Davidsfonds cursusgids nj2016 by Davidsfonds

CURSUSSEN NAJAAR 2016

PARTNERS

DAVIDSFONDS ACADEMIE

WERKT DIT NAJAAR SAMEN MET VOLGENDE PARTNERS: wpg. be

Lees méér.

Davidsfonds Cultuurvereniging

Davidsfonds Cultuurreizen

Amuz

M-Museum Leuven

Currende

Histaruz

De Bijloke

Festival van Vlaanderen Leuven

Postuniversitair centrum Kulak

Concertgebouw Brugge

Red Star Line museum

Festival van Vlaanderen Mechelen

Jubelparkmuseum

WPG

Davidsfonds Uitgeverij

Abdij van Averbode

Provinciaal GalloRomeins Museum Tongeren

UZ Leuven

Genootschap Onze Taal

deFilharmonie

Mu.ZEE

Tempora

Nederlandse Taalunie

Vormingpluscentra

THE PHOEBUS FOUNDATION Alden Biesen

De Parenteel

NTGent

CC Hasselt

The Phoebus Foundation

Met dank aan diverse gemeenten en cultuurcentra en aan de lokale medewerkers van Davidsfonds Academie

De Cursusgids is een uitgave van het Davidsfonds op de cover : Een fragment uit een Japanse houtsnede van Utagawa Kuniteru (1808-1876). © Corbis vormgeving : Maarten Deckers verantwoordelijke uitgever : Tine Verhelst, Quinten Metsysplein 12, 3000 Leuven

www.davidsfonds.be, academie@davidsfonds.be

VOORWOORD 01

BESTE CURSIST, Geschiedenis is springlevend! Dat kunt u dit najaar zelf ervaren met de dagevenementen en cursussen van Davidsfonds Academie. We nemen u mee naar Japan, vergezellen u op de Red Star Line en spitten de geschiedenis uit van het graafschap Loon. Een van de meest intrigerende bestemmingen is Utopia. Met een dagevenement in M-Museum Leuven en met tal van lezingen door topsprekers en ervaringsdeskundigen vieren we mee de 500ste verjaardag van Thomas Mores boek. Zo vertelt hedendaags kunstenaar Koen Vanmechelen u onder andere over de impact van Utopia op de kunst vandaag. In 2017 wordt ook de Reformatie herdacht, dus zetten we alvast Luther in de kijker. Vanaf dit najaar is er ook een aparte rubriek met cursussen over kunst. Eric Rinckhout geeft een overzicht van de schilderkunst in Mu.ZEE en we ontleden het werk van Jheronymus Bosch. Ook muziek komt dit najaar weer volop aan bod. Wist u dat Luther en Bach een band hebben? U leert

er alles over in de cursus bij de BachAcademie in Brugge. Wie die cursus echt ten volle wil beleven kan overnachten in de schit-

Geschiedenis en actualiteit: ze gaan bij ons hand in hand

terende Sint-Andriesabdij. Meer muziek maakt u mee in tal van muziekcursussen, bijvoorbeeld bij AMUZ, De Bijloke, deFilharmonie, Concertgebouw Brugge ... U geniet daarbij van een uitgelezen selectie topconcerten. Actuele thema’s schuwen we evenmin. We volgen de laatste sprint van de Amerikaanse presidentsverkiezingen, reflecteren over grenzen, democratie en het klimaat. We behandelen enkele wetenschappelijke onderwerpen en tijdens de Week van het Nederlands debatteren we over onze taal, met een knipoog naar de vroegere rederijkerskamers. U merkt het: er is dit najaar meer dan genoeg keuze. En wie niet kan wachten tot september, ook in de zomer bieden we een aantal boeiende cursussen aan. Ontdek ze in de zomerbrochure of op onze website www.davidsfonds.be/academie.

An, Mieke, Sabrina Het team van Davidsfonds Academie © STEF GILISSEN

02â&#x20AC;&#x201A; INHOUD

INHOUD

11 DAGEVENEMENTEN

06 WAT IS DAVIDSFONDS ACADEMIE EN WAAR VINDT U ONS? Davidsfonds Academie organiseert jaarlijks ruim 120 cursussen in heel Vlaanderen. Op de kaart vindt u alle cursusplaatsen van dit najaar. Maak ook kennis met het grote Davidsfonds cultuurnetwerk.

08 IN DE KIJKER Dit najaar staan er meer dan 65 boeiende cursussen op het programma. Om u wegwijs te maken, geven we u alvast een greep uit het aanbod: subtiele smaakmakers, absolute aanraders of niet te missen evenementen.

Cursussen van 1 dag die ervoor zorgen dat u een tentoonstelling of evenement intens beleeft. Een of meerdere vakspecialisten geven u met plezier extra informatie tijdens een meeslepende lezing. Zo haalt u nog meer uit uw tentoonstellings-, theater- of concertbezoek.

INHOUD 03

ACTUEEL

OUDHEID

Cursussen over actuele onderwerpen. Thema’s die zich vandaag afspelen, wetenschappelijke onderwerpen of historische thema’s die opnieuw relevant zijn.

Cursussen over oude volkeren en beschavingen. Over de Feniciërs, de Etrusken en Mesopotamië, maar ook over Griekse denkers, Sagalassos en archeologie van het Bijbelland.

ZINGEVING

KUNST

Cursussen over filosofie en wereldgodsdiensten. Leer alles over het vroege christendom, ketters, de Bijbel en Luther. Ook filosofie en menselijke relaties komen aan bod.

Cursussen over Byzantijnse kunst, Jheronymus Bosch, het modernisme, maar ook over Utopia in de kunsten en het ontstaan van ons cultureel gedrag.

EUROPA

WERELD

Cursussen over de Europese geschiedenis, van de oudheid tot vandaag. Over Clovis, de Habsburgers en de vikingen, maar ook over Shakespeare, Utopia, het graafschap Loon en de taalgrens.

55 MUZIEK Cursussen over componisten en hun werk, maar ook over het requiem en muziek tijdens de (contra)reformatie. Laat u aan de hand van luistervoorbeelden wegwijs maken in de muziekgeschiedenis. Bovendien pikt u geregeld een topconcert mee.

Cursussen over niet-Europese culturen zoals Rusland, Amerika, China en Vietnam. U leert alles over deze inspirerende landen. U maakt ook kennis met Azteken, Inca's en Maya's.

78 INSCHRIJVEN Alle gegevens over hoe u zich kan inschrijven voor de cursussen en de inschrijvingsformulieren.

UKIYO-E Het Jubelparkmuseum stelt zijn wereldbefaamde collectie Japanse prenten tentoon. Een unieke gelegenheid, want de gevoelige prenten worden niet vaak blootgesteld aan het licht. Tijdens een boeiend dagevenement maakt u kennis met Japan en de Japanse cultuur (p. 20). Op deze prent van Katsushika Hokusai (1760-1849) ziet u de hangbrug bij de grens tussen de provincies Hida en EtchĹŤ (Hietsu no sakai tsuribashi); Inv. 3165, aankoop E. Michotte, 1905. ÂŠKMKG, Brussel

06 DAVIDSFONDS ACADEMIE

Knokke-Heist (81) Brugge (41, 52, 60, 61, 70)

Oostende (53) Oudenburg (29)

Beveren (84) Eeklo (76) Landegem (85)

Koksijde (83) Diksmuide (62)

Gent (13, 54, 63)

Torhout (43) Tielt (42)

De Pinte (84) Deinze (64)

Roeselare (42)

Sint-Niklaas (44) Temse (64)

Dendermonde (31) Wetteren (32) Aalst (45)

Waregem (30)

Ieper (14, 43)

Zottegem (46) Kortrijk (82) Ronse (46)

Geraardsbergen (45)

De cijfers bij de cursusplaatsen verwijzen naar de pagina’s in deze cursusgids.

DAVIDSFONDS ACADEMIE Davidsfonds Academie: dat zijn jaarlijks ruim 120 cursussen op meer dan 70 plaatsen in Vlaanderen. Enthousiaste docenten, vakspecialisten en onderzoekers van alle Vlaamse universiteiten en hogescholen maken u op een

meeslepende manier wegwijs in diverse onderwerpen rond geschiedenis én actualiteit. Bovendien pikt u geregeld een nieuw boek, een topconcert of een knappe tentoonstelling mee.

CURSUSDOCUMENTATIE

STEUN ONS

BELEEF MEER

Bij de meeste cursussen hoort een syllabus. Die bevat achtergrondmateriaal en is niet noodzakelijk om de lessen te kunnen volgen. Een week voor de start van de cursus krijgt u de syllabus digitaal toegestuurd. Wenst u een print van de syllabus? Dan kan u die ter plaatse tegen kostprijs aankopen door de eerste les uw naam op te geven aan de verantwoordelijke. U krijgt de syllabus dan tegen de volgende les.

Iedereen geschiedenis laten beleven: dat is de missie van Davidsfonds Academie. Geen gemakkelijke opdracht, zeker financieel niet. Daarom kunnen we uw steun goed gebruiken. U kan ons een financieel duwtje in de rug geven door een gift te doen op rekeningnummer BE 51 7350 2299 6462 van Davidsfonds Academie (met als vermelding ‘gift’). Neem zeker contact met ons op als u meer wil weten over de mogelijkheden van giften en legaten. Wij danken u alvast.

Wil u meer beleven na een cursus? Bij verschillende cursussen biedt het Davidsfonds ook een boek, een cultuurreis of een evenement aan. Alle details vindt u terug op www.davidsfonds.be.

VOLG ONS www.davidsfonds.be/academie @davidsfonds davidsfondsacademie

DAVIDSFONDS 07 Hoogstraten (36) Brecht (68)

Turnhout (27) Oostmalle (37) Kapellen (68) Brasschaat (75) Schoten (79) Antwerpen Schilde (80) (16, 18, 35, 57) Herentals (49) Mortsel (67) Edegem (29) Lier (28) Aartselaar (74)

Geel (38) Bocholt (40) Maaseik (39)

Mechelen (15, 75) Bonheiden (58) Averbode (13) Aarschot (39)

Strombeek-Bever (26) Vilvoorde (35) Brussel (20, 21, 67)

Hasselt (60)

Leuven (17, 19, 22, 38, 59) Alden Biesen (50) Tienen (76)

Hoeilaart (25) Halle (25)

Genk (49)

Diest (69)

Sint-Truiden (51) Tongeren (69)

St.-Genesius-Rode (73)

De cijfers bij de cursusplaatsen verwijzen naar de pagina’s in deze cursusgids.

DAVIDSFONDS MEER DAN CURSUSSEN ALLEEN Niet alleen cursussen, maar ook boeken, cultuurreizen en culturele evenementen: het Davidsfonds heeft het allemaal in huis.

DAVIDSFONDS ACADEMIE

DAVIDSFONDS CULTUURREIZEN

DAVIDSFONDS EVENEMENTEN

DAVIDSFONDS BOEKEN

U ontdekt de cursussen en dagevenementen in deze cursusgids en op onze website. De cursussen zijn ingedeeld in 8 rubrieken en binnen de rubrieken gerangschikt per postcode. Zo ziet u snel welke cursus bij u in de buurt plaatsvindt.

Stedenreizen, muziekreizen, cultuurcruises en rondreizen in Europa en de wereld. Deskundige reisbegeleiders laten de mooiste plekken zien aan een kleine, geïnteresseerde groep en voor een correcte prijs. Vaak is een cursus een mooie inleiding op de reis.

10.000 culturele evenementen per jaar, gedragen door 6.000 vrijwilligers en zo'n 500 lokale afdelingen in heel Vlaanderen. Zo zijn er de Nacht van de Geschiedenis, de Zomerzoektocht, Toast Literair, leesgroepen en talrijke andere evenementen.

Boeken even gevarieerd als het leven zelf, met focus op geschiedenis en kunst. Ook lifestyle, actualiteit, zingeving, toerisme en kinder- en jeugdboeken zitten in het aanbod. Ze worden nu onder de vleugels van WPG Uitgevers gemaakt.

www.davidsfonds.be/cultuurreizen

www.davidsfonds.be/evenementen

www.davidsfonds.be

www.davidsfonds.be/academie

DOE EEN DAVIDSFONDS WAARDEBON CADEAU

Op zoek naar een mooi geschenk? De Davidsfonds waardebon kost 30 euro. U kunt hem gebruiken voor cursussen (Davidsfonds Academie) en de aankoop van boeken via onze website. Stuur een mail naar waardebon@davidsfonds.be of bel naar 016 31 06 00. Alle info vindt u op www.davidsfonds.be/waardebon.

08 IN DE KIJKER

IN DE KIJKER Geniet dit najaar van meer dan 65 boeiende cursussen en dagevenementen. De beste vakspecialisten vertellen u over historische én actuele onderwerpen, nodigen u

uit voor originele dagevenementen, leiden u rond in tentoonstellingen en bereiden u voor op schitterende concerten. Ontdek hier alvast enkele blikvangers.

DE MOOISTE JAPANSE PRENTEN Het Jubelparkmuseum herbergt een van de belangrijkste collecties Japanse prenten ter wereld. Vanwege de lichtgevoeligheid krijgt het publiek de prenten niet zo vaak te zien, maar dit najaar wordt een schitterende selectie tentoongesteld naar aanleiding van 150 jaar diplomatieke betrekkingen

tussen Japan en België. Tijdens het dagevenement van Davidsfonds Academie leert u Japan en de Japanse cultuur beter kennen. èè Dagevenement in Brussel, lees meer op p. 20 van deze cursusgids.

DE AMERIKAANSE PRESIDENTSVERKIEZINGEN De Amerikaanse presidentsverkiezingen houden de hele wereld in de ban. Op 8 november weten we wie Barack Obama opvolgt. Maar het is nu al zeker dat het bijzondere verkiezingen worden. Amerikaspecialist Bart Kerremans neemt de verkiezingen onder de loep. Hoe zit het kiessysteem precies in elkaar? Hoe onderscheidt u een democraat van een

republikein? Welke betekenis hebben de voorverkiezingen? Na deze cursus begrijpt u alles van het Witte Huis. èè Cursus in Turnhout, lees meer op p. 27 van deze cursusgids.

KIJKEN NAAR KUNST In deze cursus onderneemt Eric Rinckhout samen met u een eigenzinnige reis door de geschiedenis van de schilderkunst. Van de renaissance doorheen de 20ste eeuw tot en met kunstenaars als Luc Tuymans, Marlene Dumas en Peter Doig vandaag. U krijgt ook een blik achter de schermen van MuZee.

Waarop ligt de focus van de museumcollectie? En wat kan een museum betekenen voor hedendaagse kunstenaars? èè Cursus in Oostende, lees meer op p. 53 van deze cursusgids.

IN DE KIJKER 09

GOUDEN TIJD Aan het einde van de middeleeuwen ontwikkelt zich een nieuwe mens. Hij is pragmatisch, innoverend en avontuurlijk. Zijn ondernemingszin kondigt een gouden tijd aan. De Zuidelijke Nederlanden groeien uit tot een economisch machtscentrum met een bloeiende kunstnijverheid. Maar waar geld

en weelde de maat aangeven, gluurt zonde om de hoek … Een boeiende cursus in de rand van de prestigieuze expo ‘Voor God en Geld’. èè Cursus in Sint-Niklaas, lees meer op p. 44 van deze cursusgids.

DE FENICIËRS: EEN EEUWENOUDE CULTUUR Wie waren de Feniciërs? En wat vinden archeologen nog terug in het huidige Libanon, Syrië en Israël? In deze cursus maakt u kennis met een bijzondere beschaving uit het tweede en eerste millennium v. Chr. U ontdekt de uitgebreide Fenicische collectie van de KMKG en verneemt meer over de actuele bedreigingen van het patrimonium in Libanon en

Syrië. Beide docenten zijn als archeoloog actief in het Midden-Oosten en geven u informatie uit eerste hand. èè Cursus in het Jubelparkmuseum Brussel, lees meer op p. 67 van deze cursusgids.

UTOPIA In december 1516 publiceerde Thomas More zijn beroemde Utopia. Vijfhonderd jaar later spreekt de ideale staat nog steeds tot de verbeelding. MMuseum Leuven pakt uit met een prestigieuze tentoonstelling. Davidsfonds Academie nodigt op verschillende plaatsen in Vlaanderen topsprekers uit rond het thema, gaande van curator Jan Van der Stock tot hedendaags kunstenaar Koen Vanmechelen.

èè Cursus in Antwerpen, lees meer op p. 35 van deze cursusgids. èè Cursus in Zottegem, lees meer op p. 46 van deze cursusgids. èè Dagevenement in Leuven, lees meer op p. 17 van deze cursusgids. èè Cursus in Genk, lees meer op p. 49 van deze cursusgids.

BACH EN LUTHER Bach en Luther: twee inspirerende figuren met een bijzondere muzikale band. Zo schreef Luther een aantal koralen die de basis vormen voor heel wat composities. Ook J.S. Bach verwerkte Lutherse gezangen in zijn cantates. De inhoudelijke en muzikale band tussen Luther en Bach biedt stof voor een cursusweekend in de abdij van Zevenkerken.

U maakt ook het openingsconcert van de BachAcademie Brugge mee, waarin Collegium Vocale Gent een Lutherse dienst ten tijde van Bach reconstrueert. èè Cursus in Brugge, lees meer op p. 61 van deze cursusgids.

10 IN DE KIJKER

KLIMAATVERANDERING IN DE MIDDELEEUWEN EN NU De klimaatproblematiek is vandaag brandend actueel. Maar ook in de middeleeuwen hadden opeenvolgende klimaatwijzigingen invloed op leven en maatschappij. Jan Stel gaat in op de natuurlijke klimaatveranderingen en de maatschappelijke gevolgen ervan. Kantelpunten in de geschiedenis én

in het klimaatsysteem komen aan bod. Kunnen we hieruit lessen trekken voor de toekomst? Een verrassende historische cursus over een actueel thema. èè Cursus in Waregem, lees meer op p. 30 van deze cursusgids.

RED STAR LINE Ontdek tijdens een speciale nocturne het verhaal van de Red Star Line cruises. Na ontvangst met een drankje, krijgt u een exclusieve lezing door curator Bram Beelaert en wetenschappelijk medewerkster Marie-Charlotte Le Bailly. Met die bagage brengt u een bezoek aan de nieuwe expo ‘Op cruise met

de Red Star Line’ en aan de vaste collectie van het museum. Afsluiten doen we met een receptie. èè Nocturne in het Red Star Line Museum, lees meer op p. 18 van deze cursusgids.

BELEEF HET FESTIVAL 20/21 Na het succes van de vorige editie, nodigen Davidsfonds Academie en Festival 20/21 u uit op de tweede aflevering van de festivalcursus Luisteren naar de 20ste eeuw. Drie cursusavonden focussen op wat het festival ten gehore brengt: de oorlogswerken van Sjostakovitsj en Messiaen, de klankenweelde van

Prokofiev, de vernieuwingen van Arnold Schönberg en de miniaturen van Satie. Inclusief het openingsen slotconcert van het festival. èè Cursus in Leuven, lees meer op p. 59 van deze cursusgids

DE GRAVEN VAN LOON De graven van Loon speelden een belangrijke rol in het hart van het Duitse Rijk. Jan Vaes schreef een monografie over de graven van Loon, een indrukwekkende synthese van de Limburgse geschiedenis van ca. 1015 tot 1795. In deze cursus biedt hij een toegankelijk overzicht van politieke, sociaaleco-

nomische, religieuze en culturele ontwikkelingen en reikt hij een handig kader aan om de Loonse geschiedenis te duiden. èè Cursus in Bocholt, lees meer op p. 40 van deze cursusgids.

DAGEVENEMENTEN OVERZICHT

MUSICA DIVINA............................................................................................... 13 DE VREEMDEN. . ............................................................................................... 13 DE GESCHREVEN OORLOG....................................................................... 14 WEEK VAN HET NEDERLANDS. . ................................................................ 15 KUNST UIT LATIJNS-AMERIKA................................................................... 16 500 JAAR UTOPIA........................................................................................... 17 LUDWIG VAN BEETHOVEN......................................................................... 18 WELKOM AAN BOORD!................................................................................ 18 POLYFONIE MET CURRENDE.................................................................... 19 UKIYO-E: JAPANSE PRENTKUNST. . ......................................................... 20 DE ISLAM, OOK ONZE GESCHIEDENIS................................................. 21 ACHTER DE SCHERMEN VAN UZ LEUVEN.. ........................................ 22

DAGEVENEMENTEN 13

AVE RBODE

MUSICA DIVINA Tijdens het derde weekend van september trekt het Festival van Vlaanderen-Mechelen zich terug in de abdijen van Bornem, Averbode, Tongerlo en Postel. Dit jaar vergezellen we hen in Averbode, met een cursusdag vol muziek. In het zestiende-eeuwse Engeland werden katholieke componisten opgejaagd, verguisd en vervolgd door de eerste aanhangers van het anglicanisme. Meer dan ooit schreven ze hun muziek met het hart op de pen. U krijgt een overzicht van de Engelse polyfonie uit die tijd, met aandacht voor de relatie met religie. In de namiddag volgt u een programma naar keuze: een rondleiding in de abdij (1), een workshop Gregoriaans zingen, waarin ook de link met de muziek uit het concert geduid wordt (2), of een geleide wandeling in de prachtige omgeving rond de abdij (3). ’s Avonds geniet u van Engelse polyfonie, gebracht door het gerenommeerde ensemble Contrapunctus.

PROGRAMMA ¿¿10.30 u.: onthaal met koffie ¿¿11 u.: lezing ¿¿12.30 u.: warme lunch ¿¿14.30 u.: lezing ¿¿16 u.: koffiepauze ¿¿16.30 u.: keuze namiddagprogramma: 1. rondleiding in de abdij 2. workshop Gregoriaans zingen, met J. Bielen 3. geleide wandeling in het Mariapark ¿¿18 u.: mogelijkheid bijwonen vespers ¿¿18.30 u.: broodmaaltijd ¿¿20 u.: concert door Contrapunctus Alle info over het concert en het programma van Musica Divina vindt u op www.musica-divina.be.

MUZIEK IN DE ABDIJ

PRAKTISCH

Vrijdag 16 september Plaats: Abdij van Averbode (Herseltsebaan 2)

Org.: i.s.m. Festival van Vlaande-

ren-Mechelen en de Abdij van Averbode Prijs: € 88 - € 78 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffiepauzes, warme lunch, broodmaaltijd, begeleiding namiddagprogramma, concertticket t.w.v. € 25 Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE MET ABDIJBEZOEK: AB16-209 CURSUS MET WORKSHOP }}CODE GREGORIAANS: AB16-210 }}CODE MET WANDELING: AB16-211

G E NT

DE VREEMDEN

ACTUALITEIT OP DE PLANKEN Vijf revolverschoten. Het eerste schot doodt. Daarna nog vier, afgevuurd op een roerloos lichaam. Zo vermoordt de Fransman Meursault een Arabier op het strand van Algiers. In L’étranger van Albert Camus blijft de Arabier naamloos. Meer dan een halve eeuw later geeft auteur Kamel Daoud in zijn bekroonde roman Meursault - contre-enquête de Arabier een naam, een gezicht en een geschiedenis. Zo treedt hij op geniale wijze in dialoog met Camus en zijn existentialistische klassieker.

Vandaag staan de naam- en gezichtlozen met velen aan onze grenzen. Ze hebben een geschiedenis, een identiteit, een cultuur. Johan Simons vertelt in De vreemden het actuele verhaal en stelt prangende vragen over culturele identiteit in tijden van massamigratie, postkolonialisme en integratieproblemen. PROGRAMMA ¿¿18.30 u.: onthaal met drankje ¿¿18.45 u.: inleiding over Albert Camus en Kamel Daoud door Dirk Leyman ¿¿20 u.: voorstelling De vreemden ¿¿22 u.: nabespreking met receptie

PRAKTISCH

Dinsdag 27 september Plaats: Floraliënhal (Citadelpark) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Gent en NTGent

Prijs: € 82 - € 72 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: onthaaldrankje, receptie, ticket cat. I t.w.v. € 45

Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds DIRK LEYMAN is literair journalist en auteur. Hij is sinds 2000 verbonden aan De Morgen als recensent en interviewer. Hij schrijft voor talloze andere publicaties, over fotografie, cultuur en literatuur. Leyman coördineerde de veelgelauwerde literaire nieuwssite De papieren man (2006-2011). In 2015 verscheen zijn boek Lezen, een gebruiksaanwijzing. De wereldliteratuur in vijftig personages (met tekeningen van Brecht Evens, uitgeverij Polis).

Academie)

}}CODE: GT16-240

14 DAGEVENEMENTEN

M ET BO EK

IE PE R

PRAKTISCH

Vrijdag 7 of zaterdag 8 oktober Plaats: Conferentiezaal Stadhuis (Grote Markt 34) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Ieper en In Flanders Fields Museum Prijs: € 80 - € 70 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: onthaalkoffie, broodjeslunch, receptie, busrit, ticket tentoonstelling Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE VRIJDAG: IE16-251 }}CODE ZATERDAG: IE16-253 Extra: Bestel het boek ‘De ge-

schreven oorlog’ bij de expo en de excursie door € 40 bij te tellen bij het inschrijvingsgeld (handelsprijs € 49,99). U ontvangt het boek ter plaatse.

DE GESCHREVEN OORLOG WO I OP SCHRIFT

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden nog geen blogs of videodagboeken bijgehouden, er was geen live verslag op tv, Twitter was nog stil. Toch weten we ontzettend veel van deze verscheurende tijd dankzij brieven, rapporten, loopgravenkrantjes, pamfletten, literatuur … Geen enkele getuigenis uit de Grote Oorlog brengt ons dichter bij de gedachten en gevoelens van de mens in oorlog dan het geschreven woord. Piet Chielens en Pieter Troch geven uitleg bij de teksten. Ze plaatsen de literatuur van die tijd in het tijdskader en laten daarbij auteurs als Stijn Streuvels en Cyriel Buysse, Marie Curie, Rudyard Kipling en Marcel Proust aan het woord. Maar ze geven ook een stem aan de radeloosheid en de hoop

van de onbekende generatie van de oorlog. Tijdens de busrit duiden ze op de bijzondere band tussen een groot aantal van de overgeleverde teksten en het oorlogslandschap.

PIET CHIELENS, opgegroeid in de Westhoek, ontwikkelde van kindsbeen af een sterke interesse voor de Eerste Wereldoorlog. Sinds 1996 is hij coördinator van het In Flanders Fields Museum in Ieper, waar hij als curator verantwoordelijk is voor de publiekswerking.

PIETER TROCH studeerde Oost-Europese Talen en Culturen in Gent en behaalde een doctoraat met een historische studie over natievorming in Joegoslavië. Hij is wetenschappelijk medewerker van het In Flanders Fields Museum.

