BUREN VAN DE MARKTEN

DE MOOIE ART NOUVEAUZAAL VAN PALACE © WIM VANMAELE

Frisia Donders is sinds meer dan een jaar communicatieverantwoordelijk bij Cinéma Palace, een bioscoop in hartje Brussel, vlak aan de Beurs en op de voetgangerszone. De cinema, in zijn huidige vorm met vier zalen, was lange tijd dicht en heropende zijn deuren in 2018.

De Vijfhoek: Stel jezelf eens voor, Frisia. Frisia Donders: Ik ben geboren en getogen in Brussel. Ik woon in Elsene, mijn werkplek is in Brussel centrum waar mijn kinderen ook school lopen. Ik heb op verschillende plaatsen in Brussel gewerkt en voel me goed thuis in de diverse Brusselse wijken.

Waar heb je dan zoal gewerkt? Ik was medewerker bij het Brusselse theatergezelschap Dito’Dito in de jaren 90. de eersten die interesse betoonden voor wat er zich afspeelde in de Franstalige theaterwereld. Zij gingen ernaar op zoek om anderstalige acteurs te engageren en zo een taalgemengd gezelschap te vormen. Nadien kon ik aan de slag bij Recyclart, toen nog gelegen aan het treinstation Kapellekerk. Dat was daar een vrijplaats voor de muzikale underground scene. We programmeerden er beginnende bands die je pas jaren later kon bewonderen in de AB of Botanique. Op dat gebied was ik dus ook weer bij de pioniers. Recyclart was ook een tewerkstellingsproject: men kon er onder andere opleidingen tot schrijnwerker en kok volgen.

Dat was een meertalig gezelschap en Recyclart liet er zijn sporen na, check de graffitikunst maar in de tunnels rond het Kapellekerkstation.

Voor je hier terechtkwam heb je nog voor Smart gewerkt? Inderdaad, ik hield me vooral bezig met het discours en de toekomst van freelancers. Dat was in Sint-Gillis, de Brusselse kunstenaarsgemeente bij uitstek. Smart is daar in de omgeving van het Zuidstation ondergebracht in een groot gebou

Frisia Donders van Cinéma Palace

wencomplex met een prachtige tuin. Zo ontdekte ik dan weer een heel andere buurt met lekkere restaurants en leuke bars.

En nu dus sinds meer dan een jaar in Cinéma Palace aan de voetgangerszone. Ik heb het geluk (of het ongeluk) om een stuk van de centrale lanen in een voetgangerszone te zien veranderen. Ik herinner me nog de Picnic the Streets-acties die we op het Beursplein hielden met als doel de centrale lanen vrij te maken van de auto. Er zijn plannen om een culturele voetgangerszone te verwezenlijken in samenwerking met de Beursschouwburg, AB en Passa Porta. Zover staan we echter nog niet, maar het zou wel interessant zijn. Een voetgangerszone dient niet alleen alleen om te flaneren of te shoppen, er moeten ook culturele activiteiten kunnen plaatsvinden.

Uit wat bestaat je werk als communicatieverantwoordelijke eigenlijk? Ik ben de enige verantwoordelijke voor de communicatie, belangrijk is vooral de externe communicatie duidelijk te verzorgen. Ik ontwerp affiches, flyers en programmabrochures. Vòòr onze verplichte sluiting omwille van de coronacrisis stak ik om de zes weken een programmablad in mekaar met daarin aankondigingen van onze nieuwe films, interviews met regisseurs, actrices en acteurs. Ik ben eveneens verantwoordelijk voor de website en de sociale media. Ik voel me thuis in de diverse Brusselse wijken ” Dat is heel wat! Is er ook een school- en kinderprogrammatie? We bieden een rijk en gevarieerd aanbod voor kleuter-, lagere- en middelbare scholen. De films uit het schoolprogramma zijn aangepast aan de leeftijd en interesses van kinderen en jongeren. We selecteren films die de geest kritisch aanscherpen en de blik op de wereld verruimen. Daarvoor werken we samen met Écran large sur tableau noire en JEF (jeugd en film). Elke laatste zondag van de maand is er FAMILY TIME. Vanaf 10u ontvangen we de families met een gebakje, gevolgd door een film (Nederlandstalige versie) en een workshop/atelier rond audiovisuele creatie, begeleid door twee medewerkers.

