5 issuu

Page 1

qIaF dy qyrHvyN myly ny bxfeI ielfky Br ivc Èfn sPf: 3

XUnIan istI ivKy krvfey gey plyTy ‘ qIaF dy mylf’ nUM BrvF huMgfrf, sPf- 18

1 5 August 15, 2012 muwK sMpfdk : pRym kumfr cuMbr sMprk : 510-219-8920 PYks : 916-238-1393 E-mail : deshdoaba@yahoo.com

sMpfdk : qrsym jlMDrI

aSdrlI Jfq rfÈtrpqI brfk Ebfmf aqy amrIkI pRÈfsn dI ÈlfGfXog kfrguËfrI

sPf 6

pIsIaYws sYkrfmYNto dIaF qIaF df AusfrU rol

sPf 9

dilq muwidaF nfl sMvfd

zf[ rOxkI rfm

sPf 11

alivdf kih gey rfjyÈ KMnf

sPf 16

alivdf lMzn, hux hoxgy rIE `c myly! Ek krIk gurduafry `c imRqkfˆ leI ardfs lMzn- lMzn ny sMgIqk lihrfˆ ivwc siBafcfrk vMngI pyÈ krdy rMgfrMg pRogrfm aqy afsmfn nUM cuMiDaf dyx vflI afiqÈbfËI drimafn bIqy iek pMdrvfVy qoˆ afpxy ivhVy ivwc ElMipk Kyzfˆ leI puwjy hoey dunIafˆ Br dy iKzfrIafˆ nUM bIqI rfq idlkÈ ivdfeI idwqI. ies dy nfl hI 30vIˆ lMzn ElMipk Kyzfˆ 4 sfl bfad brfËIl dy Èihr rIE zI jnyrIE ivwc muV imlx dy vfady nfl Kqm ho geIafˆ. ElMipk styzIam ivwc bIqI rfq hoey rMgfrMg smfgm ivwc brqfnIaf dy cotI dy pOp isqfirafˆ aqy gfiekfˆ ny sMgIq dIafˆ Cihbrfˆ lfeIafˆ. ies mOky dunIafˆ Br dIafˆ nfmI hsqIafˆ hfËr sn. ies smfgm dy nfl mYdfn Auqy 17 idn cwlI ÈryÈTqf dI jMg Kqm ho geI ijs dOrfn keI irkfrz bxy aqy keI nvyˆ qfry Kyz dy afsmfn Auqy cmky. qIjI vfr ElMipk dI myËbfnI krn vflf iekoiek Èihr bxy lMzn ivwc ienHfˆ Kyzfˆ dOrfn 204 mulkfˆ dy 10500 iKzfrIafˆ ny ihwsf ilaf. qÊmf sUcI Auqy amrIkf qy cIn ny iek vfrI iPr dbdbf kfiem rwiKaf qy myËbfn brqfnIaf vI vDIaf Kyz df muËfhrf krdf hoieaf qIjy nMbr Auqy irhf. amrIkf 46 son qÊimafˆ sxy 104 qÊmy lY ky cotI Auqy irhf qy cIn 38 son qÊimafˆ sxy kuwl 87 qÊimafˆ nfl dUjy nMbr Auqy irhf. brqfnIaf ny 29 son qÊimafˆ sxy kuwl 65 qÊimafˆ `qy kbËf kIqf. Bfrq ies vfr 6 qÊmy ijwqx ivwc kfmXfb irhf, ijnHfˆ ivwcoˆ 2 cfˆdI dy qy 4 kfˆsI dy hn. Bfrq leI inÈfnybfË ivjY kumfr qy pihlvfn suÈIl kumfr ny cfˆdI ijwqI. inÈfnybfË ggn nfrMg, bYzimMtn iKzfrn sfienf nyhvfl, muwkybfË aYm sI myrI kOm qy pihlvfn XogyÈvr dwq ny kfˆsI dy qÊmy ijwq ky dyÈ df isr Auwcf kIqf.

Kyzfˆ dy AudGftnI smfgm vfˆg smfpn smfgm ivwc vI brqfnIaf ny afpxI amIr siBafcfrk ivrfsq qy sMgIqk juglbMdI nUM bfKUbI pyÈ kIqf. krIb iqMn GMty cwly smfpqI smfgm ivwc iKzfrIafˆ dI ijwq df jÈn mnfieaf igaf. ies dy nfl hI lMzn ny ElMipk df 5 cwkrfˆ vflf JMzf dwKxI amrIkI mulk brfËIl dy mOj-msqI qy rMgIn imjfËI leI jfxy jfˆdy Èihr rIE zI jnyrIE nUM sOˆipaf. ies qoˆ bfad ElMipk dI mÈfl nUM vI buJf idwqf igaf qy Kyzfˆ dI smfpqI dI rsm pUrI ho geI. asIˆ vDIaf myËbfnI `c kfmXfb rhy: kYmrOn lMzn: brqfnIaf dy pRDfn mMqrI zyivz kYmrOn ny dyÈ ivwc ElMipk Kyzfˆ kfmXfbI nfl mukMml ho jfx Auqy KuÈI df ieËhfr kIqf hY. AunHfˆ lMzn ElMipk Kyzfˆ dI ieMqËfmIaf kmytI dy muKI sybostIan ko dy nfl sfˆJI pRYws kfnPrMs ivwc ikhf ik AunHfˆ dI srkfr 2016 ivwc irE ivwc hox vflIafˆ Kyzfˆ qwk brqfnIaf ivwc Kyz iqafrIafˆ leI sflfnf 12[50 kroV pOˆz muhweIaf krfvygI. AunHfˆ ikhf, ``brqfnIaf kfmXfb irhf. asIˆ dunIafˆ nUM idKf idwqf ik asIˆ iks imwtI dy bxy hfˆ. asIˆ sfbq kr idwqf hY ik asIˆ kI kr skdy hfˆ.`` Ebfmf vwloˆ kYmrOn nUM vDfeI vfiÈMgtn: amrIkf dy rfÈtrpqI brfk Ebfmf ny brqfnIaf dy pRDfn mMqrI zyivz kYmrOn nUM Kyzfˆ dy sPl pRbMD leI vDfeI idwqI hY. vHfeIt hfAUs ny iek ibafn ivwc ikhf, ``rfÈtrpqI Ebfmf ny ElMipk Kyzfˆ dy sPl pRbMD leI awj brqfnIaf dy pRDfn mMqrI zyivz kYmrOn nUM vDfeI idwqI.`` Ebfmf ny sRI kYmrOn df amrIkI iKzfrIafˆ dI myËbfnI qy pihlI mihlf imÈyl Ebfmf dy Èfndfr svfgq leI DMnvfd vI kIqf.

Ek krIk (ivskfnisn)- hPqf pihlfˆ iek gory nslpRsq vwloˆ mfry gey Cy ÈrDflUafˆ nimq ieQoˆ dy gurduafry ivc ardfs kIqI geI. iswK BfeIcfry ny nf kyvl mfry gey ÈrDflUafˆ dI afqimk ÈfˆqI leI ardfs kIqI sgoˆ golIbfrI ivc ËKmI hoey lokfˆ dI CyqI ishqXfbI dI kfmnf vI kIqI. lMGy aYqvfr 40 sflf iek sfbkf POjI vyz mfeIkl pyj (40) ny Ek krIk gurduafry ivc aMnHyvfh golIafˆ clf ky Cy ÈrDflUafˆ dI jfn lY leI sI aqy iek pulIs aPsr sxy iqMn nUM ËKmI kr idwqf sI. ies dOrfn gurduafry dy JMzy df colf vI bdilaf igaf. gurduafry qoˆ bfhr BfeIcfry dy mYˆbrfˆ ny amrIkI JMzf lihrfieaf. ies qoˆ pihlfˆ gurduafry ivc iqMn idnfˆ qoˆ cwl rhy aKMz pfT df Bog pfieaf igaf aqy kIrqn kIqf igaf. golI kfˆz qoˆ bfad lMGy Èuwkrvfr pihlI vfr gurduafry dy duafr sMgq leI KolHy gey sn. Aus idn Ek krIk dy hfeI skUl dy ijmnyËIam ivc imRqkfˆ sbMDI Èok sBf kIqI geI sI. vfiÈMgtn qoˆ imlI iek irport anusfr amrIkI iswK BfeIcfrf rfÈtrpqI brfk Ebfmf nUM iek Xfd pwqr dyx dI

Xojnf bxf irhf hY. kwlH ÈfmIˆ vfeIt hfAUs sfhmxy kIqy gey iek mombwqI muËfhry dOrfn ies Xfd pwqr dy vyrvy pVH ky suxfey gey sn. Xfd pwqr ivc ikhf igaf, ``asIˆ rfÈtrpqI brfk Ebfmf vwloˆ pIVHqfˆ qy AunHfˆ dy pirvfrfˆ nfl jqfeI hmdrdI dI pRÈMsf krdy hfˆ. asIˆ vwK-vwK sUbfeI gvrnrfˆ vwloˆ sog vjoˆ amrIkI JMzf JukfAux bdly vI DMnvfdI hfˆ.`` Xfd pwqr ivc pulIs aPsr bRfien mrPI dI dlyrI dI ÈlfGf kIqI geI hY aqy idRVfieaf igaf hY ik iswK ÈfˆqmeI sihhoˆd aqy smuwcI mfnvqf dI BlfeI dy DfrnI hn. ies dOrfn, POks inAUË dI irport anusfr Ek krIk gurduafry ivc golIbfrI dI Gtnf kfrn rfÈtrpqI dI cox leI irpbilkn AumIdvfr imt romnI nUM Aup rfÈtrpqI dy ahudy leI pfwl rfien dy nfˆ df aYlfn kuJ idnfˆ leI tflxf ipaf sI. irport muqfbk 5 agsq nUM golIbfrI vfly idn sRI rymnI ny sRI rfien nfl gupq mulfkfq kIqI sI. ieh mulfkfq sRI romnI dy slfhkfr dy Gr ivc hoeI sI ijs ivc sRI romnI ny sRI rfien nUM Aup rfÈtrpqI dy ahudy leI AumIdvfrI dI pyÈkÈ kIqI.


www.deshdoaba.com

Vol- 1, Issue- 5

2

agsq 15, 2012

INDIA MARKET 9vIN vrHygMZ qy ivÈyÈ syl

kÈmIr isMG hIrf

birSdr bSgV

we have the largest collection of indian, fijian and pakistani grocery, music, fabric, artificial jewelery and sweets.Fresh vegitable are available here. We do take EBT card.

Atta 20Ibs bag only for $6.99 Pani Puri buy one get one free $4.99 Punjabi Cookies (2.5 Ibs) $5.99 2 Bottle of Mango juice (1 liter each) $2.99

Smart Lota only for $49.99 All Shan Masala .99

Deep Punjabi Samosa (8 pieces) $3.99 Royal Basmati Rice 20Ibs $15.99 Tea India (2Ibs) $6.99 Deep Chana Beasan (4Ibs) $3.99

WE ACCEPT FOOD STAMPS For more info : Call Us : 916-338-5511

5202 Elkhorn Blvd. Sacramento, CA 95842


www.deshdoaba.com

3

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

pI[ sI[ aYs[ sYkrfmYNto vwloN krvfey qIaF dy qyrHvyN myly ny bxfeI ielfky Br ivc Èfn 150 qoN vwD klfkfrF ny KUb jmfieaf rMg sYkrfmYNto (hrijMdr pMDyr)- pMjfb ivc suxdy afey sF ik qIaF lONgovfl dIaF jF ÈrIh ÈMkr dIaF dI koeI rIs nhIN. awj kYlIPornIaf dy vfsI asIN mfx nfl kih skdy hF ik agr AuhnF qoN vI koeI iek pYr awgy hn qF qIaF pI[

sI[ aYs[ sYkrfmYNto dIaF. 12 agsq dI ZldI dupihr sO izgrI qoN Aupr df qfpmfn, aYs[ sI[ aYs[ aYlk grov dy muwK duafr qy drÈkF df svfgq krdy, hOlI ijhy rMg ibKyrdy JMizaF dI kqfr, 1500 dy lwgBwg cfvF lwdIaF, swj Dwj ky phuMcIaF muitafrF dI mOjUdgI ivc gubfiraF dI Auzfx ies DrqI qy lfjvfb pMjfbIaq rMgq vflI dunIaF isrj rhI sI. hfl dI lfbI ivc pMjfbI sUtF, gihixaF, cUVIaF, prFidaF qy mihMdI dIaF sjIaF dukfnF iksy mInf bfËfr df BulyKf pf rhIaF sn. bfhr brfmdy dy dUjy hwQ cfh smosy, BtUry, itkIaF qy ctpty msfly dI mihk nfl iZwzF ivc lUhrIaF AuWT rhIaF sn. TMizaF dy ÈOkInF leI brP lwgy pya, afeIs kRIm, mlfeI qy mtky dI kulPI dIaF afvfËF lwg rhIaF sn. hfl dy iek vwzy kmry ivc vwKo vwKrIaF tImF afpo afpxI iqafrI ivc ruwJIaF sn aqy dUjy hfl ivc bIbI mndIp kOr Prvflf Auqyjnf BrI KuÈI nfl mfeIk sMBfldI, sBnF ƒ jI afieaF afKdI pRogrfm afrMBx dI iqafrI ivc ruwJI hoeI sI. imwQy smyN qy pRogrfm df afgfË iksy nftkI idRÈ nfl ÈurU hoieaf. cOigrdy ivc zfhIaF mMjIaF qy nfnkIaF dfdkIaF df myl, ZolkI dI afvfË prmjIq aOlK qy hrpRIq kOr aqy AuhnF dIaF sfQxF vwloN suhfg GoVIaF qy bfbl dy gIq mwlo mwlI purfixaF simaF ivc iKwc ky iljf rhy sn qy BuØilaf ivsiraf ivrsf muV qfËf ho irhf sI.

pRogrfm df dUsrf dOr sI pMjfbI lYaF qy igwDf pfAux df, ijsƒ pRdIp pUnI dI Èfndfr inrdyÈn hyT iqafr kIqf igaf sI. ijs ivc 25 dy krIb bwcIaF ny Bfg ilaf. ijhVIaF isr qoN pYrF qwk gihixaF qy pMjfbI sUtF ivc sjIaF,

styj qy nwcdIaF tihkdy PuwlF vFg lwg rhIaF sn. AuhnF dI ies nMnHI klf qy cfvF ƒ vyK ky ies sMsQf dy mMqv dI sPlqf sihjy hI smJ af rhI sI. ijs qoN KuÈ ho ky bIbI mndIp Prvflf ny iehnF dy mfipaF dI pRÈMsf kIqI. BMgVy qy igwDy dI tIm ny 'igwDy ivc suhxIey krfqI bwly bwly` dy bolF nfl pUry mfhOl ivc grmjoÈI lY aFdI. qy stfktn qoN afeI 'stfktn dI Èfn` tIm ny nI kfhlI kfhlI pYr pwt lY qIaF lwgIaF ipwpl dI CfvyN: aqy myry pyikaF dy ipMz, qIaF hor lwgIaF` gf ky qIaF df aslI rMg bMnH idwqf. ÈgnF qy hrjfp ny ÈrfbI pqI dy kfiraF qy klpdI pqnI dy inhoiraF ƒ dogfxy dy nftkI rUp ivc pyÈ kIqf. ies qoN aglI afeItm 'qor muitafr` dI qF swcmuc hI kmfl dI sI. AuhnF:L rwbf rwbf mINh vrHf, sfzI koTI dfxy pf. pf ky pyNzU grIb qbky dI qlÉ scfeI ƒ pyÈ kIqf.

pI[ sI[ aYs[ sYkrfmYNto dIaF smUh pRbMDk bIbIaF dy gruwp ny qF bolIaF qy igwDy pf pf styj hI Qrkx lf idwqI. 'mVk pMjfbx dI` tIm dI qF mVk JwlxI hI aOKI sI. ies dOrfn iek srpRfeIË afeItm vI pyÈ kIqI geI, ijs

cwly ies pRogrfm df mMc sMcfln bIbI mndIp kOr Prvflf ny bfKUbI inBfieaf. myly ƒ kfmXfb krn leI rCpfl prhfr, bldyv kOr, prmjIq kfhloN, prdIp pUnI qy smuwcI tIm ny vzmuwlf Xogdfn pfieaf.

ivc rvfieqI puÈfkF ivc GuMz kwZIaF aOrqF ny 'kwc dy glfs ivc qoqf boldf mYN nhIN qyry nfl rihxf, qUM qF bhuqf boldf. vrgIaF purfqn bolIaF pfeIaF. styj qy afAux vflIaF sfrIaF tImF iek qoN vwD iek sn, ijs leI AuhnF dIaF koc bIbIaF ƒ dfd dyxI bxdI hY. bwicaF df hOslf vDfAux leI tRfPIaF idwqIaF geIaF. Coty bwicaF ƒ iKzfAuxy vI idwqy gey. kuJ tImF ƒ cUVIaF qy sUtF nfl vI snmfinq kIqf igaf. cUVIaF qy sUt bIbI kuljIq kOr vwloN pyÈ kIqy gey. qIaF dy ies myly ivc ims pMjfbx XU[ aYs[ ey[ mnpRIq kOr igwl aqy Aus dy mfqf jI df ivÈyÈ qOr qy snmfn kIqf igaf. qIsrf dOr lfeIv bolIaF df sI. ijs ivc bwcIaF qy muitafrF ny idl KolH ky Bfg ilaf. iehnF df ipV pRmjIq aOlK qy hrpRIq mwlHI ny bMinHaf. cOQy dOr ivc zI[ jy[ df pRogrfm sI. ijs ivc BMgVy qy igwDy dy bolF ny sB ƒ nwcx leI mjbUr krI rwiKaf. lgfqfr 6 GMty

mndIp Prvflf ny smUh spFsrF qy drÈkF df DMnvfd kIqf ik AuhnF dy sihXog df sdkf hI awj ieh sMsQf iek mfxmwqf sQfn pRfpq krn ivc kfmXfbI hoeI hY. drÈkF nfl Biraf hfl, lfbI qy dUr dUr qIk KVHIaF kfrF dyK ky aiqaMq KuÈI ho rhI sI. AuhnF ny sfry spFsrF, ieMzIaf hfAUs afÌ grfsrI, smosf gfrzn, Xogf pYlys, stfr afÌ ieMzIaf, avqfr atvfl, divMdr imnhfs, sqvIr zoz, sumIqf prhfr, rmn soZI, suKvMq igwl, aklyÈ isMG, crn bzvfl, ky[pI[ trwikMg, blivMdr grcf, prmjIq imnhfs qy ihnf lyzIË ibAUtI pfrlr df Aucycy DMnvfd kIqf. vIzIEgRfPI cfhl vIzIE ny kIqI. Zol qy ZolkI jvflf isMG qy zI[ jy[ aYNz sfAUNz ibMdI cfhl duafrf kIqI geI. bIbI mndIp Prvflf ny myly dI rOxk vDfAux afeIaF tImF df Aucycy qOr qy DMnvfd kIqf. smUh pRbMDk kmytI bldyv kOr, rCpfl kOr prhfr, hrpRIq shoqf, amn rMgI, rfjivMdr pUMnI, prdIp pUMnI, kml iZwloN, qvndIp kOr, rfjbIr kOr, blbIr pUMnI, suirMdr cfhlf, rfjn aOlK, jsivMdr cOhfn, jsvIr igwl, hirMdr kOr, lfzI QFdI, blivMdr grcf, sonIaf iZwloN, rfxI srhwdI, BuipMdr kOr, qyijMdr kOr, hrimMdr kOr, prmjIq kOr, ieMdrpfl kfhloN, prmjIq aOlK, hrpRIq kOr, ruipMdr mwlHI qy mndIp Prvflf vwloN sfry klfkfrF qy drÈkF df smUihk qOr `qy vI DMnvfd kIqf igaf. ies sMsQf vwloN ivsfKI df mylf apRYl 2013 ivc mnfieaf jfvygf.


www.deshdoaba.com

4

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

ivÈv pMjfbI sfihq akfdmI dI PirËno ivKy sfihqk bYTk hoeI PirËno- ivÈv pMjfbI sfihq akfdmI( ivpsf) dI bIqy aYqvfr ƒ jYspr stRIt sYlmf, PirËno ivKy jfxy pCfxy gIq aqy ÊËl dy Èfier, hrijMdr kMg dy gRih ivKy bVy hI ÈrDf pUrvk mfhOl ivc prvfn cVI. bYTk ny 11:30 vjy svyry afpxy pihly dOr ivc prvyÈ kIqf. hrijMdr kMg ny ies ƒ afrMB kridaF akfdmI dy jnrl skwqr kulivMdr pfsoN 25/26 agsq ƒ, akfdmI vloN krvfeI jf rhI do-idvsI sfihqk kfnPrMs sbMDI pihly aqy dUjy idn dI kfrvfeI jfxnI cfhI. kulivMdr ny afpxy Auqr ivc dwisaf ik ies kfnPrMs dy muwK mihmfn zf[ surjIq pfqr hoxgy. ies ivc, 25 agsq ƒ iqn mhwqvpUrn sYÈn hoxgy. pihly sYÈn ivc iqn prcy pVy jfxgy , dUjy sYÈn ivc khfxI sYmInfr hovygf aqy qIjy sYÈn ivc pMjfbI gIq-sMgIq aqy klcrl pRogrfm dI pyÈkfrI kIqI jfeygI. pihly do sYÈn, kvI aqy nftkkfr jsbIr igwl dI kMpnI sUPI ieMk 45690 nOrQpol lUp eI, PrImFt dy afzItorIam ivKy prvfn cVngy. (iewQy ieh dwsxf Auicq hY ik jsbIr igwl, akfdmI dy muwK spFsrF ivcoN iek hn). qIjf sYÈn mihrfn rYsqorfn (inE vrk) ivKy kIqf jf irhf. ies ivc kIqy gey iek pRÈn df AuWqr dyNidaF 'sIrq` ny dwisaf ik asIN cfhFgy ik ieQoN dy pRiswD aflock aqy akfdmI dy srpRsq lyKk zf[ gUurumyl iswDU vI, ieQoN dyaF lyKkF dIaF sfihqk AuplbDIaF Aupr prcf pVHn. sIrq ny ieh vI dwisaf ik Kflsf kflj aMimRqsr qoN post gRYjUeyt pMjfbI ivBfg dy pRoPYsr zf afqm isMG rMDfvf vI iek invyklf prcf pVHngy ijs ivc prvfsI pMjfbI kivqf ƒ sbfltrn dy ivÈv sfihq ivc AuBr rhy pirpyK sbMDI kyNdrq kIqf igaf hY, aqy ieMtrnYÈnl pMjfbI khfxI dy sbMD ivc zf virafm isMG sMDU aqy zf[ sfDU isMG (kYnyzf) aihm BUimkfvF inBfAuxgy. kulivMdr ny kfn-

PrMs dy dUjy idn df vyrvf idMdy hoey dwisaf ik ies dy vI iqMn sYÈn hoxgy, jo sUPI ieMk, PrImFt ivc kIqy jf rhy hn. pihly sYÈn ivc pusqk irlIË aqy iehnF pusqkF dI jfx pCfx kIqI jfeygI, dUjy sYÈn ivc iek qnËIaf sikwt Kyizaf jfeygf

afieaf. hoieaf vI KUb! BuipMdr df ieh iÈar qF ÈfierI ƒ ÊËl idaF iÈarF ivc iek ÌlkI Co dy igaf, aqy kMg ƒ iek hlUxf vI : jgy dIvy lukf lE dosqo hux qF drF aMdr hvf ho ky hY pfgl GuMm rhI,

ijs ƒ jsbIr igwl pRsquq krngy aqy ies mgroN akfdmI vwloN mfn snmfn dI rsm pUrqI hovygI. qIjy aqy afKrI sYÈn ivc coxvF kvI drbfr hovygf aqy ivdfiegI Èbd Aucfrn kIqy jfxgy. ieMJ kuJ ikMqU pRMqU dy nfl-nfl cfh pfxI dy suafd ny ies sYÈn ivc ies kdr cfÈnI BrI ik ieh afpxy afp hI kvI drbfr ivc bdl igaf. Bfrq qoN pDfry gurbcn (iÌlhfl) aqy zf gurUmyl ƒ pRDfngI sONpI geI. hrijMdr kMg ny iesdf sMcfln iek Èyar nfl afrMB kIqf. af gey ny lokI qF dIvy do do lY ky pr iewk vI n afieaf ey lo lY ky Èfied kMg ƒ loa dI qlfÈ hY qF jo Auh, Auh vyK sky jo Aus qoN lop hY. Èfied iesy kfrn Aus ƒ aglf Èfier BuipMdr dlyr ivc nËr

apxy grF aMdr iehnF ny kuJ hor AuWc pfey dy aiÈafr aqy iek ÊËl suxf ky mfhOl ƒ iek Èfierfnf qbIaq awqfa kIqI ijs df asr ies bYTk dy aKIr qk kfiem irhf. Èfied iesy leI crnjIq pMnU ƒ AuhI kivqf kihxI peI jo dlyr ƒ smripq sI` muMzy myry ipMz dy dlyr hoeI jFdy ny / mfrdy ny bVkF, qy Èyr hoeI jFdy ny iPr ryÈm ny hmyÈF vFg hI muV iek hor icqfvnI idwqI 'hvf df ruwK bdl` kql gfhF dy bUhy KuwlHy ny` .ies mfhOl ivc hor sMjIdgI Brdy hoey jnfb hrBjn isMG iZwloN ny iek sur meI qfn duafrf iek ÊËl ƒ iÈMgfiraf bVy jqn kIqy, bVy Ëor lfey / ruky iPr vI ZlxoN n jIvn dy sfey ies bYTk dI pRfpqI ies ivc inhwq hY ik akfdmI ƒ zf[ jgqfr dy iek Èfigrd (jo nvF nvF iewQy afieaf hY), qnvIr

df afgmn hfisl hoieaf. Aus dI ÊËl dy mqly df ieh imsrf kfbly gOr hY ËmInF mihMgIaF hoeIaF, ËmIrF ssqIaF Xfro suKI DflIvfl afpxy afp ivc iek prpwkqf BrpUr Èfier hY. Aus dI lyKxI ivc qnË hY, ivcfr hY, iek qnfE hY. Duwp cVI mYN suwkxy pfey supny sn kuJ iswly/gm BYVf BfdoN df bwdl iPr qoN kr igaf igwly ieMJ hI sMqoK isMG mnhfs ny JUUr-BUur ivc bhuq kuJ sfhmxy rwiKaf. jgjIq nOÈihrvI dI bhuq hI prpwk, iÌkr BrpUr cricq kivqf ''bfvy” muV suxn ƒ imlI. kulivMdr ny iek nvIN afDuinkqf BrpUr ÊËl khI ijs df mqlb hY`. Aus ƒ BflidaF hI eyQy Zl jfxI qrkfl/ Auh qF sbË hvf ey Auhƒ jMgl ivc hI Bfl. iehnF qoN bfad gurUmyl iswDU ny vI iek nvIN kivqf “iËMdgI df igrvI nfmf” aqy iPr Au ivrsf” df pfT kIqf. avqfr godfrf ny vI iek kivqf” awK df qfrf khI jd ik AupsiQq sRImqI mnjIq kOr ny iek pfTk vjoN kuJ psMdIdf iÈar suxfey aqy ies gl dI qsdIk kIqI ik kivqf ivc khI geI gl ,asr rKdI hY aqy ivcfr df kivqf ivc hoxf iek prBfv pYdf krdf hY. ies mgroN suirMdr sIrq ny ''ikrcF” ÊËl sMigRh ivcoN Auh ÊËl suxfeI ijs df iek iÈar jUn 84 dy kFz ƒ smripq hY Ërf Jfk ky iKVkIaF `coN qF vyKo/ ngr swc df, krblf ho igaf hY. iPr gurnfm isMG ny kuJ iÈar khy aqy mfiek gurbcn (bYTk dy pRDfn) dy hvfly kIqf igaf. AuhnF ny ÈfierI bfry ikhf ik, ies ivc lY-bwDqf lfËmI hY. kivqf iek Bfvuk stytmYNt hY. AuhnF ƒ hrBjn iZwloN vloN khI geI ÊËl/gIq ivc lY-bwDqf suxfeI idwqI aqy BuipMdr dlyr idaF iÈarF ivc mfnvIaq. AuhnF ieh vI ikhf ik hux Auh ÊËl dy ivroDI nhIN hn aqy ''iÌlhfl`` ivc pMjfbI ÊËl ƒ vI QF dyxgy. vloˆ : suirMdr sIrq

pMjfbI ipRMt mIzIaf aYsosIeyÈn ivÈv pMjfbI sfihq akfdmI, kYlIPornIaf dI ivÈyÈ bYTk kYlIPornIaf vwloN duwK df pRgtfvf sYkrfmYNto- pMjfbI ipRMt mIzIaf aYsosIeyÈn, kYlIPornIaf vwloN amrIkf dy Èihr Ek kRIk dy gurduafrf sfihb ivKy iswK sMgq `qy hoey hmly `qy duwK df ieËhfr kIqf igaf hY. aYsosIeyÈn dy smUh mYNbrF ny ies iGnOxI kfrvfeI dI sÉq ÈbdF ivc inKyDI kIqI hY. aYsosIeyÈn ny iek sFJy ibafn ivc ikhf hY ik amrIkI srkfr ƒ ies Gtnf qoN sbk iswKxf cfhIdf hY aqy afAux vfly smyN ivc Gwt igxqI aqy iPrikaF dI jfn-mfl dI rwiKaf ƒ XkInI bxfAuxf cfhIdf hY. aYsosIeyÈn ny Bfrq dy mIzIey ƒ vI apIl kIqI hY ik Auh sQfnk lokF ƒ amrIkf iKlfP iksy iksm dI BVkfAU kfrvfeI krn qoN rokx leI apIl krn. aYsosIeyÈn ny ies

duwK dI GVI ivc smuwcy pMjfbIaF ƒ iek plytPfrm `qy iekwTy hox dI apIl kIqI hY qFik afAux vfly smyN ƒ surwiKaq kIqf jf sky. ibafn jfrI krn vfilaF ivc kOmFqrI aMimRqsr tfeImË dy jsjIq isMG, pMjfb tfeImË dy amolk isMG jMmU, pMjfb inAUË dy sMdIp cfhl, pMjfb myl XU[aYs[ey[ gurjiqMdr isMG rMDfvf, sfzy lok dy sqnfm isMG Kflsf, ieMzo-amyrIkn pMjfbI tfeImË dy nirMdr pfl isMG huMdl, pMj diraf dy jgdyv isMG BMzfl, ieMzo-XU[aYs[ey[ zfielfg dy kuldIp DflIvfl, pMjfb aYkspRYs dy jsvMq sYdoky, cVHdI klf dy hrjIq isMG qy primMdr isMG, dyÈ duafbf dy pRym kumfr cuMbr qy pRdyÈ tfiemË dy blbIr isMG aYm[ey[ Èfml sn.

