. Irkç l k üzerinden yükselen fa³izme kar³ tüm demokratik güçler birle³tirilmeli ve fa³izm yok edilmeliydi. Stalin, fa³ist Almanya ile sald rmazl k anla³mas imzalay p güçlerini toparlamak için zaman kazand . Stalin, fa³izmin sosyalizmin anavatan na sald raca§ n biliyor, bu yüzden önlemler al yordu. ngiltere ve Fransa'n n bat da sava³ cephesi açmamas ndan dolay Fa³ist Almanya tüm güçlerini toparlay p SSCB üzerine büyük bir sald r ba³latt . Geni³ bir do§u cephesi açt ve ülkenin içlerine kadar ilerledi. SSCB bir yönüyle bu sald r ya haz rl ks z yakaland . Fa³ist güçler ilerledikleri mevzi boyunca insanlar katlediyor, üretim alanlar n yok ediyor ve ya§mal yordu. Fa³izmin, mütte k devletler taraf ndan da `sessizce' desteklenen bu büyük sald r s na ancak Sovyet halk n n topyekün direni³i kar³ koyabilirdi. Stalin Alman sald r s ndan sonra yapt § ilk radyo konu³mas nda SSCB yurtta³lar n hem sald r n n büyüklü§ü konusunda bilgilendirdi, hem de Sovyet halk n n kahramanca kar³ koyu³unun ilerletilmesi ça§r s n yapt . Fa³izmin gücü konusunda efsaneler yarat lm ³ken, Sovyet halklar , sosyalizme olan ba§l l kla Ba³komutan Stalin'in önderli§inde kahramanca sava³arak fa³izmi Stalingrad'da püskürttü ve Berlin'e kadar kovalad . 8 Mart 1945'te Alman birlikleri

komutan teslim olduklar n belirten anla³may imzalad . Fa³izm belas yaln zca SSCB'den de§il Bulgaristan, Yugoslavya, Polonya, Çekoslovakya, Arnavutluk'tan da kovulmu³, fa³izmin ba³ ezilmi³ti. ABD ve ngiliz kuvvetlerinin sava³ n SSCB lehine bitece§inin anla³ lmas ndan sonra açt klar Bat cephesi yaln zca zaferi h zland rm ³t . Mütte k devletlerin sessiz onay na ra§men Stalin önderli§inde Sovyet halk fa³izmi ezerek, tüm dünya halklar n fa³izm belas ndan kurtard . Do§u Avrupa ülkelerin bir k sm nda sömürü düzeni ortadan kald r ld ve sosyalist in³aya geçildi.

Stalin Diktatör müydü?

Emperyalist propaganda ayg tlar sosyalizmin büyük ba³ar lar kar³ s nda bo³ durmad . Sosyalizm karalanmal , y § nlarda olu³turdu§u sempati yok edilmeliydi. Sosyalizm bask c , otoriter, her türlü demokrasiye kar³ duran bir diktatörlük rejimi, Stalin de bu rejimin ba³ ndaki demir yumruklu diktatördü. Herkes GPU ajanlar taraf ndan gözetleniyor, kimse rahat nefes alam yordu. Muhali er i³kencehanelerden geçiriliyor, katlediliyordu. Sanatç lar emirler do§rultusunda eserler üretiyor, onun d ³ nda seslerini ç kartam yorlard . Stalin de bu kanl rejimin ba³ aktörü, SSCB karanl § n n Hitler'iydi. SSCB'nin sosyalizmin anavatan , i³çi s n f ve köylülü§ün maddi ve manevi ihtiyaçlar n n insanca kar³ land § , sömürünün ortadan kald r ld § bir düzen oldu§u aç k. Sovyetler ve 1936 Anayasas ile dünya tarihinin en geli³kin demokrasisinin kuruldu§u, bas n, yay n ve örgütlenme özgürlü§ünün halk lehine uyguland § , sanatsal ve kültürel bir hümanizman n yarat ld § bir maden oldu§u da net. Emperyalist propaganda ayg tlar n n propagandas n Kabe edinmi³ ideologlar ve yazarlar n görü³lerini uzun uzad ya tart ³acak de§iliz. Burada sadece birkaç tezin iç yüzünü sergilemekle yetinece§iz. Sosyalizm, e³itlik ve özgürlük ideallerinin ezberletildi§i kuru bir teori de§il üretim araçlar üzerindeki burjuva mülkiyetinin kald r ld § , e³itlik ve özgürlü§ün maddi temellerinin yarat ld § bir sosyo-ekonomik örgütlenmedir. Bu sistemde ekonomiden sosyal hayata, siyasetten sanata kadar her ³ey (süreç ilerledikçe) emekçi halk n lehine ³ekillenmektedir. Burjuvazi demokrasinin dokunulmaz, hatta kutsal oldu§unu söylüyor. S k s k dokunulmazlara dokunmak zorunda kalan burjuvazinin fa³izm deneyimleri bir yana, bu demokrasinin halk y § nlar n n burjuvazi taraf ndan sömürüsü ve yönetilmesi temelinde kurulmu³ bir demokrasi oldu§unu söyleme

