2
25 3
Copyright David Johannes Klinkhamer Pictures and Tekst David Klinkhamer & GWG Druk en Bindwerk Druk. Tan Heck Delft All rights reserved Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISBN 90 5108 749 8 NUR 332
4
ORPHANAGE HOUSE KOKOBENG 5
6
7
8
PREFACE
Dit boek is geschreven voor GoodWorkGhana,Stichting Helpt Jongeren, Royal Haskoning en HIVOS, uit dankbetuiging voor hun geweldige steun en inzet in het project.
HET PROJECT Dit projectboek beschrijft het ontwikkelingsproject in Kokobeng waarbij een weeshuis in samenwerking met Good Work Ghana is gerealiseerd. Stichting Helpt Jongeren heeft het project financiĂŤel mogelijk gemaakt.
SPONSOREN STICHTING HELPT JONGEREN [SHJ] www.shj.nl GOOD WORK GHANA [GWG] www.goodworkghana.org ROYAL HASKONING www.royalhaskoning.com HIVOS www.hivos.nl
9
10
11
CONTENT
Naast de beschrijving van de realisatie van het weeshuis in Kokobeng, geeft het boek een brede indruk van Ghana. Ghana heeft een fantastische cultuur en landschap. Het land heeft ontzettend veel te bieden en lijkt dan ook iedere kilometer te veranderen.
12
H01. PREFACE 01.PREFACE H02. GHANA 01. GEOGRAFIE 16 02. BEVOLKING 18 03. GESCHIEDENIS 20 04. VANDAAG DE DAG 22
H03. ORPHANAGE KOKOBENG 01. CONTEXT 26 02. PROJECTPLAN 28 03. CONCEPT 38 04. HET GEBOUW 42 05. SUSTAINABILITY 60 06. DE BOUW 62 07. PICTURES BUILDING 74 08. IN GEBRUIK 164 09. PICTURES 172 10. BETROKKEN PARTIJEN 184 11. VRIJWILLIGERS 188
H04. TRAVEL PICTURES 01. PEOPLE 192
02. NATURE 214 03. LIVING 230
H05. DIARY 01. ‘LIVING IN KOKOBENG’
242
H06. CONTACT 01. CONTACT
248
13
14
15
GHANA
01. GEOGRAFIE
Ghana is een van de kleinere landen van Afrika dat veilig tussen haar buurlanden, de Ivoorkust en Togo ligt. Het is een land dat ondanks haar kleinere afmetingen een prominente rol speelt in WestAfrika, en met haar economische groei van 6,7% per jaar [Wereldbank 2010] een land is dat zich ontwikkeld.
16
GEOGRAFIE Ghana is een land aan de westkust van Afrika. Met haar kustlijn van 539 km grenst het westelijk aan de Ivoorkust, noordelijk aan Burkina Faso, oostelijk aan Togo en zuidelijk aan de Golf van Guinea. De hoofdstad van Ghana is Accra en telt zo’n 1.5 miljoen inwoners. Andere grote steden meer landinwaarts gelegen zijn Kumasi, Takoradi, Ho en Tamale. LANDSCHAP Ghana heeft een oppervlakte van 239.000km2, wat ongeveer even groot is als dat van Groot-BrittaniÍ en ongeveer 7,5 maal de oppervlakte van Nederland. Het landschap bestaat voornamelijk uit laagvlaktes. Het zuiden van Ghana wordt gedomineerd door een landschap dat bestaat uit grasvlaktes en mangroves. Het westen en het zuiden bestaat voornamelijk uit tropische bossen. Het noorden bestaat echter voornamelijk uit savanne en moerassen. De hoogste berg is de Afadjato van 880 meter. In het oosten bevindt zich het kunstmatig aangelegde stuwmeer; het Voltameer. De voeding komt grotendeels van de rivieren de Witte Volta, de Oti, en de Zwarte Volta. Het water stroomt vanuit het meer via de Akosombo Dam en de rivier de Volta naar de zee. KLIMAAT Ghana ligt ten noorden van de evenaar wat betekent dat het een tropisch klimaat heeft. Ghana kent slechts twee seizoenen : het droogseizoen en het regenseizoen. Het regenseizoen is vanaf april tot juni en van september tot oktober. Kenmerkend is de hoge luchtvochtigheid met tropische buien in het regenseizoen, en de broeiende hitte van het droogseizoen.
17
GHANA
02. BEVOLKING
In Ghana wonen meer dan 23 miljoen mensen. De gemiddelde leeftijd is 20 jaar met een levensverwachting van 60 jaar. De populatie is normaal verdeeld: er zijn evenveel mannen als vrouwen. Een vrouw krijgt gemiddeld 3 tot 4 kinderen. Van de bevolking is 3,5% besmet met aids en er is relatief weinig kindersterfte in vergelijking met andere Afrikaanse landen.
18
BEVOLKING De Ghanese bevolking telt naar schatting 23,4 miljoen personen en de bevolkingsgroei is 2 procent per jaar. Iets minder dan de helft van de bevolking is jonger dan 14 jaar en zo’n 3 procent is ouder dan 65. Daarmee is een groot deel van de bevolking voor het inkomen afhankelijk van een relatief kleine beroepsbevolking. De stedelijke gebieden, waar 35 procent van de bevolking woont, de cacaoteeltgebieden in het zuiden en noordoosten kennen de grootste bevolkingsdichtheid. De belangrijkste etnische groeperingen zijn de Ashantis, Ewes, Gas en de Fantes. In Ghana geldt Engels als de officiÍle taal en handeIstaaI. Er is een groot aantal inheemse talen, zoals Twi, Akan, Ewe en Fante. GELOOFSOVERTUIGING Etnische diversiteit en religieuze diversiteit gaan vaak hand in hand. Zo ook in Ghana waar vrijheid van religie is. Wat religie betreft is 21 procent inheems animist, 16 procent is moslim en 63 procent christen. In het noorden is het grootste deel van de bevolking islamitisch en in het zuiden is men vooral christelijk. Opvallend is dat in Ghana aanhangers van verschillende religies vreedzaam naast elkaar kunnen leven. Het is dan ook niet raar als bijvoorbeeld een christen deelneemt aan het Suikerfeest van de moslims of als iemand besluit van kerk of overtuiging te wisselen. Over het algemeen blijkt wel dat de traditionele godsdiensten de basis vormen van het geloof van een Ghanees en dat dit geloof een belangrijke plaats inneemt in zijn of haar leven. Dit zie je onder andere terug in de vele traditionele feesten.
19
20
GHANA
03. GESCHIEDENIS
Ghana kent een rumoerige geschiedenis. In 1957 kwam er pas een eind aan de koloniale overheersing door de britten en kreeg het land de naam hoe wij het vandaag de dag kennen: Ghana.
GESCHIEDENIS
De naam Ghana komt van het Ghanese Rijk, dat wat noordelijker in de Sahelzone lag. Het Ghanese Rijk bestond tussen de achtste en elfde eeuw en was een belangrijke regionale economische macht. Dit rijk bestond totdat de Almoravidleider en verspreider van de Islam Abu Bakr de hoofdstad in 1076 in handen kreeg. Na de val van het rijk migreerde een deel van de Akanvolken, zoals de Ashanti en de Fante naar het zuiden. Er werden meerdere staten gesticht, zoals de Ashantifederatie en enkele Fante-staten. Het grootste deel van het gebied werd verenigd in de zestiende eeuw onder de Ashanti-confederatie. Het eerste contact tussen de plaatselijke volksstammen en de Europeanen vond plaats in 1470. De Europeanen noemden het gebied de “Goudkust”. In de negentiende eeuw trokken de Britten Ghana binnen. De inwoners van het latere Ghana moesten in 1901 de nederlaag erkennen. Het gebied kreeg de status van een Britse kolonie, bekend onder de naam Gold Coast. Op 6 maart 1957 kwam er een eind aan de koloniale overheersing en kreeg het de naam Ghana. Kwame N’krumah werd de eerste minister-president daarmee was het het eerste gekoloniseerde land in Afrika dat zijn onafhankelijkheid terug kreeg. In 1960 werd het land een republiek met N’krumah als president. Vanaf 29 december 1992 werd Ghana een democratie met Rawlings als gekozen president. Momenteel is John Agyekum Kufuor de president.
21
22
GHANA
04. VANDAAG
Ghana is een fantastisch land, een land waar mensen geweldig met elkaar omgaan.Niemand is een vreemde voor elkaar en iedereen groet elkaar dan ook hartelijk. Het geluk wordt vooral gevonden in familie en vrienden. De mensen leven dan ook echt mĂŠt elkaar.
VANDAAG DE DAG Vandaag de dag mag gezegd worden dat met een economische groei van 6,7 procent per jaar het op economisch vlak goed gaat met Ghana. Er wordt veel ge誰nvesteerd in het land met name in voorzieningen en wegen. Fly-overs en geasfalteerde wegen bestaan tegenwoordig ook in Ghana . Echter op het vak van welzijn zijn grotere ingrepen vereist. In de gezondheidszorg loopt Ghana nog steeds ver achter. Goede voorzieningen zijn schaars en er is een grote uitstroom van artsen naar het buitenland wat een direct tekort oplevert. Heden is een duidelijke scheiding waarneembaar tussen het noorden en het zuiden van Ghana. Het noorden is in vergelijking met het zuiden nog steeds een stuk primitiever. In het noorden zitten dan ook de meeste vrijwilligers organisaties. Het dagelijks leven is doordrongen van het geloof. Als men niet in de kerk of moskee is dan bidt men hardop op straat. De meeste winkels en trucks dragen bijbelse namen. Ghana is een goede weg ingeslagen en op weg naar een mooie toekomst. Natuurlijk zijn er nog steeds veel zorgen, maar hier weet iedereen op zijn eigen manier mee om te gaan. Het geluk wordt vooral gevonden in familie en vrienden. De mensen zijn erg gastvrij, vriendelijk en behulpzaam. Schrik dan ook niet als iemand bereid is 5 km met je mee te lopen om je de weg te wijzen als je verdwaald bent.