PROGRAMMA ¿¿9 u.: onthaal met koffie ¿¿9.30 u.: lezing door Piet Chielens en Pieter Troch ¿¿11.30 u.: bezoek tentoonstelling (individueel) ¿¿12.30 u.: broodjeslunch ¿¿13.45 u.: rondrit per bus, begeleid door Piet Chielens en Pieter Troch ¿¿16.45 u.: receptie

DAGEVENEMENTEN 15

MECH E LE N

WEEK VAN HET NEDERLANDS FEEST IN DE REDERIJKERSKAMER

Van de vijftiende tot de zeventiende eeuw waren in het Nederlandse taalgebied honderden rederijkers actief. Elke zichzelf respecterende stad had minstens één rederijkerskamer. Taalliefhebbers kwamen bij elkaar om liederen te dichten, ze verzorgden feesten en organiseerden toneelwedstrijden. In deze Week van het Nederlands organiseert Davidsfonds Academie samen met de Nederlandse Taalunie en het Genootschap Onze Taal een moderne rederijkersbijeenkomst. We schrijven een poëziewedstrijd uit en bekronen deze dag de winnaars. Er zijn korte lezingen over het ontstaan, de spelling en de uitspraak van onze taal. We wisselen ideeën uit bij een hapje en drankje. En wie er niet genoeg van krijgt, kan de dag afsluiten met een exclusieve try-out van het toneelstuk De zonder zon zon, een actueel sprookje met Jaak Van Assche en Zouzou Ben Chikha.

PROGRAMMA ¿¿14.45 u.: onthaal ¿¿15.10 u.: lezing: ‘Waarom we in Vlaanderen Nederlands spreken’ ¿¿15.50 u.: lezing: ‘De uitspraak van het Nederlands, vroeger en straks’ ¿¿16.30 u.: koffie 16.50 u.: lezing: ‘De spelling van het Nederlands: het belang van het Groene Boekje’ ¿¿17.30 u.: proclamatie poëziewedstrijd ¿¿18 u.: receptie met broodjes ¿¿19.15 u.: inleiding voorstelling door Pieter De Buysser (facultatief) ¿¿20.15 u.: voorstelling De zonder zon zon (facultatief) WEDSTRIJD: Schrijf een gedicht in klassieke dichtvorm over ‘de kracht van woorden’. Stuur het voor vr. 30 sept. naar academie@davidsfonds. be. De vijf beste inzendingen krijgen 50% van de deelnameprijs terugbetaald en mogen hun gedicht voordragen op 12 oktober.

PRAKTISCH

Woensdag 12 oktober Plaats: t,Arsenaal (ingang langs het Dijlepad in de Kruidtuin)

Org.: i.s.m. t,Arsenaal, Neder-

landse Taalunie, Genootschap Onze Taal en de Mechelse bibliotheken Inbegrepen: koffie en receptie Info: 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

Prijs zonder toneel: € 60 € 50 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE ZONDER TONEEL: ME16-269 Prijs met toneel: € 66 - € 56 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET TONEEL: ME16-270

16 DAGEVENEMENTEN

ANT WE RPE N

KUNST UIT LATIJNS-AMERIKA OP BEZOEK IN DE KATOEN NATIE

PRAKTISCH

Donderdag 20 oktober Plaats: HeadquARTers (Van Aerdtstraat 33)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Antwerpen en The Phoebus Foundation Prijs: € 85 - € 75 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie, rondleiding en 3-gangenmenu incl. dranken (t.w.v. € 42) Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: AW16-299

HeadquARTers is het kunstencentrum waar de Katoen Natie haar kunstcollectie bestudeert, bewaart en tentoonstelt. Naast de fameuze textielcollectie bezit de Katoen Natie ook een unieke collectie kunst uit Latijns-Amerika. Artistieke centra als Buenos Aires en Montevideo, maar ook Brazilië, Cuba, Mexico en Venezuela zijn erin vertegenwoordigd. De collectie reflecteert niet alleen de geografische diversiteit, maar ook de enorme verscheidenheid aan culturele producten van het subcontinent. We nodigen u uit in HeadquARTers, waar we starten met een lunch in het mooie kader van de Katoen Natie. Vervolgens leert Laurens Dhaenens u de unieke kunst van Latijns-Amerika kennen. Daarbij duidt hij de uniciteit van de collectie, die

focust op Argentijnse kunst van tijdens en na de militaire dictatuur in Argentinië en op constructieve kunst uit Uruguay. Een gids leidt u rond in de tentoonstelling. De Latijns-Amerikaanse kunst is maar te bezichtigen tot eind 2016. Meer dan de moeite waard! PROGRAMMA ¿¿14.15 u.: onthaal ¿¿14.30 u.: lezing ¿¿16.10 u.: koffiepauze ¿¿16.30 u.: rondleiding expo ‘Latijns-Amerikaanse kunst’ ¿¿18 u.: diner

LAURENS DHAENENS studeerde kunstwetenschappen aan de UGent en Culturele Studies aan de KU Leuven. Hij specialiseerde zich in kunst uit Latijns Amerika, in het bijzonder uit Peru, Argentinië en Chili waar hij langere periodes woonde en werkte. Hij is editor van Kunst uit Latijns-Amerika, modern en hedendaags (Lannoo, 2015).

DAGEVENEMENTEN 17

M ET BO EK

LE U VE N

500 JAAR UTOPIA THOMAS MORE IN LEUVEN

PRAKTISCH

Maandag 24 oktober Plaats: M - Museum Leuven

(Leopold Vanderkelenstraat 28)

In 2016 is het 500 jaar geleden dat de Engelse humanist en staatsman Thomas More in Leuven zijn wereldberoemde boekje Utopia publiceerde bij de drukker Dirk Martens. Leuven viert dit najaar de verjaardag van deze culturele en intellectuele mijlpaal in Europa met het stadsfestival '500 Jaar Utopia'. Hoogtepunt van het programma is de tentoonstelling 'Op zoek naar Utopia' in M - Museum Leuven. Via schitterende werken van 15de- en 16de-eeuwse topkunstenaars als Quinten Metsys, Hans Holbein, Jan Gossaert en Albrecht Dürer maakt de bezoeker kennis met de grenzeloze verbeelding van een ideale wereld. De tentoonstelling ‘Utopia and More’ in de Universiteitsbibliotheek gaat dieper in op de wereld van Thomas More, zijn inspiratiebronnen en de rijke utopische literaire

traditie. Curatoren Jan Van der Stock en Erik De Bom zorgen voor een heldere omkadering van beide tentoonstellingen.

ERIK DE BOM is verbonden aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte (KU Leuven). Zijn onderzoek spitst zich toe op de geschiedenis van het politieke denken van de 16de en 17de eeuw. Prof. JAN VAN DER STOCK is gewoon

hoogleraar kunstwetenschappen aan de KU Leuven en directeur van Illuminare - Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst. Hij organiseert verschillende tentoonstellingen in binnen- en buitenland.

PROGRAMMA ¿¿9.45 u.: onthaal ¿¿10 u.: lezing door prof. E. De Bom ¿¿11.15 u.: koffiepauze ¿¿11.45 u.: lezing door prof. J. Van der Stock ¿¿13 u.: broodjeslunch ¿¿14 u.: rondleiding in ‘Op zoek naar Utopia’ (M - Museum) ¿¿15.30 u.: rondleiding in ‘Utopia and More’ (universiteitsbibliotheek) ¿¿17 u.: afsluitend drankje

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Leuven en M - Museum Leuven

Inbegrepen: koffie, broodjes-

lunch, drankje, combiticket tentoonstellingen, rondleidingen Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder catalogus: € 74 - € 64 (met Davidsfonds Cultuurkaart) ZONDER CATALOGUS: }}CODE LE16-261

Prijs met catalogus: ‘Utopia’

(handelsprijs € 54,99) € 118 - € 108 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET CATALOGUS: LE16-300

18 DAGEVENEMENTEN

ANT WE RPE N

LUDWIG VAN BEETHOVEN

VIRTUOOS PIANOCOMPONIST

PRAKTISCH

Donderdag 27 oktober Plaats: De Singel (Desguinlei 25) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Antwerpen en deFilharmonie

Prijs: € 82 - € 72 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie, broodmaaltijd, concertticket cat. I (t.w.v. € 39)

Ludwig van Beethoven blijft tot de verbeelding spreken als ‘de dove componist’. Toch begon Beethoven zijn carrière als pianist. Al op zeer jonge leeftijd maakte hij furore als pianovirtuoos en improvisator. Niet toevallig vormt zijn pianomuziek de kern van zijn oeuvre. Tom Janssens geeft u meer achtergrond bij Beethovens pianoconcerto’s en vertelt hoe ontwikkelingen in de instrumentenbouw invloed hadden op zijn muziek. In deze cursus ontdekt u verder welke vernieuwingen Beethoven introduceerde. Ook het concertleven van zijn tijd komt aan bod. Zo komt u niet onbeslagen aan de start van de integrale uitvoering van Beethovens pianoconcerto’s.

PROGRAMMA ¿¿15.15 u.: onthaal ¿¿15.30 u.: lezing ¿¿17 u.: koffiepauze ¿¿17.30 u.: lezing ¿¿19 u.: broodmaaltijd ¿¿20 u.: Pianoconcerto nr. 1 en nr. 4, o.l.v. Philippe Herreweghe

Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: AW16-204

TOM JANSSENS studeerde musicologie in Leuven en Berlijn. Daarna studeerde hij theaterwetenschappen, culturele studies en wijsbegeerte. Hij werkte voor het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek en is momenteel verbonden bij deFilharmonie als dramaturg. Voor De Standaard schrijft hij over klassiek en opera.

M ET BO EK

ANT WE RPE N

WELKOM AAN BOORD!

OP REIS MET DE RED STAR LINE CRUISE

PRAKTISCH

Dinsdag 8 november Plaats: Red Star Line Museum (Montevideostraat 3, Antwerpen)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Ant-

werpen en Red Star Line Museum

Het Red Star Line museum in Antwerpen vertelt het verhaal van miljoenen landverhuizers die tussen 1873 en 1934 op zoek gingen naar een beter leven in Amerika. Maar de schepen van de Red Star Line vervoerden ook rijke toeristen en zakenlui. In de jaren 1920 en 1930 organiseerde de Red Star Line zelfs cruises en wereldreizen. Het Red Star Line Museum wijdt hieraan vanaf 13 oktober een tijdelijke tentoonstelling. Ontdek tijdens een bijzondere nocturne het verhaal van de Red Star Line cruises. Bram Beelaert en Marie-Charlotte Le Bailly, curatoren van de

tentoonstelling, nemen u graag mee op reis naar exotische bestemmingen, ze stellen u voor aan de crew en de passagiers en laten u kennismaken met het leven aan boord. Scheep in op een cruiseschip van Red Star Line en beleef een exceptionele reis.

BRAM BEELAERT studeerde geschiedenis en journalistiek aan de UGent en de VLEKHO in Brussel. Hij is onderzoeksleider en curator van het Red Star Line Museum in Antwerpen. MARIE-CHARLOTTE LE BAILLY

studeerde geschiedenis en behaalde haar doctoraat aan de Universiteit Leiden. Ze is als wetenschappelijk medewerkster verantwoordelijk voor de digitale collecties van het Red Star Line Museum.

PROGRAMMA ¿¿19 u.: ontvangst met drankje ¿¿19.30 u.: lezing ¿¿20.30 u.: bezoek expo ‘Op cruise met de Red Star Line’ en vaste collectie ¿¿22 u.: receptie

Prijs: € 66 - € 56 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: onthaaldrankje, re-

ceptie, toegangsticket museum, catalogus ‘Cruises’ (handelsprijs € 27,50) Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: : AW16-205

DAGEVENEMENTEN 19

LE U VE N

NICOLAES CLEYNAERTS: DIESTENAAR, EUROPEAAN EEN MUZIKAAL REISVERHAAL UIT HET BEGIN VAN DE 16DE EEUW

Een bronzen standbeeld van Nicolaes Cleynaerts siert de Grote Markt van Diest. Deze Diestse theoloog en humanist leidde dan ook een merkwaardig leven. Na zijn studies in Leuven reisde hij door Frankrijk naar Spanje en Portugal. Na een ontmoeting met een Moorse slaaf trok hij ook naar Fez, om er de moslimtheologie te bestuderen. Door zijn vreedzame omgang met joden en moslims kwam hij frontaal in botsing met de wereldse en geestelijke autoriteiten van Spanje en Portugal. Hij stierf eenzaam en berooid in Granada. Op zijn reizen langs Cambrai, Parijs, Sevilla en Granada moet Nicolaas Cleynaerts muziek gehoord hebben van polyfonie-meesters als Pipelare, de Morales en Gombert. Erik Van Nevel neemt u sa-

men met Currende mee in het spoor van Nicolaes Cleynaerts, op reis door het Europa van de 16de eeuw. Een exclusieve gelegenheid om zowel muziek als uitvoerders van heel kortbij te leren kennen. De dag wordt afgesloten met een concert. PROGRAMMA ¿¿14.30 u.: onthaal met koffie ¿¿15 u.: inleiding en repetitie met toelichting door Erik Van Nevel ¿¿17.30 u.: broodjesmaaltijd ¿¿20 u.: concert door Currende o.l.v. Erik Van Nevel (Sint-Pieterskerk)

ERIK VAN NEVEL studeerde hobo, zang en directie aan het Lemmensinstituut te Leuven en aan de Koninklijke Conservatoria van Brussel en Antwerpen. Hij is stichter-dirigent van Currende, dat regelmatig te gast is op de grote Europese festivals. Aan de LUCA School of Arts, campus Lemmensinstituut Leuven doceert hij koordirectie, kamermuziek en oude muziekpraktijk.

PRAKTISCH

Zaterdag 19 november Plaats: Sint-Pieterskerk (Grote Markt)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Leuven en Currende

Prijs: € 65 - € 55 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie, broodjes-

maaltijd en concertticket t.w.v. € 20 Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: LE16-262

20 DAGEVENEMENTEN

B RUSSE L

UKIYO-E

DE MOOISTE JAPANSE PRENTEN Dat de KMKG een grote collectie Japanse prenten bezitten, weten veel mensen niet. En het is dan nog een collectie met wereldfaam. Maar liefst meer dan 7500 prenten hebben de KMKG in huis, en ze zijn nog in uitzonderlijk goede staat. Het publiek krijgt de prenten niet zo vaak te zien, want ze zijn extreem gevoelig aan licht. Maar ter ere van de 150ste verjaardag van de diplomatieke betrekkingen tussen Japan en België presenteert het Jubelparkmuseum een prachtige selectie prenten aan het grote publiek. Deze tentoonstelling is de uitgelezen kans om Japan beter te leren kennen. Verschillende Japankenners vertellen u over diverse aspecten van de Japanse cultuur, vroeger en nu. Geniet van een boeiende ontdekkingsreis doorheen het land van de rijzende zon. PROGRAMMA ¿¿9 u.: ontvangst met koffie ¿¿9.30 u.: verwelkoming door dr. Alexandra De Poorter (algemeen directeur Jubelparkmuseum) 10.45 u.: algemene lezing ¿¿ Kennismaking met Japan Prof. Willy Vande Walle (KU Leuven) Prof. Willy Vande Walle geeft een inkijk in de boeiende geschiedenis van Japan. Hij toont hoe het eilandenrijk evolueerde van langdurig isolationisme onder het bewind van keizer en krijgers, naar een nieuwe rol als economische wereldspeler.

¿¿11.15 - 12.30 u.: keuzesessies

SESSIE 3

Het buitenlands beleid van een wereldmacht in wording Prof. Dimitri Vanoverbeke (KU Leuven) Prof. Dimitri Vanoverbeke bespreekt de rol van België in het turbulente buitenlands beleid van Japan: van de jaren 1850 waarin de Japanse aandacht voor Europa en België ontstond, tot het recente decennium waarin de EU en België worden gezien als partners voor het ‘nieuwe’ Japan.

ten in zijn bezit. Een collectie met wereldfaam, want de prenten zijn uitzonderlijk goed bewaard. Curator Nathalie Vandeperre wijdt u aan de hand van die mooie verzameling in in de ukiyo-e of Japanse prentkunst.

¿¿15.15 - 16.30 u.: herhaling keuzesessies ¿¿16.30 u.: receptie

SESSIE 1

Oude cultuur, nieuwe steden

SESSIE 4

Marc Van Craen (voormalig diplomaat in Japan) Steden als Osaka, Kyoto en Kobe herbergen eeuwenoude paleizen en tempels, naast hypermoderne wolkenkrabbers en neon-verlichte lanen. Maak kennis met de Japanse steden: een unieke verzoening van tradities en vernieuwing.

Tentoonstellingsbezoek Ukiyo-e

SESSIE 2

¿¿12.30 - 13.45 u.: broodjeslunch ¿¿13.45 - 15 u.: algemene lezing De Japanse prentkunst

Actief ouder worden in Japan Veerle de Vos (VRT-journaliste) Japan heeft de snelst vergrijzende samenleving ter wereld: bijna een op de drie Japanners is ouder dan 65. Tegelijkertijd heeft Japan ook het hoogste percentage werkende senioren in de geïndustrialiseerde wereld. Een voorbeeld voor ons land?

Het is van 1989 geleden dat het grote publiek toegang krijgt tot de unieke collectie Japanse prenten van het Jubelparkmuseum. Laat deze kans niet aan u voorbijgaan om de prenten in detail te bekijken. Een gids neemt u mee doorheen deze prestigieuze tentoonstelling.

Nathalie Vandeperre (Conservator collecties Verre Oosten KMKG) Het Jubelparkmuseum heeft meer dan 7500 Japanse pren-

PRAKTISCH

Zaterdag 26 november Plaats: Jubelparkmuseum (Jubelpark 10)

Org.: i.s.m. Regionale Kern Brussel

Davidsfonds Academie en het Jubelparkmuseum Prijs: € 80 - € 70 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie, lunch, receptie, toegangsticket tentoonstelling Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: BK16-226

INSCHRIJVINGSFORMULIER P. 87

DAGEVENEMENTEN 21

B RUSSE L

DE ISLAM, OOK ONZE GESCHIEDENIS TWAALF EEUWEN ISLAMITISCHE AANWEZIGHEID IN EUROPA

In de Europese verbeelding leeft het idee dat de islamitische aanwezigheid in Europa een vrij recent gegeven is. En dat ze zou voortkomen uit de immigratiegolven van de tweede helft van de 20ste eeuw. Daarbij wordt echter over het hoofd gezien dat de islam eigenlijk nooit afwezig geweest is in Europa. Denk maar aan het Iberische schiereiland, waar moslims zich al in de 7de eeuw vestigden. Het Museum van Europa toont in de tentoonstelling ‘De Islam, ook onze geschiedenis’ twaalf eeuwen gemeenschappelijke geschiedenis. Niet vrij van conflicten, maar altijd rijk aan wederzijdse invloeden. Gino Schallenbergh gaat in op de geschiedenis van de islam. Hij heeft daarbij aandacht voor de godsdienst, maar ook voor kunst, literatuur

en de contacten met Europa. Na een bezoek aan de tentoonstelling staat Ahmed Azzouz stil bij actualiteit. Zijn de islamitische waarden compatibel met de mensenrechten en met de waarden die in Europa gelden? En hoe kan de islam een verrijking zijn voor Europa?

Prof. GINO SCHALLENBERGH is doctor in de oosterse studies. Hij doceert Arabische media, modern en klassiek Arabisch, islamitische doctrine en diversiteit aan de KU Leuven en de UGent. AHMED AZZOUZ studeerde Islamitische Studies aan het Institut Européen des Sciences

Humaines in Frankrijk en heeft een master Arabistiek en Islamkunde behaald aan de KU Leuven. Hij is inspecteuradviseur Islam voor het islamitische godsdienstonderwijs en werkt aan een doctoraat over Abrogatie in het moderne en hedendaagse islamitische denken.

PROGRAMMA ¿¿10 u.: onthaal met koffie ¿¿10.15 u.: lezing door prof. Gino Schallenbergh ¿¿12 u.: vrije lunch ¿¿13.15 u.: rondleiding tentoonstelling ¿¿15 u.: lezing door Ahmed Azzouz ¿¿16.30 u.: receptie

PRAKTISCH

Dinsdag 6 december Plaats: Beurs (Beursplein 1, Brussel)

Org.: i.s.m. Regionale Kern Brussel Davidsfonds Academie en Tempora Prijs: € 60 - € 50 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie met ontbijtkoek, receptie, toegangsticket en gids tentoonstelling Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: BK16-227 Met de steun van het Cultuurprogramma van de Europese Unie

22 DAGEVENEMENTEN

LE U VE N

ACHTER DE SCHERMEN VAN UZ LEUVEN DE KLEINE GESCHIEDENIS VAN DE GENEESKUNDE

PRAKTISCH

Zaterdag 10 december Plaats: Histaruz (Kapucijnenvoer 35)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Leuven, Histaruz en UZ Leuven

Prijs: € 90 - € 80 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: toegangsticket

museum, gids, koffie, 3-gangenmenu incl. drankenformule (t.w.v. € 52) Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: LE16-263

Histaruz is het historisch archief van UZ Leuven. Meer dan 9.000 voorwerpen, foto’s en documenten van professoren, oud-studenten en medewerkers vertellen het verhaal van bijna honderd jaar UZ Leuven. Het museum toont hoe de Leuvense universitaire ziekenhuizen met enkele bedden zijn gestart en uitgroeiden tot een van de grotere ziekenhuizen van West-Europa. Vooraleer de gidsen de uitgebreide collectie van het museum aan u tonen, vertelt prof. Paul Broos over kwakzalvers, barbiers en chirurgijns. Hij keert daarmee terug tot in de oudheid, en gaat na hoe de chirurgische behandelingsmethoden zich tot het begin van de 20ste eeuw ontwikkeld hebben. Hij doet dit in zijn gekende anekdotische, verhalende

stijl en weet zo een breed publiek te bekoren. De dag krijgt een extra toets door een exclusieve lunch in de nabijgelegen brasserie ‘Improvisio’. PROGRAMMA ¿¿10.30 u.: onthaal met koffie ¿¿11 u.: lezing ¿¿12.30 u.: lunch in brasserie Improvisio ¿¿14 u.: rondleiding in Histaruz (tot ca. 16 u.)

Prof. PAUL BROOS is emeritus hoogleraar aan de KU Leuven en was diensthoofd heelkunde en traumatologie aan de UZ Leuven. Hij was jarenlang voorzitter van de Medische Commissie van het Rode Kruis Vlaanderen. Hij publiceerde Over geneeskundigen en geneeskunst en Meesters met het ontleedmes bij Davidsfonds Uitgeverij.

ACTUEEL OVERZICHT

VAN ADERLATINGEN TOT STAMCELONDERZOEK.......................... 25 WORDT DE WERELD ONS DORP?.......................................................... 25 EEN DUIDELIJKE KIJK OP KANKER........................................................ 26 WIE KRIJGT DE SLEUTELS VAN HET WITTE HUIS? ........................... 27 GRENZEN.. ......................................................................................................... 28 TURKIJE.............................................................................................................. 29 VAN ZWAKKE DEMOCRATIE NAAR HARDE PARTICRATIE........... 29 TEMPUS MUTATUR........................................................................................ 30 ONRUST IN HET MIDDEN-OOSTEN. . ...................................................... 31 HET BELOOFDE (DUITS)LAND?.. .............................................................. 32

ACTUEEL 25

HALLE

VAN ADERLATINGEN TOT STAMCELONDERZOEK ➜➜ Universeel en toch uniek ➜➜ Medisch en mythisch belang van bloed ➜➜ Stamcellen als bron voor ‘eeuwig leven’

Van aderlatingen en bloedzuigers tot en met bloedtherapieën en stamceltechnologie vandaag: Marc Boogaerts gidst u via verschillende culturen en religies doorheen de geschiedenis van de levensvloeistof. Hij toont hoe bloed in de loop der eeuwen een huis voor de ziel en een magisch elixer voor het leven is geworden.

Bloed is veel meer dan alleen de vloeistof die door onze aders stroomt en zuurstof vervoert. Het is een krachtig symbool en het onderwerp van mythes bij verschillende volkeren. Zo baadden de Egyptische farao’s in Joods bloed als remedie tegen huidziek- EXTRA: Met deze cursus steunt Davidsfonds Acaten, dronken Romeinse patriciërs het bloed van demie Sofhea – Sociaal Fonds voor Hematologische gladiatoren om iets van hun dapperheid te krijgen Aandoeningen of bloedziekten. Deze vzw verleent en leidde de obsessie voor bloedzuiverheid tot op sociaal, financieel en moreel vlak steun aan gruwelijke massamoord in het Derde Rijk. patiënten en familieleden.

DE GESCHIEDENIS VAN BLOED

PRAKTISCH

Data: woe. 23, 30 nov. en

7, 14 dec. van 14 tot 16 uur

Plaats: Heilig-Hart & College (Possozplein)

Parkeren: op de speelplaats van de school

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Halle Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Prof. MARC BOOGAERTS is emeritus hoogleraar aan de KU Leuven, waar hij diensthoofd was van de afdeling Hematologie aan het UZ Leuven. Als pionier van de stamceltransplantatie is hij mede-oprichter van het Stamcelinstituut. Hij is bezieler van de Leuvense Navelstrengbloedbank en voorzitter van de vzw Sofhea.

Info: 02 356 00 68 (Guy Lernout)

en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: HA16-244

HOE IL A ART

WORDT DE WERELD ONS DORP? ➜➜ Demografie, klimaat en andere uitdagingen ➜➜ Van Gutenberg tot Zuckerberg: de informa-

tietechnologie op dreef

➜➜ Terrorisme, van 9/11 tot 22/3

Onze wereld staat vandaag voor verschillende uitdagingen. Het klimaat is op hol, stromen vluchtelingen zijn op zoek naar een beter leven, de EU staat onder druk. Groepen als IS, Al Qaida en Boko Haram zaaien wereldwijd terreur. Maatschappelijke waarden daveren op hun grondvesten en terwijl we overgeïnformeerd worden, loert toch de desinformatie om de hoek.

Wat komt er op ons af? Hoe stellen we ons op? Kunnen we alle uitdagingen omzetten in echte menselijke vooruitgang? Mark Eyskens situeert de hedendaagse gebeurtenissen op een tijdschaal van verleden, over heden naar de toekomst. Hij houdt de vinger aan de pols van onze actuele samenleving en laat zich daarbij sturen door de actieve inbreng van de cursisten. Reis: Cruise Andalusië met Mark Eyskens (mei 2017, te boeken vanaf 1 sept.).

