Inhoud
20 Blijvend genieten van de natuur
16 Colofon
Veehouder André Slager over kringlooplandbouw
2
22 Arie van der Veer: ‘Geef vertrouwen en stem met je hart’
36 De toekomst van landbouw is duurzaam en lokaal
Met elkaar.Overijssel Eenmalige uitgave van ChristenUnie Overijssel in het kader van de Statenverkiezingen Overijssel 2019 | Redactie Annika van de Belt, Wim Hovestad, Ruben van de Belt | Concept, teksten Gertjan Bijzet | Fotografie Anko Zwerver, Wim Hovestad, Bart Visser | Vormgeving Jore ontwerp | Contact ChristenUnie Overijssel, www.overijssel.christenunie.nl | Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door Notariskantoor Herweijer, Kampen. www.notarisherweijer.nl
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
INTRO
Met elkaar. Overijssel Een bus door uw dorp. Subsidie voor de bibliotheek in uw stad. Groene schoolpleinen voor onze kinderen. Instandhouding van ons erfgoed. Leerwerktrajecten voor mensen die moeilijk werk vinden. Schoon drinkwater. Voedsel uit de eigen regio. Zonnepanelen op het dak van uw huis. Dijken die hoog water tegenhouden. Zuivering van afvalwater. Aanleggen en beheren van natuurgebieden. Zomaar een greep uit de onderwerpen waar provincies en waterschappen zich mee bezig houden. Onderwerpen waar u dagelijks mee te
12
maken hebt. Daar gaan de verkiezingen van 20 maart over. De verkiezingen voor de Provinciale Staten van Overijssel en voor de Waterschappen Vechtstromen en Drents Overijsselse Delta.
Met elkaar voor een energiek Overijssel
In dit magazine kunt u lezen waar de ChristenUnie voor staat en met welke mensen zij de verkiezingen ingaat. Gewone mensen met gewone banen, uit gewone gezinnen. Volksvertegenwoordigers die midden in de samenleving staan en die vanuit christelijke idealen het politieke werk willen doen. De idealen van de ChristenUnie zijn gebaseerd op de Bijbel. De ChristenUnie komt op voor het zwakke. Voor de natuur, die niet voor zichzelf kan spreken. Voor mensen die zich niet of moeilijk staande houden. De ChristenUnie zoekt naar recht en heeft een boodschap van hoop. Niet alleen voor een verre toekomst, maar voor de samenleving van nu!
44
Renate van der Velde lijsttrekker ChristenUnie
Reinier Mulder: ‘Iedereen doet mee in de provincie Overijssel!’ En veel meer...
Overijssel
Steun jij ons werk? Wordt dan lid van de ChristenUnie. Kijk voor meer informatie op: www.christenunie.nl/ welkom MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
3
Kandidaten in beeld
W
Provinciale Statenverkiezing Overijssel 2019
oensdag 20 maart is het zover: de provinciale statenverkiezingen. Op de kandidatenlijst staan drieënveertig kandidaten. Mensen met veel passie en enthousiasme om voor Overijssel aan het werk te
gaan. De nummer één tot en met tien vormen een mooie mix tussen ervaring en vernieuwing. Met elkaar willen wij werken aan de toekomst van Overijssel. Maar wie zijn wij nu precies?
Jan Westert Kandidaat 2
Ik ben acht jaar fractievoorzitter geweest van de ChristenUnie Overijssel, twee keer lijsttrekker. In die tijd is de provinciale politiek mij dierbaarder geworden dan ik aanvankelijk dacht. Komende periode hoop ik mij opnieuw in te zetten voor de regionale economie, het behoud van de rijke culturele geschiedenis die Overijssel kent en coöperatief bestuur. De burger moet invloed
1
hebben op het beleid en het mee kunnen vormgeven. Daar sta ik voor! Jan Westert (66 jaar) woont in Ommen
Renate van der Velde Lijsttrekker
Wat ik graag wil, is een bijdrage leveren aan het goed houden en beter maken van onze leefwereld. Dat kan iedereen en dat kan overal, juist ook in de provinciale politiek. Door keuzes te maken die Overijssel groener, schoner en duurzamer maken. Maar ook socialer en leefbaarder. Bij de overstap op schone energie moeten we ervoor zorgen dat iedereen mee kan komen. Uiteindelijk vind ik dat belangrijker dan dat we er alles aan doen de economie zo hard mogelijk te laten groeien. Renate van der Velde (44 jaar) woont in Kampen
4
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
2
3
Sybren Stelpstra Kandidaat 4
In de afgelopen periode ben ik 4 jaar burgerlid geweest met daarna bijna 4 jaar Statenlid. De ervaringen daarmee wil ik graag voortzetten, omdat ik heb kunnen bijdragen aan beleidsterreinen, zoals financiĂŤn en energie en milieu, bouwen aan relaties in de Staten en netwerken met de achterban, dan wel belangenorganisaties. Ik wil me graag inzetten voor de samenleving, om die te dienen. Daarin de kiezers te vertegenwoordigen en politiek voeren vanuit christelijke principes. Sybren Stelpstra (63 jaar) woont in Brucht
Arjan Hof Kandidaat 3
De provincie is echt een onmisbare verbinding tussen het Rijk en de gemeenten in Overijssel. Als politicus probeer ik dat zelf ook te zijn: aanjager van een regionale aanpak, en ook duidelijke taal richting Den Haag. Op deze plek is het voor mij mogelijk om daadwerkelijk het verschil te maken door mensen en onderwerpen met elkaar te verbinden. Komende periode wil ik mij inzetten om te komen tot meer duurzame
4
oplossingen voor afvalbeleid en woningbouw. Zodat het ook voor toekomstige generaties fijn wonen is in Overijssel. Arjan Hof (40 jaar) woont in Enschede
Arie de Niet Kandidaat 5
Ik wil graag bijdragen aan goed bestuur van Overijssel. Dat betekent ook dat je zichtbaar en bereikbaar bent. Daarom vind ik het belangrijk dat inwoners en maatschappelijke organisaties actief worden opgezocht bij besluiten die hen raken. De provincie moet meer regie nemen in het overstappen op schone energie en een heldere koers uitzetten. Dan weet iedereen waar hij
5
of zij aan toe is. Daar wil ik mij komende periode voor inzetten. Arie de Niet (41 jaar) woont in Deventer
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
5
verkiezingsprogramma (algemeen) 2 pag
Verkiezingsprogramma
STEMMEN WAAROM ZOU JE?
ChristenUnie: voor iedereen! Een goede vraag, zeker omdat veel
in de samenleving, door beperkingen, ouderdom,
mensen denken dat hun stem geen
of te weinig opleiding. Als ChristenUnie vinden we
enkele invloed heeft. Je kunt dus beter
dat zulke drempels moeten worden weggenomen.
thuisblijven bij verkiezingen. Maar is het
Iedereen moet kunnen meedoen in de samenleving.
wel zo simpel? Want verkiezingen gaan immers over allerlei onderdelen van jouw leven. Over de buurt en straat waarin je woont, je werk, de wegen en het openbaar vervoer en vrijetijdsbesteding. Maar ook over cultuur, musea, sportclubs, kerken, de natuur, schoon drinkwater en nog veel meer. Belangrijk toch? Eigenlijk kun je zeggen dat het bij verkiezingen gaat over de manier waarop mensen met elkaar
“De ChristenUnie vindt dat iedereen met elkaar, in vrijheid en veiligheid moet kunnen leven”
samenleven. Verkiezingen gaan over iedereen: rijk, arm, hoog en laag opgeleid, uit dorpen en steden.