23
24
25
01. CONTEXT
ORPHANAGE
Kokobeng is een dorpje dat ongeveer 300 inwoners telt. Het huisvest een aantal provesorische winkeltjes, twee barretjes, drie kerkverenigingen en een ma誰smeelmaker. Het dorp is sinds kort aangesloten op het elektriciteitsnet.
26
OMGEVING Het dorp Apemanim Kokobeng ligt midden in een groot belangrijk economisch gebied ten zuidoosten van Kumasi. In dit gebied liggen vele kleine dorpjes verspreid over een heuvelachtig landschap. Ieder dorp heeft zijn eigen schooltje, kerk, chief, watervoorziening en locale economie. In het verleden is geprobeerd het gebied te ontwikkelen, maar dat is helaas wat verwaterd waardoor de dorpjes toch weer grotendeels zelfstandige ‘pockets’ zijn geworden. TOEKOMST Sinds een aantal jaren is er een zichtbare beweging gaande in dit gebied. Men is bezig het gebied te ontwikkelen voor forensen en kleine (agrarische) industrie voorzieningen van de stad. Wegen zullen verbreed en verbeterd worden zodat deze beter begaanbaar worden. Elektra zal in de verste uithoeken geïntroduceerd gaan worden en op termijn zullen bestaande waterleidingen gerehabiliteerd worden en weer gaan stromen. Dit zal tot gevolg hebben dat er meer families naar de dorpen terug zullen trekken en er dus nog meer kinderen in het gebied zullen komen. ONTSTAAN VAN DE VRAAG Met deze toestroom van gezinnen zullen er per saldo meer kinderen zijn die een tijdelijke of langdurige opvang nodig hebben. Hetzij omdat hun familie niet genoeg financiële middelen heeft of omdat de ouders overleden zijn. In Kumasi zijn er vier weeshuizen en enkele tijdelijke opvangcentra, echter deze zitten over het algemeen erg vol en zijn zeer afhankelijk van goodwill en donaties van kerken en andere instellingen.
27
28
MEER DAN EEN DAK ALLEEN
02. PROJECTPLAN
ORPHANAGE
Het project is zodanig ge誰mplementeerd dat het sterk onafhankelijk kan opereren. Er zijn minimale kosten nodig voor de dagelijkse bezigheden. De toiletten zijn aangesloten op een septictank, het tehuis heeft zijn eigen watervoorziening en de elektriciteit wordt met behulp van zonnepanelen opgewekt.
MEER DAN EEN DAK ALLEEN Het tehuis wordt gestuurd door vier basis principes: # Het creĂŤren van een prikkelende omgeving voor de ontwikkeling van het kind. # Streven naar maximale onafhankelijkheid door zelfstandige opzet. # Genereren van directe contacten en wortels in de nabije gemeenschappen. # Duurzaamheid ONTWIKKELING VAN HET KIND VOOROP Voorop staat het principe dat een tehuis meer moet bieden dan alleen opvang en voeding. Een positieve investering in de vorm van een prikkelende en leerrijke omgeving waarbinnen de kinderen en jongeren zich kunnen ontwikkelen tot creatieve en maatschappelijk betrokken burgers met een vakopleiding zal duurzaam blijken voor de kinderen zelf en de gemeenschap waar zij later in zullen functioneren. ZELFVOORZIENEND Het terrein om het tehuis zal bewerkt worden. De opbrengst is voor het tehuis en haar personeel. Het overschot wordt verkocht op de lokale markt in het dorp of aan handelaren uit Kumasi. Op termijn zal er een werkplaats gerealiseerd worden. Deze producten worden in verband met de afzetmarkt en prijzen op de markt in Kumasi verkocht. De septictank, de waterpomp en de zonnepanelen zorgen dat het tehuis zo min mogelijk afhankelijk is van anderen. WORTELS IN DE COMMUNITY Landbouw en bedrijfsactiviteiten worden in samenwerking met lokale bedrijfsactiviteiten opgezet en vormgegeven. Deze mensen worden projectmatig ook ingezet in de opleiding en training van de kinderen.
29
30
DOELSTELLINGEN
02. PROJECTPLAN
ORPHANAGE
Het bouwen van een weeshuis is een ding, maar het ‘runnen’ van het weeshuis is een nog veel complexer verhaal. Heldere en haalbare doelstellingen zijn dan ook vereist.
REALISEREN VAN OPVANG 路# Kinderdagopvang, in de leeftijd van 2 tot en met 4 jaar. # (tijdelijk) Opvangtehuis voor kinderen in de leeftijd van 2 tot en met 13 jaar. 路# Geleidelijke uitbreiding naar adolescenten (14-18). OPVANG IN EN PRIKKELENDE OMGEVING # Door de inzet van vrijwilligers in GoodWorkGhana werkplaats en donaties van derden zal er altijd voldoende speel- en leermateriaal beschikbaar zijn. # Het terrein en het tehuis zullen met speelobjecten ingericht worden. # De leidsters krijgen 1x per jaar een speciale training. OPVANG INGEBED IN EEN ZELFVOORZIENENDE OMGEVING # Het tehuis is waar mogelijk zelfvoorzienend wat betreft voedsel. Dit door eigen landbouwprojecten. # Het tehuis krijgt een werkplaats met producten voor de verkoop. # Bovenstaande landbouwprojecten en de werkplaats worden ge茂ntegreerd in een leerschool voor agrarische activiteiten en implementatie van technologie. Dit alles wordt gerealiseerd binnen het huidige kader van culturele uitwisseling tussen westerse vrijwilligers en de Ghanese cultuur.
31
02. PROJECTPLAN
SUB - DOELSTELLINGEN
ORPHANAGE
32
SUBDOELSTELLINGEN # Moeders van peuters zijn vrij om inkomsten voor het gezin te genereren. # Jonge kinderen tijdelijk onderdak bieden totdat een geschikt pleeggezin gevonden is. Kinderen die niet geplaatst kunnen worden groeien automatisch door naar de groep adolescenten waarmee een leertraject gestart wordt gericht op hun toekomst. # Door de kinderen van jongs af aan op spelenderwijs met de natuur en agrarische sector kennis te laten maken kunnen sommige jongeren zodra ze ‘zelfstandig’ zijn een goede kans op succes maken. Zowel binnen een Agrarische hogeschool als de universiteit. Op deze manier kan de agrarische sector van Ghana verrijkt worden door succesvolle landbouw bedrijven. # Vanuit de projecten op school zal een voorbeeldfunctie uitgaan voor de community. # De culturele uitwisseling heeft een positieve uitwerking op het individuele wereld beeld van alle betrokkenen.
33
34
DOELGROEPEN
02. PROJECTPLAN
ORPHANAGE
Het doelgroepgebied voor de kinderdagopvang heeft een radius van 2 km waarbinnen 11 dorpjes liggen. Het doelgroepgebied voor de permanente opvang bestrijkt de omgeving van Kumasi.
DOELGROEPEN In eerste instantie zal er gefocust worden op kinderdagopvang van peuters. Daarna op opvang van maximaal 20 weeskinderen tussen de 4 en de 12 jaar. Elk kind zal, in principe, binnen afzienbare tijd, bij familie of pleeggezin onder gebracht worden. Dit alles in samenwerking met de lokale sociale welstand commissie. Een kind zal doorgaans beter af zijn temidden van een gezin dan in een opvangtehuis. De kinderen die in het weeshuis verblijven krijgen vanaf hun 13e leeftijd op het land en in de werkplaats een opleiding naast de schoolopleiding in het dorp. In deze eerste periode van ongeveer 2 jaar willen we verder uitzoeken waar we beleid op zullen ontwikkelen en waar we op moeten aanpassen.
35
36
FINANCIEﾃ起
02. PROJECTPLAN
ORPHANAGE
Stichting Helpt Jongeren heeft het gehele benodigde budget gefinancierd. Budget voor de aankoop van de grond en de bouw met alle benodige faciliteiten van het opvangtehuis.
FINANCIEﾃ起 Het geschatte budget op een termijn van 10 jaar voor het uitvoeren van alle plannen ligt tussen de 100.000 en 130.000 Euro. Stichting Help Jongeren heeft het gehele budget beschikbaar gesteld om de aankoop van het stuk grond en de bouw met de basisfaciliteiten van het opvangtehuis te realiseren. Jaarlijks zal er een budget van 10.000 euro gegenereert moeten worden om het 10 jaren plan te realiseren, daarna ligt het geschatte jaarlijkse budget op minimaal 5.000 euro. Na vijf a tien jaar moet het project echter volledig zelfvoorzienend zijn qua voedsel. De overige inkomsten zullen gehaald moeten worden uit goodwill, donaties, verkoop en de bijdrage van vrijwilligers die in het opvangtehuis mee willen draaien. GoodWorkGhana zal in de aanloopfase van tien jaar haar taken steeds verder beperken tot de lokale bevolking volledig zelfstandig het project kan uitvoeren.
37
03. CONCEPT
ORPHANAGE
Voor het ontwerp van het opvangtehuis is een herkenbare identiteit gekozen, namelijk de traditionele kasbah. Dit zorgt ervoor dat het gebouw zich in de directe omgeving verankerd en de gebruikers zich met het gebouw kunnen identificeren doordat zij bekend zijn met de gebouwtypologie
38
“KRACHT VAN DE EENVOUD“ Het ontwerp is geïnspireerd op uitgangspunten uit verschillende typologieën die gecombineerd worden in het overkoepelende concept; “kracht van de eenvoud”. Een van deze typologieën is de traditionele Noord Afrikaanse Kasbah (figuur 1). Deze Kasbah was, met zijn kenmerkende hoge muren en introvertheid, een prominent onderdeel van de stad en werd veelal gebruikt als woonhuis. De ruimten in dit woonhuis werden gerangschikt rond een centrale binnenplaats die schaduw bood met zijn hoge muren. Deze muren hebben een twee-duidige functie, zo scheiden ze het binnen van buiten en vormen ze tevens de erf-afscheiding. Door deze uitgangspunten toe te passen in het ontwerp voor het weeshuis ontstaat er, naast praktische voordelen, tevens een herkenbare identiteit voor de bewoner. Een tweede typologie die gediend heeft als inspiratiebron is het Romeinse landhuis. Hét kenmerkende voorbeeld is het ontwerp van de renaissance architect Andrea Palladio; Villa Rotonda. (figuur 2) Hier heeft het kenmerkende uitgangspunt; het symmetrisch schikken van gelijke ruimten rond een centrale binnenplaats, als inspiratie gediend voor het ontwerp. De derde en laatste inspiratie is voortgekomen uit het ontwerp van het weeshuis in Amsterdam Oud-Zuid dat ontworpen is door de Nederlandse architect Aldo van Eyck. Het belangrijkste uitgangspunt dat dient als inspiratie voor het weeshuis in Kokobeng is het feit dat Aldo van Eyck zijn ontwerp hoofdzakelijk gebaseerd heeft op het principe van een Afrikaans dorp waarbij een netwerk van ontmoetingsplaatsen in elkaar overvloeien. Vanuit de binnenplaats waaiert de gehele structuur van het weeshuis. Dit centrum dient als ontmoetingsplaats en activeert het geheel.
