dïng vi sinh vËt ®ét biÕn cã ®é nh¹y h¬n. Khi ®· chän läc ban ®Çu ®−îc chÊt kh¸ng sinh chèng ung th− råi, cÇn ph¶i thö tiÕp trªn c¸c dßng tÕ bμo ung th− in vitro vμ in vivo ®Ó kh¼ng ®Þnh chÝnh x¸c xem chÊt kh¸ng sinh t×m thÊy cã t¸c dông trªn tÕ bμo ung th− hay kh«ng? C«ng viÖc nμy hiÖn nay thùc hiÖn t−¬ng ®èi dÔ dμng v× ®· cã nhiÒu dßng tÕ bμo ung th− ®−îc nu«i cÊy thuÇn chñng trong phßng thÝ nghiÖm. 5. Ph−¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn vi sinh vËt ®Ó n©ng cao hiÖu suÊt Vi sinh vËt sinh tæng hîp kh¸ng sinh ph©n lËp ®−îc tõ c¬ chÊt thiªn nhiªn th−êng cã ho¹t tÝnh rÊt thÊp. VÝ dô: c¸c chñng Penicillium ph©n lËp tõ ®Êt chØ ®¹t tõ 30 - 50®v/ml dÞch nu«i cÊy. V× vËy ®Ó thu ®−îc c¸c chñng cã ho¹t tÝnh cao ®−a vμo s¶n xuÊt ®ßi hái ph¶i c¶i t¹o chän gièng b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau vμ nghiªn cøu ®iÒu kiÖn nu«i cÊy thÝch hîp. 5.1. Chän chñng cã ho¹t tÝnh cao b»ng phÐp chän läc tù nhiªn C¸c vi sinh vËt cã sù biÕn dÞ tù nhiªn theo tÇn sè kh¸c nhau trong èng gièng thuÇn khiÕt, cã c¸ thÓ ho¹t tÝnh kh¸ng sinh m¹nh gÊp 10 - 20 lÇn nh÷ng c¸ thÓ kh¸c. CÇn ph¶i chän lÊy c¸ thÓ cã ho¹t tÝnh cao nhÊt trong èng gièng ®Ó nghiªn cøu tiÕp. TiÕn hμnh cÊy gièng trªn hép petri sao cho mçi hép chØ cã 10 - 20 khuÈn l¹c t¸ch riªng biÖt, sau ®ã tiÕn hμnh kiÓm tra ho¹t tÝnh kh¸ng sinh cña chóng b»ng c¸c c¸ch sau: −
§æ líp th¹ch cã chøa vi khuÈn kiÓm ®Þnh lªn bÒ mÆt hép petri ®· nu«i vi sinh vËt sinh kh¸ng sinh. §Æt hép petri vμo tñ Êm, 24 giê sau ®äc kÕt qu¶. Vßng øc chÕ cμng lín ho¹t tÝnh kh¸ng sinh do khuÈn l¹c t¹o ra cμng m¹nh.
−
Cã thÓ khoan c¸c côc th¹ch cã chøa c¸c khuÈn l¹c vi sinh vËt sinh kh¸ng sinh ®Æt lªn hép petri kh¸c ®· chøa s½n vi sinh vËt kiÓm ®Þnh, sau ®ã nu«i ë tñ Êm 24 giê vμ ®äc kÕt qu¶. Tõ khuÈn l¹c cã ho¹t tÝnh kh¸ng sinh m¹nh nhÊt cÊy ra th¹ch nghiªng ®Ó nghiªn cøu tiÕp tôc. Waskman N.S. vμ céng sù (1946) ®· sö dông streptomycin cho vμo m«i tr−êng nu«i cÊy Str. griseus lμ x¹ khuÈn sinh ra streptomycin víi nång ®é 100 mcg/ml. KÕt qu¶ cho thÊy chØ nh÷ng c¸ thÓ nμo cã kh¶ n¨ng t¹o ra streptomycin víi nång ®é lín h¬n 100 mcg/ml míi sèng sãt vμ ph¸t triÓn. §©y còng lμ ph−¬ng ph¸p ®Ó chän c¸c chñng cho ho¹t tÝnh cao.
Trong thùc tÕ viÖc chän läc tù nhiªn c¸c c¸ thÓ cã ho¹t tÝnh cao chØ ®Ó nghiªn cøu ban ®Çu, nã kh«ng cã gi¸ trÞ ¸p dông vμo s¶n xuÊt. §Ó thu ®−îc nh÷ng chñng cã kh¶ n¨ng siªu tæng hîp chÊt kh¸ng sinh ng−êi ta ¸p dông ph−¬ng ph¸p ®ét biÕn nh©n t¹o. 86