TUSSEN HOOP EN ANGST

PRAKTISCH

Data: di. 8, 15, 22 en 29 nov. van 14 tot 16 uur

Plaats: GC Felix Sohie Centrum

(Gemeenteplein 39, zaal Bakenbos)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Hoeilaart m.m.v. het gemeentebestuur

Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Prof. MARK EYSKENS doceerde Economie aan de KU Leuven. Na een zeer actieve politieke carrière is hij sinds 1998 Minister van Staat. Hij was onder meer voorzitter van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen en publiceert ook geregeld boeken en essays.

Info: 0475 26 66 22 (Jan Van Assche) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: HL16-248

26 ACTUEEL

STROMB E E K-B E VE R

EEN DUIDELIJKE KIJK OP KANKER ALS EEN CEL IN ONS LICHAAM ONTSPOORT

PRAKTISCH

➜➜ Kanker doorheen de tijd

Data: woe. 9, 16, 23 en 30 nov.

➜➜ Van cel tot tumor: hoe en waarom kanker

Plaats: CC (Gemeenteplein) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

➜➜ Vroegtijdige detectie van kanker met endo-

van 14 tot 16 uur Grimbergen

Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 02 269 01 43 (Marc Van Hoof) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: SB16-286

ontstaat scopie

In België wordt 1 man op 3 en 1 vrouw op 4 voor zijn of haar 75ste verjaardag geconfronteerd met kanker. Per dag krijgen gemiddeld 170 mensen deze vreselijke diagnose te horen en 1 gezin op 2 krijgt vroeg of laat rechtstreeks met kanker te maken. Toch hebben heel wat mensen nog vragen over het wat, hoe en waarom van deze ziekte. In deze cursus leggen drie topspecialisten de verschillende aspecten van kanker op een ver-

Prof. dr. FILIP LARDON is hoogleraar aan de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van de Universiteit Antwerpen en diensthoofd van het Laboratorium van Kankeronderzoek en Klinische Oncologie. Prof. dr. DANNY DE LOOZE is hoofddocent aan de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van de UGent en kliniekhoofd maag- darm- en leverziekten in UZ

staanbare manier uit. Filip Lardon legt uit over het ontstaan, de groei en de behandeling van tumoren, waarbij ook toekomstperspectieven aan bod komen. Vervolgens gaat Danny De Looze in op de geschiedenis van ‘het kijken’ en de verschillende onderzoeken. Hij staat ook even stil bij de detectie van slokdarmkanker. Luc Colemont sluit de reeks af en vertelt hoe we darmkanker geen kans mogen en kunnen geven. Een cursus met essentiële informatie voor iedereen! CURSISTEN VERTELLEN CC‘Van harte dank aan de geneesheren-specialisten voor de erg interessante, leerrijke cursus.’ (Sint-Niklaas, 2014)

Gent. Dr. LUC COLEMONT was meer dan 25 jaar maag- en darmspecialist in het Sint-Vincentiusziekenhuis in Antwerpen. Hij is medeoprichter van de vzw Stop Darmkanker, die iedereen wil sensibiliseren omtrent de vroegtijdige opsporing van darmkanker. Alle info op www.stopdarmkanker.be

ACTUEEL 27

N IEU W

TU RN HOUT

WIE KRIJGT DE SLEUTELS VAN HET WITTE HUIS? DE AMERIKAANSE VERKIEZINGEN VAN 2016

➜➜ Wordt het Trump, Clinton of Sanders? ➜➜ De Olifanten tegen de Ezels ➜➜ De financiering van de kiescampagnes

Elke vier jaar kijkt de wereld vol spanning naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen. In 2016 is dat niet anders. Op 8 november weten we wie Barack Obama opvolgt in het Witte Huis. Maar het is nu al zeker dat het heel bijzondere verkiezingen worden. Amerikaspecialist Bart Kerremans neemt de verkiezingen onder de loep, van de voorverkiezingen tot de definitieve aanstelling.

Hoe zit het kiessysteem precies in elkaar? Hoe onderscheid je een democraat van een republikein? Kunnen kleinere partijen of onafhankelijke kandidaten ooit opboksen tegen de grote partijen? Welke betekenis hebben de voorverkiezingen? En welke impact heeft het kiescollege op de manier van campagne voeren? Het wordt een boeiende verkenningstocht van een verkiezing die ons niet onberoerd mag laten. Reis: Chicago i.s.m. De Standaard, met Mia Doornaert (sept. 2016).

Prof. BART KERREMANS behaalde zijn doctoraat in de politieke en sociale wetenschappen aan de UA. Aan de KU Leuven doceert hij als gewoon hoogleraar vakken omtrent de internationale betrekkingen. Hij was gastprofessor aan de George Washington University in Amerika en aan de University of Illinois in Urbana-Champaign.

PRAKTISCH

Data: woe. 12, 26 okt. en 9 nov. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: Sint-Victorinstituut,

ingang A (Kasteelplein 20)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Turnhout

Prijs: € 57 - € 51 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 014 61 30 95 (Frans Van

Gerven) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: TU16-292

28 ACTUEEL

LIE R

GRENZEN

EEUWIG EN ACTUEEL PRAKTISCH

Data: woe. 9, 16, 23 en 30 nov. van 14 tot 16 uur

Plaats: Parochiezaal van het H. Hart (Eeuwfeestlaan 60)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Lier Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 03 422 55 44 (Johan Van den Eede) en 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: LI16-267

➜➜ De mens: grenzeloos begrensd ➜➜ Globalisering, vrijhandel, privacy ➜➜ Openheid versus beslotenheid

De nieuwsberichten over de terreurdreiging en de vluchtelingenstroom maken duidelijk hoe actueel grenzen zijn. Daarbij valt op hoe paradoxaal we met grenzen omgaan. Iedereen is tegen grenzen, want alles moet open, transparant en globaal zijn. Maar tegelijkertijd maken we ook graag afbakeningen en zijn we dus ook voor grenzen. Denk maar aan de strenge privacyregels op het internet of het wankelende Schengenakkoord.

Even cruciaal als grenzen zijn de begrippen ‘binnen’ en ‘buiten’. Basiswoorden in het dagelijks leven, maar ook in de psychologie en de filosofie. Tussen binnen en buiten zit een grens, een deur of een muur, zoals de muur van Hadrianus, de Chinese muur, het IJzeren Gordijn ... Jacques Claes deelt zijn inzichten over grenzen en laveert daarbij tussen domeinen als filosofie, psychologie, theologie, technologie, politiek en actualiteit. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Een aimabele causeur die zijn publiek weet te boeien met zijn veelzijdige kennis.’ (Diksmuide, 2016) CC‘Gedreven lesgever, brengt een nieuwe en andere kijk op de dingen.’ (Diksmuide, 2016)

Prof. JACQUES CLAES is licentiaat klassieke filologie en filosofie, en eveneens doctor in de psychologie. Aan de Universiteit Antwerpen doceerde hij een aantal psychologische vakken aan de faculteiten Recht en Letteren-Wijsbegeerte. Hij publiceerde onder meer De Wieg van het verdriet, Grenzeloos begrensd en bij Davidsfonds Uitgeverij verscheen Over Europa en zijn christenen. Katholiek? Excuseer!

ACTUEEL 29

E DEG EM

TURKIJE

➜➜ De ideologische krachtlijnen van de Turkse

staat ➜➜ Binnenlandse uitdagingen voor Turkije ➜➜ De Turkse buitenlandse politiek

Mustafa Kemal Atatürk maakte van Turkije een seculiere republiek. Hij schoeide de nieuwe republiek op westerse leest en voerde hervormingen door, zoals controle van de religie door de staat. Atatürk en zijn aanhangers beschouwden de politieke islam en het Koerdische nationalisme als de grote vijanden van de staat. Vandaag eisen de Koerden zelfbeschikking op en zwaaien president Erdoğan en de AKP, een religieus geïnspireerde partij, de plak in Turkije.

TUSSEN WEIFELEND EUROPA EN WOELIG MIDDEN-OOSTEN Hoe is Turkije de laatste jaren veranderd? Zal Turkije ooit lid worden van de Europese Unie? Of zal het land zich meer richten op het Midden-Oosten en de islamitische wereld? Dirk Rochtus analyseert de situatie en bekijkt samen met u of het einde van het kemalistische Turkije is aangebroken. PRAKTISCH

Data: do. 17 nov. en 1 dec. van 19.30 tot 22 uur

Plaats: Het Elzenhof (Kerkplein 1, vlakbij Fort 5)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Edegem

Prijs: € 45 - € 39 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: digitale syllabus (zie p. 6) Info: 03 281 40 84 (Erik Correwyn)

Prof. DIRK ROCHTUS doceert internationale politiek aan de KU Leuven/Campus Antwerpen. Als doctor in de politieke wetenschappen onderzoekt hij de politiek van Duitsland en Turkije en vraagstukken van nationalisme. Hij is voorzitter van het documentatiecentrum ADVN, dat onderzoek doet naar de Vlaamse Beweging en nationalisme.

en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: ED16-235

OU DE N BU RG

VAN ZWAKKE DEMOCRATIE NAAR HARDE PARTICRATIE

FUNDAMENTELE VERANDERINGEN IN DE BELGISCHE POLITIEK ➜➜ Democratie, onvervreemdbaar patrimonium

van de mensheid? ➜➜ Wereldrecord regeringsvorming ➜➜ ‘Sois Belge et tais-toi’

“Een van de paradoxen van de democratie is dat ze zichzelf kan vernietigen.” - Jean-Luc Dehaene “Met acht mensen hebben we de zesde staatshervorming onderhandeld. In het parlement voerde iedereen nadien een show op.” - Caroline Gennez “De traditionele partijen zijn gesloten machtsbastions, met aan de top een paar figuren die bepalen wat er gebeurt.” - Rik Torfs

Het zijn maar enkele citaten die Wilfried Dewachter aanspoorden om de Belgische politieke situatie te onderzoeken. De Belgische politiek is nooit een sterke democratie geweest. Integendeel: op vele scharniermomenten was ze bijzonder kwetsbaar. Kunnen we nog wel van een democratie spreken? Wordt de stem van de kiezer nog gehoord? Of worden we geregeerd door de blinde machtslogica van de politieke partijen? De analyse van Dewachter is vlijmscherp. CURSISTEN VERTELLEN: CC‘Een spreker die de politieke geschiedenis van België beter kent dan menig politicus!’ (SintTruiden, 2015)

Politoloog WILFRIED DEWACHTER is em. hoogleraar aan de KU Leuven, waar hij algemene politologie, politieke sociologie, sociologie van de politieke partijen en verkiezingstechnieken en machtsverwerving doceerde. Hij was hoofdredacteur van Res Publica en auteur van o.a. De mythe van de parlementaire democratie.

PRAKTISCH

Data: woe. 16, 23, 30 nov. en 7 dec. van 14 tot 16 uur

Plaats: CM-lokaal (Marktstraat 40) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Oudenburg

Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 059 26 71 86 (Bert Tas) en

op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: OU16-275 Tournee: Mijn hink-stapsprong, door minister van Justitie Koen Geens; Daguitstap Brussel BELvue museum en Coudenberg.

PIETER BRUEGEL DE OUDE

30 ACTUEEL

N IEU W

WAREG EM

TEMPUS MUTATUR

KLIMAATVERANDERING IN DE MIDDELEEUWEN PRAKTISCH

Data: ma. 3, 17 en 24 okt. van 14 tot 17 uur

Plaats: CC De Schakel (Schakelstraat 8)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Waregem

Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 056 60 02 17 (Brigita Demey) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: WA16-295

➜➜ IJskernen en groeiringen van bomen vertellen

geschiedenis ➜➜ De waanzinnige, ijskoude 14de eeuw ➜➜ De Warme Middeleeuwse Periode: perziken in Vlaanderen

Kleine natuurlijke veranderingen in het Arctische gebied hadden grote gevolgen voor de Lage Landen in de middeleeuwen. De zogenaamde ‘Warme Middeleeuwse Periode’ zorgde voor bevolkingsexplosie, urbanisatie, economische groei en bloei van kunst en cultuur. Maar aan dat gunstige klimaat kwam een eind. Het werd natter, stormachtiger en kouder. Zo zien we in de werken van Pieter Bruegel opval-

lend winterse landschappen. De ‘Kleine IJstijd’ in de 14de eeuw leidde tot apocalyptische toestanden met honger, ziekte en oorlog ... Jan Stel gaat in deze cursus in op de natuurlijke klimaatveranderingen en de maatschappelijke gevolgen ervan. Kantelpunten in de geschiedenis én in het klimaatsysteem komen aan bod. Kunnen we hieruit lessen trekken voor de toekomst? Boek: Pieter Boussemaere, Eerste hulp bij klimaatverwarring. Reis: Roemenië i.s.m. WWF, met Dirk Draulans (juli 2016); Cambodja i.s.m. WWF, met Isabelle Vertriest (jan.-feb. 2017).

JAN STEL studeerde geologie en paleontologie aan de universiteiten van Groningen en Leiden. Hij was betrokken bij de ontwikkeling van het oceanografisch onderzoek in Nederland en Europa. Hij werkte voor verschillende internationale instellingen zoals Unesco en de EU en was actief in het vertalen van wetenschappelijke inzichten naar het brede publiek. Hij geeft regelmatig lezingen, heeft een blog voor EOS en schrijft populair wetenschappelijke boeken.

ACTUEEL 31

DE N DE RMON DE

ONRUST IN HET MIDDEN-OOSTEN OORZAKEN EN GEVOLGEN VAN DE ARABISCHE LENTE

➜➜ Algemeen overzicht van de revolutiegolf ➜➜ De revoluties in Tunesië en Egypte ➜➜ De opmars van Islamitische Staat in Irak en

Syrië

De Arabische revoluties die in de lente van 2011 in Tunesië, Egypte, Libië en Jemen de kop opstaken, werden vooral gedragen door jongeren. Vandaag gebeurt hetzelfde in Syrië: jonge strijders trekken - ook vanuit ons land - naar het oorlogsgebied om er te vechten tegen het regime. Vanwaar die woede? Welke conflicten liggen aan de oorsprong van de opstanden in het Midden-Oosten? Is een oplossing mogelijk?

Gino Schallenbergh schetst de achtergrond die tot de revolutie geleid heeft en maakt een stand van zaken op. Hij evalueert de situatie voor en na de opstanden en gaat ook in op de conflicten die vandaag aan de gang zijn: de bloedige opmars van Islamitische Staat, de hetze rond Syriëstrijders … CURSISTEN VERTELLEN CC‘Zeer goede lesgever: kon onderwerp levendig brengen met concrete voorbeelden uit zijn eigen ervaring.’ (Kapellen, 2013) CC‘Het kan niet beter … Duidelijke info over een complex onderwerp!’ (Aartselaar, 2015) Boek: Peter Derie, Wat de koran echt zegt (en niet zegt). Reis: Libanon met Jorn De Cock (sept. 2016).

Prof. GINO SCHALLENBERGH is doctor in de oosterse studies. Hij doceert Arabische media, modern en klassiek Arabisch, islamitische doctrine en diversiteit aan de KU Leuven en de UGent. Hij werkte ook in het Nederlands-Vlaams Instituut in Caïro. Zijn onderzoek spitst zich toe op de hedendaagse politieke en culturele situatie van het Midden-Oosten.

PRAKTISCH

Data: di. 8, 22 nov. en 6, 13 dec. van 14 tot 16 uur

Plaats: Belgica BiS (Kerkstraat 115)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Dendermonde

Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 052 21 47 70 (Marieken Van de Perre-Pée) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: DE16-232

32 ACTUEEL

WE T TE RE N

HET BELOOFDE (DUITS)LAND? ANALYSE VAN DE ACTUALITEIT

PRAKTISCH

Data: woe. 28 sept. en 5 okt. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: CC De Poort (Markt 27) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Wetteren

Prijs: € 48 - € 42 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 09 369 32 05 (Marc Van Durme) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: WE16-296

➜➜ Angela Merkel, de machtigste vrouw van

Europa? ➜➜ De beweging Pegida en de partij AfD: angst voor islamisering en immigratie ➜➜ Duitsland als het beloofde land?

‘Wir schaffen das.’ Met die woorden gaf Angela Merkel in september 2015 te kennen dat ze de vluchtelingencrisis het hoofd kon bieden. Terwijl de bondskanselier aan het begin van de zomer nog werd gezien als de harde tante die te streng was voor de Grieken, werd ze plots bewonderd om haar gastvrijheid. Maar niet alle Duitsers reageren zo gastvrij. Uit het verzet tegen het beleid van Merkel ontstaat de populistische partij Alternative für Deutschland.

Waarom kreeg de anti-islambeweging Pegida op korte tijd veel aanhangers? Hoe komt het dat de beweging werd opgericht in Dresden, een stad waar amper moslims wonen? Hoe reageert Angela Merkel daarop? Welk beleid voert ze? En waarom zien veel vluchtelingen net Duitsland als het beloofde land? Rik Tyrions werpt in deze cursus een blik over de grenzen van ons buurland Duitsland en gaat in op enkele actuele vraagstukken. Reis: Berlijn & Potsdam met Rik Tyrions (okt. 2016); Berlijn met Rik Tyrions (31 dec. 2016).

RIK TYRIONS studeerde politieke wetenschappen en sociologie aan de KU Leuven. Hij werkt sinds 1989 voor het VRT-radionieuws en als Duitslandspecialist maakte hij tientallen reportages over Duitsland. Over de val van de Berlijnse Muur schreef hij De nacht van de vrijheid. Rik Tyrions is reisbegeleider bij Davidsfonds Cultuurreizen.

EUROPA OVERZICHT

VAN TYNDALE TOT SHAKESPEARE.. ....................................................... 35 500 JAAR UTOPIA.......................................................................................... 35 KLEURRIJK SICILIË......................................................................................... 36 DE VLAAMSE BEWEGING VAN 1830 TOT 2012................................... 37 VAN GESLOTEN GESTICHT NAAR OPEN CENTRUM...................... 38 ORANJE TEGEN SPANJE (1500-1648).................................................... 38 SCHAPENBOEREN, VIKINGEN EN VISSERS....................................... 39 DE LANGE SCHADUWEN VAN HET VERLEDEN. . .............................. 39 DE GRAVEN VAN LOON .. .......................................................................... 40 VERGETEN INGREDIËNTEN EN OUDE KOOKTECHNIEKEN........ 41 DE GROTE POLITIEKE VERHALEN IN EUROPA................................. 42 IN HET SPOOR VAN ERASMUS................................................................ 42 VLAANDEREN IN DE DERTIENDE EEUW............................................. 43 HIROSHIMA EN NAGASAKI....................................................................... 43 VOOR GOD EN GELD. . ................................................................................. 44 CLOVIS, DE EERSTE KONING DER FRANKEN. . .................................. 45 DE EUROPESE UNIE. . .................................................................................... 45 DE TAALGRENS............................................................................................... 46 UTOPIA IN CONTEXT.................................................................................... 46

EUROPA 35

VILVOORDE

DE ENGELSE CULTUUR TEN TIJDE VAN DE TUDORDYNASTIE

➜➜ Hendrik VIII: de rol van de koning, de filoloog

en de landman ➜➜ Van Mary Tudor tot Elizabeth I: economische en culturele bloei ➜➜ Shakespeare: illusie versus werkelijkheid

Op 6 september 1535 stierf de Engelse theoloog en bijbelvertaler William Tyndale een pijnlijke dood op de brandstapel in Vilvoorde. Terwijl de Lage Landen getekend werden door godsdienstoorlogen, kreeg Engeland een sterk centraal gezag onder Hendrik VIII en Elizabeth I. Geen enkele eeuw heeft de Engelse taal en natie meer gevormd dan die van de Tudordynastie (1485-1603). Deze dynastie veranderde Engeland in een machtige natie, waarin de

Engelse cultuur, architectuur en handel opbloeiden. Toch wordt de Tudormythe, en bij uitbreiding alles wat Engeland uniek lijkt te maken, in de literatuur en muziek in vraag gesteld. Zo is Shakespeares Hamlet er zich van bewust dat onder de gave huid een etterbuil dreigt uit te barsten. Aan de hand van literatuur en theater krijgt u een verrassende en diepgaande kijk op het Engeland van de Tudors. EXTRA: Toneelgroep Maastricht brengt in CC Bolwerk een muzikale bewerking van Shakespeares meesterwerk Othello. (facultatief, di. 13 dec. om 20 u.) Reis: Londen met Lia Van Bekhoven (juni 2016). Toast Literair: op zondag 22 jan. 2017.

GUIDE LATRÉ doceerde Engelse Letterkunde aan de KU Leuven en is hoogleraar aan de UCL. Zijn onderzoek richt zich op de Engelse literatuur en cultuur van de late middeleeuwen en de renaissance. Hij was betrokken bij verschillende bekroonde documentaires van onder meer de BBC.

PRAKTISCH

Data: di. 6, 13 en 20 dec. van 14 tot 16.30 uur

Voorstelling: di. 13 dec. om 20 uur Plaats: CC Het Bolwerk (Bolwerkstraat 17)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Vilvoorde en CC Het Bolwerk

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 02 269 46 48 (Christiaan De

Nys) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder toneel: € 57 - € 51 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE ZONDER TONEEL: VI16-293 Prijs met toneel: € 76 - € 70 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET TONEEL: VI16-294 N IEU W

ANT WE RPE N

500 JAAR UTOPIA

DE UTOPISCHE VERBEELDING VAN THOMAS MORE TOT VANDAAG ➜➜ Thomas More: advocaat, handelsambassadeur

en humanist ➜➜ Utopisch gedachtegoed in literatuur, film en theater ➜➜ Eindbestemming: de ideale maatschappij

In 1515 ontmoette de Engelse Thomas More in de schaduw van de Antwerpse O.L.V.-kathedraal een zekere Raphael Hythlodaeus, een Portugese zeeman die een bijzondere beschaving ontdekt had op een eiland genaamd Utopia. Een jaar later, vandaag precies 500 jaar geleden, publiceerde Thomas More het relaas van die Hythlodaeus. Utopia groeide uit tot een van de beroemdste en meest invloedrijke boeken uit de wereldgeschiedenis.

Kevin Absillis belicht de betekenis van Utopia en situeert de tekst in het intellectuele en politieke klimaat van de vroegmoderne tijd. Vervolgens bezoekt u samen met hem enkele andere beroemde utopische bestemmingen, via fragmenten uit Het Nieuwe Atlantis (1627, F. Bacon), Gullivers Reizen (1726, J. Swift) en 1984 (1949, G. Orwell). En hoe staat de utopische verhaal- en denktraditie er vandaag voor, in het tijdperk van de zogenaamde late moderniteit? Recente auteurs maar ook films als Minority Report geven een antwoord op die vraag. Boeken: Back to Utopia, door Dirk Tieleman; Utopia, door Jan Van der Stock e.a. Tournee: daguitstap expo Op zoek naar Utopia in M – Museum Leuven.

Prof. KEVIN ABSILLIS is als docent moderne Nederlandstalige letterkunde en algemene literatuurwetenschap verbonden aan de Universiteit Antwerpen. Hij publiceerde o.m. over Hugo Claus, Hendrik Conscience, Felix Timmermans, Vlaamse uitgeverijgeschiedenis, Verkavelingsvlaams en het utopische denken.

PRAKTISCH

Data: zat. 24 sept. en 1, 8 okt.

van 10 tot 12 uur en 15 okt. van 11 tot 13 uur Plaats: Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Nottebohmzaal (Hendrik Conscienceplein 4) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Antwerpen en Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 03 288 11 21 (Regina Van Gaever) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: AW16-206

VAN TYNDALE TOT SHAKESPEARE

36 EUROPA

HOOGSTR ATE N

KLEURRIJK SICILIË

KNOOPPUNT IN HET MIDDELLANDSE ZEEGEBIED PRAKTISCH

Data: do. 6, 13 en 20 okt. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: Auditorium van het Klein Seminarie (Vrijheid 234)

Parkeren: parking aan de

sportterreinen voetbalclub H.V.V. (via Katelijnestraat) of parking ‘Jan Van Cuyck’ (via Buizelstraat) Prijs: € 57 - € 51 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 03 314 49 24 (Joos Croes) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

➜➜ Griekse pracht en praal ➜➜ Middeleeuwse bloeitijd ➜➜ Barokke schoonheid

Sicilië heeft een heel rijke cultuur. Niet te verwonderen als u weet dat in de loop der tijd een smeltkroes van volkeren en culturen het eiland heeft aangedaan. Vanwege de centrale ligging in de Middellandse Zee, lieten achtereenvolgens Grieken, Romeinen, Byzantijnen, Arabieren en zelfs Normandiërs en Spanjaarden er hun sporen achter.

In deze cursus brengt Mark Permeke het gevarieerde Sicilië naar hier. Van de Griekse Concordiatempel in Agrigento en de antieke theaters in Syracuse tot de Arabisch-Normandische Dom van Monreale. Architectonische resten en mythologische personages, historische figuren maar ook zeden en gewoonten: het wordt een rijkelijk geïllustreerde ontdekkingsreis door 2.500 jaar cultuur, die u zal verwonderen en inspireren. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Goede ‘appetizer’, geeft goesting om naar Sicilië te gaan.’ (Lier, 2015)

}}CODE: HO16-249 MARC PERMEKE werkte als hogeschooldocent Management Toerisme aan de NHTV Breda, waar hij zich toelegde op cultuurtoerisme, kunstgeschiedenis, de organisatie en begeleiding van talloze reizen in Europa. Hij woonde langere tijd in Rome en in Sicilië, waar hij culturele reizen begeleidde.

EUROPA 37

OOSTM ALLE

DE VLAAMSE BEWEGING VAN 1830 TOT 2012 OVER FLAMINGANTISME EN VLAAMSE NATIEVORMING

➜➜ Taalminnaars en cultuurflaminganten in de

19de eeuw ➜➜ Flaminganten en Vlaams-nationalisten tussen WO I en WO II ➜➜ De Vlaamse beweging na WO II en de Vlaamse deelstaat

‘De tijd verslindt de steden, geen tronen blijven staan. De legerbenden sneven, een volk zal nooit vergaan.’ Met die regels wilde toneelschrijver Hippoliet van Peene in 1847 de Guldensporenslag in herinnering brengen als aansporing om het Nederlands als volwaardige taal te erkennen. De verdediging van het Nederlands in België en de belangen van de gemeenschap die de taal spreekt,

werd opgenomen door generaties bewuste burgers. Samen vormen ze de Vlaamse Beweging. Hendrik Conscience riep de Vlamingen op om de toekomst van Vlaanderen veilig te stellen. Bruno De Wever vertelt in deze cursus hoe de Vlaamse Beweging aan die oproep gehoor gaf. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Een bijzonder goed historicus en lesgever, die op een bondige en toegankelijke manier een complexe historische stof kan meedelen.’ (Antwerpen, 2012)

Prof. BRUNO DE WEVER is verbonden aan de vakgroep Nieuwste Geschiedenis van de UGent. Hij publiceerde diverse boeken en artikels over het Vlaams-nationalisme en de collaboratie tijdens WO II. Hij is redacteur van De Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging en het tijdschrift Wetenschappelijke Tijdingen op het gebied van de geschiedenis van de Vlaamse Beweging.