hyvrz- imqI 5 agsq, aYqvfr nUM Pyvirt ieMnzIan rYsqorfˆ, hyvrz, kYlIPornIafˆ ivKy `ivpsf` dI iek ivÈyÈ bYTk df afXojn kIqf igaf, ijs ivc hfËr lyKkfˆ , ijMnfˆ ivc hrBjn isMG iZwloˆ, crnjIq isMG pMnU, BuipMdr isMG dlyr, suirMdr sIrq, lKivMdr isMG igwl, suKdyv sfihl, kulivMdr, amrjIq pMnU, nvnIq pMnU, jgjIq noiÈhrvI,EmpRkfÈ aqy ryÈm iswDU dI AupsiQqI ivc, Ek krIk –ivnkonsn, imlvfkI, dy gurU Gr ivc iek dihÈqgrd hwiqafry vloˆ isK sMgq Auqy aMnyvfh golIafˆ dfgx kfrn sfrI kOm ivc iek ieniskXUirtI df aihsfs Auqpn hoieaf hY Aus leI ijwQy `ivpsf` , vloˆ ies kfˆz dI BrpUr Èbdfˆ ivc inMdf kIqI geI AuwQy hI ies kfrn hoeIafˆ Cy inrdoÈ ivakqIafˆ dy byvkq clfxf kr jfx df gihrf duK `qy aPsos pRgtfieaf igaf aqy sbMDq prIvfrfˆ nUM ies byvkq hUxI nUM shfrn dI blbUqI pRDfn

krn leI pRfrQnf kIqI geI. `ivpsf` ies afqMkvfdI kfˆz dI BrpUr Èbdfˆ ivc inMdf krdI hY aqy ajyhy anykfˆ

virafm isMG sMDU, pRo[ gurBjn igwl, suKivMdr aMimRq, sujIq klsI, anUp ivrk, primMdrjIq, ijMdr,

guMmrfh amrIkI nfgirkfˆ nUM sdbuwDqf bKÈx leI ardfs vI. ies mgroˆ `ivpsf` vloˆ do roËf aMqr-rfÈtrI kfnPrMs , jo ies mhIny dI 25-26 agsq nUM krvfeI jf rhI hY dy sbMD ivc ivcfr vtfˆdrf kIqf igaf. akfdmI dy jnrl skwqr , kulivMdr ny kfnPrMs ivc puj rhy ivÈyÈ ivakqIafˆ ijMnfˆ ivc zf[surjIq pfqr, pRo[

ajmyr iswDU, zf[ qyjvMq isMG igwl, rfijMdrjIq, bldyv isMG Kyrf ivÈyÈ qOr qy Bfg lY rhy hn. kfnPrMs sbMDI ivcfr kridafˆ akfdmI dy srprsqfˆ df DMnvfd kIqf igaf ijMnfˆ ny akfdmI dI ies kfnPrMs ivc ivÈyÈ mflI shfieqf aqy mfnisk sihXog idwqf aqy dyx df iekrfr kIqf hY. ies kfnPrMs ivc 25 agsq nUM, pihly sYÈn

ivc prcf pfT kIqf jfeygf, dUjy sYÈn ivc khfxI goÈtI hovy gI aqy qIjy sYÈn (jo imhrfn rYsqorfn ivc kIqf jfeygf) ivc gfiekI df ivÈyÈ pRogrfm nijiTwaf igaf hY ijs ivc kfnPrMs ivc pDfry sBy lyKk,ivpsf dy sBy spfnsr aqy afmMiqRq sroqfgx ies df afnMd mfx skx gy. ies ivc Èfm 7 vjy qoˆ 8 vjy qIk izMnr hovygf. ies sYÈn ivc Auhnfˆ ivakqIafˆ leI $20 dI dfKlf itkt ËrUrI hY ijMnfˆ nUM ies sYÈn ivc hfËrI Brn dI afvÈkqf hovy gI. 26 agsq nUM ies dy pihly sYÈn ivc pusqk rlIË smfroh dy nfl mfnsMmfn dI rsm pUrI jfey gI. dUsry sYÈn ivc `mIzIaf adfn-pRdfn` sYÈn kIqf jfey gf aqy qIsry `qy afKrI sYÈn ivc coxvfˆ kvI drbfr hovy gf.ies kfnPrMs ivc hr Aus ivakqI leI Kuwlf swdf hY jo pMjfbI mfˆ bolI, sfihq aqy siBafcfr pRqI suihrd hY. vloˆ : suirMdr sIrq


www.deshdoaba.com

5

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

ivskFisn gurduafrf `c golIbfrI

pRDfn sqvMq isMG kflykf aqy lYPtInYNt brfien mrPI amrIkn hIroË vjoN AuBry ivskFisn- bIqy idnIN ivskFisn dy Èihr Ek krIk dy gurduafrf sfihb ivc iek gYNgstr nslI gory vyz mfeIkl pyj vwloN gurduafrf sfihb ivc jbrI vV ky aMnHyvfh PfieirMg dOrfn Cy iswKF ƒ mfr mukfieaf sI qy do drjn dy krIb iswK sMgqF ƒ PwtV kr idwqf sI. ijnHF ivcoN iqMn ajy vI iËMdgI-mOq dI lVfeI hspqfl dy afeI[ sI[ XU[ ivc lV rhy

hn pr iek pwKoN amrIkf dy vwzy mIzIaf, cYnlË aqy ipRMt mIzIaf dI isPq krnI hovygI, ijsny iemfndfrI nfl ibnF iksy iBMn Byd qoN ies Gtnf dI lgfqfr iqMn idnF qoN iswK BfeIcfry dI pihcfx aqy ÈFqI nfl rihx vflI kOm dy rUp ivc aks ƒ pyÈ kIqf qy iswKF nfl hmdrdI Biraf vrqfE kIqf. ies dy dUsry ruK ivc do ÈKsIaqF ijnHF ivcoN iek Ek krIk dy gurduafrf sfihb dy pRDfn sqvMq isMG ijsny Aus nslI gory ƒ kulfvy ivc lY ilaf sI qycfkU lY ky Aus hwiqafry dy mgr Bwjf sI qy ijs nfl keI hor sMgqF dIaF jfnF bc geIaF sn, ies pRqI idKfeI dlyrI pRqI amrIkI mIzIey ny AusnuM amrIkn idnIN ivskFisn ivc pYNdy Ek krIk dy gurduafrf sfihb ivc iek nslI gory vwloN aMnHyvfh pRDfn sqvMq isMG kflykf aqy lYPtInYNt brfien mrPI hIro dy iKqfb nfl bIqy clfeIaF golIaF ivc mfry gey Cy ivakqIaF dIaF qsvIrF ivc Aupr Kwby qoN swjy pRDfn gurinvfijaf hY. dUjy duafrf sqvMq isMG kflykf (65), s[ sIqf isMG (41), prmjIq kOr sYxI (41), hyTF Kwby qoN ies Gtnf dI sUcnf swjy s[ rxjIq isMG (49), s[ pRkfÈ isMG (39), s[ sbyg isMG (84). imldy smyN pihlF phuMcx vfly lYPtInYNt vflIaF golIaF gurduafry ivc Èfml sMgqF dy ivc jutI hoeI hY. puils qoN hux qwk imlI ivskFisn- ivskOnisn gurduafrf sfihb ivc golIbfrI dOrfn iek brfien mrPI puils lwgdIaF qy hor jfnI nuksfn huMdf. ijs vyly jfxkfrI dOrfn hmlfvr gorf 40 sflf vyz puils aPsr vloN afpxI jfn dI pRvfh kIqy ibnF isKF ƒ bcfAux leI aPsr, ijsny ies aPsr brfien mrPI Aupr hmlfvr vwloN mfeIkl pyj 1992 qoN 1998 qwk POj ivc irhf kIqI geI smyN isr qy dlyrfnf kfrvfeI dI KUb pRÈMsf kridaF amrIkI hmlfvr ƒ gMn Qwly golIaF clfeIaF jf rhIaF sn qF dUjy puils qy Èrfb pIx qy hor hrkqF krky Ausdf ahudf mnuwKI aiDkfr sMsQf isKs Pfr jsits ny Aus leI 10, 000 zflr dy suwtx leI ikhf sI qy aPsr ny Aus smyN nslI gory hmlfvr dy Gtf idwqf igaf sI. Aus qoN bfad Ausny iek bhfdrI purskfr df aYlfn kIqf hY. ivskOnisn gurduafrf sfihb ivKy hmlfvr nslI gory golIaF mfrIaF, ijs krky kfPI jfnI nuksfn nslI imAUiËk gruwp nfl kMm kIqf qy bfad golIbfrI ivc keI isKF dI jfn bcfAux vfly puils aPsr leI ny jvfbI hmly ivc hox qoN bc igaf. ies krky amrIkI mIzIey ny ivc afpxf 'vfeIt pfvr` nslI gruwp bxf purskfr df aYlfn kridaF isKs Pfr jsits ny ikhf ik amrIkf ivÈv ies Aukq puils ienHF Aukq dovF ÈKsIaqF ƒ amrIkn hIroË ilaf. Ausdf amrIkn nslI gYNg 'sikn hYz` Br ivc GwtigxqI Dfrimk sQfnF dI rfKI krn df dfavf krdf hY pr aPsr Auqy golIaF kih ky invfijaf. iehnF ivcoN gurduafrf sfihb nfl vI sbMD irhf. inE nfËI dIaF gwlF vI afpxy Gr ivc Dfrimk Gwt- igxqIaF dI rfKI krn ivc burI qrF clf idwqIaF qy pMj dy pRDfn sqvMq isMG kflykf sfzy ivc nhIN rhy afpxy dosqF nfl krdf irhf. nfkfm irhf hY. 11 sqMbr 2001 qoN lYky isKF aqy hor Dfrimk Gwt golIaF ies aPsr pr puils aPsr ajy vI gMBIr hflq ivc hY ies duKdfeI Gtnf ƒ amrIkn afm igxqIaF iKlfP hoey sYNkVy hmilaF df iËkr kridaF isKs Pfr jsits dy CfqI aqy pyt `qy pr ivskFisn puils muKI jOhn aYzvrz ÈihrI qoN lY ky rfÈtrpqI Ebfmf qwk bVI ny amrIkf ivc Dfrimk Gwt igxqIaF dI rfKI krn ivc nfkfm rihx lwgIaF. jykr ieh muqfbk AusdI hflq Éqry qoN bfhr hY. gMBIrqf nfl ilaf hY qy amrIkn gurduafiraF leI Ebfmf pRÈfsn ƒ iËMmyvfr Tihrfieaf hY ikAuNik Dfrimk Gwt aPsr Aus gory ies Gtnf ƒ iqMn idn bIqx dy ivc mombwqIaF jgfeIaF jf rhIaF hn qy igxqIaF dI rfKI leI koeI Tos kdm nhIN AuTfey gey hn.isKs Pfr hmlfvr nfl rfbqf bfad byÈwk sB kuJ sfhmxy af cuwkf hY pr amrIkn isafsq qy sQfnk srkfrF dy jsits ny aYlfn kIqf hY ik amrIkf ivc Dfrimk GwtigxqI, jo ik nf krdf qF ies amrIkf dI KuPIaf eyjMsI aYP[ bI[ afeI[ ajy aiDkfrI vwK-vwK gurduafiraF ivc pRfrQnfvF amrIkI sfmj df atuwt aMg hn, dI rfKI leI Ebfmf pRÈfsm ƒ Tos aPsr dy lwgx vI ies Gtnf dI qih qwk jfx leI qPqIÈ ivc ihwsf lY rhy hn. kdm AuTfAux leI suJfa dyx vfsqy Auh kOmFqrI Dfrimk aËfdI bfry amrIkI kimÈn qk phuMc krygI. isKs Pfr jsits dy kfƒnI slfhkfr atfrnI gurpqvMq isMG pMnU jo ik amrIkf ivc mnuwKI aiDkfrF dI pRYkits krdy hn, ny Dfrimk Gwt igxqIaF bfry jfgrUkqf pYdf krn leI ivÈyÈ pRogRfm dI ivskFisn- hux smF af igaf ik armIkI iswK BfeIcfrf rfhIN sfry iswK BfeIcfry ƒ apIl kIqI ik Auh afpxIaF loV `qy Ëor idMidaF ikhf ik amrIkf ivc isKF `qy hmly glq pCfx afpxI pihcfx dy muwdy Auqy iekjuwt ho ky Audm ÈurU kry. bfr CotIaF motIaF rMjÈF ƒ Cwz ky gurU GrF dI afpsI lVfeI krky nhIN ho rhy ijvyN ik pRcfiraf jf irhf hY sgoN isKF ƒ isK hox iek bfr iswKF qy ho rhy nslI hmilaF df iek muwK kfrx hY ik aqy Kyz myilaF dI isafsq qoN Aupr AuTky iekjuwt ho ky asIN ipCly 100 sfl qoN amrIkf ivc rih ky pCfx nhIN afpxI pihcfx leI amrIkn dyÈ dy isafsI, smfjk, Dfrimk Gwt igxqI hox leI inÈfnf bxfieaf jf irhf hY. bxf sky. amrIkf dy sUby siBafcfrk, ividak aqy Kyz PrMt qy dKlaMdfËI krky ivskfnisn dy Èihr Ek afpxI pihcfx leI srgrm hovy. mIitMg ivc dUsry mqy krIk dy gurU Gr ivc lMGy rfhIN amrIkf srkfr ƒ apIl kIqI geI ik Auh hiQafrF aYqvfr ƒ vfprI mMdBfgI bfry afpxI nIqI ivc qbdIlI kry aqy hiQafrF dI amrIkf dy imlvfkI Èihr dy gurduafry ivc aiDkfrIaF ny hmly ƒ nslI hox jF nf hox `qy Gtnf ivc mfry gey iswKF ƒ iKzOixaF vFg ho rhI ivkrI qy pfbMdI lfvy. mIitMg mihsUs vfpiraf golI kFz koeI acfnk vfprI Gtnf nhIN itwpxI krn qoN ienkfr kridaF ies Gtnf ƒ ÈrDFjlI dyx leI sYNtr afP krdI hY ik pihlF kfljF, XUnIvristIaF, iPr isnymf-GrF blik pUrI qrHF nfl ivAuNqbwD qrIky nfl kIqI GrylU awqvfd df nF idwqf hY. afqmGfqI imÈn ieMzo XU aYs zfielfg ieMk dI aqy hux gurU-Gr ivc koeI PfeIirMg ny afm amrIkn `qy afeIaF nslvfdI iek ivÈyÈ mIitMg kIqI geI. ÈihrIaF ivc asurwiKaf dI Bfvnf pYdf kr idwqI hY aqy geI vfrdfq hY. ieh Kulfsf dihÈqgrd iksy vwzy iekwT mIitMg ivc mfry gey iswKF ƒ ieh bVf icMqf df ivÈf hY. mIitMg dy qIsry mqy rfhIN amrIkf vfrdfq qoN qurMq bfad qy ZukvyN smyN dI qlfÈ ivc ÈrDFjlI ByNt kIqI geI aqy dy rfÈtrpqI brfk Ebfmf aqy amrIkf dIaF surwiKaf lgfqfr inkl ky af rhy sI. cÈmdId gvfhF df ies Gtnf dy sfry pihlUaF ƒ eyjMsIaF vloN ies duwK dI GVI ivc iswK BfeIcfry nfl moZf qwQF qoN ho irhf hY. ies kihxf hY ik kuJ ÈwkI ivcfiraf igaf. mIitMg ny nfl moZf joV ky ies Gtnf ƒ gMBIrqf nfl lYx aqy hmly ny ijwQy AuWqrI amivakqI kfPI idnF qoN gur- mihsUs kIqf ik iswKF ny ipCly ÈlfGfXog kfrvfeI leI AuhnF df DMnvfd kIqf. mIitMg ny rIkf dy iswK BfeIcfry ƒ sog duafry dy cwkr lgf rhy sn. 100 sflF ivc afpxI imhnq amrIkf dy tI[vI[ cYnl sI[aYn[aYn[ smyq smuwcy mIzIaf qy sihm dy prCfvyN nfl afiKr AuhnF ny aYqvfr df rfhIN amrIkf ivc afpxy vloN inBfey gey AusfrU rol dI ÈlfGf kIqI geI. mIitMg ivc KOÌËdf kr idwqf hY, AuQy amrIkf ivc nvyN isry qoN idn cux ky hmlf kIqf. kfrobfrF ƒ qF isKr qy pucf hfËr hox vfilaF ivcoN kuldIp DflIvfl, guilMdr igwl, pRo[ jQybMd ho rhy nslvfdI gruwp amrIkI surwiKaf gurduafry dy pRDfn sqvMq isMG kflykf ny ipCly idwqf. amrIkf dI qrwkI ivc blivMdr isMG Dnoaf, blivMdr isMG zulkU, amrIk isMG eyjMsIaF leI vwzI cuxOqI bx ky AuBry hn. sfl julfeI ivc imlvfkI ivc BVky nslI dMigaF afriQk qOr qy bhuq vwzf DflIvfl, subyg isMG igwl aqy gurdIp isMG igwl, surjIq vfrdfq aMËfm dyx vfly 30 sflf gory hmlfvr ipwCoN sUbf srkfr pfs iswK BfeIcfry dI icMqf df Xogdfn pfieaf pr afpxI isMG iZwloN aqy hrimMdr isMG igwl Èfml hoey. sfzI sMsQf dI icwty nslvfdI vjoN ÈnfKq hox qoN bfad ieh mfmlf AuTfieaf sI ikAuNik cfr julfeI 2011 ƒ pihcfx leI koeI Auprfly ies mOky qy mfry gey iswKF dy pirvfrF dy duwK ivc pUrI qrF gwl AuBr ky sfhmxy af rhI hY ik ieh ivAuNqbwD nslvfdI guwtF ny nYÈnl soÈilst mUvmYNt dI nhIN kIqy. ÈrIk huMdI hY aqy ies muÈkl GVI ivc amrIkf dy pUry qrIky nfl kIqf igaf hmlf hY. hflFik jFc agvfeI ivc mfrc kwiZaf sI. mIitMg ny iek mqy iswK BfeIcfry nfl KVI hY.

bhfdr puils aPsr leI 10 hËfr zflr df ienfm

amrIkn srkfr hiQafrF dI iKzOixaF vFg ho rhI ivkrI qy pfbMdI lfey

pUrI qrHF ivAuNqbwD sI Ek kRIk gurduafrf golIkFz


www.deshdoaba.com

sSpfdkI qrsym jlSDrI amrIkf dy ivskFisn ivc vfprI idl hlUxvI vfrdfq ny byÈwk smuwcI dunIaF ivc vwsdy pMjfbI aqy BfrqI BfeIcfry ƒ burI qrHF pRBfivq kIqf hY, pr ies Gtnf qoN bfad amrIkI pRÈfsn dI pRqIikiraf aqI ÈlfGfXog rhI hY. Gtnf qoN qurMq bfad amrIkI pRÈfsn hrkq ivc af igaf. puils dy iek aPsr ny qF afpxI jfn dI prvfh kIqy ibnF hmlfvr nfl twkr leI aqy mfr mukfieaf. iswK sMgq dI rwiKaf leI puils ny imMtF-sikMtF dy ivc hI jo qyË kfrvfeI kIqI, Auh ÈlfGfXog hI nhIN blik amrIkf dI Audfr aqy ibnF iksy ivqkry qoN mnuwKqf dI BlfeI krn dI nIqI df spÈt pRmfx hY. amrIkI rfÈtrpqI brfk Ebfmf df Auh ibafn ikMnf AudfrvfdI hY ijs ivc AuhnF ny ikhf sI ik ieh hmlf amrIkf Auqy hY, nf iksy Drm dy ivruwD. amrIkf ivc aijhIaF GtnfvF pihlF vI vfprIaF hn. hfly kuJ idn pihlF hI iek iesfeI crc Auqy vI aijhf hI hmlf hoieaf hY, pr amrIkf ny pihlI vfr afpxf JMzf awDf Jukf ky iswKF ƒ ies muÈikl smyN ivc ijs qrHF gÜ lfieaf, Aus dI qfrIP pUrI dunIaF ivc ho rhI hY. amrIkf ny iewQoN qwk ik Bfrq srkfr dI vI koeI gwl nhIN suxI, Kud ies smwisaf ƒ kOmI pwDr qy aPsos pRgt kridaF awgy qoN aijhI vfrdfq nf hox dyyx df

6

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

rfÈtrpqI brfk Ebfmf aqy amrIkI pRÈfsn dI ÈlfGfXog kfrguËfrI vfadf kIqf. amrIkf ivc ies vkq 10 lwK dy krIb BfrqI mUl dy lokI rihMdy hn, ijhnF ivcoN iËafdfqr igxqI iswKF dI hY. iswK BfeIcfry ny amrIkf ivc af ky aQfh qrwkI kIqI hY aqy iek ÈFqmeI aqy sihhoNd ƒ mMnx vfly BfeIcfry vjoN afpxI pCfx bxfeI hY. ies krky iswKF df amrIkf ivc mfx-snmfn hY. hflFik 9/11 qoN bfad iswKF Auqy hmilaF ivc vfDf hoieaf hY, pr ieh BulyKy df nqIjf hY aqy amrIkI pRÈfsn dI ies ivc BUimkf nfmfqr hY. amrIkI pRÈfsn dy Ault smfj ivc jo vfpr irhf hY, Aus ƒ vI nËr aMdfË nhIN kIqf jf skdf. ies ny amrIkf ivc vwD rhI nslI nPrq ƒ iek vfr iPr Aujfgr kr idwqf hY. amrIkf ivc bhuq sfrIaF aijhIaF GtnfvF vfpr cuwkIaF hn, ijwQy iswKF ƒ inÈfnf bxfieaf igaf hY. hfly iswK iehnF muÈiklF nfl jUJ hI rhy sn ik ieh kfrf vrqf idwqf igaf. amrIkf ivc isrP iswK nhIN blik musilm BfeIcfry dy lokI vI nslI hmilaF df iÈkfr ho rhy hn. 9/11 qoN bfad vDy ies qxfa dy kfrn amrIkf ivc Gwt igxqIaF asurwiKaq qF hoeIaF hn, pr hux smUihk kqlyafm vrgIaF aijhIaF GtnfvF ny icMqf hor vI iËafdf vDf idwqI hY. amrIkf ivc afiKr aijhIaF GtnfvF ikAuN vwD rhIaF hn? ies dy inrol kfrnF dI GoK

kridaF keI aijhy kfrn sfhmxy afAuNdy hn. amrIkf ivc aijhy hmly inrol nslI nPrq nhIN blik amrIkf dI ivgVI afriQk hflq df vI nqIjf hY. amrIkf vrgy mulk ijhnF ny qrwkI df isKr dyiKaf hY, dOlq dyKI hY, byruËgfrI vrgI smwisaf df bhuq Gwt sfhmxf kIqf hY, jdoN afriQk muÈiklF vDdIaF hn qF amrIkf df smfj afpf guaf bYTdf hY aqy aijhIaF hrkqF qy Auqr afAuNdf hY. ies qoN pihlF 30 sfl df smF ho igaf amrIkf ƒ mMdI dyiKaF ƒ. Aus vkq vI amrIkf dy GrylU hflfq ivgVy sn, aprfD viDaf sI aqy luwtmfrF qoN ielfvf aijhy nslI hmly vDy sn. hux iPr aijhIaF GtnfvF df duhrfa ho irhf hY. amrIkf dy mukfbly pUrbI smfj sMjmI hY, ijhVf idwkqF df sfhmxf krn dy iËafdf smrwQ hY, pr amrIkf ivc nOjvfn pIVHI afpf guaf bYTdI hY ikAuNik amrIkf dI smfijk bxqr aijhI ho geI hY, ijhVI isrP KuÈhflI dyK skdI hY, afriQk muÈiklF nhIN. dUjf kfrn byÈwk dyÈ BgqI hovy, pr nslI nPrq ƒ dyÈ BgqI nfl qulnfa ky nhIN dyiKaf jf skdf. ies golI kFz df inÈfnf iswK sMgq bxI hY, ies krky iswKF df icMqq hoxf suBfivk hY pr nfl hI iewQy rihMdy iswK pirvfrF dI surwiKaf df muV svfl KVHf ho igaf hY. amrIkI

puils ny ies Gtnf bfry koeI itwpxI nhIN kIqI pr ies dI jFc kr rhy aiDkfrIaF ny ies ƒ nslI ivqkry nfloN GrylU awqvfd df nF idwqf hY. iewQy iËkrXog hY ik amrIkf dy vwK vwK ihwisaF ivc iswK vwzI igxqI ivc rihMdy hn aqy AuhnF dy cMgy kfrobfr vI hn. Auh ijwQy vI hn, AuQy hI ÈrDf Kfqr gurduafry bxf lYNdy hn. vYsy vI hryk ƒ afpxy Dfrimk akIidaF `qy pihrf dyx df pUrf hwk hY aqy amrIkf vI ies ƒ pRvfn krdf hY. iPr vI ies kFz ny amrIkI pRÈfsn aqy iswK BfeIcfry leI keI svfl KVHy kIqy hn? isrP ibafn dfgx nfl surwiKaf ivc vfDf nhIN hoxf blik ies qwQ dI GoK krnI pYxI hY aqy gihrfeI qwk jfxf hovygf ikAuNik 5-7 lwK iswK amrIkf dI kroVF dI afbfdI df sfhmxf nhIN kr skdI, isrP afpsI smJ hI pYdf kr skdI hY. iswKF dI pCfx jo ik 9/11 dy hmly qoN bfad smwisaf bxI hY, ƒ puKqf krn leI bhuq Auprfly krn dI loV hY. amrIkf df kfƒn aqy srkfrF nslI nPrq dy iKlfP hn, pr smfijk pwDr qy nslI nPrq pihlF vI ieMnI hI sI aqy hux vI ieMnI hI hY. ies krky smfijk pwDr qy muihMm clfAux dI iËafdf loV hY. adfrf dyÈ duafbf 6 ÈhIdF ƒ ÈrDFjlI idMdf hY, AuQy ÈhIdF dy pirvfrF nfl hmdrdI rwKdf hY.

