Hét verhaal van hoop

Sander Berghout wordt in 2019 opgenomen bij De Hoop. Erika Kleijwegt is daar psycholoog en begeleidt Sander in zijn traject. Tijdens een openhartig gesprek blijkt dat ze meer met elkaar gemeen hebben dan je zou denken. Beiden kregen te maken met de rauwheid en gebrokenheid van het leven en worstelden met eenzaamheid, identiteit en depressie.

Sander Berghout wordt bij De Hoop opgenomen met PTSS (posttraumatische stressstoornis) en een alcoholverslaving. “Als kind werd ik veel geplaagd en geslagen op school. Er ging geen dag voorbij dat ik geen klappen kreeg van een andere leerling. Ik liep altijd op mijn tenen en ook thuis was ik erg stil. Ik herinner me nog dat ik op een dag na schooltijd door de hele klas achterna werd gezeten. Toen ze me uiteindelijk te pakken hadden, werd ik veel geslagen. Door school en thuis werd er niks aan gedaan. Ik werd steeds stiller en vermeed steeds vaker mensen. Op mijn vijfde werd ik misbruikt door mijn oom. Eenmalig gelukkig, maar dat heeft diepe sporen nagelaten. Ik sliep als kind slecht, had steeds nachtmerries en herbelevingen. Ik dronk al op jonge leeftijd. Toen ik een jaar of 18 was, ging ik steviger drinken. Ik werd een losgeslagen projectiel. Ik studeerde aan het Grafisch Lyceum: ik wilde reclameontwerper worden. Daar kwam ik in aanraking met verkeerde mensen. Ik trok een tijdje met hen op, maar ze hadden andere bedoelingen met mij. Ook door hen werd ik seksueel misbruikt. Het gevolg was dat ik PTSS ontwikkelde, met de daarbij behorende angststoornis en bindingsangst. In 2019 probeerde ik een einde aan mijn leven te maken en belandde in het ziekenhuis. De kerk waar ik toen in zat, drong aan om naar De Hoop te gaan. Dat heb ik gedaan.”

Erika’s verhaal is van totaal andere aard, maar ook zij kende moeilijke periodes in haar leven. “Mijn moeder is chronisch ziek en had hierdoor haar handen vol aan haar eigen gezondheid. Ze deed haar best er voor het gezin te zijn, maar voor vijf kinderen zorgen terwijl je ziek bent, is erg zwaar. Mijn vader was vrachtwagenchauffeur en dus veel weg. Als hij thuis was, was hij er altijd voor ons en voelden we zijn liefde. Als kinderen waren we wel veel op onszelf aangewezen. Ik ben de jongste thuis en moest mijn best doen om erbij te horen. Met oudere kinderen spelen is vaak leuker dan iets doen met je jongere zusje. Ik worstelde met wie ik was en wie ik mocht zijn. Ik was niet assertief en dat was moeilijk. Ik cijferde mezelf makkelijk weg en wilde voor de ander zorgen. Op de middelbare school merkte ik dat ik een ander karakter had dan de andere meiden. Die waren bezig met meidendingen, maar daar had ik minder mee. Ik wilde erbij horen, maar echte aansluiting had ik niet. Ik was ontzettend eenzaam en somber in die tijd, en trok me veel terug in mijn kamer. Ik ontwikkelde een lichte depressie. Omdat ik gelovig was, was het leven de enige optie. Maar het was geen fijne optie. In die periode speelde ik ook veel games met een chatfunctie. Dan had ik sociaal contact. Na verloop van tijd had ik een hele vriendenkring op internet en voelde ik me gehoord en gezien. Eindelijk aansluiting! Als mijn ouders vroegen of ik beneden een spelletje wilde doen, dacht ik: nee, want ik zit hier met mijn vrienden. Ik leefde echt een beetje in mijn eigen wereld.”

