“Optimisme, rechtvaardigheid, zorgzaamheid, eigenheid en competitief”
“
”
Een leesautobiografie met mijn leeservaring tot nu toe
“
www.abaraxy.nl PRIJS € 5,50
”
Editorial A
baraxy is afgeleid van Abarax wat
Demoon
betekent.
Maar
naast
online games bij mij favoriet is. Denk aan de
deze
boeken van Roald Dahl, de films van de Lord
betekenis, is dit ook mijn gamenaam. Ik ben
of the Rings en Harry Potter en het
sinds kort weer begonnen met World of
kaartspel Magic the Gathering. Allemaal in
Warcraft. Hiervoor speelde ik ook Diablo 3,
het genre wat ik prachtig vind.
Runescape, Guiltwars en Path of Exile. Allemaal
MMORPGs
(Massive
De 7 verplichte onderdelen uit het eerste
Multiplayer Online Role Playing Game).
moduul voor Nederlands, Pedagogiek &
Samen met 3 vrienden speel ik deze games
Onderwijskunde en Levensbeschouwing /
soms tot diep in de nacht. Het is voor mij een
Godsdienst komen in het magazine terug.
uitlaatklep, ontspanning en een leuke manier
Maar naast deze onderdelen zijn er ook een
om contact met mijn vrienden te hebben.
aantal elementen toegevoegd die standaard
Toen we de opdracht kregen een eigen
in een magazine horen zoals advertenties, een
magazine te maken, wilde ik een concept
horoscoop en een puzzel.
bedenken wat bij mij past en wat ook mooi is om vorm te geven. De games die ik speel,
Ik wens je heel veel leesplezier in mijn
zitten
fantasiewereld!
vol
mooie
graphics,
mythische
characters en fantasierijke werelden. Daar komt bij dat het fantasiethema ook naast
Dennis
Inhoud 18 - Mijn leven vol fantasie Leesautobiografie 30 - En? Recensie van een Zilveren Griffel winnaar 27 - De GVR = BACK! Een klassieker in beeld 6 - Hoe ik, ik werd Mijn pedagogische ontwikkeling
14 - Perkamentus Leraar uit Harry Potter nader bekeken 15 - Onder de loep Observatie/onderzoek 34 - Mijn 5 meest waardevolle waarden Levensbeschouwelijk artikel
16 - Wezens Alles over de elf 42 - Fantasy Fun Woordzoeker 43 - Fantasy Fun Horoscoop 44 – Recensies 3 recensies van het prentenboek En? 47 - Service & Verkoopinformatie 47 - Bronvermelding 47 - Abonnement informatie
Hoe ik, ik werd “
”
“
”
“ ” “
”
“
”
Kleuter
D
e fysieke ontwikkeling bij kleuters gaat
herinneren dat ik als een klein aapje over alles
gepaard met drie facetten: de motoriek, de
heen vloog. Touwen, klimrekken en ook de
zintuigelijke ontwikkeling en de seksuele
dingen die er niet voor bedoeld waren. Wel
ontwikkeling.
sociaal-emotionele
weet ik dat ik nog niet zo goed was in de iets
ontwikkeling komen de morele- en identiteits-
kleinere handelingen zoals touwtje springen
ontwikkeling naar voren en staan angsten,
of met ballen gooien. Mijn oog-hand-
agressie en fantasie centraal. De cognitieve
coรถrdinatie was nog niet zo goed ontwikkeld
ontwikkeling wordt gekenmerkt door ge-
dat ik dat onder controle had. Ik speelde niet
heugen, de pre-operationele fase en het
vaak in de zandbak, als ik dat deed ging het
leren op school.
vaak al snel over op stoeien. Als het ging om
Bij
de
de vrije speelsituaties, koos ik dan ook altijd In dit geval wil ik het hebben over mijn grote motoriek en kleine motoriek ten tijde van mijn kleuter periode. Ik kan mij nog goed
voor de grote dingen. Ook binnen koos ik liever voor de blokkenhoek dan voor tekenen of schilderen.
Dit is voor mij een enorm moeilijk begrip om terug te halen uit mijn jeugd. Ik heb het vanaf een zeer jonge leeftijd al flink te verduren
donker, beesten of spoken. Mijn identiteitsontwikkeling is dan ook sneller gegaan dan bij de meeste kinderen.
gehad. Op mijn school werd ik flink gepest, ik kan me daarom ook vooral een gevoel van angst herinneren. Volgens Hooijmaaijers e.a. (2012) is de functie van angst er om het kind te beschermen tegen overprikkelen. Het zou er voor moeten zorgen dat het kind weg loopt bij onveilige situaties. Ook wordt er gezegd dat je als ouders of verzorgers over de angst moet praten, zodat de angst weggaat of gecontroleerd wordt. In mijn geval ging dit niet op, ik heb thuis een paar keer laten weten dat het niet goed ging op school en dat ik gepest werd. Mijn vader die militair is, zei letterlijk tegen mij dat ik me niet zo moest aanstellen en van me af moest slaan. “Je bent toch geen mietje!” Vanaf dat moment heb ik denk ik besloten mijn angsten onder ogen te zien. Ik praatte er met niemand meer over. Mijn angsten waren erg reëel, de angst om gepest te worden, om klappen te krijgen of door mijn vader uitgescholden te worden. Ik kan me bijvoorbeeld niet herinneren dat ik bang ben geweest voor de dingen waar normale kleuters bang voor zijn zoals het
Omdat ik me niet veel kan herinneren uit mijn jeugd anders dan wat ik hierboven al beschreven heb, en ik er ook geen navraag over kan doen bij mijn ouders, heb ik besloten te vertellen over hoe ik denk dat het bij mij is gegaan. In dit geval wil ik het hebben over het leren op school. Doordat ik met een constante angst in mij heb gezeten, kan ik me voorstellen dat ik niet zo snel leerde als andere kinderen. Volgens de theorie van Piaget,
ontwikkelingspsycholoog
(1896-
1980) (Hooijmaajiers , 2012), zitten kleuters nog in de pre-operationele periode. Dat wil zeggen dat ze nog niet helemaal logisch en systematisch kunnen denken. Ik kan mij dus goed voorstellen dat het tellen bij mij wèl ging, maar het optellen en koppelen van getallen naar hoeveelheden nog lastig was. Ik heb wel altijd al een goed geheugen gehad. Vooral mijn lange termijn geheugen is goed.
Kinderen van 6 tot 9 jaar
I
n de fysieke ontwikkeling gebeurt er van
Op deze leeftijd zou je aan elkaar moeten
alles met de motoriek. Dat moet ook, want
kunnen schrijven en hoofdletters zouden
kinderen moeten leren schrijven en tekenen.
consequent de zelfde vormen moeten krijgen.
Tijdens de sociaal-emotionele ontwikkeling
Voor zover ik weet, is dit in mijn geval
bij kinderen in deze leeftijd leren ze wie’ ik’ is.
absoluut niet het geval geweest. Zolang ik mij
De relatie met volwassenen heeft daarin
kan herinneren, is mijn kleine motoriek slecht
invloed op de identiteitsontwikkeling en
geweest. Nu weet ik niet of het op mijn
morele
cognitieve
basisschool goed gemonitord werd of dat ze
ontwikkeling gaat het om het ontwikkelen van
dit niet belangrijk genoeg vonden. Wat ik wel
het denken en leren.
heel goed weet, is dat ik vanaf ongeveer mijn
ontwikkeling.
Bij
de
negende, verplicht moest lezen en schrijven thuis. Dit was omdat ik klaarblijkelijk niet De kleine motoriek wordt flink getraind in deze leeftijd. Je behoort steeds netter te schrijven, je tekeningen moeten steeds fijner worden en je zou je soepeler moeten kunnen bewegen.
netjes genoeg schreef. Vanaf dat moment heb ik dan ook een hekel gekregen aan lezen en schrijven. Mijn grote motoriek was al een stuk beter, volgens Hooijmaaijers e.a. (2012) moet een kind op 7 jarige leeftijd over een balk kunnen lopen. Vanaf 5 jaar zat ik op gymnastiek en leerde ik al snel mijn evenwicht te bewaren. Dit was voor mij dus geen enkel probleem.