ihtiyac duymuyorlar. Bahsettikleri gerçek proleter/halk demokrasisi de§il sömürünün devam etti§i burjuva demokrasisidir. Bugün ondan bile vazgeçmek zorunda kalsalar da... Burjuva demokrasisinin proletarya hareketine sundu§u olanaklar çok önemlidir. Ancak burjuvazinin demokrasisi sonuç itibar yla kapitalist bir demokrasidir. Burjuvazinin temel ç karlar na dokunmayan bir demokrasidir. Sosyalizmde burjuvazinin temel ç karlar na dokunmayan bir demokrasi dü³ünülemez. Çünkü sosyalizmin kendisi burjuvazinin ortadan kald r lmas d r. Sosyalizmde demokrasi ise proletaryan n ve emekçilerin iktidar nda ifadesini bulan proleter demokrasidir, halk demokrasisidir. Burjuvazi kapitalizmde y § nlar n mücadelelerinin bask s veya y § nlar aldatmak için proleter partilere, proleter bas n ve örgütlenmelere izin verebilir; dahas vermek zorundad r. S n f mücadelesi böyle bir kazan m zorunlu k lm ³t r. Ancak proleter demokrasisi yok edilmi³ burjuvazinin kal nt lar na kapitalizmi restore etmek, sömürü düzenini geri getirmek için parti kurma, bas n ve yay nlar kullan p propaganda yapma özgürlü§ünü veremez. Burjuvaziye özgürlük vermeyi gerektirecek bir durum yoktur. Proletaryan n sosyalizmde burjuvaziye ihtiyac kalmam ³t r; tersine kendi kurtulu³u için burjuvaziyi bask alt na almaya ihtiyac vard r. Burjuva demokrasisi ve kendini bunun sözcüsü ilan eden emperyalist ideologlar, sol, `sosyalist' yazar ve ak mlar etkiliyor. Bunlar sosyalizmde `saf ' bir demokrasi olmas gerekti§ini söyleyerek burjuva demokrasisinin nimetlerini yücelte yücelte bitiremiyorlar. Proleter demokrasiyi dolay s yla sosyalizmi inkar ediyorlar. Evet, SSCB'de burjuva partiler yoktu. Burjuvaziye bas n, söz ve örgütlenme özgürlü§ü yoktu. Çünkü Lenin'in Kaustky ile polemi§inde tarif etti§i gibi SSCB `saf ' demokrasiyle de§il proleter demokrasiyle yönetilen bir ülkeydi. Stalin burjuvaziye ve onun siyasal temsilcilerine kar³ tav r almakla Hitlervari bir diktatör gibi davranmam ³; Leninizm'e ve proleter demokrasinin ilkelerine s k s k ya ba§l kalm ³t r. Burjuvazin iktidar n ve kapitalizmin restorasyonunu öngören oportünizme kar³ proletarya ve emekçi y § nlar n iktidar n ve tutarl sosyalist demokrasiyi savunmu³tur. * * * Stalin'in diktatörlü§ünü kan tlamak için kullan lan temel tez `saf ' demokrasinin yani burjuva demokrasisinin hayata geçirilmeyi³idir. Bununla birlikte Sovyetler Birli§i'ndeki bürokratla³ma e§ilimlerinin Stalin'in diktatörlü§üne vard § söylenir.

