DE GROENE VENEN
9 september 2016
9
DR. BEEKER
Oral Allergy De vorige keer heb ik geschreven over de jeuk en zwelling in de mond en de lippen na het eten van Parmezaanse kaas, zowel Bo als ik hebben daar last van, en ik was eigenlijk geen steek verder gekomen. Hoewel het in eerste instantie aannemelijk leek dat het ging om een allergische reactie (ik ben allergisch voor huisstofmijt) zou ik dan dus ook overgevoelig moeten zijn voor schaal- en weekdieren en dat is zeker niet het geval. Een tabel met kruisreacties liet zien dat mijn overgevoeligheid voor huisstofmijt (van Bo weten we het niet, dat is nooit getest) niet ten grondslag kan liggen aan de jeuk in de mond (Oral Allergy Syndrome). Na de hele uitzoekerij dacht ik dat het misschien wel om een probleempje met het melkeiwit zou kunnen gaan. Lactose-intolerantie Want heb je het over een overgevoeligheid voor melkeiwit, dan gaat het eigenlijk over lactose-intolerantie. Dat is het onvermogen van het menselijk lichaam om melksuiker te verteren. Bij de geboorte zijn we natuurlijk prima in staat om melksuiker te verwerken, ons enzym lactase zet de moedermelk om in glucose en galactose. Die twee stofjes worden via de darmwand opgenomen en dienen als energie voor het groeiende lichaam. Maar na een tijdje is dat allemaal niet zo relevant meer. Als je van de moedermelk af bent, lijkt het bezit van zo’n systeem niet al te waardevol en zodoende neemt met de leeftijd de productie van lactose af. Afgezien van de verdeling over de wereld - naarmate je meer naar het zuiden gaat, wordt er minder lactose aangemaakt - is er dus ook bij voortschrijdende leeftijd steeds meer sprake van een lactose-intolerantie. Lactose-intolerantie is eigenlijk fysiologisch en hoewel het voor ons als noorderlingen logisch lijkt om ook op jongvolwassen leeftijd nog melk te drinken, is dat voor de zuiderlingen een absurde gedachte. Van melk drinken krijg je buikpijn en diarree. Dat is namelijk het probleem als je lichaam niet meer in staat is om de lactose te verteren. Het gaat gisten en veroorzaakt gasvorming, beschadiging van de darmwand en uiteindelijk malaise en diarree.
Welbeschouwd is het een vroege uiting van volkswaan dat wij als Nederlanders zoveel melk drinken. Het is aan de Nederlandse Zuivel Organisatie te danken, die in de onvergetelijke Joris Driepinter een sympathieke melkpromotor had gevonden, dat we staan waar we staan. Het zuivelgenootschap zat in de jaren vijftig en zestig met een melkoverschot en bedacht Joris om daarvan af te komen. Ondertussen zitten wij met wisselende buikklachten en ik vraag me af of de balans gezien alle extra diagnostiek en artsenbezoek nog steeds wel positief uitslaat. Beter hadden we toen alles in boter kunnen omzetten, maar dat terzijde. Nu is de darm een lange buis en simpel gesteld begint die buis bij de mond en eindigt bij de anus, dus waarom zou mijn (en uw) lactoseprobleem zich niet ook in de mond afspelen? Het klinkt logisch om te veronderstellen dat de jeuk in de mond gewoon een uiting is van mijn onvermogen om lactose te verwerken, maar zo redenerend denk ik dan: waarom ik wel en de rest van lactose-intolerant Nederland niet? En ik eet graag vla, waarom heb ik daar dan geen last van?
Maatje voor Twee, waarbij een vrijwilliger gekoppeld wordt aan een inwoner uit De Ronde Venen die op bepaalde punten in het leven even ondersteuning nodig heeft, bestaat zeven jaar. In de afgelopen jaren werd voor vele hulpvragers het welbevinden verhoogd, zijn mensen op weg geholpen, vonden mooie ontmoetingen plaats en kregen beide partijen een nieuwe kijk op de wereld.
