Planu Estratejiku de Desenvolvimentu Munisipal de Bobonaro
2.5 -‐ Kondisaun Topografia Rai ❖ Rai Tetuk. Rai tetuk hirak iha area Posto Administra0va Maliana, Bilimau no Marco Posto Administra0va Cailaco; Batugade no Palaca Posto Administra0va Balibo, Loes Posto Administra0va Atabae. Jeralmente fa0n hirak ne’e agrikultores sira uza hodi halo natar no to’os Rai maran hodi kuda hare no batar,etc. ❖ Rai nebe iha foho badak. (Rai Loron) Kondisaun rai ho al0dade 1.000 metros husi tasi iha parte Posto Administra0va Balibo no Atabae. Geralmente fa0n ba hol0kultura no hakiak animal. ❖ Foho nebe Ass. Kondisaun rai ho al0dade 1.000 metros ba leten husi tasi iha parte Posto Administra0va, Maliana Cailaco, Bobonaro no Lolotoe. Geralmente fa0n ba agricultura hodi kuda platasaun (Kafé, Kami, ai kameli, nst). Hosi kondisaun kultura rai ne’e iha mos rekursu Naturais ne’ebé barak ho kualidade diak.
2.6 -‐ Clima Tuir klasificasaun klima Sehmith Fergusson, Munisipiu Bobonaro tama iha 0pe C no D ho klima Muson, no hetan Influensia husi klima kon0nente Australia nian. Tinan-‐0nan iha klima rua Tempo Udan no epoca Railoron. epoca Udan hahu iha fulan Novembro to,o fulan Abril ho nia durasaun fulan 5. no epoca railoron hahu iha fulan Maio to,o fulan Outubro ho nia durasaun fulan 7, signifika katak epoka railoron naruk liu epoka udan. Temperatura suhu minimo 18º celsius no suhu masimu 32º celsius. Ba fa0n ida-‐idak ninia temperatura la hanesan tamba depende fa0n ne’e ninia al0dade. Wainhira nia al0dade 100 metros husi tasi iha ninia mudansa temperatura 0,5º celsius.
2.7 -‐ Esplikasaun Demografiku Populasaun Munisipiu Bobonaro Posto Administrativo
Total Uma Kain
Populasaun 2010 Total Mane
Feto
Uma Kain
Populasaun 2013 Total Mane
Feto
Atabae
1 826
5 634
5 390
11 024
2 676
6 418
6 318
12 376
Balibo
2 784
7 502
7 349
14 851
3 664
8 371
8 265
16 636
Bobonaro
4 504
11 651
12 203
23 854
6 226
14 678
14 656
29 243
Cailaco
2 015
4 894
5 063
9 957
2 443
5 545
5 854
11 399
Lolotoe
1 434
3 456
3 673
7 129
1 727
4 363
4 428
8 791
Maliana
7 320
12 778
12 456
25 234
5 461
13 951
13 863
27 814
19 883
45 915
46 134
92 049
22 197
53 326
53 384 106 259
Total
Fonte. Census 2010 e Timor-‐Leste em números 2013, Direção Nacional de Estaus0ca
Data numeru total populasaun Munisipiu Bobonaro. Bazeia ba resultadu Sensus Nasional iha 0nan 2010, total população Munisipiu Bobonaro hamutuk, 92.049 pessoas. mane 45.915 pessoas no feto 46.134 pessoas no total uma kain hamutuk 19.883 familias. maibe tuir realidade habitantes aumenta to’o Fulan Desembro 0nan 2013, ho total Populasaun hamutuk, Ema: 106,619, Mane: 53.326 Feto: 53.293,Total Uma kain: 22.197. (Dadus Sta0s0ka, 2013). Iha tendensia kresimento populasaun iha 0nan 3(tolu) ikus sae a’s, kuase 12000 (mil) familias, ou unidade de fogu.
11