PRAKTISCH

Data: ma. 7, 14, 21 en 28 nov. van 20 tot 22 uur

Plaats: Provinciaal Vormings-

centrum (Smekenstraat 61)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Oostmalle m.m.v. het Provinciaal Vormingscentrum Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 03 312 35 08 (Renaat Gijsermans) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: OM16-274

38 EUROPA

GEEL

VAN GESLOTEN GESTICHT NAAR OPEN CENTRUM

DE GESCHIEDENIS VAN HET PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS ➜➜ De evolutie van waanzin naar geestelijke ge-

PRAKTISCH

Data: do. 6, 13, 20 en 27 okt. van 14 tot 16 uur

Plaats: Het Wijnhuis

(Stationsstraat 56) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Geel Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 014 72 02 85 (Jeannine Geukens) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder bezoek: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE ZONDER BEZOEK: GE16-237 Prijs met bezoek: € 63 - € 57 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET BEZOEK: GE16-238

zondheid ➜➜ Gestichten en centra voor geestelijke gezondheidszorg ➜➜ Veranderingen in de hedendaagse psychiatrie

In de tweede helft van de 18de eeuw veranderde de houding tegenover krankzinnigen onder invloed van verlichte ideeën. Waanzin werd aanzien als een ziekte die behandeld en genezen kon worden. Het gesticht werd de plek bij uitstek voor een humanere behandeling van de krankzinnige. De afgelopen 200 jaar is niet alleen de inhoud van die humane behandeling, maar ook onze blik op geestelijke

gezondheid grondig veranderd. Stefaan Baeten neemt ons mee in een heel aparte geschiedenis. Hij vertelt niet alleen het verhaal van de wetenschap en de psychiater, maar ook dat van de alledaagse ervaring van patiënten en hun familie. Ga mee op ontdekking in een verborgen wereld, rijkelijk geïllustreerd met voorbeelden uit de geschiedenis van de Vlaamse psychiatrische ziekenhuizen. EXTRA: Een gids leidt u graag rond in het Openbaar Psychiatrisch Centrum van Geel en doorbreekt de stigma’s die nog steeds rond psychiatrie hangen. (facultatief, woe. 24 okt. om 14 u.)

STEFAAN BAETEN studeerde filosofie, godgeleerdheid en seksuologie aan de KU Leuven. Hij doctoreerde aan de Rijksuniversiteit van Groningen met een proefschrift over de culturele geschiedenis van de meervoudige persoonlijkheidsstoornis. Hij is algemeen directeur van het psychiatrisch centrum Sint-Hiëronymus te Sint-Niklaas.

M ET BO EK © MUSEUM CATHARIJNECONVENT

LE U VE N

ORANJE TEGEN SPANJE (1500-1648)

VERENIGING EN VERDELING VAN DE NEDERLANDEN ONDER DE HABSBURGERS

PRAKTISCH

Data: woe. 30 nov. en 7, 14, 21 dec. van 14 tot 16 uur

Plaats: Provinciehuis (Provincieplein 1, vlakbij het station)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Leuven Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 016 23 41 14 (Jef Scheire)

of 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder boek: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE ZONDER BOEK: LE16-264 Prijs met boek: ‘Oranje tegen

Spanje. Vereniging en verdeling van de Nederlanden’ (handelsprijs € 69,99) € 115 - € 109 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET BOEK: LE16-265

➜➜ Keizer Karel op zoek naar vrede ➜➜ Filips II versus Willem van Oranje ➜➜ Veldheren, landvoogden en de Staten-Generaal

In 1548 kondigt Keizer Karel de definitieve vereniging van de Zeventien Provinciën af. Exact 100 jaar later, in 1648, verdeelt de Vrede van Munster de Nederlanden alweer in twee. De katholieke Spaanse Nederlanden worden door de Habsburgers geregeerd. In de overwegend calvinistische Staatse Nederlanden waren de Nassaus, met Willem van Oranje en zijn zoons Maurits en Frederik-Hendrik, aan zet. De periode van vereniging en scheiding van de Nederlanden is op z’n minst woelig te noemen, met de beeldenstorm, de val van Antwerpen en

de Tachtigjarige Oorlog. Maar het was ook de tijd van Breugel, Titiaan, Rubens en Rembrandt en dankzij landvoogden Albrecht en Isabella heerste er twaalf jaar vrede. Edward De Maesschalck doet het complete verhaal uit de doeken. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Edward De Maesschalck vertelt zo smakelijk. Zijn grote troef is dat hij de geschiedenis als een leuk verhaal brengt. Het was heel plezant.’ (Oudenburg, 2015) CC‘Zeer goede verteller!’ (Turnhout, 2016) Reis: Den Haag met Edward De Maesschalck (sept. 2016); Roubaix, Rijsel en Arras met Edward en Dimitri De Maesschalck (dec. 2016).

EDWARD DE MAESSCHALCK is doctor in de geschiedenis en werkte van 1979 tot 2010 bij de VRT als programmamaker en interviewer, en als programma-adviseur bij Canvas. Hij is auteur van verschillende historische boeken: Oranje tegen Spanje, De Bourgondische vorsten en De graven van Vlaanderen. Hij is ook reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

EUROPA 39

A ARSCHOT

SCHAPENBOEREN, VIKINGEN EN VISSERS

➜➜ Economisch belang van de Noordzee in de

middeleeuwen ➜➜ Vikingen en internationale handel ➜➜ Indijking van het Noordzeelandschap

Al in de 7de eeuw dreven schapenboeren en terpbewoners in Friesland en Vlaanderen handel met elkaar. Dat gebeurde via de Noordzee, die kustbewoners, reizigers, handelaars en zeevaarders met elkaar in contact bracht. De Vikingen maakten dankbaar gebruik van die verbindingen en integreerden de Noordzeewereld verder in de lange afstandshandel.

De bloeiende middeleeuwse Noordzeecultuur begon te tanen vanaf de 11de eeuw, toen regionale vorsten het open Noordzeelandschap sloten door dijkaanleg en inpoldering. De Noordzeecultuur werd in de late middeleeuwen herleid tot de visserswereld … Dries Tys onthult een onbekend maar boeiend luik van onze geschiedenis. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Een absolute aanrader!’ (Landegem, 2015) CC‘De clichés over Vikingaanvallen overtuigend ontkracht. Volkomen nieuwe inzichten!’ (Landegem, 2015)

MIDDELEEUWSE CULTUREN ROND DE NOORDZEE

PRAKTISCH

Data: vr. 25 nov. en 2, 9 dec. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: Zaal Aleydis (Elisabethlaan 103B)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Aarschot

Prijs: € 57 - € 51 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 016 56 48 70 (Emiel Ooms) DRIES TYS is professor Middeleeuwse Archeologie en Landschapsgeschiedenis aan de VUB en doctoreerde op de ontwikkeling van het kustlandschap van Vlaanderen. Hij doet onderzoek naar handel, stadsvorming, kustcultuur, Vikingen en piraten en vissers in de middeleeuwen. Hij is voorzitter van Medieval Europe Research Conference.

en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: AA16-201

M A A SE IK

DE LANGE SCHADUWEN VAN HET VERLEDEN

➜➜ Democratie in crisis ➜➜ Een ‘1000-jarig Rijk’ ➜➜ Na de catastrofe

Lange tijd was Duitsland voor velen een toonbeeld van cultuur, wetenschap en beschaving. Tot het land in de 20ste eeuw tot tweemaal toe volledig ontspoorde. Na de catastrofe van de Eerste Wereldoorlog voltrok zich een nog grotere ramp. Nadat Hitler in 1933 aan de macht kwam, bracht hij een dictatuur tot stand die Duitsland en Europa aan de rand van de afgrond bracht. Hoe is het zo ver kunnen komen en wat zijn de tragische hoogtepunten in de geschiedenis van het

HITLER, HET NATIONAALSOCIALISME EN DE DUITSE GESCHIEDENIS Derde Rijk? En hoe kijkt Duitsland sinds 1945 terug op die zwarte bladzijde uit de geschiedenis? Slaagde het land erin het verleden te verwerken? Georgi Verbeeck brengt u een verrassende geschiedenis van een van onze grote buurlanden. CURSISTEN VERTELLEN CC‘De professor is zeer interessant en legt alles zeer duidelijk uit.’ (Tongeren, 2015) Boek: Grensgangers, door Aline Sax. Reis: Berlijn & Potsdam (okt. 2016) en Berlijn (31 dec. 2016) met Rik Tyrions . Tournee: Grensgangers, Aline Sax over de impact van de Berlijnse muur op het leven in de DDR.

PRAKTISCH

Data: vr. 2, 9, 16 dec. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: Stedelijke Bibliotheek (Bleumerstraat 68)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Maaseik en bibliotheek Maaseik

Prijs: € 57 - € 51 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 089 56 74 40 (Martin Prof. GEORGI VERBEECK is hoogleraar Duitse geschiedenis aan de KU Leuven en Universitair hoofddocent moderne geschiedenis en politieke cultuur aan de Universiteit Maastricht. Hij doceert en publiceert over de moderne geschiedenis van Duitsland en over de politiek van herinnering sinds 1945.

Slangen) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: MA16-268

40 EUROPA

N IEU W

M ET BO EK

BOCHOLT

DE GRAVEN VAN LOON

10 EEUWEN LOONSE, LUIKSE EN LIMBURGSE GESCHIEDENIS PRAKTISCH

Data: do. 6, 13, 20 en 27 okt. van 19.30 tot 21.30 uur

Plaats: Bibliotheek De Priool (Dorpsstraat 2)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Bocholt en Bibliotheek De Priool Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 0498 41 56 60 (Ann Rombaut) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder boek: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE ZONDER BOEK: BH16-215 Prijs met boek: ‘De graven van Loon. Loon, Luiks, Limburgs’ (handelsprijs € 49,99) € 99 - € 93 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET BOEK: BH16-216

➜➜ Boeren, bokkenrijders en bloesems: het

sociaaleconomisch leven ➜➜ De rijkdom en invloed van de Maaslandse cultuur ➜➜ Van het braaksel van de zee tot het Beiers bronsgroen: de buitenlandse politiek

De graven van Loon speelden een niet te onderschatten rol in het hart van het Duitse Rijk. De eeuwenlange verhouding met Luik was vaak communautair geladen, maar de graven probeerden zich te handhaven door strategische leencontracten, de stichting van steden en een uitgekiende huwelijkspolitiek. Het leverde zelfs een Loonse keizerskandidaat op.

Jan Vaes schreef een monografie over de graven van Loon. Het werk is een indrukwekkende synthese van de Limburgse geschiedenis van ca. 1015 tot 1795. In deze cursus biedt hij een toegankelijk overzicht van politieke, sociaaleconomische, religieuze en culturele ontwikkelingen en reikt hij een handig kader aan om de Loonse geschiedenis te duiden.

JAN VAES is doctor in de oudheidkunde en kunstgeschiedenis en werd laureaat van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België. Hij is gastprofessor geschiedenis en cultuurgeschiedenis aan de Lerarenopleiding van het University College LeuvenLimburg. Hij publiceerde bij Davidsfonds Uitgeverij en begeleidt Cultuurreizen.

EUROPA 41

B RUGG E

VERGETEN INGREDIËNTEN EN OUDE KOOKTECHNIEKEN DE GESCHIEDENIS VAN DE SMAAK

➜➜ Met de Romeinen aan tafel ➜➜ Middeleeuwse kruiden en kooktechnieken

➜➜ Nieuwe culinaire tradities in Europa vanaf

de 16de eeuw

Duizenden recepten uit het verleden liggen te bestoffen in archieven en bibliotheken. Smakelijke hapjes uit de klassieke oudheid, de middeleeuwen en vroegmodern Europa zijn onterecht vergeten geraakt. In deze bijzondere cursus gidst Annelies Van Wittenberghe u door de geschiedenis van de smaak, van het oude Babylon tot de eerste helft van de twintigste eeuw. Ze laat u proeven van Romeinse everzwijnstoverij, serveert Sint-Jakobsschelpen op middeleeuwse

wijze en nodigt u uit aan tafel bij Louis XIV. U maakt kennis met de smakelijkste en opmerkelijkste gerechten uit onze geschiedenis. Bovendien worden de culinaire hoogstandjes ook gekaderd in de bredere economische, politieke en culturele context. EXTRA: De cursus wordt afgesloten met een hapje en een drankje. Wie graag zelf aan de slag wil met historische recepten, kan deelnemen aan een kookworkshop, waarbij we een volledig historische maaltijd maken (facultatief, zat. 17 dec.). Boek: Smaak. Een geschiedenis in 120 recepten, door Annelies Van Wittenberghe. Tournee: Proef het verleden, door Annelies Van Wittenberghe.

ANNELIES VAN WITTENBERGHE is historica en kok in opleiding. Ze is gepassioneerd door culinaire geschiedenis en is gepassioneerd op zoek naar smakelijke en opmerkelijke historische recepten. Haar boek Smaak! Een geschiedenis in 120 recepten verscheen bij Davidsfonds Uitgeverij.

PRAKTISCH

Data: zat. 19, 26 nov.,

3 en 10 dec. van 10 tot 12 uur

Plaats: Hof van Watervliet (Oude Burg 27)

Kookworkshop: zat. 17 dec.

van 9.30 tot 13.30 uur (bij Vormingplus Brugge, SintPieterskerklaan 5) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Brugge Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 050 39 19 11 (Hugo Declercq) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder workshop: € 64 - € 58 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}ZONDER WORKSHOP: BG16-220 Prijs met workshop: € 109 € 103 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}MET WORKSHOP: BG16-221

42 EUROPA

TIE LT

DE GROTE POLITIEKE VERHALEN IN EUROPA

LIBERALISME, CONSERVATISME, SOCIALISME EN CHRISTEN-DEMOCRATIE EUGÈNE DELACROIX

➜➜ De ideologische onderbouw van de politiek ➜➜ Vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid ➜➜ De nawerking van een organische maatschap-

pijvisie

PRAKTISCH

Data: di. 15, 22, 29 nov. en 6 dec. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: Hotel Shamrock (Euromarktlaan 24)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Tielt Prijs: € 63 - € 57 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

De Franse Revolutie was een van de grootste politieke omwentelingen uit de Europese geschiedenis. Ze vormde ook de belangrijkste voedingsbodem voor de grote politieke ideologieën die daarna in West-Europa vorm kregen. Liberalisme en socialisme lieten zich inspireren door de vrijheids- en gelijkheidsidealen van de Franse Revolutie. Conservatisme en christen-democratie kantten zich veeleer

tegen de radicale breuk met het ancien regime. Emiel Lamberts plaatst in deze cursus de vier grote politieke stromingen naast elkaar. Hij gaat dieper in op hun ideologische invulling, schetst hun historische ontwikkeling en gaat na wat hun impact is op de West-Europese politieke ordening. Daarbij toont hij ook hoe die stromingen elkaar hebben beïnvloed. CURSISTEN VERTELLEN

CC‘Boeiende materie op uiterst gestructureerde manier gedoceerd. Zeer goede lesgever.’ (Aartselaar, 2016)

Info: 051 40 02 49 (Alfonsine Van Looveren) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: TI16-288

EMIEL LAMBERTS is emeritus hoogleraar geschiedenis aan de KU Leuven. Hij doceerde er Europese politieke en religieuze geschiedenis Nieuwste Tijd en heeft over dat onderwerp veel publicaties op zijn naam staan. Hij is bij Davidsfonds Uitgeverij auteur van Europeaan tegen wil en dank, een boek over de Napoleontische oorlogen.

ROE S E L ARE

IN HET SPOOR VAN ERASMUS HET HUMANISME IN DE LAGE LANDEN

➜➜ De Brechtse Latijnse School en het Leuvense

Drietalencollege ➜➜ Impact van Erasmus’ methode op de wetenschappen ➜➜ Rubens als Antwerps humanist

PRAKTISCH

Data: do. 6, 13 en 20 okt. van 14.30 tot 17 uur

Plaats: CC De Spil (H. Spilleboutdreef 1)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Roeselare

Prijs: € 57 - € 51 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 051 20 86 64 (José De

Brouwere) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: RO16-276

Vanuit Italië verspreidt de cultuurbeweging van het renaissance-humanisme zich in de 16de eeuw over Europa. Ook in de Lage Landen vindt het een bijzonder vruchtbare bodem, met Erasmus als bekendste roerganger. Nieuwe pedagogische inzichten sijpelden echter al eerder binnen in diverse Latijnse Scholen.

Het vernieuwde taalonderwijs van de humanisten blijkt de katalysator te zijn voor ongeziene culturele, intellectuele en wetenschappelijke doorbraken. Jan Papy reist met u door de cultuurgeschiedenis van de 16de-eeuwse Nederlanden, van Erasmus tot Vesalius, van Lipsius tot Rubens. U leert alles over het humanisme en de nieuwe pedagogische en wetenschappelijke methode. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Zeer goede docent, bevlogen spreker met veel kennis over het onderwerp.’ (Brecht, 2015) Boek: Thomas More, een biografie in vijf verhalen, door Joris Tulkens. Tournee: daguitstap expo Op zoek naar Utopia in M – Museum Leuven.

JAN PAPY studeerde klassieke filologie en wijsbegeerte aan de KU Leuven, waar hij nu hoogleraar Latijnse taal- en letterkunde is. In zijn onderzoek richt hij zich voornamelijk op de studie van het Neolatijn, het renaissance-humanisme, de intellectuele geschiedenis en de universiteitsgeschiedenis.

EUROPA 43

TORHOUT

VLAANDEREN IN DE DERTIENDE EEUW KRUISTOCHTEN, LIEFDE EN LITERATUUR

➜➜ De impact van de kruistochten ➜➜ Liefde in de middeleeuwse literatuur ➜➜ Diederic van Assenede en ‘Floris ende Blance

floer’

Een van de mooiste liefdesverhalen uit de middeleeuwen: dat is ‘Floris ende Blancefloer’ van Diederic van Assenede. Blancefloer is een christelijk meisje dat opgroeit aan het hof van een islamitische koning in Spanje en verliefd wordt op koningszoon Floris. Het verhaal is een typisch product van die tijd. De Vlaamse graven gingen op kruistocht naar het Midden-Oosten, waar ze in contact kwamen met vreemde volkeren, harems en fabelachtige rijkdommen. Jozef Janssens vertelt in deze cursus over Vlaan-

deren in dertiende eeuw: de opkomst van de volkstalige letterkunde, de verschillende liefdesconcepten in liederen en romans, de invloed van de kruistochten, de kennis van de Oriënt in de middeleeuwen en de rol van clerici en mecenassen in de hoofse cultuur. Hij legt ook uit hoe Jacob van Maerlant, Diederic van Assenede, Willem die Madoc maakte en andere dichters de nieuwe tijdsgeest meesterlijk tot uitdrukking brachten. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Een boeiende lesgever die een interessant thema behandelt.’ (Sint-Niklaas, 2016) Boek: Floris ende Blancefloer, door Jozef Janssens.

PRAKTISCH

Data: woe. 28 sept., 5, 12, 19 en 26 okt. van 14 tot 16 uur

Plaats: CC De Brouckere (Aartrijkestraat 6)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Torhout

Prijs: € 65 - € 59 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 050 21 38 58 (Daniël Prof. JOZEF JANSSENS, doctor in de Germaanse filologie, specialiseerde zich in de middeleeuwse cultuur. Hij was vice-rector van de KU Brussel en doceerde en publiceerde over de middeleeuwse letterkunde en geschiedenis. Zijn boek Floris ende Blancefloer van Diederic van Assenede verscheen bij Davidsfonds Uitgeverij.

Vanhoutte) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: TH16-291

IE PE R

HIROSHIMA EN NAGASAKI ➜➜ Het begin van de nucleaire wapenwedloop ➜➜ Het Manhattanproject, een immense geheime

operatie

➜➜ De naweeën van Fat Man en Little Boy

Augustus 1945. Amerika dropt atoombommen op Hiroshima en Nagasaki. De vernieling is compleet, de ellende niet te overzien. Meer dan 240.000 mensenlevens worden verwoest, door de explosie of in de nasleep ervan. Kort na de aanval capituleert Japan en komt er een einde aan de Tweede Wereldoorlog. De atoombom en de kernreactor zijn het resultaat van een wapenwedloop tussen de VS en naziDuitsland. Meer dan twee jaar werkten de meest

briljante wetenschappers in het uiterste geheim aan een nucleair wapen. De gevolgen van die wedloop zinderen na tot vandaag. Hubert Creyf onthult het volledige verhaal van het geheime Manhattanproject en de eerste atoombommen. Hij geeft u op heldere wijze meer inzicht in de ontwikkeling van atoomwapens en de wetenschappelijke en medische, maar ook sociale, politieke en religieuze aspecten ervan. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Een zeer boeiend onderwerp dat voor velen onbekend is!’ (De Pinte, 2013) Reis: Japan met Marc Van Craen (sept. 2016).

EEN KANTELMOMENT IN DE GESCHIEDENIS

PRAKTISCH

Data: di. 15, 22 nov. en 6, 13 dec. van 14 tot 16 uur

Plaats: CC Het Perron (Fochlaan 1, naast het station te Ieper)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Ieper Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 057 20 44 20 (Joël Decorte) HUBERT CREYF is doctor in de wetenschappen en alumnus van de Vlerick School. Hij werkte enkele decennia in de internationale handel, was medewerker van de Verenigde Naties bij de strijd tegen de aantasting van de ozonlaag en was secretaris-generaal van twee Europese verenigingen.

en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: IE16-250

44 EUROPA

N IEU W

SINT-N IKL A A S

VOOR GOD EN GELD

GOUDEN TIJD VAN DE ZUIDELIJKE NEDERLANDEN PRAKTISCH

Data: vr. 18, 25 nov. en 2 dec. van 14 tot 16 uur

Tentoonstellingsbezoek: vr. 9 dec. om 14 uur

Plaats: Psychiatrisch Centrum

Sint-Hiëronymus (Dalstraat 84)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Sint-Niklaas en Psychiatrisch Centrum Sint-Hiëronymus Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 0471 64 58 45 (Davidsfonds Sint-Niklaas), 03 776 66 23 (Anny Van Damme) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder bezoek: € 52 € 46 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

➜➜ Geboorte van een kritische en ondernemende

mens ➜➜ Brabantse en Vlaamse steden in volle bloei ➜➜ Quinten Metsys, Jan en Pieter Bruegel, Hans Holbein

Aan het einde van de middeleeuwen ontketent zich een ware revolutie op economisch en kunsthistorisch vlak. Centrum van dit gebeuren zijn de Lage Landen, met op kop de steden van het hertogdom Brabant en het graafschap Vlaanderen. Handel en ondernemerschap zorgen ervoor dat de Zuidelijke Nederlanden uitgroeien tot een economisch machtscentrum met een bloeiende kunstnijverheid. Schilders als Pieter Coecke van Aelst, Lucas Cranach en Quinten Metsys zijn spelers op die jonge kunstmarkt.

Tezelfdertijd ontwikkelt zich een nieuwe mens. Hij is pragmatisch, innoverend en avontuurlijk. Zijn ondernemingszin kondigt een gouden tijd aan. Maar waar geld en weelde de maat aangeven, gluurt zonde om de hoek … Ontdek samen met Niels Schalley een wereld van ongeziene fascinatie voor ingenieuze ontdekkingen en leer de angsten en ambities van de nieuwe middeleeuwse mens kennen. EXTRA: Ontdek samen met een gids de prestigieuze topstukken en ongeziene pareltjes in de tentoonstelling ‘Voor God en Geld’ in het Caermers klooster in Gent. (facultatief, vr. 9 dec. om 14 u., eigen vervoer)

}}CODE ZONDER BEZOEK: SN16-282 Prijs met bezoek: € 58 - € 52 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET BEZOEK: SN16-283

NIELS SCHALLEY behaalde zijn master kunstwetenschappen aan de KU Leuven. Hij was wetenschappelijk medewerker bij Illuminare, Centre for the Study of Medieval Art (KU Leuven), werkte als projectleider bij erfgoedcel k.Erf en is assistent curator van de tentoonstelling ‘Voor God en Geld’ in het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster.

EUROPA 45

MASTER OF SAINT GILESL, SAMUEL H. KRESS COLLECTION

A AL ST

CLOVIS, DE EERSTE KONING DER FRANKEN DE GESCHIEDENIS EN DE MYTHE

➜➜ Groei van het Frankische rijk ➜➜ Clovis en het christendom ➜➜ De rol van Clovis in de Westerse geschiedenis

Was Clovis de eerste koning van Frankrijk, zoals o.a. Charles de Gaulle beweerde? Was hij een creatieve heerser die West-Europa op weg zette naar de christelijke middeleeuwen? Of was hij gewoon een barbaarse krijgsheer die zich vechtend een weg naar de macht baande? Er doen verschillende mythes de ronde over de Frankische vorst. In deze cursus gaat Raoul Bauer de uitdaging aan om de fabels en feiten over Clovis en zijn 30-jarig

koningschap te onderscheiden. In de zoektocht naar de waarheid passeren een aantal bijzondere personages de revue: Clovis’ vrouw Clotilde en de heilige Genoveva van Parijs, bisschop Remigius van Reims, de koningen van de Goten en de Bourgondiërs, de Romeinse keizer in Constantinopel. CURSISTEN VERTELLEN

CC‘Model-docent!’ (Beveren, 2015) CC‘Inhoudelijk onze horizon verruimd, schitterend historisch overzicht.’ (Mechelen, 2016)

PRAKTISCH

Data: vr. 2, 9, 16 en 23 dec. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: CC De Werf (Molenstraat 51) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Aalst Prijs: € 63 - € 57 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 053 77 72 62 (Willy Beeck-

man) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

Prof. RAOUL BAUER, historicus en doctor in de letteren, is emeritus hoogleraar cultuurgeschiedenis in de Associatie van de KU Leuven. Bij Davidsfonds Uitgeverij publiceerde hij verschillende boeken, waaronder Karel de Grote. Een keizer op de grens tussen twee werelden.