In onze samenleving zijn de verschillen de afgelopen
Over eigenaren van bedrijven en gewone werknemers,
jaren groter en groter geworden. Tenminste, zo lijkt
leraren en leerlingen, vluchtelingen en geboren
het vaak. Niet alleen kunnen we soms felle menings-
Nederlanders. Verkiezingen gaan dus over jou. Maar
verschillen hebben, ook zie je steeds meer mensen
ook over je ouders, je kinderen, vrienden, collega’s,
afhaken. De één omdat haar ouders haar studie niet
buren en de jongens bij de sportclub of toneelver-
kunnen betalen, de ander omdat hij niet kan wennen
eniging. Met jouw stem geef je aan wat voor leven
aan de alsmaar groeiende digitalisering. Gevolg is
jij wilt voor jezelf en de mensen om je heen. Genoeg
dat mensen zich steeds vaker niet gehoord of gezien
reden om te gaan stemmen, vind je niet?
voelen. Voor deze mensen wil de ChristenUnie er zijn. Wij willen een partij zijn voor iedereen, maar vooral
Trots op Overijssel!
opkomen voor mensen die zichzelf niet goed weten te redden.
De ChristenUnie is trots op Overijssel! Wij zijn trots op de prachtige natuur in onze provincie en
Daarom maken we ons sterk voor kwetsbare groepen
op de tienduizenden vrijwilligers die iedere dag
en personen in de samenleving. Dat doen we omdat
voor anderen klaarstaan. Trots op onze scholen, die
de Bijbel voor ons het uitgangspunt is. In de Bijbel
jongeren klaarstomen voor hun toekomst, en op de
staat Gods liefde voor mensen en voor deze wereld
duizenden ondernemers die ervoor zorgen dat vele
centraal. Deze liefde willen wij doorgeven aan
mensen aan het werk kunnen zijn. Toch liggen er nog
anderen - dat is onze missie. Deze missie betekent
allerlei uitdagingen. Teveel mensen doen niet mee
voor ons het volgende:
6
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
WIJ ZIJN TROTS OP OVERIJSSEL!
1 Iedereen moet een zinvol leven kunnen leiden, in vrijheid en veiligheid, omringd door andere mensen. Daarvoor is een overheid nodig die mensen niet van alles oplegt, maar ruimte laat voor eigen initiatieven. Een bescheiden overheid, noemen wij dat. 2 Iedereen is vrij om te geloven wat hij wil en om zijn overtuiging te delen met anderen. De overheid moet deze vrijheid beschermen en respecteren. 3 Het leven is een geschenk van God. Daarom verdient iedere vorm van leven bescherming. Als mensen moeten we zorgvuldig met de schepping omgaan.
Voor het volledige Verkiezingsprogramma (2019-2023) ga naar: www.overijssel.christenunie.nl
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
7
Timo Veen, initiatiefnemer Duurzaam Hoonhorst:
‘Organiseer je eigen omgeving, daar gaat het om’
H
oe krijg je duurzaamheidsinitiatieven van de grond in je eigen dorp? Vraag het Timo Veen en hij vertelt je precies hoe ze dat doen in Hoonhorst, vlakbij
Dalfsen. Veen is voorzitter van de stichting Duurzaam Hoonhorst en stond aan de wieg van dit dorpsinitiatief. “Eigenlijk gaat het om leefbaarheid”, zegt hij. “Maar we ontdekten dat duurzaamheid beter ‘bekt’ dan leefbaarheid, dus hebben we daar vol op ingezet. Maar bij ons gaan leefbaarheid en duurzaamheid hand in hand.”
8
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
HOONHORST GAAT VOOR DUURZAAM
“Eigenlijk komt het erop neer, dat
als het ware op de motorkap.
op het platteland”. De prijsvraag
je je eigen omgeving organiseert”,
Daardoor zagen we niet wat er
bleek voor Hoonhorst een kip met
is Veens opvatting. Al vertellend
voor ons gebeurde, laat staan
gouden eieren, want het dorp won
gaat hij terug naar het Hoonhorster
waar we naartoe wilden”, schetst
de wedstrijd. Veen: “We kregen
Sproeifeest van 2009, waar hij aan
hij. “Overheden denken juist in
een groot geldbedrag, waarmee
de praat raakte met wat dorps-
vergezichten. Dus als je iets wilt
we allerlei projecten in Hoonhorst
genoten. Over de verpaupering
bereiken, moet je komen tot zo’n
konden uitvoeren.” Hij becijfert
van beeldbepalende gebouwen
vergezicht.”
dat het dorp sinds 2010 voor 4,9
in Hoonhorst: de molen en mole-
miljoen euro aan economisch
naarswoning, maar ook gymzaal
Die wetenschap werd gebruikt
verkeer wist te realiseren met 1,5
De Potstal, waar “de bomen op het
bij de totstandkoming van een
miljoen euro aan projectgeld.
dak groeiden”. Veen: “We hadden
nieuw plan voor Hoonhorst. “We
het erover hoe jammer het zou zijn
beperkten ons tot anderhalf A4’tje,
De projecten in Hoonhorst
als Hoonhorst een spookdorp zou
waarin we de taal van het dorp
bevinden zich allemaal op het
worden. Wanneer de school zou
probeerden te spreken. Een goed
snijvlak van leefbaarheid en
verdwijnen, vervolgens de voet-
plan moet café-proof zijn, zeg
duurzaamheid. Een deel ervan is
balclub en daarna ook de kerk.”
ik vaak. Je moet het in het café
gericht op het binden van jongeren
kunnen uitleggen. In het plan
en ouderen aan Hoonhorst. “We
Komen tot een vergezicht
gingen we uit van de vraag: waar
willen voorkomen dat het sociale
Er moest iets gebeuren, consta-
willen we dat Hoonhorst staat in
leven hier stilvalt”, geeft Veen
teerden de gesprekspartners. Een
2050?”
als reden. Omdat mobiliteit voor
initiatief was geboren. Toch vonden
jongeren én ouderen belangrijk
de Hoonhorstenaren niet direct
Kip met gouden eieren
is, kwam er in Hoonhorst een
een luisterend oor bij bijvoorbeeld
Ditmaal was de Gemeente
elektrische ‘deelauto’, die iedere
de Gemeente Dalfsen. Daarvoor
Dalfsen wél geïnteresseerd.
inwoner mag gebruiken. Voor
ontbrak het juiste perspectief,
“De gemeente tipte ons over de
minder mobiele Hoonhorstenaren
concludeert Veen. Hij illustreert
prijsvraag Duurzame Dorpen van
kwam er een duo-deelfiets. De
dat met het beeld van een rijdende
de provincie Overijssel. Op het
voormalige pastorie in Hoonhorst
auto. “Wij waren alleen maar met
Provinciehuis was namelijk ook
werd ingericht als dorpshuiskamer.
de korte termijn bezig. We keken
onrust ontstaan over de krimp
“Belangrijk voor het sociale
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
9
ZICHT OP
eigendommen en processen
Zorg | Woon- en bedrijfsruimtes | Industrie | Retail | Transport
www.vssnederland.nl VIDEO-OPLOSSINGEN die werken als het erop aankomt
leven van de oudere inwoners”,
er een dorpskachel in De Potstal.
project Berkum Energieneutraal.
benadrukt Veen.
