6.1.4 CO-vergiftiging We hebben het in de voorbije jaren al regelmatig over een CO-vergiftiging gehad. Inademen van lucht die veel CO bevat (door onvolledige verbranding in kachels, fornuizen, boilers, door uitlaat van auto’s, bij het inhaleren van sigarettenrook ...) kan ernstige CO-intoxicatie veroorzaken. Maar wat is dit nu precies? Fig. 2.21 CO-vergiftiging is mogelijk bij een slecht werkende open haard (onvoldoende O2-invoer)
Zowel zuurstofgas als koolstofmonoxide kan binden op hemoglobinemoleculen: Hb(aq) + 4 CO(g)
Hb(CO)4(aq)
Hb(aq) + 4 O2(g)
Hb(O2)4(aq)
Alleen, CO doet dit beter dan O2. De evenwichtsconstante voor de binding tussen Hb en CO is immers 250 keer groter dan deze voor de binding tussen Hb en O2. Dit betekent dat zelfs een heel kleine partiĂŤle druk van CO ter hoogte van de longblaasjes volstaat om zogoed als alle aanwezige hemoglobine met CO te verzadigen in plaats van met O2. Het bloed dat naar de cellen van weefsels en organen vertrekt, draagt nu praktisch geen gebonden zuurstofgas meer mee: de brandstof die cellen nodig hebben voor hun celprocessen ontbreekt dus. Het bloed blijft ook blauwpaars en laat de cellen (ook de hersencellen) achter met een dodelijk tekort aan zuurstofgas. Een door CO vergiftigde persoon moet onmiddellijk behandeld worden met lucht die een extra hoeveelheid O2 bevat (waardoor het evenwicht in de tweede evenwichtsreactie naar rechts verschuift). In ergere gevallen kan men methyleenblauw rechtstreeks in de bloedbaan brengen. Daardoor zal het CO van de hemoglobinemoleculen loskomen en met het methyleenblauw reageren.
THEMA 2: CHEMISCH EVENWICHT
59