47
Alban Berg (3de van rechts) in het Oostenrijkse leger, circa 1915
lijkt ook hier eerder een praktische: voor de uitvoering van het groots bezette werk konden in Moskou te weinig musici worden gevonden, de meesten vochten inmiddels aan het front. Interessant is het geval Nikolaj Mjaskovski. Deze zoon van een militair ingenieur diende bij gevechten in GaliciĂŤ aan het Oostfront, raakte gewond en herstelde begin 1918 in SintPetersburg. Het gaf hem veel tijd om aan zijn Vierde Symfonie te werken: een beklemmend en tragisch gestemd werk, gebaseerd op een klagend seufzer-motiefje. Maar mag deze in abstracte symfonievorm gegoten muziek wel een concrete
oorlogscompositie genoemd worden? Het is uiteindelijk aan de luisteraar om straks, tijdens Gergievs allereerste uitvoering van deze zelden gehoorde symfonie, die conclusie te accepteren of verwerpen.
VERBODEN MUZIEK EN PROPAGANDA Des te explicieter was de oorlog aanwezig in muziek voor propagandadoeleinden. Tijdens de eerste opmars van de Duitsers door Noord-Frankrijk werd de prachtige kathedraal van Reims zwaar beschadigd. Dat nieuws deed Frankrijk huiveren en bracht
Âť