interview
Patrick Janssens
De culturele ziel van
curieus is benieuwd wat cultuur al niet kan betekenen voor haar bekende en minder bekende sympathisanten. We peilen naar hun culturele voorkeuren en willen weten wat hen kan boeien, waar ze van wakker liggen en welke culturele belevenis ze dit jaar graag zouden meemaken of organiseren. Deze keer was het de beurt aan de burgemeester van Antwerpen, Patrick Janssens.
Naar welke culturele activiteit ben je onlangs nog geweest? Denk ruim want curieus bekijkt cultuur in de brede zin van het woord. Cultuur is meer dan kunst met de grote K. Het eerste wat dan door mijn kop schiet is ‘kalender’ van Benjamin Verdonck. Dat was nochtans niet ‘onlangs’. Kalender was in 2009. Ik schrik er zelf van dat het eigenlijk al zo lang geleden is. Bovendien heb ik intussen ook veel andere dingen gezien. Maar ‘kalender’ staat in mijn geheugen gegrift en blijft eruit springen. Toen heeft Benjamin Verdonck een jaar lang de stad Antwerpen gebruikt als speelterrein.
Op 365 dagen heeft hij in de publieke ruimte zo’n 155 acties ondernomen. Ik gebruik het woord ‘actie’ met opzet. Benjamin maakte immers geen ‘voorstellingen’. Een voorstelling is passief. Mensen gaan zitten, ze luisteren en kijken naar wat anderen doen. Een actie staat voor dialoog. Er gebeurt iets en daardoor verandert er wat. Actie en reactie. Dat is wat Benjamin toen in Antwerpen teweeg heeft gebracht. En hij slaagt daarin omdat zijn kunst een soort gemeenschappelijke basistaal gebruikt die iedereen begrijpt. Die acties waren heel verschillend: in volle koopjesperiode een reuzengrote appel & een ei op het dak van het Museum Voor Schone Kunsten planten, op het drukste kruispunt van het zuid een moestuin maken, een briefje van 50€ in twee knippen, de ene helft naar Joden sturen, de andere helft naar Palestijnen… Op een gewone zaterdagmiddag heeft Benjamin honderden mensen doen dansen in de stadsfeestzaal, ieder op zijn eigen zelf meegebrachte muziek. En op vrijdag 13 maart is er een gigantische ‘pechvogel’ te pletter gevlogen tegen de ‘Innovation’. Politie, hulpdiensten en passanten ter plaatse konden alleen maar de dood vaststellen… Zijn acties gebeurden onaangekondigd. Als je geluk had, botste je er vanzelf op. Dat is wat ik er zo fijn en zo juist aan vond: ik hoefde niet naar ‘kalender’ te gaan, ‘kalender’ kwam naar mij. Voor wie niet van Antwerpen is en het gemist heeft of voor wie het opnieuw wil beleven, surf naar www.kalender09.be.
de neus van curieus_maart 2011_pag. 10
Welk boek ligt er op je nachtkastje?
Als je aan Benjamin vraagt hoe hij zelf op ‘kalender’ terugkijkt, antwoordt hij doorgaans nogal filosofisch bescheiden: ‘niets was een mislukking en niets was een succes, kalender was voor mij één grote oefening, een onderzoek naar mogelijkheden’. Maar ik heb daar in ieder geval hard van genoten. Ik vind het nog steeds spijtig dat het gedaan is. Van mij zou kalender altijd mogen blijven duren. Kristoff Leue van Sancta Media heeft over dit project een indrukwekkende documentaire gemaakt ‘Can a man change the city?’ Ik ben geneigd om daar nogal Obama-achtig op te antwoorden: ‘yes, he can!’
Dat is altijd een stapeltje. Op dit ogenblik liggen daar ‘ambtshalve’: ‘De utopie van de vrije markt’ van Hans Achterhuis. En ‘De trek naar de stad’ van Doug Saunders. Twee mensen die ik binnenkort graag voor een lezing naar Antwerpen wil halen. Doug Saunders kwam begin maart naar ‘M!nd the book ‘ in de Singel. Dan heb ik alvast een eerste keer verkennend met hem afgesproken. In de meer persoonlijke categorie liggen nu op mijn nachtkastje: ‘Chronographie ‘. Dat is een project van de Belgische avantgarde striptekenares Dominique Goblet en haar dochter Nikita Foussoul. Moeder en dochter hebben tien jaar lang om de andere week elkaars portret getekend. Ze zijn ermee begonnen toen Nikita 7 was en gestopt op haar 17de. Dominique Goblet was al een artiest op het ogenblik dat ze daarmee startte. Haar tekenstijl wijzigt dus niet zoveel. Maar haar dochters uiterlijk verandert natuurlijk wel drastisch. In de tekeningen van haar moeder kunnen we haar ontwikkeling volgen van kind tot jonge vrouw. Bij Nikita is het net omgekeerd. Fysiek verandert haar moeder op die tien jaar niet zo verschrikkelijk veel. Maar de tekenstijl van Nikita des te meer. Dit boek brengt de intense wederzijdse band tussen ouder en kind op een ontroerende en bijzondere manier in beeld. Verder ligt nu ook ‘De weerspannige slaper’ van Willem Frederik Hermans op mijn nachtkastje. Dat is een bundeling van zijn columns vanuit Parijs. Geef toe: een betere boektitel om op een nachtkastje te liggen, is toch nauwelijks denkbaar!
Stel, je mag zèlf een culturele activiteit in elkaar steken, wat zou je dan organiseren? Daar moet ik niet lang over nadenken. Ik zou in de stad iets willen doen met strips en graphic novels. We hebben in Antwerpen al wel stripmuren, maar die blijven toch nogal statisch. Ik zou een parcours willen maken waar een mix van jong tekentalent (Philip Paquet, Jangojim, Frederik Van den Stock, Randall Casaer, Brecht Evens, Olivier Schrauwen) en gevestigde waarden als Jan Bosschaert bewegende beelden tekenen en projecteren op Antwerpse gebouwen. Live strips op onze boerentoren én op de kathedraal!
Welk boek staat er op jouw verlanglijstje?
Philip Paquet
foto Brigit Guns
foto Koen Broos
Een actie staat voor dialoog. Er gebeurt iets en daardoor verandert er wat. Actie en reactie. Dat is wat Benjamin toen in Antwerpen teweeg heeft gebracht.
Heb je ervan genoten of kon het beter?
Ik lees geen Spaans. Dus wacht ik met spanning op de vertaling van het recentste boek van Mario Vargas Llosa. Ik moet waarschijnlijk nog tot mei geduld hebben. Dan zal normaal gezien ‘De droom van de Ier’, zijn boek over het Congo van Leopold II, in het Nederlands verschijnen. Van Llosa ben ik onvoorwaardelijk fan. Toen hij vo-