FIGUUR 01 ‘TRADTITIONELE KASBAH’
FIGUUR 02 ‘PLATTEGROND VILLA ROTONDA’ 39
03. CONCEPT
ORPHANAGE
In de vorige paragraaf besproken uitgangspunten zijn vertaald naar een ontwerp voor een opvangtehuis in Kokobeng. Het overkoepelende concept van het ontwerp is ‘KRACHT VAN DE EENVOUD’.
40
VERTALING NAAR EEN ONTWERP
De inspiratie is vertaald naar een introvert ontwerp met zoals gezegd het overkoepelende concept; “Kracht van de eenvoud”. Het ontwerp telt twee verdiepingen een begane grond en een eerste verdieping, beiden gebaseerd op een geometrisch grid. Beiden verdiepingen bestaan uit een viertal gelijkvormige volumes geschikt rond een centrale binnenplaats. Deze indeling biedt de gewenste privacy. De volumes zijn opgedeeld in de zogenaamde ‘dienende’ (figuur 3) en ‘bedienende ruimtes’ (figuur 4).
FIGUUR 03 ‘BEDIENENDE RUIMTES’
De primaire volumes van 8x8 meter fungeren als de dienende ruimten, bijvoorbeeld het kinderdagverblijf, het kantoor en de slaapvertrekken. De secundaire volumes van 5x4 meter fungeren als bedienende ruimten. Deze herbergen de sanitaire voorzieningen en de verkeersruimten.
FIGUUR 04 ‘DIENENDE RUIMTES’
De centrale binnenplaats fungeert als ontmoetingsruimte en activeert het geheel (figuur 5). Hier kunnen de kinderen spelen onder de geplande avocadoboom in het centrum die extra schaduw en dus comfort biedt. Het geheel vormt een vriendelijk en introvert (t(e))huis. De inwendige gezellige proportionele indeling zal voor de kinderen die er zullen verblijven een gevoel teweeg brengt van er thuis en geborgen te zijn.
FIGUUR 05 ‘ACTIVERING’
41
04. HET GEBOUW
ORPHANAGE
42
43
44
LIGGING
04. HET GEBOUW
ORPHANAGE
Het opvangtehuis staat op een stuk grond in eigendom van GWG van ongeveer één hectare. Het tehuis zelf heeft een totaal oppervak van 544 m2 en een binnenplaats van 132 m2.
0
5
10
20
45
46
INDELING
04. HET GEBOUW
ORPHANAGE
De indeling van het gebouw wordt hoofdzakelijk bepaald door de 4 volumes van 450 m3. Deze volumes vormen de centraal gelegen patio. Deze volumes huisvesten het hoofdprogramma van het opvangtehuis. De neven volumes van 175m3 huisvesten de sanitaire voorzieningen.
LEGENDA BEGANE GROND
ROOD: EHBO GRIJS: Kantoor/ontvangst ruimte ROZE : Slaapzaal jonge kinderen en meisjes BLAUW: Slaapzaal oudere jongens PAARS: Speelruimten GEEL: Keuken en opslag LICHTBLAUW: Wasruimte LICHTGEEL: Eetzaal BLAUW: Kinderdagverblijf PAARS: KDV Slaapvertrek
EERSTE VERDIEPING ROZE: vrijwilligers vertrekken sanitaire voorzieningen LICHTPAARS: Vast personeel en sanitaire voorzieningen DONKER PAARS Appartement GROEN Balkon LICHTGRIJS: Keukenstorage GRIJS Verkeersruimte
DE INDELING Zoals gezegd bestaat het ontwerp uit 4 gelijke ruimten van 64m2 geschakeld rond een binnenplaats. In een van deze volumes bevindt zich het kinderdagverblijf inclusief het slaapvertrek met aangrenzend sanitaire voorzieningen. Het slaapvertrek vult tevens een volume en bestaat uit 2 slaapzalen voor de nachtopvang. De grote zaal is bestemd voor kleine kinderen en meisjes en de kleinere zaal is bestemd voor jongens vanaf 12 jaar. Voor jong en oud zijn er twee vertrekken voor ontspanning en spelen. In het volgende volume bevindt zich de keuken met open eetzaal, een opslaghok voor de keuken en een wasruimte voor het beddengoed en de kleding. Voor de administratie is er een ontvangstruimte met daaraan grenzend een kantoor en archief. Deze functie vult het laatste volume. Naast het archief bevindt zich het EHBO-vertrek waar een arts de kinderen periodiek kan onderzoeken. FIGUUR 06 ‘BEGANE GROND’
Bovengenoemde vertrekken bevinden zich op de begane grond en hebben allen een directe verbinding met de binnenplaats. Aan de binnenplaats zijn twee sanitaire ruimten verbonden. De twee blokken herbergden de douches, toiletten en wastafels. Op de 1ste verdieping bevinden zich de vertrekken voor het personeel. Er is een vertrek voor tijdelijke vrijwilligers en een klein appartement voor het tijdelijk inwonende management. Naast het gebouw bevindt zich de biologische septic-tank waar alle toiletten op zijn aangesloten. Midden op de akkers staat een klein gebouw dat bescherming biedt voor de waterpomp installatie die de watervoorziening regelt vanuit de waterput. Deze ruimte biedt tevens de mogelijkheid om landbouwgereedschappen op te slaan.
FIGUUR 07 ‘EERSTE VERDIEPING’
47
48
PLATTEGROND BEGANE GROND
04. HET GEBOUW
ORPHANAGE
Nevenstaande plattegrond toont de bouwtekening van de begane grond. Deze tekening geeft in detail weer hoe ruimten geschakeld en ontsloten zijn.In de figuur is duidelijk de relatie tussen de dienende en bedienende ruimten te zien.
49
50
PLATTEGROND EERSTE VERDIEPING
04. HET GEBOUW
ORPHANAGE
Nevenstaande plattegrond toont de bouwtekening van de verdieping. Op de verdieping bevinden zich de kamers voor de vrijwilligers en het appartement voor het inwonend management. In de keuken is op de verdieping een vide gerealiseerd, wat een mooie en comfortabele eetruimte oplevert.
51
52
DOORSNEDE A/A’
04. HET GEBOUW
ORPHANAGE
Nevenstaande figuur toont de doorsnede A/A’. De omsloten binnenruimte wordt nu duidelijk zichtbaar. Het subtiele hoogteverschil in de daken in combinatie met de kleine inspringing van de buitenmuren voorkomt dat het gebouw een monotoom karakter krijgt.
53
54
DOORSNEDE B/B’
04. HET GEBOUW
ORPHANAGE
De figuur toont de doorsnede B/B’. De doorsnede is gemaakt over de dienende ruimten, gericht naar de achterzijde van het gebouw..
55
56
GEVELS
04. HET GEBOUW
ORPHANAGE
De buitengevels zijn in tegenstelling tot de binnengevels meer gesloten. Dit is vanwege privacy redenen. Op de begane grond bevinden zich hoofdzakelijk kleine ramen om het gewenste klimaat in de achterliggende ruimten te kunnen garanderen. Op de verdieping zijn grote hoge ramen geplaatst.
FIGUUR 08 ‘FAÇADE SOUTH WEST’’
FIGUUR 09 ‘FAÇADE SOUTH EAST’’
FIGUUR 10 ‘FAÇADE NORTH EAST’’
FIGUUR 11 ‘FAÇADE NORTH WEST’’
57
58
CONTRUCTIE
04. HET GEBOUW
ORPHANAGE
Het uitgangspunt voor de constructie van het gebouw is een levensduur van 40 jaar. Er is gekozen voor een relatief duur betonskelet. De prijs weegt echter ruimschoots op tegen de levensduur van dit betonskelet. Het gebouw zal zonder problemen een lange tijd mee gaan.
CONSTRUCTIE De draagconstructie van het gebouw bestaat uit een momentvast betonskelet. Dit zorgt ervoor dat de gevel niet dragend is. Het voordeel van deze bouwconstructie is dat er grote gevelopeningen kunnen worden gerealiseerd zonder secundaire constructies toe te hoeven passen. De vloeren zijn, met uitzondering van de badkamers, van tropisch hardhout. Het dak bestaat uit een houtconstructie met daarop gemonteerd geprofileerde dakplaten. De muren zijn geconstrueerd uit betonblokken die op de bouwplaats geperst en gedroogd worden. Een optimale mengverhouding tussen het zand en het cement zorgt voor een goede kwaliteit steen. Het voordeel is dat de steen geen constructief dragende functie heeft, omdat het betonskelet dit op zich neemt. MATERIALEN Tropisch hardhout is van hoogstaande kwaliteit en volop verkrijgbaar. Er wordt dat ook niet voor niets hoofdzakelijk met hout gebouwd. Echter bouwen met hout is niet vanzelfsprekend de eenvoudigste oplossing om te bouwen. Hout, met name de zachtere soorten, wordt geteisterd door termieten. Goede nabehandeling is daarom noodzakelijk. Uiteinderlijk leveren de dragende balken in combinatie met houten vloerplanken een prachtige vloer op met een gunstig prijskaartje. FUNDERING Funderen op palen is in Ghana op de meeste plaatsen overbodig doordat de grond een erg hoge dichtheid heeft. Ook in Kokobeng zijn palen overbodig en bestaat de fundering uit betonnen voeten. Deze liggen slechts 50 cm diep. Hierop rusten de funderingsbalken waar vervolgens de kolommen op worden gestort.