“Daar gaat snoeihout in uit
Hij denkt dat duurzaamheidsini-
de omgeving. Het hout wordt
tiatieven overal kunnen. “Zolang
Duurzame energie
verwerkt tot chips, waarop de
je helder hebt waar je naartoe
Een ander speerpunt werd
kachel brandt”, vertelt Veen. “De
wilt.” In Berkum ligt de focus op
duurzame energie. Veen verdui-
kachel verwarmt de sportaccom-
energieneutraal worden. Dat kun
delijkt: “Verschillende publieke
modatie en de school, die 400
je breder trekken, denkt Veen. “Een
gebouwen in Hoonhorst waren
meter verderop staat.”
mooi vergezicht zou zijn: hoe houd
slecht rendabel. Dat wilden we
je een leefbaar Berkum, waar het
oplossen door het energieverbruik
Een project dat nog loopt, betreft
prettig wonen, werken en leven is?
terug te dringen, om zo de
het aansluiten van heel Hoonhorst
Dat kan gaan over zorg, mobiliteit,
exploitatiekosten te verlagen”.
- inclusief het buitengebied - op
voedsel, water, de Vecht, het
Gekozen werd voor zonnepanelen,
snel internet. “Voor ouderen is dat
klimaat.”
die groot werden ingekocht, zodat
een middel om langer zelfstandig
ook geïnteresseerde inwoners
te kunnen wonen. Ze kunnen
Wel waarschuwt hij andere
konden meeprofiteren. En dan
dan Skypen met familie of online
initiatiefnemers: “Ga niet van
waren er verschillende openbare
contact zoeken met een arts of
overheden verwachten dat
gebouwen in Hoonhorst die wel
de wijkverpleegkundige”, legt
ze direct met geld komen. Zo
wat onderhoud konden gebruiken.
Veen uit. Ook voor jongeren en
werkt het niet. Kom eerst met je
Ze kregen de afgelopen jaren
mensen die willen thuiswerken is
vergezicht en pak daarna samen
een opknapbeurt. De school
snel internet een pluspunt, is zijn
de handschoen op.” Ook voor
werd opgefrist en energiezuinig
overtuiging.
overheden heeft hij raad: “Stuur
gemaakt. Gymzaal De Potstal
mensen niet van het kastje naar
ging tegen de vlakte en er kwam
Prettig wonen, werken en leven
de muur, maar kijk naar wat wél
nieuwbouw, net als bij de school
Veen, die sinds 2017 in Zwolle
kan. Of zoek uit wat nodig is om
mét zonnepanelen. Ook kwam
woont, is ook betrokken bij het
iets mogelijk te maken.”
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
11
Met elkaar voor een energiek Overijssel Het klimaat centraal
Bij een fijn klimaat hoort ook frisse lucht: vervoer
De ChristenUnie zet het klimaat centraal bij alle
in Overijssel wordt steeds schoner en duurzamer,
keuzes die we maken. Dat klinkt misschien wat
maar ook houden we rekening met elkaar bij het
abstract, maar is eigenlijk heel concreet: het gaat over
stoken van hout en paasvuren. Een ander punt waar
het vergroenen van bewoonde gebieden, zorgen dat
wij zorg over hebben, is het gezondheidsgevaar van
regenwater van plensbuien makkelijk weg kan en de
hoogspanningskabels. Daar waar dat nare gevolgen
verlichting op doorgaande wegen pas aanzetten als er
kan hebben, moet gekeken worden naar de haal-
verkeer is zodat het écht donker is voor dieren.
baarheid van ondergrondse kabels.
“Duidelijk beleid over energie geeft iedereen helderheid over wat er nodig is” Volledig schone energie in 2050 De ChristenUnie wil dat onze provincie volledig klimaatneutraal wordt. Dat houdt in dat we overstappen op schone energiebronnen en zoveel mogelijk energie besparen. In 2050 moet het zover zijn. Dat klinkt nog heel ver weg, en daarom vinden wij dat er een tussendoel nodig is: 50% schone energie in 2030. Daar is volgens de ChristenUnie het volgende voor nodig: • De provincie Overijssel geeft een duidelijk startschot: de overstap gaat nu echt beginnen. Dat betekent soms ook lastige keuzes en gevolgen voor het landschap. Die verantwoordelijkheid moeten wij nemen voor het Overijssel van morgen.
12
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
ENERGIE
• Om duidelijkheid te geven aan alle inwoners en
Voor de overstap op schone energie is draagvlak
bedrijven van Overijssel moet de provincie een
nodig. Daarom vindt de ChristenUnie het belangrijk
helder en uitgewerkt energieplan hebben. Dat
dat omwonenden vanaf het eerste begin meedenken,
gaat over het opwekken van energie, maar ook
gestimuleerd worden zelf met initiatieven te komen
over het transporteren, opslaan en gebruiken
en in de ideale situatie zelf eigenaar worden. Ook
ervan. Dit stellen we samen op met de water-
vinden we het belangrijk dat we extra aandacht
schappen en de netbeheerders. Zo houden we
hebben voor mensen met een smalle beurs, zodat
ook overzicht en voorkomen we een wirwar van
ook zij mee kunnen komen.
kleine projectjes zonder samenhang. • Lokaal opwekken betekent ook dat woningen en bedrijfspanden zoveel mogelijk zelf de energie opwekken die ze gebruiken. Of dat energie op het niveau van een bedrijventerreinen of buurt uitgewisseld wordt. Alle energie die we zo opwekken hoeft niet op andere plekken opgewekt te worden. • We kunnen al veel heel snel doen: op leegstaande
“De ChristenUnie vindt dat we de aarde als rentmeesters moeten beschermen” Zorg voor de schepping
industriegebieden en stukken grond zonder
Voor de ChristenUnie raakt dit alles aan rent-
(bouw-)bestemming kunnen voor een bepaalde
meesterschap. Een oud woord met een prachtige
periode worden ingericht als zonnepark. Maar
betekenis: het gaat erover dat de aarde niet van ons
ook hellingen en geluidsschermen naast door-
is, maar dat wij als mensen door God geroepen zijn
gaande wegen.
voor de schepping te zorgen. Dat vraagt om respect
• De provincie geeft zelf het goede voorbeeld: de
en oog voor de grenzen van de aarde. En om oog voor
gebouwen van de provincie zijn uiterlijk in 2030
mens en dier. Als ChristenUnie zien we dat als onze
energieneutraal, en de hele organisatie in 2040.
Bijbelse opdracht, ook in Overijssel.