}}CODE: AL16-200

G E R A ARDSB E RG E N

DE EUROPESE UNIE

HOE EUROPA ONS LEVEN BEÏNVLOEDT

regeldrift

➜➜ Europese uitdagingen

Voor velen van ons is de EU een ver-van-mijnbedshow. Maar Europa is dichterbij dan u denkt. Europese wetten liberaliseren de post en de spoorwegen, maar leggen ook de inrichting van varkenstallen vast en de snelheid van tractorruitenwissers. Ons hele milieubeleid is gereglementeerd, maar op andere vlakken gaat het moeilijker, zoals het sociale en het buitenlandse beleid. Hendrik Vos bespreekt hoe buitengewoon groot

de impact van de Europese Unie is geworden en waar vandaag de problemen zitten. Hij gaat in op specifieke beleidsdomeinen en haakt in op de actualiteit van het moment. U krijgt een verrassende kijk in de Europese keuken, waar het er vaak levendiger aan toe gaat dan u denkt. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Heel dicht bij de actualiteit en bij de interesse van het publiek.’ (Brugge, 2014) ‘Schitterend samenspel tussen docent en CC cursisten: cursus en debat.’ (Beveren, 2015) Reis: EU rondreis met Hendrik Vos (mei 2017, te boeken vanaf 1 sept.).

➜➜ Vlaams en Belgische versus Europese wetten ➜➜ EU-wetgeving: noodzakelijk of overdreven

PRAKTISCH

Data: do. 24 nov., 1 en 8 dec. van 14 tot 16 uur

Plaats: Technisch Instituut Sint-Jozef (Kleine Karmelietenstraat 3)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Geraardsbergen

Prijs: € 52 - € 46 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale Prof. HENDRIK VOS studeerde politieke wetenschappen aan de UGent. Daar verrichtte hij ook doctoraatsonderzoek naar de rol en de plaats van regio’s in de Europese Unie. Intussen is hij er hoogleraar aan de vakgroep Politieke Wetenschappen en directeur van het Centrum voor EUStudies. Hij is columnist bij De Standaard en becommentarieert geregeld voor radio en televisie actuele gebeurtenissen in de EU.

syllabus (zie p. 6)

Info: 0477 46 78 18 (Miel Vanden Bossche) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: GR16-243

46 EUROPA

M ET BO EK

RON SE

DE TAALGRENS

OF WAT BELGEN ZOWEL VERBINDT ALS VERDEELT ➜➜ Totstandkoming van de Germaans-Romaanse

PRAKTISCH

Data: woe. 5, 12, 19 en 26 okt. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: KSO Glorieux - Open Leer-

centrum (Glorieuxlaan 30) Parkeren: Glorieuxlaan Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Ronse Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 055 21 33 34 (Roland Van Coppenolle) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder boek: € 63 - € 57 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

cultuurgrens ➜➜ Van geografische taalgrens tot sociologische scheiding ➜➜ Talentellingen en faciliteitengemeenten

De taalgrens die ons land dwars doormidden deelt, is zoveel meer dan de inzet van een politiek spel. Ze is zowel een geografische grens als een sociologische scheiding. ‘Toch is de Belgische tweedeling geen kwaadaardige kwaal. Ze is een onomkeerbaar en leerrijk geschiedenisverhaal. Dat begint als alle grote verhalen vóór de Romeinen’, schrijft Brigitte Raskin in de proloog van haar boek De taalgrens.

Brigitte Raskin maakt de actuele situatie van de taalgrens begrijpelijker door ze in een historisch perspectief te plaatsen. Van vóór de Romeinen tot in 1830, van het unitaire tot het federale België, van Gaston Eyskens tot Elio di Rupo: Raskin zet de geschiedkundige ontwikkelingen uiteen en gaat met u een gesprek aan over haar bevindingen. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Geeft een vernieuwde kijk op het onderwerp.’ (Kortrijk, 2013) ‘Brigitte Raskin is een vrouw met kennis, een CC begeesterend vertelster.’ (Ieper, 2014)

}}CODE ZONDER BOEK: RS16-277 Prijs met boek: ‘De taalgrens’

(handelsprijs € 27,50) € 85 - € 79 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET BOEK: RS16-278

BRIGITTE RASKIN liet haar job als leerkracht geschiedenis staan toen ze de AKO Literatuurprijs kreeg voor haar debuut Het Koekoeksjong. Sindsdien is de historica voltijds schrijfster en occasioneel reporter, columniste, recensente, jury- en commissielid. Bij Davidsfonds Uitgeverij verscheen haar boek De taalgrens.

N IEU W

ZOT TEG EM

ONVOLMAAKTE MENSEN IN EEN VOLMAAKTE SAMENLEVING? UTOPIA VAN THOMAS MORE IN CONTEXT

➜➜ Het complexe ontstaan van Utopia ➜➜ Sleutels om Utopia te interpreteren ➜➜ Voorstelling van enkele andere utopieën

PRAKTISCH

Data: ma. 3, 10 en 17 okt. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: Dienstencentrum De Schakel (Musselystraat 26)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Zottegem

Prijs: € 57 - € 51 (met Davidsfonds

Samen met Lof der Zotheid van Erasmus is Utopia van Thomas More een van de weinige boeken uit het humanisme die een plaats hebben verworven in onze westerse literaire canon. Het is een dun boekje en lijkt bijzonder toegankelijk, maar dat is het bij nadere beschouwing niet. Kennis van de complexe ontstaansgeschiedenis van het werkje is van kapitaal belang om het goed te begrijpen.

Vele auteurs hebben Utopia uitgeroepen tot hét politieke werk van de vroegmoderne tijd. Maar is het dat ook? Hoe verhoudt het zich tot andere politieke geschriften uit die tijd? Wat wilde More eigenlijk doen met zijn tekst? Biedt hij inderdaad een schets van een eiland met een perfecte samenleving waar het heerlijk en onbezorgd leven is? In welke mate heeft de blauwdruk van More andere utopieën uit de 16de en 17de eeuw beïnvloed? Erik De Bom is uw gids doorheen Utopia. Boek: Utopia, door Jan Van der Stock e.a.

Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 09 360 31 72 (Joël Janssens)

en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: ZT16-297

ERIK DE BOM is intellectueel historicus en politiek theoreticus. Hij is verbonden aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte (KU Leuven). Zijn onderzoek spitst zich toe op de geschiedenis van het politieke denken, vooral uit de 16de en 17de eeuw. In 2016 is hij van dichtbij betrokken bij de viering van Mores Utopia.

KUNST OVERZICHT

VAN CÉZANNE TOT MAGRITTE................................................................ 49 UTOPIA EN DE KUNST. . ................................................................................ 49 LAATANTIEKE EN BYZANTIJNSE CULTUUR �� 50 JHERONYMUS BOSCH................................................................................. 51 BIJBEL EN CULTUUR..................................................................................... 52 KIJKEN NAAR KUNST .................................................................................. 53 HOMO CULTURALIS.. .................................................................................... 54

MVDB_GoddelijkeInterieurs_adv_128bx187h_HIGH.pdf

25/04/16

Goddelijke interieurs

10:12

EXPO & PARCOURS Download de app

17.06.2016 16.10.2016

Stap binnen in kerken uit de eeuw van Rubens

Hendrik I van Steenwijck en Jan I Brueghel, Interieur van de kathedraal van Antwerpen, Szépművészeti Múzeum/Museum of Fine Arts, Budapest, 2016

Antwerpse meesters openen de deuren van oude en verdwenen kerken. Hun geschilderde interieurs leiden je rond in de kerken van toen: indrukwekkend en vol leven en ontmoeting. In de expo en het stadsparcours met app stap je met twee voeten in de geschiedenis.

www.museummayervandenbergh.be

03 338 81 88

KUNST 49

N IEU W

H E RE NTAL S

VAN CÉZANNE TOT MAGRITTE DE GEBOORTE VAN DE MODERNE KUNST

➜➜ Kubisme, fauvisme en surrealisme ➜➜ Matisse, dé colorist van de 20ste eeuw ➜➜ Magritte, de schilder van ideeën

In het begin van de 20ste eeuw ontstaat de moderne kunst. De Franse post-impressionistische kunstschilder Paul Cézanne wordt algemeen als de vader van de moderne kunst beschouwd. Vanaf 1890 schildert hij quasi-abstracte werken in schitterende kleuren en opent de weg naar kubisme en fauvisme. Zowat alle avant-gardekunstenaars, zoals Picasso, Braque, Denis en Mondriaan, raken door hem geïnspireerd. Wat volgt, is een vloedgolf aan nieuwe stijlen en stromingen. Zo lanceert Matisse in 1905 het fauvisme, waar-

mee hij behaaglijke onderwerpen in prachtige kleurencombinaties uitdrukt. In 1907 introduceert Picasso het kubisme. Hij wordt de meest innoverende kunstenaar van de 20ste eeuw en ontwikkelt ook andere stijlen zoals surrealisme en expressionisme. En Matisse breekt in 1926 radicaal met het principe van het realisme en schildert alleen nog ideeën in bevreemdende beelden. Christiane Struyven neemt u in deze rijk geïllustreerde cursus mee op ontdekking doorheen de beginjaren van de moderne kunst. EXTRA: BOZAR brengt de unieke expo ‘Picasso Sculpture’ uit het New Yorkse MoMA naar België. Docente Christiane Struyven leidt u er met veel kunde rond. (facultatief, woe. 7 dec. om 13.30 u., eigen vervoer)

CHRISTIANE STRUYVEN studeerde rechten in Leuven en kunstgeschiedenis in Cambridge. Ze was 25 jaar lang advocaat in Brussel. Van 2009 tot 2014 was ze gids voor tijdelijke expo’s bij Bozar. Sinds 2009 geeft ze voordrachten over 20ste-eeuwse schilderkunst voor o.a. de Koninklijke Bibliotheek van België, het Museum Dhont-Dhaenens en het Musée Picasso (Parijs).

PRAKTISCH

Data: vr. 18, 25 nov. en 2, 9 dec. van 14 tot 16 uur

Plaats: Oud Gasthuis (zolderverdieping, Nederrij 133/A)

Tentoonstellingsbezoek: woe.

7 dec. om 13.30 uur (BOZAR)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Herentals

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 014 71 77 45 (Victor Paulus-

sen) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder bezoek: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE ZONDER BEZOEK: HE16-246 Prijs met bezoek: € 79 - € 73 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET BEZOEK: HE16-247

N IEU W © THOMAS MORE, LIBELLUS DE … INSULA UTOPIA, LEUVEN - DIRK MARTENS,1516, KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK VAN BELGIË.

GENK

UTOPIA EN DE KUNST EEN BIJZONDERE ONTDEKKINGSREIS

➜➜ De invloed van Thomas More op de kunst ➜➜ Terra Incognita: de mens ontdekt de wereld ➜➜ Bestaat Utopia vandaag nog?

Op 16 december 1516 publiceerde de Engelse humanist Thomas More in Leuven zijn beroemde Utopia. In het Latijn beschreef hij een ideale samenleving, ergens op een onbekend eiland. Vijfhonderd jaar later spreekt Utopia nog steeds tot de verbeelding. Jan Van der Stock is curator van de prestigieuze tentoonstelling in M - Museum Leuven. Hij gidst u doorheen de kunstgeschiedenis en laat zien hoe verschillende kunstenaars omgaan met Utopia. Vervolgens toont Fabio Wuytack, regisseur van de documentaire Back to Utopia, dat je Utopia op

verschillende plekken ter wereld, de meest onverwachte eerst, kan terugvinden. Als je maar goed kijkt. Tot slot vertelt Koen Vanmechelen hoe de utopische gedachte zijn werk vandaag inspireert. EXTRA: Op vrijdag 18 november kan je met Cmine cultuurcentrum op begeleide uitstap naar de unieke tentoonstelling in M- Museum Leuven Op zoek naar Utopia (€ 64). U dient zich hiervoor in te schrijven bij C-mine cultuurcentrum Genk. Info en reservatie: www.c-minecultuurcentrum. be of 089 65 44 90.

PRAKTISCH

Data: di. 8, 15 en 29 nov. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: C-Mine CC (C-Mine 10; GPS: Evence Coppéelaan 91)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Genk en C-Mine

Tournee: daguitstap expo Op zoek naar Utopia in M – Museum Leuven.

Prijs: € 57 - € 51 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Prof. JAN VAN DER STOCK is gewoon hoogleraar in de opleiding kunstwetenschappen aan de KU Leuven en directeur van Illuminare - Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst. FABIO WUYTACK, master in audiovisuele kunsten, specialiseert zich als regisseur in documentaires. KOEN VANMECHELEN is een internationaal gerenommeerd kunstenaar. Hij vestigt zijn studio La Biomista eind 2016 in de voormalige zoo van Zwartberg.

Info: 089 24 09 57 (Fernanda

Opdenacker) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: GK16-239

50 KUNST

N IEU W

B IL ZE N

LAATANTIEKE, VROEGMIDDELEEUWSE EN BYZANTIJNSE CULTUUR OVERZICHT VAN DE KUNST- EN CULTUURGESCHIEDENIS (DEEL 2)

PRAKTISCH

Data: ma. 3, 10, 17, 24 okt., 7, 14,

21, 28 nov. en 5, 12 dec. 2016 en 9, 16, 30 jan., 6, 13, 20 feb., 6, 13, 20 en 27 maart 2017 Groep 1: van 14 tot 16.30 uur Groep 2: van 19 tot 21.30 uur Plaats: Landcommanderij Alden Biesen (Kasteelstraat 6) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Bilzen, De Parenteel en Vormingplus Limburg Prijs: € 170 - € 160 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 089 41 38 87 (Katrien Bruggeman) en 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE GROEP 1: BZ16-213 }}CODE GROEP 2: BZ16-214

➜➜ Constantinopel als Nea Romè, Aken als Nova

Roma ➜➜ Geschiedenis van Byzantium (395-1453) ➜➜ Vroegchristelijke, Byzantijnse en vroegmiddeleeuwse kunst

Na de bloei van het Imperium Romanum degradeerde Rome vanaf de 3de eeuw tot een provinciestad. Toch bleef de stad dé geestelijke metropool. Haar roemrijke verleden bleef nog lang nazinderen en vormde een richtsnoer voor nieuwe beschavingen: van de Byzantijnen over de Russen tot de Karolingers.

De Romeinse rijkskunst en provinciale oosterse tendensen vloeiden samen tot de laatantieke kunststijl. Inzicht in die stijl is onmisbaar om Byzantijnse en middeleeuwse kunst te begrijpen. Uit de ontmoeting van westerse, Germaanse en Byzantijnse elementen in Italië ontsprong de romaanse kunst, waarmee West-Europa zich profileerde en onderscheidde van het Byzantijnse Oosten. Jan Vaes biedt u een helder overzicht van de vroegmiddeleeuwse culturen.

KUNST 51

N IEU W

S INT-TRU IDE N

JHERONYMUS BOSCH CREATIEF GENIE IN ZIJN TIJD

➜➜ Topartiest van de late middeleeuwen ➜➜ Het atelier van Bosch ➜➜ Curieuze gedrochten, levensechte wezens

Het ‘gespoock en de ghedrochten der helle’ die Jeroen Bosch (1450-1516) vijf eeuwen geleden op paneel toverde, blijven intrigeren. Met de verklaring ervan zijn we nog lang niet klaar, maar recente onderzoeken werpen wel al een nieuw licht op de 16de-eeuwse schilder en zijn manier van werken.

Ludo Beheydt gidst u doorheen het leven, de leefwereld en het werk van de mysterieuze schilder. Hij plaatst inhoud en beeldtaal van Bosch’ werk in hun oorspronkelijke cultuurkader en toont hoe Bosch op geheel eigen wijze expressie geeft aan de vroegburgerlijke Brabantse cultuur. U ontdekt een uitzonderlijk talent, dat tot op vandaag blijft fascineren.

PRAKTISCH

Data: do. 24 nov., 1, 8 en 15 dec. van 14 tot 16 uur

Plaats: CC ‘de Bogaard’ (Capucienessenstraat 8)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Sint-Truiden

Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 011 68 77 13 (Willy

Neyens) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: ST16-284

Prof. dr. LUDO BEHEYDT was gewoon hoogleraar civilisation néerlandaise en linguistiquenéerlandaise aan de UCL. Hij was de eerste bijzonder hoogleraar cultuur der Nederlanden aan de Universiteit van Amsterdam en doceerde dat vak ook in Leiden. Hij is Europees Eresenator vanwege zijn bijdrage aan de Europese cultuur en Officier in de Orde van Oranje-Nassau.

52 KUNST

N IEU W

B RUGG E

BIJBEL EN CULTUUR

DE KERSTVERHALEN IN WOORD, BEELD EN KLANK PRAKTISCH

Data: di. 15, 22 en 29 nov. van 14 tot 16.30 uur

Concert: vr. 16 dec. om 20 uur Plaats: Concertgebouw (’t Zand)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Brugge en het Concertgebouw Prijs: € 84 - € 78 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie, digitale syllabus (zie p. 6), concertticket cat. I t.w.v. € 33 Info: 050 34 67 08 (Dirk Deckers) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: BG16-222

➜➜ Apocriefe ‘kindheidsevangelies’

luisteren kijkvoordrachten de ‘kindheidsevangelies’ in de beeldende kunsten (K. Vancauteren) en in de muziek (I. Bossuyt) besproken.

De Bijbelse verhalen over de kerstperiode fascineren mensen van alle tijden: de aankondiging van de engel, de geboorte in een stal, het bezoek van de wijzen, de herders in de velden. Ook Jezus’ kindertijd spreekt tot de verbeelding. Deze ‘kleine Jezus’ heeft een onuitwisbare stempel gedrukt op de literatuur, de beeldende kunsten en de muziek. In deze lezingenreeks houdt Hans Ausloos eerst de Bijbelse en apocriefe verhalen over Jezus’ kindertijd onder de loep. Vervolgens worden in twee

CURSISTEN VERTELLEN CC‘Zeer inspirerend, dank!’ (Diest, 2011) CC‘Buitengewoon boeiend en mooi!’ (Diest, 2011)

Prof. HANS AUSLOOS is doctor in de godgeleerdheid. Hij is professor Oude Testament aan de Université catholique de Louvain (Louvain-la-Neuve). Dr. KATHARINA VANCAUTEREN studeerde kunstwetenschappen aan de KU Leuven. Ze is momenteel verantwoordelijke voor de

kunstcollectie van The Phoebus Foundation. Prof. IGNACE BOSSUYT is emeritus gewoon hoogleraar musicologie van de KU Leuven. Zijn onderzoeksgebied spitste zich toe op de renaissancepolyfonie.

➜➜ Kerstmis in de beeldende kunsten ➜➜ Jezus’ geboorte en kindertijd in de muziek

EXTRA: Vox Luminis brengt Weihnachtshistorie van Heinrich Schütz, het ideale concert om de kerstperiode mooi in te zetten. (inbegrepen, vr. 16 dec. om 20 u.) U Zijt Wellekome: kerstsamenzang op 26 dec. in heel Vlaanderen.

KUNST 53

OOSTE N DE

KIJKEN NAAR KUNST

SCHILDERKUNST ALS BEELD VAN DE WERKELIJKHEID ➜➜ Schilderkunst door de eeuwen heen ➜➜ Wat is schoonheid? ➜➜ Waarom wordt kunst zo duur geveild?

In de renaissance was het schilderij een venster op de wereld. Die wereld werd aan het begin van de 20ste eeuw aan diggelen gegooid door schilders als Matisse, Picasso en Malevitsj. Wat in verf getoond werd, maakte zich los van de herkenbare werkelijkheid. Vanaf de jaren 1990 keert een nieuwe generatie schilders – Luc Tuymans, Marlene Dumas, Peter Doig – terug naar de figuratie. Of is dat maar schijn?

Eric Rinckhout onderneemt samen met u een eigenzinnige reis door de geschiedenis van de schilderkunst. U krijgt ook een blik achter de schermen van MuZEE. Eric Rinckhout gaat in gesprek met directeur Phillip Van den Bossche. Hoe gaat men te werk bij tentoonstellingen? Waarop ligt de focus van de museumcollectie? En wat kan een museum betekenen voor hedendaagse kunstenaars? EXTRA: Barbara de Jong, hoofd behoud en beheer, neemt u mee achter de schermen van MuZEE. Bezoek op di. 11 oktober (aansluitend bij de les, tot 17 u.).

ERIC RINCKHOUT is kunstjournalist en was jarenlang cultuurredacteur bij De Morgen. Hij schrijft vooral over beeldende kunst. Een selectie van zijn rubriek Ontrafeld werd eind vorig jaar gebundeld. Hij schreef uitvoerig over Luc Tuymans, Michaël Borremans, Jan Vanriet, Sam Dillemans en Ilse D'Hollander. Nu bereidt hij de biografie voor van Eugeen Van Mieghem.

PRAKTISCH

Data: di. 4 okt. van 14 tot 16.30,

di. 11 okt. van 10 tot 12.30 en van 14 tot 17 uur Plaats: Mu.ZEE (Romestraat 11) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Oostende en Mu.ZEE Prijs: € 65 - € 59 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie, digitale syllabus (zie p. 6), toegang museum en rondleiding Info: 059 70 85 71 (Fernand Vyvey) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: OO16-273

54 KUNST

G E NT

HOMO CULTURALIS

ONTSTAAN EN ONTWIKKELING VAN CULTUREEL GEDRAG PRAKTISCH

Data: zat. 24 sept., 1, 8 en 22 okt. van 10 tot 12 uur

Plaats: Vormingscentrum Guislain (J. Guislainstraat 43)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Gent Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 09 328 37 59 (Lucien Van Laere) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: GT16-241

➜➜ Van natuur naar cultuur ➜➜ Van cultuur naar kunst ➜➜ Culturele doorbraken in de prehistorie

Kunst en cultuur maken evident deel uit van het menselijk leven. Maar hoe is cultureel gedrag ontstaan? En op welke manier kwam onze verbeeldingskracht tot stand? Die vragen worden zelden gesteld. Om het antwoord te vinden, moeten we terug naar de prehistorie en moeten we een beroep doen op verschillende wetenschappen.

Marc De Bie legt uit hoe vroege mensachtigen zich in hun cultureel gedrag onderscheidden van andere primaten en probeert samen met u te begrijpen hoe de homo sapiens tot actueel menselijk gedrag is gekomen. De volgende onderwerpen komen daarbij aan bod: empathie, zelfbewustzijn, symboliek, religie, creativiteit, muziek, kunst, wetenschap en nog veel meer. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Zeer interessante cursus.’ (Leuven, 2015) Boek: Bloot toeval, door Mark Nelissen.

Prof. MARC DE BIE is kunsthistoricus en doctor in de archeologie, gespecialiseerd in de cultuur van de vroege steentijd. Hij doceert aan de VUB kunst en archeologie van de prehistorie. Zijn belangstelling gaat vooral uit naar de oorsprong en ontplooiing van cultureel gedrag doorheen de steentijden en de wisselwerking met cognitieve ontwikkelingen bij de mens.

MUZIEK OVERZICHT

WOLFGANG AMADÉ MOZART ................................................................ 57 VAN HAYDN TOT SCHÖNBERG............................................................... 58 FESTIVAL 20/21................................................................................................ 59 DIES IRAE!.. ........................................................................................................ 60 KLANKEN UIT HET NOORDEN................................................................. 60 BACH EN LUTHER........................................................................................... 61 REFORMATIE EN CONTRAREFORMATIE. . ........................................... 62 BAROK VAN MONTEVERDI TOT BACH. . ............................................... 63 VLAAMSE ROMANTISCHE MUZIEK........................................................ 64 JEAN-PHILIPPE RAMEAU.. .......................................................................... 64

SEIZOEN 2016–2017 Rusland, tussen utopie en revolutie Kammerorchester Basel London Philharmonic Orchestra Budapest Festival Orchestra & Iván Fischer Russian National Orchestra Les Arts Florissants Sol Gabetta Grigory Sokolov John Eliot Gardiner Ray Chen Steven Isserlis Meg Stuart Sidi Larbi Cherkaoui Alain Platel Hofesh Shechter en vele anderen …

Ontdek nu het volledige programma op www.concertgebouw.be

AD_Davidfonds_1617_128x187.indd 1

22/04/16 16:15

N IEU W

MUZIEK 57

M ET BO EK

ANT WE RPE N

WOLFGANG AMADÉ MOZART EEN VERRASSEND PORTRET

➜➜ De mens Mozart ➜➜ De mythe Amadeus ➜➜ De geniale componist

van de mens en de componist, en laat u daarbij ook intens genieten van de blijvende schoonheid van Mozarts muziek.

‘Wolfgang Amadé’, zo ondertekende Mozart zijn EXTRA: Vier concerten uit het programma van brieven. Na zijn dood werd hij al snel onthouden AMUZ illustreren deze cursus (inbegrepen) als Amadeus; die Latijnse naam paste beter bij zijn ¿¿Vr. 02 dec., 21 u.: Consone Quartet & Vlad Weverbergh status van stercomponist. Mozart was zeker een muzikaal genie, maar hij was ook een gewone mens ¿¿Zo. 22 jan., 15 u.: Bach Concentus o.l.v. Ewald Demeyere met leuke en minder aangename karaktertrekken. Uit zijn biografie en zijn brieven blijkt dat hij een ¿¿Vr. 10 maart, 21 u.: Rachel Podger & Kristian Bezuidenhout kind van zijn tijd was, een man die vrij wilde zijn ten koste van alles. Ook zijn persoonlijke visie op muziek ¿¿Zo. 26 maart, 15 u.: Lukas Blondeel & Nicolas Callot heeft Mozart uitgebreid beschreven in zijn brieven. Yves Knockaert dook in Mozarts correspondentie en schetst een verrassend portret van Amadé, Reizen: Bath & het Mozartfest met Peggy Stuyck (nov. 2016); Salzburg & Mozartwoche met Jan ontdaan van de mythe. Hij geeft een totaalbeeld Dewilde (jan. 2017, te boeken vanaf 1 sept.).

Musicoloog YVES KNOCKAERT is docent muziekgeschiedenis, muziekfilosofie en nieuwe muziek aan het Lemmensinstituut in Leuven (LUCA School of Arts, Campus Lemmens). Hij werkte bij Klara en publiceert in tal van tijdschriften en boeken. Hij is auteur van Wolfgang Amadé (Uitgeverij Polis).