59
05. SUSTAINABILITY
ORPHANAGE
Het weeshuis is volledig zelfvoorzienend in energie, water, voedsel en in afvalverwerking. Dit zorgt dat het gebouw kan fungeren als een autarkie en volledig onafhankelijk is van haar omgeving.
60
DUURZAAMHEID Het project is zo geïmplementeerd dat het zo min mogelijk afhankelijk is van zijn omgeving. Er geldt een autarkie op gebouw niveau, het weeshuis is geheel zelfvoorzienend. Een van de duurzaamheidsaspecten is de energievoorziening. Het weeshuis is niet afhankelijk van het onbetrouwbare elektrischiteitsnet dat om de haverklap uitvalt, maar het heeft zijn eigen groene stroom voorziening. Met behulp van zonnepanelen, gesponsord door HIVOS Klimaatfonds, wordt de benodigde energie voor het gebouw opgewekt. FIGUUR 08 ‘GROENE STROOM D.M.V ZONNECELLEN’
Naast een eigen energievoorziening heeft het gebouw ook een eigen watervoorziening. Vijfendertig meter van het gebouw verwijderd is een waterput gegraven die voldoende capaciteit levert om het gehele gebouw van douche- en sanitairwater te voorzien. FIGUUR 09 ‘EIGEN WATERVOORZIENING’
De biologische septic-tank zorgt ervoor dat het grootste deel van het afvalwater uit de wc’s wordt gefilterd. Dit gebeurd in 3 fases. In de laatste fase zal het water uiteinderlijk als schoon water de grond in verdwijnen. De tank zal - afhankelijk van het gebruik - jaarlijks/eens in de 2 jaar geleegd moeten worden voor afval dat niet verwerkt kon worden.
Het gebouw is gesitueerd op een ruime en uiterst vruchtbare kavel. Dit land dient dan ook uitstekend als landbouwgrond. Deze grond biedt meerdere mogelijkheden. De capaciteit van de grond is dermate groot om zowel in eigen als in extra voedselproductie te voorzien. Dit biedt de mogelijkheid om in de nabije toekomst inkomsten te verwerven op de markt.
FIGUUR 09 ‘BIOLOGISCHE SEPTIC-TANK’
FIGUUR 10 ‘EIGEN VOEDSEL VOORZIENING’
61
06. DE BOUW
ORPHANAGE
62
63
64
BOUWEN IN GHANA
06. DE BOUW
ORPHANAGE
Bouwen in Ghana vereist een uiterst geduldige houding met grote flexibiliteit en aanpassingsvermogen. Toezicht en intensieve communicatie zijn sleutelwoorden. Bouwen in traditionele wijze, met traditionele materialen en gereedschappen waren de uitgangspunten voor de bouw van het weeshuis. Zo kan een maximale betrokkenheid van de bewoners gegenereerd worden
BOUWEN IN GHANA Bouwen in Ghana is bouwen in een andere wereld. Bouwmethoden en materialen zijn sterk lokaal verbonden en tevens op fysisch vlak verschilt een gebouw vanzelfsprekend sterk met een gebouw uit Europa. De bouwmethoden zijn sterk klimaatgebonden. Een enkel steense muuropbouw zonder isolatie en spouw - de standaard in Ghana - zorgt voor een relatief lage complexiteit van gebouwen. In het project is opzettelijk gekozen om naast de herkenbare identiteit van het gebouw ook lokale bouwmethoden toe te passen. Dit maakt samenwerking met de bewoners uit Kokobeng mogelijk en genereert een maximale betrokkenheid van omwonenden. WERKGELEGENHEID Het weeshuis is voornamelijk gebouwd met de lokale bevolking, de inwoners van Kokobeng. Voor specialistische kennis zijn mensen uit Kumasi ingehuurd. Op deze manier ontstond er in en rond Kokobeng werkgelegenheid en zijn de inwoners betrokken Ăn en mĂŠt het project. TOEZICHT Toezicht is een sleutelwoord voor bouwen in Ghana. Een dagelijkse opzichter is onmisbaar op de bouwplaats om fouten en/of misverstanden te voorkomen. Vooral de naleving van kwaliteit is een belangrijk punt. Men werkt namelijk niet altijd even zorgvuldig wat zich direct kan uiten in de kwaliteit.
65
06. DE BOUW
OP DE BOUWPLAATS
ORPHANAGE
66
OP DE BOUWPLAATS De bereidheid van de inwoners uit Kokobeng om te helpen was enorm. Uiteraard genereert het ook inkomsten voor hun, maar zagen ze ook het belang van het project voor de gemeenschap. Iedere dag wemelde het op de bouwplaats van mensen die aan het werk waren en mensen die een nieuwsgierig kijkje kwamen nemen. Het enthousiasme was enorm en zelfs zo groot dat we niet iedereen konden aannemen. Een groepensysteem bood de uitkomst. Zodra iemand werd uitgekozen om te werken barste deze uit in vreugde door te zingen en te dansen; er werd geld verdiend. HIĂŤRARCHIE De hierarchie in taken tussen mannen en vrouwen op de bouwplaats is moeilijk te onderscheiden. Zowel mannen en vrouwen zijn gewend zware arbeid te verrichten. Door het voornamelijk ambachtelijk werk met minimale gereedschappen zijn de mensen in erg goede lichamelijke conditie. Dit uit zich in zichtbaar gespierde mannen en vrouwen. Vrouwen doen zich dan ook niet onder in het werk voor de mannen. De vrouwen zorgen voornamelijk voor de aanlevering van bouwmaterialen . Dit wordt allemaal via het hoofd getransporteerd. PRIMITIEVE GEREEDSCHAPPEN Aangezien er - nog - geen stroom was op de bouwplaats was er geen elektrisch gereedschap. Naast dat er geen stroom was is de kennis voor gebruik van dit gereedschap niet aanwezig. Uit kostenbesparend oogpunt is tevens besloten zoveel mogelijk met de hand uit te voeren. Het aanwezige gereedschap waar voornamelijk mee gewerkt werd was; een hamer, bijtel, schep, pikhouweel ,waterpas en een meetlint.
67
06. DE BOUW
OP DE BOUWPLAATS
ORPHANAGE
68
LEREN VAN ELKAAR Bouwen in Ghana is bouwen in een andere wereld. Openstellen voor andere bouwwijzen en bouwmethoden is een vereiste om adequaat te kunnen bouwen. De thematiek is dan ook; ‘leren van elkaar’. Vasthouden aan Europese bouwwijzen en bouwmethoden is gedoemd te mislukken. De scholing is erg uiteenlopend. Vaak heeft men zijn of haar beroep niet op school geleerd, maar in de praktijk van hun vader of van een vakman. Dit betekent echter niet dat er geen specialisme en kwaliteit is. De ‘deskundigheid’ wordt veelal gebaseerd op ervaring; trial and error methode en niet op wetenschap. Zo was de aannemer nogal verontrust over de miniale afmetingen van het betonskelet. Deze werd in de regelmaat vele malen breder gedimensioneerd, wat zich direct uit in hogere kosten voor de draag constructie. Echter door de juiste kwaliteit na te leven door het mengproces zorgvuldig te controleren kan het betonskelet vele malen slanker gedimensioneerd worden. Openstaan voor elkaars oplossingen is een goede houding in het bouwproces. Toch zijn er momenten dat je met je handen in het haar zit. Op nevenstaande afbeelding is een timmerman bezig in de dragende betonkolom uitsparingen te maken zodat de deurpost hierin kan worden gesteld. Een poging tot het uitleggen dat dit de draagkracht van de kolom aantast is tevergeefs als hij vertelt dat hij het wel weer even dicht zal smeren met mortel. Gelukkig maar dat de kolommen zijn overgedimensioneerd...
69
70
MATERIALEN
06. DE BOUW
ORPHANAGE
Het gebruik van natuurlijke materialen als hout is erg aantrekkelijk in Ghana. Dit vanwege de relatief lage houtprijs en hoge kwaliteit.
HOUT Tropisch hardhout is een materiaal wat in Ghana volop te verkrijgen is tegen een redelijke prijs. Het is dan ook het meest gebruikte bouwmateriaal. In Ghana wordt hout door allerlei particuliere handelaren aangeboden, maar tevens hebben ze een ‘GAMMA’ waar dit hout verkocht wordt. In deze openlucht bouwmarkt zijn werkelijk alle soorten en maten hout verzameld die ter plekke op maat gezaagd kunnen worden. Het is een bijzonder primitieve GAMMA. Veiligheid staat niet hoog op de prioriteitsladder en electriciteitsdraden hangen dan ook overal. Zelfs als het regent en de kans op kortsluiting het grootst is, gaat men gewoon door. Er wordt gewerkt volgens een strikte organisatiestructuur en hïerarchie. Er is een duidelijke verdeling in werkgebieden en taken. Als nieuwkomer op de werkplaats begin je onderaan de ladder; als drager/lader, vervolgens groei je door tot assistent zager/zager om uiteinderlijk het hoofddoel te bereiken; je eigen shop openen. CEMENT In tegenstelling tot het goed betaalbare hout is cement duur omdat dit geïmporteerd moet worden. Het cement komt binnen in Accra en wordt vervolgens gedistribueerd per truck naar de shops. Dit resulteert in een prijs die afhankelijk is van de afstand tot de bron. Cement verkopen blijkt een goede business te zijn, overal langs de weg zijn zeecontainers omgebouwd tot shops voor de verkoop van cement. STAAL Staal blijft, ook in Ghana een duur constructiemateriaal. De verkrijgbaarheid is goed, maar veelal wordt er uitgeweken naar het goedkopere alternatief als hout.