Volgens Piaget (Hooijmaaijers e.a., 2012)
zat ik regelmatig mijn eigen rekensommen te
bevinden kinderen van deze leeftijd zich in de
maken. Helaas werd daar bij ons op school
concreet-operationele periode. Ze leren
niet veel mee gedaan. Als je iets extra goed
logisch te redeneren en zijn inmiddels minder
kon, kreeg je niet moeilijkere sommen om je uit
egocentrisch. Ze hebben conservatiebegrip
te dagen. Dit is ook de enige periode
van getal, gewicht en volume. Het principe
geweest waarin ik het leuk vond om te leren
van reversibiliteit is erg belangrijk. Dat stelt
op school. Ik had het gevoel dat ik iets goed
dat je in gedachten iets kunt uitvoeren en
kon. Ik gebruikte mijn hoofd eens voor andere
terugdraaien. In deze periode begon ik erg
dingen dan angst. Mijn geheugen werd dus
sterk te worden in logisch nadenken. Tafels
flink op de proef gesteld, er kwam tenslotte
van 1 tot en met 15 kon ik uit mijn hoofd en
elke dag nieuwe informatie bij.
elke rekensom ging mij goed af. Zelfs thuis
Kinderen van 9 tot 12 jaar
T
ijdens de fysieke ontwikkeling komen de
Jongens worden al wat groter en sterker,
puberteit, groeispurt, seksuele ontwikkeling
sommigen krijgen zelfs al de baard in de keel.
en motorische ontwikkeling naar voren. Bij
Er begint misschien al wat haar te groeien op
sociaal-emotionele ontwikkeling zien we dat
de plekken waar het eerst niet zat. Volgens
de groep enorm belangrijk wordt. Het kind wil
Hooijmaaijers e.a. (2012) begint dit bij
heel graag ergens bij horen. Ook je eigen
jongens pas rond het twaalfde jaar. Ik was er
identiteit wordt steeds belangrijker en
behoorlijk vroeg bij, rond mijn elfde begon bij
daarmee ook je zelfbeeld. Bij de cognitieve
mij alles te groeien. Ook de seksuele
ontwikkeling zien we vooral het verschil
belangstelling was bij mij behoorlijk aanwezig.
tussen de kinderen, de ĂŠĂŠn is al verder dan de
Ik begon er ook steeds meer op in te spelen
ander.
bij mijn toenmalige vriendin. We zaten erg veel aan elkaar en konden haast niet zonder elkaar de dag doorkomen. Toch vond ze dat
Het mag duidelijk zijn dat er in deze leeftijd enorm veel gebeurt met de lichamelijke ontwikkeling.
ze niet klaar was voor seks en we hebben het dus ook niet gedaan. Ik weet nog dat ik dat wel erg jammer vond. Achteraf gezien vind ik het absoluut niet jammer, elf jaar is toch wel erg jong.
In deze periode wil je graag ergens bij horen.
Cognitieve ontwikkeling in het algemeen:
Je vormt je eigen ik en je zelfbeeld wordt voor
volgens Hooijmaaijers e.a. (2012) is dit
een groot deel bepaald. Dit was in mijn geval
de tussenfase van concreet-operationele
niet anders. Ik werd nog altijd erg veel gepest
periode en de formeel-operationele periode.
en geslagen op school, maar ook op de
In de formeel-operationele periode is het zo
turnvereniging. Thuis was het niet veel beter,
dat
mijn ouders waren inmiddels beide aan de
hypothetische problemen. Ook wel abstract
drank. Als mijn vader dronken was, moest ik
denken genoemd. Je kunt je voorstellen dat
het meestal ontgelden. De meest grove
een kind van elf, die al verdovende middelen
dingen die je tegen een kind kan zeggen, heb
gebruikt, er op school niet het beste van kan
ik wel gehoord. Dit is dan ook de reden
maken. Mijn geheugen en aandacht waren
waarom mijn onzekerheid waarschijnlijk een
dan ook zeer slecht. Ik had geen enkele
nieuw hoogtepunt bereikte. Ik was inmiddels
motivatie om op school mijn best te doen. Ik
zo ver dat ik geen enkele lol meer in mijn leven
voelde me alleen maar armzaliger worden met
had. Ik was dan ook bereid alles te doen om
elke les die er werd gegeven. Rekenen was
ergens bij te horen. Vanaf toen ben ik ook
nog altijd geen probleem, omdat de logica dat
een beetje de verkeerde kant op gegaan.
wel voor mij oploste. Taal werd inmiddels een
Om maar ergens bij te horen, ging ik met de
regelrechte ramp. Taalkundig en redekundig
verkeerde jongens om. Blowen, stelen,
ontleden heb ik tot huilens aan toe moeten
drinken, vandalisme, het kon me niet gek
doen en ik begreep er niets van. Ik heb mijn
genoeg. Gelukkig ben ik daar al vrij snel van
schooltijd dan ook beĂŤindigd met een slechte
terug gekomen. Het voelde niet goed. Dat
cito score.
had dan wel weer het gevolg dat ik wederom zonder vrienden zat.
kinderen
kunnen
redeneren
in
Ik mag concluderen dat ik alles behalve een
negatieve dingen om heb weten te zetten in
normale jeugd heb gehad en dat ik de fases
positieve ontwikkelingen.
op een andere manier heb doorlopen.
Ondanks de jeugd die ik heb gehad, mag ik
Sommige fases heb ik sneller doorlopen,
stellen dat ik er goed uit ben gekomen. Ik heb
zeker de emotionele ontwikkeling is niet op
een hoop mee gemaakt en dat heeft mij
een normale manier gegaan. Wat ik voor
gevormd tot wie ik nu ben. En met die
mezelf wel mooi vind, is dat ik vrijwel alle
persoon ben ik blij!
â—?
PErkamentus H
arry Potter is een begrip geworden in
serie heen is voelbaar dat hij echt van Harry
de fantasiewereld, vandaar ook de keuze om
houdt, ook al spreekt hij het niet uit. Hij
deze boekenreeks te kiezen. Het past erg
probeert Harry door middel van adviezen
goed in mijn magazine, juist door de wereld
vaak een goede kant op te duwen. De keren
waarin het zich afspeelt. Ik heb niet gekozen
dat Harry het niet meer ziet zitten, komt hij
voor een film of boek waarin een leraar een
altijd bij Perkamentus voor hulp. Perkamentus
duidelijke hoofdrol heeft. In dit geval kies ik
is op den duur meer een vader voor Harry
er voor om de rollen die een leraar kan
dan een leraar.
hebben
Ook
te
reflecteren
op
Albus
de
organisatorische
rol
is
bij
Perkamentus.
Perkamentus ruimschoots aanwezig. Dit
Albus Perkamentus is het hoofd van de
wordt eigenlijk pas echt duidelijk in het
tovenaarsschool Zweinstein. Hiermee kom je
laatste boek. Sneep, die in alle boeken de
dus direct op een probleem, hij geeft zelf
bad guy is, en waarvan iedereen denkt dat hij
geen les. De, naar mijn idee, belangrijkste rol
nog steeds voor Voldemort werkt, blijkt al die
is dus niet weggelegd voor Professor
tijd gewoon in opdracht van Perkamentus te
Perkamentus namelijk de didactische rol.
hebben gewerkt. Hij heeft zelfs Perkamentus
Deze rol wordt dan ook over genomen door
vermoord in opdracht van Perkamentus zelf!
andere leraren, bijvoorbeeld door Professor
Al die tijd heeft Perkamentus het gepland,
Sneep. Sneep is gedurende de hele
alles wat er is gebeurd, lijkt al doorzien te zijn.
boekenreeks de zogenaamde bad guy, en zo
Dat alles waarschijnlijk alleen om Harry in
geeft hij ook les. Hij is erg streng tegen zijn
zijn strijd te helpen. De interpersoonlijke rol
leerlingen en duld geen enkele tegenspraak.
wordt daarmee dus ook direct bepaald.
Hij verwacht van zijn leerlingen dat ze
Perkamentus geeft in zijn strijd alles op voor
opletten en exact doen wat hij zegt.
Harry. Zelfs zijn eigen leven geeft hij om
Luisteren ze niet, dan schroomt hij er niet
Harry te helpen. Maar niet alleen Harry is
voor zelfs fysiek op te treden. Ik kan wel
hierbij gebaat. Malfidus die vanaf boek één
stellen dat ik het niet eens ben met deze
de etterbak is en aan Voldemort zijn kant
didactische manier van les geven!
staat, wordt uiteindelijk door Perkamentus
De pedagogische rol is zeker weg gelegd
vergeven. Daarmee misschien toch nog een
voor Perkamentus. Vanaf het eerste moment
kleine didactische rol over de moraal, gegeven
dat Harry zijn ouders verliest, houdt
door Perkamentus. ●
Perkamentus hem in de gaten. Door de hele
Onder de loep I
k heb er voor gekozen een meisje te
in het flesje aan het stoppen. Aangezien ik
observeren tijdens het buiten spelen.
vooral nieuwsgierig was naar haar motoriek,
Dit heb ik gedaan door middel van de open
heb ik daar extra op gelet. Het meisje dat 4
observatiemethode.
jaar
Het
doel
was
oud
is,
is
opvallend
soepel
en
voornamelijk om er achter te komen welke
gecontroleerd aan het werk. Ze pakt met
motoriek ze het meest gebruikt en of zich dat
beide handen wat zand en stopt dit door de
al ver heeft ontwikkeld. Van te voren wist ik
kleine opening. Wat ook opvalt, is dat
dat het om een meisje ging die meestal dieren
wanneer ze met 1 hand werkt ze dit met rechts
na speelt en niet heel druk is. Volgens
doet. Daarmee lijkt het er op dat haar
Hooijmaaijers e.a. (2012) is er een duidelijk
voorkeurshand ook al duidelijk is. Even later
verschil te zien tussen jongens en meisjes.
