Sưu tầm bởi GV. Nguyễn Thanh Tú # Google.com/+DạyKèmQuyNhơn
Bài Giảng Hoá Đại cƣơng - Nguyên lí xen phủ cực đại và tính định hƣớng của liên kết Xét sự hình thành liên kết trong phân tử ta nhận thấy, liên kết giữa hai nguyên tử càng bền khi mức độ xen phủ của các obital càng lớn. Nhƣ vậy, nguyên lí đƣợc xác lập là liên kết đƣợc phân bố theo phƣơng nào đó để sự xen phủ của các obital tham gia liên kết đạt đến sự xen phủ cực đại. Dựa vào nguyên lí này ta giải thích đƣợc tính định hƣớng của liên kết. - Liên kết Liên kết đƣợc hình thành là do các AO tham gia liên kết xen phủ dọc trục liên kết, nên liên kết này có tính đối xứng quay quanh trục của liên kết.
H-H
Cl-Cl
s-s
Q uy
H-Cl
N
hơ
n
Ta có các kiểu xen phủ trục nhƣ sau:
s-p
p-p
m
- Liên kết
d-s
ạy
Kè
Nếu giữa hai nguyên tử hình thành liên kết 2 hoặc liên kết 3, thì các liên kết thứ 2 hoặc thứ 3 là do sự xen phủ bên của các obital p hoặc d của các nguyên tử tham gia liên kết, liên kết đƣợc hình thành đƣợc gọi là liên kết . Ta có các kiểu xen phủ sau:
D
px
e.
p-p
co
m /+
px
p-d
d-d
gl
Liên kết làm thành mặt đối xứng chứa trục liên kết.
oo
Liên kết có độ bền kém hơn liên kết
G
Liên kết liên kết này ít gặp, đây là liên kết xuất hiện do sự xen phủ của AOd a. Luận điểm cơ bản của thuyết VB (Valence Bond) - Hoá trị của các nguyên tố theo VB (thuyết spin về hoá trị): Cộng hoá trị của một nguyên tố bằng số obital của mỗi nguyên tử đêm ra xen phủ. Dựa vào thuyết hoá trị này ta giải thích đƣợc hoá trị của rất nhiều liên kết. Ví dụ: Trong phân tử HNO3 ta có N hoá trị 4 Trong phân tử H3PO4 thì P lại hoá trị 5 Vì ta có trong nguyên tử N thì ở trạng thái kích thích nó có thể có 4obital tham gia xen phủ, nhƣng P cùng 1 phân nhóm nhƣng lại có thể có tới 5 obital tham gia xen phủ nên P có hoá trị 5.
Nguyễn Thị Phƣơng Ly
Trang 32