Desh Doaba Postal Address : 5101 Doe Hollow Pl, Antelope, CA. 95843 The opinions expressed in this newspaper do not necessarily represent the views or opinions of the staff or employees of "Desh Doaba". All disputes subjected to Sacramento (California) jurisdiction. 'dyÈ duafbf` ivc Cpy lyKF, ÉbrF aqy ieÈiqhfrF afid ivcly ivcfrF nfl adfrf dyÈ duafbf aqy sMpfdk df sihmq hoxf ËrUrI nhIN


www.deshdoaba.com

7

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

ivskonisn gurduafrf golI kfˆz- hmlfvr pyj dI sfbkf pRyimkf igRÌqfr Ek krIk/ vfiÈMgtn- ivskonisn gurduafrf golI kfˆz ivc awj Audoˆ iek nvfˆ moV afieaf jdoˆ pulIs ny mfry gey hiqafry dI sfbkf pRyimkf nUM igRPqfr kr ilaf aqy Aus dy Gr `coˆ hiQafr vI brfmd hoieaf. Auˆj qPqIÈkfrfˆ nUM ies nv-nfËI hmlfvr dy mnsUibafˆ bfry ajy qk koeI Tos jfxkfrI nhIˆ iml skI. imlvfkI pulIs ny awj ibafn ivc dwisaf ik bMdUkDfrI vyz mfeIkl pyj dI sfbkf pRyimkf imstI kuwk (31) iek vytrYws aqy nrisMg ividafrQx hY aqy Aus dy gory nslpRsq gruwpfˆ nfl juVy hox dIafˆ irportfˆ imlIafˆ sn. Aus nUM aYP bI afeI aqy dwKxI imlvfkI pulIs ivBfg dI sfˆJI qPqIÈ dI lVI vjoˆ igRPqfr kIqf igaf hY. Aus `qy 2002 ivc iek trYiPk aPsr nUM JkfnI dy ky dOVn df doÈ lwigaf sI aqy Aus `qy bMdUk rwKx dI mnfhI lfeI geI sI. pqf lwigaf hY ik golIbfrI dI Gtnf qoˆ kuJ hPqy pihlfˆ hI Aus dI 41 sflf pyj nfloˆ qoV-qiVk hoeI sI. kuwk sfbkf POjI pyj nfl dwKxI imlvfkI `c do apfrtmYˆtfˆ ivc rihMdI sI. Ek krIk pulIs dy muKI jOhn aYzvrzË ny ikhf, ”aMq nUM sfnUM bhuq sfry qwQ iml jfxgy ik Auh (pyj) ikMnHfˆ lokfˆ nfl rilaf hoieaf sI pr Èfied asIˆ Aus df mnorQ kdy vI jfx nhIˆ skfˆgy ikAuˆik Auh mr cuwikaf hY aqy Aus df mnorQ vI nfl hI mr igaf.” aYP bI afeI ny hfly qk bhuqI jfxkfrI nÈr nhIˆ kIqI. pulIs hux ienHfˆ sbUqfˆ `qy kMm kr rhI hY ik kI pyj dI iswKfˆ nfl koeI jfqI rMËÈ sI

jfˆ Auh iksy nslpRsq ivcfrDfrf dy asr hyT sI. sI aYn aYn anusfr amrIkf `c iswK gruwpfˆ nUM ieh KdÈf hY ik pyj Bfvyˆ mr cuwikaf pr keI nslI gumfnvfdI aqy nv-nfËI gruwpfˆ qoˆ Éqrf brkrfr hY. ies dOrfn amrIkf `c BfrqI rfjdUq inrUpmf rfE ny awj imlvfkI phuMc ky golI kfˆz dy pIVqfˆ nfl hmdrdI Ëfihr kIqI aqy aYP bI afeI aqy mukfmI pulIs ny AunHfˆ nUM jfˆc bfry jfxkfrI idwqI. bIbI rfE ny Ek krIk dy myar stIv skYiPzI nfl vI mulfkfq kIqI sI. pyj ny 1992 qoˆ 1998 qk amrIkI POj dI nOkrI kIqI sI. Aus dy sfbkf sihXogIafˆ ny iek aÉbfr nfl gwlbfq kridafˆ dwisaf ik pyj POj ivc nslI gumfnpuxf PYlfAux dI koiÈÈ krdf sI. Aus ny nfËIafˆ nfl sMkyqk qOr `qy myl KfˆdIafˆ keI cIËfˆ nfl moh pfl rwiKaf sI. amrIkf dy ÈihrI hwkfˆ bfry gruwp aYˆtI zYPymyÈn lIg (ey zI aYl) ny mMg kIqI hY ik golIbfrI dI ies Gtnf nUM sMBfvI nPrqI aprfD dy mfmly vjoˆ pVcoilaf jfvy. iswKfˆ dy Xogdfn nUM mfnqf dyxI lfËmI: Ebfmf vfiÈMgtn- ivskonsn gurduafry `c

PfieirMg dI Gtnf ijs `c Cy jfnfˆ clIafˆ geIafˆ sn, dy ipCokV `c rfÈtrpqI brfk Ebfmf mihsUs krdy hn ik amrIkI BfeIcfry `c iswKfˆ vwloˆ pfey gey Xogdfn dI mfnqf dyx dI bVI `jordfr loV` hY. vfeIt hfAUs dy pRYs skwqr jy kfrny ny ikhf ik amrIkI rfÈtrpqI bVI iÈwdq nfl ieh mihsUs krdy hn ik ies Gtnf dy ipCokV `c sfnUM amrIkI BfeIcfry dy ivkfs `c iswKfˆ dI BUimkf pCfnx dI vwzI loV hY. imRqk iswKfˆ nUM rfj sBf ivwc ÈrDfˆjlI nvIˆ idwlI- rfj sBf ivwc awj ipCly smyˆ dOrfn ivCoVf dy geIafˆ ÈÉsIaqfˆ dy nfl hI amrIkf ivwc mfry gey Cy iswKfˆ nUM vI ÈrDfˆjlI Byt kIqI geI. ies smyˆ do imMt df mon Dfiraf igaf. dUjy pfsy lok sBf ivwc akflI dl dy mYˆbrfˆ ny amrIkI gurduafry ivwc mfry gey Cy iswKfˆ dy mfmly nUM kMm rokU mqy rfhIˆ AuTfAux dI koiÈÈ kIqI pr AunHfˆ nUM iejfËq nf imlI. akflI mYˆbrfˆ dI mMg kfrn sdn dI kfrvfeI ds imMt qk rukI rhI. lok sBf dI kfrvfeI muV ÈurU hoeI qfˆ spIkr mIrf kumfr ny ikhf ik AunHfˆ ny BfrqI jnqf pfrtI dy afgU lfl ikRÈn azvfnI vwloˆ afsfm ivwc hoeI ihMsf bfry mqf pRRvfn kr ilaf hY qy Auh bihs ÈurU krn. ies dOrfn ÈRomxI akflI dl dy mYˆbr bIbI hrismrq kOr

bfdl dI agvfeI ivwc KVHy ho gey qy mMg kIqI ik AunHfˆ vwloˆ idwqy gey amrIkI gurduafry `c iswKfˆ dy kqlyafm bfry kMm rokU mqy `qy vI bihs kIqI jfvy. spIkr ny ikhf ik AunHfˆ nUM mqf nhIˆ imilaf qy ies krky Auh bYT jfx pr akflI mYˆbr aVy rhy. rfj sBf ivwc akflI dl dy rfj sBf mYˆbr nryÈ gujrfl, suKdyv isMG ZIˆzsf, blivMdr isMG BUMdV vwloˆ mMg kIqy jfx qy BfrqI jnqf pfrtI dy rvI ÈMkr pRsfd qy blbIr puMj vwloˆ hmfieq krn qoˆ bfad rfj sBf dy sBfpqI hfmd aMsfrI ny amrIkf ivwc mfry gey Cy iswKfˆ nUM ÈrDfˆjlI dy mqy ivwc Èfml kr ilaf qy AunHfˆ nUM ipCly arsy ivwc mry hor mYˆbrfˆ dy nfl ÈrDfˆjlI Byt kIqI geI. lok sBf qy rfj sBf ny mrhUm pfrlImYˆt mYˆbr dfrf isMG, adfkfr rfjyÈ KMnf, afsfm `c hVHfˆ qy ihMsf, ihmfcl pRdyÈ ivwc bfdl Ptx qy AuqrfKMz ivwc hVHfˆ ivwc ivwc mfry gey ivakqIafˆ nUM ÈrDfˆjlI idwqI geI. Ebfmf vwloˆ mnmohn isMG nfl gwlbfq nvIˆ idwlI- amrIkI rfÈtrpqI brfk Ebfmf ny imlvfkI gurduafrf golI kfˆz dy islisly ivc awj Pon `qy pRDfn mMqrI mnmohn isMG nfl gwlbfq kIqI aqy ies kfˆz ivc mfry gey Cy iswKfˆ dI mOq bfry duwK sfˆJf kIqf. AunHfˆ ikhf ik ies Gtnf dI ivsqfr sihq jfˆc krvfeI jf rhI hY. AunHfˆ iswKfˆ vwloˆ amrIkI smfj ivc pfey Xogdfn bfry vI crcf kIqI. zfktr mnmohn isMG ny amrIkI rfÈtrpqI df DMnvfd kIqf.

BfrqI isafsI pfrtIaF ƒ sUcnf aiDkfr aYkt qihq ilafAuxf ËrUrI- KyVf amrIkI JMzf sfVnf glq kdm ihAUstn (ibAUro) Bfrq ivc isafsq ƒ nvIN idÈf dyx leI rfjsI pfrtIaF ivc pfrdrÈqf qy jvfbdyhI ilafAux leI ienHF ƒ afr[ tI[ afeI[ aYkt qihq ilafAuxf ËrUrI hY. iewQy iek srkrdf pMjfbIaF df smfgm sRI crn dfs zwl pRDfn sRI gurU rivdfs tYNpl dI pRDfngI hyT hoieaf. ies avsr qy s[ blvMq isMG KyVf, cyarmYn mfltf durGtnf jFc imÈn ƒ sRI rvI kumfr qy BfeI kuldIp isMG hurF vwloN isropf dy ky snmfinq kIqf igaf. s[ KyVf ny afpxy BfÈx ivc ikhf ik Bfrq dy cox kimÈn vwloN 1200 rfjsI pfrtIaF ƒ mfnqf imlI hoeI hY pr iehnF ivcoN

95 PIsdI afpxy ilKqI ivDfnF anusfr nhIN cldIaF aqy bfkF, iËlHf, pRFq ƒ dyÈ pwDr qy ahudydfr nhIN cuxdIaF. Auh afpxy afmdn Krc dy vyrvy pRkfiÈq nhIN krdIaF. ies leI iehnF ivc suDfr ilaFdy ibnF srkfr qy pRÈfsn ivc suDfr nhIN ho skdf. AuhnF dwisaf ik cIP sUcnf kimÈn sfhmxy ieh mfmlf AuTfieaf hY. s[ KyVf ny pMjfb dI mOjUdf hflq leI kFgrs aqy akflI dl ƒ doÈI Tihrfieaf. AuhnF dwisaf ik sUby dI DrqI `qy jvfnI nÈeI ho geI hY. srkfrF ny iswiKaf, ishq qy sVkF qoN pwlf JfV ilaf hY. ibjlI dI Gft kfrn kfrKfny bMd ho rhy hn.

kYlIPornIaf- Dfrimk kwtVvfd, ijs dy nqIjy vjoN ivskFisn gurduafrf sfihb ivc golIbfrI ivc 6 isKF dI hiqaf hoeI hY, dy iKlfP pUry amrIkf ivc ivafpk lihr dI agvfeI kr rhI mnuwKI aiDkfr sMsQf isKs Pfr jsits ny nvIN idwlI ivc nYÈnl akflI dl dy mYNbrF vloN amrIkI JMzf sfVx `qy sÉq ieqrfË jqfieaf hY. isKs Pfr jsits dy kfƒnI slfhkfr atfrnI gurpqvMq isMG pMnU ny ikhf ik ieh bhuq hI mMdBfgI gl hY ik nYsnl akflI dl dy mYNbrF ny idwlI ivc amrIkI JMzy ƒ sfiVaf, ies nfl amrIkI srkfr ƒ glq sMdyÈ jfvygf jo ik Aukq isK kqlyafm qoN bfad isK BfeIcfry dy ihqF dI rfKI leI hr sMBv kdm AuTf rhI hY. ivskFisn gurduafry `qy hmlf ieh Ëfihr krdf hY ik amrIkI smfj dy kuJ ihwsy ivc isK ivroDI qwq pihlF hI mOjUd hn.

ÈrDFjlI 5 agsq 2012 idn aYqvfr ƒ jo drdnfk sfkf ivskFisn (Ek krIk) iswK tYNpl ivKy vfpiraf, ieh iek iensfnIaq df kql hY. gurU Gr ivc jf ky inhwQy bMidaF `qy golIaF clfAuxf iensfn df kMm nhIN hY. koeI jfnvr hI aijhI Gtnf kr skdf hY. ieh Ëulm smuwcI iensfnIaq `qy Ëulm hY. PirËno dI rivdfs gurU Gr dI kmytI qy sfrI sYNtrl vYlI ies duwK BrI Gtnf df ivroD krdI hY. asIN sfrI sMgq vfihgurU jI dy crnF ivc ardfs krdy hF ik jo ies Gtnf kfrn ÈhIdI pRfpq kr gey hn, AuhnF ƒ vfihgurU afpxy crnF ivc invfs dyvy aqy ÈhIdF dy pirvfrF ƒ qy sfrI sMgq ƒ vfihgurU df Bfxf mMnx df bl bKÈy. sRI gurU rivdfs sBf PirËno 12 agsq ƒ ivwCVIaF rUhF dI ÈFqI leI ÈrDFjlI dy rUp ivc sDfrn pfT afrMB kr rhI hY qy 19 agsq ƒ Bog pfey jfxgy. sfrI sMgq ƒ bynqI hY ik ies mOky `qy gurU Gr afpxI hfËrI lvf ky ivwCVIaF rUhF ƒ ÈrDf dy Puwl ByNt kro. -s krm isSG bSgV, prDfn

sRI gurU rivdfs sBf (sYNtrl vYlI) 5025 sfAUQ cYrI aYvyinAU PirËno, kYlIPornIaf- 93706 Pon nMbr (559) 486-3091


www.deshdoaba.com

8

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012


www.deshdoaba.com

9

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

pI sI aYws sYkrfmYNto dIaF qIaF df AsfrU rol pMjfbI klwcrl sosfietI sYkrfmYNto df nfm lYidaF hI sfzIaF awKIaF agy ivsfKI aqy qIaF dy nwcdy gfAuNdy do KUbsUrq myly sfkfr ho AuTdy hn . ieh dono myly pMjfbI siBafcfr dI Auh amul ivrfsq hn ijhnF qoN swKxy rih ky sfzy leI N pMjfbIaq dI hoNd ikafs krnI hI asMBv hY . BMgVf igwDf qy bolIaF iehnF df afDfr hn. ijvyN vjdy Zol qy pYNdy BMgVy ny dunIaF Br dy lokF df iKafl afpxy vwl iKicaf hY, Ausy qrHF qIaF dy igwDy ny vI afpxI DFk jmfeI hY . iek pfsy jy ieh mylf pMjfbx muitafrF dI rUh dI Kurfk hY qF dUsry pfsy iksy vI qrF dIaF vMzINaF qoN Aupr ATky smucy pMjfb dI sLfndfr iJlmlfAuNdI qsvIr hY . pMjfbI df iek lok aKfx hY ; ijs Gr DIaF, Aus Gr qIaF . KusLIaF lwdy idnF nMU vI qIaF vrgy afiKaf jFdf hY . qIaF, qIj, qRImqF df joV vI ieAuN lgdf hY ijvyN iksy lok gIq dy bol hox . AuproN sfAux df mhInf, jdoN jyT hfV dIaF mfrU loaF qy grdF hnyrIaF qoN bfad, aMbrIN AuTIaF kflIaF GtfvF qy TMzIaF islIaF hvfvF koeI aYsf tUxF DUVdIaF ny ik sfrI dI sfrI kudrq hI ivsmfd ivc afeI nwcx gfAux lwg jFdI hY . bwdlF dI grjx, ibjlIaF dI kVkx, morF dy ncx qy kxIaF dI CxCx sux mnuKI mn afp muhfrf lor ivc af jFdf hY. inwKrIaF rfqF ‘c zlkdy aMbrF dy qfry, pfxIaF qy ncdIaF lihrF, JUmdIaF PslF, bfspqI dI mihk sfAuNx mhIny dy isr qy KUbsUrqI df qfj itkf idMdy ny . sfAux mhIny dI ies rMgq ivc pMjfbx muitafrF df igwDf aMbroN lwQIaF prIaF df BulyKf pfAuNdf hY . iksy aigafq kvI ny ies suhwpx nUM sLbdF ivc rUpvfn kridaF afiKaf hY . kTIaF hoky afeIaF igDy ivc ieko ijhIaF muitafrF cfnx dy ivc eydF ilsLkx ijAuN sony dIaF qfrF dUhrIaF ho ho ncx igwDy ivc ijAuN imrgF dIaF zfrF jor jvfnI df luwt lE mOj bhfrF jor jvfnI df. sfAux mhIny dI qIj nMU sLurU hox vflf ieh iqAuhfr afpxy nfl rsmF irvfjF df iek vzf kfPlf lY ky cldf hY . jo iksy hor iqwQ iqAuhfr nfl juiVaf vyKx nUM nhIN imldf. nvIaF ivafhIaF muitafrF leI qF ies mhIny leI jo ieMqhf Biraf ieMqjLfr huMdf hY sLbd AuhnF vlvilaF dy hfxI sfrI nhIN bYTdy. ies df afnMd qF AunF simaF qy hflfqf ivc Auqr ky hI mfixaf jf skdf hY . vIrF df BYxf dy GrIN swj Dwj ky sMDfry lYky jfxf, BYxF dIaF AuzIkF BrIaF GVIaF, cfvF lwdIaF df pyky prqxf, ivCVIaF shylIaF df kUMjF vFg iewkTy hoxf ;Gr, Gr KIrF df irJxf, pUiVaF df qlxf qy ivhiVaF ivc BYxf BrfvF dy hfisaF dI Cxkfr iek axibafinaf mhOl pYdf kr idMdy hn . qfhIE qF sfAuNx dy mhIny nfl aMmF jfey vrgf moh Biraf irsLqf gMZidaF afp muhfry pMjfbI muitafrF dy mUMhoN inkldf hY ik ‘sfAuNx vIr iekTIaF kry, BfdoN cMdrI ivCoVy pfvy’. pykIN iekTIaF hoeIaF muitafrF, dupihr ZlidaF hI bfhF ivc cUVIaF gjry CxkfAuNdIaF, rMg brMgy sUtF qy sqrMgIaF cuMnIaF ivc sjIaF, gihixaF nfl lwdIaF glIaF ivcoN lMGx vyly iek dUjI qy myr ijqf ijqf vfjF mfrdIaF hrnoitaF vFg pulfGF BrdIaF ipMzF lfgly ipplF Qwly Jurmwt pfAuNdIaF njLr afAuNdIaF ny. iehnF idnF ivc ipplF broitaF dy vI ijvyN Bfg jfg pYdy ny, Auh vI afpxy igrd ncdy husn nUM mfnx leI sfAuNx dy CVfikaF nfl nhf Do ky swj sMvr ky KVy huMdy hn . aqy afpxy mjLbUq tfhixaF nUM pIGF dy hlory sihx

leI qfx KVoNdy ny . EDr mINh dy CVfky, qy qF ieh ik afpxf sB kuJ Bul Blf ky ijQy hF ieDr joro jor pINGF dy hulfry . AuQy afpxy afp nMU grk kr idAu . ieh Kyz sfAux mhIny vry myGlf, ilsLky joLro jLor Gfty df sodf hY ajyhIaF kOmF nF Gr dIaF rihnI idn qINaF dy afey, MdIaF hn nf Gft dIaF . DobI dy pIGF lYx hulfry joLr. hrijMdr pMDyr kuqy vflf hfl huMdf hY . dUsrf Auh mn aMdrly BfvF nMU (209-610-5055) hY ijs anusfr dyso afey bjLrg jgfAuNdIaF qy vlvilaF nMU lfbMU afpxI aOlfd nUM jLbrdsqI prfxy lfANux leI iGr iGr ky aAuNdIaF kflIaF sMskfrF nfl joVI rKxf cfhuMdy hn . ies df GtfvF ivc iGrI rUh vI BlF ikvyN iBjxo rih iswtf ieh inkldf hY ik nvyN vfqfvrx ivc pl skdI hY. rhy bwcy iek dm mfipaF dy sfmxy KVo jNfdy hn, ‘iBwj geI rUh imqrf, sLfm GtF cVH afeIaF ’. jo iek nvyN duKFq nUM jnm idMdf hY . iehnF dohF iBjIaF rUhF dy bykfbU hoey vlvly BlF qoN alg iek vKrf ZMg vI hY Aus anusfr swB hux ikQy sMBldy ny, awKF dy plkfry ivc loV qoN pihlF sfzy leI ieh jfx lYxf jrUrI hY ik anusfr iek Gyrf bx jFdf hY, iek jfxI bolI jdoN iehnf bicaF leI nvyN sMsfr dy drvfjy pfANudI hY, dUsrIaF Auhdy afKrI bolF nMU cukx Kuldy hwn qF AuhnF df vfh dysL kOm Drm bolI aqy igwDy leI iqafr rihMdIaF ny . aihl juaf- pihrfvf Kfx pIx qy hor bhuq sfrIaF glF pKoN

nIaF dy hwQF dI qfl, JFjrF dI Cxkfr, twwipaF dI lY sux ipwplF dy pwqy vI nisLaf ky nwcx lgdy ny . iehnF sfd murfdIaF bolIaF ivc byiJjk rojfnf jIvn nfl juVIaF KusLIaF, gmIaF, irsLqy nfiqaF dy ivhfr, qMgIaF qursLIaF, ipafr iekrfr nhory gusy igly qfhny imhxy iknf kuC smfieaf hMudf hY jo sfzy smfj dI iek alokfrI qsvIr pysL krdy hn . sfAux df pUrf mhInf hI jfxo ivafh dy idnF vFg lMGdf hY . aKIrly idn jdo mitafrF iek dUjI qoN ivCVdIaF ny qF AuhnF dIaF aKINaF ivcoN iek hor sfvx vrHdf hY . qy iek dUjI dy gly lwg idl DrNAuNdIaF afKdIaF ny afeIaF . vrHy idnF nMU Pyr, qIaF qIj dIaF . pYr pYr kudrq dy bdldy rMgF nfl qIaF dy rMg vI bdl rhy ny . smyN dy nfl ipzF dy cuigridaF aqy mhOl ivc afeIaF qbdIlIaF kfrn qIaF df irvfj Gtdf jf irhf hY . aqy aDuink sMcfr sfDnf tI vI, ieMtrnYwt qy jIvn rPqfr ivc afeI qbdIlI ny vI ies dy rMg rUp nMU kfPI hwd qIk pRBfvq kIqf hY . pr sdIaF qoN pMjfbIaF dy KUn ivc rvyN rcy ies iqAuhfr dy cfa mlfr jyT hfV dIaF lUaF dI mfr hyT afey Kwbl Gfh vFg mwTy qF pY skdy ny pr iehnF aMdr sfvx dIaF pihlIaF PuhfrF nfl dUxy cOxY ho PYlrx dI agMmI cfhq kdy mrygI nhIN . pMjfbIaF dy ivdysF ivc jfky vwsx nfl vI ies iqAhfr nUM keI vwKrI qrF dy anuBvF dy ivcoN gujLrnf pY irhf hY . pihloN ieQy afky rojLI rotI df ieMqjfm, afpxy dysL dI iek Kfs cfly cl rhI ijMdgI dy mukfbly ieQoN dI GoV duVwkI ivc sLfml hox leI sfho sfh hoxf . bolI dI smwisaf, smfijk aqy siBafcfrk vKryivaF dI iKcoqfx dorfn afpxI hoNd dI brkrfrI leI keI qrF dI soc AuBrdI hY, iek