Sovyetler Birli§i'nde bürokratik e§ilimler vard . Hem de küçümsenmeyecek kadar. Lenin ve Stalin s k s k bu tehlikeden bahsetmi³ ve bürokratizme kar³ mücadele etmi³lerdir. Ancak bürokrasi üretici güçlerin geli³mesinin belli bir düzeyine denk dü³er. K r ile kent aras ndaki, özellikle kafa eme§i ile kol eme§i aras ndaki çeli³kinin ortadan kalkmas yla yani komünizme geçi³le son bulur. Y § nlar n devlet yönetimine daha ilerden kat lmas , demokratik mekanizmalar n olu³turulmas , bürokratik al ³kanl klar n ikna ve ceza yoluyla k s tlanmas , temel olarak da sosyalizmin daha ileriden in³as bürokratizme kar³ mücadelenin temelidir. Stalin bu mücadelenin önderli§ini üstlenmi³ ve bürokratizme kar³ zaman zaman cayd r c sert önlemler de alm ³t r. Bürokratizme kar³ y § nlar n seferberli§ini ve devlet yönetimine kat l m n güçlendirme perspekti nden hareket etmi³tir. Temel birçok karar, masa ba³ nda de§il y § nlar n istek, talep ve e§ilimleri do§rultusunda, onlar n kat l m yla al nm ³t r. Muhalefet kolekti e³tirmeyi zamans z bir ³ekilde savunurken Stalin y § nlar n sosyalist in³aya kat l m n ve kolekti e³tirmenin ancak y § nlar n kat l m yla gerçekle³ebilece§ini savunuyordu. Muhalefet sözde demokrasi naralar atarken bo§az na kadar y § nlardan kopuk siyasete, bürokratizme batm ³t . Stalin ise siyasetin, devlet yönetiminin y § nlar n kat l m ve aktif deste§i ile yürütülmesi ilkesinden hareket ediyor, muhalefetin bürokratizmine kar³ ç k yordu. 1936 Anayasas , milyonlarca emekçinin kat ld § halk toplant lar nda tart ³ lm ³, önerilerle beslenmi³ ve kabul edilmi³tir. Tarihte y § nlar n bu düzeyde in³as na kat ld § ve karar ald § bir Anayasa görülmemi³tir. Bu Anayasa ile devrim ve sava³ dönemlerinden kalma birçok k s tlama kald r lm ³, demokratik mekanizmalar daha da geli³tirilmi³, Sovyetler temelinde demokrasi peki³tirilmi³tir. Stalin'in Bol³evik politika sanat n benimsemi³ olmas , onun bürokratizme kar³ mücadelesini getiriyordu. Masa ba³ nda kararlar alan bir diktatör de§il y § nlar n e§ilimlerini ve yönetime kat lmas n esas alan devrimci komünist bir önderdi.

Moskova Duru³malar

Emperyalist propaganda merkezleri SSCB ve Stalin hakk nda büyük bir antipropaganda kampanyas ba³latm ³lard . Bu kampanyada Nazi yanl s multimilyoner Amerikan bas n tekeli William Rondolph Hearst öne ç k yordu. He-