Maatje voor Twee zet in op wat iemand nog wel kan. Doel is dat de
In de afgelopen weken heb ik me gerealiseerd dat er nog een opmerkelijk iets is. De (goedkopere) Grana Padano van Albert Heijn levert geen enkel probleem op. Die ligt in plastic te wachten op mijn zongedroogde tomaatjes en dat gaat zonder problemen. Maar als ik Parmezaan in zo’n zwarte verpakking koop (Parmigiano-Regiano van Zanetti), dan houd ik het maar twee toastjes vol. Nader onderzoek heeft geleerd dat het verschil tussen die twee eigenlijk alleen wordt gevormd door de voeding van de producerende koeien. De goedkope koeien (Grana) worden gevoed met granen en gekuild gras, terwijl de Parmigiano-koeien uitsluitend worden gevoed met vers gras. Ik vraag me af of er misschien toch ook sprake is van een pollenallergie, die onverminderd door de kaas wordt doorgegeven? Zoals eerder besproken heb ik dat bij mezelf nooit getest, maar als ik dan
hulpvrager deel blijft nemen aan de samenleving en zo zijn of haar welbevinden vergroot. Daarnaast biedt een vrijwilliger een luisterend oor, denkt mee of brengt de hulpvrager op nieuwe ideeën. In het maatjescontact is het belangrijke uitgangspunt dat beide partijen plezier hebben en samen ontspannende, alledaagse activiteiten ondernemen. Dat kan zijn voor een kop koffie om de hoek, maar ook voor het wandelen van een ommetje of een bezoek aan een museum of tuincentrum. "Veel hulpvragers voelen zich bij-
de tabel met kruisallergieën erbij pak, kom ik eigenlijk geen enkele allergie tegen die bij mij van toepassing zou zijn. Dus misschien toch niet… Een beetje koemelk-allergie Ik denk alles bij elkaar optellend, dat het meest waarschijnlijke is dat ik een beetje koemelk-allergie heb. En Bo ook. Koemelk-allergie, niet te verwarren met lactose-intolerantie, is een zuivere overgevoeligheid voor één van de eiwitten in koemelk. Deze vorm van allergie is met name beschreven bij zuigelingen. Ik heb ook wel eens een zuigeling gehad in de praktijk die echt allergisch was. Het kind kreeg eczemen en werd stikbenauwd. Zelf heb ik ook wel eens last van wat eczeem en ook Bo heeft her en der plekjes. Naarmate je ouder wordt, reageert het immuunsysteem minder vurig en heb je er minder last van. Maar af en toe een piepende ademhaling of wat eczeem kan wel optreden. Bij zuigelingen lees ik dat er ook sprake zou kunnen zijn van groeiachterstand. Dat is met mijn bijna twee meter dan geen onderwerp van zorg, maar misschien is mijn moe-
der al vroeg gestopt met het toedienen van koemelk? Ik kan het haar niet meer vragen… Hoe dan met die vla? Ik hoor het u denken! Welnu, vla wordt geproduceerd door de melk te koken, de eiwitten denatureren (vallen uiteen) en zo heb ik dus geen allergische reactie. De rauwmelkse kazen zijn niet verhit (Parmezaan tot max. 55 graden) en geven wel een reactie. Overigens kun je die truc ook toepassen op andere zaken waarvoor je allergisch bent. Doe je appel even in de magnetron en je ontwikkelt geen reactie. Kook je tomaten en alles gaat prima. Samengevat kunnen we stellen dat we twintig jaar zijn voorgelogen door Joris en dat we ook bij jeuk in de mond bij het eten van kaas ons moeten realiseren dat met het vorderen van de jaren alles beter wordt. Ons immuunsysteem wordt weliswaar ouder, maar de kaas verdragen we uiteindelijk steeds beter! Jaco Beeker
www.drbeeker.nl info@drbeeker.nl
Ladies Play Day bij HSV ’69 in De Hoef Zondag 11 september schrijft sportvereniging HSV’69 geschiedenis. Voor het eerst spelen op de velden aan de Schattekerkerweg in De Hoef alleen vrouwenteams, er komt op deze legendarische dag geen enkel herenteam aan te pas. Vanaf 11 uur spelen drie handbalteams tot circa 14.40 uur en om 12 uur treedt voor het eerst een damesvoetbalteam aan op groot veld! Het damesvoetbalteam van HSV'69 bestaat uit meiden in de leeftijd tot 25 jaar en daar kunnen nog wel enkele enthousiaste dames bij. Mocht je interesse hebben, neem contact op met het bestuur en train vrijblijvend een paar keer mee op de woensdagavond. Alle teams, ook de tegenstanders, worden op een leuke wijze in De Hoef welkom geheten. Rond en na afloop van de wedstrijden zijn er diverse activiteiten, zoals een high tea, een stilettorun en natuurlijk muziek en een hapje en drankje.
Als ik de tabel erbij pak, bevat vla 6,5 gram per 150 gram lactose tegen harde kaas 1 gram per 150 gram, dus dat is niet logisch. Zo beschouwd kan ook de lactose niet de boosdoener zijn.
'Maatje voor Twee' viert feest
Coördinator Carolien Harbers en vrijwilligster Mirjam Spaans, zelf vrijwilliger én ondersteunende kracht, blikken samen terug op de afgelopen zeven jaar. In die jaren hebben zij veel succesverhalen voorbij zien komen. "Een prachtig voorbeeld was een man met ALS, wiens psycholoog zichtbare verschillen zag in zijn welbevinden nadat hij een maatje had om er samen op uit te gaan", vertelt Harbers.
Tekst Jaco Beeker
voorbeeld in een isolement door hun beperking", zegt Mirjam Spaans. "Met Maatje voor Twee komen ze toch weer even buiten en maken ze weer deel uit van de maatschappij." Wat de coördinatoren ook ervaren, is dat beide partijen elkaar iets te bieden hebben. "Zowel de hulpvragers als de vrijwilligers komen op deze manier in contact met iemand uit een ander milieu of uit een andere cultuur", vervolgt Spaans. "Daar kunnen mooie contacten uit voortkomen." De steun van de vrijwilligers wordt door de hulpvragers dankbaar ontvangen. Ook voor de vrijwilligers is het vaak mooi werk. "Het geeft voldoening om van betekenis te zijn voor iemand anders", vat Harbers dat mooi samen. De hulpvrager en de vrijwilliger gaan eerst een proefperiode aan, waarin zij driemaal afspreken. "Pas als dat contact goed voelt, gaan ze
het maatjescontact aan voor een periode van één jaar", legt Harbers uit. "Tussendoor houden we contact over hoe het maatjescontact verloopt. Waar nodig kunnen we dat bijstellen." Vrijwilligers krijgen diverse bijeenkomsten aangeboden. Daarin leren zij niet alleen hoe om te gaan met
eenzaamheid of het aangeven van hun grenzen, maar leren zij tevens andere vrijwilligers kennen. Ook Maatje worden? Of zelf behoefte aan een maatje? Neem contact op met Carolien Harbers via tel. 0297-230280 of via maatjevoortwee@stdb.nl.