gaat ze ook een stukje huppelen, ze beweegt
Aangezien ik al eerder een observatie deed
zich ook hierin soepel en zonder na te
bij een jongen was ik erg nieuwsgierig naar
denken. Er is dus een behoorlijk verschil te
het verschil.
zien bij jongens van de zelfde leeftijd. In
Jongens rennen, springen stoeien, ze klimmen
Hooijmaaijers e.a. (2012) word beschreven
op attributen en gebruiken dus voornamelijk
dat de motoriek op 4 jarige leeftijd nog niet
hun grote motoriek. Dat is van meisjes niet
zo soepel is en dat het hele lichaam vaak mee
altijd te zeggen. Vandaar misschien het
beweegt bij de kleine bewegingen. Ik heb dit
verschil in hoe vergevorderd meisjes zijn in
totaal niet gezien bij dit meisje. Haar
hun ontwikkeling qua motoriek.
bewegingen waren juist erg soepel en ze had
In dit geval was het meisje wat ik observeerde
kleine bewegingen met de handen en polsen
aan het spelen in de zandbak. Ze was geen
erg goed onder controle.
dingen aan het maken of druk aan het
Het is leuk om te zien dat er zo’n groot
scheppen. Ik hoorde haar zeggen tegen een
verschil is tussen de jongen en dit meisje. Het
ander meisje dat ze poesje aan het spelen
is echter nog leuker om te zien dat dit meisje
was en dat het zand het eten was. Ze was erg
qua ontwikkeling ongeveer een jaar voor
secuur het zand van de rand van de zandbak
loopt
op
haar
leeftijdsgenoten. â—?
Wezens E
‘
’
Een elf of alf is een mythisch wezen uit de Germaanse en Noorse mythologie en wordt ook in de Europese folklore beschouwd als een licht- of natuurgeest met bovennatuurlijke krachten. Elfen worden soms ook wel alvermannen genoemd of in het Oudnoors álfr.
Elfen leven vaak in bossen, bloemen, aan rivieren en bronnen. Ze worden doorgaans afgebeeld als kleine jonge mannen en vrouwen met een haast bovennatuurlijke schoonheid. Ze bezitten grote wijsheid en ze zijn meestal goedaardig en helpen de mens. Vaak worden elfen afgebeeld met puntoren en vleugels. Soms lijkt de elf (of alverman) in verhalen op een kabouter, fee of nimf.
J.R.R. Tolkien schrijft in zijn boekenreeks The Hobbit en The Lord of the Rings ook over elfen. Hier worden
elfen
afgeschilderd
als slimme en
bewonderenswaardige wezens. Ze zijn iets langer dan een mens, ze zijn onsterfelijk en over het algemeen veel getalenteerder dan mensen op het gebied van beeldende kunst, muziek, handvaardigheid en taal. De puntoren en onwaarschijnlijke schoonheid zijn bij de elfen van Tolkien wel aanwezig. Deze verhalen zijn inmiddels ook verfilmd. Op de afbeelding zie je de drie soorten elfen uit de series van Tolkien.
In de Harry Potter boeken en films komen ook elfen voor. Huiselfen. Deze wezentjes zien er compleet anders uit als de elfen van Tolkien. Ze zijn klein en fungeren als huisslaaf van tovenaars en heksen. De puntoren zijn bij deze elfen wel aanwezig, maar de onwaarschijnlijke schoonheid is over het algemeen ver te zoeken. Op de filmposter staat Dobby. De huiself van de familie Malfoy.
De elfen in World of Warcraft hebben overeenkomsten met de Tolkien-elfen, al zijn ze verdeeld in meerdere groepen met verschillen in uiterlijk. Je hebt de Night Elves (nachtelfen) en de Blood elves (bloedelfen). De Night Elves aanbidden de maan en de Blood Elves de zon. Elfen zijn hier langer dan mensen, ze worden extreem oud of zijn onsterfelijk en hun leefgebieden getuigen van gevoel voor bouwkunst. â—?
Mijn leven vol fansasie I
M
Voor zover ik mij herinner ben ik niet veel
heeft het plezier in het lezen destijds volledig
voorgelezen.
weggehaald. Ik vond het verschrikkelijk!
Wanneer
ik
wel
werd
voorgelezen, was dit door mijn moeder en
Een boek dat ik in die periode gelezen heb,
vond ik het ook erg mooi. Dit is één van de
is Pinkeltje in Artis van Dick Laan. Op zich
positieve herinneringen aan mijn jeugd. Ik
vond ik het boek zelf best grappig en ik
herinner mij vooral sprookjesboeken. Dit
herinner mij dat er veel moraal in
waren
zat. Bijvoorbeeld dat je lief
de
Gebroeders
bekende Grimm
sprookjes van zoals
de
Roodkapje,
moet zijn voor dieren.
Repelsteeltje, Hans en Grietje en De wolf
Maar omdat het lezen in
en de zeven geitjes of van Hans Christiaan
die
Andersen zoals De nieuwe kleren van de
verplichting was, heb ik er
keizer, Het lelijke eendje en Klaas Vaak.
geen prettige herinnering
Ook minder bekende sprookjes las mijn
aan over gehouden.
tijd
een
grote
moeder voor, maar daar kan ik me vaak alleen de hoofdpersoon en de boodschap (de moraal) van herinneren. Soms verzon ze zelf een verhaaltje voor het slapen gaan.
In groep zeven en acht begon ik lezen een beetje leuk te vinden. In die periode heb ik
Oorlogswinter van Jan Terlouw gelezen en heel veel boeken van Roald Dahl. De GVR, Op school werd er erg weinig voorgelezen,
De
want ik móest zelf lezen. Deze duidelijke
Chocoladefabriek en De reuzenperzik is een
verplichting kwam voort uit het feit dat ik een
greep uit de titels die ik van Roald Dahl
lichte
Toen mijn
gelezen heb. Wat ik zo interessant vind aan
moeder en school hier achter kwamen werd ik
de boeken van Roald Dahl is het feit dat hij
elke avond verplicht aan het lezen gezet. Dit
een wereld creëert, die nagenoeg gelijk is aan
leesachterstand
had.
heksen,
Matilda,
Sjakie
en
de
de onze, maar waarin één
onder andere The never ending story, De
aspect net even anders
stam van de Holebeer en De poort des
is.
Zoals de Grote
doods (zeven boeken) gelezen. Sommige in
Vriendelijke Reus die
het Engels en sommige vertaald in het
de dromen van kinderen
Nederlands.
verzorgt, de speciale gave van chocoladefabriek Allemaal
Matilda van
voorbeelden
of
Willie van
de
Wonka.
fantastische
aspecten in een op het eerste gezicht normale wereld. Dit vind ik nog steeds erg mooi aan de boeken van Roald Dahl, omdat het erg gemakkelijk is om in een dergelijk verhaal je fantasie de vrije loop te laten.
Ik kan me nog goed herinneren dat ik met gescheurde
enkelbanden
op
Vlieland
gestrand ben. Dit gebeurde aan het
eind
van
zomervakantie,
de toen
iedereen weer aan het werk moest en ik daar noodgedwongen
achter
bleef. Ik heb daar zes Voor school hoefde ik niet veel te lezen en in
weken in mijn eentje gezeten en
mijn vrije tijd las ik ook niet veel meer, totdat
alleen maar gelezen. Die zes weken zijn mij
de Harry Potter boeken van J.K. Rowling
bijgebleven als een heerlijk rustgevende,
uitkwamen. Deze heb ik zowel in het
ontspannende en vrije periode.
Nederlands
als
verslonden. moment
Engels
Op een gegeven moment was ik door mijn
Vanaf
dat
eigen boeken heen en ben ik maar begonnen
was
mijn
aan boeken als Nieuwe buren van Saskia
interesse fantasieboeken
in van
Engelse herkomst (na de Roald Dahl periode) weer terug. In dit genre heb ik
Noort. Niet echt mijn genre, maar uiteindelijk een redelijk vermakelijk. Al denk ik dat dit oordeel in het geval van Nieuwe buren voornamelijk te wijten valt aan de seksscènes die erin voorkomen.