BFq suBFqy bicaF nfl pYdf hY . AuhnF qoN kbUly pRBfv nUM Auh, afpxy GrF jF smfj ivwc jo vfprdf hY Aus nfl myldy hoey afpxf iek nvF idRsLtIkox bxfAuNdy hn . AuhnF dI ies mfnisk pRikiraf nUM roikaf nhI jf skdf . pr AusnUM iek nvykly rUp ivc Zfilaf jrUr jf skdf hY. ies df vDIaf hwl hY ik asIN afpxy pMjfbI siBafcfr aqy ieQoN dy siBacfr drimafn iek sFJ sQfpq krdy hoey koeI sKflf mhOl isrj skIey . ieh kMm ajyhy sLvydn sLIl, sUJvfn qy isrVI ivakqIaF jF sMsQfvF df hY jo afpxy siBafcfr nMU slfmq rKdy hoey, dUsry siBafcfrF pRqI dosqfnF rveIaf apxfAux vfly hox siBafcfr df gihrf anuBv hovy qy jo bdldy hflfqF ivc ivcr rhy bicaF dIaF koml BfvnfvF df vI siqkfr krdy hox . aqy iek nmUnf iek mfzl bx ky sfhmxy afAux dy smrQ hox . ieh qF iek jIvn afdrsL hY mn ivc ieho iek lflsf hovy ik ik asI afAux vflIaF pIVIaF nMU afpxy ivrsy df qohPf ies kdr pysL krnf hY ik Auh ies nMU mfx dy nfl svIkfr krn. ies supny nMU lYkyipCly 23 viraF qoN lgfqfr , iek mfzl bxI ‘pMjfbI klcrl susfietI sYkrfmYNto‘. dIaF pRfpqIaF bfry Kul ky gl kr lYxI sfnUM koeI nvIN idsLf pRdfn kr skdI hY. ivsfKI dy myly nfl afpxI pihcfx bxfAux vflI ies sMsQf df dUsrf kfmXfb ivMg ‘qIaF’ hn. ies juVvyN myly dI sQfpqI df ishrf aYlk-grov sYkrfmYNto dIaF agFh vDU ivcfrF qy siBafcfr df sLOk pflx vflIaF bIbIaF, mndIp kOr Prvflf, rCpfl pirhfr, bldyv kOr aqy pRdIp pUMnI dI smucI tIm dy nfm bJdf hY. iehnF bIbIaF ny sMn 2001 ivc ivsfKI dy myly dIaF pRfpqIaF nUM vyKky aqy aqy

afpxI PrjL snfsLI kridaF bIbIaF dy pwK qoN kuJ kr idKfAux leI agFh kdm puitaf. ies scfeI qoN koeI ienkfrI nhI ho skdf bicaF dI sKsLIaq nUM Zflx ivc jo Xogdfn mF dy rUp ivc koeI aOrq pf skdI hY Auh sB qoN ibhqr huMdf hY . ikANik mF koloN hI bwcf bolI qy ivrfsqI sMskfr isKdf hY . siBafcfr, smfijk imQF qy bolI df muhfvrf ijs kdr koeI bwcf afpxI mF koloN sihjy apxfAuNdf hY hor ikDroN nhIN. qIaF df mylf ijs nUM CotIaF bcIaF, jvfn mitafrF qy bjLrg aOrqF cfvF qy sDrF nfl AuzIkdIaF qy mnfAudIaF hn iek vDIaf plytPrm hY . ies soc sdkf hI Auh pMjfbIaq dy iewk pwK pRqI iehnF mulkF ivc pl rhI nvIN pMjfbI pIVI nMU dysI ivrsy nfl sihjy hI joVn ivc bVI suhxI qrHF kfmXfb ho rhIaF hn . ies dI pRpqI leI Auh hr sMBv qrIky qy sfDnF nUM apxfAudIaF sfrIaF tImF nMU afpxI ingrfnI hyT, pRpirk qy nvIaF af rhIaF qbdIlIaF nUM iDafn ivc rKdy hoey igDy dI iqafrI krvfAudIaF hn . styj Auqy kMD icqrF rfhIN ipMz df kudrqI idRsL, cOkf culHf krdIaF svfxIaf, kZfeI kIqy bfg PulkfrIaF, crKy cftIaf mDfxIaF qoN isvf sfAux mhIny dy kudrqI idRsLf, AuTdIaF GtfvF pYlF pfANdy morF nfl aYsf suhxf idRsL rUpvfn kIqf hUMdf hY ik bicaF dy mnF nUM Kud bf Kud afpxy ivrsy pRqI kuJ jfnx leI AuqsLfhq krdf hY . styj qy kZfeI kIqy sUt, Ggry prFidaF swgI PulF, cUVIaF lwdIaF bfhF qy hor pMjfbI gihixaF nfl sjIaF igwDf, bolIaF pfAuNdIaF qy ncdIaF CotIaF bcIaF qoN mitafrF qIkr aYsf rumFick idRsL pysL krdIaF hn ik dyKx vfilaF df vI aMg aMg Prkx lg jFdf hY . bdldIaF hkIkqF nUM iDafn ivc rKidaF BMgVf qy zFs vrgIaF afeItmF vI pysL kIqIaF jFdIaF hn . ieAuN lgdf hY ijvyN asIN iksy ivrfsqI vsqUaF dy ajfieb Gr ivc bYTy hoey vI kudrqI mhOl ivc qIaF dy myly df afnMd mfx rhy hoeIey. ieh sfrf kuJ kfljF qy XUnIvrstIaF dIaF lIhF aqy pyzUM mhOl dy rlvyN rMg ivc ies qrHF Zfilaf jFdf hY ik dyiKaF hI bxdf hY . iehdf kfrx bIbI mndIp Prvflf aqy AuhnF dI pUrI tIm df pyNzU pCokV aqy afpxI ividaf pRfpqI smyN skUlF kfljF dy pRogrfmF ivc vwD cVH ky ihsf lYxf hY . mndIp Prvflf styj nUM vI bVy suhxy qrIky nfl sMBflx dy smwrQ hn. afpxIaF ajyhIaF ivsyLs XogqfvF krky qIaF dy ies myly nMU mOilk rUp ivc Zflx leI pUry kfmXfb ho rhy hn. myly dy rhwsmeI mhOl ivc bwDy bwcy AuQy bYiTaF hI aglIaF qIaF dIaF skImF GVHnIaf sLuru kr idMdy hn. bWicaF nMU afpxIaF inkIaF inkIaF pRpqIaF leI vI drsLkF vloN BrvF AuqsLfh imldf rihMdf hY. ajyhIaF bIbIaF jF sMsQfvF jo pMjfbIaq dI pRPulqf leI iksy nF iksy ZMg nfl koeI Xogdfn pf rhy hn nUM vI styj qy snmfinaf jFdf hY . sfry df sfrf pRogrfm aYsf jfdUmeI huMdf hY ik afey drsLk pMjfbI rMg ivc rMgy, AuqsLfh qy AumMgF dIaF JolIaF Br Br GrF nUM prqdy hn. iehnF pCmI mulkF ivc sfnUM afpxI pihcfx sQfpq krn leI isrP kuJ smyN dy hlky Pulky mnorMjn leI BIVF iekTIaF krn dI QF qy, gihrI soc ivcfr kridaF ajyhIaF hor iekfeIaF sQfpq krn dI jLrUrq hY, qF ik qIaF df ieh iksy gihxy ivc lgy KUbsUrq nwg vrgf mylf hor lwKF idlF dI DVkx bx ies DrqI qy sfzf mfx vDf skdf hovy . aqy asIN afpxIaF aAux vflIaF pIVHIaF dy ichiraF qy pMjfbIaq dI aduqI afBf df nUr inKiraf vyK skdy hoeIey.


www.deshdoaba.com

www.ambedkartimes.com

10

agsq 12, 2012

AulMipk Kyzfˆ 2012 bRfËIl `c muV imlx dy vfady nfl AulMipk Kyzfˆ smfpq lMzn- alivdf lMzn qy iPr imlfˆgy irAu[ zI[ ijnyrIE (bRfËIl) dy vfady nfl 27 julfeI qoˆ 12 agsq qwk krvfeIafˆ 30vIˆafˆ lMzn AulMipk Kyzfˆ ieiqhfs dy pMinafˆ `qy XfdgfrI pYVfˆ CwzdIafˆ Èfno ÈOkq nfl smfpq ho geIafˆ. AudGftnI smfgm vfˆg smfpqI smfroh nUM vI bhuq hI romfˆckfrI qy XfdgfrI bxfieaf igaf. smfpqI smfroh `c brqfnIaf dy ivrsy, sMgIq qy swiBafcfr dI Jlk sfP idKfeI dy rhI sI qy brqfnIaf dy ipCly 50 sflfˆ dy ieiqhfs df bhuq hI vDIaf qrIky nfl vrnx kIqf igaf qy ies qoˆ bfad kIqI geI qrwkI dI vI gfQf dwsI geI. ies mOky 3500 dy krIb vlMtIarfˆ ny ihwsf ilaf. smfpqI smfroh dI iqafrI afritsitk zfierYrtr ikMm gYvn ny kIqI qy ies dy nfl nfQn klfrk, zyivz aYnrolz qy mfeIkl Èfrp ny vI pUrf sihXog idwqf. ies mOky brYzI afeI, rfsl brfˆz, zfrsI boisl, nomI kYmvyl, illI kolI, tIAu krUË, jorzn qy hor keI klfkfrfˆ ny afpxy Pn df muËfhrf kIqf. smfgm dy pihly ihwsy dOrfn `rÈ afvr` dy ivwc brqfnIaf dy lokfˆ dI inwjI iËMdgI sbMDI svyr qoˆ Èfm qwk dy jIvn df BlI Bfˆq vrnx kIqf igaf. ies qoˆ agly ihwsy `c ijs nUM strIt pfrtI df nfˆa idwqf igaf, dOrfn mhfrfxI dI zfiemMz jublI dy sbMD ivc strIt pfrtI dI

irhf. cIn 38 son, 27 cfˆdI aqy 22 kfˆsI dy qgimafˆ (kuwl 87) nfl dUsry sQfn `qy aqy myËbfn ieMglYˆz 29 son, 16 cfˆdI aqy 19 kfˆsI dy qgimafˆ (kuwl 64) nfl qIsry sQfn `qy irhf. Bfrq Cy qgimafˆ nfl 55vyˆ sQfn `qy AulMipk Kyzfˆ `c Bfrq ny kuwl Cy qgmy ijwq ky afpxIafˆ pRfpqIafˆ df dierf hor vwzf kr ilaf hY. ipClIafˆ AulMipk Kyzfˆ `c Bfrq ny 3 qgmy ijwqy sn, ijMnHfˆ `c iewk son qgmf qy do kfˆsI dy qgmy Èfiml sn. ies vfr Bfrq ny qgimafˆ dI igxqI duwgxI kr leI hY, ijMnHfˆ `c do cfˆdI aqy 4 kfˆsI dy qgmy Èfiml hn aqy kuwl Cy qgimafˆ nfl Bfrq 55vyˆ sQfn `qy irhf. Jlk idKfeI geI qy mfeIkl kyn dI iPlm ietflIan jfb vI skrIn `qy ivKfeI geI. ies qoˆ bfad AulMipk `c ihwsf lYx vfly iKzfrIafˆ dI pryz hoeI. ijs dOrfn 200 dyÈfˆ dy JMzfˆ brdfrfˆ smyq iKzfrIafˆ ny Bfg ilaf. ies qoˆ bfad mYrfQn dOV dy jyqU iKzfrIafˆ df snmfn smfroh krvfieaf igaf qy afeI[ E[ sI dy aYQlIt kimÈn ny AulMipk mUvmYt sbMDI jfxkfrI idwqI. ies qoˆ bfad aglIafˆ AulMipk Kyzfˆ jo 2016 ivc bRfËIl dy Èihr rIAu[ zI[ ijnyrIE `c krvfeIafˆ jf rhIafˆ hn ny afpxy Èihr dI KUbsUrq iqafrI dI Jlk pyÈ

kIqI ik asI iehnfˆ Kyzfˆ dy leI ikMny ku iqafr hfˆ, ies sbMDI sfry ivÈv nUM jfxkfrI idwqI. AuprMq kOmfˆqrI AulMipk kmytI dy pRDfn jy[ rOgI ny smfpqI smfroh mOky qy iehnfˆ Kyzfˆ dI sPlqf bfry BfÈn idwqf qy AupMrq AulMipk df pMj irMgfˆ df JMzf Auqfiraf igaf qy ies nUM lMzn dy myar qy pRDfn ny bRfËIl dy pRbMDkfˆ qy irAu[ zI[ ijnyrIE dy myar dy hvfly kIqf igaf. ies mOky brqfnIaf dy pRDfn mMqrI zyivz kYmrUn , myar afP lMzn boirs jfnsn qy kOmfˆqrI AulMipk kmytI dy pRDfn jYkI rOgI ny lMzn AulMipk Kyzfˆ dI sPlqf dy

sMdyÈ smuwcy ivÈv dy BfeIcfry nUM idwqy qy ies qoˆ bfd Kyzfˆ dI mÈfl buJfeI geI qy sfry pfsy rMgfrMg pRogrfm cwl ipaf qy XU ky dy pRiswD rfk bYˆz ny bfb-Au-rIly dI DuMn dy nfl sfry df sfrf styzIam nwcx lgf idwqf. bIijMg AulMipk `c sB qoˆ vDyry qgmy ijwq ky lMby arsy qoˆ cwlI af rhI amrIkf dI bfdÈfhq nUM qoVn vfly eyÈIafeI dyÈ cIn dI lMzn AulMipk Kyzfˆ `c srdfrI bhfl nhIˆ rih skI aqy amrIkf ny ienHfˆ Kyzfˆ `c sB qoˆ vDyry qgmy ijwq ky iewk vfr iPr dunIaf dI sB qoˆ vwzI Kyz ÈkqI df qfj hfsl kr ilaf hY. lMzn AulMipk `c amrIkf

ny cMgy aMqr nfl cIn nUM pCfV dy hoey sfbq kr idwqf hY ik myËbfnI df Pfiedf AuTf ky cIn ny AulMipk `c awvl nMbr sQfn pRfpq kIqf sI. ies dy nfl hI cIn dI srdfrI Kuwsx dy nfl hI sfibq ho igaf hY ik myËbfn dyÈ afpxy qgimafˆ dI igxqI vDfAux leI bhuq sfry hwQ kMZy vrq lYˆdy hn. l M z n AulMipk `c amrIkf 46 son, 29 cfˆdI aqy 29 kfˆsI dy qgmy (kuwl 104) ijwq ky awvl

hux qwk ijwqy mYzl amrIkf cIn ibRtyn rUs dwKxI korIaf jrmnI PrFs hMgrI ietlI afstRylIaf kjfiksqfn nIdrlYNzs jfpfn ierfn Auqr korIaf bylfrUs ikAUbf inAUËIlYNz XUkryn

golz 46 38 29 24 13 11 11 8 8 7 7 6 7 4 4 3 5 5 6

islvr 29 27 16 25 8 19 11 4 9 16 1 6 14 5 0 5 3 3 5

bRONj 29 22 19 33 7 12 12 5 11 12 5 8 17 3 2 5 6 5 9

kuwl 104 87 64 82 28 44 34 17 28 35 13 20 38 12 6 13 14 13 20

dwKxI aPrIkf spyn romfnIaf zYnmfrk polYNz ajrbfeIjn qurkI sivtËrlYNz nfrvy kYnyzf svIzn kolMbIaf jfrjIaf mYksIko afierlYNz slovfnIaf srbIaf ilAUafnIaf Bfrq

golz 3 3 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0

islvr 2 10 5 4 2 2 2 2 1 5 4 3 3 3 1 1 1 1 2

bRONj 1 4 2 3 6 6 1 0 1 12 3 4 4 3 3 2 2 2 4

kuwl 6 17 9 9 8 10 5 4 4 18 8 8 7 7 5 4 4 4 6

hyTly pfisEˆ nMbr `iek` rhI BfrqI hfkI tIm lMzn- lMzn ElMipk Kyzfˆ dOrfn BfrqI hfkI tIm ElMipks ivwc hux df sB qoˆ mfVf pRdrÈn krdI hoeI 12 dyÈfˆ ivwcoˆ sB qoˆ Qwly Bfv PfzI rhI hY. awj ieQy afKrI do Qfvfˆ leI hoieaf plya afP mYc vI BfrqI tIm dwKxI aPrIkf qoˆ 2-3 nfl hfr geI aqy hyTly pfisEˆ pihly nMbr `qy rhI. ies qrHfˆ Bfrq iek vI mYc nhIˆ ijwq sikaf qy sfry 6 mYc hfr igaf. ihPfËqI kqfr dI GtIaf Kyz, strfeIkrfˆ vwloˆ mOikafˆ df lfhf nf lY skx aqy pYnltI kfrnr nUM gol ivwc bdlx dI purfxI asmrwQf afid vwKvwK kfrnfˆ ny BfrqI hfkI dI byVI iek vfrI Pyr zubo idwqI qy dyÈ nUM burI qrHfˆ Èrmsfr kr idwqf. ieh pihlI vfr hY jdoˆ ElMipk hfkI dy 8 son qÊmy ijwqx vflf Bfrq ies vfr iek vI mYc nhIˆ ijwq sikaf. dwKxI aPrIkf nUM tUrnfmYˆt dI sB qoˆ kmËor tIm mMinaf jf irhf sI, pr Bfrq ny awj Aus awgy vI gozy tyk idwqy. Bfrq nUM AumId sI ik jrmnI ivwc poÈyˆglfbfÈ ivwc Kyzy gey aflmI kwp vfˆg Auh dwKxI aPrIkf nUM iek vfrI iPr hrf ky PfzI rihx qoˆ bc jfvygf, pr aijhf nhIˆ ho sikaf. dwKxI aPrIkf leI aYˆzrIAU kronIey ny 8vyˆ imMt, itmoQI qRmMz ny 34vyˆ imMt qy lfiez noirs jonË ny 66vyˆ imMt ivwc gol kIqy. Bfrq leI iek gol sMdIp isMG ny 34vyˆ imMt ivwc qy dUjf DrmvIr isMG ny 67vyˆ imMt ivwc kIqf. asl ivwc BfrqI tIm afKrI imMtfˆ ivwc hI gol krn leI Ëor lfAuˆdI idKfeI idwqI, pr Audoˆ qwk mOkf hwQoˆ lMG cuwkf sI.


www.deshdoaba.com

kfiv klmF

kfiv klmF AudoN qy hux -suKpfl sMGyVf huwb huwb ky gyVy nlky df pfxI jd pRfiemrI skUl dIaF ikafrIaF ivc iPr jFdf sI, qF PuwlF dI KuÈbU nfl idl df hr aihsfs iKV jFdf sI. isafhI dy zokHy cugdI klm nfl, klmoN vgdy awKrF nfl, awKroN icqry ÈbdF nfl, iËMdgI dy ieÈk df, muwZ bwJdf sI. AudoN ikqfbF sMg Biraf bsqf iek DVkdf sMsfr lwgdf sI. pYnslF dy rMg cfnxI vFg

www.ambedkartimes.com

11

kfiv klmF

kfiv-kQn

ÊËl

pRo: pUrn isMG df kQn hY ik ''ipafr ivc moey bMidaF dy imwTy bcn kivqf hn. kivqf nYxF ivc supny ltkf idMdI hY. kivqf jIvn rMg hY. sfrI Aumr bIq jfey qy iek pwky Pl vFg koeI bcn khy.`` kivqf dIaF bhuq sfrIaF pirBfÈfvF ny pr mukMml pirBfÈf koeI nhIN hY. kivqf cyqn avcyqn ivc vfprdy sUÉm iCxF dI -hrijMdr kMg koeI sMvydnÈIl pyÈkfrI hY, ijsdf mukMml qOr qy kvI ƒ 559-917-4890 vI pqf nhIN huMdf. zf: hirBjn isMG df kihxf hY ik Kangharjind@yahoo.com ''kivqf df suBfa pfrgfmI hY. kvI dI smrwQf ivcoN rUp Dfr ky vI kivqf kvI dy afpy qoN afËfd hY. Kud kvI df afpf vI pUrI qrHF AuhdI mrËI dy vws ivc nhIN huMdf. kvI df acyqn sfry df sfrf Ausdf afp kmfieaf nhIN huMdf. Auhƒ lMbI prMprk ivrfsq pfsoN bhuq kuJ axkmfieaf axjfixaf imldf hY. afpxI kfiv pusqk ''cuwp dy tukVy`` ivc mYN iliKaf sI ik ''kivqf Èfied koeI gihrf aihsfs hY jo pihlF sfhF ivc sulgdf hY, DVkxF `c guxguxfAuNdf hY qy Pyr iksy ivÈyÈ avsQf `c ÈbdF `c smo jFdf hY. ieMJ vI lwgdf hY ik kvI koeI rMg supny `c dyKdf hY qy iPr Aus rMg dI qlfÈ `c Auh rMg `c rMg pf pf supny vflf rMg toldf rihMdf hY. jF koeI kivqf kvI dy aMqhkrx `c aYsI huMdI hY jo Auh hr vfr QoVHI QoVHI ilKdf hY. iËMdgI vFg QoVHI QoVHI krky ijAUNdf hY- pl pl krky iCx iCx krky sfh sfh krky. qy hr vfr bhuq sfrI kivqf rih jFdI axilKI, ijvyN iËMdgI vI bhuq sfrI lMG jFdI hY axjIvI, axmfxI. iesy axilKI rih geI kivqf dI Gft pUrI krn leI bhuq sfrIaF kivqfvF kvI ilKdf hY. kivqf dI ikqfb `coN mukMml kvI kdy nhIN lwBdf. sMsikRq ivc iek khfvq hY ik, ''sYNkVy ivakqIaF ivcoN iek sUrmf huMdY- hËfrF ivcoN iek ivdvfn huMdY. ds hËfr `coN iek vkqf huMdf hY. kvI Èfied koeI vI nhIN huMdf.``

poly poly awKF ivc Auqr jFdy qy mn ivc AuzfrIaF Br jFdy

ÊËl

AudoN asIN mYÜIaF nihrF qy muÈky toiBaF ƒ

divMdr joÈ

hws hws qr jFdy, iek aMbI df Ktfs jF guV dI zlI dI imTfs ivc sfbq sbUq hVH jFdy. ieh GoÜ sI roË df, rMgdfr pYnslF dy zwby ivc nwpI sqrMgI pING

ÊËl

kulivMdr

hnyrI rfq hY, jMgl hY, mYN hF sihimaf hoieaf. mYN ikwQy af igaf hF rOÈnI ƒ Bfldf hoieaf?

mihkI pOx `qy tihky gulfb ikwQy? ikwQoN phuMicaf myrf pMjfb ikwQy? ijwQy Drm dy nF `qy kql hovx, AuQy afeygf ienklfb ikwQy? inwky ijhy pMjfb dI Drq puwCy, myry bIiqaF vkqF dI afb ikwQy?

sulgdI rfq, bldf ibrÉ, qfrf tuwtdf hoieaf. mYN Kud vI ho igaf tukVy ieh mMËr dyKdf hoieaf.

sfrf sfl hI mOsm Audfs rihMdY, eyQy iKVngy sUhy gulfb ikwQy?

KwtIaF aMbIaF

jgjIq nOÈihrvI mYN qnhfeI `c KuÈ hF rOxkF qoN zr ijhf lwgdf. kdy sI duÈmxF hux dosqF qoN zr ijhf lwgdf. GrF ivc af geI bfËfr dI qihËIb hux Xfro, jy swc puwCo qF sB ƒ hI GrF qoN zr ijhf lwgdf. ikho ijhI byvsfhI af vVI hY ivhiVaF aMdr, ieh ruK ny afpxy pr pwiqaF qoN zr ijhf lwgdf. kuPr ies hwd qIkr rc igaf sfzy idlF aMdr, ik hux nËmF qy sfƒ ÈIiÈaF qoN zr ijhf lwgdf. ikvyN hr PrË pUrf hox qy hux iqVk jFdy ny, ik PrËF qoN vDyry irÈiqaF qoN zr ijhf lwgdf. jo myrI nINd ivc Auh afx rfqIN bfl jFdf hY, jdoN jfgF qF AuhnF suPinaF qoN zr ijhf lwgdf.

ÊËl suirMdr sohl ienHF aMdr vI supny surK suwqy ny, jgf dyxf. smF imilaf qF buiJaF dIivaF ƒ awg Cuhf dyxf.

iksy idn Aus dI imwtI `coN vI sUhy Ìuwl AuWgxgy, bxygf Éfk, pwqf Ërd tHfxoN tuwitaf hoieaf.

mfstr dy zMzy `coN QfpIaF mfrdy zr dI aksr ipwT sI idMdI lUaf.

agsq 15, 2012

isafhI jy nhIN imldI, myrI rwq df pqf dyxf. ilKx ƒ nËm Èfier ƒ myry idl df sÌf dyxf.

Blf ies hfdsy ƒ Aumr sfrI mYN ikvyN BulxY, Auh sdIaF bfad imilaf, ruk igaf, hwisaf, hvf hoieaf. mihk ƒ kwitaf, dwibaf, jlfieaf jf nhIN skdf,

rMgdfr pYnslF,

vIr-vIr aMdr jo duÌft pfvy, aYsI soc hoxI kfmXfb ikwQy?

PuwlF dIaF ikafrIaF, mfstr df zMzf.

sqluj koloN ibafs ieh puwCdf hY, rfvI, ijhlm `qy nfÜy cnfb ikwQy?

ies sB kuJ dy ivc ivckfr vgdy sn Èbd qy arQ

myry ieÈk aMdr jy hY Kot Èfiml, qyrf ijsm vI pfk ikqfb ikwQy?

asIN qF jÜ gey Puwl vI ndI ivc qfr afAuNdy hF, Ébr kuJ vI nhIN iks hfl ivCVI ibrÉ qoN Auh, pr iBafnk cIÉ bxky bMsrI qoN mYN judf hoieaf.

gurU nfnk dI bfxI qF 'joÈ` eyDr, Ausdy nfl dI geI rbfb ikwQy?

qUM iek vfrI bulf ky dyK 'kulivMdr` Bulky hI, Auh hr hflq `c phuMcygf QlF ƒ cIrdf hoieaf.

AudoN sB kfsy df bVf cfa sI, AudoN asIN inafxy sF.

myry duÈmx nhIN mumikn myrI hsqI imtf dyxf.

quhfzy Èihr hI dsqUr hY, iËMdf jlf dyxf.

dbf ky ies qrHF rwKxf ik isr `qy Cf hI nf swky,

iksy mYdfnI ndI dy vFg. rom rom ivc AuqÈfh sI

Auh kYsf ibrÉ sI jo brÌ dy jMgl `c Auigaf sI, nf koeI mfx sikaf CF musfiÌr Êujrdf hoieaf.