Ook Sander kroop door alles wat hij meemaakte steeds meer in zijn schulp. Toen Sander bij De Hoop kwam, trof Erika een gesloten en eenzame man aan. “Hij wilde niet praten. Alles wat hij nu heeft verteld, kreeg ik er toen voor geen mogelijkheid uit. Hij sloeg compleet dicht en zat in elkaar gekrompen. Niks kwam binnen. Daarnaast was hij heel alert en reageerde op elk geluid. Dat komt door de herbelevingen van zijn trauma.” Sander vult aan: “Ik vermeed ook mensen. Ik wilde niet in een groep. De mazzel was dat ik boven het rookhok woonde, dus als ik wilde roken, keek ik eerst of er niemand was. In de loop der jaren is mijn netwerk ook kleiner geworden, totdat er eigenlijk niemand meer over was. Ik was ontzettend eenzaam geworden. Ik durfde niet te praten over mijn problematiek, omdat ik bang was voor het oordeel van mensen. De tijd bij De Hoop was zwaar. Ik volgde diverse intensieve therapieën. Ik at en sliep slecht. Lichamelijk en geestelijk raakte ik op en ik had geen energie om de dag door te komen. Na een afspraak bij de traumapoli werd het mij te veel. Ik zag in mijn ooghoek een slijterij en ik viel weer terug. Een intensievere opname was toen nodig. Ook was de kans reëel dat ik mezelf iets zou aandoen. Ik vertrouwde mezelf niet meer. Alle scherpe dingen moest ik inleveren. Als ik me wilde scheren, moest ik een mesje vragen aan de begeleiders. Een kwartier mocht ik dat dan houden, daarna moest ik ‘m inleveren. Deed ik dat niet, dan stonden ze aan de deur. Ze hebben hier een zware dobber aan me gehad.

Junior ervaringsdeskundige i.o.

Psycholoog Er is nu een hoop veranderd. Ik praat nu makkelijker over mijn problematiek en dankzij de therapieën kreeg ik meer inzicht in waarom ik bepaalde keuzes heb gemaakt. Ik kan na twee jaar zeggen dat het eindelijk weer goed met me gaat. Ik heb nu een netwerk om me heen en als er iets is, kan ik altijd bij iemand terecht. Ook bij Erika. Ze is een stabiele factor geweest in de afgelopen jaren. Ik hoef niet meer alleen te strijden.”

Erika herkent dingen uit Sanders leven en begrijpt beter waar hij doorheen is gegaan. Vooral als het gaat om het teruggetrokken bestaan en het niet praten. “Ik hield ook het liefst alles voor mezelf, en soms is dat nog een valkuil. Later kreeg ik wel vriendinnen die bij mij pasten en een relatie. Toen realiseerde ik me dat ik er mocht zijn. Ik heb hulp gehad van een psycholoog en dankzij goede mensen om me heen heb ik leren delen: de mooie dingen, maar ook de moeilijke. Ik begrijp mezelf nu beter en het verleden heeft een plek gekregen.” lende verhaal, één ding gemeen: ze ervaren sterk de kracht van God in hun leven. Erika: “Toen ik zo eenzaam was, bad ik God om een vriendin. Ik had wel een vriendin, maar die zat op een ander schoolniveau en we konden niet meer samen fietsen. Driekwartier heen en driekwartier terug alleen fietsen, wilde ik liever niet. In de vijfde kwam er een meisje bij mij in de klas die vlak bij mij was komen wonen. Zij is een vriendin geworden. Op Zijn tijd verhoorde God mijn gebed. In alle moeilijke momenten heeft Hij mij gezien. Ik heb Hem niet altijd ervaren, want ik voelde me nog steeds eenzaam, maar God heeft me ondersteund en geholpen het dragelijk te maken. Vaak zie je dat pas achteraf.” Sander knikt. Hij herkent dat. “Ik weet nog dat ik dramatherapie had en ik tegen de therapeut zei: ‘Waar was God?’ Meer zei ik niet. Voor mij was dat een enorme worsteling. Waar was Hij tijdens mijn misbruik en de periode erna? Het heeft lang geduurd voordat ik ontdekte dat Hij er altijd bij was, ondanks alle pijn. Ik ging meer bidden en Bijbellezen, en ik ging het gesprek met God aan. Een tekst die me bijzonder bemoedigt, is dat God je nooit meer geeft dan je aan-

kunt. Vaak zie je pas achteraf dat God erbij was. Hij heeft mij geholpen en hersteld. Nu mag ik anderen dienen en hen helpen van hun verslaving en andere problematiek af te komen.”

En anderen helpen, dat is Sanders verlangen. Dat doet hij op verschillende manieren. “Ik volg nu een opleiding tot ervaringsdeskundige en werk als ondersteunend begeleider op de detox-afdeling en bij het Leger des Heils. Daarnaast geef ik namens Chris en Voorkom! voorlichtingen op scholen. Ik wil mijn verleden omzetten naar iets positiefs en anderen helpen. Ik wil kinderen vertellen dat ze niet moeten beginnen aan een verslaving. Het lost niks op en het maakt je leven kapot. En aan verslaafden kan ik vanuit mijn ervaring vertellen dat er licht aan het eind van de tunnel is. Je bent het waard om te leven! Dat had ik twee jaar geleden niet gezegd. Toen dacht ik: sluit mij maar op en gooi de sleutel weg.” Ook Erika helpt met haar kennis mensen op weg naar een beter leven. “Dat zat er als kind al in. Ik was altijd al geïnteresseerd in waarom mensen doen zoals ze doen. Daarom ging ik forensische psychologie studeren. Uiteindelijk kwam ik bij De Hoop terecht. Ik vind het mooi dat ik mijn eigen ervaring kan gebruiken om mensen te helpen. Doordat ik zelf ook een moeilijke tijd heb doorgemaakt, kan ik vaak beter meeleven met de cliënt.”