arst' n gazeteleri ABD'de günde 13 milyona yak n sat yor ve 40 milyon ki³i taraf ndan okunuyordu. Hearst' n bas n Sovyetler Birli§inde gerçekle³en sansasyonel olaylarla doluydu. 18 ubat 1935'te Sovyetler Birli§inde 6 milyon insan n açl ktan öldü§ü man³etten verildi. Hiçbir gerçekli§i olmayan bu haber tart ³mas z gerçek ilan edildi. Gazetelere göre k tl kta ölenlerin say s bir süre sonra 15 milyona ç kt ! Ukrayna k tl § ndan haber yapan muhabirin ise Colorado devlet hapishanesinden kaçm ³ ve hayat boyunca Ukrayna'ya gitmemi³ bir mahkum oldu§u ortaya ç kt . Bu haberler günde 40 milyon Amerikal taraf ndan tarafs z gerçekler olarak okundu ve kabul edildi. Benzer spekülasyonlar Moskova duru³malar için yap ld . 1936-38 y llar nda her y l 1 milyon olmak üzere 3 milyon ki³inin idam edildi§i iddia edildi. Bütün muhalif unsurlar temizlenmi³ti. Emperyalist propaganda böyle i³liyordu. 1930'lu y llar Avrupa'da fa³izmin yükseli³ y llar d r. Hitler 1933 y l nda iktidara gelmi³, 1939'da Franko demokratik güçleri yenilgiye u§ratm ³t . Fa³izm birçok ülkede güçlenmekteydi. Alman emperyalizminin temsilcisi Hitler, birçok ülkede çe³itli örgütler arac l § yla fa³ist güçleri örgütlüyor, bunlar fa³izmin be³inci kolu olarak faaliyet gösteriyorlard . Hitler daha 1925 y l nda Sovyetler Birli§i topraklar n n büyük bir bölümünü Alman topraklar ilan etmi³ti. SSCB'ye yönelik sald r haz rl klar aç ktan yap l yordu. Ülke içinde Çarl k ve burjuva kal nt lar destekleniyordu. 1938 y l nda Çekoslovakya daha sonra Polonya Nazi kuvvetlerince i³gal edildi. Fa³ist Alman kuvvetleri Sovyet s n r na kadar geldi. Sava³ SSCB'nin burnunun dibine kadar gelmi³ti. SSCB askeri haz rl klara ba³lam ³t . Bu ko³ullarda ülke içinde fa³izmi destekleyen veya fa³ist sald r kar³ s nda Sovyet iktidar na kar³ eylemde bulunacak unsurlara izin verilemezdi. Ülke içindeki gizli/yasad ³ örgütlenmeler faaliyetlerini artt rm ³, Bol³evik önderlere kar³ suikastlara giri³mi³ti. Sosyalist in³aya yönelik sabotajlar ortaya ç km ³t . Kirov, Gorki ve baz Bol³evik önderler çe³itli yöntemlerle katledildi, sanayi kurulu³lar ve tar msal çiftlikler büyük zararlara u§rat ld . Moskova duru³malar bu ko³ullarda ba³lad . Yarg lamalar itira ar beraberinde getirdi. ³kence ve bask iddialar na kar³ n san klar n hiçbirinde i³kence gibi zorlay c izler görülmedi, san klar da bunu iddia etmediler. Trockistlerin önderlik etti§i sabotajc , kar³ -devrimci örgütlenme aç §a ç kar ld ve tas ye edildi. Moskova duru³malar iddia edildi§i gibi milyonlarca insan n n idam yla sonuçlanmad . Fa³izmin sald r s n n öngününde yap lan duru³malarda yüzbine yak n idam cezas verilmi³tir. Ancak bunlar n büyük bir k sm iptal

edilmi³, çok küçük bir k sm uygulanm ³t r. Fa³ist k y c l kla i³birli§i yapan kar³ -devrimci, fa³izmin be³inci kolu durumundaki örgütlenmeler dahi dü³ünüldü§ünde idam cezas a§ r gelebilir. Ancak duru³malar normal bir dönemde de§il fa³izmin sald r s n n hemen öncesinde yani ola§anüstü önlemlerin al nmas gereken ko³ullarda yap l yor. Sovyetler Birli§inde cezalar n ömür boyu sürdü§ü de do§ru de§ildir. 1939 Sovyet mahkemelerinin istatistiklerine göre be³ y la kadar olan cezalar yüzde 95,9, be³ ile on y l aras cezalar yüzde 4, on y ldan fazla olanlar ise yüzde 0,1'dir. Bunlar aras nda h rs zlar, katiller vb. adi suçlular da vard r.

Stalin'in Putla³t r lmas

SSCB'de bürokratik mekanizma sadece Stalin'i de§il Lenin'i de putla³t rmaya çal ³m ³t r. Putla³t rma bilimsel olmayan, kör bir inanca dayan r. MarksizmLeninizm'e ba³tan sona kar³ d r. SSCB'de bürokratik e§ilimler, parti içindeki baz bozuk ili³kiler vard . Stalin önderli§inde verilen anti-bürokratik mücadeleye kar³ n bu e§ilimler varl § n koruyordu (azalsa da korumak zorundayd ). Bürokratik e§ilimler kendini birçok alanda gösterirken devrimci önderlere bak ³ta da gösteriyordu. Putla³t rmaya kar³ temel mücadele bilimin kavranmas yd . Stalin bu amaçla Marksizm-Leninizm enstitülerinin kurulmas na önderlik etti. Bilimsel bilgiyi kavram ³ kadrolar n e§itimi partinin en önemli gündemlerinden birisiydi. Yine de bürokratik e§ilimler putla³t rma çabas ndan vazgeçmediler. Stalin kendisinin putla³t r lmas na hatta övülmesine kar³ her zaman temkinli ve mütevaz bir ³ekilde yakla³m ³t r. Kendisini devrimin yer süpürücüsü olarak tan mlam ³t r. Stalin'i kendilerinin büyük ö§retmeni olarak ilan eden genç komünistlere, kendisinin büyük ö§retmen de§il Lenin'in bir ö§rencisi oldu§unu söylemi³tir. Stalin burjuva kibrinden uzak durmu³, kendisine yönelik putla³t rma e§ilimlerine kar³ koymu³, büyük görev ve sorumluluklar almas na ra§men mütevaz l § b rakmam ³ bir devrimci komünistti.