ÊËl

'byidl` huiÈafrpurI

hux suafdF dI BIV ivc, qyrI husIn Xfd dI sOgfq kI krF?

qnhfeIaF dI ho rhI brsfq kI krF?

ivcr rhy hF bysuafdy ijhy. ÉfmoÈIaF dy nfl mYN gwlbfq kI krF?

crfÊF qoN sbk lY ky hnHyry ƒ jgHf dyxf.

inwq huMdy nvyN hfdsy suwKI DflIvfl Gr hux mYƒ nHI lgdf bws afvF qy jfvF. inwq huMdy ny nvyN hfdsy inwq nvIaF GtnfvF.

rMgF ivclI AuzfrI PuwlF BrI bhfr hY aMgF ƒ cuMm rhI,

nIrsqf ivc af izwgI hY PuMzy hoey pMCI dy vFg.

nYxF `c GuÜ ky rih gey srGI Bry gulfl,

PuwlF df mqlb

ihËrF `c iBwjI surmeI prBfq kI krF?

bykfbU huMdy jf rhy jËbfq kI krF?

ibrhoN nHyrI moh df JwKV bwdlvfeI gm dI, idl dy aMbrIN qfrf koeI idsdf tfvF tfvF!

cmkI `qy hY AumId dI hlkI jhI ikrn,

myrf neIN Auh lok smJdy rihMdy ny pr myrf, bfhr bUhy dy qKqI AuWqy iliKaf jo isrnfvF!

kuVIaF ƒ vrglfAux aOrqF ƒ vrfAux qk, ieh inKrI hoeI cfnxI `qy mihkdI iPËf,

duÈmx ny myrI jfn dy hflfq kI krF?

sImq hY. arQF dI ndI jMm geI hY, ÈbdF ƒ iewtF pwQrF vFg vrHfAuNdy hF. hux asIN isafxy ho gey aF.

krn kmfeIaF qory sI puwq prqy neIN prdysoN, buwZy bfpU KVy AuzIkx luk luk rovx mfvF!

qYQoN bgYr lihkxI ieh rfq kI krF? rIJF ƒ pf glvkVI 'byidl` ny ro ikhf, llcf rhy anyk ny cfvF dy rMg-rUp,

pwly peI ieh ieÈk dI sOgfq kI krF?

vft dUr dI iml nhIN huMdI lfAuny bVy bhfny, aYnf vI nhIN dUr sohixaf mogy qoN jgrfvF!


www.deshdoaba.com

12

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

icSqn pRMprf/ zf[ rjnIÈ bhfdr isMG

dilq muwidaF nfl sMvfd dilq pCfx (mukqI qy ÈkqIkrn) zf[ rOxkI rfm sÌy: 372, muwl: 300 rupey pblIkyÈn ibAUro, pMjfbI XUnIvristI, pitaflf dilq svfl BfrqI icMqn df pRmuwK svfl hY. ajoky smyN ivc ies dy muwK svfl bxn dy do kfrn hn BfrqI icMqn pRMprf ivc ieh svfl muwZ qoN hI irhf hY. iesy leI afrIaf dy pRvyÈ smyN sQfnk lokF nfl sMGrÈ ivcoN ies vrg dI pCfx aqy gulfm bxfAux dIaF ivDIaF qlfÈIaF jfx lwg peIaF. ies df isKr mnU-ismrqI dy rUp ivc AuBiraf. Bfrq df bhuqf drÈn iesy smwisaf nfl juVy pRiqmfnF duafly GuMmdf hY. dilqF df sMGrÈ iksy nf iksy rUp ivc ies icMqn nfl muwZ qoN hI irhf hY. AuWqrI Bfrq ivc BgqI lihr smyN ieh muwdf kyNdr ivc irhf hY. BgqI lihr smyN kbIr aqy gurU nfnk dyv jI ny vI jfqI nfl juVy muwidaF ƒ AuBfiraf. Bgq rivdfs dy nfl dilq pCfx ÈkqIkrn ivc pirvriqq hox lwgdf hY. bsqIvfd dy ivroD ivc cwly kOmI mukqI aMdoln ny ies sMsfrIkrn dI pRikiraf ƒ nvyN pRsMg ivc vyKxf ÈurU kIqf. mwDkfl dy smyN df mfnvI pRsMg Dfrimk muhfvry aqy jgIrdfrI ivvsQf kfrn dilq pCfx aqy ÈkqIkrn df muwdf iksy sMgTnkfrI sMGrÈ ivc qbdIl hox qoN ipwCy rih igaf, ijvyN ajoky smyN ivc ieh BfrqI lokqMqrI pRbMD ivc vot rfjnIqI rfhIN swqf pRfpqI dy Clfvy qwk sImq ho ky rih igaf. iesy leI ieh ÈkqIkrn mwD vrgI mfnisk mÈk mfqr bx ky rih geI. zf[ rOxkI rfm PkIrF vflI qbIaq df mflk hY. ieh PkIrI pdfrQk pwDr `qy PkIrF vflI hY, pr icMqn dy pwDr `qy sMvfdI drvyÈF vflI. Aus dy icMqn dI gihrfeI df aihsfs mYƒ jlMDr ivKy iek sYmInfr ivc hoieaf. myry pypr Auqy itwpxI krdy hoey AuhnF ny lfl isMG idl dI kivqf bfry mhwqvpUrn aqy vwKrIaF gwlF kIqIaF. mYN hYrfn sI ik rfjnIqI Èfsqr df skflr pMjfbI kivqf bfry eynf kuJ jfxdf hY. bfad ivc AuhnF ƒ jfnx dy bhuq mOky imly. XUnIvristI ivc sUt-bUt pfeI bxfAutI aMgryËI boldy aqy mihMgIaF kfrF ivc GuMmx vfly ivdvfnF ivc kuVqfpjfmf pf ky sfekIl `qy GuMmx vflf ieh ivdvfn icMqn pwKoN bhuq gihrf hY. dilq icMqn pRqI Aus dI Koj, DfrnfvF sB qoN ivlwKx aqy mhwqvpUrn hn, hwQlI pusqk dilq pCfx, mukqI aqy ÈkqIkrn Cfpx df mfx pMjfbI BfÈf ivkfs ivBfg, pMjfbI XUnIvristI pitaflf ƒ jFdf hY. ies pusqk dI ivAuNqbMdI pRvyiÈkf aqy aMiqkf qoN ibnF awT aiDafie ivc kIqI geI hY. ieh sfry aiDafie sMvfd dy ibMdU AuWqy kyNdirq hn. afpxy pUrvly kMm nfl sMvfd, icMqn sbMDI svfl aqy iPr afpxy icMqn dy pRiqmfn ies dsqfvyË dy pRmuwK pihlU hn. zf[ rOxkI rfm pRvyÈkf ivc BfÈf nfl juVy muwidaF ƒ AuTfAuNdf hY. ies pRsMg ivc BfÈf aqy pMjfbI BfÈf sbMDI ivcfrF ƒ afpxy qrk df afDfr bxf ky BfÈf sbMDI afpxf qrk Ausfiraf igaf hY. ies qrk nfl aiDaYqf dIaF BfvnfvF vI juVIaF hoeIaF hn. Auh bolI ƒ isrP sMcfr qwk sImq nhIN krdf, sgoN Aus ƒ smuwcI jIvn Dfrf df afDfr bxf ky pyÈ krdf hY. 'mF bolI vgdy diraf dy vhfa vFg huMdI hY, ijs ivc sMgIq huMdf hY, qrMnm huMdI hY aqy Aus df afpxf vwKrf hI jlOa huMdf hY,

ikAuNik Aus ivc jo kuJ vI Aucfiraf jFdf hY, Aus df sbMD jIvn dI Dfrf nfl huMdf hY. Auh Dfrf ijs df vgdy diraf dI qrHF inrMqr pRvfh huMdf hY. dUsrIaF BfÈfvF ivc loVINdy igafn df zf[ rOxkI rfm pRsfr krnf AuDfr dy smfn hY. dUjIaF BfÈfvF KUh dy pfxI vFg huMdIaF hn, ijs ivc ClFg qF mfrI jf skdI hY, pr diraf dy vhfa vFg suwqy-iswD mMqr-mugD ho ky qfrIaF nhIN lfeIaF jf skdIaF. (pMnf 9) BfÈf pRqI afpxI siQqI spÈt krn qoN bfad zf[ rOxkI rfm dilq msly df isDFqk pirpyK Ausfrn vwl agrsr huMdf hY. ies mhwqvpUrn pihlU vwl muVdy hoey kOmI mukqI aMdoln smyN 'dilq svfl bfry cuwpI dy muwdy ƒ AuTfAuNdy hoey Auh Kwby-pwKI icMqn nfl sMvfd rcfAuNdf hY aqy qrk leI Kwby-pwKI icMqkF dy ivcfrF dy hvfly idMdf hY. iesy pRkfr isDFqk pirpyK Ausfrdy hoey dilqvfd sfhmxy pRÈn KVHy krdf hY. jfq afDfirq dilq pCfx, dilqvfd ƒ jnm idMdI hY. dilqvfd pRcwlqvfdF dI qrHF iek pfsVqf df iÈkfr huMdf jf irhf hY. dilqvfd dilq mukqI ƒ jfqI gOrv ivcoN AupjdI vyKdf hY. aijhf krdy hoey ieh dilq mukqI dy sMklp ƒ jfqI pfqI ivDfn dIaF hwdF dy drimafn rwK ky Aus dy smfDfn dI vkflq krdf hY jo svYivroDI jfpdf hY. jykr ivroDI mukqI jfqI gOrv df shfrf lY ky afpxI mMiËl vwl vDx df nF hY qF kI Auh mMiËl shI mfainaF ivc dilq mukqI khI jf skdI hY?``(pMnf-4) isDFqk pirpyK df iek hor mhwqvpUrn muwdf bRfhmxvfd qy pUMjIvfd nfl juiVaf hoieaf hY. zf[ rOxkI rfm ies svfl ƒ zf[ aMbyzkr dy qrk dy pRsMg ivc AuBfrdy hn. mwDkfl dy smyN ivc mukqI dy sMklp aqy dilqF vwloN clfey zyiraF aqy smfj suDfr lihrF ƒ aiDaYqf kyNdr ivc rwKdf hY. ies pRkfr dilq mukqI aqy ÈkqIkrn dI iek inwgr ivksq pRMprf sfhmxy afAuNdI hY. ies sbMDI zf[ rOxkI rfm df qrk hY, ''dilq mukqI dy PslPy df iswDf sbMD gurU rivdfs bfxI ivcly igafn aqy mukqI dy PlsPy nfl juiVaf hoieaf hY, jo ijAUNdy jIa sMGrÈ dy mfiDam rfhIN smfijk aqy pirvfrk jIvn dI pRikiraf ƒ ikrq rfhIN inBfAuNdy hoey ibnF iksy qoN iksy vI qrHF dI afs rwKy hoey. Coty-vwzy df Prk imtfAuNdy hoey brfbr aqy BrfqrI df sMdyÈ dy ky smUihk pRsMnqf ƒ pRfpq krn aqy Aus df rl-iml ky afnMd mfxn nfl hY. dilq mukqI dI ibhrqIn ÈnfKq df nmUnf gurU rivdfs jI dy ÈbdF 'bygmpurf Èihr ko nfAUN aqy 'aYsf cfhUM rfj mYN` ivc sfP-sfP idKfeI idMdf hY.`` (pMnf-13) zf[ rOxkI rfm dilq mukqI df ijhVf isDFqk

pirpyK Ausfrdf hY, Aus dIaF jVHF ƒ Auh BfrqI drÈn dy sMvfdI pirpyK ivcoN Ausfrdf hY. ieh sMvfd BfrqI icMqn pRMprf ivc mOjUd sI. dilq sMGrÈ aqy mukqI nfl juVy bhuqy icMqk afpxy-afp ƒ mukqI dy iek ibMdU qwk sImq kr lYNdy hn. iesy leI keI vfrI rfjnIiqk pirpyK sfhmxy af jFdf hY aqy buinafdI pRÈn ipwTBUmI ivc cilaf jFdf hY. BfrqI icMqn pRMprf ivc bRfhmxvfd qy mukqI ƒ eIÈvr dI syvf aqy jnm jfq qwk sImq kr idwqf. eIÈvr dI BgqI dy muhfvry ƒ asIN BgqI lihr dI sImf bxf idMdy hF aqy buwD dy icMqn nfl Aus dy sMvfd qoN iknfrf kr lYNdy hF. buwD asl ivc bMdy ƒ mukqI dy iKafl qoN mukq krdf hY. aiDaYqf ies sMklp ƒ not krdf hY. buwD dI mukqI vydF ÈfsqrF dI mukqI dI Dfrnf ƒ klpnf dy brfbr mMndI hY. AunHF mukqI ƒ inrvfx ikhf hY, ijs ƒ bMdf afpxy ijAUNdy jIa qrkmeI ivDI duafrf aqy igafn rfhIN afpxI cyqnf ƒ AuBfrdy hoey pRfpq kr skdf hY. AuhnF anusfr mukqI df sbMD XqnF nfl hY nf ik iKaflI afqmf qy pRmfqmf dIaF kQfvF nfl juVy hoey plfE pkfAux nfl`` (pMnf-14) BgqI kfl dI sImf ƒ pCfxdy hoey aiDaYqf ibafn krdf hY, ''ies dy Ault mwDkflI BgqI lihr dy dilq sMq inrMkfrI eIÈvrI aDfrnf ƒ pUrn qOr `qy smripq hn. BfvyN Auh hr qrHF dy dYvI srUp eIÈvr dI BgqI qoN ienkfrI hn, pr AuhnF df inrguxI eIÈvrI sMklp AuhnF ƒ bRfhmxvfdI mfieafvfdI aqy srgux eIÈvrI ibMbF qoN Eqpoq lokfeI ƒ dilq mukqI dy shI mfainaF ivc arQ smJfAux ivc aVcx bxdf hY.`` (pMnf15). zf[ rOxkI rfm afpxy mukqI dy sMklp ƒ PYlfAuNdy hoey smfijk rfjnIiqk lihrF ƒ vI kyNdr ivc rwKdy hn, joiqbfPUly, zf[ aMbydkr, bfbU kFÈI rfm dI soc aqy sMGrÈ ivcoN Aupjy icMqn ƒ mukqI aqy ÈkqIkrn df afDfr bxfAuNdy hn. zf[ rOxkI rfm dilq pCfx, mukqI aqy ÈkqIkrn ƒ iek inrMqr pRikiraf ivc gRihx krdy hn. isDFqk pirpyK ƒ BfrqI pirvyÈ ivc smJx qoN bfad Auh dilq pCfx ƒ pMjfb dy ieiqhfsk pirvyÈ ivc AuBfrdy hn. pMjfb ivc dilq pCfx dy muwdy ƒ AuhnF dI ihwsydfrI dy pRsMg ivc AuBfrdy hoey AuhnF dI siQqI bfry ilKdy hn, ''dilq afpxI vwzI igxqI dy bfvjUd ipMzF ivc kfmy, sIrI aqy idhfVIdfr qoN vwD hor kuJ vI nhIN rihMdy. asl ivc Auh shI arQF ivc ipMz df ihwsf vI nhIN hn. Auh qF sgoN ipMz dy lihMdy vfly pfsy hox df sMqfp Bogdy hn.`` (pMnf-37) dilqF dI aijhI siQqI hI AuhnF dI iksy vI smfijk, Dfrimk jF rfjnIqk lihr ivc AuhnF dI siQqI inrDfirq krdI hY. afËfdI dy aMdoln ivc AuhnF dI siQqI ƒ rfjnIiqk pirpyK ivc hI rwiKaf igaf hY. aiDaYqf pMjfbI sUby dy aMdoln aqy nkslvfVI lihr smyN dI AuhnF dI siQqI df mulMkx krdf hY. dilq pCfx df muwdf pMjfb ivc afid Drm mMzl dI lihr smyN afpxI hoNd gRihx krdf hY. zf[ rOxkI rfm AuhnF 25 miqaF df iËkr krdy hn, ijhVy

dilqF dI alwg pCfx ƒ inrDfirq krdy hn. ''dilq vrg df lok afps ivc imldy smyN 'jY gurU dyv` aqy 'DMn DMn gurU dyv` dy sMboDnI ÈbdF nfl iek-dUjy nfl pyÈ hox. dilq kOm df afpxf 'vwKrf sRI gurU afid pRkfÈ asMKdIp gRMQ` Drm gRMQ hovygf.`` (pMnf-43) afid Drm mMzl lihr aqy iPr aMbyzkrI aMdoln ny pMjfb ivc dilq pCfx ƒ Ëordfr rUp ivc AuBfiraf. aiDaYqf dovyN pCfxF dI vwKrqf ƒ vI ryKFikq krdf hY. ''afid Drm lihr smyN ijs qrF dI jfq afDfirq dilq pCfx pYdf huMdI hY, Aus dy iblkul Ault suqMqrqf, smfijk smfnqf aqy BrfqrI Bfv ƒ smripq qy lokqMqirk pRMprfvF aqy qrkÈIl buwD Drm `qy afDfirq iek alwg idwK vflI dilq pCfx jnm lYNdI hY.`` (pMnf-47) zf[ rOxkI rfm afpxy ivcfr ƒ PYlfAux aqy qrk sMgq bxfAux leI dilq pCfx dy sfry kfrkF dI inÈfndyhI krdy hn. Auh ies pCfx ƒ sQfpq krn leI AuhnF pwiqRkfvF df hvflf vI idMdy hn, ijhnF ny dilq pCfx ƒ gUVHf krn leI mhwqvpUrn BUimkf inBfeI. rfjnIiqk lihrF dy nfl-nfl Auh zyiraF dI BUimkf ƒ vI kyNdr ivc ilafAuNdy hn. ivÈyÈ qOr `qy zyrf bwlF dI BUimkf ƒ not krdy hn. ''zyrf bwlF vwloN pMjfbI dilq pCfx dy sMdrB ivc iek hor bhumuwlI pRfpqI ies zyry df dilq sfihq dy pRsfr pRqI suihrdqf nfl gqIÈIl hoxf hY.`` (pMnf-65) zf[ rOxkI rfm ies pusqk ivc ijs vwzy msly ƒ CUMhdy hn, Auh pMjfbI kOm dI inÈfndyhI nfl juiVaf hoieaf hY. Auh pihlF kOm dy pRiqmfn insicq krdy hn, iPr pMjfbI kOm dI AusfrI nfl juVy pRÈnF ƒ muKfiqb huMdy hn. iPr Auh kOm dy sMklp ivcoN dilqF dI siQqI ƒ not krdy hn. pMjfb ivc smuwcy Bfrq vFg hI kOm df svfl jfq dy svfl nfl vI juiVaf hoieaf hY. pMjfb dI siQqI BfvyN bfkI ihMdI BfÈI ielfikaF qoN vwKrI hY. aiDaYqf pMjfb dI siQqI `qy mUl svfl AuTfAuNdf hY. ''pMjfb ivc dilqF dI sMiKaf Bfrq dy sfry rfjF dI dilq jn sMiKaf qoN iËafdf hY. ieh bVI acMBy dI gwl hY ik jdoN vI pMjfbI kOm, siBafcfr qy ivrsy dI gwl hoeI hY, Aus ivc pMjfb dI pUrn afbfdI dy qIsry ihwsy dy mflk dilqF df kdy vI koeI iËkr nhIN afieaf. aijhf ikAuN? `` (pMnf-83) pMjfb ivc iesy leI iswK Drm dIaF pihl-kdmIaF dy bfvjUd jfq df pRÈn Ausy rUp ivc KVHf nËr afAuNdf hY. ies ivc isDFq aqy ivhfr dy vwzy vKryvyN nËr afAuNdy hn. pMjfb ivc sucyq rUp ivc dilq pCfx dIaF jVHF rivdfs dy icMqn ivc nËr afAuNdIaF hn. rivdfs ny afpxI jfqIgq pCfx ƒ afpxI bfxI rfhIN AuBfiraf hY. aiDaYqf ny dilqF aMdr pfeI jFdI jfqIivvsQf Auqy vI AuNgl rwKI hY. iesy ivvsQf ƒ Auh dilq mukqI aqy ÈkqIkrn dy rsqy ivc vwzI rukfvt smJdy hn. afpxy gMBIr aiDaYn aqy pfrdrÈI soc kfrn Auh dilq smfj dI ies kmI vwl ieÈfrf krdy hoey ilKdy hn, ''dilq smfj aMdr jfqI drjfbMdI iek bhuq gMBIr mslf hY, ijhVf ik sFJI dilq pCfx, mukqI aqy ÈkqIkrn sMGrÈ dy rsqy ivc zUMGI KfeI df aiVwkf bxdf hY.`` (pMnf-114). zf[ rOxkI rfm dilq mukqI aMdoln ivc zf[ aMbyzkr dI BUimkf df iek ikRtIk pyÈ krdy hn. ies ikRtIk ƒ Auh iek ieiqhfsk pirpyK ivc AuBfrdy hn. Auh ieiqhfs dy Aus pVfa dI pCfx krdy hn jdoN lokqMqrI ivvsQf ivcoN dilq mukqI dy pCfx icMnH AuBrny ÈurU huMdy hn. (bfkI agly sPy qy)


www.deshdoaba.com

13

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

dilq muwidaF nfl sMvfd ies siQqI ƒ Auh 1935 qoN bfad dy smyN nfl joVdy hn. aiDaYqf not krdf hY ik lybr pfrtI dy gTn smyN aMbyzkr dilq mukqI dy Gyry ƒ ivÈfl rUp ivc pRdfn krdf hY.`` zf[ aMbyzkr df dilq mukqI aMdoln df Gyrf bhuq ivÈfl sI, ijs ivc Auh aCUqF qoN ielfvf mËdUrF, muËfiraF aqy sB dwby-kucly qy pwCVy vrg dy lokF ƒ Èfml krdy hn.` (pMnf-159). iesy pRkfr zf[ rOxkI rfm zf[ aMbyzkr dy Drm pirvrqn dy msly ƒ keI pihlUaF qoN vyKdy hn. ies pusqk df aiDafie Bgq isMG aqy aCUq df svfl bhuq mhwqvpUrn hY. zf[ rOxkI rfm not krdy hn ik Bgq isMG aCUq dy svfl ƒ BfrqI smfijk ivvsQf dy pRsMg ivc AuTfAuNdf hY. Bgq isMG

dI aCUqF sbMDI soc bfry ieh iswtf kwZdy hn. ''Auh shI mfainaF ivc dilq vrg dy ihqYÈI sn aqy Auh cfhuMdy sn ik sdIaF qoN lqfVy hoey ienHF dilq lokF dI hflq ivc sfrQk qbdIlI ËrUr afvy aqy Auh ikrqIaF, kMmI-kmInF aqy iksfnF dy afriQk aqy smfijk msilaF df smfDfn vI rfjnIiqk afËfdI dy vwzy msly dy nfl-nfl hI cfhuMdy sn.`` zf[ rOxkI rfm dilq mukqI dy svfl ƒ pMjfbI dilq kivqf ivcoN qlfÈdy hn. pMjfbI BfÈf ivc dilq pCfx, mukqI aqy ÈkqIkrn msilaF ƒ sfihqk ikrqF rfhIN pCfnx df ieh mhwqvpUrn Xqn hY. muwZlI dilq kivqf ƒ Auh aMbyzkr dy pRBfv aDIn ilKI svIkfrdy hn. ies ivc Auh gurdfs rfm aflm, crn dfs inDVk, cfnx

ivCVIaF rUhF nhIN afAuxIaF drÈn krn gey sI ijhVy dfqy dy drvfËy AunHF vfsqy vI awj afpF leIey hONkf Br ajy ijnHF ƒ jobn ruwqy Ébr kËf dI koeI nf AunHF dy ikAuN mwQy 'hoxI` geI lkIrF Dr duwKF qy suwKF df aMqr smJ AudoN hI afieaf jd vyKy ny lok ivlkdy, hMJ nYxF ivc Br iks jnmF dI sËf imlI hY sfzy vIrF-BYxF ƒ

rwbf ieh inrdoÈF df iensfP QoVHf ijhf kr qUM qF sI iensfn bxfieaf, iensfn bxf ley bMb jfn lyvf sux-sux Dmfky, Kud qUM vI jfvy kMb mfilk ny kfienfq bxfeI, sfgr pfxI, lihr iensfnF ny ienHF pfxIaF ivc Golqf Ëihr qUM qy swc qy ipafr bxfieaf, kdy nf pwlf Cwzx leI bMdy nPrq, JUT bxf ley afpxf mqlb kwZx leI

goibMdpurI aqy pRIqm rfmdfspurI ƒ Èfml krdy hn. pMjfbI kivqf ivcoN coxvyN hvfly dy ky Auh dilq icMqn dIaF prqF dI pCfx krdy hn. Auh afpxy qoN pUrbly pMjfbI kivqf nfl juVy icMqkF nfl sMvfd rcfAuNdy hn. ivÈyÈ qOr `qy mfrksvfdI icMqkF aqy pRgqIvfdI kvIaF nfl. Auh lfl isMG idl dI kivqf dI pCfx krdy hn, Aus dI ivlwKxqf vwl ieÈfrf krdy hoey ilKdy hn, ''idl afpxI kivqf ivc dilq dI pirBfÈf dy Gyry ƒ ivÈfl krdy hoey afrIanF dy Bfrq afAux qoN bfad iewQoN dy mUl bfiÈMidaF ƒ KfnfbdoÈ `coN bdl ky sMqfp hMZfAuNdy BIl, gDIly, nfg, giDaF vfly afid Èfml krdf hY.` (pMnf-221) zf[ rOxkI rfm dy ies aiDaYn dI ivlwKxqf ieh hY ik ai-

DaYqf gurmIq kwlrmfjrI qoN lY ky jsivMdr kfienyr qwk 42 nvyN kvIaF dI kfivk ivDI, kfiv BfÈf, kfiv suhj aqy kfiv idRÈtI ƒ pyÈ krdf hY. pMjfbI dilq kivqf Auqy ieh sB qoN vwD sfrQk ikRtIk pyÈ kIqf igaf hY. ies dsqfvyË dy aMq ivc zf[ rOxkI rfm ny afpxIaF idwqIaF ieMtrivAUË ivc dilq pCfx, mukqI aqy ÈkqIkrn nfl juVy muwidaF pRqI spÈt phuMc apxfeI hY. ies pRkfr zf[ rOxkI rfm duafrf kIqf dilq pCfx-mukqI aqy ÈkqIkrn nfl sbMDq Koj kfrj iek mhwqvpUrn dsqfvyË hY. ies ƒ afDfr bxf ky dilq icMqn nfl juVy sMvfd ƒ awgy qoiraf jf skdf hY. -DSnvfd sihq nvF Ëmfnf, jlMDr

-jIvn rwqU rwb ny qfry qy cMn idwqy, sUrj idwqf mGx leI bMdy DUMey, qmfkU idwqy, ivc iPËfvF vgx leI hiraflI, aMn idwqy mfilk, BuwKy iZwzIN pYx leI iensfnF krqI imlfvt, hwsdIaF ijMdF lYx leI ieko rMg df KUn bKiÈaf, sB ijsmF ivc vihx leI iensfnF ny Aublx lf ilaf, hr QF bdly lYx leI gory, kfly, rMgF, nslF, jfqI-pfqI vMzy gey

KUn vhuxoN bfJ nf afey, ivc drgfh vI BMzy gey suxI mflkf qVp Ërf rUhF `coN AuWTI cIk dI drd BrI bhu dfsqF gurduafrf Ek-krIk dI imlvfkI dy iswK tYNpl ivc ajb hnyrI afeI ey ijwQy sfzy Cy BfeIaF, iek BYx ÈhIdI pfeI ey afpixaF qoN ivwCV roNdy vyK Ëfro-Ëfr qUM ivlkidaF nuM afpy dyvIN sbro-krfr qUM.

pMjfb `c hryk 100 iklomItr `qy hovygf hvfeI awzf, sfry vwzy Èihr Ìor-lyn nfÜ joVFgy : suKbIr bfdl cMzIgVH- pMjfb `c hryk 100 iklomItr `qy iewk hvfeI awzf hovygf. sUby ƒ iswiKaf df Durf bxfieaf jf irhf hY. ibjlI dI hflq hornF sUibaF qoN pMjfb `c ibhqr hY. ieh gwl pMjfb dy Aup muwK mMqrI s[ suKbIr isMG bfdl ny iewk ivÈyÈ gwlbfq dOrfn afKI. AunHF ikhf,'pMjfb iewk aijhf sUbf bxn jf irhf hY, ijwQy hryk iewk sO iklomItr Auqy hvfeI awzf hovygf. vwzy sUby Auqr pRdyÈ ivwc vI isrÌ iewko hvfeI awzf lKnAU `c hY. guaFZI sUby hirafxf `c qF iewk vI hvfeI awzf nhIN hY. mohfÜI, luiDafxf aqy biTMzf hvfeI awizaF Auqy qF CyqI hI AuzfxF ÈurU ho jfxgIaF. jlMDr dy afdmpur ivKy ieMzIan eyarÌors styÈn Auqy iewk isvl aYnklyv bxfieafjfvygf. iewQoN GrylU AuzfxF ÈurU kIqIaF jfxgIaF. rwiKaf mMqrfly qoN ies leI aYn E sI mMgI geI hY. eyar Ìors styÈn biTMzf ivKy isvl aYnklyv dy inrmfx leI 39 eykV ËmIn akvfier kIqI geI hY. ieh hvfeI awzf CyqI ÈurU hovygf. pitafÜf `c vI hvfeI awzy dIaF gqIivDIaF ÈurU ho jfxgIaF. ies qoN ielfvf cflU mflI sfl `c pI pI pI moz Auqy qlvMzI sfbo aqy ÌrIdkot `c do ÌlfeINg akfdmIaF ÈurU kIqIaF jfxgIaF. pitafÜf aqy aMimRqsr dIaF ÌlfeINg akfdmIaF ƒ pMj kroV rupey dI lfgq nfÜ apgRyz kIqf jfvygf.` ibjlI sMkt df jvfb idMidaF Aup muwK mMqrI ny ikhf,'pMjfb `c ibjlI dI hflq hornF sfry sUibaF qoN ibhqr hY. ibjlI df ikqy koeI sMkt nhIN hY.` svfl : qusIN ikho ijhf pMjfb bxfAuxf cfhuMdy ho? jvfb : do-iqMn sflF `c lok pMjfb ivwc vwzIaF qbdIlIaF vyKxgy. asIN pihly idn qoN hI kMm ÈurU kr idwqf hY qy asIN bhuq rÌqfr nfÜ kMm kr rhy hF. ies leI asIN do gyV bxfey hn. pihlf gyV iqMn sflF `c mukMml hovygf qy dUjf gyV Aus qoN bfad ÈurU hovygf. svfl : srkfr dy muV swqf `c afAux qoN bfad hux qwk dy pRdrÈn qoN qusIN

sMquÈt ho? jvfb : purI qrHF sMquÈt hF. kMm pUrI qyËI nfÜ ÈurU ho igaf hY. svfl : pMjfb ƒ ivkfs dI lIh Auqy ilafAux leI kI Xojnf hY? jvfb : iksy sUby dy ivkfs leI iqMn aihm cIËF ibjlI, sVkI nYtvrk aqy hvfeI awizaF dI kunYktIivtI ËrUrI hY. agly iqMn virHaF `c pMjfb dy sfry vwzy Èihr Ìor lyn kunYktIivtI nfÜ juV jfxgy. pMjfb `c asIN ibjlI plFt ieMny lf idwqy hn ik ibjlI dI Gft kdy nhIN rhygI. svfl : pr sUby `c qF ibjlI df gMBIr sMkt hY! jvfb : dyÈ `c pMjfb dI hflq ibhqr hY. iewQy ibjlI dy vDyry kwt nhIN hn. ijhVy lokF koÜ iewk eyar kMzIÈnr huMdf sI, grmI qoN rfhq leI ies sfl Aus ny iqMn lgvf ley. mINh ipaf nhIN, ies leI ibjlI dI mMg acfnk vD geI hY. kuwJ idnF `c pMjfb ivwc ibjlI dI koeI ktOqI nhIN hovygI. asIN vfDU ibjlI vfÜy sUby dy nfgirk ho jfvFgy. svfl : qusIN pMjfb ivwc 25 vrHy rfj krn dI gwl afK rhy ho, iks afDfr Auqy? jvfb : pRqIbwDqf. asIN ivDfn sBf cox ijwqI hY, Auh koeI mYnyjmYNt nhIN sI. jy mYnyjmYNt huMdI qF tftf, ibrlf hI hkUmq kry. ieh kyvl sfzI pRqIbwDqf sI. asIN ivkfs kfrj kIqy sn. lokF ny Aus ƒ psMd kIqf. asIN ÈihrF `c ivkfs kfrjF Auqy 10 hËfr kroV rupey Érc krn jf rhy hF. hryk Èihr ivwc Èq-pRqIÈq sIvryj hovygf. hr Èihr ivwc ibjlI, pfxI aqy sVkF df ieMqËfm hovygf. asIN afeI tI AudXog vI lf rhy hF. pMjfb ivwc iqMn ividak Èihr aMimRqsr, biTMzf aqy iewk hor sQfn Auqy vsf rhy hF.