71
06. DE BOUW
TRANSPORT MATERIALEN
ORPHANAGE
72
TRANSPORT Ghana kent weinig regels betreffende het transport van materialen, goederen en personen. De laatste trend is dat deze hun intrede beginnen te maken. Overvolle busjes - trotro’s genaamd - bepalen het beeld op straat. Deze oude geimporteerde bedrijfsbusjes boden ooit plek voor zes personen, maar nu zelfs tot 16 mét bagage. Zwaar overbeladen taxi’s met gekochte goederen zijn tevens geen uitzondering. Wat betreft de distributie van bouwmaterialen kent men geen grenzen. De enige grens is vaak dat de truck of auto er mee ophoud of dat de lading zich verplaatst naar de straat. WEGEN Momenteel wordt er veel geld gestoken in de infrastructuur en verschijnen er steeds meer verharde wegen. Rond de grote steden zijn de wegen dan meestal ook goed en zijn zelfs fly-overs geen uitzonderingen meer. Echter rijdt men meer het binnenland in dan verslechteren de wegen zich meer en meer en devalueren ze uiteinderlijk tot zand ’wegen’ met vele kuilen. De weg naar Kokobeng voegt zich in het type zandweg met vele kuilen. Zodra je uit de stad rijdt en dieper het binnenland in rijdt stuiter je heen en weer met iemand in de laadbak die uit alle macht de lading bijeen probeert te houden, want snelheid aanpassen vindt men overbodig.
73
07. PICTURES
ORPHANAGE
74
75
76
GREEN !!
DAY ONE
77
78
UITVLAKKEN HEUVEL & PLAN UITZETTEN
WEEK TWO
79
80
FUNDERING GRAVEN
WEEK THREE
81
82
FUNDERING STORTEN & WAPENING KOLOMMEN
WEEK FOUR
83
84
FUNDERING AFRONDEN
WEEK SIX
85
86
KOLOMMEN BEGANE GROND
WEEK SIX
87
88
KOLOMMEN & MUREN BG
WEEK SEVEN
89
90
MUREN BG AF
WEEK SEVEN
91
92
KOLOMMEN & MUREN 1E VERDIEPING
WEEK EIGHT
93
94
MUREN 1E VERDIEPING
WEEK NINE
95
96
MUREN 1E VERDIEPING & RAMEN
WEEK TEN
97
98
ROOFING
WEEK ELEVEN
99
100
MET PIKHOUWEEL EN BRUTE KRACHT
FUNDERING
101
102
GRAVEN STELLEN & STORTEN
FUNDERING
103
104
MIXEN & STORTEN
FUNDERING
105
106
BEKISTING
KOLOMMEN
107
108
STORTEN & RESULTAAT!
KOLOMMEN
109
110
IEDERE DAG GAAT DE PRODUCTIE DOOR
BETON BLOKKEN
111
112
HET TEAM
BETON BLOKKEN
113
114
TRANSPORT ?!
BETON BLOKKEN
115
116
MUREN METSELEN
BETON BLOKKEN
117
118
KRITISCH KIJKEN NAAR WERK
TOEZICHT
119
120
EVEN UITRUSTEN
LUNCH PAUZE
121
122
INKOOP VAN RAMEN & DEUREN
DEUREN & RAMEN
123
124
AANKOMST OP DE BOUW
DEUREN & RAMEN
125
126
PLAATSEN
DEUREN & RAMEN
127
128
SCHUILEN VOOR DE REGEN
TROPISCHE REGENBUI
129
130
ALS DAT MAAR GOED GAAT
PROFESSIONELE STEIGERS
131
132
AL DUIZELIG ??
PROFESSIONELE STEIGERS
133
VANUIT HET ATRIUM
2 MAANDEN BOUWEN
Na 2 maanden bouwen zijn we ruim over de helft met de ruwbouw, echter ziet het er naar uit dat we vanwege enkele tegenslagen de ruwbouw niet zullen voltooien binnen de 3 begrote maanden. Het dak en het stucwerk zijn aan de beurt. 134
135
136
MAAR WAT GRAAG WILLEN ZE MEE BOUWEN
NIEUWSGIERIGE BEZOEKERS
137
138
DE KIDS UIT KOKOBENG VINDEN HET ALLEMAAL ERG INTERRESANT
NIEUWSGIERIGE BEZOEKERS
139
140
DRUKTE OP DE BOUWPLAATS
NIEUWSGIERIGE BEZOEKERS
141
142
INVE NTIEVE OPLOSSINGEN VOOR UITSPARINGEN
VERDIEPINGS VLOEREN
143
144
HOEKAANSLUITING MET BANANENBOOM ALS uitSPARING VOOR WC
VERDIEPINGS VLOEREN
145
HUH??!
HET BETON MOET OMHOOG
146
147
148
BEKISTING & ONDERSTEUNING
VERDIEPINGS VLOEREN
149
150
TROPISCH HARDHOUT
VERDIEPINGS VLOEREN
151
152
EEN FLINKE KLUS MAAR WAT EEEN RESULTAAT
TIJD VOOR STUCEN
153
154
DE KEUKEN & SANITAIRE RUIMTE
TIJD VOOR STUCEN
155
DE RUWBOUW HELAAS NOG NIET AF
3 MAANDEN BOUWEN
Helaas is het vanwege een aantal tegenvallers niet gelukt de ruwbouw binnen 3 maanden te voltooien zoals in de planning was opgenomen. Bovenstaande foto toont het resultaat na 3 maaden wat een prestatie op zich is. 156
157
DE LAATSTE KLUSJES
SEPTEMBER 2009
In September 2009 is het weeshuis al gedeeltelijk operationeel en wacht het op zijn officiele opening. De daycare center is geheel geopend en de afwerking nadert zijn eind.
158
159
160
ZICHT OP HET WEESHUIS VANAF DE HEUVEL
SEPTEMBER 2009
161
EEN KINDERPARADIJS
HET TERREIN
Het weeshuis ligt op een kavel van ongeveer 1 hectare. Deze kavel is ingevuld met agrarische grond voor de voedselvoorziening en een waterput. Hiernaast heeft Nele (architect) de speelvoorzieningen ontworpen, ge誰nspireerd op het weeshuis. 162
163
08. IN GEBRUIK
ORPHANAGE
Het weeshuis heeft in Januari 2010 haar deuren geopend. Het daycare center is in volle gang en vangt 30 kinderen dagelijks op. Het permanente verblijf is nog in ontwikkeling.
164
EEN ALLEDAAGSE DAG OP HET KINDERDAGVERBLIJF
Rond 7 uur in de ochtend brengen werkende moeders uit de omgeving hun peuters naar de begeleiders van de dagopvang. Knutsel en speelmateriaal is volop aanwezig, maar ook boekjes waaruit wordt voorgelezen. In de ochtend wordt er geknutseld. Op koele dagen gaan de kinderen de tuin in voor een speelse kennismaking met de natuur. Voor het middagdutje krijgen de kinderen gezond te eten. Esther, Isaac en Afia hebben een schone luier nodig. En Stephen heeft zijn Tshirt zo vies gemaakt dat het tijdens zijn middagdutje schoongewassen wordt. Als alle kinderen wakker zijn is het tijd voor zingen, dansen en voorlezen; dat doen ze elke dag. Kofi is vandaag jarig dus de ruimte is versierd en alle kinderen worden getrakteerd op cake. Aan het eind van de middag als de zon daalt, wordt buiten in de schaduw van de boom op de binnenplaats onder begeleiding met ballen en hoepels gespeeld. In de loop van de middag worden de peuters een voor een opgehaald en ook Stephen ziet er weer stralend uit als zijn vader hem optilt en mee naar huis draagt. EEN ALLEDAAGSE DAG VOOR EEN VRIJWILLIGER Het is maandag en de kokkin maakt het ontbijt klaar terwijl jij de kinderen helpt met wassen en aankleden. Osofo is weer aan het treuzelen, maar gelukkig spoort Francis, zijn maatje, hem al aan wat op te schieten. Onder schooltijd assisteer je in het kinderdagverblijf, op het land, in de keuken of met wassen, tenzij je hebt gekozen voor het assisteren in de educatie want dan ben je uiteraard zelf ook op school te vinden. Wanneer de school is afgelopen help je met het maken van huiswerk. Hierna is er tijd voor sport en spel of uitstapjes met het oog op het stimuleren van de creatieve en de individuele ontwikkeling. Vandaag houd je het bij een partijtje voetbal want gisteren ben je al met de oudsten naar Lake Bosumtwi geweest. De kokkin bereidt het avondmaal wat gezamenlijk aan de grote tafel wordt gegeten. ’s Avonds is er een uurtje tijd voor televisie voordat je de kinderen helpt met het klaarmaken voor het slapen.. Niet veel later val je zelf ook in een diepe slaap want zo’n dag kan soms best vermoeiend zijn. voor meer informatie: www.goodworkghana.org 165
08. IN GEBRUIK
ORPHANAGE
Deze paragraaf beschrijft de ervaringen van Ella en Albert en hun dochter Evi die van september 2009 t/m maart 2010 in het weeshuis hebben gewerkt en in het appartement van het weeshuis hebben gewoond.
