Magazyn polonia nr 6

Page 59

HISTORIA

lub też jego małżonek albo potomek znalazł się na obszarze Rzeszy Niemieckiej według stanu z 31 grudnia 1937 roku. O praktycznym znaczeniu tego uregulowania świadczą liczby – według szacunkowych danych w latach siedemdziesiątych, osiem­ dziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku co najmniej ponad półtora miliona obywateli polskich wyemigrowało do RFN i uzyskało oby­ watelstwo niemieckie, nie tracąc przy tym obywatelstwa polskiego. Przy czym ani ustawodawstwo polskie, ani niemieckie nie dopuszcza­ło i nie dopuszcza podwójnego obywatelstwa. Warto zwrócić uwagę, że Republika Federalna Niemiec od po­czątku nie posiadała i nadal nie posiada własnego obywatelstwa sensu stricto. Bowiem na podstawie formalnoprawnego założe­nia o nieprzerwanej ciągłości Niemiec (Rzeszy) państwo to przeję­ło konstrukcję prawną „niemieckiej przynależności państwowej” (deutsche Staatsangehörigkeit) z czasów Rzeszy Niemieckiej i zwią­zany z nią status prawny „Niemca” (Deutscher). Nastąpiło to poprzez włączenie na mocy art. 123 ustawy zasadniczej do systemu prawne­go RFN całego prawa Rzeszy Niemieckiej, o ile nie jest ono sprzecz­ne z Ustawą Zasadniczą. Najważniejszą zasadą ustrojową RFN jest federalizm, a gwa­rancja jej niepodważalności wynikająca z doświadczeń z okresu hitle­rowskiego również zapisana została w ustawie zasadniczej: Zmiana Ustawy Zasadniczej, która narusza podział Federacji na kraje (...) jest niedopuszczalna. Ponadto obowiązuje jednoznacznie określona zasada domniemania kompetencji na rzecz władz landów. Parlamentarno-gabinetowy system RFN tym różni się od systemu prezydenc­ko-parlamentarnego Republiki Weimarskiej, że przyznaje nieporów­nywalnie słabszą pozycję prezydentowi federalnemu, wzmacnia zaś rolę szefa rządu, czyli kanclerza federalnego. Ustawa zasadnicza wprowadza trójpodział władz na usta­wodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Przyznaje ponadto szczegól­nie silną pozycję i szerokie uprawnienia Federalnemu Trybunałowi Konstytucyjnemu, który ma możliwość ingerowania w sferę władzy ustawodawczej poprzez prawo do uchylania mocy ustaw, które uzna za sprzeczne z ustawą zasadniczą. Rozstrzyga także spory dotyczące zgodności prawa krajów związkowych z prawem federalnym oraz wy­konywania przez kraje prawa federalnego. Rozpatruje skargi na naru­szenie praw zasadniczych. Decyduje też o legalności lub delegalizacji partii politycznych. Specyficzną cechą systemu politycznego RFN jest ustawowo zagwarantowana duża rola i instytucjonalizacja partii politycznych: Partie współdziałają w kształtowaniu woli politycznej narodu. Za­kładanie 58


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.