Het verdriet en de pijn hebben hun sporen nagelaten, maar de focus ligt op de toekomst. De levenslessen die Erika en Sander hebben geleerd nemen ze mee. “Hoe ik moet leven zonder verslaving, is de grootste les die ik heb geleerd”, vertelt Sander. “De pijn en het verdriet hebben een plek gekregen, ze beheersen mijn leven niet meer. Mijn verleden ligt achter mij. Soms heb ik herbelevingen, maar nu kan ik ermee omgaan. Het is gebeurd, maar het is niet nu. Dan draai ik me op en slaap ik verder. Het leven is te kort om je te laten beheersen door je problemen. Ik ga nooit meer terug, want dan gooi ik alles weg wat ik nu heb opgebouwd.” “We hoeven niet te leven met problematiek”, legt Erika haar levensles uit. “We mogen het leven aangenamer maken. Maar uiteindelijk gaat het om de eeuwigheid. Als God erbij is, is het goed. Als je een hemelse toekomst hebt, geeft dat moed en perspectief in de ergste situaties. Het kan stormen, maar je weet dat je aankomt op je bestemming.”

Ook van elkaar hebben ze geleerd. “Ik leerde van Erika geduld. Hoe slecht ik er ook bij zat, ze bleef naast me staan. Ik werd daardoor ook wat geduldiger met mezelf, denk ik.” Erika: “Hoe wanhopig je ook kunt zijn, er is hoop. Dat is wat ik van Sander heb geleerd. Mensen kunnen altijd opknappen. Het kan gewoon! Daar is Sander het levende bewijs van. Het duurde lang en het was moeilijk, maar zijn leven is nu zoveel beter. Ik denk dat hij mij de rest van mijn leven bijblijft. Hij heeft veel mensen versteld doen staan van hoe hij is opgekrabbeld. We maken soms weleens grapjes met collega’s dat Sander hét verhaal van hoop is.”

“Ik heb De Hoop zo gemist in coronatijd. Het is een plek waar ik gevoed word,” vertelt oud-cliënte Laura Temmink. Dat haar band met De Hoop sterk is, bleek onder andere toen ze dit jaar eerder terugkwam van vakantie. Speciaal om de Dag van Hoop mee te maken.

Een aantal jaar geleden kwam Laura bij De Hoop terecht voor ambulante hulp. “In 2015 overleed een vriendin aan kanker en zes weken later overleed mijn moeder. Ik werd behoorlijk depressief en suïcidaal.” Tijdens haar behandeling maakt ze kennis met de lofprijsavonden die georganiseerd worden bij De Hoop. “Mensen die er slecht aan toe waren zag ik echt opkrabbelen. God was duidelijk aan het werk.”

Laura is inmiddels trouw bezoeker van de lofprijsavonden en de open dagen. Ook zette ze zich een aantal jaar in als vrijwilliger bij Vrouwen lopen voor Vrouwen. “Bij De Hoop zie en ervaar ik dat je er mag zijn en gezien wordt. De Hoop voelt als thuiskomen.”

Recyclen, dát is de kernactiviteit van Jansen Recycling Group. Arie Kees Jansen, onderdeel van de directie, vertelt: “Jansen Recycling Group is één van de grootste schrootverwerkers van West-Europa. Vanuit onze locaties Dordrecht en Vlaardingen recyclen we zowel ijzer als niet-ijzer materialen, zoals koper en aluminium. Het is een echt familiebedrijf. Ik doe dit al 30 jaar en samen met mijn broers zijn we de derde generatie die dit bedrijf leidt. De vierde generatie is zich aan het klaarstomen.”

‘Werken aan een wereld zoals hij bedoeld is’, dat is de visie die Jansen Recycling Group voor ogen heeft. “Enerzijds doen we dit vanuit ons werk; door duurzaam te recyclen en anderzijds vanuit onze christelijke identiteit. Het is mooi om als bedrijf een podium te hebben en vanuit die identiteit een verschil te kunnen maken. Daarom zijn wij zakenvriend van De Hoop. Ik heb gezien wat verslaving voor gevolgen kan hebben. Als mensen zich inzetten om deze doelgroep weer op het rechte pad te krijgen, vind ik dat fantastisch. Dat is als het ware ook werken aan een wereld zoals hij bedoeld is en daar dragen wij graag aan bij.”