166
EEN WEEK WONEN & WERKEN IN KOKOBENG Vijf jaar geleden zijn wij voor het eerst in Ghana geweest en we waren direct verkocht. Ooit wilden we terug en voor een langere periode Ghana ervaren… Zoekend op internet en na intensief e-mailcontact voldeed de organisatie GWG aan alle randvoorwaarden die wij gesteld hadden om een half jaar in Ghana te verblijven. We konden met z’n drieën een eigen plek krijgen, vrijwilligerswerk doen (bouw en organisatie) en vlakbij Kumasi verblijven. In verband met onze dochter wilde we niet te ‘primitief’ leven en redelijk in de buurt van een grote stad zijn voor medische voorzieningen. GWG had het Kokobeng project lopen waar binnen ruimte was voor ons om 6 maanden te verblijven. In Nederland kon Albert tijdelijke stoppen als freelancer en Ella kreeg onbetaald verlof van haar werkgever. Evi was net 2, nog niet leerplichtig, en net oud genoeg om alle benodigde vaccinaties te mogen krijgen. DOELEN Na enkele weken Ghana en Kokobeng en overleg met GWG werd ons doel voor de komende maanden helder 1. van Ghana genieten 2. de bouw afronden voor 1 januari 2010 3. GWG helpen een organisatieplan op te zetten voor de uitvoer van het weeshuis in wording. OCHTENDRITUEEL Om 5.30 (soms ook om 4.00) is de dorpsomroeper van Kokobeng weer van de partij om ons wakker te maken. We draaien ons onder de klamboe nog een keer om en onze dochter slaapt onverstoord verder. Om 6.00 horen we op de binnenplaats Kwabenaa water halen en om 6.30 zijn Victoria (kok) en Adwoa (kok/manager) ook al aanwezig. Om 7.00 is het toch echt tijd voor ons om op te staan voor een Kokobeng werkdag. Vanuit onze slaapkamer lopen we naar de badkamer (de badkamer hebben we in de eerste weken geïnstalleerd en op de loszittende toilet na functioneert deze prima) poetsen we even onze tanden en gooien een plens water over ons hoofd. Naast het feit dat je zuinig moet zijn met water in Ghana is ’s ochtend uitgebreid douchen ook zonde van de moeite, na 30 seconden zweet je alweer van de hitte en na een uur werken zit je onder het stof en zand. De hagedissen in ons appartement worden ook wakker en schieten links en rechts door gaten en kieren. Om 7.30 komen we de trap af op de binnenplaats, het hart van het gebouw. De eerste kinderen zijn al gearriveerd en zitten op de stoep bij de daycare te wachten. Wij lopen aan de achterkant door de poort naar buiten en begroeten Adwoa, Victoria,
Kwabenaa, Asare, Foster en Prince. Dit zijn de vaste mensen die op het complex werken en elke dag aanwezig zijn. Na het ochtendritueel gaan we eerst de generator aanzetten om de watervoorraad bij te vullen. Er zijn veel problemen geweest met de generator en hebben af en toe zonder water gezeten. Sinds kort heeft Yao een ‘aanjager’ gemonteerd en vullen de tanks razend snel. Ondertussen komen meer kinderen van de daycare binnen druppelen en hangen rond bij de speeltoestellen en de binnenplaats. De daycare leidster Julie is ook gearriveerd vanuit het naburige dorp. Wij gaan nu ontbijten en daarna is het tijd om aan de slag te gaan. We ‘sturen’ Evi naar de daycare en hebben onze handen vrij om te gaan werken. Dit ochtendritme maakt alles zeer vertrouwd en zorgt dat we ons thuis voelen, elke dag hetzelfde ritueel. ETEN Het dagritme gaat van ontbijt naar lunch naar avondeten. Elke dag bij het ontbijt liggen de eieren gekookt of gebakken klaar op de eettafel in de keuken. Als vrijwilliger word je zeer goed verzorgd in Kokobeng, wit brood, oploskoffie, Ghanese pindakaas, jam, chocopasta en een ei, elke dag. Victoria en Adwoa koken voor de vrijwilligers en voor de kinderen op de daycare. Evi scharrelt vaak bij de lunch en avondeten in de keuken rond om te ‘helpen’. Op houtvuurtjes worden ’s middags en ’s avonds vnl. heerlijke Ghanese gerechten klaargemaakt zoals fufu, Jolof Rice en Okro Stew. Maar soms staat er ook gewoon een stapel pannenkoeken of een bak spaghetti. Het eten wordt klaargemaakt in de grote buitenkeuken die bescherming biedt tegen voornamelijk de zon (en de regen). Ella heeft Yao meegeholpen met de bouw van de buitenkeuken. Om 12.00 is het tijd voor de lunch die altijd binnen in de keuken wordt gebruikt omdat het buiten aan de grote picknicktafel veel te warm is. Rond 18.00 (typisch Nederlands) is het avondeten voor de vrijwilligers, wat eigenlijk altijd buiten wordt gegeten. Met alle fysieke arbeid is 2 keer warm eten (inclusief vlees of vis!) erg lekker en je kan de energie goed gebruiken. Al het eten wat per ongeluk op de grond terecht komt is voor de hagedissen, de hagedissen zijn zeer blij met onze dochter. Alle afwas wordt gedaan door Victoria, met grote bakken water loopt ze van de binnenplaats naar de buitenkeuken, koud water en een sopje en alles is weer brandschoon. Soms in de weekenden koken we zelf, niet op een vuurtje maar gebruikmakend van het gasfornuis in de keuken. Ingrediënten die we in Kokobeng kunnen halen beperken zich vaak tot pasta, ui, knoflook en makreel in tomatensaus, aangevuld met komkommer/ worteltjes en kontomre uit eigen tuin, simpel maar lekker. 167
08. IN GEBRUIK
ORPHANAGE
168
DAYCARE Elke doordeweekse dag is er kinderopvang voor de plaatselijke kinderen tot +/- 5 jr. Op de daycare is het van 8.00 tot 10.00 ‘vrij spelen’. Als het niet te warm is betekent dit buiten spelen bij het klimtoestel en de schommel, of in het doolhof. Het is een vrolijke chaos. Er is Engelse les en rond 11.00 gaan de kinderen slapen in de daycare (de meeste zijn al vanaf 5.00 wakker). Vanaf 13.00 is er lunch, de kinderen druppelen na hun slaapje de keuken in. Ze gaan na het slapen eerst via de toiletten en wassen braaf hun handen bij de buitenkraan op de binnenplaats en gaan vervolgens allemaal aan de lage tafels zitten, wachtend op een bak eten. Na het eten weer handen wassen en allemaal een grote beker water om te drinken. Daarna nog veel ravotten op de binnenplaats (krijten, bal gooien, tikkertje of een combinatie), of bij warm binnenspelen met (meestal) de blokken en muziek. Vrijwilligers proberen de dagelijkse gang van zaken met veel enthousiasme in goede banen te leiden, wat in meer en mindere mate lukt. De kinderen geven een mooie dynamiek bij het bouwen doordat ze standaard in de weg lopen en altijd proberen om een stuk gereedschap te pakken te krijgen, of wat elektriciteitsdraad of draadstaal mee naar huis te smokkelen. Om 15.00 gaan de kinderen naar huis onder begeleiding van de vrijwilligers. Deze tocht van ongeveer 500 meter kan tussen de 30 min en een uur duren, afhankelijk van het humeur van de 25 kinderen.. Evi is al redelijk ingeburgerd en is met haar uniform ‘one of the kids’. Ze draait niet met alles mee maar weet zich aardig staande te houden tussen al het vrolijke geweld. We genieten van onze dochter die communiceert met de Ghanese kids en zowel Twi als Engels leert van de andere kinderen en de juf. Ook neemt ze gewoonten over en draagt een baby op haar rug en spullen op haar hoofd. Ze wordt een beetje Ghanees, meer dan wij. BOUW Toren 4 is het laatste wat aan de binnenkant afgerond moet worden aan het weeshuis. Na de water toe- en afvoer op de begane grond kunnen de muren gestuukt worden en de vloeren gestort. De begane grond is bijna afgerond (Foster en Asare slapen al in één van de kamers) en de 1e verdieping vordert snel. Ella en Kwabenaa hebben met Asare en Foster (klusteam) afspraken gemaakt wat zij de komende periode gaan doen, er is veel discussie hoeveel muren er in hoeveel dagen gestuukt kan worden. Er hangt een grote lijst in de keuken met klussen en data die elke dag afgevinkt worden. Beetje Nederlandse aanpak die ook maar een beetje werkt.
Ella stort zich deze week o.a. op het uitbikken van de elektriciteitsleidingen, een freesmachine zou mooi zijn maar alles is uiteraard met de hand. Albert richt zich op het ‘giffen’ van het plafond van de begane grond met behulp van een Ghanese steiger. De rest van de week zijn we (Kwabenaa, Ella, Albert) druk aan het verven van de nieuw gestuukte muren, we maken er een vrolijk kleurenpallet van, het worden slaapzalen dus dat kan wel. Het uitzicht vanaf de 1e verdieping van toren 4 is fantastisch, veel groen en in de verte Kumasi. Ook alle kozijnen en nieuwe deuren moeten nog geverfd worden en de glazen lamellen geplaatst. Alle raampjes die in het systeem horen zijn net iets te groot en moeten met een tang op maat worden geknipt, monniken werk in de hitte, maar het resultaat mag er zijn. Kwabenaa werkt de hele dag onverstoorbaar door en is duidelijk beter bestand tegen de hitte. De meeste memorabele werkdag voor ons is als de binnenplaats geschilderd wordt onder begeleiding van harde reggae uit de radio, galmend over de binnenplaats, heerlijk in de zon met Asare, Foster (dansend op een levengevaarlijk hoge ladder) en Kwabenaa. Heerlijke sfeer, Afrikaanse zon en om 16.00 afgerond met een koude Cola of Star bier uit Kokobeng, we willen dan nooit meer weg. APPARTEMENT Het appartement is geweldig om in te wonen. Vanaf de tweede verdieping is een prachtig uitzicht over verschillende soorten natuurschoon. Af en toe verwacht je zo een olifant op te kunnen zien doemen tussen de stuiken, maar daarvoor moeten we toch naar een National Park. Het appartement heeft zelfs een balkon waar we ons in het weekend even terug trekken overdag als de hoeveelheid Ghanese aandacht even te veel wordt, of voor het drogen van ondergoed, dat in Ghana nooit in het openbaar opgehangen mag worden. Naast een eigen douche en wc bestaat het appartement uit een slaapkamer en een woonkamer met een deel waar de keuken bedoeld was. In verband met ongedierte (muizen) is besloten het koken toch maar centraal te houden. De woonkamer is zo groot dat we moeite hebben het gezellig in te richten met een bank, stoel, bijzettafel en kastje. De slaapkamer is blauw, zowel het plafond als alle 4 de muren, een hemelse kamer. Omdat de slaapkamer op het oosten ligt is het hier ’s avonds het koelste. Als het in de woonkamer aan het eind van de dag zelfs zonder kleren te warm is, dan is het in de slaapkamer koeler. Daarom slapen we met z’n drieën op een kamer. Even wennen, maar wel gezellig. Vooral ’s ochtends al Evi wakker is oefent ze de Ghanese woordjes en Engelse liedjes als ze denkt dat wij nog slapen. Blijkt maar weer dat ze meer oppikt dan wij denken. 169
08. IN GEBRUIK
ORPHANAGE
170
TUIN We zijn in overleg met GWG begonnen met een kleine moestuin. Van het eigen budget hebben we in overleg met Kwabenaa wat komkommer, wortels, watermeloen, sla en tomaat gekocht en geplant achter het gebouw. Het land is eerst vakkundig gewied door Kwabenaa en Adwoa wat daarna ook goed bijgehouden moet worden want onkruid (olifantengras) groeit hier als kool. Nog een voordeel is dat slangen zich wat minder goed kunnen verstoppen als alles gewied is. Elke ochtend en avond geven Kwabenaa en Adwoa de moestuin water. Vol trotst zien we na 6 weken al de eerste komkommers verschijnen. De watermeloen redt het niet aangezien de hagedissen het op de zoete bloemen gemunt hebben. Van de sla en komkommer maken we op een zondag, na een dag hard werken, een lunchsalade voor Prince en Kwabenaa, ze eten het op maar salade is niet iets wat de gemiddelde Ghanees graag eet. AVONDRITUEEL Om 19.00 is het in Kokobeng donker, maar de maan geeft vaak voldoende licht om voorzichtig rond te lopen. Tegenwoordig heeft de buitenkeuken elektriciteit en een tl-lamp wat de ruimte aan de achterkant van het gebouw deels verlicht. Rond 19.00 komt elke avond Prince (de bewaker) langs. Van verre zie je al zijn zaklamp en Evi schreeuwt dan ‘Prince en zijn lampje!’. Met een vaste Ghanese avondbegroeting en na een rondje om het gebouw installeert Prince zich aan de rand van de buitenkeuken met zijn eeuwige radio. De mooiste momenten zijn ’s avonds in alle rust bij Prince zitten, beetje praten over Ghana en Nederland, politiek en voetbal, religie en geesten. Of stilzwijgend onder miljoenen sterren luisteren naar de krakende reggae uit zijn transistor met het lawaai van de natuur om ons heen. Kokobeng is dan echt een paradijs. VERTREK Vertrek met deels pijn in ons hart en deels klaar om weer naar Nederland te gaan. Er staat nu een fantastisch gebouw met fantastisch mogelijkheden met fantastische mensen en fantastische kinderen in een fantastisch land wat gezorgd heeft voor een fantastische ervaring. We zijn benieuwd naar de toekomst. Wij willen degene bedanken die deze ervaring voor ons mogelijk heeft gemaakt te weten GWG, Adwoa, Kwabenaa, Victoria, Asare, Foster, Prince en iedereen in Kokobeng.