Lezen is voor mij zeker een vorm van
Terug bij mijn favoriete genre en lekker
ontspanning, maar als ik de periodes
ontspannen.
analyseer waarin ik veel gelezen heb, of juist
Of het genre fantasie ook bij kinderen
niet, kom ik tot de conclusie dat ik zelf eerst
geliefd is, weet ik niet. Ik heb geen idee wat
ontspannen moet zijn voordat ik 체berhaupt
tegenwoordig
een boek pak. De periodes dat ik in mijn vrije
kinderen als het gaat om het lezen van
tijd een boek pak, zijn vaak de vakanties, mijn
jeugdboeken.
tijd op Vlieland of afgelopen zomer, waarin ik
Mijn eigen voorkeur zou ik graag over willen
twee maanden thuis zat voordat de opleiding
brengen. Ik denk dat dit genre als geen ander
in september begon. In deze laatste periode
de kracht heeft om kinderen mee te trekken in
heb ik De Zwerm gelezen van F. Sch채tzing
een wereld waar alles kan en dat dit de
en ben ik begonnen in de driedelige reeks van
creativiteit en fantasie van de kinderen enorm
De boeken van de zieners van Robin Hobb.
bevordert.
de
voorkeuren
zijn
van
De zes functies van jeugdboeken V
olgens het boek
Leesbeesten
en
boekenfeesten van Jan
van
Coillie
(2007) bestaan er zes
basisfuncties
van jeugdboeken.
D
Deze functie speelt in op gevoel van de lezer zoals humor en spanning. Daardoor zorgen boeken met deze functie ervoor dat je ontsnapt aan de realiteit en met je gedachten in het boek gezogen wordt. Het meeleven met de karakters in het boek die spannende avonturen beleven, zorgt ook voor een vorm van ontspanning. Een voorbeeld van een jeugdboek met een ontspannende functie is De GVR van Roald Dahl.
D
Het doel van de creatieve functie in een boek is de lezer aan het fantaseren krijgen. Door de lezer zelf na te laten denken over hoe plaatsen, karakters en attributen eruit zien, wordt een eigen fantasiewereld gecreĂŤerd. Verhalen met een creatieve functie hebben ook het doel om de lezer uit te dagen. Boeken met deze functie hebben vaak een onverwachte verhaallijn en zorgen ervoor dat de lezer de wereld op een andere manier ervaart. Een voorbeeld van een boek met een creatieve functie is Alice in wonderland van Lewis Carroll.
D
Deze functie wil er voor zorgen dat je als lezer meegenomen wordt in het gevoel van het (hoofd)personage. Het boek wordt zo geschreven dat de lezer zich identificeert met de verschillende personages. De emotieve functie kan hulp bieden aan kinderen die te maken hebben met emotionele kwesties als verlies, scheiding van ouders of de dood. Het lezen van een boek met een emotieve functie kan voor de lezer dienen als uitlaatklep. Een voorbeeld van een jeugdboek met een emotieve functie is het prentenboek Sjuleke geschreven door Pimm van Hest. In dit boek leeft de lezer mee met een jongetje die de dood van zijn hondje Sjuleke moet verwerken.
D
Het overdragen van kennis en het inspelen op de nieuwsgierigheid van kinderen zijn de voornaamste doelen van boeken met een informatieve functie. In non-fictie jeugdboeken staat het overdragen van kennis bovenaan, maar wordt ook rekening gehouden met de (jonge)lezer. De informatie wordt op een leuke en aantrekkelijke manier beschreven. Een voorbeeld van een informatief boek is Winterdieren van Bibi Dumon Tak waarin op een leuke manier wordt uitgelegd wat bijvoorbeeld een pinguĂŻn of narwal is. In fictie jeugdboeken gaat de informatieve functie vaak gepaard met de ontspannende functie en emotieve functie om het lezen voor de lezer aantrekkelijk te maken. Voorbeelden van jeugdboeken die kinderen informatie bijbrengen maar wel interessant en leuk zijn om te lezen, zijn historische verhalen en een verhaal dat zich in een andere cultuur afspeelt.
D
Tegenwoordig dienen boeken met een zingevende functie er voor om kinderen aan het denken te zetten over morele kwesties. In deze boeken worden vragen gesteld zonder de antwoorden hierop te geven. De kinderen moeten zelf nadenken over de mogelijke antwoorden. Boeken met een zingevende functie hebben hierdoor ook een opvoedende functie. Vroeger werd het antwoord op morele vragen in deze boeken al voor hen beantwoord. Toen dienden de boeken voornamelijk om de kinderen op een aantrekkelijke manier vastgestelde kennis bij te brengen.
D
In boeken met een esthetische functie gaat het er voornamelijk om dat alles aan het boek perfect is. Hoe het geschreven is, hoe het is vormgegeven, het verhaal zelf‌ alles klopt. Een goed esthetisch boek gaat zelfs zo ver dat je als lezer het gevoel hebt dat elk woord en illustratie op de juiste plaats staat en er geen beter alternatief voor te vinden is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij goede gedichten.
Wanneer ik deze basisfuncties van leesboeken betrek op mijn eigen leeservaringen, hebben de boeken vooral de behoefte aan verbeelding en fantasie, (ont)spanning en kennis bevredigd. Ik vond het fijn om in een fictieve wereld getrokken te worden en het verhaal in mijn fantasie te laten afspelen. Deze basisfuncties zoek ik momenteel nog steeds in boeken en mijn favoriete genre fantasie voldoet hier dan ook zeer goed aan.
Mijn literaire leesniveau V
olgens de website www.lezenvoordelijst.nl zijn er 6 verschillende literaire leesniveaus.
Onderstaand geef ik de verschillende niveaus weer met enkele kenmerken van de lezer of van het boek dat binnen dat niveau past.
- boek is niet te dik - lezer leest omdat het moet - lezer heeft een traag leestempo - lezer vindt het leuk om over een boek te praten - lezer vindt voornamelijk fictie boeken leuk - boek bevat een dramatisch meeslepend verhaal - boek bevat weinig obstakels als tijdssprongen en meerdere verhaallijnen - lezer wil door het boek nieuwe werelden ontdekken en aan het denken worden gezet - lezer vindt het interessant om te discussiĂŤren over een boek - boek zit ingewikkeld in elkaar - het gaat vaak over sociale, psychologische en/of morele vraagstukken
- lezer is geĂŻnteresseerd in verteltechniek - lezer wil doordringen in niet alledaagse, soms complexe personages, situaties en gebeurtenissen - boek heeft vaak een meerduidige betekenis - het verhaalverloop en gedrag van personages zijn minder goed voorspelbaar
- lezer heeft belangstelling voor literaire klassiekers en belangrijke schrijvers - lezer legt binnen de tekst verbanden op meerdere niveaus - boek heeft een complexe structuur en betekenis - lezer is een gedreven en ambitieuze lezer van literatuur en kent veel teksten uit de wereldliteratuur - lezer leest om vat te krijgen op de wereld en zichzelf - boek heeft een rijke en gelaagde betekenis en is vaak moeilijk te doorgronden
Z
oals ik al eerder schreef in het
niet aan de orde, maar ik zou deze interesse
inleidende stuk denk ik op leesniveau drie te
wel graag verder willen ontwikkelen.
zitten.
mijn
Ook blijkt uit mijn leesautobiografie dat mijn
leesautobiografie zie ik dit als een goede
favoriete boeken absoluut fantasieboeken
inschatting van mijn literaire niveau.
zijn en dat ik voornamelijk boeken lees met
Niveau twee is voor mij een te lage
een (ont)spannende en creatieve functie. Dit
inschatting aangezien ik obstakels in een
genre zal in de toekomst zeer blijven
boek juist prettig vind en mijzelf niet perse in
aanspreken maar tijdens mijn opleiding wil ik
een verhaal of personage dien te herkennen.
wel andere genres onderzoeken. Het feit dat
Niveau vier is weer wat te hoog gegrepen
ik vroeger lezen niet leuk vond om dat het een
aangezien lezen voor mij een ontspannende
verplichting was, zal tijdens mijn opleiding
functie moet hebben. Op niveau vier zou ik
waarschijnlijk niet meespelen. Dit omdat ik de
geĂŻnteresseerd moeten zijn in verteltechniek
boeken voor mijn leeslijst meer analyserend
en zou ik het uitdagend vinden om een tekst
zal lezen en dit jeugdboeken zullen zijn.
Na
het
schrijven
van
te analyseren en te zoeken naar diepere betekenislagen. Dit is bij mij momenteel nog
â—?
De gvr = back H
et verhaal gaat over het weesmeisje
Het verhaal speelt zich af in de tijd dat het
Sofie die wordt meegenomen door de GVR
geschreven is, namelijk in Londen in het jaar
(Grote
Nachts
1982. Het is een spannend, komisch en
verzamelt en verspreidt hij namelijk in het
avontuurlijk boek, dat naar mijn idee tijdloos
geheim dromen aan kinderen. Maar op een
is. De teksten zijn geweldig, juist omdat de
nacht wordt hij ontdekt door Sofie. Samen
GVR niet bepaald goed is in Nederlands.
beleven ze heel veel avonturen.
Roald Dahl heeft alle vrijheid in het schrijven
De GVR is niet de enige reus, maar de
genomen. Hij heeft nieuwe woorden bedacht
andere reuzen zijn niet zo vriendelijk. De
en woorden zo veranderd dat je er op een
GVR wordt zelfs gepest door de andere
nieuwe manier naar kijkt.
