Column: Voorkom een glazen plafond voor zon en wind - Olof van der Gaag

Zon en wind hebben de laatste jaren een mooie ‘emancipatie’ achter de rug. Vorig jaar leverden zij samen zo’n 18 procent van onze elektriciteit. Over tien jaar is dat al driekwart. Deze reuzensprong wordt gedreven door technologische innovatie en spectaculaire kostendaling - en bovenal door de vele mensen en bedrijven die hier elke dag weer een succes van maken. Velen deden dat al toen nog bijna niemand erin geloofde. De energietransitie staat op hun schouders.

Er zijn drie factoren die samen zomaar onbedoeld een ‘glazen plafond’ kunnen vormen.

1. Driekwart van de elektriciteit is indrukwekkend - maar elektriciteit is maar een bescheiden onderdeel van onze energiemix: 20 procent. Als dat aandeel niet toeneemt, zitten zon en wind opeens tegen een plafond aan - terwijl het net zo lekker gaat.

2. Nederland heeft een geweldig elektriciteitsnet dat voor een ongekende uitdaging staat. We waren ooit blij met ons eerste modem. In Corona-tijd zijn we blij dat we onze talrijke Zoom-meetings niet meer met een modem doen maar met (super)WiFi. Zo’n sprong is ook nodig naar een slim energiesysteem.

3. Mensen houden van een mooi landschap, hechten waarde aan biodiversiteit en willen graag iets te zeggen hebben over projecten in hun omgeving.

Ook dat glazen plafond willen we natuurlijk doorbreken.

1. Laten we samen met de industrie zorgen dat zij aantrekkelijk kunnen switchen naar schone stroom voor hun grote warmtevraag. En lang leve schap voor bewoners; en met financiële participatie. Geen sector doet dit zon en wind na. Deze ‘maatschappelijke business case’ is even noodzakelijk als de technische en de economische.

De zon- en windsector hebben veel bereikt. Dat is alleen gelukt door steeds vooruit te kijken. Door mensen en bedrijven die hun nek uit staken en verder wilden gaan dan bedrijven doorgaans doen.

Daarom is het ook zo leuk om in deze sector te werken. Ik wens u daarbij heel veel vertrouwen en kalmte op de momenten dat het tegen zit - en heel veel trots en plezier op de momenten dat het goed gaat. Dat dat er maar veel mogen zijn!

Een glazen plafond is een onzichtbare barrière voor groei. Deze metafoor wordt vaak gebruikt voor vrouwen die carrière kunnen maken tot ze tegen dit onzichtbare plafond aan lopen. De hoogleraar, de CEO, de chirurg, de premier: het is niet verboden voor vrouwen, maar het is toch meestal nog een man.

DOOR OLOF VAN DER GAAG

de elektrische auto, de e-truck, de warmtepomp en de stadsverwarming met electroboilers. De stoomtrein en de olielamp staan inmiddels in het museum. De dieselauto en de CV-ketel kunnen ook steeds vaker en sneller worden uitgezwaaid.

2. Geef netbeheerders de ruimte om fors te investeren in een zwaarder en slimmer elektriciteitsnet en help netbeheerders om goed te anticiperen.

Laten we slimme manieren vinden om het variabele aanbod van zon en wind te combineren met een variabele vraag - en kijk goed waar het handig is om elektriciteit op te slaan, eventueel als warmte of waterstof.

3. De zon- en windsector blinken uit met gedragscodes met zeer concrete afspraken: hoe om te gaan met landschap en biodiversiteit; met zeggen-