Stalin'i Savunmak

Stalin'i savunmak demek yaln zca tarihsel ve entelektüel bir tart ³mada `Stalinci' olmak anlam na gelmez. Sosyalizmi, sosyalizmin kazan mlar n ve bu kazan mlar n n öncüsü olarak Stalin'i savunmak ideolojik ve özel olarak da tarih alan ndaki mücadelenin bir parças d r. Marksizm-Leninizm'in savunulmas ve tarihin çarp t lmas na kar³ mücadeledir. Ancak bununla s n rl de§ildir. Stalin, SSCB'de sosyalizmin in³as n savunurken öncelikle oportünist ak m ve yakla³ mlara kar³ sosyalizmi, sosyalizmin bilimsel kavran ³ n savunmak zorunda kalm ³t r. Bu nedenle Stalin'i savunmak ayn zamanda çevreci, ye³il, feminist, özgürlükçü vb. oportünist sosyalizm tan mlamalar na kar³ bilimsel sosyalizmi savunmak demektir. kincisi; Stalin, sosyalizmin in³as perspekti ne ba§l kalarak tek ülkede sosyalizm ile dünya devrimi aras ndaki diyalektik ba§ do§ru bir ³ekilde kurmu³tur. Tek ülkede sosyalizm ile dünya devrimini kar³ t konumlarda gören oportünist, kapitalist restorasyonculara kar³ mücadele etmi³tir. Bu nedenle Stalin'i savunmak, dünya devrimi ç §l klar alt nda kendi ülkesindeki devrimin kaderini d ³ yard mlara ba§layan anlay ³lara kar³ hem dünya devrimini hem de buna giden yolda tek ülkede sosyalizmi savunmakt r. Stalin'in dünya devrimci hareketine en büyük katk lar ndan birisi de sömürge ülkelerdeki devrim stratejisini bilimsel bir temelde ele almas d r. Stalin, Lenin'in sömürge ve yar -sömürge ülkeler için ortaya koydu§u tezleri geli³tirmi³ ve ilk kez sistematik olarak formüle edilmesini sa§lam ³t r. Stalin, sömürge ülkelerde a³amas z ve tek bir proleter devrimi savunan, böylece sömürge ülkelerin özgünlüklerini ve devrimin a³amalar n hesaba katmayan Trockist tezleri ele³tirmi³ ve mahkum etmi³tir. Böylece sömürge ülkeler proletaryas na bilimsel bir teorik ve stratejik temel sa§lanm ³t r. Bu nedenle Stalin'i savunmak sömürge ve yar -sömürge ülkelerde anti-emperyalist demokratik devrimi, ve kesintisiz sosyalist devrime geçi³i yani a³amal devrimi savunmak demektir. Bu güncel politik mücadele aç s ndan en önemli k s md r. Stalin konusunda ideolojik mücadelenin politik/pratik mücadele ile en çok birle³en k sm budur. Ülkemiz gibi sömürge ve yar -sömürge ülkelerde demokratik devrimi, bunun gere§i olan demokratik ittifaklar savunmak ve gere§ini yerine getirmek belirleyicidir. Ba§ ms zl § , demokrasiyi, ulusal e³itli§i savunan (ve kesintisiz sosyalist devrim perspekti ne ba§lanm ³) demokratik devrim program , ve devrim stratejisine ba§lanm ³ do§ru taktikler Stalin'i günlük politik mücadele içerisinde savunmakt r. Stalin'i savunmak sadece ideolojik müca-

delenin de§il günlük politik mücadelenin önemli bir parças d r.