asIN ËmIn dI ÈnfÉq kr leI hY. kOmFqrI aqy kOmI pwDr dI XUnIvristI, kflj aqy ividak sMsQfn af rhy hn. kYNsr hspqfl pMjfb ivwc KuwlHygf. asIN ibjlI dy plFt lfAux ivwc 65 hËfr kroV rupey lfey hn. mflvf ƒ tYkstfeIl hwb bxfieaf jfvygf. iesy qrHF ivkfs leI srhwdI Kyqr dI vI ÈnfÉq kr leI geI hY. svfl : ieMny ivkfs kfrjF leI pYsf ikwQoN afvygf? jvfb : sfrf pYsf jnqk Kyqr qoN afvygf. asIN sfrIaF muwK sVkF Ìor lyn bxfAux leIikhf hY. jnqk Kyqr qoN hI ieh sVkF bxngIaF. Auh pMj sflF qwk ienHF dI sFB-sMBfÜ krygf. sfry tYNzr eI-tYNzirMg rfhIN ho rhy hn. asIN ËIrkpur qoN pitafÜf, cMzIgVH qoN biTMzf brfsqf iÌroËpur smyq keI sVkF Ìorlyn krn jf rhy hF. svfl : pMjfb ies vyly afriQk sMkt ivwc iGiraf hoieaf hY. ies siQqI `coN sUby ƒ bfhr kwZx dI kI Xojnf hY? jvfb : pMjfb ivwc afriQk sMkt hY hI nhIN. pMjfb dyÈ ivwc pihlf sUbf hY, ijs ny qnÉfh kimÈn df bkfieaf mulfËmF ƒ dy idwqf hY. acfnk qnÉfh kimÈn dIaF isÌfrÈF nfÜ boJ ipaf. iesy leI aijhI gwl afKI jf rhI hY. asl ivwc afriQk sMkt isafsI ibafnbfËI qoN ielfvf hor kuwJ nhIN hY. svfl : rfjoafxf mfmlf aqy afpryÈn bilAU stfr Xfdgfr Auqy ÈRomxI akflI dl df kI stYNz hY? jvfb : ieh ÈRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI kr rhI hY aqy Auh afpxy ÌYsly Éud lYNdI hY. ivDfn sBf `c muwK mMqrI s[ pRkfÈ isMG bfdl ieh gwl spwÈt vI kr cuwky hn. Xfdgfr AunHF sfry ivakqIaF dI Xfd ivwc bx rhI hY, jo Aus vyly iksy vI sQfn Auqy

mfry gey sn, BfvyN Auh iksy vI Drm dy rhy hox. AuNJ vI ieh Xfdgfr iewk gurduafrf sfihb dy rUp ivwc bxygI, ijwQy pRkfÈ rhygf. drasl, kFgrs koÜ koeI muwdf nhIN hY, iesy leI Auh ies ƒ muwdf bxfAuxf cfhuMdI hY. svfl : kI pMjfb `c awqvfd muV isr cuwkx dI koiÈÈ kr irhf hY? jvfb : pMjfb kOmFqrI srhwd Auqy hY. asIN cOks hF. sfzy vyly jo afr zI aYks aqy hor ivsÌotk pdfrQ Ëbq kIqy gey hn, Auh sB qoN vwD hn. svfl : lok sBf coxF leI akflI dl dI ikMnI ku iqafrI hY? jvfb : akflI dl sdf iqafr rihMdf hY. dsUhf iËmnI cox `c jdoN qwk kFgrs iqafrI krdI, asIN Auh cox ijwq vI leI. svfl : kYptn amirMdr isMG afKdy hn ik pMjfb ivwc 47 lwK byroËgfr hn, qusIN byroËgfrI ikvyN dUr krogy? jvfb : qusIN ieh kYptn qoN puwCo ik pMjfb dI afbfdI ikMnI hY? jdoN pMjfb ivwc buinafdI ZFcf hovygf, AudXog afAuxgy qF roËgfr imÜygf hI. dubeI `c kI ho irhf hY? AuQy buinafdI ZFcf vD irhf hY qF roËgfr imÜ irhf hY. asIN pMjfb ivwc buinafdI ZFcf iqafr kr rhy hF, jo invyÈ ƒ iKwcygf. svfl : Bfjpf tYksF dy iÉlfÌ hY, Aus ƒ ikvyN mnfENgy? jvfb : aijhI koeI gwl nhIN. asIN jo vI ÌYslf krdy hF, dovyN pfrtIaF nfÜ bih ky krdy hF. svfl : jylHF `coN nÈf Éqm nhIN ho irhf, qusIN ies idÈf `c kI kr rhy ho? jvfb : sfzy koÜ jo iÈkfieqF afeIaF hn, AunHF dy inbyVy kr rhy hF. svfl : kI irtfiermYNt dI Aumr 60 sfl krn df ivcfr hY? jvfb : ijs muwdy Auqy gwTjoV pfrtIaF ivcfÜy gwlbfq cwl rhI hY, mYN Aus Auqy koeI itwpxI nhIN krnI cfhuMdf.


www.deshdoaba.com

14

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

axKIlf ÈhId AUDm isMG ÈhId AUDm isMG df jnm 26 dsMbr, 1899 nUM iËlHf sMgrUr dy Èihr sunfm ivKy iewk sfDfrn kMboj pirvfr ivwc hoieaf. pRfcIn kfl qoˆ sUrbIrqf aqy nfiekfˆ vflIafˆ rvfieqfˆ df inrmfx krn ivwc kMboj BfeIcfry df mhwqvpUrn Xogdfn irhf hY. ieh gwl ieiqhfs dy pMinafˆ ivwc AuBrvyˆ rUp ivwc drj hY ik iskMdr dy pors nfl bhu-cricq XuwD qoˆ pihlfˆ mOjUdf aÌgfinsqfn dy ierd-igrd PYly kMboj rfj ivwc vsdy lokfˆ ny iskMdr nUM Ëbrdsq twkr idwqI sI ijs nfl iskMdr dI hflq kfÌI pqlI pY geI sI. ÈhId AUDm isMG dI lfsfnI kurbfnI aijhIafˆ hI rvfieqfˆ dI qrËmfnI krdI hY. Aus ny aMgryËI hkUmq dy aihlkfr mfeIkl Auzvfier vwloˆ sMn 1919 dI ivsfKI vfly idn inhwQy aqy byksUr pMjfbIafˆ nUM jfnoˆ mfr dyx dI kfrvfeI df bdlf lYx dI icMgfrI afpxy mn ivwcoˆ 20 sflfˆ qk buJx nhIˆ idwqI. ieMnf lMmf smfˆ ienklfbI mÈfl nUM afpxy mn ivwc bldf rwKxf iewk ivlwKx ieiqhfsk Audfhrx hY. 13 mfrc 1940 nUM eIst aYsosIeyÈn aqy sYˆtrl eyÈIan susfietI dI 10 kYkstn hfl lMzn ivKy mIitMg ho rhI sI, ijwQy jilHafˆvfly bfg dy iGnOxy sfky df doÈI mfeIkl Auzvfier bulfry vjoˆ BfÈx dy irhf sI. ÈhId AUDm isMG ny afpxy nfl Cupf ky rwKI hoeI irvflvr nfl Aus nUM mfr mukfieaf. ÈhId AUDm isMG vwloˆ mfeIkl Auzvfier dy kIqy kql nUM ivÈv pwDr dIafˆ aÉbfrfˆ ny vwK-vwK

aMdfË ivwc pRkfiÈq kIqf. lMzn qoˆ pRkfiÈq huMdy aÉbfr `dI tfeImË afP lMzn` ny ÈhId AUDm isMG nUM `afËfdI df lVfkf` aqy Aus dy kfrnfmy nUM gulfm BfrqIafˆ dy dwby guwsy df ieËhfr ikhf. ies bfry jrmn ryzIE qoˆ vfr-vfr ieh nÈr huMdf irhf, ``hfQIafˆ dI qrHfˆ BfrqI afpxy duÈmxfˆ nUM kdy vI muafÌ nhIˆ krdy. Auh vIh sfl qoˆ lMmy vkÌy bfad vI AunHfˆ nUM mfr mukfAuˆdy hn.`` hflfˆik pMzq jvfhr lfl nihrU aqy mhfqmf gfˆDI vrgy afgUafˆ ny ies dI inMdf kIqI. kyvl suBfÈ cMdr bos ny hI ies kfrnfmy dI pRÈMsf kIqI. ÈhId AUDm isMG dI sUrmgqI vflI idRVqf ies gwl qoˆ hor vI pRmfixq huMdI hY ik Auh mfeIkl Auzvfier df kql krn mgroˆ afpxf jurm kbUl kr ky Éud nUM kfnUMn dy hvfly kr idMdf hY. Auh vfrdfq qoˆ iewkdm bfad Aus nUM ihrfsq ivwc lYx vfly pulIs aiDkfrIafˆ nUM puwCdf hY ik kI dUjf doÈI jYtlYˆz vI mfiraf igaf hY? Auh vI mOq df hwkdfr sI. mYˆ Aus Auwqy vI do rOˆd dfgy sn. ÈhId AUDm isMG dy Xogdfn nUM afm qOr `qy mfeIkl Auzvfier nUM mfr ky bdlf lYx vfly kfrnfmy qk sImq kr ky vyiKaf jfˆdf hY. Aus dI kRfˆqIkfrI ivcfrDfrf nUM axizwT kr

ÈhIdo kI icqfEN py lgyNgy hr brs myly

idwqf jfˆdf hY. ÈhId AUDm isMG, ÈhId Bgq isMG vfˆg hI ivcfrDfrk pwKoˆ pRpwk qy grm iKaflI kRfˆqIkfrI sI. Auh sMn 1924 ivwc ivdyÈI mulkfˆ ivwc Bfrq dI afËfdI dI lVfeI lVn vflI Êdr pfrtI dI lihr ivwc srgrm ihwsf lYˆdf irhf. Aus dy Bgq isMG nfl kfÌI nyVly sbMD sn aqy Auh Aus dy iKaflfˆ qoˆ kfÌI pRBfivq sI. Auh Bgq isMG dy afdyÈ Auwqy 27 julfeI 1927 nUM Bfrq vfps prq afieaf sI aqy afpxy nfl 25 hor sfQI, kuJ golI-iswkf aqy aslf ilafAux `c vI kfmXfb ho igaf sI. 30 agsq 1927 nUM Aus nUM pulIs vwloˆ ÊYr-kfnUMnI aslf rwKx dy doÈ ivwc igRÌqfr kr ilaf igaf aqy Aus nUM 5 sfl dI kYd ho geI. Auh ÈhId Bgq isMG nUM 23 mfrc, 1931 nUM ÌfˆsI lwgx vyly qk jylH ivwc hI sI. ÈhId AUDm isMG Drm inrpwK aqy agfˆhvDU soc df mflk sI. Aus nUM jdoˆ lMzn dI adflq vwloˆ Aus dy nfm bfry puwiCaf igaf qfˆ Aus ny afpxf nfm `rfm muhMmd isMG afËfd` dwisaf. Aus df ieh qKwls rwKxf smUh Drmfˆ, jfqfˆ, kbIilafˆ nUM brfbr aqy iewko nËrIey nfl vyKx aqy Drm inrpwKqf df pRqIk hY. purfqn ieiqhfs ivwc kMbojfˆ nUM bqOr jfˆbfË, inpuMn

kfrigl XuwD nUM smrpx sfvx afieaf bwly bwly, asIN qIaF ƒ cwly. kuVIaF icVIaF buVHIaF rl ky sfivaF dy ipV mwly. swj ivafhIaF muitafrF dy, cfa nf jfvx TwlHy. mfhI cyqy kr kr hwsx, hr twpy hr gwly. sfvx afieaf bwly bwly, asIN kfrgl cwly. vYrI ipwCy mfr Bjfey, myry mfhI ny pihly hwly. BfjV pfeI duÈmx aMdr, ho geI bwly bwly. cMn dyÈ dy kMm af igaf, asIN qF rihgy kwly kwly. sfvx afieaf bwly bwly, POj 'c BrqI hoxf. ijs ny krI cVHfeI dyÈ qy, hmlfvr mfr BjfAuxf. myrf mfhI cotI ciVHaf, jfm Èhfdq pIxf. cUVIaF BMn bMdUk mYN PVnI, myrf kI hux jIxf. sÉIaF bfÊIN pINGF pfeIaF, mYN JUtx qoN zrdI. hulfrf dyx vflf nhIN afieaf, Zok myrI iek mr geI. vMgF ho geIaF tukVy tukVy, mFg lhU nfl Br geI. aDvfty myry cfa iKwlr gey, mYN zuwbgI qrdI qrdI.

hlkf sulqfnpur loDI dy nËdIk ipMz Twtf purfxf ivc ÈhId AUDm isMG jI df ÈhIdI idn 31 julfeI ƒ bVI ÈrDf qy DUMm-Dfm nfl mnfieaf igaf. muwK ÈKsIaqF sMq bfbf gurcrn isMG jI dmdmf sfihb vfly, pRDfn guridafl isMG muhI, jogf isMG muwqI, inrml isMG iKMzf, mfstr AuipMdr isMG iQMd, sfbkf srpMc, gurdIp isMG Twtf nvF, qrsym isMG JMz, syvfdfr suirMdrpfl isMG, pRIqm isMG colf, mfstr mihMgf isMG momI, blivMdr isMG momI vkIl, mfstr blvIr isMG ipMz sYdpur, bcn isMG zI[ aYs[ pI[, mOjUdf srpMc sfDU isMG Twtf nvF, mOjUdf srpMc joigMdr isMG ipMz dMdU pur Èfml sn. -suWKf isSG mWqI

ihMsk qwqF ivruD jhfd CyVn df swdf: KyVf PlMÈg- Bfrq qoN amrIkf dory qy afey soÈilst pfrtI (ieMzIaF) dy nyqf s blvMq isMG KyVf ny mlvfkI gurUGr ivKy hoey nr-sMhfr ƒ mfnvqf df kwql dwisaf. AunHF amrIkI rfÈtrpqI bfrk Ebfmf dI itpxI dI ÈlfGf kIqI hY ik sfƒ afqm icMqn dI loV hY. AunHF s sqvMq isMG kflky ƒ mrn EprMq bhfdrI df avfrz dyx dI mMg kIqI hY. s KyVf ieQy ÈhId krqfr ismG srfBf kwlB vloN bulfeI bYTk ivwc sMboDn kr rhy sn. ies smfgm dI pRDfngI s nirMdr isMG Buwlr kr rhy sn. s hrivMdr isMG johl qy pRympfl isMG vloN pyÈ Èok pRsqfv srbsMmqI nfl pfs kIqf igaf. ies avsr bldyv isMG jlMDr, jsivMdr isMG kotkpUrf qr gurmyl isMG kuUprQlf vI hfjr sn. jfrI krqf nirMdr isMG Bulr.

GuV-sYnfnI, afhlf imafr dy pÈU pflk aqy Puwlfˆ, Plfˆ aqy sbËIafˆ dI kfÈq krn vfly mfihr iksfn vjoˆ iliKaf imldf hY. ieh lok Bfvyˆ bhuq ÈfˆqI-psMd dwsy gey hn pr iglfnI BrI gulfmI nfl iËMdgI ijAUx nfloˆ ieh sUrmgqI vflI mOq nUM ibhqr smJdy hn aqy afpxy duÈmx nUM kdy muafÌ nf krn vfly mMny gey hn. ies BfeIcfry `coˆ pYdf hoey ÈhId AUDm isMG ny jilHafˆvfly bfg ivwc mOq dy Gft Auqfry gey sYˆkVy BfrqI lokfˆ dI ÈhIdI df bdlf 20 sfl dy lMmy arsy bfad lY ky dyÈ dI afËfdI ivwc aihm Xogdfn pfieaf. pihlI apRYl 1949 nUM AUDm isMG nUM lMzn dI adflq ivwc pyÈ kIqf igaf. cfr jUn 1940 nUM pyÈI smyˆ jdoˆ jwj ny Aus nUM mfeIkl Auzvfier nUM mfrn df kfrn puwiCaf qfˆ Aus ny jvfb idwqf sI ik Auh sfzf purfxf duÈmx sI aqy Auh ies sËf df hwkdfr sI. jwj ny AUDm isMG nUM mOq dI sËf suxf idwqI. 31 julfeI 1940 nUM Bfrq dy ies mhfn spUq nUM pYtonivly jylH lMzn ivwc ÌfˆsI dy idwqI geI aqy Aus dI dyh nUM jylH ivwc hI dbf idwqf igaf. ÈhId AUDm isMG dI kurbfnI Auwqy ijwQy sfry dyÈvfsI mfx mihsUs krdy hn, AuwQy kMboj BfeIcfrf, ijs ivwc ÈhId AUDm isMG ny jnm ilaf, afpxy spUq dI ivlwKx sUrmgqI BrpUr kurbfnI sdkf Éud nUM ivÈyÈ rUp ivwc mfxmwqf mihsUs krdf hY. ÈhId AUDmisMG dI kurbfnI sdIafˆ qk BfrqI lokfˆ nUM dyÈ ipafr aqy dyÈ leI kurbfn hox dI pRyrnf idMdI rhygI. -hrivMdr isMG

15 agsq qy

sfvx mYƒ Ërf nf Bfvy, mYN aBfgx hoeI. ivhVy myry Guwp aMDyrf, mYN jIAuNdI nf moeI. qusIN pING cVHfE, pUVy KfE, myrI suwD buwD KoeI. lok ÈhId dI ivDvf kihMdy, mYN buwZsuhfgx hoeI.

crnjIq isSG pSnU

sfvx hwQoN ikrdf jfey, ikr gey sB myry cfa. pIaf bfJoN sfvx kfhdf, qIaF df kI Bfa. inwkI inwkI kxI mINh jo vrHdf, mn myrf iQVk igaf. tyÈx vwl peI rfh mYN qwkF, mfhI df JAulf ipaf. sfvx afieaf bwly-bwly, cfr cuPyrf hiraf. mfhI myrf muV Gr afieaf, ivhVf BfgF Biraf. jÉmI Aus df muwKVf hoieaf, mYQoN nf jfey jiraf. Èukr mnfvF, KYr mnfvF, pMnU jMg ijwq ky muiVaf.

aËfdI df gIq

nfl dIaF sKIaF qF bYT ky iqRMjxF `c, AuWzI jfx ivcIN nI hvfvF. dws myrI aMmIey qUM dws myrI aMmIey, ikMj mYN aËfdI gIq gfvF. bfpU myrf JMibaf grIbI vflI mfr ny , KUn Auhdf cUs ilaf DMny ÈfhUkfr ny. cOk `c KVy ƒ jdoN imly nf idhfVI Auhƒ , socdf hY ikDr ƒ jfvF . dws myrI aMmIey. gohf kUVf cukidaF JV geI jvfnI ey , pwly sfzy dyK lY duafnI nf cuafnI ey. nf hI KfxI JUT nf hI pihnxy Auqfr hux, sux lY mYN swcIaF suxfvF.

dws myrI aMmIey. dyÈ sfrf Kf ilaf lotU srkfrF ny DrqI qy hux dws kfhdIaF bhfrF ny. cFdI dI mYN juwqI ikMj mfrF dws nOkrI leI, pfAux leI nf myry ko KVfvF. dws myrI aMmIey. kwly kwly kfsqoN ieh KfeI jfx kuwt nI, kwTy ho ky dyxgy JmUtIaF ƒ puwt nI. rÜ 'jsvMq` sMg cuk hiQafr KuMzy, jf ky mYN sfx AuWqy lfvF . dws myrI aMmIey. -zf[ jsvMq rfey (98158-25999)


www.deshdoaba.com

15

www.ambedkartimes.com

kx-kx `c ivigafn 1[ mnuwKF bfry 1[ lVkIaF dI avfjL iqwKI ikAuN huMdI hYY ? qusIN iewko spIz nfl GuMm rhIaF iewko afkfr dIaF do grfrIaF lY lvo ijhnF `c iewk ivwc dMidaF dI igxqI dUsrI qoN vwD hovy. hux jy qusIN iksy lohy dI cIjL iehnF GuMm rhIaF grfrIaF nfl lfvogy qusIN vyKogy ik ijs grfrI dy dMdy brIk hoxgy AusdI avfjL iqwKI afvygI. ies qrHF hI sfzI avfjL pYdf hox leI sfzy gly dI Vocal cords df bhuq vwzf ihwsf hY. 13 sfl qoN 19 sfl dI Aumr qwk lVikaF ivwc juafnI afAuNdI hY ies leI ies smyN AuhnF dy srIr ivwc kuJ rs pYdf hoxy sLurU ho jFdy hn. iehnF rsF ivwc iNewk aijhf rs vI huMdf hY jo lVikaF dy gly Vocal cord nUM lMbf aqy motf kr idMdf hY. iswty vjoN AuhnF dI avfjL BfrI ho jFdI hY. lVkIaF ivwc ieh rs pYdf hI nhIN huMdf. so AuhnF dI avfjL surIlI rihMdI hY. 2[ aMgryjL gory, aPrIkI kfly qy ksLmIrI lfl ikAuN huMdy hn? sfzI cmVI ivwc iqMn pRkfr dy rMgIn pdfrQ huMdy hn. iehnF iqMn rMgIn pdfrQF dy nF hn mYlfinn, kyrotyn qy hImogloibn. sfzI cmVI df rMg iehnF iqMn pdfrQF dI mfqrf qy inrBr krdf hY. sUrj dI rOsLnI mYlfinn pYdf krdI hY. ies leI grm vfXU mMzl vfly dysLF dy vsnIkF ivwc ies dI mfqrf vwD huMdI hY iesdf rMg kflf hox krky aPrIkI kfly huMdy hn. KUn dy iewk aMg df nF hImogloibn huMdf hY. iesdf kMm srIr dy ivwc afksIjn nUM bfkI aMgF ivwc lY ky jfxf huMdf hY. AuWcIaF phfVIaF qy rihx vfly lokF nUM vwD hImogloibn dI loV huMdI hY. ies df rMg lfl hox krky ksLmIrI lfl huMdy hn. aMgryjLF dy dysLF ivwc sUrj dI rOsLnI dI Gft kfrn mYlfinn Gwt huMdI hY. ies leI AuhnF df rMg gorf huMdf hY. kuJ ivakqIaF ivwc mYlfinn dI Gft kfrn PulbYrI nF df rog vI pYdf ho jFdf hY. 3[ aMgryjLF dIaF awKF nIlIaF ikAuN huMdIaF hn? asI jfxdy hF ik sfzy ivwc bhuq sfry gux sfzy mfipaF vfly hI huMdy hn. ikAuNik DrqI qy rihx vfly sfry mnuwK afpxI hoNd ivwc afAux smyN iewk swYl afpxI mfqf qoN aqy iek sYWl afpxy ipqf qoN pRfpq krdy hn. ieh dovyN sYWl mfqf dy pyt ivwc hI mfqf dI Kurfk nfl afpxI igxqI dugxI cOgUxI krdy rihMdy hn. mfqf ipqf qoN pRfpq gwlF ivwc mfqf ipqf vfly gux hor CotIaF iekfeIaF ivwc huMdy hn. iehnF iekfeIaF nUM jInjL ikhf jFdf hY. aMgryjF dIaF awKF nIlIaF ies leI huMdIaF Gyry ivwc nIly rMg dy sYWl huMdy hn qy ieh gux hI Auh afpxI sMqfn nUM idMdy hn. 4[ vflF df rMg sPYd ikAuN huMdf hY ? ijvyN ik pihlF hI dwisaF jf cuwkf hY sfzI cmVI ivwc mYlfinn nF df kflf pdfrQ huMdf hY. ieh pdfrQ vflF dIaF jVHF ivwc jmF ho jFdf hY aqy vflF dy nfl nfl bfhr afAuNdf rihMdf hY. ies leI vfl kfly rMg dy huMdy hn. jdoN ies pdfrQ dI kmI ho jFdI hY qF vfl sPYd afAuxy sLurU ho jFdy hn. sdmy qy icMqf dI hflq ivwc vI mYlfinn Gwt ho jFdI hY qy vfl sPYd hoxy sLurU ho jFdy hn. 5[ buZfpy ivwc JurVIaF ikAuN pY jFdIaF hn ? asIN pihlF hI pVH cuwky hF ik mfqf ipqf qoN pRfpq kIqy do sYWl juV ky awgy vDxf sLurU kr idMdy hn. iewk sYWl qoN do qy do qoN cfr qoN awT huMdy hoey iehnF dI igxqI bwcy ivwc keI KrbF ivwc phuMc jFdI hY. bcpn qoN lgBg

cflI sfl dI Aumr qwk sfzy srIr ivwc pYdf hox vfly sYWlF dI igxqI qoN vwD huMdI hY. ies leI ies smyN qwk srIr dy kuwl sYWlF dI igxqI ivwc lgqfr vfDf huMdf rihMdf hY. cflI qoN pMjfh sfl dI Aumr qwk sYWlF dI igxqI lgBg smfn rihMdf hY. pMjfh sfl qoN bfad ies igxqI ivwc kmI afAuxI sLurU ho jFdI hY. ies leI cmVI ivwc JurVIaF pYx df iewk kfrx sYWlF dI kmI krky pYNdf hoeI KflI QF huMdI hY. iewk hor kfrx sfzy srIr ivwc iestrojLm nfm dy rs df pYdf hoxf vI hY. bZfpy ivwc ies rs dI pYdfvfr vI Gt jFdI hY. ies leI sfzy srIr ivwc JurVIaF pY jFdIaF hn. 6[ imrgI dy dOry ikAuN pyYNdy hn ? asIN jfxdy hF ik sfzy srIr dIaF sfrIaF aMg pRxflIaF df kMtrol sfzy idmfg kol huMdf hY. imrgI dy dOry smyN idmfg kuJ smyN leI kMm Cwz jFdf hY ies leI aMg pRxflIaF qy kfbU Kqm ho jFdf hY aqy ivakqI izwg pYNdf hY jF ijs hflq ivwc huMdf hY Aus ivwc hI rih jFdf hY. kuJ dyr bfad hI ivakqI df idmfg dubfrf kMm sLurU kr idMdf hY qF ivakqI TIk ho jFdf hY. kuJ lok imrgI dy rogI nUM juwqI sMuGfAuxI sLurU kr idMdy hn. iesdI ivakqI nUM hosL ivwc ilafAux ivwc BUimkf nhI huMdI. 7[ sfnUM psInf ikAuN afAuNdf hY ? asI Bojn KFdy hF. ieh Bojn sfzy srIr dy qfpmfn nUM 37 drjy sYlsIar qy rwKx ivwc shfeI huMdf hY. iewk ishqmMd afdmI idn ivwc aYnf Bojn Kf jFdf hY ik Aus nfl 25 iklo pfxI Aublx lfieaf jf skdf hY. asI jfxdy hF ik qrl pdfrQF dI vfœsLp bxky AuWz jfx dI ikRaf nfl TMz pYdf huMdI hY. ies vrqfry nUM ivigafnk BfsLf ivwc vfsLpIkrn kihMdy hn. jdoN sfzy srIr ivwc grmI vfDU ho jFdI hY qF sfzI psInf bfhr kwZx vflI kfrj pRxflI kMm krnf sLurU kr idMdI hY. ies qrHF srIr nUM TMz imlxI sLurU ho jFdI hY. ies qrHF psInf sfzy srIr ivwcoN vfDU lUx nUM bfhr kwZx dy nfl nfl sfzy srIr nUM TMzf rwKx ivwc vI shfeI huMdf hY. 8[ nhuM jF vfl kwtx qy drd ikAuN nfhIN huMdf ? sfzy srIr dy kuJ BfgF ivwc murdf sYWl huMdy hn. nhuM qy vfl vI sfzy srIr dy inrjIv Bfg hn. ieh sfzy srIr ivwc inklx vfly mry hoey pRotIn dy sYWl hn. iehnF df ivigafnk nF ikrfitn hY. ikAuNik nhMu qy vflF dIaF jVHF qwk qF KUn dI splfeI huMdI rihMdI hY pr iesqoN agFh iehnF ivwc KUn dI mfqrf nhI hMudI. ies leI vflF qy nhuMaF nUM kwtx smyN drd nhIN hMudf. 9[ kuJ lok nId smyN GurfVy ikAuN mfrdy hn ? ieh iewk scfeI hY ik ijhVy lok nwk rfhIN sfh lYx dI nroeI afdq dy afdI huMdy hn Auh GrfVy nhI mfrdy. ijhVy afdmI sOx smyN nwk jF gly nUM sfP krky sONdy hn AuhnF dy GurfVy mfrn df kfrn sfzy gly ivclI cmVI df iZwlf hoxf hY. jfgdy smyN sfzy gly dI cmVI qxI hoeI huMdI hY. pr sOx nfl ieh iZwlI ho jFdI hY. ies leI sfh nfl ieh kMbdI hY qy afvfjL pYdf huMdI hY. nwk rfhIN sfh lYx dI nroeI afdq rfhIN dUsiraF dI nINd Krfb krn vflI ies GtIaf afdq qy kfbU pf skdy hF. 10[ sfzy pyt ivwc DuMnI ikAuN huMdI hY ? hryk ivakqI dy pyt ivwc iewk btn dy afkfr df toieaf huMdf hY. ijsnUM nfBI jF DuMnI ikhf jFdf hY. bwcf jd mF dy pyt ivwc huMdf hY qF AusnUM ijANudy rihx leI afksIjn qy hor