Vriendelijke
Reus).
’s
reuzen. Daar komt nog bij dat de andere reuzen mensen eten! Hier wil Sofie iets
Aan het einde wordt duidelijk gemaakt dat
tegen doen. Ze haalt de GVR over om naar
vergeving iets is waar de mens nog iets van
de koningin te gaan. Wie weet kan zij helpen.
kan leren. Ondanks het feit dat de reuzen mensen opaten, kiezen ze er voor om de
De GVR, in het Engels, The BFG
reuzen in leven te houden en gevangen te
(The Big Friendly Giant) is geschreven
nemen.
door Roald Dahl. Hij heeft het boek
Naar mijn idee kan je met dit boek veel aan
opgedragen aan zijn kind Olivia die overleed
kinderen in het onderwijs leren. Bijvoorbeeld
in het jaar 1962. Een jaar eerder schreef hij
de manier van schrijven en de creativiteit
het
geheimzinnige
spelen een grote rol. Je kunt kinderen
toverdrank (1981). Het jaar na de GVR
meegeven dat het leven ook vol fantasie zit en
schreef hij De heksen (1983).
dat alles mogelijk is. Dit wordt in het boek
Veel van Dahls boeken zijn geïllustreerd
heel erg duidelijk in alle dromen van de GVR.
door Quentin Blake. Hij maakt vrolijke,
Het boek heeft een duidelijke ontspannende
kleurrijke, maar simpele lijntekeningen. Dit is
maar ook creatieve functie. ●
boek
Joris
en
de
erg kenmerkend voor de boeken van Roald Dahl en dus ook voor de GVR.
En? H
et prentenboek En? Is geschreven
door
Kitty
Belgische
spanning in de tekeningen. Dat is naar mijn
Franstalige
idee in het begin wel goed omdat je geen idee
jeugdliteratuur. Het is uitgegeven door
hebt waar ze nou op wachten. Maar als dan
uitgeverij De eenhoorn en vertaald door
eindelijk het jongetje tevoorschijn komt, blijft
Siska Goeminne. En? Won in 2011 een
het een duister geheel hebben. Mijn
Zilveren Griffel. Kitty Crowther schreef
interpretatie is dat de wezentjes huisdiertjes
onder andere Mijn koninkrijk (1994) en de
zijn en het fijn vinden dat hun vriendje weer
Kleine dood (2005) waarmee ze de Zilveren
thuis is. De illustraties gemaakt door de
Penseel won.
auteur Kitty Crowther zijn op een bepaalde
illustrator
en
Crowther, auteur
een
mooie felle kleuren te zien. Er zit een soort
van
manier rustgevend en spannend tegelijk. Er zit een wezentje op een stoel in een
Zoals
kamer, er komt een ander wezentje binnen en
Crowther een Zilveren Griffel gekregen
vraagt: en? Is hij er? Er wordt geantwoord
voor dit prentenboek. Dit vind ik erg
met: nee! Dit herhaalt zich 6 keer, elke keer
bijzonder omdat er welgeteld 41 woorden in
met een ander wezentje. Elke keer wordt er
voor komen. Persoonlijk snap ik niet zo goed
gereageerd met een ‘nee’. Uiteindelijk komt
waarom het een Zilveren Griffel heeft
hij dan toch tevoorschijn, het jongetje! En
gewonnen, er is naar mijn idee niks bijzonders
dan is het tijd om te slapen!
aan de tekst. Wat ik wel bijzonder vind, zijn de
Het is naar mijn mening een boekje dat er
illustraties, een Zilveren Penseel was naar
heel apart uit ziet. Het is donker en een
mijn idee beter op zijn plek geweest.
beetje grauw getekend, er zijn bijna geen
eerder
beschreven
heeft
Kitty
Andere recensenten hebben een hele
Over de illustraties zijn de recensenten het
andere interpretatie van het boek. Zo
allemaal eens, Bruggencate schreef:
schreef Pietersma (2011):
De figuren met hun maskerachtige,
Een broertje of een zusje krijgen is
maar vriendelijke gezichten, vormen
heel spannend. Je weet niet hoe het
als het ware eilandjes op de witte
baby'tje eruit zal zien en of het wel lief
achtergrond van het papier. Het
is. Het is leuk en gek en een beetje
geheel
eng tegelijk. Er zijn veel boeken
enigszins surrealistische atmosfeer.
geschreven over het krijgen van een
Het verhaal wordt bijna helemaal
broertje
verteld door de tekeningen.
of
zusje.
Maar
het
ademt
een
bijzondere,
prentenboekje ‘En?’ van schrijfster
Hier boven heb ik mijn mening al gegeven
en tekenaar Kitty Crowther is wel
over de illustraties, ik kan het er dus alleen
heel origineel. Daar zijn het namelijk
maar mee eens zijn.
geen ouders of kinderen die wachten op de geboorte van de baby, maar
Na het lezen van de andere recensies kan ik
knuffels!
de conclusie trekken dat dit boekje alleen
Nadat ik deze interpretatie had gelezen, heb
maar positief beoordeeld kan worden. Je
ik het boekje nog eens doorgelezen. Ik kan
kunt meerdere interpretaties over het verhaal
me er niet helemaal in vinden, ze spreekt over
hebben. Maar hoe je het ook bekijkt, het
de geboorte van een baby en dat de knuffels
boekje gaat over wachten. En daar kun je
er op wachten. Ik zie op de illustratie echter
met je kinderen altijd over praten. ●
een kind binnen komen die al kan lopen, naar mijn idee heeft het dus niets te maken met de geboorte van een kind.
Mijn meest Waardevolle waarden
●
De 6 levensvragen uit de reader: Speelruimte voor levensbeschouwing (Stenden, 2013, p.69) Wie ben ik?, wie is de ander?, wat betekent de natuur voor mij?, wat betekent tijd voor mij?, waarom handel ik zo? En wat is de zin van het lijden?.
●
De zes domeinen uit Levensbeschouwing ontwikkelen (Schepper, J de, 2004) Dingen, andere mensen, de maatschappij, geschiedenis, ik en het geheel.
●
De 4 aspecten uit de reader: Speelruimte voor levensbeschouwing (Stenden, 2013, p.69) Rituelen, sociale verbanden, moraal en opvattingen.
●
De kinderen die ik observeer tijdens stage.
O
pti’misme (<Fr) o: neiging om alles van de beste zijde te zien. (Coenders, 1990, p. 901)
Ik ben altijd al zeer optimistisch geweest. Mijn
In het verleden zijn er zeker voorbeelden te
optimisme is in het verleden flink op de proef
noemen
gesteld. Maar ondanks onder andere mijn
Bijvoorbeeld Anne Frank. Ondanks de
alcoholistische en mishandelende ouders,
verschrikkelijke tijd in de oorlog, bleef ze
veel pesterijen op school en een zus met
optimistisch. Dit blijkt onder ander uit deze
borderline, ben ik er door mijn optimisme toch
twee
sterk uitgekomen. Hoe moeilijk het leven
gebundeld in het boek Het Achterhuis: “Ik
soms kan zijn, het glas is bij mij altijd halfvol.
denk niet aan alle ellende, maar aan al het
Over het algemeen vind ik andere mensen
moois dat er nog is!” en “Ondanks alles
pessimistisch. Er wordt door anderen veel
geloof ik in de innerlijke goedheid van de
meer gefocust op wat ze niet kunnen, willen of
mens.” (Frank, 2009, p. 44 en 89)
mogen. Ze zien voornamelijk wat ze niet
Een voorbeeld van optimisme in mijn leven is
hebben in plaats van wat ze al wel hebben.
het ritueel rondom de Staatsloterij. Elke
Als mensen optimistischer in het leven
maand ontvangen we ons lot, we maken hem
zouden staan, zou de wereld naar mijn idee
niet open ‘want dat brengt ongeluk’ en we
een veel mooiere plek zijn. Optimisme moet
zeggen tegen elkaar ”Schat, de 10e van deze
natuurlijk wel in je zitten. Zelfs bij kinderen zie
maand worden we miljonair! Zeker weten!”
je dat de één optimistischer is dan de ander.
We winnen haast nooit iets, maar we blijven
Maar in tegenstelling tot volwassenen, zijn
elke maand optimistisch!
van
citaten
optimistische
uit
haar
mensen.
dagboekbrieven
kinderen hier niet bewust mee bezig.