PRAKTISCH

Data: di. 8, 15, 22 nov. 2016,

10 jan., 7, 14, 21 feb., 7, 14 en 21 maart 2017 van 14 tot 16.30 uur Plaats: AMUZ (Kammenstraat 81) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Antwerpen en AMUZ Inbegrepen: koffie en digitale synopsis (zie p. 6) Info: 03 235 27 13 (Ivo De Brabander) en 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder boek: € 170 € 160 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE ZONDER BOEK: AW16-207 Prijs met boek: ‘Wolfgang

Amadé. Een biografie’ (handelsprijs € 29,95) € 190 - € 180 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET BOEK: AW16-208

58 MUZIEK

N IEU W

BON HE IDE N

VAN HAYDN TOT SCHÖNBERG DE WEENSE SCHOLEN

PRAKTISCH

Data: di. 8, 15 nov., 6 en 13 dec. van 20 tot 22 uur

Plaats: GC 't Blikveld (Waversesteenweg 11, Bonheiden)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Bonheiden en GC ‘t Blikveld Prijs: € 56 - € 50 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: digitale syllabus (zie p. 6) Info: 015 33 60 63 (Lisbeth Vanden Storme) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: BO16-217

➜➜ Klassieke muziek bloeit in Wenen ➜➜ De romantiek als scharniermoment ➜➜ Schönberg en zijn leerlingen

Wenen ademt muziek. De Wiener Sängerknaben en het nieuwjaarsconcert van de Wiener Philharmoniker zijn nog steeds dé muzikale exportproducten van de stad. Maar ook in het verleden drukte Wenen haar stempel op de klassieke muziek. Heel wat componisten werden er geboren en creëerden er hun meesterwerken. Haydn, Mozart en Beethoven worden wel eens samen genoemd als de Eerste Weense School. Ze waren echter geen leerlingen en meesters van elkaar, iets dat we wel zien bij de Tweede Weense School met Arnold Schönberg en zijn leerlingen Berg en

Webern. Tussen beide ‘scholen’ zit de romantiek. Een beter begrip van die periode is vereist om enkele evoluties uit de muziekgeschiedenis te verklaren. Johan Uytterschaut begeleidt u op een virtuele reis naar Wenen en vertelt u alles over de Weense Scholen en de romantiek. EXTRA: Trio Khaldei verzorgt in GC Blikveld een aperitiefconcert met meesterwerken van drie Weense giganten: Schubert, Brahms en Schönberg (zo. 11 dec., 11 u.). Voor dit concert kan u als cursist tickets aan kortingtarief (€ 10) bestellen bij GC Blikveld (015 50 28 70 of blikveld@bonheiden.be).

JOHAN UYTTERSCHAUT is musicoloog en zanger. Hij publiceert over onderwerpen rond vocale kunst. De wereld van de opera is zijn werkterrein bij uitstek. Hij is docent Opera aan de LUCA School of Arts te Leuven en presentator van Opera in de Cinema voor Kinepolis Vlaanderen.

DETAILS UIT TRIUMPH DES TODES © FELIX-NUSSBAUM-HAUS OSNABRÜCK (NOVECENTO-BEELD 2016)

MUZIEK 59

N IEU W

LE U VE N

LUISTEREN NAAR DE TWINTIGSTE EEUW UW GIDS BIJ FESTIVAL 20/21

➜➜ De 20ste eeuw, een onuitputtelijke muzikale

bron ➜➜ De klassiekers van de toekomst ➜➜ Sjostakovitsj over zijn kunstenaarsbestaan

Davidsfonds Academie en Festival 20/21 slaan opnieuw de handen in elkaar voor de tweede aflevering van de succesvolle festivalcursus Luisteren naar de 20ste eeuw. Met kennis en passie leiden de lesgevers - o.a. de artistieke leiders van het festival u binnen in nieuwe klankwerelden. De drie cursusavonden focussen op wat het festival ten gehore brengt: de oorlogswerken van Dmitri Sjostakovitsj en Olivier Messiaen, de bonte klankenweelde van Sergei Prokofiev, de soms verwarrende vernieuwingen van Arnold Schönberg en

de wonderbaarlijke miniaturen van Erik Satie. Het openingsen slotconcert van het festival vormen de kers op de taart van deze bijzondere muziekcursus. Als deelnemer aan deze cursus krijgt u bovendien 25% korting op de andere festivalconcerten (via martine@festival2021.be). CURSISTEN VERTELLEN: CC‘Proficiat! De link met het festival is perfect.’ (Leuven, 2015) EXTRA: Volg als gratis toemaatje het minisymposium Kosmos², over hoe componisten van na 1950 het geluid van de kosmos in klanken probeerden te vangen, n.a.v. Stadsfestival 500 Jaar Utopia (zat. 22 okt. van 14 tot 17 uur).

PRAKTISCH

Data: do. 22, 29 sept. en 13 okt. van 20 tot 22 uur

Concerten: ma. 26 sept. en di. 25 okt. om 20.30 uur

Symposium: ‘Kosmos² -

De harmonie der sferen’ zat. 22 okt. van 14 tot 17 uur Plaats: Huis van de Polyfonie (Abdij van Park 1) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Leuven en Festival 20/21 Prijs: € 86 - € 80 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie, programmabundel, ticket openingsen slotconcert (t.w.v. € 45) Info: 016 23 41 14 (Jef Scheire) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: LE16-266 PIETER BERGÉ, curator voor het NOVECENTO-luik van het Festival 20/21, is professor aan de KU Leuven, waar hij onder meer algemene muziekgeschiedenis doceert. MAARTEN BEIRENS is curator van TRANSIT-luik van

het Festival 20/21. Hij doceert muziekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. ARNE HERMAN is musicoloog en klarinettist. Hij is een veelgevraagd inleider van concerten en opera’s.

Reis: Berlijn met Pieter Bergé (maart 2017, te boeken vanaf 1 sept.)

60 MUZIEK

HA SSE LT

DIES IRAE!

KRONIEK VAN HET REQUIEM ➜➜ De gregoriaanse dodenmis ➜➜ De ontwikkeling van het requiem ➜➜ Meesterwerken van Mozart, Verdi, Brahms

door de rijke geschiedenis van dit bijzondere genre en krijgt u een beeld van de ontwikkeling van de westerse dodenmuziek. Beklijvende luistervoorbeelden en een concert maken dat beeld compleet.

Het requiem van Mozart is ongetwijfeld de bekendste compositie voor een dodenmis. Maar ook andere componisten, zoals Verdi, Brahms en Britten, excelleerden in het genre. Het requiem kent dan ook een lange geschiedenis. Maar waar vindt deze muziek zijn oorsprong? Welke teksten werden gebruikt en wat was hun theologische betekenis? Samen met Pieter Bergé verkent u het fundament van de requiemtraditie: de gregoriaanse dodenmis. Vandaar vertrekt u op ontdekkingstocht

CURSISTEN VERTELLEN CC‘Uitstekend docent.’ (Brugge, 2011)

en Britten

PRAKTISCH

Data: woe. 9, 16, 23 en 30 nov.

van 14 tot 16 uur Concert: zat. 12 nov. om 20 uur Plaats: CC Hasselt (Kunstlaan 5) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Hasselt en Cultuurcentrum Hasselt Prijs: € 76 - € 70 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie, digitale syllabus (zie p. 6), concertticket Info: 0475 79 04 31 (Willy Orlandini) en 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

EXTRA: De zangers van Manteliusensemble en Helicon en het orkest La Passione slaan de handen in elkaar en brengen u Brahms’ Ein Deutsches Requiem. Ontroerend, indrukwekkend, hemels mooi. (inbegrepen, zat. 12 nov. om 20 u.) Reis: Berlijn met Pieter Bergé (maart 2017, te boeken vanaf 1 sept.)

Prof. PIETER BERGÉ is licentiaat in de wijsbegeerte en doctor in de musicologie. Hij doceert muziekgeschiedenis en analyse aan de KU Leuven. Hij publiceerde tal van artikels over opera, muziekesthetica, muziekgeschiedenis en muziekanalyse in binnen- en buitenlandse tijdschriften.

}}CODE: HS16-245

B RUGG E

KLANKEN UIT HET NOORDEN © ALEKSEY STEMMER - SHUTTERSTOCK

DE RUSSISCHE MUZIEKMEESTERS

➜➜ Michail Glinka, vader van de Russische muziek ➜➜ De nationalistische muziek van het Machtige

Hoopje

➜➜ Succes in het Westen

PRAKTISCH

Data: di. 27 sept., 4, 11 en 18 okt. van 14 tot 16 uur

Concert: woe. 26 okt. om 20 uur Plaats: Concertgebouw (’t Zand) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Brugge en het Concertgebouw

De Russische klassieke muziek, zoals we die kennen van Tsjaikovski, Rimski-Korsakov of Rachmaninov, is eigenlijk nog een jong genre. Tot de tweede helft van de 19de eeuw is er weinig te bespeuren op de Russische muziekscène. De edele kunsten zoals literatuur, schilder- en beeldhouwkunst spelen wel een grote rol in het intellectuele leven, maar podiumkunsten zijn eerder een tweederangs bezigheid.

Met de komst van het Conservatorium van SintPetersburg en de afschaffing van de lijfeigenschap in 1861 vinden er ingrijpende veranderingen plaats. Muziek bloeit nu eindelijk volop open als een volwaardige kunst, die het zelfs verdient om te worden geëxporteerd. Mark Erkens reist met u noordwaarts om kennis te maken met meesters als Glinka, Moessorgski en Sjostakovitsj. EXTRA: Het Storioni Trio speelt prachtige piano trio’s van Sjostakovitsj, Tsjaikovski en Rachmaninov. (inbegrepen, woe. 26 okt. om 20 u.)

Prijs: € 77 - € 71 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie, digitale

syllabus (zie p. 6), ticket cat. I t.w.v. € 22 Info: 050 34 67 08 (Dirk Deckers) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: BG16-223

MARC ERKENS behaalde aan het Koninklijk Conservatorium in Antwerpen de eerste prijzen notenleer, harmonie, kamermuziek en het hoger diploma piano. Hij is sinds 2005 opleidingshoofd Muziek aan de LUCA School of Arts, campus Lemmensinstituut Leuven.

MUZIEK 61

N IEU W

B RUGG E

BACH ACADEMIE BACH EN LUTHER

➜➜ De reformatie van Luther ➜➜ Spiritualiteit ten tijde van Bach ➜➜ Analyse van de Lutherse Bachcantates

rende duiding. Dick Wursten en Ignace Bossuyt gaan tijdens dit cursusweekend in op de inhoudelijke en de muzikale band tussen Luther en Bach.

Martin Luther, voortrekker van de Reformatie in het Duitse Rijk, wilde de gelovige gemeenschap via muziek nauwer en actiever bij de eredienst betrekken, onder andere door samenzang in de volkstaal. Hij schreef zelf een twintigtal eenvoudige Duitse liederen, die een vaste plaats kregen in het onderwijs en in de liturgie. Die zogenaamde koralen vormden eeuwenlang de basis voor talrijke composities, ook voor Johann Sebastian Bach. In niet minder dan dertig cantates ontleent en verwerkt Bach Lutherse gezangen. Hij citeert ze letterlijk, varieert ze en versiert ze. Of hij voegt instrumentale en vocale ‘commentaar’ toe in alle mogelijke variaties, vooral voor een theologische of moralise-

CURSUSWEEKEND Maak van deze Bachacademie een heerlijk cursusweekend in de Sint-Andriesabdij in Zevenkerken. Met een overnachting (eenvoudige maar ruime kamers met lavabo; toiletten en douches gang), avondmaal op zaterdag, ontbijt op zondag, lunches, vieruurtjes en extra rondleiding in de abdij. (Max. 35 deelnemers)

Prof. IGNACE BOSSUYT is em. gewoon hoogleraar musicologie van de KU Leuven. Zijn onderzoek spitste zich toe op de renaissancepolyfonie. Bij Davidsfonds Uitgeverij verscheen o.a. het handige Van noten en tonen. Wegwijs in muzikale begrippen.

Dominee DICK WURSTEN studeerde theologie in Utrecht en Amsterdam en was predikant te Antwerpen. Hij is inspecteur en pedagogisch begeleider van het protestants godsdienstonderwijs in Vlaanderen en is specialist in de geschiedenis van de Reformatie.

EXTRA: Geniet van het openingsconcert van de zevende BachAcademie Brugge. Collegium Vocale Gent reconstrueert een Lutherse dienst ten tijde van Bach. (inbegrepen, vr. 20 jan. om 20 u.).

PRAKTISCH

Data: zat. 14 en zo. 15 jan. van 10 tot 16.30 uur

Concert: vr. 20 jan. om 20 uur Plaats: Sint-Andriesabdij (Zevenkerken 4)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Brugge en het Concertgebouw Inbegrepen: koffie met versnaperingen, warme lunches, concertticket cat. I t.w.v. € 43 Info: 050 34 67 08 (Dirk Deckers) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs cursus: € 110 - € 100 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE: BG16-224 Prijs cursusweekend: € 170 - € 160 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

EENPERSOONSKAMER: }}CODE BG16-298 TWEEPERSOONSKAMER: }}CODE BG16-299

62 MUZIEK

DIK SMU IDE

REFORMATIE EN CONTRAREFORMATIE BRON VAN NIEUW MUZIKAAL LEVEN

PRAKTISCH

Data: ma. 3, 10, 17, 24 okt. van 14 tot 16 uur

Plaats: Wit-Gele Kruis

➜➜ Turbulente periode, nieuw muzikaal leven ➜➜ Composities in navolging van het concilie

van Trente

(Stovestraat)

➜➜ J.P. Sweelinck, Bach, Byrd en Monteverdi

Diksmuide

In de eerste helft van de 16de eeuw bevindt de Roomse Kerk zich in woelig water. Middeleeuwse waarden worden in vraag gesteld, de corruptie binnen de Kerk krijgt tegenkanting. Daaruit volgt een omwenteling in het religieuze landschap, die ook gevolgen heeft voor de liturgie en haar muziek. Martin Luther, theoloog én musicus, ligt bijvoorbeeld aan de basis voor het koraal, dat door de hele kerkgemeenschap gezongen kan worden.

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 051 50 31 80 (Roger

Roels) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: DK16-234

August De Groote kadert muzikale vormen en genres binnen de (contra)reformatorische beweging waaraan ze schatplichtig zijn. Hij legt uit hoe mijlpalen als H. Schütz en J.S. Bach na Luther de koralen verwerken in cantates en orgelcomposities. In Engeland leidt de turbulente Anglicaanse reformatie dan weer tot Engelse anthems van o.a. Tallis en Purcell. En voor de Roomse Kerk componeren Palestrina en Lassus tijdloze polyfonie. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Schitterende docent. Heel eerlijk. Kent zijn materie. Zeer enthousiast.’ (Bonheiden, 2014)

AUGUST DE GROOTE studeerde filosofie en theologie in Gent en volgde aan het Koninklijk Muziekconservatorium daar ook notenleer, muziekgeschiedenis, koordirectie en harmonie. Hij promoveerde aan de KU Leuven tot doctor in de musicologie en is nu ere-directeur van de Academie Muziek Woord en Dans in Aalter en docent Hymnologie.

MUZIEK 63

N IEU W

G E NT

BAROK VAN MONTEVERDI TOT BACH OVERZICHT VAN DE MUZIEKGESCHIEDENIS (DEEL 1)

➜➜ Ontstaan en ontwikkeling van opera ➜➜ Kerkelijke en wereldlijke muziek ➜➜ Buxtehude, Couperin, Scarlatti en andere

maestro’s

Na de eerste succesvolle stoomcursus muziekgeschiedenis zetten we de sterke inhoudelijke samenwerking met Muziekcentrum De Bijloke verder. De komende jaren wordt u verder ondergedompeld in grote kunsten muziekstromingen uit de geschiedenis. Instappen kan elk jaar. In de eerste reeks van vier cursussen muziekgeschiedenis focust docent Yves Senden op het Europese fenomeen van de barok. Vanuit de bakermat Italië (met zwaargewichten van Monteverdi tot

Vivaldi) gaat de reis naar Frankrijk (met Lully en Rameau) en Engeland (met Purcell), om te eindigen in Duitsland (met Schütz, Telemann, Bach en Händel). U krijgt niet alleen tekst en uitleg bij de belangrijke muziekhistorische ontwikkelingen en genres, maar geniet ook van drie speciaal geselecteerde concerten die de cursus perfect illustreren. EXTRA: Geniet in De Bijloke van drie prachtige concerten vol barokmuziek uit. ¿¿Do. 17 nov., 20 u.: Scarlatti, Corelli, Vivaldi ¿¿Zon. 18 dec., 15 u.: Händel, Messiah ¿¿Di. 10 jan., 20 u. : Monteverdi, L’Orfeo Reis: Saint Michel en Thiérache met Yves Senden (5 juni 2016); Griekenland met Yves Senden (sept. 2016).

Prof. YVES SENDEN is licentiaat in de klassieke filologie en doctor in de kunsten. Hij behaalde eerste prijzen harmonie, Praktische harmonie, muziekgeschiedenis, orgel en kamermuziek, en een diploma Uitvoerend Musicus in Den Haag. Hij doceert aan het Koninklijk Conservatorium in Antwerpen en is reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

PRAKTISCH

Data: ma. 14, 21, 28 nov., 5, 12

dec. 2016 en 9, 16, 23, 30 jan. en 6 feb. 2017 van 13.30 tot 16.30 uur Plaats: Auditorium Muziekcentrum De Bijloke (Bijlokekaai 7) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Gent en Muziekcentrum De Bijloke Prijs: € 200 - € 190 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie, digitale syllabus (zie p. 6), concerttickets cat. I t.w.v. € 106 Info: 0495 17 18 71 (Annie Leijman) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: GT16-242

64 MUZIEK

TEMS E

ZELDZAAM MUZIEKERFGOED UIT EIGEN STREEK

➜➜ 150 jaar Vlaamse muziekgeschiedenis ➜➜ Zeldzame muziekfragmenten ➜➜ Vlaamse muziek over de grenzen

August De Boeck dirigeert.

PRAKTISCH

Data: di. 8, 15, 22 nov. en 6 dec. van 20 tot 22 uur

Plaats: Cinemazaal Roxy (Stations-

Componisten van klassieke muziek lijken vandaag in Vlaanderen wel naar de rand van de samenleving verbannen. Maar ooit konden ze gemoederen beroeren en een massa op de been brengen. Wat was de sociale achtergrond van ‘onze’ componisten? Voor wie componeerden ze? Wie voerde hun werk uit?

Jan Dewilde gidst u doorheen meer dan 150 jaar Vlaamse muziekgeschiedenis. Hij besteedt ook aandacht aan de internationale contacten en aan die componisten die tot over de grenzen gehoord werden. Ook Temsenaren Piet Nuten, Clement D’hooghe en Arthur Wilford krijgen hun verdiende plaats in het overzicht. De cursus wordt rijkelijk geïllustreerd met muziekfragmenten, waarvan vele niet in een platenwinkel te vinden zijn. Niet te missen dus!

straat 29)

Parkeren: mogelijk aan het NMBS

Station (Stationsplein 1) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Temse en CC Roxy Prijs: € 56 - € 50 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: digitale syllabus (zie p. 6) Info: 03 771 18 97 (René De Wilde) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: TM16-287

Reis: Salzburg & Mozartwoche met Jan Dewilde (jan. 2017, te boeken vanaf 1 sept.). Tournee: Nog steeds meneer Pauline & Paulette, Lieven Debrauwer brengt Nederlande cabaret.

JAN DEWILDE is bibliothecaris van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen en coördinator van het Studiecentrum voor Vlaamse Muziek. Als musicoloog is hij gespecialiseerd in de Vlaamse muziek uit de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw. Hij werkt aan een studie over de Belgische Prix de Rome voor muziek en aan een biografie van Peter Benoit.

N IEU W

DE INZE

JEAN-PHILIPPE RAMEAU BAROKMAESTRO PUR SANG

➜➜ Tijdgenoot van Bach en Händel ➜➜ Opera’s, balletten en theorie ➜➜ Les Indes galantes en Les Boréades

PRAKTISCH

Data: woe. 9, 16, 23 en 30 nov. van 20 tot 22 uur

Plaats: Leiepoort, campus Sint-

Hendrik (Guido Gezellelaan 105)

De carrière van Jean-Philippe Rameau (1683-1764) kende een moeizame start. Toch was al vroeg duidelijk dat muziek zijn roeping was. Hij kon zelfs eerder noten lezen dan woorden. Als organist, componist van klavecimbelmuziek en cantates en schrijver van theoretische traktaten timmerde hij moeizaam maar verbeten aan de weg naar de doorbraak.

Na zijn eerste succes, Hippolyte et Aricie, manifesteerde Rameau zich als een eigenzinnig vernieuwend componist en een briljant orkestrator, waar uitvoerders en publiek toch wel aan moesten wennen: behoorlijk controversieel, maar ook met een bijzonder gevoel voor humor. Maak kennis met deze intrigerende figuur, een norse knorpot, een hovaardige heethoofd, die als notoir onbeleefderik helemaal niet in het toenmalige milieu van salons en conversatie leek te passen.

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Deinze Prijs: € 56 - € 50 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: digitale syllabus (zie p. 6) Info: 09 386 32 91 (Jos Moortgat) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: DZ16-231

ELS VAN HOOF behaalde een licentie in de klassieke filologie en in de musicologie aan de KU Leuven. Ze was enkele jaren als wetenschappelijk medewerker actief aan de Koninklijke Bibliotheek Albert I, Afdeling Muziek, in Brussel. Sinds 1997 is Els van Hoof programmamedewerker muziek bij Klara.

OUDHEID OVERZICHT

DE FENICIËRS.................................................................................................. 67 SAGALASSOS................................................................................................... 67 GRIEKSE DENKERS........................................................................................ 68 DE ETRUSKEN.................................................................................................. 68 DE EXODUS ONTRAFELD........................................................................... 69 VAN JAGER TOT LANDBOUWER............................................................. 69 LANGS TIGRIS EN EUFRAAT...................................................................... 70

OUDHEID 67

N IEU W

B RUSSE L

DE FENICIËRS

VAN AMBACHTSLUI TOT ZEEVAARDERS

De basis van ons alfabet, de stichting van Carthago, het uitbouwen van een handelsnetwerk dat de hele Middellandse Zee omvatte, de bouw en decoratie van Salomons tempel in Jeruzalem ... Het is slechts een greep uit de talrijke verwezenlijkingen die aan de Feniciërs worden toegeschreven, tenminste door antieke bronnen. Maar wat vertelt de archeologie ons? Wie waren de Feniciërs? Hoe zagen hun steden en tempels eruit? Hoe accuraat waren klassieke

Prof. dr. ERIC GUBEL onderwijst archeologie van het Oude Nabije Oosten en Egypte aan de VUB en staat aan het hoofd van het departement Oudheid in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (KMKG) in Brussel. Dr. VANESSA BOSCHLOOS doctoreerde in de archeologie en kunstwetenschappen aan de VUB. Ze is

geschiedschrijvers in hun beschrijvingen? Wat vinden archeologen nog terug in het huidige Libanon, Syrië en Israël? U maakt kennis met een bijzondere beschaving uit het tweede en eerste millennium v. Chr. en verneemt meer over de actuele bedreigingen van het patrimonium in Libanon en Syrië. EXTRA: Onder begeleiding van de docenten ontdekt u de Fenicische collectie in de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis op woe. 30 november (les tot 17 uur).

assistente voor het Oude Nabije Oosten aan de vakgroep archeologie van de UGent en wetenschappelijk medewerker in de KMKG. Beide docenten zijn als archeologen actief in Libanon, Syrië en Cyprus. Hun onderzoek spitst zich toe op de archeologie van de Levant en op de Fenicische kunst en cultuur.

➜➜ Kennismaking met een eeuwenoude cultuur ➜➜ Tempels voor Baal en Astarte ➜➜ Problematiek van het patrimonium

PRAKTISCH

Data: woe. 9, 16, 23 nov. van

14 tot 16 uur en 30 nov. van 14 tot 17 uur Plaats: Jubelparkmuseum (Jubelpark 10) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Brussel en het Jubelparkmuseum Prijs: € 65 - € 59 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie, digitale syllabus (zie p. 6) en bezoek aan de collectie Info: 0485 78 54 38 (Suzanne Huygelen) en 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: BK16-228

MORTSE L

SAGALASSOS

➜➜ De rol van de elite in Anatolië ➜➜ De keizercultus als bindmiddel van het Ro-

meinse Rijk

➜➜ De watervoorziening van het antieke Sagalassos

Op een bergflank in het zuidwesten van Turkije rijst Sagalassos op, een van de best bewaarde en meest in detail onderzochte archeologische sites van het Middellandse Zeegebied. De baanbrekende opgravingen van professor Marc Waelkens en zijn internationale team legden er fascinerende resten bloot. Tot op de dag van vandaag brengt dat onderzoek nieuwe informatie aan het licht.

In deze cursus leert u alles over de turbulente geschiedenis van Sagalassos. U krijgt een unieke kijk op het dagelijkse leven in de stad, van boer en stadsbewoner tot keizer. U verneemt ook hoe het komt dat de stad, die in de Romeinse keizertijd dé metropool van Pisidië was, vanaf de 6de eeuw stilaan in verval raakt en leegstroomt ... Marc Waelkens vertelt over zijn levenswerk.

ONTSTAAN, BLOEI EN ONDERGANG

PRAKTISCH

Data: do. 29 sept., 6, 13 en 20 okt. van 14 tot 16 uur

Plaats: zaal ‘t Parkske (Edegemse straat 26)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Mortsel

Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

MARC WAELKENS, em. gewoon hoogleraar archeologie aan de KU Leuven, richtte het Leuven Center for Archaeological Sciences op. Voor zijn onderzoek in Sagalassos ontvingen hij en zijn team internationale erkenning. Hij kreeg de Grote Staatsprijs voor Verdienste in Turkije, de J. Solvay Prijs voor Humane Wetenschappen en werd in 2009 geridderd.

Info: 03 449 50 80 (Conny Pirée)

en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: MO16-272

68 OUDHEID

N IEU W

K APE LLE N

GRIEKSE PRIMEURS IN FILOSOFIE EN WETENSCHAPPEN

➜➜ Natuurfilosofie, atomen en axioma’s ➜➜ De school van Hippokrates ➜➜ Mechanisch vernuft, maar geen technische

revolutie?

PRAKTISCH

Data: ma. 3, 10, 17 en 24 okt. van 14 tot 16 uur

Plaats: Zaal ‘t Kerkske (Kapel-

sestraat 182, recht tegenover houthandel Thys) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Kapellen Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 03 664 09 42 (Marcel Donvil) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: KP16-255

Het Nederlands is de enige moderne taal met een eigen woord voor filosofie: wijsbegeerte. Al in een vroeg stadium van hun cultuur ‘begeerden’ Griekse denkers wijs te worden uit de natuurverschijnselen, zonder terug te vallen op de goden. Ze zochten naar verklaringen, naar een redelijke oorzaak, een aitia.

Die zoektocht naar aitiai zorgde ook voor primeurs in verschillende wetenschappen. Historici als Herodotos en Thucydides verklaren in proza het verleden, medici als Hippocrates observeren ziektesymptomen, stellen diagnoses en schrijven therapieën voor. Archimedes formuleert een natuurwet, collega’s van hem berekenen de omtrek van de aarde en bedenken een stoommachine. Samen met Anton van Hooff verkent u aan de hand van teksten en talrijke afbeeldingen de grote doorbraken in het denken.

