HISTORIA
100 lat w cieniu Cudu Odradzanie się Rzeczypospolitej nie było procesem, który wydarzył się za pstryknięciem palców, konsolidacja jego granic oraz nadawanie im ostatecznego kształtu zajęło niemalże 3 lata.
Piłsudski wraz ze sztabem nadzorujący natarcie znad Wieprza
W
2018 świętowaliśmy 100 lat odzyskania niepodległości, a rok 2020 niesie ze sobą kolejne stulecie – setną rocznicę wydarzenia, które miało przemożny wpływ nie tylko na losy Polski, ale też całej Europy. Mowa oczywiście o Bitwie Warszawskiej. Rocznica ta ważna jest z co najmniej kilku powodów – pomijając prozaiczne, jak „okrągłość” rocznicy, należy uświadomić sobie fakt, że to w zasadzie jedyne wielkie zwycięstwo w skali ogólnopolskiej (którym nie jest choćby Powstanie Wielkopolskie, czy aneksja Litwy Środkowej z Wilnem), odniesione w toku walk o granice. Świętowanie i pamięć stulecia zwycięstwa nad Sowietami stanowi też ważny element utrzymywania pewnego rodzaju ciągłości między całkowicie niepodległymi II i III Rzeczypospolitą. Ważkość rocznicy walk o Warszawę w 1920 i pamięć
7
o wydarzeniach i jej bohaterach istotna jest tym bardziej, że tak odległe wydarzenie skazuje nas, żyjących współcześnie, z uwagi na fakt, że świadków wydarzeń sprzed wieku nie ma już wśród nas (ostatni kombatant wojny polsko-bolszewickiej, kpt. Józef Kowalski z Wicynia na Podolu, umarł w 2013 roku, dożywszy godnego wieku 113 lat) na czerpanie wiedzy o nim ze źródeł pisanych i opracowań. Bitwa Warszawska nie jest jednak wydarzeniem o znaczeniu tylko polskim, czy wschodnioeuropejskim – brytyjski dyplomata Lord D’Abernon umieścił ją na liście 18 wielkich bitew, które zmieniły losy Europy i świata. By jednak zrozumieć, skąd przypadło Bitwie Warszawskiej tak doniosłe miejsce w historii świata, należy cofnąć się o kilka lat od jej wydarzeń i spojrzeć na to, jakimi tworami państwowymi były nowopowstałe Rzeczpospolita
MAGAZYN POLONIA 2020 17/18