Stalinist Tav r

Stalin; gerek Ekim devriminden önce gerek sonra proletarya davas na büyük bir inançla ve bilimsel bir teoriyle ba§lanm ³ ve hayat n buna göre ³ekillendirmi³tir. Profesyonel parti örgütçülü§ünün basit i³lerinden i³çi gruplar n n örgütlenmesine, miting ve grev örgütlemeden partinin en önemli organlar ndaki görevlere kadar Stalin tüm ya³am n küçük/büyük i³ ayr m yapmadan devrime ve partiye adam ³t r. Nispeten güvenli bir ya³am reddetmi³, bireysel ç karlar n toplumsal olanla birle³tirmi³; proletarya davas n hayat n n anlam haline getirmi³tir. Bireyin kurtulu³unu proletarya, emekçiler ve ezilen halklar n kurtulu³uyla birle³tirmi³tir. Hayat boyunca partinin verdi§i görevler kar³ s nda geri ad m atmam ³, büyük bir disiplinle devrimci görevleri yerine getirmi³tir. Parti içindeki liberal, `ayd n' ve sözde özgürlükçü görü³lere kar³ partinin birli§ini, önderli§ini ve s k proleter disiplini savunmu³tur. Ancak birlik halinde, Bol³evik disipline sahip bir komünist parti Ekim devrimini gerçekle³tirebilir ve y § nlar komünizmin yolunda ilerletebilirdi. Stalin partinin birli§inin ve Bol³evik disiplin anlay ³ n n en büyük temsilcilerindendir. Stalinist disiplin kör bir boyun e§mecili§e de§il kararlar n demokratik mekanizma ile al nmas na ve karar al nd ktan sonra birlik içinde hayata geçirilmesine dayan r. Kölece ba³ e§me yoktur çünkü bilimsel teorinin daha ileriden kavranmas na ve bilinçli/gönüllü kat l ma dayan r. Al nan kararlar n birlik içinde ve büyük bir devrimci disiplinle uygulanmas , bu konuda tavizsiz tutum anlam na gelir. Stalinist tav r bilimsel teoriye vak f olmak, bunun gereklerini yerine getirerek hayat n tüm ezilenlerin kurtulu³u ile birle³tirmek, partinin birli§ini ve Bol³evik disiplini savunmak anlam na gelir.

Sonuç

Stalin tart ³ l rken, emperyalist propaganda merkezlerinin iddialar n temel almak en büyük yanl ³t r. Kabesi emperyalizm olan n sosyalistli§i de liberal ve en iyi haliyle burjuva-demokrat olur. Di§er ad yla reformizme batm ³, sosyalist olmaktan çoktan ç km ³ demektir.

Stalin'i de§erlendirirken burjuva demokrasisinin çok partili parlamenter sistemi k stas olarak al namaz. Sosyalizmde burjuva demokrasisi de§il burjuvaziyi bask alt na alan proletarya ve emekçilere özgürlük sa§layan proleter demokrasi söz konusudur. Stalin önderli§inde SSCB'deki siyasal sistem bu nedenle bürokratik diktatörlük de§il (burjuvazi için) proleter diktatörlük, emekçiler için proleter demokrasisidir. Stalin'i emperyalizmin tan mlamas üzerinden de§il bilimsel ve nesnel bir perspekti e ele al rsak, her önderin oldu§u gibi onun da bir s n f n temsilcisi oldu§u sonucuna var r z. Stalin bir s n f n, kapitalizm ça§ nda tek tutarl devrimci s n f olan proletaryan n temsilcisidir. Proletaryan n sosyalizmi in³a çabas n n, s n fs z, sömürüsüz ve sava³s z bir dünya yürüyü³ünün önderidir. Tarihteki ilk sosyalist devrim ba³ar s , sosyalist in³an n zaferiyle taçland r l yordu. Sosyalist in³an n karma³ k, zigzagl ve (Paris komünü deneyimi hariç) daha öncesinde hiçbir örne§in bulunmad § zorlu yolu ancak bilimsel bir teori, zorluklar kar³ s nda y lmaz bir inanç ve sab rl bir çal ³ma ile a³ labilirdi. Bunlardan birisinin eksik olmas Sovyet iktidar n n çökü³ü demektir. Stalin'i savunmak bilimsel sosyalizmi savunmak oldu§u kadar onun ilkelerini hayata geçirme noktas ndaki sab r, inanç, disiplin ve çelik irade demektir. Partinin ideolojisini daha ileriden kavramak, politik mücadelenin ba³ar s için içtenlikle mücadeleye at lmak demektir. Proletaryan n ve tüm ezilenlerin kurtulu³ davas na adanmak demektir. Stalin, sosyalizmin in³as n n tart ³mas z önderidir. Onun hiç ayr lmad § Marksist-Leninist ideoloji ve sosyalist prati§i yolumuzu ayd nlatmaya devam edecektir.