Dr. ANTON J. L. VAN HOOFF was tot 2008 hoofddocent klassieke geschiedenis aan de Universiteit Nijmegen. De laatste jaren publiceerde hij verschillende boeken bij Ambo/Anthos, waaronder KLASSIEK. Geschiedenis van de Grieks-Romeinse wereld (2013). Hij geeft veel voordrachten en cursussen en schrijft regelmatig in Nederlandse kranten en tijdschriften.

B RECHT

DE ETRUSKEN

DE GROTE VOORGANGERS VAN DE ROMEINEN

➜➜ Oorsprong van de Etrusken ➜➜ Schrift, taal, kunst en cultuur ➜➜ Invloed op Rome

PRAKTISCH

Data: di. 29 nov. en 6 dec.

van 14 tot 16.30 uur Plaats: GC Brecht (Mudaeusstraat 9) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. SintJob-in-’t Goor Prijs: € 48 - € 42 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 03 636 25 52 (Leo Stoffelen) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: BC162-219

Toscane: het zacht glooiende heuvellandschap draagt nog steeds de naam en de sporen van zijn vroege bewoners, de Etrusken of Tusci. Vanaf de 8ste eeuw v.Chr. bewoont dit ‘mysterieuze’ volk het gebied tussen Arno en Tiber. Al in de oudheid werd over hun herkomst gespeculeerd, want door hun taal, religie en gebruiken weken ze sterk af van de volkeren die hen omringden.

Wat begrijpen wij van de taal en denkwijze van de Etrusken? Hoe zag hun maatschappij eruit? Waarin geloofden ze? Koen Wylin haalt deze bijzonder rijke en complexe samenleving tevoorschijn uit de plooien van de geschiedenis. Hij geeft een genuanceerd beeld van een volk dat nog steeds tot de verbeelding spreekt. CURSISTEN VERTELLEN CC'Heel interessante cursus over een weinig gekende periode in onze westerse geschiedenis.' (Koksijde, 2011) CC‘Zeer vlotte uiteenzetting.’ (Leuven, 2013)

Dr. KOEN WYLIN is doctor in de klassieke filologie aan de KU Leuven, waar hij promoveerde op een proefschrift over de Etruskische taal. Hij doceerde Latijn aan de KULAK, is leraar Latijn, Grieks en Filosofie en werkt als praktijkassistent Latijnse Taalkunde aan de UGent. Hij publiceert vooral over de Etrusken en hun taal.

OUDHEID 69

DIE ST

DE EXODUS ONTRAFELD BIJBELVERHALEN IN HUN CONTEXT

Bijbelverhalen

➜➜ De betekenis en ontstaansgeschiedenis van

de religieus-literaire werken

Iedereen kent het verhaal van Mozes die de Rode Zee in tweeën splitst, zodat hij zijn volk veilig uit Egypte naar het Beloofde Land kan leiden. En het verhaal van Jozef, die dankzij zijn gave om dromen te verklaren een hoge functie aan het koninklijke hof toebedeeld krijgt. Maar er bestaan nog veel meer prachtige Bijbelverhalen met Egypte in de hoofdrol.

Marleen Reynders gaat op zoek naar de band tussen Bijbelverhalen en de historisch-archeologische context waarin ze zich afspelen. Met veel passie beschrijft ze de eeuwenlange machtsstrijd tussen Egypte en het Bijbelland, en legt ze uit hoe die strijd weerspiegeld wordt in verschillende Bijbelverhalen. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Grote pluim voor de docente. Klasse!’ (Maaseik, 2014) ‘Uitstekend, boeide tot het einde.’ CC (Mortsel, 2015) CC‘Cursus was schitterend!’ (Aalst, 2016) Reis: Londen (Egyptische oudheid) met Marleen Reynders (sept. 2016).

➜➜ De verhalen van Jozef en Mozes ➜➜ De historisch-archeologische context van de

PRAKTISCH

Data: do. 10, 24 nov. en 8, 15 dec. van 13.30 tot 16 uur

Plaats: CC Begijnhof Diest (Infirmeriestraat z/n)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Diest Prijs: € 63 - € 57 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

MARLEEN REYNDERS is licentiaat in de egyptologie en de musicologie. Ze was voorzitter van Egyptologica Vlaanderen en schreef de boeken Onder het oog van de Zonnegod, Kunstschatten uit Egypte en Het Egypte van de farao’s. Ze is ook reisbegeleider voor Davidsfonds Cultuurreizen.

}}CODE: DI16-233

TONG E RE N

VAN JAGER TOT LANDBOUWER ➜➜ De wisselwerking tussen de mens en zijn

omgeving ➜➜ Het leven van de prehistorische jager-verzamelaar-visser ➜➜ Het ontstaan en de gevolgen van de landbouw

Gedurende het grootste deel van zijn bestaan trekt de mens als nomade van de ene plaats naar de andere en leeft hij van wilde granen, vruchten en vissen. Tot hij zich op een bepaald moment vestigt en wilde gewassen en dieren aan zich bindt. Dat domesticatieproces is een van de belangrijkste omwentelingen in de menselijke geschiedenis. Louis Beyens gaat na wat de oorzaken en gevolgen zijn van de overgang van jager-verzame-

laar-visser naar landbouwer. Zowel archeologie, biologie als antropologie komen aan bod, maar ook etnografie en filosofie. Voorbeelden van de wisselwerking tussen de mens en zijn omgeving komen ook uit recentere tijden, zoals de opkomst en ondergang van de Vikingculturen.

DE GROTE OMMEKEER IN DE MENSELIJKE EVOLUTIE

PRAKTISCH

EXTRA: Louis Beyens geeft op 10 okt. een lezing over dit onderwerp bij Seniorenuniversiteit Hasselt.

Data: vr. 18, 25 nov. en 2, 9 dec.

CURSISTEN VERTELLEN CC‘Boeiend onderwerp, beslagen en gedreven spreker. Een aangenaam verhaal om te volgen.’ (De Pinte, 2015)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Prof. LOUIS BEYENS is emeritus hoogleraar aan het departement biologie van de Universiteit Antwerpen. Zijn wetenschappelijk onderzoek spitst zich toe op de biogeografie en ecologie in de polaire gebieden. Hij verbleef al meer dan 45 keer in de poolgebieden en schrijft tal van artikels en boeken, onder andere over zijn expedities.

van 14 tot 16 uur

Plaats: Gallo-Romeins Museum (Kielenstraat 15)

Tongeren, het Gallo-Romeins Museum en Seniorenuniversiteit Hasselt Prijs:€ 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 012 26 28 59 (Marleen Gysen) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: TO16-290

70 OUDHEID

B RUGG E

LANGS TIGRIS EN EUFRAAT DE CULTUUR VAN HET OUDE MESOPOTAMIË

PRAKTISCH

Data: do. 20, 27 okt. en

10, 17 nov. van 14 tot 16 uur

Plaats: Hof van Watervliet (Oude Burg 27, zaal 7)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Brugge Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 050 39 19 11 (Hugo Declercq) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: BG16-225

➜➜ Het dagelijkse wel en wee van de Babyloniërs ➜➜ Het ontstaan en de betekenis van het spijker

schrift

➜➜ Het epos van Gilgamesj, het Babylonische

scheppingsverhaal

Ten tijde van het oude Egypte strekt zich tussen Tigris en Eufraat het Mesopotamische rijk uit, een van de grootste beschavingen uit de oudheid. De uitvinding van het spijkerschrift door de Sumeriërs in 3300 v.Chr. is daarin van groot belang. De overgebleven kleitabletten bieden niet alleen een schat aan informatie over het dagelijks leven in die tijd, maar bevatten ook hoogstaande literaire en religieuze teksten.

Michel Tanret trekt samen met u door de rijke cultuur van het vruchtbare tweestromenland. De eerste nederzettingen rond 6000 v.Chr., de uitvinding van het eerste schriftsysteem ter wereld, grote vorsten als Hammoerabi en Assurbanipal: het zijn slechts een paar voorbeelden uit de boeiende reis door een tijd vol geneeskundige, wiskundige en literaire hoogtepunten. CURSISTEN SCHRIJVEN CC‘Prof. Tanret kan een moeilijk onderwerp boeiend en zeer gestructureerd brengen. Hij geeft met veel liefde en passie de cultuur van Mesopotamië door.’ (Aarschot, 2014) CC‘Een buitengewoon boeiende cursus!’ (Tongeren, 2015)

Prof. MICHEL TANRET is emeritus hoogleraar aan de vakgroep Talen en Culturen van het Nabije Oosten aan de UGent. Hij nam deel aan opgravingen in Irak en coördineerde een interuniversitair project over de geschiedenis van het oude Mesopotamië. Hij publiceert over de sociaal-economische geschiedenis en de landschapsgeschiedenis van Mesopotamië.

WERELD OVERZICHT

AZTEKEN, INCA’S EN MAYA....................................................................... 73 DE AMERIKAANSE BURGEROORLOG.................................................. 74 CONGO: DE GROND VAN DE ZAAK...................................................... 75 KENNISMAKING MET VIETNAM............................................................... 75 DE ZIJDEROUTE NAAR SAMARKAND................................................... 76 CHINA: VOLKSREPUBLIEK VAN VERLANGEN �� 76

WERELD 73

SINT- G E N E SI US-RODE

AZTEKEN, INCA’S EN MAYA

PRECOLUMBIAANSE CULTUREN VAN LATIJNS-AMERIKA ➜➜ Bloeiperiode van het Mayavolk ➜➜ Organisatie van het Aztekenrijk ➜➜ Religie van de Inca's

De Spaanse conquistadores troffen op hun veroveringen in Latijns-Amerika drie grote beschavingen aan. De Azteken, berucht om hun mensenoffers, beheersten het centrale Mexicaanse hoogland. De Maya, met hun adembenemende paleizen en piramiden in het Centraal-Amerikaanse regenwoud. De Inca’s, bouwers van het wereldwonder Machu Picchu in Peru.

Werner Thomas neemt u mee naar schitterende steden en monumenten en leidt u ook rond door de mythische culturen van voor de Inca’s, Maya en Azteken. Teotihuacán, stad der goden, waar de wereld werd geschapen. Tula, wieg van de gevederde slangengod Quetzalcóatl, oprichter van het Tolteekse rijk. En Monte Albán, dat de vlakten van Oaxaca beheerste. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Goed beeldmateriaal en uitstekend gegeven. Lesgever beheerst schitterend het onderwerp.’ (Oudenaarde, 2012)

Prof. WERNER THOMAS is verbonden aan de faculteit Geschiedenis van de KU Leuven. Hij doceert er o.a. precolumbiaanse en koloniale geschiedenis van Amerika en geschiedenis van Amerika na de onafhankelijkheid. Zijn onderzoek omvat vooral de geschiedenis van de inquisitie in Spanje en Spaans-Amerika.

PRAKTISCH

Data: di. 4, 11, 18 en 25 okt. van 20 tot 22 uur

Plaats: CC Wauterbos (Wauterbos 3)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Sint-Genesius-Rode en vtbKultuur Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 0478 46 25 41 (Mija De Greef) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: SG16-285

74 WERELD

A ART S E L A AR

DE AMERIKAANSE BURGEROORLOG KEERPUNT IN DE AMERIKAANSE GESCHIEDENIS

PRAKTISCH

Data: di. 27 sept. en 4, 18,

25 okt. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: CC ‘t Aambeeld (Della Faillelaan 34)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Aartselaar en het CC Prijs: € 63 - € 57 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 03 887 92 91 (Paul Reyniers) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: AR16-202

➜➜ Oorzaken en gevolgen van de Civil War ➜➜ De slavernij als twistappel ➜➜ Het ontstaan van totale oorlogsvoering

Iets meer dan 150 jaar geleden eindigde de Amerikaanse Burgeroorlog. Bij het conflict tussen de Unie en de Confederatie, ofwel de Noordelijke en de Zuidelijke Staten, vielen meer dan 615.000 doden en een half miljoen gewonden. Weinig gebeurtenissen uit de Amerikaanse geschiedenis hebben de volgende generaties zo weten te boeien en inspireren.

Meteen na het einde van de oorlog hielden de machthebbers in Washington zich erg bezig met de beschrijving van de oorlog, maar daarin mocht en zou de visie van de overwonnenen niet naar voren gebracht worden... Etienne Rooms geeft in deze cursus een genuanceerd beeld van de Burgeroorlog, een strijd die op vele vlakken voor een kentering zorgde. CURSISTEN VERTELLEN: CC‘Ik heb nu een goed inzicht gekregen waarom de USA een federale staat is. Zeer gestructureerde uitleg.’ (Tielt, 2015) Reizen: Zuid-Engeland (juni 2016) en Malta met Etienne Rooms (sept. 2016).

Prof. ETIENNE ROOMS is doctor in de moderne geschiedenis en gaf les aan de Koninklijke Militaire School in Brussel. Hij doceerde er Krijgsgeschiedenis tot en met de Tweede Wereldoorlog, Historische kritiek en Geschiedenis van de internationale relaties van 1815 tot heden. Hij begeleidt ook Davidsfonds Cultuurreizen.

WERELD 75

N IEU W

MECH E LE N

CONGO

➜➜ De koloniale erfenis ➜➜ De nalatenschap van Mobutu ➜➜ Is er een toekomst?

Het rijkste land ter wereld herbergt de armste bevolking van deze planeet. In de ‘Belgische tijd’ werd Kongo beschreven als ‘de beste kolonie’, naar de normen van destijds een voorbeeld voor de wereld. Ruim een halve eeuw na de onafhankelijkheid staat de Afrikaanse reus meer dan ooit op lemen voeten, verarmd door het wanbeleid na de koloniale tijd, verscheurd door de oorlogen sinds het einde van de twintigste eeuw.

Wie draagt de verantwoordelijkheid? Wat hebben België en de Belgen te maken met de implosie van Zaïre/Congo? Waarom worden de immense rijkdommen van het land nauwelijks benut voor een beter leven voor alle Congolezen? En welke rol spelen buurlanden Oeganda, Rwanda en Burundi en hun internationale broodheren? Aan de vooravond van de geplande verkiezingen in Congo (eind november 2016) verkent Peter Verlinden het falen van vroeger en de kansen voor morgen.

DE GROND VAN DE ZAAK

PRAKTISCH

Data: ma. 17, 24 okt. en 7, 14 nov. van 14 tot 16 uur

Plaats: De Nekker (Nekkerspoel,

Borcht 19; GPS Spuibeekstraat)

Reis: Rwanda i.s.m. BRS met Wim Moens (sept. 2016). Tournee: Overleven met de dood, Peter Verlinden in gesprek met zijn vrouw Marie Bamutese over de Rwandese vluchtelingen in Zaïre/Congo.

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Mechelen

Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

VRT-journalist PETER VERLINDEN volgt al ruim een kwart eeuw het Gebied van de Grote Meren en schreef ook verschillende boeken over het Congo van de koloniale tijd en van vandaag. Aan KU Leuven doceert hij media en internationale conflicten. De manier waarop de massamedia met dit Congo omgaan zal zeker ook aan bod komen.

en op 016/310.670 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: ME16-271

B R A SSCHA AT

OP HET SNIJPUNT TUSSEN INDIA EN CHINA KENNISMAKING MET VIETNAM

➜➜ Gevecht om de eigen onafhankelijkheid ➜➜ Cultuur tussen India en China ➜➜ Sociaal-economische en politieke actualiteit

In het zuidoosten van Azië, begrensd door China en de Zuid-Chinese Zee, ligt Vietnam. Na millennia Chinese overheersing verwierf het land onafhankelijkheid door te vechten tegen de Fransen en later ook tegen de Amerikanen. Vandaag is Vietnam een van de dichtstbevolkte landen ter wereld en in volle economische opmars.

John Kleinen kent het land door en door: hij breekt door het stereotiepe beeld dat wij hebben en toont de echte identiteit van Vietnam. De eeuwenoude geschiedenis, de impact van de kolonisatie en de Vietnamoorlogen, maar ook de unieke cultuur op het snijpunt van Indiase en Chinese tradities komen aan bod.

Info: 015/218.466 (Maria Marrant)

PRAKTISCH

Data: vr. 18, 25 nov. en 2 dec. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: Ons Middelheem (Bredabaan 425)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Brasschaat

Prijs: € 57 - € 51 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

JOHN KLEINEN doceerde antropologie en geschiedenis van Zuidoost-Azië aan de Universiteit van Amsterdam. Als een van de eerste buitenlanders verrichtte hij langdurig onderzoek in een Noord-Vietnamees dorp. Hij is auteur van talrijke boeken en artikels over Vietnam.

Info: 03 651 59 09 (Fons Van

der Vloet) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: BR16-218

76 WERELD

N IEU W

TIE N E N

OP REIS DOOR OEZBEKISTAN

➜➜ De zijderoute, netwerk van handelswegen ➜➜ Timoer Lenk, vader des vaderlands? ➜➜ Bloeiende architectuur, literatuur en weten-

schappen

PRAKTISCH

Data: ma. 7, 14, 21, 28 nov. en 5 dec. van 14 tot 16.30 uur

Plaats: CC De Kruisboog (Sint-Jorisplein 20)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Tienen

Prijs: € 67 - € 61 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Oezbekistan ligt in het hart van Centraal-Azië, meer dan 5.600 kilometer van ons vandaan. Maakt die afstand dat we de geschiedenis en cultuur van de streek niet echt kennen? Er valt nochtans veel over te vertellen. Ooit werd er gevochten om de belangrijke handelswegen en rijke oases. Maar na de ontdekking van de zeewegen naar Indië en Oost-Azië en de aanleg van de Trans-Siberische spoorlijn verloor het gebied aan belang.

Peter Van Nunen neemt u mee op reis naar Samarkand en andere steden langs de oude zijderoute. U leert alles over de turbulente geschiedenis van de Arabische, Mongoolse en Russische overheersing. En u maakt ook kennis met prachtige islamitische architectuur en miniatuurschilderkunst. Een ontmoeting met een onbekend stukje geschiedenis.

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 016 81 38 86 (Theo Meyvis)

en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: TN16-289

PETER VAN NUNEN is tolk-vertaler (Russisch en Engels) en studeerde ook theaterwetenschappen, slavistiek en germanistiek in Leipzig. Hij is oprichter van het Eerste Russische Centrum voor de Nederlandse Taal en Cultuur in Moskou, leidt het MNM-Ruslandcentrum in Maastricht en verzorgt regelmatig lezingen over de geschiedenis, kunst en literatuur van Rusland en de voormalige Sovjetstaten.

E E KLO

VOLKSREPUBLIEK VAN VERLANGEN ONTWIKKELINGEN IN HET HEDENDAAGSE CHINA

➜➜ Vrijheid en verzet sinds Tiananmen ➜➜ Het gewicht van Hemelse vrede ➜➜ Rurale migranten en vrouwen, maatschap-

pelijke krachten die het nieuwe China bepalen

PRAKTISCH

Data: di. 22, 29 nov. en 6, 13 dec. van 14 tot 16 uur

Plaats: OC ’t Kerkplein, zaal Zonnelied (Kerkplein 4)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Eeklo Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds

Sinds eind jaren ’70 voert China een opendeurpolitiek. In deze nieuwe economische koers worden buitenlandse contacten niet langer geweerd, maar juist aangemoedigd. Dankzij dit beleid behoort de Chinese economie vandaag tot de top van de wereldeconomieën. Maar die forse economische groei levert niet alleen voordelen op …

Deze cursus gaat in op de evolutie die de Chinese maatschappij de voorbije dertig jaar doormaakte. Het Tiananmenbloedbad, de positie van de vrouw, de migratie van platteland naar stad, de studentenrevolutie in Hongkong … Geen onderwerp gaat sinologe Catherine Vuylsteke uit de weg om een realistisch beeld te schetsen van de Chinese maatschappij, politiek en cultuur. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Een zeer interessante reeks, gebracht door een schitterende en erudiete persoonlijkheid.’ (Ieper, 2015)

Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale

syllabus (zie p. 6) Info: 09 377 58 45 (Paul Van Bouchaute) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: EE16-236

Reis: West-China met Dirk Tieleman (sept. 2016).

CATHERINE VUYLSTEKE is sinologe, journaliste en schrijfster. Ze is buitenlandredacteur bij De Morgen en doceert aan de HUB verschillende modules in de afdeling journalistiek. In haar boeken Volksrepubliek van Verlangen en Het gewicht van Hemelse Vrede zoomt ze in op alle mogelijke aspecten van de hedendaagse Chinese maatschappij.

ZINGEVING OVERZICHT

MARTIN LUTHER.. ........................................................................................... 79 HOOG TIJD VOOR EEN ANDERE GOD................................................ 80 DEUGDDOENDE RELATIES. . ....................................................................... 81 KETTERS............................................................................................................. 82 VAN JEZUS TOT MOHAMMED.................................................................. 83 DE BIJBEL.......................................................................................................... 84 DE FRANKEN EN HET CHRISTENDOM................................................. 84 DE ONTTOVERING VAN DE WERELD. . .................................................. 85

ZINGEVING 79

N IEU W

SCHOTE N

MARTIN LUTHER

GRONDLEGGER VAN HET PROTESTANTISME ➜➜ Discussie over de aflaatpraktijk ➜➜ Een klein feit met grote gevolgen ➜➜ Luthers fans en tegenstanders in Vlaanderen

De wereld maakt zich op om in 2017 te herdenken dat de Augustijner-monnik Martin Luther in 1517 zijn 95 stellingen met betrekking tot de aflaat publiceerde. Op zich was dat niets wereldschokkends, en toch heeft het de loop van de geschiedenis veranderd. De katholieke kerk scheurde en Europa werd een eeuw lang het toneel van een reeks bloedige godsdienstoorlogen.

Hoe kan het dat die publicatie zo’n effect heeft gehad? Wie was die Luther eigenlijk? Hoe kon een theologische discussie tot zoveel bloedvergieten leiden? Op zoek naar antwoorden laat Dick Wursten u kennismaken met de mens Luther in de context van zijn tijd. Hij gaat daarbij ook in op de relatie tussen godsdienst en geweld, ook met het oog op deze tijd.

Dominee DICK WURSTEN studeerde theologie in Utrecht en Amsterdam en was jarenlang predikant te Antwerpen. Momenteel is hij inspecteur en pedagogisch begeleider van het protestants godsdienstonderwijs in Vlaanderen. Hij is vooral actief op het grensvlak van kerk en cultuur en een specialist in de geschiedenis van de Reformatie.

PRAKTISCH

Data: do. 27 okt., 10 en 17 nov. van 20 tot 22 uur

Plaats: CC Kasteel van Schoten (Kasteeldreef 61)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Schoten

Prijs: € 52 - € 46 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 0478 32 24 36 (Hilde

Rombouts) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: SO16-281

80 ZINGEVING

M ET BO EK

SCH ILDE

HOOG TIJD VOOR EEN ANDERE GOD BIJBELS DIEPGRONDEN NAAR DE ZIEL VAN ONS MENS-ZIJN

PRAKTISCH

Data: ma. 10, 17, 24 okt. en 7 nov. van 14 tot 16 uur

Plaats: Dienstencentrum (Schoolstraat 44)

➜➜ Godsbeeld onder de loep Tegen de stroom in haalt Roger Burggraeve en➜➜ Is religie nog maatschappelijk relevant? kele Bijbelverhalen van onder het stof om er in te ➜➜ Actief op zoek naar een ander gods- en mens- ‘diepgronden’ naar de ziel van ons mens-zijn. Door

beeld

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Schilde

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 03 383 46 16 (Guido

De Preter) en 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder boek: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE ZONDER BOEK: SL16-279 Prijs met boek: ‘Hoog tijd voor

Velen van ons zijn opgegroeid met een welomschreven godsbeeld: almachtig, verheven, alwetend. Zoveel jaren later is die God een stille dood gestorven omdat hij niet verzoenbaar is met voortschrijdende wetenschappelijke ontwikkelingen en de cultuurhistorische context waarin we volwassen worden. De Bijbel wordt geklasseerd als een verhalenbundel uit onze kindertijd.

de verhalen op een nieuwe, diepgaande manier te bekijken werpt hij een heel ander licht op religie. Het oude godsbeeld wordt begraven om plaats te maken voor een andere God én een andere mens.

CURSISTEN VERTELLEN CC‘Eén van de beste, zo niet de beste, cursussen die ik heb gevolgd.’ (Aarschot, 2015) ‘Subliem!’ (Aarschot, 2015) CC Tournee: Achter de muren van een slotklooster, Bart Demyttenaere over het slotklooster van Zevenkerken.

een andere God’ (handelsprijs € 19,99) € 75 - € 69 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET BOEK: SL16-280

Prof. ROGER BURGGRAEVE is licentiaat in de filosofie, doctor in de moraaltheologie en emeritus gewoon hoogleraar ethiek aan de KU Leuven. Hij voert onderzoek naar o.a. de seksuele ethiek, de verhouding tussen Bijbel en filosofie, het probleem van kwaad en vergeving en het denken van Levinas. Hij is medestichter en ere-voorzitter van het Centrum voor Vredesethiek van de KU Leuven.

ZINGEVING 81

M ET FILM

KNOKKE-H E IST

DEUGDDOENDE RELATIES SAMENLEVEN EN TROUWEN VROEGER EN NU

➜➜ De evolutie van verliefdheid naar relatie ➜➜ In een relatie voor jezelf leren opkomen ➜➜ Communiceren en conflicten oplossen

Verliefd, verloofd, getrouwd …? De manier waarop mensen samenleven en relaties aangaan is de laatste decennia radicaal veranderd. Van een hiërarchische naar een gelijkwaardige relatie. Van een pragmatische naar een intieme relatie. Van seks voor de voortplanting naar seks als doel op zich. Van een model zonder conflict en met stilzwijgende instemming naar communicatie en overleg.

Alfons Vansteenwegen gaat op zoek naar de kern en de evolutie van het samenleven. Hij geeft antwoord op de vraag wat mensen samenhoudt. Op een verhelderende en herkenbare manier komt u te weten wat de uitdagingen zijn van moderne relaties, en hoe liefde beleefd wordt op latere leeftijd. EXTRA: Geniet samen van de prachtige film Achter de wolken, waarin Jo De Meyere en Chris Lomme de liefde herontdekken. Met inleiding door prof. Vansteenwegen. (ma. 7 nov., inleiding om 13.45 uur)

PRAKTISCH

Data: ma. 10, 17 en 24 okt. van 14 tot 16 uur

Film: ma. 7 nov. om 14.30 uur inleiding om 13.45 uur

Plaats: Cultuurcentrum Scharpoord (Meerlaan 32)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg.