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
13
Kandidaten in beeld
E
Provinciale Statenverkiezing Overijssel 2019
en paar bladzijden terug stelden de eerste 5 ChristenUnie kandidaten voor de Provinciale Statenverkiezingen Overijssel zich al even aan u voor. Maak hier kennis met kandidaten 6 t/m 10.
Annika van de Belt
7
Kandidaat 6
Ik wil graag een bijdrage leveren aan een rechtvaardige samenleving. Waarin mens en natuur tot bloei kunnen komen. In het bijzonder wil ik mij graag inzetten om jongeren te betrekken. Het gaat over onze toekomst! Bij ieder besluit moeten we de vraag stellen: wat betekent dit voor de toekomstige generaties in Overijssel? We moeten ons niet alleen verantwoordelijk voelen voor de inwoners van nu, maar ook voor wie in 2030 in Overijssel woont! Annika van de Belt (26 jaar) woont in Zwolle
Margreeth Krommendijk Kandidaat 7
Christelijke politiek betekent geloven in een samenleving waarin iedereen meetelt en meedoet. Juist ook als dat niet vanzelfsprekend is. Als christen-politicus voel ik de opdracht om dat mogelijk te maken. Door me daar hard voor te maken in woorden, maar ook door zelf in actie te komen. Dat is mijn verlangen. De provinciale overheid is daarin erg belangrijk: mee
6
kunnen doen hangt vaak ook af van bereikbaarheid, van goede busverbindingen voor kleine kernen maar ook het versterken van lokale cultuur. Zo kunnen we stap zetten naar die inclusieve samenleving waarin iedereen meedoet. Margreeth Krommendijk (43 jaar) woont in Nijverdal
14
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
Bart Visser Kandidaat 8
Ik vind het belangrijk om je als christen in te zetten voor je medemens. Bij mij past het om dat in de politiek te doen. Een van de belangrijkste thema’s waar we met z’n allen aan moeten blijven werken, is het duurzaamheid in de volle breedte. Dat gaat dus over schone energie, duurzame mobiliteit maar ook over natuurbeheer. Overijssel is prachtig en door slimme keuzes te maken kunnen we blijven genieten van ons prachtige landschap.
8
Bart Visser (25 jaar) woont in Ommen
Marthijn van de Wetering Kandidaat 10
Het is mijn passie om Overijssel net wat mooier en beter te maken. Een plek waar mensen kunnen bloeien en groeien. Ik wil er aan bij dragen dat iedereen in onze provincie mag en kan meedoen. Werkgelegenheid, de banen van vandaag én die van morgen, is daarin heel belangrijk. Een baan biedt rust en zekerheid in je thuissituatie, maar geeft je ook mogelijkheden om je te ontplooien.
9
Goede verbindingen, een rijk cultureel aanbod, maar vooral de wil om met elkaar te werken aan een inclusieve samenleving zijn daarvoor onmisbaar. Daar wil ik mij voor inzetten. Marthijn van de Wetering (39 jaar) woont in Zwolle
Arie Paul van den Beukel Kandidaat 9
Voor mij is politiek het maken van afwegingen tussen maatschappelijke én individuele belangen, tussen wat technisch kan en wat betaalbaar is. Met als overkoepelende vraag: wat is het belang van alle inwoners van Overijssel, ook die nog geboren moeten worden? In het bijzonder wil ik me inzetten voor duurzaam en veilig (openbaar) vervoer. Ook onze ligging tussen de Randstad en Duitsland biedt kansen: om die te verzilveren moeten we beter grensoverschrijdend samenwerken. Daar wil ik aan bijdragen.
10
Arie Paul van den Beukel (43 jaar) woont in Hengelo
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
15
Veehouder André Slager:
‘ Kringlooplandbouw, daar moeten we naartoe’
W
ie vlakbij Dedemsvaart langs de melkveehouderij van André en Rianne Slager rijdt, kan hem bijna niet missen. Bij de boerderij staat een groot, grijs, iglo-vormig bouwwerk. Een mono-mestvergister, onthult André.
De vergister haalt methaan uit koemest. Daarmee wordt een generator aangedreven, die het boerenbedrijf doorlopend van stroom voorziet. Een deel van de opgewekte elektriciteit kan zelfs tegen een goede prijs worden teruggeleverd aan het elektriciteitsnet. “Een win-winsituatie”, noemt hij het.
16
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
Slager probeert zijn boerenbedrijf
Mest scheiden tot kunstmest
Het tekent de regeldruk waarmee
zo duurzaam mogelijk te runnen.
Toen de mestvergister draaide,
boeren kampen, zegt de boer.
“Ik ben christen. Voor mij is het
kwam Slager met een nieuw idee.
“Natuurlijk is CO²-reductie
vanzelfsprekend dat we goed
Hij wilde het restproduct uit zijn
belangrijk. Maar de boeren hébben
omgaan met de schepping.” Het
vergister scheiden tot fosfaat,
al zoveel ingeleverd. Ik wil best
vinden van een rendabele vorm
stikstof en kalium. “Je hebt dan
meer doen, maar dan moet de
van duurzaam boeren, bleek
kunstmest”, licht hij toe. Echter,
politiek de boeren wél steunen.”
een zoektocht. Hij grapt: “Duur-
de mestwetgeving blokkeerde zijn
Dat zou bijvoorbeeld kunnen door
zaamheid is leuk en aardig, maar
plan. Slager: “Gescheiden mest is
een pilot toe te staan op het gebied
het moet ook duurzaam zijn voor
chemisch gezien geen mest meer,
van het scheiden van mest, geeft
mijn portemonnee, hè?”
maar kunstmest. Maar omdat het
hij als suggestie.
volgens de regels dierlijke mest
Stroom voor 100 huishoudens
blijft, mag je er weinig mee. Je mag
Van vader op zoon
Zo’n vijf jaar geleden schafte de
het uitrijden op je land, maar niet
Slager begrijpt wel waarom steeds
put aan het einde van de stal
verkopen.” De veehouder kan soms
meer boeren ermee stoppen. “Het
schuift. Vanuit de put wordt de
geërgerd raken van alle wetgeving
kan een last worden om almaar te
mest de vergister ingepompt,
waaraan boeren moeten voldoen.
moeten voldoen aan bijna onmo-
waar het wordt opgewarmd tot
Het beperkt je in je mogelijkheden,
gelijke regels. Sommige boeren
24 graden, om methaan te laten
vindt Slager. Hij verzucht: “Er dreigt
willen die last niet meer dragen.”
vrijkomen. Via zijn mestvergister
een tekort aan fosfaat en stikstof,
Dat hijzelf een familiebedrijf runt,
en transformator kan Slager
waar wij het in grote hoeveelheden
maakt dat hij niet aan stoppen
stroom opwekken voor ongeveer
in onze mest hebben zitten! We
denkt. Het bloed van zijn familie
100 huishoudens. Ook vangt hij de
hoeven het er alleen uit te halen...
stroomt door het bedrijf. Vader
CO²-uitstoot van zo’n 250 auto’s op.
Wat is hier op tegen?”