Hoe heeft Cinéma Palace de lockdown en de coronacrisis ervaren? De verplichte sluiting was van midden maart tot begin juli. We waren met z’n allen technisch werkloos. Vanaf de opstart konden we gelukkig een aantal events van hoog niveau en met bijzondere gasten programmeren. Langzamerhand krabbelden we weer recht. De vertoningen lopen terug goed en we hebben een mooi daggemiddelde.

Uit wat bestaan die events? Begin juli hebben we, naar aanleiding van de restauratie van zijn film Crash uit 1996, een event met David Cronenberg georganiseerd bestaande uit een interview en een masterclass. De Canadese regisseur (bekend van The Fly en The Naked Lunch, nvdr) gaf dat via een streaming vanuit zijn salon in zijn verblijfplaats in Toronto. Een ander evenement bestond uit een livestream van een optreden van Zwangere Guy in een lege AB zaal. Zijn diehardfans konden zo het concert in één van onze zalen meepikken. In het kader van het feest van de Franse Gemeenschap vertoonden we gratis de Belgische documentaire Sans Frapper van Alexe Poukine.

Krijgen jullie subsidies? De Franse Gemeenschap is eigenaar van het gebouw en geeft ons ook structurele subsidies, we worden voor 15% door hen gesubsidieerd voor onze werking. We krijgen ook steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Vlaamse Gemeenschap en het VAF (Vlaams Audiovisueel Fonds). In normale tijden hebben we ook veel eigen inkomsten (ticketing, zaalverhuur en bar). Onze grootste zaal heeft een capaciteit van 337 plaatsen, op dit moment is die slechts toegankelijk voor 150 personen. Dat is minder dan de helft en betekent inkomstenverlies. We willen ook zoveel mogelijk onze bar promoten.

Je sprak over zaalverhuur, kunnen we hier ruimtes huren? Cinéma Palace beschikt over een art nouveauzaal die je kan huren voor een feest

of een receptie. Het gebouw stamt uit 1913 en was oorspronkelijk een feestzaal ontworpen door architect Paul Hamesse die er een polyvalent entertainmentcomplex naar het model van de theaters à l'italienne van maakte. De architect, een leerling van Paul Hankar, ontwierp vervolgens "de grootste cinema van de stad" (2.500 plaatsen), die lang in het geheugen van de Brusselse samenleving zal gegrift staan omwille van zijn weelderige decoratie.

De Cinéma heeft de laatste 50 jaar veel gedaanteverwisselingen ondergaan? In 1973 sloot de bioscoop zelfs zijn deuren. De vestiging in het gebouw van een showroom van Bauknecht in 1976 bracht een verschrikkelijke klap toe aan het imago van de plek. In 1998, na 41 jaar oneigenlijke bestemming, vindt het bouwwerk eindelijk zijn oorspronkelijke roeping terug dankzij het project Kladaradatsch. De grote filmzaal van de jaren 50 wordt in drieën verdeeld, en de Franse Gemeenschap koopt het gebouw in 2001. Architect Olivier Bastin installeert er een aangepaste scenografische uitrusting, die het Théâtre National de Belgique in staat zal stellen er zijn intrek te nemen tot eind 2004. Eind 2012 begint men met de definitieve renovatie van het gebouw en na vijf jaar verrijst de huidige Cinéma Palace. En nu heeft Cinéma Palace eindelijk zijn stek en plek gevonden in het stadscentrum? Vandaag kan je genieten van vier zalen met state-of-the-art technologie, een brasserie en talrijke ontmoetingsruimten die samen een entertainmentcomplex vormen dat gericht is op ontdekkingen, educatie en tolerantie. Men zegt dat onze buren aan de overkant, de AB, de beste concertzaal van Europa hebben. Wij daarentegen kunnen stellen dat onze grootste zaal de beste technische uitrusting van België heeft.