Knokke, CC Scharpoord en vtbKultuur Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie, inleiding op de film en filmvoorstelling Info: 050 61 24 92 (Annie Poissonnier) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: KN16-256 Prof. ALFONS VANSTEENWEGEN is doctor in de psychologie, psychotherapie en seksuologie. Hij was voorzitter van het Instituut voor Familiale en seksuologische wetenschappen van de KU Leuven en eveneens relatietherapeut en hoofd van het Communicatiecentrum van de UZ Leuven. Hij is auteur van bestsellers als Liefde is een werkwoord, Als liefde zoveel jaar kan duren en Liefde aan het werk.

82 ZINGEVING

M ET BO EK

KORTRIJ K

KETTERS

EEN GESCHIEDENIS NAAST DE KERK PRAKTISCH

Data: vr. 14, 21, 28 okt.,

18, 25 nov. en 2 dec. van 14 tot 16 uur Plaats: KULAK blok B (E. Sabbelaan 53) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Kortrijk en het Postuniversitair Centrum KULAK Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 056 35 24 76 (Achilles Surinx) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder boek: € 69 - € 63 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

➜➜ Ketterse bewegingen van de oudheid tot

heden ➜➜ Golven van wrede vervolging ➜➜ Van alchemie en vrijmetselarij tot antroposofie

Buiten de kerk hebben altijd varianten van het christendom bestaan. De meest bekende van die ketterse bewegingen zijn de manicheeërs en de middeleeuwse katharen. Maar niet alleen bewegingen die tegen de kerkelijke leer indruisten, kregen de stempel ketters, ook de vrijmetselarij en moderne vormen van het christendom worden vandaag nog als ketters beschouwd.

Wat zijn de belangrijkste ketterse bewegingen? Hoe ontstonden ze en waarom werden ze in de loop der tijden zo hard aangepakt? In deze cursus maakt u kennis met een aantal buitenkerkelijke christelijke varianten. John van Schaik licht ze toe, plaatst ze in hun context en zoekt een dialoog. Een cursus waarbij u als cursist sterk betrokken wordt. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Enthousiaste lesgever, degelijk, grote bagage en achtergrond. Meeslepend, met een vleug humor.’ (Torhout, 2015)

}}CODE ZONDER BOEK: KT16-258 Prijs met boek: ‘Ketters, een

geschiedenis naast de kerk’ (handelsprijs € 24,99) € 89 - € 83 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET BOEK: KT16-259

Dr. JOHN VAN SCHAIK studeerde middeleeuwse mystiek in Antwerpen en promoveerde op de laat-antieke christelijke manicheeërs en de middeleeuwse katharen in Nijmegen. Hij heeft veel publicaties op zijn naam staan over de relaties tussen het kerkelijke en buitenkerkelijke christendom.

ZINGEVING 83

KOK SIJ DE

VAN JEZUS TOT MOHAMMED

HET VROEGE CHRISTENDOM EN ZIJN CONCURRENTEN ➜➜ De religies van Abraham ➜➜ Arianen, monofysieten en andere christenen ➜➜ Het Thomas-evangelie en het leven van Mani

Terwijl het christendom in het Nabije Oosten en in Europa in een diepe crisis zit, zoeken heel wat moslims naar hun roots in de generatie van de profeet en de eerste kaliefen. Maar oorspronkelijk was er niet zo’n groot verschil tussen de verschillende religies. Christendom, islam en jodendom waren in de late oudheid nog niet volledig uit elkaar gegroeid en eerder exponenten van één gediversifieerd religieus fenomeen: de religies van Abraham.

Willy Clarysse stelt in deze cursus de drie monotheïstische religies uit de late oudheid aan u voor. Hij plaatst ze in hun historische context en doet hun leerstellingen uit de doeken, onder meer aan de hand van kernpassages uit de heilige schriften. Zo ontdekt u dat de vroegste islam door velen gezien werd als een Arabische vorm van christendom. En dat de eerste christenen dan weer een joodse sekte vormden. CURSISTEN VERTELLEN CC‘Prof is uitstekend, weet heel veel en brengt het gedreven.’ (Aarschot, 2016) Boek: Wat de koran echt zegt (en niet zegt), door Peter Derie.

Prof. em. WILLY CLARYSSE is klassiek filoloog en egyptoloog. Hij doceerde aan de KU Leuven o.a. de vakken historische methodologie van de oudheid, papyrologie en Koptisch. Hij is gespecialiseerd in de Grieks-Romeinse periode van Egypte en schreef verschillende boeken over de taal, cultuur en samenleving van die periode. Hij is lid van de Koninklijke Vlaamse Academie van België.

PRAKTISCH

Data: woe. 16 nov. van 13.30 tot

16.30 uur, 30 nov. en 7 dec. van 14 tot 16 uur en 14 dec. van 13.30 tot 16.30 uur Plaats: CC Casino Koksijde (Casinoplein 11) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Koksijde, het gemeentebestuur van Koksijde en het CC Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 058 51 36 00 (Jacques Bauwens) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: KO16-257

84 ZINGEVING

B E VE RE N

DE BIJBEL

EEN BOEK VAN EEUWEN ➜➜ De Bijbel als literatuur ➜➜ Erfenis voor joden, christenen en moslims ➜➜ Invloed van Dode Zeerollen op Nieuwe Tes-

tament

PRAKTISCH

Data: do. 17, 24 nov. en 1, 8, 15, 22 dec. van 14 tot 16 uur

Plaats: CC Ter Vesten (Gravenplein 2)

Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Beveren

Prijs: € 71 - € 65 (met Davidsfonds

Meer dan 65 boeken telt de volledige Bijbel. Die boeken en geschriften werden in een periode van zo’n duizend jaar bij elkaar geschreven door een veertigtal auteurs. Hoe is de Bijbel dan ontstaan? Wat is de achterliggende gedachtegang bij de Hebreeuwse Bijbel en bij het Nieuwe Testament? En waarom is er niet een evangelie, maar vier, om van de apocriefe nog niet te spreken?

In deze cursus gaat Jean Bastiaens op zoek naar de oorsprong, de betekenis en de invloed van de Bijbel op onze geschiedenis en cultuur. Hij onderzoekt ook de historische identiteit van Jezus en het Israël uit zijn tijd. De Farizeeën en Sadduceeën, Judea en Galilea blijven daarbij niet onbesproken. Verwacht u aan een vernieuwde blik op een eeuwenoud boek.

Boek: Apostel - Reizen langs de graven van de Twaalf, door Tom Bissell.

Cultuurkaart)

Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6)

Info: 03 775 69 04 (Alex Claus) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: BV16-212

JEAN BASTIAENS is professor Nieuwe Testament aan het Grootseminarie van Brugge. Hij is directeur van het Bijbelhuis Zevenkerken en van de Bijbeldienst Bisdom Brugge. Hij werkte mee aan de nieuwe Bijbelvertaling en levert regelmatig bijdragen aan Kerk & Leven.

N IEU W

M ET BO EK

DE PINTE

DE FRANKEN EN HET CHRISTENDOM EEN RECHTE LIJN

PRAKTISCH

Data: di. 4, 11, 18 en 25 okt. van 14

tot 16 uur Plaats: Ontmoetingscentrum Polderbos (OCP) (Polderbos 20) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. De Pinte Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 09 282 96 69 (Katleen Vandermeersch) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie) Prijs zonder boek: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

➜➜ De ‘Vadsige Koningen’ en hun hofmeiers ➜➜ Koningschap bij de gratie Gods ➜➜ Willibrord en Bonifatius op missie

De geschiedenis van de Franken kennen we via ronkende namen als Clovis, Karel Martel en Karel de Grote. Maar wat gebeurde er met het rijk in de eeuwen tussen Clovis en Karel? Was het echt een ‘donkere tijd’, waarin de culturele wereld op een roetsjbaan van verloedering en verval zat? Ging ook het christendom erop achteruit, besmet door heidense gewoonten?

Pierre Trouillez toont de historische werkelijkheid en schept klaarheid in de heersende clichés. Hij stelt het beeld van gewelddadige Merovingers bij en toont hoe de Kerk haar bijdrage leverde om de Karolingische dynastie op de troon te zetten. U leert meer over missionarissen als Bonifatius en Willibrord, maar maakt ook kennis met een groep bonte figuren die in de plooien van de geschiedenis verdwaald zijn.

}}CODE ZONDER BOEK: PI16-229 Prijs met boek: ‘De Franken en

het christendom’ (handelsprijs € 24,99) € 79 - € 73 (met Davidsfonds Cultuurkaart)

}}CODE MET BOEK: PI16-230

PIERRE TROUILLEZ is priester van het aartsbisdom Mechelen-Brussel. Hij is doctor in de theologie en emeritus docent kerkgeschiedenis aan het Johannes XXIII-seminarie van Leuven. Hij publiceerde verschillende boeken bij Davidsfonds Uitgeverij, waaronder De Franken en het christendom (500 - 850).

ZINGEVING 85

N IEU W

L AN DEG EM

DE ONTTOVERING VAN DE WERELD

NAAR DE GRONDSLAGEN VAN HET MODERNE WESTERSE DENKEN ➜➜ Wat is moderniteit? ➜➜ ‘Je pense donc je suis’ en de dood van God ➜➜ De bijdrage van de wetenschap

Wij noemen onszelf modern en zeggen dat ons westers denken wordt gekenmerkt door de moderniteit. Met die moderniteit gaat onttovering gepaard: de onttovering van de wereld, zoals de Duitse socioloog Max Weber het noemde. Maar wat betekenen de termen ‘onttovering’ en ‘moderniteit’? Hoe hangen ze samen? En vooral: hoe zijn we daartoe gekomen?

Wetenschap, filosofie en godsdienst hebben allemaal bijgedragen aan de onttovering van de wereld. En hoe paradoxaal het ook mag lijken, ook het christendom ligt mee aan de basis van de moderniteit, al heeft het zich er de hele tijd tegen afgezet. Want betekent onttovering niet de verdwijning van godsdienst? André Cloots verkent in deze cursus de grondslagen van de moderniteit. U ontdekt waarom wij denken zoals we denken.

PRAKTISCH

Data: do. 6, 13, 20 en 27 okt. van 14 tot 16 uur

Plaats: Ontmoetingscentrum

Ter Kale (Brouwerijstraat 4) Op wandelafstand van station Landegem (NMBS-lijn Gent-Brugge) Org.: i.s.m. Davidsfonds Reg. Landegem Prijs: € 59 - € 53 (met Davidsfonds Cultuurkaart) Inbegrepen: koffie en digitale syllabus (zie p. 6) Info: 09 371 62 49 (Walter Uyttenhove) en op 016 31 06 70 (Davidsfonds Academie)

}}CODE: LA16-260 Prof. ANDRÉ CLOOTS is doctor in de wijsbegeerte. Hij doceerde aan de KU Leuven en de Universiteit Antwerpen. Zijn onderzoek spitst zich voornamelijk toe op de band tussen filosofie, wetenschap en religie.

HOE INSCHRIJVEN? U kan inschrijven via de website www.davidsfonds.be/academie Als u niet via de website inschrijft, vult u het inschrijvingsformulier volledig in en stuurt het naar: Davidsfonds Academie Quinten Metsysplein 12 3000 Leuven

U stort het inschrijvingsgeld op BE 51 7350 2299 6462 (BIC-code: KREDBEBB) van Davidsfonds Academie. U vermeldt als mededeling de cursuscode. Gelieve ook de naam van de cursist te vermelden als de betaling door iemand anders gebeurt.

De inschrijving is pas definitief na ontvangst van het inschrijvingsformulier en het cursusgeld. Stort a.u.b. geen inschrijvingsgeld zonder elektronische, telefonische of schriftelijke inschrijving. Bij een teveel aan inschrijvingen, geldt voor de toekenning van de plaatsen de datum van be-

taling.

Als u deelneemt aan een facultatieve activiteit, gelieve dat ook aan te kruisen op het inschrijvingsformulier. Belangrijk: vermeld zeker altijd een e-mailadres, zodat we u tijdig de syllabus kunnen toesturen. (zie p. 6) KORTING

Houders van een Davidsfonds Cultuurkaart genieten een korting van € 6 per cursus en € 10 per dagevenement. Leerkrachten met lerarenkaart krijgen een korting van € 3 en mogen dit bedrag rechtstreeks aftrekken van de cursusprijs (opgelet: beide kortingen zijn niet cumuleerbaar!).

UITERSTE INSCHRIJVINGSDATUM

Is telkens vijf werkdagen voor de start van de cursus. Als u na die datum toch nog wenst in te schrijven, neem dan eerst telefonisch contact op.

DAVIDSFONDS WAARDEBON

U kan een cursus of dagevenement betalen met Davidsfonds

waardebonnen (zie p. 7). Een bon is niet omruilbaar in geld. Er wordt dus niet op teruggegeven. U kan het resterende bedrag bijbetalen. Geef het nummer van uw waardebon(nen) altijd op bij inschrijving (via de website in het geijkte vak, of bij de mededeling op uw overschrijving).

ANNULEREN

Kan alleen door melding uiterlijk drie werkdagen voor de start van de cursus. Het inschrijvingsgeld wordt terugbetaald met vermindering van € 7 annulatiekosten. Tentoonstellings-, theater- of concerttickets kunnen niet terugbetaald worden bij annulatie minder dan 7 werkdagen voor de start van de cursus. Ze kunnen door u wel doorgegeven worden aan een andere persoon.

TE NOTEREN

Na uw inschrijving ontvangt u geen bevestiging meer. Noteer daarom onmiddellijk alle gegevens in uw agenda. Op de eerste cursusdag wordt u een kwartier voor de start van de cursus verwacht.

ATTEST VAN DEELNAME

Kan u aanvragen bij Davidsfonds Academie.

BEREIKBAARHEID

Meer info over de dienstregelingen van treinen en bussen krijgt u respectievelijk op 02 528 28 28 of www.nmbs.be of www.delijn.be.

NOG VRAGEN?

Mail naar academie@davidsfonds. be of tel. 016 31 06 70.

SCHRIJF JE IN 87

INVULLEN IN HOOFDLETTERS AUB

TERUGSTUREN NAAR DAVIDSFONDS ACADEMIE, QUINTEN METSYSPLEIN 12, 3000 LEUVEN Voornaam en naam:.................................................................................................................................................................................. Straat: ................................................................................................................................................................ Nr.: .......... Bus: .......... Postcode: .......... Gemeente:................................................................................................................................................................... E-mail (verplicht):..................................................................................................................................................................................... Tel.: ............................................... (Eventueel) Lidnr. Davidsfonds: ....................... (Eventueel) Nr. Lerarenkaart: .............................. Schrijft zich in voor volgende cursus(sen): Code:

Code:

Onderwerp: ................................................................................

Cursusplaats: .............................................................................

Aantal personen waarvoor wordt ingeschreven:

Deelname aan facultatieve activiteiten (aankruisen):

Tentoonstellingsbezoek: ¡

Bedrag: €

concert: ¡ excursie: ¡

Bedrag: €

En stort het juiste inschrijvingsgeld: €

concert: ¡ excursie: ¡

op rekening BE 51 7350 2299 6462

Datum & handtekening:

(BIC-code: KREDBEBB) van Davidsfonds Academie met vermelding van de cursuscode(s). De inschrijving is pas definitief na ontvangst van het inschrijvingsgeld. Er wordt geen bevestiging meer verstuurd. Noteer dus alle gegevens in uw agenda. Wet 8.12.’92. Gegevens komen in databestand van Davidsfonds. Kunnen meegedeeld worden aan sectoren van het Davidsfonds en derden. Betrokkenen kunnen publiek register raadplegen; hebben toegangs- en correctierecht.

INSCHRIJVINGSFORMULIER DAGEVENEMENT JAPAN

(p. 20)

(Dit inschrijvingsformulier vindt u ook op www.davidsfonds.be/academie) TERUGSTUREN NAAR DAVIDSFONDS ACADEMIE, QUINTEN METSYSPLEIN 12, 3000 LEUVEN Voornaam en naam:.................................................................................................................................................................................. Straat: ................................................................................................................................................................ Nr.: .......... Bus: .......... Postcode: .......... Gemeente:................................................................................................................................................................... E-mail (verplicht):..................................................................................................................................................................................... Tel.: ............................................... (Eventueel) Lidnr. Davidsfonds: ....................... (Eventueel) Nr. Lerarenkaart: .............................. Schrijft in voor

personen en betaalt €

op rekening BE 51 7350 2299 6462 (BIC-code: KREDBEBB) van

Davidsfonds Academie, met vermelding van de BK16-226. Kies 1 keuzesessie voor de voormiddag en 1 voor de namiddag. Aantal personen invullen in vakjes a.u.b.(*) Voormiddag:

Namiddag:

Sessie 1: Oude cultuur, nieuwe steden

Sessie 2: Ouder worden in Japan

Sessie 3: Buitenlands beleid

Sessie 4: Rondleiding tentoonstelling

Datum & handtekening:

(*) Als de door u gekozen sessie uitverkocht is, nemen we contact met u op. Omwille van praktische redenen is het niet mogelijk om de dag zelf nog van sessie te veranderen. Wet 8.12.’92. Gegevens komen in databestand van Davidsfonds. Kunnen meegedeeld worden aan sectoren van het Davidsfonds en derden. Betrokkenen kunnen publiek register raadplegen; hebben toegangs- en correctierecht.

✁

1. Cultureel hoogstaand programma 2. Uitzonderlijke reisbegeleiders 3. Kleine, geïnteresseerde groep 4. Kwaliteit voor de juiste prijs 5. Tevreden reizigers, keer op keer KRAKAU ©SHUTTERSTOCK

Grote verscheidenheid, met een neus voor uitzonderlijke ervaringen en een ongebreidelde passie voor kwaliteit: ontdek ons uitgebreide aanbod aan stedenreizen, muziekreizen en rondreizen binnen Europa of verder weg.

ENKELE TOPPERS: ELZAS (14 TOT 18 DECEMBER 2016) Wijnjournalist Bruno Vanspauwen laat u kennismaken met de lekkerste wijnen uit de Elzas tijdens bezoeken aan wijndomeinen en diners met heerlijke lokale specialiteiten. U bezoekt ook de kathedraal van Straatsburg, de vakwerkhuisjes in Colmar en de zeldzame humanistenbibliotheek van Sélestat. Deze reis voedt lichaam en geest! MOSKOU © SHUTTERSTOCK

KRAKAU (14 TOT 18 DECEMBER 2016) Krakau werd in 1978 als eerste Europese stad op de Unesco Werelderfgoedlijst van beschermde monumenten geplaatst. De schitterende authentieke binnenstad getuigt van bijzondere artistieke en architecturale rijkdom. Tijdens een bezoek aan Auschwitz worden we ook geconfronteerd met een van de donkerste periodes uit de moderne geschiedenis.

MOSKOU (29 DECEMBER 2016 TOT 3 JANUARI 2017) De Moskovieten vieren door de afwijkingen tussen de Gregoriaanse en de Juliaanse kalender Nieuwjaar twee keer. Reisbegeleider Aäron Blomme is violist en heeft een orthodoxe achtergrond. De ideale man om een concert van het Borodin Quartet en een voorstelling in het Bolsjojtheater in te leiden, maar ook om de bezoeken aan het Danilov- en het Sretenskiklooster in de juiste context te plaatsen. CAMBODJA © SHUTTERSTOCK

CAMBODJA (31 JANUARI TOT 14 FEBRUARI 2017) Cambodja is een fascinerende mix van natuurpracht en millenniumlange geschiedenis. Op het programma staan o.a. hoofdstad Phnom Penh, de architectuur van het koloniale Kratie en tempelcomplexen als Angkor Thom. Dankzij reisbegeleider Isabelle Vertriest, actief bij WWF, krijgen we een beeld van de uitdagingen waarmee WWF in Cambodja te maken krijgt.

OEGANDA (6 TOT 20 DECEMBER 2016) Dankzij haar overweldigende natuurschoon kreeg Oeganda van Winston Churchill de bijnaam ‘Parel van Afrika’. Deze reis staat dan ook voor een groot stuk in het teken van al die natuurlijke pracht. Samen met Chris Michel ontmoeten we mensen die zich elke dag inzetten voor een betere toekomst. Een reis om nooit te vergeten!

INFO & RESERVATIE PER TELEFOON: 016 24 38 38 VIA E-MAIL: cultuurreizen@omniatravel.be VIA EEN KANTOOR VAN OMNIA TR AVEL: adressen & openingsuren: www.omniatravel.be VIA ONZE WEBSITE: www.davidsfonds.be/cultuurreizen

Dit is een greep uit het nieuwe eindejaarsaanbod 2016-2017 PER POST: Davidsfonds Cultuurreizen/Omnia Travel, Mgr. Ladeuzeplein 15, 3000 Leuven VOLG ONS OP FACEBOOK & TWITTER: www.facebook.com/davidsfondscultuurreizen www.twitter.com/davidsfonds

Leo Frenssen

Het geheugen van de Lage Landen

Wereldverbeteraar op parlementaire bakfiets Fotobron: Ons Erfdeel. Jaargang 35. Stichting Ons Erfdeel, Rekkem/Raamsdonksveer 1992.

1880 - 1946 Het Brusselse Brugmanziekenhuis krijgt er op 18 augustus 1935 een gast bij. Leo Frenssen, een kleurrijk, links Antwerps woelwater, wordt na een turbulente vakbondsactie recht naar de afdeling geesteskranken gestuurd. ‘Zo zot als een deur’, oordeelt Adolphe Max, burgemeester van Brussel. En hij laat Frenssen daar negen dagen sudderen tussen de echte geesteszieken. Leo Frenssen is een man van het volk. Niets welstand, niets opleiding. Op zijn veertiende leert hij het smedersvak en hij gaat vervolgens snel aan de slag. De metaalwereld wordt voor jaren zijn biotoop. Langzaam rijpt zijn maatschappelijke betrokkenheid. Eerst in de metaalvakbond. Later via de Clartébeweging, een pacifistische, communistische organisatie die op het einde van de Eerste Wereldoorlog het licht ziet. Na de bevrijding is Frenssen jarenlang trouw lid van de communistische partij. Tot hij in 1932 zonder veel omhaal buiten gebonjourd wordt, als ‘trotskistisch handlanger van het fascisme’. Frenssen merkt dat hij nergens echt in past en richt dan maar zelf een partij op. De Technokratische Partij wordt het vehikel, De Voorlichter het orgaan. Dat hij met de bakfiets, kriskras door Antwerpen laverend, voor 25 centiem aan de man brengt. Geen nood aan een Voorlichter? Geen probleem. Frenssen heeft voor de minder betrokken medemens ook koffie in zijn bakfiets liggen. Na zijn verkiezing voor de Kamer blijft Frenssen in Antwerpen rondtoeren op zijn trouwe bakfiets. Vanaf dan uitgerust een grote parlementaire P. De ideeën van Frenssen zijn onmogelijk in één hokje te stoppen. Ze bevatten zowel pacifistische, christelijke, Vlaamse als sociale elementen. ‘Wereldverbeteraar’ is misschien de meest geschikte omschrijving. ‘Naïef ’ mag er eventueel aan toegevoegd worden. Frenssen is jarenlang een onschuldig, Antwerps curiosum waar niemand echt rekening mee houdt. Maar na het ‘Brussels Incident’ – inclusief internering – stijgt zijn ster met stip.

Wil de gemiddelde Antwerpenaar op die manier de hautaine Brusselaars een hak zetten? Of geraakt hij overtuigd van zijn originele ideeën? Feit is in ieder geval dat Frenssen in 1938 moeiteloos in de Antwerpse gemeenteraad geraakt. En in zijn slipstream nog vijf partijleden een zitje geeft. Een jaar later zetelt hij zelfs in het parlement. Als collega van Adolphe Max nota bene, de man die hem geen drie jaar eerder voor gek had verklaard. Frenssen mag dan wel bijzonder kleurrijk zijn, gek is hij allerminst. Zo neemt hij al jaren voor de oorlog bij herhaling de verdediging op van de toen reeds in Duitsland bedreigde Joden. En na de oorlog is hij grootmoedig voor de collaborateurs en gaat sommigen zelfs opzoeken in de gevangenis.

Wie was Pieter Breughel nu alweer? Wat deed de Vlaamse Maria Van Gastel eigenlijk in ‘t Amerikaanse parlement? En in wiens rijk ging de zon niet onder? Dat van Karel de Grote of dat van keizer Karel? Zoveel Vlaamse markanten om te ontdekken of herontdekken! En daar zorgt de historische weekkalender De Roets voor. Hang hem in je huiskamer, leg hem op je bureau, prik hem in je kleinste kamertje ... en ontmoet onze markanten week na week. Meer info en bestellen kan via www.roetsinfo.eu

Enkele kleurrijke ideeën: De arbeid moet beperkt worden tot drie maanden per jaar. Of: Heel Antwerpen moet overspannen worden met een reusachtig zeil. Een historische kalender voor wie op zoek is naar zijn roots en naar markante mensen van bij ons

Davidsfonds Academie organiseert jaarlijks meer dan 120 cursussen in heel Vlaanderen. Enthousiaste docenten maken u wegwijs in diverse onderwerpen rond geschiedenis, kunst, muziek, actualiteit. Op het programma staan niet alleen cursussen, maar ook dagevenementen bij toptentoonstellingen, theater en concerten. Zo beleeft u cultuur in Vlaanderen vanaf de eerste rij. Davidsfonds Academie zorgt voor een mooie meerwaarde bij onze concerten: deFilharmonie brengt het grote symfonische repertoire en dankzij de lezingen vooraf krijgen muziekliefhebbers ook inzage in alles wat er in, onder en achter de muziek verstopt zit. Dit zorgt voor een extra dimensie bij het concert en maakt de muziek dubbel genietbaar. Inne Helsen, directie-assistente deFilharmonie Zelden was er zoveel belangstelling voor beeldende kunst. Kunstmusea tekenen bezoekrecords op. Tegelijk blijkt dat toeschouwers gemiddeld maar 17 seconden naar een kunstwerk kijken. Davidsfonds Academie biedt mij de kans om dieper in te gaan op het essentiële belang van traag kijken en van het detail als blikopener. Het is dé manier om kunst beter te begrijpen en er volop van te genieten. Eric Rinckhout, kunstjournalist De toelichting bij de concerten van het Festival van Vlaanderen was heel verrijkend en gaf écht een meerwaarde bij de concertreeks. Die verdieping vooraf helpt beter begrijpen wat de componist in zijn werk wil weergeven en hoe de muzikanten variaties op de oorspronkelijke uitvoeringen zien. Davidsfonds Academie zorgde voor mij daarmee voor een échte beleving! Tine Verhelst, algemeen directeur Davidsfonds