Slager, intussen halverwege de
veeboer tweehonderd zonnepanelen aan, voor op zijn schuur. “Maar de zon schijnt lang niet altijd, dus er was niet altijd eigen opgewekte energie”, vertelt hij. Daarom ging hij op zoek naar iets anders en raakte geïnteresseerd in vergisting. Door in te stappen in de Jumpstart Coöperatie, kon Slager zijn mestvergister aanschaffen. De coöperatie is een samenwerking van verschillende boerenbedrijven en landbouworganisaties, en FrieslandCampina en Groen Gas Nederland. Ze stimuleren de productie van biogas. Op het Dedemsvaartse melkveebedrijf kwam, behalve de mestvergister, een rubberen vloer in de stallen. En een mestschuif, die ieder uur de mest naar een
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
17
70, kwam ooit vanuit Staphorst
veehouder dat al zo goed mogelijk
Volgens hem helpt het als iedere
naar Dedemsvaart om het bedrijf
te doen. “Ik ben grondgebonden
boer, op zijn eigen manier, een
te starten. Tien jaar geleden ging
en zelfvoorzienend. Het voer voor
steentje bijdraagt aan duurzame
Slager senior met pensioen, maar
mijn koeien komt van eigen land,
landbouw en veeteelt. Wel moet er
hij is nog steeds bijna iedere
daar rijd ik ook mijn mest uit. Mijn
ruimte zijn voor een eigen aanpak,
werkdag op de boerderij te vinden.
CO²-uitstoot heb ik grotendeels
is Slagers pleidooi. “Neem de
De overdracht van vader op zoon
opgevangen.”
boeren die streekproducten leveren
is “het bestaansrecht” van de
aan de eigen regio. Ik vind dat
boerderij, verwoordt Slager junior
Ruimte voor een eigen aanpak
superknap. Voor sommige boeren is
het.
Op tal van boerderijen kan nog
dat een oplossing, maar het is zeker
winst geboekt worden, denkt hij.
niet voor iedere boer weggelegd.”
In zijn optiek is duurzaamheid
Bijvoorbeeld door (extra) zonne-
Datzelfde geldt volgens Slager voor
onvermijdelijk voor boerenbe-
panelen te plaatsen op daken van
biologische landbouw. “We kunnen
drijven. “We leven met vreselijk
stallen en schuren. “Dat kan ook
niet allemaal biologisch gaan
veel mensen op een klein stukje
op bedrijventerreinen, zonne-
boeren, want dan wordt er te weinig
aarde. Daar moeten we zo goed
energie biedt nog volop kansen”,
geproduceerd en rijzen de prijzen
mogelijk voor zorgen.” Voor Slager
schetst hij. Fel is hij gekant tegen
de pan uit.” Wel kunnen boeren
is schaalvergroting niet de juiste
het plaatsen van zonnepanelen op
onderling veel van elkaar leren,
route. Enthousiaster is hij over
landbouwgrond. “Landbouwgrond
denkt Slager. “Ik neem ook wel
kringlooplandbouw: “Daar moeten
hebben we nodig voor de voedsel-
dingen over van biologische boeren,
we naartoe”. Zelf probeert de
voorziening”, waarschuwt hij.
maar ik kan mijn bedrijf nooit volledig biologisch runnen.”
18
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
Blijvend genieten van de natuur De natuur is voor veel mensen
diersoorten. In het boerenland zie
netwerk van bestaande en nieuw
een plek om tot rust te komen en
je lang niet meer zoveel vogels als
aan te leggen natuurgebieden. De
écht te genieten. Als ChristenUnie
vroeger. Bijen en andere insecten
uitdaging is om deze gebieden
zien we de natuur als een cadeau
worden met uitsterven bedreigd.
zo goed mogelijk met elkaar -en
dat we van God hebben gekregen.
Als ChristenUnie maken we ons er
met het boerenlandschap- te
Een geschenk waarvan de waarde
hard voor dat deze aftakeling van
verbinden. Daardoor ontstaat een
niet in geld is uit te drukken.
de natuur wordt stopgezet. Alleen
rijker planten- en dierenleven
Een cadeau ook, waarmee we
dan kunnen wijzelf, maar ook onze
(biodiversiteit). Planten- en
voorzichtig moeten omgaan.
kinderen en kleinkinderen, van de
diersoorten die eigenlijk niet
Helaas vervuilen en vernielen
natuur blijven genieten.
in ons landschap thuishoren,
we de natuur meer dan goed is.
moeten worden bestreden. Zij
De gevolgen daarvan merken
Het beschermen van de natuur kan
veroorzaken vaak schade aan
we onophoudelijk, bijvoorbeeld
volgens ons, door te investeren in
de natuur. Weidevogels moeten
door het verdwijnen van allerlei
het Natuurnetwerk Nederland: een
worden beschermd, zodat het
“De ChristenUnie vindt de natuur een cadeau van God dat we moeten beschermen”
20
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
N AT U U R
NATUUR EEN CADEAU VAN GOD!
aantal vogels en vogelsoorten op
dat zij stilte kunnen ervaren in de
het boerenland toeneemt. Diverse
verschillende natuurgebieden. Ook
wildsoorten moeten ruimte
is het belangrijk dat het in natuur-
krijgen, maar wel zo dat eventuele
gebieden ’s nachts Êcht donker is
schade vergoed wordt. In het
en de natuur geen last heeft van
provinciale natuurbeleid is ook een
onnodige lichtvervuiling.
belangrijke rol weggelegd voor de Nationale Parken en landgoederen
In de steden moet net zo goed
in de provincie.
natuur te vinden zijn. Dat kan zijn in de vorm van parken, bermen
Natuur staat natuurlijk niet op
en groenstroken met een rijke
zich. De inwoners van Overijssel,
biodiversiteit. De ChristenUnie
maar ook toeristen en dagjes-
wil dat er meer beplanting wordt
mensen, moeten de Overijsselse
aangelegd op en rond school-
natuur in kunnen. Daarvoor is
pleinen. Tot slot heeft natuurbeleid
een goed netwerk van fiets- en
ook met het klimaat te maken.
wandelpaden nodig. Hoewel de
Wij zijn voorstander van een
natuur opengesteld moet zijn
provinciaal plan om voorbereid te
voor mensen, is het belangrijk
zijn op de klimaatverandering.
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
21
Oud-EO-voorzitter
Arie van der Veer:
‘Geef vertrouwen en stem met je hart’
A
rie van der Veer is zeventiger,
Tijden zijn veranderd en intussen voelt de
gepensioneerd predikant en
Zwolse dominee alle ruimte om kleur te
oud-voorzitter van de EO. Ook is hij trouw ChristenUnie-stemmer.
Toch sprak hij zich lange tijd niet echt uit over zijn politieke voorkeur. Van der Veer maakte de tijd nog mee, dat je in de hal van kerkgebouwen geen verkiezingsposters mocht ophangen. Tijdens een kerkdienst bidden voor politici of verkiezingen? Het was not done. “In die tijd was je als predikant voorzichtig met je uitspraken rond politieke thema’s”, legt hij uit.
bekennen. Al aarzelt Van der Veer, zittend in zijn werkkamer vol boeken, eventjes bij dit thema. “Ik heb geen finaal oordeel over hoe de politiek zaken zou moeten oppakken of oplossen. Wel denk ik, dat we sterke leiders nodig hebben. Krachtige politici, die de ontwikkelingen kunnen duiden en maatregelen durven nemen.” Maatregelen durven nemen betekent ook: compromissen durven sluiten, stelt hij. “Maar ik heb de indruk dat mensen steeds meer moeite hebben met compromissen.”
