ใน พ.ศ. ๑๘๓๕ ต้นตาลที่ทรงปลูกเมื่อปีที่ขึ้น เสวยราชย์มีอายุได้ ๑๔ ปี พ่อขุนรามคำแหงโปรด ให้ช่างทำพระแท่นมนังคศิลาบาตรไว้ ในสวนตาล พร้อมด้วยศาลา ๒ หลัง ชื่อ ศาลาพระมาสและ พุทธศาลา ถึงวันพระขึ้น ๘ ค่ำ แรม ๘ ค่ำ ก็โปรด ให้พระสงฆ์ขนึ้ นัง่ บนพระแท่น เทศนาสัง่ สอนประชาชน ถ้าเป็นวันธรรมดา พ่อขุนรามคำแหงจะประทับเหนือ พระแท่นนี้ เพื่อให้ลูกเจ้าลูกขุน และผู้ปกครองบ้าน เมืองเข้าเฝ้าปรึกษาราชการ จารึกสุโขทัยบอกให้เราทราบว่า ชาวสุโขทัยมี ศรัทธาในพระพุทธศาสนามาก ถือศีลเมือ่ เข้าพรรษา ทุกคน ในวันออกพรรษา มีพิธีทอดกฐิน ชาวเมือง แห่เทียน พนมหมาก พนมเบี้ย พนมดอกไม้ หมอนนัง่ หมอนนอน บริวารกฐินยาวเหยียดตั้งแต่ อรัญญิกเข้ามาในเมือง อึกทึกด้วยเสียงโหม่งเสียง กลอง เสียงพาทย์ เสียงพิณ เสียงเลือ่ น เสียงขับ ประสานเสนาะเป็นที่สนุกสนาน ในวันที่พระจันทร์เต็มดวง น้ำบ่าเต็มฝั่ง ขอบ ตระพังเต็มน้ำ ชาวสุโขทัยจะเบียดเสียดกันผ่านประตู หลวง เข้ามาร่วมงานเทศกาลเผาเทียนเล่นไฟทีง่ ดงาม ไม่มที ี่ใดเสมอเหมือน
เมืองในราชอาณาจักรสุโขทัย
พ่อขุนรามคำแหงได้ขยายพระราชอาณาเขต กรุงสุโขทัยในรัชกาลของพระองค์ออกไปกว้างใหญ่ ไพศาล ด้านตะวันออก ได้เมืองสระหลวง สองแคว (พิษณุโลก) ลุมบาจาย (หล่มเก่า) สระคา ถึงฝั่งโขง เวียงจันทน์และเวียงคำ ทิศใต้ได้คณฑี (บ้านโคน กำแพงเพชร) พระบาง (นครสวรรค์) แพรก (ชัยนาท) สุวรรณภูมิ (แถวสุพรรณบุรี) ราชบุรี เพชรบุรี นครศรีธรรมราช จนสุดฝั่งทะเล ทิศตะวันตกได้ เมืองฉอด หงสาวดี ถึงฝั่งสมุทร ทิศเหนือได้เมือง แพร่ เมืองน่าน เมืองพลัว่ (อำเภอปัว จังหวัดน่าน) เลยฝั่งโขงไปถึงเมืองชวา (หลวงพระบาง) ทรง ปกครองพลเมืองโดยยุติธรรม ด้านความสัมพันธ์กับต่างประเทศ
ทางเหนือ พ่อขุนรามคำแหงมีไมตรีกบั พระยา มังรายมหาราชแห่งล้านนา และพระยางำเมืองแห่ง พะเยา ทัง้ สามพระองค์เคยเป็นศิษย์รว่ มพระอาจารย์ เดียวกัน ณ สำนักพระสุตทันตฤๅษี เขาสมอคอน เมืองละโว้ พ่อขุนรามคำแหงทรงยินยอมให้พระยามังราย ขยายอาณาเขตล้านนาทางแม่นำ้ กก แม่นำ้ ปิง และ จารึกสุโขทัยบอกให้เราทราบว่า แม่นำ้ วังได้อย่างสะดวก เพือ่ ให้เป็นกันชนระหว่างจีน ชาวสุโขทัยมีศรัทธาในพระพุทธศาสนามาก กับสุโขทัย และยังได้เสด็จไปทรงช่วยพระยามังราย ถือศีลเมือ่ เข้าพรรษาทุกคน หาชัยภูมิสร้างเมืองเชียงใหม่ เมื่อ พ.ศ. ๑๘๓๙ ในวันออกพรรษา มีพิธีทอดกฐิน
๒๘