“Truth is, I'll never know all there is to know about you just as you will never know all there is to know about me. Humans are by nature too complicated to be understood fully. So, we can choose either to approach our fellow human beings with suspicion or to approach them with an open mind, a dash of optimism and a great deal of candour.” (Tom Hanks, 2013)
R
echt’vaardigheid v: het rechtvaardig zijn. Recht’vaardig bn bijw: 1. Eerlijk, billijk, volgens het
recht; 2 deugdzaam. (Coenders, 1990, p. 1031) Omdat ik zelf een jeugd heb gehad met zeer
oorlog geëxecuteerd. Werd je betrapt op
veel onrechtvaardigheid, kom ik altijd op voor
diefstal dan ging je de cel in en bij veel
anderen wanneer ze onrechtvaardig be-
plegers
handeld worden. Zo zal ik bij een pesterij
Tegenwoordig zijn er mensen die het zo
altijd inspringen en het slachtoffer helpen.
plannen dat ze in de winter achter de tralies
Zelf ben ik altijd eerlijk en deugdzaam naar
zitten en in de zomer vrij zijn. Naar mijn idee
de
mijn
passeert dit alle rechtvaardigheid. De
deugdzaamheid neemt ietwat af wanneer het
maatschappij heeft bepaald dat je niet voor
gaat om grotere instanties of onbekenden.
eigen rechter mag spelen, toch ben ik van
Rechtvaardigheid in de maatschappij neemt
mening dat het soms wel rechtvaardiger zou
naar mijn idee steeds meer af. Een voorbeeld
zijn. Natuurlijk snap ik dat het niet haalbaar is
hiervan zijn het aantal toenemende gevallen
hier een goed werkend en sociaal kloppend
van zinloos geweld in openbare ruimtes,
systeem van te maken, maar het zou soms wel
waarbij er omstanders zijn die het wèl filmen
helpen voor het rechtvaardigheidsgevoel. Ik
met hun mobiel, maar die niet ingrijpen.
ben me er van bewust dat mijn opvattingen
Ik ben van mening dat het Nederlandse
soms hard zijn, maar naar mijn idee is dat ook
rechtssysteem veel te mild is tegenover
nodig. Dit komt allemaal voort uit dat ik zie
criminaliteit. Wat mij betreft mogen de
dat onrechtvaardigheid mensen kapot maakt.
straffen voor alle vormen van criminaliteit flink
Op mijn stage zie ik kinderen die voor elkaar
opgeschroefd
de
op komen en niet alleen met zichzelf bezig zijn.
rechtvaardigheid in veel gevallen ten goede
Dit is erg mooi om te zien aangezien kinderen
komen. Een kind dat misbruikt is, zal het hele
in hun beginjaren nog niet altijd in staat zijn
leven beschadigd zijn, waarom komt de
om voor zichzelf op te komen. Vriendjes en
misbruiker dan al vrij na aan paar jaar
vriendinnetjes om je heen die dan uit, een
celstraf?
wellicht onbewust, rechtvaardigheidsgevoel
Ik denk dat vroeger de rechtvaardigheid in de
klaar staan voor de
maatschappij groter was. Mensen werden
ander, betekenen dan
strenger gestraft. Had je in de oorlog
heel veel.
mensen
om
mij
worden.
heen,
Dat
maar
zou
vreselijke dingen gedaan, dan werd je na de
werden
de
straffen
erger.
E
iď&#x192;&#x2014;genď&#x192;&#x2014;heid v (-heden) 1. Kenmerkende eigenschap; 2. (geen mv) eigen aard. (Coenders, 1990,
p. 338) Voor mij is eigenheid; jezelf durven zijn
jezelf je er bekaaid vanaf komt. Neem de
ongeacht wat andere mensen er van vinden.
homofiele mens, ze worden nog altijd in vele
Als voorbeeld: 2 jaar geleden wilde ik graag
landen berecht en vermoord, omdat ze
stoppen met roken, in die tijd was de
zichzelf zijn. Ook sociale verbanden kunnen
elektrische sigaret nog niet in de mode en
ervoor zorgen dat je soms niet jezelf kunt zijn.
werd je er om uitgelachen. Dat maakte mij
Je groeit op in een gezin, in een buurt, in een
niks uit, het werkte voor mij en ik voelde me er
land waar bepaalde normen en waarden er
goed bij. Ik heb altijd al bewust gekozen voor
voor zorgen dat je naar de gezette standaard
mezelf, niet rekening houdend wat anderen er
moet leven. Er blijft dan weinig ruimte over
van vonden. In onze maatschappij is het bijna
om jezelf te zijn. Kinderen zijn erg bezig met
normaal dat je meeloopt met anderen. Je
zichzelf, met wat ze willen, wat ze mooi vinden
koopt dezelfde kleren, speelt dezelfde
of lekker vinden en in die zin zijn ze wel erg
spelletjes en zit op de zelfde sportclub. Ik
zichzelf. Maar als het gaat om ontwikkeling en
denk dat mensen bang zijn om echt hun zelf te
keuzes maken,
zijn. Misschien is dit uit angst om er niet bij te
voornamelijk door de ouders wordt bepaald.
horen. Op zich is dat natuurlijk niet zo raar. In
Hierdoor denk ik dat je pas echt jezelf kunt
de geschiedenis, maar ook tegenwoordig is
zijn op het punt dat je volledig je eigen keuzes
wel gebleken dat als je in sommige situaties
kunt en durft te maken.
denk
ik
toch
dat
er
Eigenheid Be yourself - Audioslave Someone falls to pieces Sleepin all alone Someone kills the pain Spinning in the silence To finally drift away Someone gets excited In a chapel yard Catches a bouquet Another lays a dozen White roses on a grave To be yourself is all that you can do To be yourself is all that you can do Someone finds salvation in everyone And another only fame Someone tries to hide himself Down inside their selfish brain Someone swears his true love Untill the end of time Another runs away Separate or united? Healthy or insane? To be yourself is all that you can do To be yourself is all that you can do To be yourself is all that you can do To be yourself is all that you can do And even when you've paid enough, been pulled apart or been held up With every single memory of the good or bad faces of luck don't lose any sleep tonight I'm sure everything will end up alright
Z
orgzaam bn bijw: vol zorg; ‘zorgzaamheid v. (Coenders, 1990, p. 1509)
Ook hier heeft mijn verleden een grote rol
helpen. Maar ik zal bijvoorbeeld niet zo snel
gespeeld. Omdat mijn moeder manisch
vrijwilligerswerk doen. Hoe kan het dan dat
depressief is, heb ik vooral emotioneel voor
het daar stopt? Waarom zijn er wel mensen
haar moeten zorgen. Omdat ik hier al vanaf
met zoveel zorgzaamheid die, zelfs als ze zelf
een zeer jongen leeftijd gedwongen mee te
haast niks hebben, toch voor iemand anders
maken heb gehad, leerde ik al heel snel
zorgen? En waarom zijn er mensen die,
bepaalde signalen herkennen. Signalen die
ondanks dat ze alles hebben, niet voor hun
er op wijzen dat er iets met een persoon aan
medemens willen zorgen? Moraal, ik denk dat
de hand is. Ook nu is dit nog steeds het
het daar mee begint. Als je zelf niet bent
geval, ik wil er altijd voor zorgen dat de
opgevoed met de gedachte niet alleen te
mensen waar ik om geef zich goed voelen.
leven voor jezelf maar ook voor anderen, hoe
Soms gaat dit ten koste van mijn eigen
kan je dan zorgzaam zijn naar je medemens.
gevoel, maar ik zorg er wel voor dat dit niet te
Kinderen kan je mee geven zorgzaam te zijn.
ver gaat. Je moet ten slotte ook goed voor
Dat gaat niet alleen om mensen, maar ook om
jezelf zorgen.
dieren en spullen. Als je ergens goed voor
Naar mensen die ik niet ken, ben ik minder
zorgt, blijft het langer heel en kan je er zelf of
zorgzaam. Natuurlijk spring ik van de fiets
iemand anders, langer plezier van hebben.
wanneer er een ongeluk gebeurt en ik kan
Zorgzaamheid
Zorgzaamheid voor mens en dier, laat ik de liefde stromen, stap vrolijk in het rond, langs beken en rivieren. De zon schijnt in mijn gezicht, een groet van een vreemd persoon, voel me langzaam aan verlicht, kom langzaam terug uit mijn droom. Zorgzaamheid vandaag de dag, het is er wel maar je moet goed zoeken,
voor je ouders of een vriendin, vind je een antwoord in de boeken. Het is een zorg voor iedereen, om te voelen dat je leeft, je mag er zijn voel het aan, het is alsof je vandaag zweeft. Zorgzaamheid kun je delen met elkaar, gewoon in de stad of op een plein, zie je mensen en dieren lopen, gewoon zien en er bij zijn. Bettina Reus 1-11-2009
C
ompeti’tief (kompetitief) bn: wedijverend. (Coenders, 1990, p. 235)
Toen ik ongeveer vijf jaar was, begon bij mij
terug te vinden. Denk aan de Olympische
de competitie. Ik zat namelijk op gymnastiek.