Stemmen met je hart Volgens de oud-EO-voorzitter komt het er daarom op aan, dat je stemt met je hart. “Je stemt met je hart wanneer je vertrouwen hebt in degene op wie je stemt. Natuurlijk stem je ook met je hoofd, door af te wegen met welke
22
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
‘lichtend licht’ zijn in de samen-
luisteren. “Politici moeten weten
leving.” Een vergelijking die hij uit
wat er speelt onder mensen en wat
de Bijbel haalt. In Mattheüs 5 : 13
de noden zijn van deze tijd.”
en 14 worden de beelden van zout en licht gebruikt om gelovigen
Achter de voordeur
op te roepen om niet smakeloos
Een zorg die de voorganger heeft,
en onzichtbaar te zijn. “Met jouw
zijn de steeds groter wordende
stem kun jij politici de kans geven
breuklijnen in de samenleving,
om dat licht en dat zout te zijn”,
bijvoorbeeld door armoede. “In
aldus de predikant. Hij roept de
Vlaardingen, waar ik opgroeide,
Overijsselse ChristenUnie-politici
woonden we in een straatje vlakbij
op om zichtbaar te zijn. “Mensen
de haven. Daar was veel armoede,
weten vaak niet wie de provinciale
dus ik ken het”, vertelt hij. Toch
politici zijn en wat het effect is
vermoedt Van der Veer dat armoede
van hun werk. Dus laat jezelf
tegenwoordig veel meer achter de
zien en zorg voor een duidelijk
voordeur zit. “Je weet vaak niet hoe
hoorbaar ChristenUnie-geluid in
andere mensen leven, hè?” Hij kijkt
de provincie!”
op en vraagt: “Zouden in mijn kerk mensen zitten die de voedselbank
Het kost altijd offers
bezoeken? Vast! Maar ik weet het
Van der Veer droomt van, en
niet.”
bidt voor krachtige leiders. Toch is hij realistisch. “Je kunt niet
Bij de vraag of hij zich Zwollenaar
standpunten je het eens bent.
alle problemen één, twee, drie
en Overijsselaar voelt, peinst
Dat is het rationele aspect, maar
oplossen. Het kost altijd offers.”
Van der Veer even. Dan volgt een
je moet je hart erbij betrekken.
Burgers moeten zich daarvan
welgemeend ja. “Ik ben vergroeid
Dat doe je door - in vertrouwen -
bewust zijn, meent hij. “Neem de
geraakt met dit deel van het land.
politici de kans te geven om hun
situatie in Groningen. Je gunt alle
Als mens, maar ook in kerkelijk
verantwoordelijkheid te nemen.
slachtoffers van de aardbevingen
opzicht. Ik voel mij hier thuis.”
Zij willen er staan en jij geeft
een ander huis. Tegelijkertijd is
Alweer ruim 46 jaar woont Van der
ze de kans”, verduidelijkt hij.
bijna niemand bereid om meer
Veer in Zwolle. Hij kwam in 1972
In zijn optiek is dat vertrouwen
te betalen voor zijn gas. Dan gaat
met zijn gezin naar de Overijsselse
nodig, omdat het durf kost om te
het erom: wat ben jij bereid in te
hoofdstad, om er predikant te
besturen. “Stemmen met je hart
leveren? De Groningers hebben
worden in de Christelijke Gerefor-
betekent daarom bovendien, dat je
hun offer immers al gebracht?”
meerde Kerk. Bij de vraag waarom
kunt accepteren dat dingen soms anders lopen dan jij zou willen.”
het belangrijk is om te stemmen Ook waarschuwt hij voor korte-
op 20 maart, antwoordt hij:
termijnpolitiek. “Vaak willen
“Provinciale verkiezingen zijn alleen
Stemmen met je hart draait ook
mensen snelle oplossingen. Dat
al belangrijk, omdat je daarmee
om je relatie met God, gaat Van der
zie je ook onder christenen wel. Zo
invloed hebt op de samenstelling
Veer verder. “Door je stem kun je
van: God moet nú helpen. Maar dat
van de Eerste Kamer. Je hebt dus
indirect handen en voeten geven
gaat niet. Verandering is meestal
niet alleen in de provincie, maar
aan je geloof. ChristenUnie-politici
iets van de lange termijn.” Zijn
ook landelijk invloed op het beleid.”
willen namelijk ‘zoutend zout’ en
advies aan politici is om veel te
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
23
Waterlaborant Harmen Brouwer
over waterkwaliteit en waterveiligheid
‘De waterschappen zijn belangrijk voor ons allemaal’
J
e wc kunnen doorspoelen, is dat vanzelfsprekend? En het feit dat er recreatieplassen zijn waar je veilig kunt zwemmen? Of waterrijke natuurgebieden met veel planten en dieren? Sterke dijken die ons beschermen tegen hoog water? Harmen Brouwer is als monsternemer en chemisch analist werkzaam voor
onder anderen de waterschappen Vechtstromen en Drents Overijsselse Delta. Hij denkt dat we ons vaak niet realiseren welke belangrijke rol de waterschappen spelen. “We kunnen echt niet zonder”, zegt Brouwer. “De waterschappen gaan over de dijken en onze veiligheid, maar ook over het waterpeil en de kwaliteit van het water.”
24
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
Brouwer is in dienst van Aqualysis,
hij uit. “Ook doe ik soms waterbo-
GenX? Trouwens, ook een oude
een waterlaboratorium waarvan
demonderzoek, bijvoorbeeld als
gifstof als DDT kom je nog steeds
vijf waterschappen eigenaar
sloten gebaggerd gaan worden.
tegen. DDT is al tientallen jaren
zijn. Trouwens, zijn hele carrière
We nemen dan bodemmonsters,
verboden in Nederland, maar het
heeft hij al met waterschappen
om vast te stellen of het slib op de
breekt niet af.”
te maken. Na een studie aan de
bodem misschien vervuild is.” Het
laboratoriumschool in Deventer
bemonsteren van zwemplassen
Waar moeten we op testen?
werd Brouwer chemisch analist
is één van zijn specialismen.
Echt risicovolle situaties,
in het waterlaboratorium van het
“Zwemwater testen we op
bijvoorbeeld gedumpte vaten met
Zuiveringschap West-Overijssel.
bacteriën als blauwalg. Het water
drugsafval, kom je in Overijssel
Het zuiveringschap fuseerde in de
moet goed zijn om in te recreëren.
weinig tegen, weet Brouwer. “Van
jaren ’90 tot het Waterschap Groot
Bij het testen letten we ook op de
collega’s in het zuiden van het land
Salland, dat in 2016 opging in het
temperatuur, helderheid en kleur
hoor ik daar wel eens over, maar
Waterschap Drents-Overijsselse
van het water, maar ook op de
ik ben zoiets nooit tegengekomen.
Delta. Twee jaar eerder ontstond
hoeveelheid zuurstof in het water.