171
09. PICTURES
ORPHANAGE
Foto’s blijven de beste ‘beschrijving’ van het leven in het weeshuis in Kokobeng. Het volgende hoofdstuk laat het weeshuis in gebruik zien.
172
173
174
VASTE MEDEWERKERS SAMEN MET DE VRIJWILLIGERS
DAYCARE TEAM
175
176
TIJD VOOR WAT ONTSPANNING
KINDERGARTEN
177
178
GEZAMENLIJK ETEN IN DE KEUKEN
DINNER TIME
179
180
DAGELIJKSE OPVANG
DAYCARE
181
182
IEDEREEN DRAAGT ZIJN STEENTJE BIJ
IEDEREEN WERKT MEE
183
10. PARTIJEN
ORPHANAGE
184
GOOD WORK GHANA GoodWorkGhana initieert, assisteert en financiert kleinschalige projecten in centraal Ghana. Het team bestaat uit vijf personen. Drie personen vertegenwoordigen de zaak in Nederland en twee personen zijn permanent in Ghana.. De oprichters, Yao en Marlieke, wonen en werken in Ghana, maar zijn minimaal ĂŠĂŠn keer per jaar een paar maanden in Nederland om daar de nodige werkzaamheden te verrichten. In het project is GWG de specialist op locatie. Uit een intensief vooronderzoek waar en waarom er een weeshuis moet komen zijn de parameters voor het weeshuis naar voren gekomen. Uit de resultaten van dit onderzoek hebben zij een projectplan geschreven. Ik, David Klinkhamer, heb op basis van deze parameters een weeshuis ontworpen en in samenwerking met Yao de laatste aanpassingen aan het ontwerp gemaakt zodat het in Ghana gebouwd kon worden. GWG heeft de juiste ervaring in ontwikkelingsprojecten in Ghana en inmiddels een aardig aantal projecten opgebouwd. Dit levert het directe voordeel dat zij kennis hebben van cultuur, materiaal, kosten en een netwerk van partners hebben opgebouwd. voor meer informatie: www.goodworkghana.org
185
10. PARTIJEN
ORPHANAGE
186
STICHTING HELPT JONGEREN Stichting Helpt Jongeren heeft als doel het financieel ondersteunen van potentie rijke projecten door jongeren in binnen- en buitenland. Het heeft een aardig portfolio aan projecten in binnen- en buitenland. SHJ heeft het gehele budget voor het weeshuis in Kokobeng mogelijk gemaakt! voor meer informatie: www.stichtinghelptjongeren.nl ROYAL HASKONING Vormt een adviesbureau dat bestaat uit consultants, architecten en ingenieurs. Royal Haskoning opereert wereldwijd met de visie oplossingen voor vraagstukken te creĂŤren die de duurzame interactie tussen de mens en zijn omgeving betreffen. Voor het weeshuis in Kokobeng heeft Royal Haskning de watervoorziening uit de waterput gesponsord. Zowel de huisvesting als de apparatuur is door Royal Haskoning gesponsord, mede mogelijk gemaakt door Rogier, ingenieur bij Royal haskoning. voor meer informatie: www.royalhaskoning.com HIVOS Hivos streeft naar een wereld waarin mensen gelijkwaardig zijn en waarin geen grenzen worden gesteld aan hun ontplooiingsmogelijkheden. Daarom investeren zij in een vrije, eerlijke en duurzame wereld. Door te investeren in groene ontwikkeling kunnen mensen zich op een duurzame manier ontwikkelen. Hivos heeft voor het weeshuis in Kokobeng stroomvoorziening met behulp van zonnepanelen mogelijk gemaakt. voor meer informatie: www.hivosklimaatfonds.nl
187
11. VOLUNTEERS
ORPHANAGE
Naast de besproken partijen in de vorige hoofdstukken zijn er ook een groot aantal vrijwilligers betrokken geweest in het project; van bouwkunde student tot docent, van Nederland tot Australie, ieder met tevens een sponsorbedrag.
188
189
190
191
192
LITTLE GIRL ON BEACH
ACCRA COAST
193
194
FLORENCE
KOKOBENG
195
196
PRECIOUS
KOKOBENG
197
198
199
200
LITTLE BOYS LIKE THE ATTENTION
KOFORIDUA
201
202
AT THE MARKET
KOFORIDUA
203
204
TRADITIONAL WEAVING
KENTE
205
206
HARBOUR
CAPE COAST
207
208
209
210
A PLACE WITH A HISTORY
CAPE COAST CASTLE
211
212
THE BIGGEST MARKET OF WEST-AFRICA
KUMASI
213
214
WATCHING HOW OTHERS CAN SWIM
LAKE BOSUMTWI
215
216
217
218
FATHER AND SON FISHING
VOLTA REGION
219
VOLTA REGION HIGHEST WATERFALL OF WEST-AFRICA
220
221
222
PARADISE ON EARTH
GREEN TURTLE LODGE
223
224
WILDLIFE PARK
MOLE NATIONAL PARK
225
226
227
228
229
230
OLDEST MOSK OF GHANA
TAMALE
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
PERSONAL DIARY
01. LIVING IN KOKOBENG
Er bestaat geen medium dat het gehele project kan beschrijven maar een hoofdstuk uit mijn dagboek geeft een goed beeld hoe het leven en werken in Kokobeng eruit ziet.
PERSONAL DIARY Waar moet je beginnen als je zelf nauwelijks kunt beseffen hoe snel het allemaal is gegaan... Mischien maar gewoon bij het begin. Ik ben bouwkunde student aan de Technische Universiteit in Delft, Inmiddels heb ik mijn derde jaar afgerond en sta ik op het punt om aan mijn Master te beginnen. Echter voordat ik aan mijn Master zou (kunnen) beginnen vond ik het tijd voor een ‘brake”. Na 3 jaar rechtlijnig denken in TU Delft patronen vond ik het tijd voor een nieuwe weg. Mijn ambitie is altijd geweest om zelfstandig een (ontwikkelings)project op te zetten in het binnen- of buitenland. Deze ambitie gaat hand in hand met mijn reisambitie. DIt om nieuwe culturen en bouwwijzen te ontdekken, vooral in het kader van kennisuitwisseling. In eerste instantie was het idee dat ik met lokale aannemers in Ghana mee op pad zou gaan om te kijken en te leren hoe ze hier bouwen en om kennis uit te wisselen. In raakte in gesrek met Yao over de toekomstplannen van Good Work Ghana en wat voor projecten ze voor ogen hadden. Het uiteindelijke doel van GWG was het bouwen van een weeshuis en dat bleef hangen in mijn hoofd...Vanaf dit moment ben ik gestart met het ontwerpen van een weeshuis. Eerst wat ruwe schetjes tussendoor, die niet echt serieus bedoeld waren, maar toen dacht ik waarom niet eigenlijk? Laten we het gewoon proberen! Vanaf dat moment ben ik serieus gaan ontwerpen en vroeg ik Good Work Ghana, de specialist op locatie, om een programma van eisen op te stellen. De volgende stap was het maken van een presentatie en op zoek naar sponsors! Vanaf dit punt is het erg snel gegaan.