Spelen die al in het jaar 776 v.Chr. voor het
Ik wilde zo veel mogelijk leren en kunnen en
eerst werden gehouden. In veel vormen is
het liefst wilde ik daar het beste in zijn. We
competitief een positieve waarden. Het is
hadden een keer een wedstrijd wie het
een manier om het beste uit jezelf te halen. Je
hoogste over een touw heen kon springen
wilt beter zijn dan de tegenstander. Dit is een
met een trampoline. We sprongen steeds
drijfveer om harder te trainen, langer door te
hoger tot het punt dat het zelfs gevaarlijk
gaan met leren voor een goed cijfer, niet op
werd. Toen vond de gymlerares het wel
te geven en tot het uiterste te gaan.
genoeg geweest. Rond mijn zevende ben ik
Helaas
op
competitie ook negatief zijn. Dit zie je
judo
gegaan,
hier
kwam
het
kunnen
uitwerkingen
bijvoorbeeld
was één tegen één en ik moest en zou winnen!
opvattingen over competitie verschillen hier
Helaas mocht ik van mijn ouders niet zo vaak
nogal. Een prachtige wedstrijd voor de
mee doen aan wedstrijden, maar als ik mee
supporters,
deed kwam ik thuis met een prijs. Judo heb ik
tegenstanders de hersens in te slaan voor de
gedaan tot mijn zestiende. Toen helaas
hooligans.
gingen mijn knieen kapot en moest ik
hooliganisme gezien word als een sport door
noodgedwongen stoppen. Als dit niet was
sommige mensen. Deze opvatting wordt
gebeurd, was ik zeker doorgegaan met deze
gelukkig niet door het merendeel van de
sport.
Nederlanders gedeeld, maar het bestaan
Zelfs bij jonge kinderen in de kleuter klas zie
ervan is helaas wel een feit.
vragen een stopwatch van de juf en gaan dan buiten rondjes rennen om te kijken wie het snelst is. Het verschilt wel enorm per persoon. Mijn vriendin heeft bijvoorbeeld geen enkele boodschap aan winnen of verliezen. Als we een spelletje spelen, speel ik om te winnen en zij om te spelen. In de maatschappij zie je ook veel competitie en dat is
over
het
algemeen
ook
gezond.
Competietie is overal in de geschiedenis
is Het
het
een is
voetballen.
van
competitiegevoel helemaal naar boven. Het
je competitie terug, met name bij jongens. Ze
bij
de
reden zelfs
zo
om erg
De
de dat
W
aarden spelen een belangrijke rol in
het leven van de mens en ook in mijn eigen leven. Waarden krijg je mee van huis uit, je leert er over tijdens in je opvoeding, maar ze kunnen ook veranderen naarmate je op je eigen benen gaat staan. Iedereen heeft verschillende waarden en hecht er ook in verschillende mate aan. De 5 waarden die ik beschreven heb, komen voornamelijk voort uit mijn jeugd en vormen mij, voor een deel, tot wie ik ben. Ze zijn daarom erg belangrijk voor mij en dit zullen ze hopelijk in de toekomst ook blijven. â&#x2014;?
Fantasy Fun W F
T
H
G
O
L
D
H
T
E
R
G
O E
E
ALE
O
R
C
L
D
C
E
O O
E
L
S
R
S
CASTLE
R
U
E A
P
T
E
R
U W
R
L
P
D
T
E
D
R
CENTAUR
I
O
C
E
N
D
T
R
O
A
T
D
O
CROSSBOW
S
T
W W
R
I
D
G
A
S
S
I
A
A
H
T
N
A O
I
E
L
U
E
A
N
G
S
E
B
R
P
N
G
A
N
O G
I
R
O O
E E
BATTLE
B
CHALICE
CROWN DAGGER DRAWBRIDGE DUNGEON ELVES
W C
L
S
F
T
E
T
H
E
N
O
M
H
N
FARM
E
P
O S
F
A
R
M
R
C
I
G
A
M
Q
GIANTS
L
R
C O
E
G
D
I
R
B W
A
R
D
U
FOREST GNOMES
GOLD
T
I
K
R
L
A
N
C
E
I
I
R
P
S
E
GUARDS
S
N
E
C
G
N O
M
E
S
P
E
A
R
S
HORSE
A C
E
L
A
G
I
A
N
T
S
M
O A
T
C E
M
A
C
E
S
E
R
V
A
N
T
R
I
N
N
O
P
A
E
W
G
S
S
E
V
L
E
OGRE PEASANT PEDDLER POISON PRINCE
QUEST SERVANT SPEARS SPRITE
STEW TOWER WARLOCK WEAPONS WINE WITCH
HERO
INN LANCE MACE MAGIC MINSTREL
Antwoord: Lord of the rings
S
MOAT
H
Dwerg - 23 okt t/m 22 nov
Weerwolf - 21 apr t/m 20 mei
Het is vandaag een goed moment om te schrijven,
Je voelt je vandaag een beetje avontuurlijk. De
te lezen en te reizen. Gebruik je scherpe geest en
focus verschuift daarmee naar exotische zaken en
iedereen ziet hoe briljant je bent. Je mag rekenen
ongebaande paden. De drang om rond te gaan
op het succes z贸nder de zorgen.
reizen slaat genadeloos toe, dus plan nu alvast
Draak - 23 nov t/m 21 dec
een aantal fijne tripjes.
Het ontbreekt je vandaag niet aan het
Minotaurus - 21 mei t/m 20 jun
doorzettingsvermogen. Wat vanochtend op je ligt
Ben je bereid om n贸g een keer alles te geven of
te wachten kun je gemakkelijk aan. De draken om
neem je genoegen met dat tegenvallende
je heen zijn ook nog eens bereid je waar mogelijk
resultaat? Kom op, dat laatste is je eer te na.
te helpen.
Griffoen - 21 jun t/m 22 jul
Faun - 22 dec t/m 20 jan
De tijd om die oude wonden te helen is
Er loopt het een en ander mis, maar dat wil niet
aangebroken. Je kunt het gevoel hebben dat er
zeggen dat de hele wereld tegen je is! Let meer
aan alle kanten aan je wordt getrokken. Probeer
op de wereld direct om je heen en probeer daarin
meer vooruit te plannen. Je moet vandaag echter
iets positiefs tot stand te brengen.
voorzichtig zijn.
Trol - 21 jan t/m 20 feb
Goblin - 23 jul t/m 22 aug
Zet vandaag je persoonlijke behoeften op de
Je bent het gewend om flink bezig te zijn, maar
eerste plaats. Ontspanningsoefeningen en sport
vandaag heb je het wel heel erg druk. Je komt
doen je goed. Blijf niet ingewikkeld doen als er
even niet tot rust. Geef duidelijk aan wanneer het
een heel eenvoudige oplossing voorhanden is.
genoeg is geweest. Anderen zien dat niet.
Ork - 21 feb t/m 20 mrt
Tovenaar - 23 aug t/m 22 sep
De achterstand die je eerder opliep maak je
Het einde van de dag wordt wat chaotisch, dus
ruimschoots goed. Zorg ervoor dat je
zorg dat je tegen die tijd alles netjes op orde
uitgeslapen aan de start verschijnt, want de
hebt. Trek je de opmerkingen van anderen niet al
lastigste hobbel ligt aan het begin van de dag.
te zeer aan. Zij hebben het nu vooral moeilijk met
Cycloop - 21 mrt t/m 20 apr
zichzelf.
Qua communicatie ben je in topvorm; Je zegt wat
Elf - 23 sep t/m 22 okt
je te zeggen hebt en als je wordt tegengesproken,
Een droom kan in je hoofd blijven hangen en zich
houd je je voeten aan de grond.
in de loop van de dag herhalen. Schrijf dromen eens op. Je weet nooit of zich een situatie zal voordoen waarvoor een droom de leidraad is.
recensies In een kinderkamer wordt gewacht op een
zijn ingetogen door hun zachte lijnvoering.
bijzonder
die
De figuren met hun maskerachtige, maar
binnenkomt, vraagt hetzelfde: 'En?' En het
vriendelijke gezichten, vormen als het ware
antwoord is dan 'Nee!' of 'Niks.', gedrukt in
eilandjes op de witte achtergrond van het
kleine of grote vette letters. Op wie wachten
papier. Het geheel ademt een bijzondere,
deze knuffeldieren? De verschuiving in het
enigszins surrealistische atmosfeer. Het
verhaal is subtiel: het ontwikkelt zich doordat
verhaal wordt bijna helemaal verteld door de
na het omslaan van iedere bladzijde een
tekeningen. De minimale tekst is grappig
figuur is toegevoegd in de tekening. De
door de herhaling en door de herkenning bij
gezichtsuitdrukking en houding van de
de (voor)lezer. De Belgische illustratrice
aanwezige figuren veranderen heel fijntjes.