Wel vond ik ooit een oud, roestig
Aqualysis, door een fusie van
Daaruit kun je veel afleiden”, licht
vat. Daar moet je dan voorzichtig
verschillende waterschapslabo-
hij toe.
mee omgaan, omdat je niet weet wat erin kan zitten.” Voor de
ratoria. Brouwer vertelt waarom hij intussen het grootste deel van
Troep in het water lozen
waterschappen is het de uitdaging
zijn werkdagen buiten het Aqualy-
Sinds de jaren ’70 is de kwaliteit
om doorlopend de waterkwa-
sis-lab te vinden is. “De afgelopen
van het water in Nederland en
liteit te waarborgen. Goede
jaren kreeg ik geregeld de vraag
Overijssel sterk verbeterd, is
watermetingen zijn daarvoor
om ook buitenwerk te doen. Dat
Brouwers mening. “Tot die tijd
beviel mij zo goed, dat ik het
mochten fabrieken al hun troep
gevoel kreeg dat ik moest kiezen.
in het water lozen. Nu zie je dat
Ik ben graag buiten. Bovendien
de natuur terugkomt en er een
gebeurt het laboratoriumwerk
rijk planten- en dierenleven
steeds meer met computers en dat
ontstaat in en rond het water.”
ligt mij minder. Daarom besloot ik
Wel maakt hij zich soms zorgen
monsternemer te worden.”
over groeiende hoeveelheden medicijnresten en andere scha-
De kwaliteit van water
delijke stoffen in het water. Die
Brouwer bestrijkt vooral een
zijn “best gevaarlijk”, benadrukt
eigen werkgebied in de regio van
hij. Zo kunnen ze bij mensen voor
Waterschap Vechtstromen. Al kan
verstoringen van de hormoon-
hij in de regio’s van alle aange-
balans zorgen. “Het gaat om de
sloten waterschappen ingezet
volksgezondheid, hè?” Brouwer is
worden. “Als monsternemer houd
ervan overtuigd dat ook planten en
ik mij bezig met de kwaliteit
dieren in het water hier nadelige
van bijvoorbeeld zwemplassen,
gevolgen van ondervinden. “Er
kanalen en sloten, maar ook het
gaan op termijn allerlei effecten
grondwater. Ik neem monsters
zichtbaar worden waar we nu nog
van het water, die daarna in het
geen weet van hebben. Maar wat
laboratorium getest worden”, legt
dacht je van nieuwe stoffen als
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
25
“Je hoort mensen wel eens roepen dat de waterschappen best opgeheven kunnen worden. Daar ben ik het niet mee eens, dat zou zelfs heel gevaarlijk zijn.”
erg belangrijk, benadrukt Brouwer.
heftige regenval moeten we wél de
Specifieke kennis en ervaring
“We stellen onszelf steeds de vraag:
capaciteit hebben om water snel
“Waterschappen hebben een erg
waar kunnen en waar moeten we op
te kunnen afvoeren.” Dat betekent
belangrijke taak”, concludeert
testen? Bovendien heb je voor goede
dat oud beleid bijgesteld moet
Brouwer. “Niet alleen borgen ze
metingen de juiste apparatuur nodig.
worden, legt hij uit: “Vroeger waren
de kwaliteit van ons water, ook
En de kennis van de laboranten
onze waterwegen diep en smal.
zijn ze heel belangrijk voor onze
moet op peil blijven.” Sinds kort kan
Rivieren werden zoveel mogelijk
veiligheid. Bij de waterschappen
Aqualysis ook DNA-onderzoeken
strakgetrokken, want dat was beter
zit bijvoorbeeld heel veel
uitvoeren. “Daarmee kunnen in
voor de scheepvaart en voor het
specifieke kennis en ervaring
kaart brengen welk planten- en
snel afvoeren van water. Nu geven
over het stevig houden van de
dierenleven in een watergebied
we de rivieren weer de ruimte en
dijken. Maar net zo goed over het
voorkomt. Op basis van DNA kun
creëren we er gebieden omheen
omgaan met extreem hoog water,
je bijvoorbeeld nagaan of ergens
voor de opslag van water.” Behalve
of juist verdroging. Denk ook aan
muskusratten leven, of de larven die
voor het grondwaterpeil, is dat
de rioolzuiveringsinstallaties;
zwemmersjeuk veroorzaken”, vertelt
belangrijk voor de waterkwaliteit
die draaien 24 uur per dag door.
hij enthousiast.
en biodiversiteit, aldus Brouwer.
Je wilt niet weten wat er gebeurt
“Verdroging is schadelijk voor
als een installatie stilvalt”, somt
Oud beleid bijstellen
plant- en dierensoorten die daar
hij de argumenten op. “Je hoort
Een andere uitdaging voor de
niet tegen kunnen. Bovendien
mensen wel eens roepen dat de
waterschappen is, om voorbereid
willen waterschappen het liefst
waterschappen best opgeheven
te zijn op klimaatveranderingen,
geen water van buitenaf aanvoeren.
kunnen worden. Daar ben ik het
zegt Brouwer. “We moeten water
Dat is meestal een ander watertype,
niet mee eens, dat zou zelfs heel
langer gaan vasthouden. Zo kunnen
met een afwijkende waterkwaliteit.
gevaarlijk zijn. We kunnen echt
we het grondwater op peil houden
Dat is slecht voor de ecologie in een
niet zonder.”
in drogere periodes. Echter, bij
gebied.”
26
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
WAT E R S C H A P P E N
Kandidaten in beeld
W
Waterschap Drents Overijsselse Delta
oensdag 20 maart is het zover: de waterschapsverkiezingen. Op de kandidatenlijst staan twaalf kandidaten. Mensen met veel passie en enthousiasme om voor waterschap Drents Overijsselse Delta aan het werk te gaan. De nummer ĂŠĂŠn tot en met vijf vormen een mooie
mix tussen ervaring en vernieuwing. Met elkaar willen wij werken aan de toekomst van waterschap Drents Overijsselse Delta. Maar wie zijn wij nu precies?
Arend Bouwmeester Kandidaat 2
Ik vind het belangrijk dat de belangen van alle partijen behartigd worden vanuit een christelijke visie. Daarom wil ik graag waterschapbestuurder blijven. Komende periode wil ik mij inzetten om het waterbeschermingsplan vlot uit te voeren zodat iedereen veilig kan wonen. Daarnaast wil ik werk maken van voldoende schoon water voor landbouw, natuur en recreatie.