Voordat ik het wist zat ik in gesprek met de voorzitters en de penningmeester van Stichting Helpt Jongeren, een stichting waar de vader van een goede vriend van mij voorzitter van is. Na een geweldig gesprek te hebben gehad met wederzijdse enthousiastme sloten zij het gesprek af met; “Dit is een project dat je óf helemaal sponsort óf helemaal niet we bellen je morgen” Waarop ik dezelfde avond nog werd gebeld met de boodschap we gaan het doen! Ik sprong een gat in de lucht en heb dezelfde avond nog Yao en Marlieke gemaild. Uiteraard sprongen ook zij een gat in de lucht. Een paar weken later zat ik met mijn ontwerp in het vliegtuig op weg naar het avontuur in Ghana. Tja en daar sta je dan enkele dagen later. Met enkel een schep, hamer en spijkers en begroeing tot boven mijn middel probeerde ik mij in te beelden dat hier in 3 maanden een weeshuis moest komen te staan! Maar enkele dagen later blijkt, met de brute kracht van een graafmachine, de heuvel toch te overwinnen en is er een begin. De volgende dagen wordt het steeds drukker op de bouw met dorpelingen die nieuwsgierig zijn wat er allemaal gebeurd op de site maar vooral dorpelingen die willen werken. Al gauw staan er 35 mannen en vooral vrouwen te ploegen in de zon. Geweldig hoe de mensen uit het dorp betrokken zijn ín het project. We creëren op deze manier werkgelegenheid in het dorp. Iedere dag is er dan ook een ochtend tafereel waar we aangevallen lijken te worden door vrouwen die willen werken. Zodra je ze toezegt voor de dag beginnen ze te dansen en te zingen uit blijdschap. Toch zijn er ook minder gelukkige vrouwen die niet aan de beurt kwamen voor de dag en dus, om ook ons te sparen, hebben we een groepen systeem ingebracht waar iedereen aan de beurt komt.
241
01. LIVING IN KOKOBENG
PERSONAL DIARY 242
Het is erg bijzonder om tussen de werkende mensen te staan die aan jouw ontwerp werken, maar het is nog fantastischer om samen met ze te bouwen. Iedere dag is het weer een avontuur op de bouw en wat gaat het er anders aan toe dan in Nederland. Het begint al bij de fundering. Het uitzetten van het plan gaat niet met een landmeter maar met touwtjes. Om zeker te zijn van een haakse hoek gebruiken ze even een ghanees biljet. Voor het graven van de fundering huren we in Nederland hier even een bedrijfje voor in met een mooie graafmachine en slaan we wat heipaaltjes meters diep de grond in. Hier gaat dat toch even anders; geen graafmachine maar grote gespierde mannen staan de springen om met hun pikhouweel aan de gang te gaan. Geen heipalen, want in tegenstelling tot de zachte Nederlandse klei grond is de rijke rode grond hier steenhard. Al gauw staan er meer dan 20 (?!) zwetende mannen, jong en oud, op blote voeten of met kleurrijke sokken in slippers, in gevecht met de steenharde grond. De vrouwen voorzien de mannen van eten en drinken. Op de achtergrond worden in teams van vier bouwblokken gemaakt en zijn er in totaal zo’n 30 mensen aan het werk op de bouwplaats. Veertig meter van alle hectiek verwijdert doet een verhaal opzich zich voor; de waterput. Wat kan er zo bijzonder zijn aan een waterput? Misschien dat deze slechts door drie mensen - enkel met een beiteltje en een emmertje - wordt gegraven. Waarvan één zo gek is om naar beneden te gaan en als een mol een gat naar beneden graaft van meer dan 25 meter diep. Voor mijn gevoel moet hij dan ook aan de andere kant van de wereld uitkomen. Als je naar beneden kijkt zie je hem niet, maar hoor je af en toe een brul uit de duisternis dat het emmertje met zand weer opgehaald kan worden…Misschien verklaart dit de reden dat de man nogal vaak dronken is en het lijkt dat de man zich moed moet
indrinken om naar beneden te gaan. Iedere dag vraagt hij dan ook of ik naar beneden kom, maar ik antwoord toch maar met; “Maybe next time…” Twee weken gaan voorbij en het gebouw begint gestalte te krijgen. De fundering is afgerond en we beginnen met het gieten van de kolommen en de eerste muren kunnen gemetseld worden. Het bekisten gaat hier met tropisch hardhout dat je koopt in een soort grote openlucht GAMMA. Waar je in Nederland een fortuin betaald voor tropisch hardhout betaal je hier een schrijntje voor een planken van 5 meter. Twijfels komen bij mij op als ik de bekisting geplaatst zie worden, maar de hoofdtimmerman Asofo, bewijst een vakkundig man te zijn als we de bekisting van de kolommen afhalen en er super gave kolommen tevoorschijn komen. Ook de metselaars uit het dorp en omgeving blijken echte vakspecialisten als ze zorgvuldig muurtjes metselen. Ik ben de leerling, maar sta even later met mijn eigen troffel ook muurtjes te metselen. Zoals ik al eerder zei zijn het vooral de vrouwen die het zware werk leveren. Zo is er een groep vrouwen die water halen uit de in de buurt gelegen waterbron. Met grote schalen brengen ze het water binnen op hun hoofd. Een tweede groep vrouwen brengen de stenen naar de metselaars. Dertig kilo per steen op het hoofd. Een derde groep vrouwen brengt het beton naar mij en de aannemer in de vorm van een ‘human chain’, waarop wij de bekiste kolommen vervolgens volgieten. Mijn functie op de bouwplaats is vooral supervisor. De Ghanezen hebben namelijk nogal een eigen manier van denken en doen. Ze luisteren pas nadat je het zo’n vier keer hebt verteld of uitgelegd. Zo ging het beton mixen nogal fout als de aannemer mixt met het idee ‘laten we er zoveel mogelijk gravel in stoppen dan wordt
het lekker sterk’, die gedachte heb ik er maar snel uitgepraat. Tevens tijdens het bouwen willen ze alles op hun eigen manier doen en moet ik ze dan ook vaak corrigeren. We hebben inmiddels nu het punt bereikt dat ze het eerst vragen en dan doen ipv naar eigen inzicht werken en dan negen van de tien keer weer opnieuw kunnen beginnen. Na een harde werkdag is er niets lekkerder dan wat ontspanning en spelen we wel eens een potje voetbal met het dorp. De gegarandeerd beste wedstrijden zijn de wedstrijden waar de getrouwde mannen spelen tegen de ongetrouwde mannen, wat een spektakel! Vaak staat er ook wat geld op het spel enkele ghaneese cedis nog geen hele euro en wordt het helemaal spannend. De een speelt op blote voeten en de ander met voetbalschoenen. De drang om te winnen is groot en het gaat er dan ook wel eens grof aan toe. Een verloren tand of gebroken hand bleek niemand echt van op te kijken. Na het voetbal is het tijd voor de vaste prik; naar de bar voor een goede nabeschouwing. Ik voel me verplicht om de sfeer in de bar te omschrijven want deze is werkelijk geweldig! Goed, de ‘bar’ is een soort van ‘terrasje’ bij iemand op het erf onder wat lage bomen die wat comfortabele schaduw bieden. Aan de rand staat een klein idyllisch hutje waar de ohzo fijne koelkast en de onmisbare muziek installatie in staan. De muziek-installatie vult het gehele hutje en zodra de bar open gaat, gaat de installatie naar buiten. Een enorme box (geen stereo) staat vervolgens muziek te blazen. ‘Greatest hits 2008 Volume 2’, muziek die bij ons 4 jaar geleden al grijs gedraaid werd. Vaak zitten de cd’s vol met krassen, maar dat lijkt niemand op te vallen. Zodra je binnen loopt komen de barman en barvrouw, Mary en Kodio je enthousiast binnenhalen en worden ergens houten
243
01. LIVING IN KOKOBENG
PERSONAL DIARY
244
tafeltjes en stoeltjes vandaan getoverd. Dan loopt Kodia naar binnen om de muziek om te zetten naar Akon met ‘Ghetto’, iedere avond weer en op repeat, omdat je één keer hebt gezegd dat je het een leuk nummer vond. Vervolgens worden de biertjes uit de koelkast getoverd en voordat je het weet wordt je bierdopje ingepikt door een kleine boef. Deze dopjes dienen namelijk uitstekend als wiel voor een race-auto. Als het dan rond middernacht is druipen ook wij af naar ons vertrouwde gastgezin. Het gastgezin waar ik verblijf is geweldig. Ik heb een moeder en vader, broertjes en zusjes die mij echt beschouwen als hun zoon of broer. De gastvrijheid is fantastisch, ook al spreekt mijn moeder geen woord Engels. Toch kan ik met haar communiceren en zitten we s’avonds vaak met z’n allen bij elkaar. Als ik het weekend ben weggeweest om te reizen word ik iedere maandag weer ontvangen met veel enthousiasme. Dan krijg ik het gevoel dat zij - net als ik hun gemist heb - zij mij ook gemist hebben… [ 17 Augustus 2008 ]
245
246
247
01.GEGEVENS
CONTACT
248
D.J.KLINKHAMER [AUTEUR] PROFESSOR EVERTSLAAN 144 2628 XZ DELFT THE NETHERLANDS T: +31 (0) 6 343 657 11 E: info@davidklinkhamer.nl WWW: www.davidkinkhamer.nl
GOOD WORK GHANA [GWG] P.O. BOX KW21 KWADASO NOTRH KUMASI GHANA T: +233 051 33804 E: info@goodworkghana.org WWW: www.goodworkghana.org
STICHTING HELPT JONGEREN [SJL] P.O. Box KW21 Kwadaso North, ROTTERDAM THE NETHERLANDS T: +233 051 33804 E: info@sjl.org WWW: www.sjl.nl
249
250
251
DIT PROJECTBOEK BESCHRIJFT IN WOORD EN BEELD DE BOUW VAN EEN WEESHUIS IN KOKOBENG, GHANA. DANKZIJ DE SPONSORING VAN STICHTING HELPT JONGEREN IS EEN WEESHUIS IN SAMENWERKING MET GOODWORKGHANA GEREALISEERD. NAAST DE PROJECT BESCHRIJVING VAN HET WEESHUIS KOMT HET FANTASTISCHE GHANA MET HAAR GASTVRIJE CULTUUR EN VELE WISSELENDE GEZICHTEN UITGEBREID AAN BOD.
Copyright David Johannes Klinkhamer Pictures and Tekst David Klinkhamer & GWG Druk en Bindwerk Tan Heck Delft All rights reserved Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ISBN 90 5108 749 8 NUR 332
ORPHANAGE HOUSE KOKOBENG
ORPHANAGE HOUSE KOKOBENG