Kurfk dI loV hMudI hY. ies hflq ivwc Auh afpxy mUMh rfhIN Kf pI nhIN skdf. ies leI Ausdy Bojn qy afksIjn dI loV mF duafrf iewk nflI rfhIN pUrI kIqI jFdI hY. ieh Auh sQfn hY ijwQy ieh nflI bWcy dy pyt nfl juVI huMdI hY. ies nfVI ivwc sMvydnsLIl qMqu pRMbD nhIN hMudf. ies leI bwcy dy jnm smyN iesnUM bwcy qy mF dy pyt nfloN kwt idwqf jFdf hY. dovF nUM iesdy kwtx nfl koeI qklIP nhIN huMdI. 11[ Kfxf Kfx qoN bfad zkfr ikAuN afAuNdf hY? Kfxf KFdy smyN asIN kuJ hvf vI Kfxy dy nfl nfl afpxy pyt ivwc lY jFdy hF. pyt qy CfqI ivckfr Bojn nlI ivwc iewk Zwkx huMdf hY jo Kfxf Kfx qoN bfad bMd ho jFdf hY qy pfck rs iewQy Kfxy ivwc rl jFdy hn. ieh Zwkx Kfxy nUM bfhr afAux qoN rokdf hY. jdoN sfzy pyt ivwc kfPI gYs iewkTI ho jFdI hY qF sfzy idmfg vloN afpxy afp hI Zwkx Kuwlx df hukm ho jFdf hY. ies qrHF Kfrj hoeI gYs sfzy gly nfl tkrf ky AusnUM kMbx lf idMdI hyY. ies qrFH afvfjL pYdf huMdI hY. iesnUM asI zkfr afAuxf kihMdf hF. 12[ iNesqrIaF dy dfVI ikAuN nhIN huMdI ? lVky qy lVkIaF jdoN11sfl dI Aumr pfr krdy hn qF AuhnF dy srIrF ivwc BfrI pirvrqn afAuxy sLurU ho jFdy hn. lVikaF ivwc aYzrojn nfm df rs pYdf hoxf sLurU ho jFdf hY. ies nfl AuhnF dy ichry qy dfVI, muwCf aqy srIr dy bfkI aMgF df ivkfs sLurU ho jFdf hY. lVkIaF ivwc ieh rs pYdf hI nhIN huMdf sgoN aYstrojn nF df rs pYdf hoxf sLurU ho jFdf hY. iNes rs nfl AuhnF dIaF CfqIaF df ivkfs qy mfisk Drm afid hoxf sLurU ho jFdy hn. ies leI ieh rs hI hn ijhnF kfrx iesqrIaF dy dfVI nhIN huMdI. kdy nf kdy koeI mfmUlI ijhI dfVI muwCf vI huMdIaF hn. iesdf kfrn AuhnF ivwc aYzrjLn dy rs dI mfmUlI mfqrf pYdf hoxf huMdf hY. 13[ kuJ afdmI gMjy ikAuN huMdy hn ? sfzy dysL ivwc gMjy afdmIaf nUM amIr hox jF isafxy hox dI insLfnI smiJaf jFdf hyY. pr ieh kflpfink gwlF hn. iehnF df isr dy gMjypx nfl iksy iksm df koeI sbMD nhIN hY. gMjfpx do iksm df huMdf hY (1) asQfeI gMjfpx (2) sQfeI gMjfpx. asQfeI gMjfpx tfeIPfeIz, inmonIaF afid ibmfrIaF dy nfl pYdf hoeI srIrk kmjorI kfrn huMdf hY. kuJ smyN bfad vfl dubfrf af jFdy hn. sQfeI gMjfpx srIr ivwc aYzrojn nF dy rs dI Gft kfrn huMdf hY. ijsdf koeI ielfj awj qwk nhI lwiBaf jf sikaf hY. ikAuNik aYzrojn nF df rs isrP afdmIaF ivwc hI pYYdf hY. ies leI ies dI Gft vI afdmIaF nUM hI ho skdI hY. iesy kfrn gMjy isrP afdmI hI huMdy hn aOrqF Gwt hI gMjIaF huMdIaF hn. 14[ kuJ lok nINd ivwc qur pYNdy hn sfzy srIr ivwc buhq hI ajIb vrqfry vfprdy hn. sfzy srIr ivwc kuJ pRxflIaF aijhIaF hn ijhVIaF kdy vI sOdIaF nhIN. ijvyN sfh pRxflI, lhU gyV pRxflI aqy idmfg pRxflI. idmfg kdy sONdf nfhIN ieh hmysLF hI klpnfvF krdf rihMdf hY. ijhVIaF klpnfvF arD suwqI hflq ivwc idmfg duafrf kIqIaF jFdIaF hn Auh supny bx jFdy hn. gUVHI nINd smyN idmfg duafrf kIqIaF klpnfvF sfzy Xfd nhIN rihMdIaF. juafnI ivwc pYr Dr rhy lVky qy lVkIaF dy mnF ivwc afpxy BivwK bfry bhuq sfrIaF smwisafvF huMdIaF hn. aijhI hflq

agsq 15, 2012

myG rfj imwqr ivwc AuhnF dIaF lwqF bfhF nUM hrkq ivwc ilafAux vflf Bfg jfg pYNdf hY. iswty vjoN afdmI AuWT ky qur pYNdy hY. keI AudfhrxF aijhIaF vI imldIaF hn ik afdmI pOVIaF AuWqr ky drvfjLy Kolky vI bfhr inkl jFdy hn. ieh ies gwl df sUck vI hY ik afdmI df idmfg QoVI bhuq hflq ivwc cOks vI huMdf hY. pr svyry jd aijhy ivakqI qoN Ausdy rfq nUM qurn vflI gwl puwCI jFdI hY qF Ausdy kuJ Xfd nhIN huMdf. 15[ sfnUM ihckI ikAuN afAuNdI hY ? jdoN iksy nUM ihckI afAuNdI hY qF afm qOr qy ieh ikhf jFdf hY ik koeI irsLqydfr Xfd kr irhf hY. pr asIN kdy ieh socx df Xqn nhIN krdy ik ihckI afAux df irœsLqydfr dy Xfd krn nfl kI sbMD hY? asI jfxdy hF, ik sfzI CfqI qy pyt dy ivckfr iewk prdf huMdf hY. jdoN asIN pyt aMdr nUM iKwcdy hF qF ieh prdf hyTF cilaf jFdf hY qy pyt nUM dbfAuNdf hY. qy ies qrHF PyPiVHaF ivwc hvf Br jFdI hY. ies qrHF ieh prdf AuWpr hyTF huMdf rihMdf hY. srIr ivwc qyjLfbI mfdy kfrn jF imrc afid dy icMbV jfx kfrn ieh prdf suMgV jFdf hY. iewk ajIb afvfjL pYdf huMdI hY. iesnUM ihckI afAux kihMdy hn. pfxI pIx nfl qyjLfbI mfdf Gwt jFdf hY qy ihckI bMd ho jFdI hY. 16[ iCwk ikAuN afAuNdI hY ? jdoN koeI bwcf iCwk mfrdf hY qF ikhf jFdf hyY ik ieh asLuB hY qy ies leI kMm nhI bxygf. pr ivigafnIaF leI kMm dy hox qy iCwk mfrn dy vrqfry ivwc sbMD df pqf lfAuxf asMBv hY ikAuNik iehnF ivwc sbMD hY hI nhIN jdoN sfzy nwk ivwc koeI jIvfxU dfKl ho jFdf hY jF iksy iksm dI koeI hor rukfvt sfzIaF nfsF ivwc aiVwkf bxdI hY qF sfzf idmfgI pRbMD bhuq hI qyj rPqfr nfl hvf nUM nfsF rfhIN bfhr kwZdf hY. bhuqIaF hflqF ivwc Auh rukfvt dUr ho jFdI hY. nfsF ivwc iCwk smyN inklx vflI hvf dI rPqfr lgBg 150 iklomItr pRqI GMtf huMdI hYy. jo Bfrq ivwc qyjL qoN qyj cwlx vflI kfr dI rPqfr qoN vI vwD hY. 17[ juVvyN bwcy ikvyN pYdf huMdy ? afm qOr qy iesqrIaF ivwc hr mhIny iewk aFzf pYdf hMudf hY iesnUM Ovum ikhf jFdf hY. pursL dy sYWl nUM kromo som ikhf jFdf hY. jdoN iewk Ovum kromosom nfl imlky 280 idn vDdf rihMdf hY qF iewk hI bwcf pYdf huMdf hY. jy Ovum qy kromosom dy myl dy 1-2 idnF dy aMdr hI ieh do BfgF ivwc tuwt jfvy qF do bwicaF df ivkfs hoxf sLurU ho jFdf hY. ieh dovyN bwcy smfn guxF vfly jF qF lVky jF lVkIaF hI hoxgIaF. arQfq iehnF df ilMg alwg alwg nhI hovygf. keI vfr vum qy kromosom dy myl qoN bfad bysLk aFzf do BfgF ivwc aMsLk qOr qy tuwt jFdf hY pr keI vfr juVvyN bwicaF dy keI jrUrI aMg rih jFdy hn. aijhy bwicaF nUM isafmI bwcy ikhf jFdf hY. qy sfrI ijMdgI iewk dUjy nfl juVy rihMdy hn. keI vfr aOrqf ivwc iewko smyN iewk qoN vwD Ovum pYNdf ho jFdf hn qy smfn igxqI dy kromosomF nfl iml jFdy hn ies qrHF do jF do qoN vwD bwcy pYdf ho jFdf hn. iehnF dy ilMg iewko ijhy jF alwg alwg vI ho skdy hn. 22 apRYl 1946 nUM bRfjIl dI iewk aOrq ny iewko smNy 10 bwicaF nUM jnm idwqf sI. iehnF ivwcoN 2 lVky aqy 8 lVkIaF sn. (bfkI agly aSk ivc)


www.deshdoaba.com

16

www.ambedkartimes.com

alivdf kih gey rfjyÈ KMnf

muMbeI- lMbI ibmfrI qoˆ bfad supr stfr rfjyÈ KMnf dI buDvfr nUM mOq ho geI. AunHfˆ dI mOq dI Kbr dy nfl hI AunHfˆ dy Gr dy bfhr PYns dI BIV iekwTI hoxI ÈurU ho geI, ijs dy kfrx bMgly dI surwiKaf vDf idwqI geI hY. 70 dy dhfky dy ieh supr stfr ipCly kuJ idnfˆ qoˆ ibmfr

agsq 15, 2012

`kfkf` nUM KUn nfl icwTIafˆ ilKdIafˆ sn kuVIafˆ!

cwl rhy sn aqy 2 idn pihlfˆ hI hspqfl qoˆ Gr prqy sn. kmËorI dy kfrx AunHfˆ nUM hspqfl ivc BrqI krvfieaf igaf sI. rfjyÈ KMnf ny afpxy Gr ivc hI afKrI sfh ilaf. afKrI smyˆ ivc AunHfˆ dy Gr irÈqydfr phuMc cuwky sn. jvfeI akÈy kumfr, DI tivMkl smyq pqnI izMpl kpfzIaf vI AunHfˆ dy Gr `qy mOjUd sn.

jdoˆ `afnMd` iPlm df afKrI sIn asl ijMdgI `c duhrfieaf igaf! muMbeI— awj jdoˆ sdI dy mhfnfiek aimqfB bwcn buwDvfr nUM rfjyÈ KMnf dy bMgly `qy phuMcy qfˆ AunHfˆ dIafˆ awKfˆ hMJUafˆ nfl BrIafˆ sn. AunHfˆ ny akÈY kumfr nUM gly lgfieaf iPr hwQ joVy, isr JukfAuˆdy hoey izMpl vwl vDy aqy AunHfˆ nUM idlfsf idwqf. aimqfB rfjyÈ KMnf dy imRq ÈrIr vwl vDdy hoey AunHfˆ dIafˆ awKfˆ `c hMJU Br afey. ies idRÈ nUM dyK ky hr iek dy idmfg `qy 1971 `c bxI iPlm `afnMd` df Auh sIn GuMmx lwgf jdoˆ rfjyÈ KMnf afpxIafˆ afKrI sfhfˆ lY rhy sn aqy aimqfB bwcn AunHfˆ kol bYTy ro rhy sn. awj 41 sfl bfad Auh sIn asl ijMdgI `c duhrfieaf igaf. aimqfB bwcn afpxy purfxy dosq dI mOq qoˆ kfPI duKI sn.

jdoˆ rfjyÈ KMnf dI kfr `qy cuMmx dy inÈfn imldy sn ipafr df pRqIk rfjyÈ KMnf romfˆitk gIqfˆ ivc afpxy hfv-Bfv aqy jËbfqI adfkfrI drÈkfˆ dy idl ivc Auwqrn vfly rfjyÈ KMnf ny afpxy Ëmfny ivc lgfqfr 15 ihwt iPlmfˆ dy ky bflIvuz nUM `supr stfr` dI pRIBfÈf idwqI. alwg aMdfË rfjyÈ KMnf dy vflfˆ df stfiel hovy jfˆ zrYs awp df qrIkf, AunHfˆ dy zfielfg bolx df qrIkf hovy jfˆ plkfˆ nUM hOlI ijhy Jukf ky grdn tyZI kr ky ingfhfˆ dy qIr Cwzxf, AunHfˆ dI hr adf kfiqlfnf sI. AunHfˆ dIafˆ iPlmfˆ dy hr iek romfˆitk zfielfg `qy isnymf Grfˆ ivc sItIafˆ gUMj AuwTdIafˆ sn. kuVIafˆ sn dIvfnIafˆ rfjyÈ KMnf nUM vYsy hI supr stfr nhIˆ ikhf jfˆdf sI. nOjvfn Kfs krky kuVIafˆ qfˆ AunHfˆ dIafˆ ies kdr dIvfnIafˆ sn ik bËfr ivc inklx `qy Auh AunHfˆ dI kfr nUM pfglfˆ dI qrHfˆ cuMmx lwg jfˆdIafˆ sn aqy kfr `qy ilpsitk dy dfg hI dfg idKfeI idMdy hn. ies qoˆ ielfvf vI kuVIafˆ AunHfˆ nUM KUn nfl icwTIafˆ ilK ky vI ByjdIafˆ sn. AunHfˆ qoˆ pihlfˆ dy stfr rfj kpUr aqy idlIp kumfr dy leI vI lok pfgl sn, pr ies gwl `qy koeI Èwk nhIˆ ik jo dIvfngI rfjyÈ KMnf dy leI sI, Auh bfad ivc jfˆ Aus qoˆ pihlfˆ iksy dy leI nhIˆ sI. jnm- rfjyÈ KMnf df jnm 29 dsMbr 1942 ivc aMimRqsr ivc hoieaf sI. AunHfˆ df pihlf nfm jiqn KMnf sI. skUl dy idnfˆ qoˆ hI AunHfˆ dI rucI adfkfrI ivc sI aqy ies dy kfrx hI AunHfˆ ny keI nftkfˆ ivc vI adfkfrI kIqI sI. aslI nfm jiqn supinafˆ dy KMB lfAux dI Aumr afeI qfˆ jiqn ny iPlmfˆ dI rfh PVn df PYslf ilaf. ieh dOr AunHfˆ dI iËMdgI dI nvIˆ

iebfrq ilKx df sI aqy AunHfˆ dy cfcf ny AunHfˆ df nfm jiqn qoˆ bdl ky rfjyÈ rwK idwqf. ies nfm ny AunHfˆ nUM ieMnI Èohrq idwqI ik sfry isnymf pRymIafˆ dI Ëubfn `qy iehI nfm cVH igaf. ÈurUafq `c hI jmfeI Dfˆk 1965 ivc rfjyÈ KMnf ny XUnfeItz pRoizAUsrË aYˆt iPlmPyar dI pRiqbf Koj

muihMm ivc vI bfËI mfrI aqy Aus qoˆ bfad ÈOhrq AunHfˆ dy kdm cuMmdI geI. AunHfˆ df sB qoˆ pihlI iPlm `afKrI Kq` sI aqy dUjI iPlm df nfm `rfË` sI. ieh iPlm vI mukfblf ijwqx df hI ienfm sI. Aus dOr ivc idlIp kumfr aqy rfj kpUr dy nfm df zMkf vwjdf sI aqy iksy nUM vI aihsfs nhIˆ sI ik iek nvfˆ isqfrf ies ÈOhrq dy asmfn nUM afpxy kbËy ivc lYx vD irhf hY. rfjyÈ KMnf ny `bhfroˆ ky spny`, `aOrq`, `zolI` aqy `ieiqPfk` ijhIafˆ ÈurUafqI iPlmfˆ idwqIafˆ, pr 1969 ivc afeI `arfDnf` ny bflIvuz ivc kfkf dy dOr dI ÈurUafq kIqI. `arfDnf` ivc rfjyÈ KMnf aqy husn prI ÈrmIlf tYgor dI joVI ny islvr skrIn `qy romfˆs aqy jËbfqfˆ nUM gbË nfl idKfieaf. ies qoˆ bfad qfˆ rfjyÈ KMnf ny kuVIafˆ dI rfqfˆ dI nIˆd hI Auzf idwqI aqy rfjyÈ KMnf ipafr df pRqIk bx gey. ies iPlm nfl ijwQy ikÈor kumfr ijhy gfiek nUM Kud nUM ihMdI iPlmI jgq ivc sQfipq hox df mOkf

imilaf, AuwQy hI Auh rfjyÈ KMnf dy gIqfˆ dI avfË bx gey. rfjyÈ df jËbfqI adfkfrI aqy ikÈor kumfr dI avfË ny iml ky sPlqf dy JMzy gwz idwqy. adfkfrI aqy gfiekI dy ies imln nfl bflIvuz ivc `myry spnoˆ kI rfnI`, `rUp qyrf msqfnf`, `kuJ qo log khyˆgy`, `jY jY iÈv ÈMkr` aqy `iËMdgI kYsI hY phylI` ijhy sdfbhfr gIq idwqy. `arfDnf` aqy `hfQI myry sfQI` rfjyÈ KMnf dIafˆ aijhIafˆ supr ihwt iPlmfˆ sn, ijnHfˆ ny sPlqf dy sfry purfxy irkfrz qoV idwqy sn. AunHfˆ ny 163 iPlmfˆ ivc kMm kIqf ijnHfˆ ivcoˆ 106 iPlmfˆ AunHfˆ ny isrP afpxy dm `qy sPlqf pRfpq kIqI. ienHfˆ ivcoˆ 22 iPlmfˆ aijhIafˆ sn, ijnHfˆ ivc AunHfˆ dy nfl AunHfˆ dy twkr hor hIro vI mOËUd sn. supr stfr tfeIm rfjyÈ KMnf ny 1969 qoˆ 1972 ivckfr lgfqfr 15 suprihwt iPlmfˆ idwqIafˆ. ies irkfrz nUM awj qwk koeI qoV nhIˆ sikaf aqy ies dy nfl hI bflIvuz ivc supr stfr dI ÈurUafq hoeI. afpxy adfkfrI leI 3 vfr sB qoˆ vDIaf adfkfr dy iPlm Pyar purskfr nfl nvfijaf igaf aqy ies purskfr leI AunHfˆ nUM 14 vfr nfmËd kIqf igaf. sfl 2005 ivc AunHfˆ nUM `lfeIP tfeIm acIvmYˆt` purskfr pRdfn kIqf igaf. Xfd rihxgy ieh rol afpxy romfˆitk aks dy bfvjUd rfjyÈ KMnf ny vwK-vwK BUimkfvfˆ adf kIqIafˆ, ijnHfˆ ivc lfielfj ibmfrI nfl jUJ irhf afnMd, `bfvrcI` df Kfnsfmf, `amr pRym` df iekwlf pqI aqy `KfmoÈI` dI mfnisk rogI vflI BUimkf Èfiml sI. 1980 qoˆ bfad rfjyÈ KMnf df dOr Kqm hox lwgf sI. bfad ivc Auh rfjnIqI ivc afey aqy 1991 ivc Auh nvIˆ dywlI qoˆ kfˆgrs dy itkt `qy lok sBf leI cuxy gey sn.

muMbeI— iksy jmfny dy kroVfˆ jvfn idlfˆ dI DVkn rhy ihMdI iPlmfˆ dy pihly supr stfr rfjyÈ KMnf ny aiBnY qoˆ ielfvf iPlm inrmfqf aqy nyqf vjoˆ lokipRaqf hfsl kIqI. aiBnyqf dy rUp `c AunHfˆ dI lokipRaqf df ieh aflm sI ik vwzy-vwzy stfr AunHfˆ dI cmk sfhmxy iPwky pY gey sn. Auh bflIvuwz dy pihly aijhy aiBnyqf sn ijnHfˆ nUM dyKx leI lokfˆ dIafˆ lfeInfˆ lwg jfˆdIafˆ sn aqy lVkIafˆ afpxy KUn nfl AunHfˆ nUM lv lYtr ilKdIafˆ sn. rfjyÈ KMnf ny kul 163 iPlmfˆ `c kMm kIqf ijnHfˆ `c 106 iPlmfˆ `c Auh nfiek rhy aqy 22 iPlmfˆ `c AunHfˆ ny sihnfiek dI BUimkf inBfeI. ies qoˆ ielfvf 17 lGu iPlmfˆ `c vI kMm kIqf. kfkf dy nfˆ qoˆ mÈhUr rfjyÈ KMnf ny sB qoˆ vDIaf aiBnyqf df iPlm Pyar aYvfrz iqMn vfr hfsl kIqf aqy 14 vfr Auh ies aYvfrz leI nfmËd hoey. AunHfˆ ny sB qoˆ vDIaf aiBnyqf leI bI[ aYP[ jy[ ey[ aYvfrz cfr vfr hfsl kIqf aqy 25 vfr Auh ies leI nfmËd kIqy gey. AunHfˆ nUM 2005 `c lfeIP tfeIm acIvmYˆt aYvfrz idwqf igaf.

jiqn qoˆ rfjyÈ qy kfkf qk df sÌr muMbeI, rfjyÈ KMnf df jnm 27 dsMbr, 1942 nUM aMimRqsr pMjfb ivc hoieaf sI. AunHfˆ dy dosq rvI kpUr (adfkfr jiqMdr) nfl igrgfm dy syˆt sbYstIan goafn hfeI skUl ivc iswiKaf hfsl kIqI. ies dOrfn rfjyÈ KMnf dI rMgmMc vwl idlcspI hoeI. idlcsp gwl hY ik jdoˆ jiqMdr pihlI vfr iÌlm afzIÈn leI gey qfˆ rfjyÈ KMnf ny AunHfˆ nUM adfkfrI dy gur dwsy. jdoˆ rfjyÈ KMnf iÌlmfˆ ivc afey qfˆ AunHfˆ dy cfcy ny AunHfˆ df nfm jiqn qoˆ rfjyÈ KMnf kr idwqf. ies supr stfr df aMjU mihMdrU nfl 7 sflfˆ qk ieÈk cwilaf. 1973 ivc izMpl kpfzIaf nfl ivafh ho igaf. 1984 ivc dovyˆ vwK-vwK rihx lwgy. ies dOrfn AunHfˆ nUM tInf munIm nfl ipafr ho igaf, pr tInf vwloˆ ivdyÈ jfx nfl dovyˆ vwK ho gey. iÌlmfˆ ivc AunHfˆ dI ÈurUafq `afKrI Éq` nfl hoeI. 1966 ivc bxI iÌlm dy inrdyÈk cyqn afnMd sn. nfiek vjoˆ pihlI iÌlm `rfË` sI. iÌlm dI nfiekf bbIqf sI. XUnfeIitz pRoizAUsrË nfl iekrfr hox kfrn AunHfˆ ny aOrq, zolI qy ieqPfk vrgIafˆ iÌlmfˆ kIqIafˆ. vhIdf rihmfn dI isPfrÈ `qy rfjyÈ KMnf nUM `KfmoÈI` imlI. arfDnf nfl Auh supr stfr bx gey. ies iÌlm nfl AunHfˆ ikÈor kumfr df krIar vI sMvfr idwqf. ies mgroˆ rfjyÈ KMnf dI iÌlm afeI `hfQI myry sfQI`. rfjyÈ KMnf qy mumqfj df sfQ keI iÌlmfˆ ivc irhf. dovfˆ ny krIb 10 iÌlmfˆ ivc kMm kIqf qy sfrIafˆ kfmXfb rhIafˆ. swqr dy dhfky ivc ÈrmIlf tYgor, mumqfj, afÈf pfirK, ËInq aMmfn, hymf mfilnI AunHfˆ dIafˆ nfiekfvfˆ rhIafˆ. Èbfnf afËmI ny krIb 10 iÌlmfˆ rfjyÈ KMnf nfl kIqIafˆ.