Kitty Crowther is in 2010 bekroond met de
Door het raam is te zien dat de dag
Astrid Lindgren Memorial Award. Vanaf ca.
verandert in de nacht. De tekeningen in
4 jaar.
potlood, Oostindische inkt en kleurpotlood
Drs. A. ten Bruggencate (2011)
Het is een beetje de omgekeerde wereld in
Leuk en origineel boekje om voor het
dit stapelverhaal. Op elke bladzijde stapt er
slapengaan te lezen. In erg sfeervolle beelden
een andere knuffel de speelkamer binnen en
neergezet, in de typische stijl van Crowther.
stelt dezelfde vraag: “en?” Vol verwachting
Het grootste deel speelt zich af in dezelfde
wachten ze de komst van iemand af. En dan,
ruimte: de speelkamer die steeds drukker
tot grote vreugde van alle knuffels, stapt er
bevolkt wordt. Buiten wordt het alsmaar
een kleine jongen de kamer binnen. Hij
donkerder, de schaduwen groeien. Er wordt
omarmt al zijn knuffels en neemt ze mee in
gespeeld
bed, waar hij ze tot slapen beveelt. Iedereen
onderbreekt als hun jongetje de kamer
sluit zijn ogen, behalve de uil…
binnenstapt.
iemand.
Iedere
knuffel
en
gelezen,
Inge Umans (2011)
dat
iedereen
Wachten op de baby
hoop als ze vragen ‘en?’ Maar somber en
Een broertje of een zusje krijgen is heel
teleurgesteld is hun gezicht als ze horen dat
spannend. Je weet niet hoe het baby'tje eruit
de baby er nog niet is. De tekeningen
zal zien en of het wel lief is. Het is leuk en gek
worden steeds donkerder, want het wachten
en een beetje eng tegelijk. Er zijn veel
duurt steeds langer en het is al nacht als de
boeken geschreven over het krijgen van een
baby
broertje of zusje. Maar het prentenboekje
schreeuwen alle knuffels: ‘Hij is er!’ en rennen
‘En?’ van schrijfster en tekenaar Kitty
met open armen op hem af.
Crowther is wel heel origineel. Daar zijn het
Dit boekje kun je steeds opnieuw lezen, want
namelijk geen ouders of kinderen die wachten
elke keer ontdek je iets nieuws. ‘En?’ is geen
op de geboorte van de baby, maar knuffels!
boek met drukke, overvolle tekeningen. Er is
De kinderkamer voor de baby is al klaar. Er
veel leeg en wit gebleven op de pagina’s. Het
liggen blokken om mee te bouwen, autootjes,
zijn de kleine dingen die veel laten zien. En
een bal, leesboekjes en een grote kist vol
die kleinigheden vallen pas goed op als je het
knuffels. De knuffels zijn heel ongeduldig.
boek vaker bekijkt. Dan zie je bijvoorbeeld
Ze vragen steeds om de beurt ‘En? Is hij er?
dat het uiltje wakker blijft als iedereen slaapt.
Is hij er al? Hij is er toch? En? En?’ Maar het
Of dan kijk je beter naar de cijfers op de
antwoord van de meest geduldige knuffel is
blokkentoren: op de ene bladzijde klopt de
steeds: ‘Nee. Nog niet. Nog altijd niet. Nee!
volgorde niet, op de volgende bladzijde
Niks, nog altijd niks.’
hebben teddybeer en konijn dat door en op
En dus spelen de knuffels maar met elkaar.
de bladzijden daarna is de volgorde goed en
Het konijn helpt teddybeer met het bouwen
wordt de toren steeds hoger!
van een blokkentoren, het hondje schenkt
‘En?’ is een bijzonder, leuk en origineel
thee uit het speelgoedservies en de kat en
boekje om samen met papa en mama te lezen
het uiltje gaan overgooien met de bal.
als jullie ook vol spanning zitten te wachten
De korte vragen en antwoorden zijn de enige
op een baby'tje! Laat je de knuffels ook mee
tekst in het boekje. Kitty Crowther vertelt
lezen? Dan duurt het wachten voor hen ook
met haar prenten. Hoe de knuffels zich
wat minder lang.
voelen valt van hun gezichten af te lezen. Hun
Linda Pietersen (2011)
ogen zijn groot van nieuwsgierigheid en vol
eindelijk
geboren
wordt.
Dan
B
ronvermelding
Abaraxy is een uitgave van Ellen Magazines, Bouwakker 70, 9203 GS Drachten, 06-50505053 Abonnementenregistratie Abonnee service Abaraxy, Postbus 336, 9203 HA, Drachten 0900-2227299 of www.abaraxy.nl/ klantenservice/abonnementen
Audioslave. (2010). Be Yourself. Lyrics. http://www.youtube.com/watch?v=V-FcdCyEuwU. Bruggencate, A. ten. En? http://www.bol.com/nl/p/en/1001004010312686/. Coenders, H. (1990). Kramers nieuw woordenboek Nederlands. Amsterdam: Argus BV. Coillie, J. van. (2007). Leesbeesten en boekenfeesten. ill. Smets & Ruppol. Leidschendam: Biblion. Crowther, K. (2010). En?. Vert. Siska Goeminne. Wielsbeke: De Eenhoorn. (vanaf 4 jaar). e
Dahl, R. (2006). De GVR. Ill. Quentin Blake; vert. Huberte Vriesendorp. 41 dr. Baarn: De Fontein. Frank, A. (2009). Het Achterhuis. dr.62. Amsterdam: Prometheus. Hanks, T. (2013). Optimism. http://www.brainyquote.com/quotes/quotes/t/tomhanks415422.html. Hooijmaaijers, T. e.a. (2012). Ontwikkelingspsychologie voor leerkrachten basisonderwijs . Assen: Koninklijke Van Gorcum BV. Pietersen, L. (2011). Wachten op de baby. http://www.leesfeest.nl/node/1890.
Losse nummers € 5,50 Jaarabonnement (5 nummers nl. winter, voorjaar, zomer, najaar, thema) kost in Nederland € 25, - Overige landen prijs op aanvraag. Het abonnement wordt automatisch verlengd met een jaar. Opzeggen kan schriftelijk, telefonisch
Reus, B. (2009). Zorgzaamheid. http://www.1001gedichten.nl/gedichten/20580/zorgzaamheid/. Rowling, J.K. (1998 t/m 2007). Harry Potter en de steen der wijzen e.a. 6 delen. Vert. Wiebe Buddingh. Amsterdam: De Harmonie. Schepper, J. de. (2004). Levensbeschouwing ontwikkelen . Hilversum: Kwintessens Uitgevers. Stenden. (2013, p. 69). Speelruimte voor levensbeschouwing. Leeuwarden: Stenden. Umans, I. (2011). En? http://www.pluizuit.be/110216/en.htm. Witte, T. (2011, november). De leesniveaus 15 t/m 19 jaar . Opgeroepen september 2013, van Lezen voor de lijst: http://www.lezenvoordelijst.nl/de-leesniveaus/15-tm-19-jaar/.
of per mail, tot één maand voor het verstrijken van de abonnements-
Neem nu een abonnement en ontvang 25% korting! www.abaraxy.nl/ abonnementen kortingscode: PENP2M2008
periode. Cadeauabonnementen stoppen automatisch. Magazine niet of beschadigd ontvangen? U kunt dit online doorgeven op www.abaraxy.nl/ klantenservice. Nummer gemist? Reeds verschenen nummers zijn, tot 3 maanden na verschijnen, na te bestellen door € 9,50 over te maken op rekeningnummer
Ik geef Abaraxy cadeau
119421127 van Rabobank te
□
Drachten t.n.v. Ellen magazines, o.v.v. nabestelling Abaraxy, het nummer en jaartal. Advertentiewerving Media Advertising Group hier is Herian
i.p.v. € 5,50 □
Special- abonnement (1 x Abaraxy. Altijd eerstvolgende uitgave + 1 x thema uitgave) Ik krijg 25% korting en betaal € 8,25 i.p.v. € 11, -
□
Brithday-abonnement (1 x Abaraxy + 1 x thema uitgave + kleine fantasy figure) bezorging op geboortedatum. Ik betaal € 15,-
□
Jaar-abonnement ( 5 x Abaraxy nl. winter, voorjaar, zomer, najaar, thema) Ik krijg 25% korting en betaal € 18,75 i.p.v. € 25, -
Gauke Boelensstraat 82a,
Alle cadeau abonnementen stoppen automatisch.
NAAM ADRES PC/WOONPLAATS TELEFOON GEBOORTEDATUM E-MAIL
9203 RP Drachten 0512-543543 www.hierisherian.nl Privacy onze privacy voorwaarden vindt u op www.abaraxy.nl/privacy
Single-abonnement (1 x Abaraxy. Altijd eerstvolgende uitgave.) Ik krijg 25% korting en betaal € 4,15
□
Ik machtig Ellen Magazines het verschuldigde bedrag automatisch van mijn rekening af te schrijven. (incl. € 3, - administratiekosten) Rekeningnummer Handtekening
NAAM ONTVANGER ADRES PC/WOONPLAATS TELEFOON GEBOORTEDATUM E-MAIL
Afdeling klantenservice Antwoordnummer 31081985 9203 GS Drachten
postzegel niet nodig
13 DECEMBER IN DE BIOSCOOP