Heeft de filmwereld je altijd aangetrokken? Na in de theater- en muziekwereld gewerkt te hebben, ben ik nu in het filmlandschap terechtgekomen. Ik ontdek dat film het meest toegankelijke medium is in de verschillende kunstdisciplines, iedereen gaat naar de bioscoop. Film is heel laagdrempelig. De film zit nu in een heel interessante periode, er is een soort van transitie aanwezig. Noodgedwongen om thuis te moeten blijven tijdens de lockdown leerden de cinefielen de livestreaming kennen. Er is een echte boom van streamingplatformen in de filmwereld. Ik denk dat we in een periode gaan komen dat het nog meer gaat gebeuren dat sommige films via streaming aangeboden zullen worden. Daartegenover zijn er gelukkig toch nog steeds films die een zaal nodig hebben om te kunnen groeien. Die mengvormen gaan in de toekomst meer en meer gebeuren en het is boeiend om dat van nabij mee te maken. Er bestaat natuurlijk ook de concurrentie van de gevestigde waarden zoals Netflix en Lumière, die mensen in hun zetel houden. Maar ik zie het positief: er gaat toch nog veel volk naar de bioscoop.

Hoe zit de programmatie van Cinéma Palace in mekaar? Kiezen jullie voor meer alternatieve films? Ja, Cinéma Palace is een arthouse bioscoop en we programmeren zeker alternatieve films. Maar ons motto is: we proberen iedereen naar onze zalen te krijgen. We vertonen ook spektakelfilms en blockbusters naast meer moeilijkere, onbekende films, documentaires en kortfilms. De bedoeling is om de drempel zo laag mogelijk te houden, door zowel minder toegankelijke films als meer evidente te tonen. We hebben een zeer gemengd publiek en proberen zoveel mogelijk afwisseling in onze programmatie te brengen.

Er zijn bekende namen te vinden in de raad van bestuur. Hoe is die raad samengesteld? In 2003 deed de Franse Gemeenschap een projectoproep voor de herbestemming van de plek tot arthouse cinema. De oproep werd gewonnen door vzw Le Palace met daarin verschillende belangrijke personen uit de Belgische cinema. De huidige raad van bestuur met onder meer Luc Dardenne, Fien Troch en Bart Van Langendonck is een afspiegeling van de Franse- en Nederlandstalige filmwereld. We zijn een tweetalige vzw en willen de meertaligheid promoten.

Hebben jullie veel concurrentie van andere arthouse bioscopen? Er is wel wat concurrentie maar het is verheugend dat de Brusselse onafhankelijke bioscopen zoals Aventure, Kinograph, Galeries, cinema Vendome en anderen het goed doen. De cijfers van het alternatieve circuit vallen heel goed mee. Er is weer een opstoot van kleine bioscopen en ook tot voor de lockdown waren onze cijfers zeer goed.

Welke zijn je favoriete films die je recent gezien hebt? Beroepshalve zie ik veel films, tof om van je hobby je beroep te maken. De Belgische film doet het de laatste tijd uitstekend. Een mooie film vond ik De Patrick van Tim Mielants met Kevin Janssens en Josse De Pauw. Een aanrader is de biografische dramafilm Shirley met Elisabeth Moss. Andere films die hier gedraaid werden en die ik goed vond: Le Milieu de l’horizon, de verrassende debuutfilm Babyteeth van Shannon Murphy en Sorry We Missed You van de sociaal geëngageerde regisseur Ken Loach. En tenslotte Nuestras Madres van César Diaz over de desastreuze gevolgen van een weinig gekende burgeroorlog in Guatemala in de jaren 1980.

Om ons gesprek te beëindigen: maak je dikwijls gebruik van metrohalte Beurs? Ja, zowat elke dag. Toen ik in Palace begon te werken heb ik meteen de MIVB gecontacteerd met de vraag om een extra signalisatie voor Palace aan te brengen aan de uitgang langs de rechterkant richting Zuidstation. Aan de linkerkant werd de AB reeds vermeld en ik vond dat we ook een vermelding mochten krijgen. Palace staat er nu dus ook op aangegeven.

Vriendelijk bedankt voor het gesprek, Frisia.

Cinéma Palace, Anspachlaan 85 1000 Brussel, www.cinema-palace.be

Résumé

Depuis plus d'un an, Frisia Donders est responsable de la communication du Cinéma Palace, un cinéma situé au cœur de Bruxelles, près de la Bourse et dans la zone piétonnée. Le Cinéma, qui a un coq sur le haut de sa façade, a été fermé durant de longues années pour de gros travaux de rénovation. Il a ouvert ses portes en 2018. Aujourd'hui, dans ce bâtiment du Boulevard Anspach, nous pouvons profiter de quatre écrans à la pointe de la technologie, d'une brasserie et de salles de réunion. Ensemble, ils forment un complexe de divertissement axé sur la découverte, l'éducation et la tolérance.