www.deshdoaba.com

ishq jgq qxfa aqy izpRYÈn nfl jfn vI jf skdI hY izpRYÈn aqy qxfa nfl quhfzI jfn nUM vI Kqrf ho skdf hY. iek nvIˆ Koj ivc dfavf kIqf igaf hY ik jo lok izpRYÈn aqy qxfa ivc rihMdy hn, AunHfˆ dI Aumr Gt jfˆdI hY. XUnIvristI kflj lMzn aqy aYiznbrf XUnIvristI dy Kojkfrfˆ ny pfieaf ik hlky qxfa nfl vI mOq df Kqrf 16 PIsdI qwk vD jfˆdf hY. gMBIr qxfa kfrn ieh 67 PIsdI qwk vD skdf hY. ies aiDaYn ivc ibRtyn ivc hoeIafˆ hfrt atYk aqy kYˆsr nfl 68 hËfr lokfˆ dIafˆ mOqfˆ nUM vI iDafn ivc rwiKaf igaf.

dhIˆ vI inKfrdf hY suMdrqf

sfzy Bojn ivc keI aijhIafˆ cIËfˆ Èfiml hn, ijnHfˆ ivc KUbsUrqI qy ishq df KËfnf luikaf huMdf hY. dhIˆ vI iek aijhf hI KËfnf hY, ijs dI vrqoˆ hr qrHfˆ PfiedymMd hY. ies df ishq dy nfl-nfl suMdrqf inKfrn `c vI aihm sQfn hY. ieh iek vDIaf, ssqf qy afsfnI nfl imlx vflf suMdrqf sfDn hY jo hr Gr ivc afm huMdf hY. qfˆ afE jfxIey dhIˆ dy gux : * dhIˆ ivc inMbU df rs imlf ky ichry, grdn qy hwQfˆ-pYrfˆ `qy lgfE. 20 imMtfˆ bfad Do lvo, hwQ-pYr mulfiem hoxgy aqy ichry `qy cmk af jfvygI. * vfl Dox qoˆ iek GMtf pihlfˆ jy ienHfˆ ivc dhIˆ lgfieaf jfvy qfˆ ÈYˆpU qoˆ bfad kMzIÈnr lgfAux dI loV nhIˆ pYˆdI. * cokr dy nfl dhIˆ imlf ky lgfAux nfl blYk hYwzË Gtdy hn. * dhIˆ ivc vysx imlf ky Aubtn vfˆg lgfAux nfl cmVI dy por cMgI qrHfˆ sfP huMdy hn. * mulqfnI imwtI dy nfl dhIˆ cMgy klIˆijMg df kMm krdf hY. * muhfisafˆ qoˆ pRyÈfn ho qfˆ Kwty dhIˆ df lyp kro aqy suwkx `qy Do lvo. kuJ hI idnfˆ ivc Pfiedf imlygf.

qxfa aqy izpRYÈn nfl jfn vI jf skdI hY izpRYÈn aqy qxfa nfl quhfzI jfn nUM vI Kqrf ho skdf hY. iek nvIˆ Koj ivc dfavf kIqf igaf hY ik jo lok izpRYÈn aqy qxfa ivc rihMdy hn, AunHfˆ dI Aumr Gt jfˆdI hY. XUnIvristI kflj lMzn aqy aYiznbrf XUnIvristI dy Kojkfrfˆ ny pfieaf ik hlky qxfa nfl vI mOq df Kqrf 16 PIsdI qwk vD jfˆdf hY. gMBIr qxfa kfrn ieh 67 PIsdI qwk vD skdf hY. not- iksy vI nukqy Auqy aml krn qoN pihlF zfktr dI slfh lE

17

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

…ijwQy myivafˆ df vwsy mIˆh idmfÊ dy kMmkfr leI lfhyvMd tirptoÌYn qy tfierosIn ienHfˆ ivc Bry pey hn. ieh idmfÊ ivcly rsfˆ nUM vDfAux ivc mdd krdy hn. tirptoÌYn qfˆ isrotoinn nUM vDf idMdf hY ijs nfl idmfÊ dIafˆ nsfˆ nUM arfm iml jfˆdf hY qy Qkfvt GtfeI jf skdI hY. suwky myivafˆ ivclf sIlInIam srIr aMdr pey pYnkrIafË nUM TIk kMm kfr krn ivc mdd krdf hY qy Èwkr rog hox qoˆ bcfAuˆdf hY. ijhVIafˆ aOrqfˆ hÌqy ivc pMj idn qIh gRfm suwky myvy KfˆdIafˆ rihx AunHfˆ ivc Èwkr rog hox df Éqrf bfkIafˆ nfloˆ qIh pRqIÈq Gt jfˆdf hY. suwky myivafˆ ivclf pOlI aqy mono ansYcUryitz iQMdf iensUiln df asr srIr ivc vDf idMdf hY. mUMgPlI qoˆ bixaf mwKx (pInt btr) vI Èwkr rog hox df Éqrf vIh pRqIÈq Gtf idMdf hY. sIlInIam aYˆtIaOksIzYˆt hox kfrn srIr ivc bImfrI nfl lVn vflI qfkq brkrfr rKdf hY so suwky myvy Kfxy hor vI ÌfiedymMd hoey. suwky myivafˆ ivclf stronÈIam vI srIr leI bhuq lfhyvMd hY. stronÈIam srIr ivcly bImfrI nfl lVn vfly sYwl vDfAuˆdf hY ijs nfl bImfrI nfl lVn dI qfkq vD jfˆdI hY. srIr Auwqy hfnIkfrk qwqfˆ aqy qxfE vwloˆ sYwlfˆ Auwqy huMdy hmly nUM vI stronÈIam rokdf hY ijs nfl srIr aMdrly sYwl afpxf kMm shI ZMg nfl krdy rihMdy hn. stronÈIam srIr dIafˆ hwzIafˆ mËbUq krn ivc vI shfeI huMdf hY ikAuˆik ieh kYlÈIam nfl mYgnIÈIam, potfÈIam, ÌfsÌors aqy sozIam nUM joV ky hwzIafˆ ivc jmfˆ krdf hY. boron vI hwzIafˆ ivc kYlÈIam jmHfˆ krky AunHfˆ nUM mËbUq krdf hY qy dMd vI qgVy krdf hY. suwky myvy boron nfl vI BrpUr hn. srIr aMdr mOlIibznm dI vI afpxI hI mhwqqf hY ijhVf suwky myivafˆ ivc hY. ieh ijÊr, Êurdf aqy hwzIafˆ ivc jmfˆ huMdf hY. srIr aMdrlI nfeItrojn nUM qoVn PoVn df kMm vI mOlIibznm hI krdf hY. ies nfl srIr dy sYwlfˆ df kMm kfr nfrml cldf rihMdf hY aqy srIr aMdrly rs vI TIk bxdy rihMdy hn. iesdy Gtx nfl mrdfnf kmËorI vyKI geI hY, kYˆsr hox df Éqrf vD jfˆdf hY qy mUMh aqy msUiVafˆ dI qklIÌ vI huMdI rihMdI hY. suwky myivafˆ ivc ÌfeIbr bhuq iËafdf huMdf hY ijhVf aMqVIafˆ nUM rog mukq rwKdf hY, motfpf

GtfAuˆdf hY qy kYˆsr qoˆ vI bcfE krdf hY. bI kMplYks ivtfimn, ivtfimn eI, loh kx, iËMk, mYˆgnIË qy aYˆtIafksIzYˆts vrgIafˆ anmol cIËfˆ dy KËfny ienHfˆ myivafˆ ivc Bry pey hn. iek aOˆs mUMgPlI ivc 9 gRfm pRotIn huMdI hY, 14 gRfm iQMdfeI, awT gRfm kfrbohfeIzryt qy iek sO bvMjf kYlrIË huMdIafˆ hn. mUMgPlI ivc afrjInIn bhuq iËafdf hY ijhVI idl vfsqy lfhyvMd hY. mUMgPlI dy Bfr df AunMjf pRqIÈq ihwsf iQMdf huMdf hY ijs ivc isrÌ pMdrfˆ pRqIÈq sYcUryitz iQMdf hY qy pcfsI pRqIÈq ansYcUryitz iQMdf hY ijhVf idl vfsqy bhuq vDIaf huMdf hY. mUMgPlI ivc ivtfimn bI 3, ivtfimn eI, Polyt, ÌfeIbr, pRotIn, imnrl(loVIˆdy kx) qy bImfrIafˆ nfl lVn vfly PfeItYkomIkl BrpUr mfqrf ivc hn. iesy leI ies nUM ÊrIbfˆ df bdfm igixaf jfˆdf hY. hflfˆik mUMgPlI dflfˆ dI pRjfqI ivwcoˆ hY pr ies dy bhuq sfry lwCx qy Pfiedy suwky myivafˆ nfl imldy hox kfrx ieh myivafˆ ivc hI igxI jfˆdI hY. bdfm qfˆ iek qrHfˆ suwky myivafˆ df rfjf hY. ies dy iek aOˆs ivc pMdrfˆ gRfm pRotIn hY jd ik kfjU ivc 5 gRfm, ipsqy ivc isrÌ 1 gRfm qy aÉrot ivc 2 gRfm hY. jy iQMdfeI vwloˆ vyKIey qfˆ iek aOˆs bdfm ivc 8 gRfm, iek aOˆs kfjU ivc 12 gRfm, iek aOˆs ipsqy ivc solfˆ gRfm qy iek aOˆs aÉrot ivc 17 gRfm iQMdf hY. iek aOˆs bdfm ivc kfrbohfeIzryt dI mfqrf isrÌ 2 gRfm hY jdik kfjU ivc 10 gRfm qy ipsqy aqy aÉrot ivc 5 gRfm hY. kYlrI vloˆ vI sB qoˆ Gwt kYlrIafˆ iek aOˆs bdfm ivc hn, XfnI 90 kYlrIafˆ, jdik iek aOˆs kfjU ivc 145, ipsqy ivc 246, qy aÉrot ivc 94 kYlrIafˆ hn. bdfm dy afpxy vËn dy ihsfb nfl Aus ivc 52 pRqIÈq iQMdf hY ijs ivwcoˆ 68 pRqIÈq monoansYcUryitz iQMdf hY qy 22 pRqIÈq pOlI ansYcUryitz iQMdf, ijhVy idl vfsqy bhuq vDIaf hn. ies ivc sYcUryitz iQMdf isrÌ ds pRqIÈq hI huMdf hY. bdfm ivc kYlÈIam bhuq iËafdf huMdf hY, lgpg iek glfs duwD dy brfbr. ivigafnI dwsdy hn ik sB qoˆ vD kYlÈIam ÈfkfhfrI Éurfk ivc duwD qoˆ bfad bdfm ivc hI hY. kYlÈIam dy nfl nfl ies

ivc ivtfimn bI12, ivtfimn eI, kOpr qy mYgnIÈIam vI hY. ienHfˆ qoˆ ielfvf bdfm ivc afrjInIn vI BrpUr hY ijsdy anykfˆ Ìfiedy mYˆ Auwpr dws afeI hfˆ. iek cOQfeI kwp Bry bdfmfˆ dy ivc cfr gRfm ÌfeIbr huMdf hY, XfnI vwzy vwzy rogfˆ qoˆ bcy rihx dI sOgfq. ies ivcly iQMdy qy pRotIn eyny vDIaf huM dy hn ik ijhVy lok mIt nhIˆ Kfˆdy, AunHfˆ leI qfˆ iek qrHfˆ df ieh mfsfhfrI Bojn vrgf hI kMm krdf hY qy nfly kolYstrol GtfAux qy idl dy rogfˆ qoˆ bcfE df sfDx vI hY. bdfmfˆ ivclf ivtfimn eI(ivtfimn eI dI srIr nUM roËfnf ds gRfm dI loV huMdI hY) ijwQy cmVI leI bhuq lfhyvMd hY, AuwQy idl dy rog qoˆ huMdI mOq vI rokdf hY. bdfmfˆ ivclI qfkq df aMdfËf jy lwg cuwikaf hovy qfˆ sB nUM ieh pqf hovygf ik pVfkU qy vDdy bwicafˆ leI ieh ikMnf ËrUrI hY. ksrq krdy srIrfˆ nUM vI iesdI loV hY. iesdy Ìfiedy vyKdy hoey keI zfktr qfˆ kYˆsr dy mrIËfˆ nUM vI bdfm Kfx leI kihx lwg pey hn. kfjU dy afpxy Bfr dy ihsfb nfl Aus ivc 46 pRqIÈq iQMdf hY ijhVf bfkI sB nfloˆ Gt hY, bdfm (52%), mUMgPlI (49%), ipsqf (48%) qy aÉrot (62%). ies ivwcoˆ 62 pRqIÈq monoansYcUryitz, 18 pRqIÈq pOlI ansYcUryitz 20 pRqIÈq sYcUryitz iQMdf hY ijhVf ik bdfm (10%), mUMgPlI (15%), ipsqf (13%) qy aÉrot (10%) nfloˆ sB qoˆ vD hY qy ieh iQMdf idl vfsqy vDIaf nhIˆ huMdf. idl nUM rogmukq rwKx leI sYcUryitz iQMdf sfrI iQMdfeI ivwcoˆ 10 pRqIÈq qoˆ vwD nhIˆ hoxf cfhIdf. kfjU loh kxfˆ qy iËMk nfl vI BrpUr hY.

ipwqy df kYˆsr zf[mnjIq isMG bwl ipwqy dIafˆ pwQrIafˆ dI smwisaf ivÈv-ivafpI hY. ivkfsÈIl dyÈfˆ dy 10 qoˆ 20 pRqIÈq bflÊ Aumr dy ivakqIafˆ nUM ies qrHfˆ dIafˆ pwQrIafˆ huMdIafˆ hn. Éfs krky, dunIafˆ dy Auh lok ijnHfˆ kol Kfx-pIx dy pdfrQfˆ dI bhulqf huMdI hY, ies bImfrI dy iËafdf iÈkfr huMdy hn. ipwqf nUM gfl-blYzr ikhf jfˆdf hY. ieh hry rMg df gubfry vrgf iek aMg hY jo pyt ivc swjy pfsy, pwslIafˆ dy hyTfˆ, ijgr dy nfl lwgf hoieaf huMdf hY. ies ivcly gUVHy hry rMg dy sMGxy qrl nUM ``bfiel`` ikhf jfˆdf hY jo Bojn ivcly icknfeI vfly qwqfˆ dI pfcx-ikiraf ivc shfeI huMdf hY. ipwqf rog alfmqfˆ: ho skdf hY ik iek pwQrI jfˆ vDyry pwQrIafˆ bxIafˆ nUM kfPI smfˆ ho igaf hovy pr koeI vI alfmq nf hovy, ivakqI nUM pqf hI nf hovy; Auh, iksy hor qklIÌ vfsqy zfktr kol jfvy, qy aYksry, altrf-sfAUˆz jfˆ sI[tI[ skYn ivc pwQrIafˆ nËrIˆ pY jfx. pwQrIafˆ dy kuwl

mrIËfˆ `coˆ qkrIbn 60 pRqIÈq rogI aYsy hI huMdy hn ijnHfˆ nUM Auˆj koeI Éfs qklIÌ nhIˆ huMdI. bfkI 40 pRqIÈq nUM bdhËmI, Kwty zkfr, idl kwcf hoxf, kdI kdfeIˆ AultI afAuxI, pyt ivc swjy pfsy, pwslIafˆ dy hyTfˆ mfVI mfVI pIV ho skdI hY. keI vfr pwQrI dy nfl, ipwqy dI dIvfr ivc soj vI ho jfˆdI hY (kolIisstfieits) qy ienPYkÈn vI. ies siQqI ivc swjI pwslI hyTfˆ drd rihMdI hY jo swjy moZy vwl nUM jfˆdI hY. iËafdf ienPYkÈn ho jfvy qfˆ buÉfr vI ho skdf hY. aYsI siQqI ivc jfˆ `sfˆJI bfiel zkt` jfˆ nflI ivc pwQrI Ps jfvy qfˆ nf-sihx vflI pIV hox lwgdI hY, gUVHf Xrkfn (jfAuˆizs) ho jfˆdf hY qy mrIË nUM aYmrjYˆsI ivc hspqfl lY ky jfxf pYˆdf hY. vwzy afkfr dI pwQrI Gwt

qklIÌ dyˆdI hY jdik inwkI pwQrI dy nflI ivc Psx dy vDyry cfˆs huMdy hn. pwQrIafˆ dy nfl nfl ienPYkÈn kfrn keI vfr pUrf ipwqf pfk nfl Br jfˆdf hY, ies hflq ivc buÉfr drd, kmËorI afid rihMdy hn qy POrI ielfj krvfAux dI loV pYˆdI hY. ipwqy dy kYˆsr dI dr Bfvyˆ bhuq iËafdf nhIˆ iPr vI pwQrIafˆ qy kYˆsr nflo nfl hI huMdy hn. aDKV Aumr dy rogI nUM jd pqf lwgy ik Aus nUM ipwqy dIafˆ pwQrIafˆ hn qfˆ kYˆsr df ÉdÈf vI rihMdf hY ikAuˆik dovfˆ dy lwCx iewko ijhy huMdy hn…, hfˆ kYˆsr ivc BuwK qy

srIr df Bfr Gt jfˆdf hY, Auh vI ÈurU ÈurU ivc pqf nhIˆ lgdf. pwQrIafˆ dIafˆ iksmfˆ: rsfiexk qwqfˆ dy afDfr `qy ipwqy dIafˆ pwQrIafˆ, muwK rUp ivc iqMn pRkfr dIafˆ huMdIafˆ hn: kolYstrol dIafˆ pwQrIafˆ: 80 kysfˆ ivc ieh pwQrIafˆ huMdIafˆ hn jo Bojn ivwc vfDU icknfht kfrn bxdIafˆ hn. ieh hlky pIly rMg dIafˆ[ gol jfˆ lMbUqry afkfr ivwc, bfhroˆ dfxydfr aqy sKq huMdIafˆ hn. ienHfˆ nUM kwt ky vyKIey qfˆ cmkIlf ijhf pdfrQ nËr afAuˆdf hY.


www.deshdoaba.com

18

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

golzn pMjfb klwb vloN XUnIan istI ivKy krvfey gey plyTy ‘ qIaF dy mylf’ nUM BrvF huMgfrf XUnIan istI- golzn pMjfb klWb vloN XUnIan istI ivKy plyTf ‘qIaF df mylf’ lgfieaf igaf, ijs ivc pMjfbI pihrfvy ivc bxIaF-TxIaF muitafrF imMnI pMjfb df BulyKf pfAuNdIaF aMbr qoN AWuqrIaF prIaF lwg rhIaF sn. ies myly df afgfjL zf[ rfjivMdr kOr ny ‘ ‘kwlI pING dy hulfry nfl gfvF’ gIq nfl kIqf. ies qoN bfad vWK-vWK tIMmF izMpl bYNs dI agvfeI ivc ‘pMjfbI DVkx jUnIarj’ imlpIts ‘qoN , pRIq dI agvfeI vflI lokl tIm ‘ XfdF iqRJMxF dIaF’ qijMdr igWl dI agvfeI ivc’ rUh pMjfb dI, jWsI srF dI agvfeI ivc aqy golzn pMjfb klWb aqy sYkromYtoN sFJI tIm afpxI vfrI qy igwDy dI Dmfl pfAuNdIaF rhIaF. CotIaF bwcIaF mihk dIp, jpujI igwl, aFcl hoTI,rvnIq, sbrIn sMDU, nIqU aqy pRIq ny vWK –vWK pMjfbI gIqF nfl nWc ky afpxy ivrsy pRqI sUJ-bUJ idKf ky afpxy mfipaF df kWd mfx nfl do igwT hor AuWcf kr idWqf. BuipMdr hoTI, rmndIp kOr divMdr dIp srF , mnI qUr afid ny afpxI afpxI klf rfhIN sB df BrpUr

bfx vfly mMjy , KUh afid kol PLoto iKcvfAux df islislf jfrI sI. myly dI muWK pRbMDk vkIl igMnI bydI myly ivc kflI guWq qy lfl prFdf pf ky nfgx vFg myldI kdy igWDy ivc Dmfl aqy kdy ikWklI pfAuNdI sB nUM afkRisLq kr rhI sI. styj qy mMc sMcfln krdI nIlm sYxI PLlkfrI vfly sUt ivc pMjfbI sWiBafcfr dI mUMh boldI qsvIr sI. zI[ jy sLurU hoieaf qF ‘hfrIN nf mlvYxy igwDf hfr igaf’ vflI gWl ho geI qy dyKdy hI dyKdy Kcf-Kc Bry hfl ivc smUihk

mnorMjn kIqf. by eyrIey dI koiel iesLmIq nrUlf ny gIqF dI JVI lf ky rOxk N bMnHI aqy mylf luitWaf. syYkrfmYNto qoN mndIp aOjlf aqy iesLLmIq aOjlf mF-DI dI joVI ny ‘ bfbf vy klf mroV’ sikWt krky myly nUM isKr qy lY aFdf. ikrn dI ilKI hoeI ‘BrUx hwiqaf’sikwt nfl myly ivc kuwK ivc DIaF sFBx dI gWl qurI qF mfqf surjIq kor ny Bfvuk ho ky ikhf ik pMj DIaF pVHfeIaF hn, mYN DIaFf mfrn vfilaF nUM lfhnq pfAuNdI hF.

suMdr pihrfvy dy mukfbly dI gWl hoeI qF iesLmIq nrUlf, kulmIq jwj aqy divMdrdIp srF dI tIm ny bqOr jWj sqnfm kOr dI cox kIqI. pihlIaF qIaF, sws-nUMh, nxd– BrjfeI lwkI zrfa Aus vkq myly ivc invyklf rMg Br gey jd iek 72 sflf sws ny mMc qy jf ky, ‘ nI mYN sWs rWKxIrWKxI bxf ky mF’ bolI pf ky ies irsLqy dI nfjLukqf aqy mhwqqf smJfeI. myly ivc ikqy cft Bvn qy kulPLI dy stflF qy Kfx-pIx df ruJyvF , ikqy sUtF- gihixaF dI KRIdo-PLroKq, ikqy styj dy afkrsLLn PuLlkfrIaF, pwKIaF, ibMny, , Cwj, jfgo, cftI-mDfxI, cwkI , pIVIaF,

ipV bWJ igaf. rfiel PLYbirk, kulmIq jWj, rfj buzvfl, crnjIq kOr hoTI, kuldIp kOr syKoN, lfeIPL tfeIm stUzIE dy ivsLysL sihXog nfl byhWd sPLl ies myly leI golzn pMjfb klWb dy pRDfn drsLn isMG aOjlf aqy smUh mYNbrF nUM cfry pfisEN vDfeI sMdysL af rhy hn. irport:nIlm sYxI, golzn pMjfb klwb

by eyrIaf isWK alfieSs dI mIitMg ‘c aihm PYsly

PrImFt- gurU Gr dy duKFq coN pYdf hoeI, by eyrIaf isWK alfieSs dI 12 agsq idn aYqvfr nMU bfad duiphr 3 qoN 5 vjy qwk rfjf svIt XUnIan istI ivKy iek aihm mIitMg hoeI. mIitMg dI sLurUaq dy mOky amrIkf dy mlvfkI sLihr aMdr AukkrIk gurU Gr ivKy vfpry duKFq ‘c sLhId isWK sMgqF nMU srDFjlI Byt kIqI geI, jKmIaF nfl hmdrdI pRgt kIqI geI AupRMq ieMzIaf ‘c amrIkf dy sfVy

gey kOmI JMzy aqy aMbYsI mUhry kIqy gey ros pRdrsLn dI sKq sbdF ivWc inMdf kIqI geI, nfl hI amrIkI puils dI bhfdrI dI qfrIP kridaF amrIkI pRsLfsLn vwloN JMzy nIvyN krky isWK kOm nfl hmdrdI pRgt krn qy qslI jfhr kIqI geI. mIitMg dOrfn amrIkf dy imsOrI ivKy ieslfimk sYNtr afP jopiln nMU sLrfrqI ansrF vwloN awg lgf ky sfVy jfx dI aqy amrIkf dy klorfzo sUby dy arOrf sLihr ivKy snymf hfl aMdr sLrfrqI ansrF vwloN aMny vfh golI clf ky mfry gey bygunfhF dI vI sKq sLbdF ivWc nKyDI kIqI geI. mIitMg dOrfn bulfiraF ny gurU GrF aMdr ivgVy hoey hflfqF Aupr afpxy ivcfr sFJy kIqy AupRMq jQybMdI df sivMDfn jfrI krky srb sMmqI nfl pfs kIqf igaf. mIitMg dOrfn mYNbrisLp Pfrm Brn dI kfrvfeI sLurU kIqI geI jo agoN vI jfrI rhygI. by eyr-

Iaf isWK alfieSs dy mYNbr bxn leI, sLudysL isMG atvfl 510-372-5061, jsvIr isMG qwKr 510-755- 2132, amrjIq isMG isDU 510-713-8493, prmjIq isMG dfKf 510774-5909, iekvfl isMG hMudl 510-7909410, nfl nMbrF qy sMprk kr skdy ho. mIitMg ivwc, amrjIq isMG isDU, iekvfl isMG hMudl, sudysL isMG atvfl, jsvIr isMG qwKr, qfrf isMG igl, prmjIq isMG dfKf, hrBjn isMG dusFJ, suirMdr isMG sYxI, primMdr isMG igl, mihMdr isMG ichl, inrml cfrlI cImf, surjIq isMG hoTI, divMdr isMG cMnf, kmljIq isMG DfmI, sqpfl isMG mMzyr, drbfrf isMG jOhl, qyjbhfdr isMG, sKdyv isMG mMuzIaf, isLMdf isMG, drsLx isMG srF, BgvMq isMG, kuldIp isMG ZINzsf, divMdr isMG ZINzsf, hrpfl isMG cfhl, mfstr hrcrn isMG, dOlq isMG inJr, kyvl isMG,

drbfrf isMG, hrmndIp isMG qwKr, gurcrn isMG idhl, juigMdr isMG srF, bfvf isMG sYxI, kulijMdr isMG qwKr, sLmsLyr isMG, suKivMdr isMG, ihMmq isMG ihMmq, jsimMdr isMG, ksmIr isMG, mJYl isMG hFsI, mlkIq isMG, rGvIr isMG, sfDU isMG isDU, mnsimMdr isMG cwTf, sMqoK isMG, jsvMq isMG, gurmIq isMG cwTf, ajIqpfl isMG, kulvMq isMG, ieMdr isMG Puwl, afid phMucy hoey sn.


www.deshdoaba.com

19

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

We have now expanded our services to the YUBA CITY Area.

We sell "SHAVA" TV for Indian & Punjabi channels. No monthly fee & No contract


www.deshdoaba.com

20

www.ambedkartimes.com

agsq 15, 2012

SURINDER KOKA

Prop. Jasbir Singh Takhar


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.