1
Arend Bouwmeester (59 jaar) woont in Rouveen
Herman Odink Kandidaat 1
De afgelopen drie jaren heb ik deel mogen uitmaken van het Dagelijks Bestuur van waterschap Drents Overijsselse Delta. We hebben veel mogen bereiken, maar we zijn nog lang niet klaar. Ik vind het belangrijk om deze aarde beter achter te laten voor onze kleinkinderen. Daarom wil ik de komende periode bijdragen in oplossingen voor de gevolgen van klimaatverandering in de steden en dorpen. Dijken moeten versterkt worden en afvalwater beter gezuiverd. Herman Odink (60 jaar) woont in Nieuwleusen
28
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
2
STEM
3
20 MAART
Hilco van der Wal Kandidaat 4
Er komt de komende jaren nogal wat op ons af als het gaat om water en alles wat daarmee samenhangt. Ik wil mijn bijdrage leveren aan nieuwe en creatieve oplossingen op deze problemen het hoofd te bieden. Alles in de natuur draait om evenwicht en balans, deze balans is door de jaren heen behoorlijk verstoord door menselijk ingrijpen. Deze balans en kringlopen moeten worden hersteld om onze planeet toekomstbestendig te maken. De komende periode hoop ik daar mijn bijdrage aan te leveren. Hilco van der Wal (47 jaar) woont in IJsselmuiden
Betty Poutsma Kandidaat 3
Ik heb een passie voor water. En een liefde kun je niet uitleggen die is er gewoon. Overgehouden, wellicht, aan mijn wethouderschap met duurzaamheid in portefeuille. Water en haar plek in de schepping, het blijft een mysterie dat verwondering en bewondering op roept. Zo ingenieus en systematisch geordend bedacht door onze Schepper. Zo robuust en tegelijk kwetsbaar. Waard
4
om beheerd te worden, immers zonder water, geen leven. Betty Poutsma (66 jaar) woont in Hoogeveen
Wout Kompagnie Kandidaat 5
Ik wil graag actief zijn om mee vorm te geven aan een klimaat- en toekomstbestendige watersector in Nederland en daarbuiten. Het is belangrijk dat er in de samenleving vanzelfsprekend rekening wordt gehouden met de draagkracht van de aarde en natuur, dat we zuinig omgaan met schaarse grondstoffen en energie, werken aan circulaire oplossingen en een
5
groene duurzame energievoorziening. Daar wil ik komende periode een bijdrage aan leveren. Wout Kompagnie (48 jaar) woont in Meppel
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
29
WAT E R S C H A P P E N
Kandidaten in beeld
W
Waterschap Vechtstromen
oensdag 20 maart is het zover: de waterschapsverkiezingen. Op de kandidatenlijst staan twaalf kandidaten. Mensen met veel passie en enthousiasme om voor Vechtstromen aan het werk te gaan. De nummer ĂŠĂŠn tot en met vijf vormen een mooie mix tussen
ervaring en vernieuwing. Met elkaar willen wij werken aan de toekomst van Vechtstromen. Maar wie zijn wij nu precies?
Jan van Hoek Kandidaat 2
Ik heb een sterke betrokkenheid op natuur en landschap en de rol van de mens daarin. Graag wil ik invloed uitoefenen op de inrichting van onze fysieke leefomgeving. Komende periode wil ik mij inzetten om meer zoetwater vast te houden in Hoog-Nederland. Daarnaast vind ik het belangrijk dat iedere scholier in het voortgezet onderwijs in aanraking komt met het waterschap.
1
Jan van Hoek (67 jaar) woont in Brucht
Hugo Tromp Kandidaat 1
Ik heb mogen ervaren dat het waterschap een bestuurlijke omgeving is die erg goed past bij mijn interesse, mijn kennis en kunde en mijn werkervaring. Wij hebben als taak om als rentmeesters om te zien naar elkaar en de aarde zo goed mogelijk door te geven aan de komende generatie. Hieraan te mogen bijdragen is voor mij een geweldige motivatie en uitdaging. Komende periode wil mij onder andere inzetten om, als Waterschap Vechtstromen, in 2025 energieneutraal te zijn. Daarvoor moeten we extra investeren in geld, samenwerking, kennis en techniek. Hugo Tromp (36 jaar) woont in Ommen
30
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
2
STEM 20 MAART
Klaas de Vries Kandidaat 3
Vanuit onze verantwoordelijkheid voor Gods Schepping vind ik het belangrijk hier zorg voor te dragen en er zuinig op te zijn. Daarom zet ik mij al een geruime tijd in voor het waterschap waar ik veel kennis en ervaring heb mogen opdoen. De komende periode zie ik dan ook als een unieke kans om mijn opgedane kennis over te
3
dragen aan de jongere generatie. Komende periode wil ik mij graag inzetten voor een schone waterketen. Dit betekend onder andere dat we moeten werken aan het verwijderen van medicijnresten uit het afvalwater. Klaas de Vries (72 jaar) woont in Enter
Theo Huisjes Kandidaat 4
Ik ben enige tijd actief geweest in het ChristenUnie bestuur van de gemeenteraad van Twenterand. In die tijd is mijn passie voor besturen gegroeid. Graag wil ik de ervaring en kennis die ik daar opgedaan heb inzetten voor het waterschap. In mijn dagelijks leven ben ik melkveehouder. Ik merk dan ook hoe belangrijk het is dat landbouw en natuur goed met elkaar
5
samen werkt. Daar wil ik de komende periode dan ook graag werk van maken. Theo Huisjes (40 jaar) woont in Den Ham
Michèl Supheert Kandidaat 5
Ik wil graag bijdragen aan een aarde waar mens en dier goed en veilig kunnen leven. Niet alleen voor nu, maar ook voor de toekomstige generaties. Komende periode wil ik mij dan ook inzetten om stappen te maken in de energietransitie. Het zou mooi zijn als wij ons richten op het verder verduurzamen van de opwekking
4
van energie. Hierbij denk ik bijvoorbeeld aan gassen die vrijkomen bij zuivering of opwekking door stroming van water. Michèl Supheert (28 jaar) woont in Emmen
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
31
Anders kiezen. Die naam hebben wij als ChristenUnie gegeven aan het verkiezingsprogramma voor waterschap Vechtstromen en waterschap Drents Overijsselse Delta. Aan de waterschapsverkiezingen doet de ChristenUnie uit overtuiging mee. We vinden het een belangrijke taak om verantwoordelijkheid te nemen in organisaties en besturen, zoals van de waterschappen. Zo kunnen we bijdragen aan een publieke organisatie die verantwoord,
De ChristenUnie maakt vaak andere keuzes dan anderen. Onze keuzes zijn: anders, omdat wij het als onze opdracht zien om verantwoord om te gaan met de schepping; anders dan keuzes uit het verleden, omdat de maatschappij is veranderd door intensivering, industrialisatie en digitalisering; anders, omdat als gevolg van de opwarming van de aarde drastische keuzes gemaakt moeten worden; anders, omdat wij het waterbelang in een breed perspectief willen en kunnen zetten.
bewust en betrokken optreedt. Vanuit onze
Anders kiezen leidt tot herkenbaar ‘rentmeester-
christelijke visie willen wij keuzes maken die
schap’. De mens en zijn behoefte zijn voor ons niet
goed zijn voor de samenleving én de schepping.
altijd maatgevend. Soms maken we dezelfde keuzes als anderen, maar met een andere afweging en motivatie. Soms gaan we een stap verder dan anderen en maken we bewust andere keuzes. Bijvoorbeeld in het zoeken naar balans tussen economie en ecologie, tussen welvaart en welzijn, en tussen benutten en beschermen. De ChristenUnie staat voor het volgende waterbeleid in Overijssel: De impact van klimaatverandering kan groot zijn. We willen daarom, samen andere overheden en belanghebbenden, zoeken naar oplossingen om de gevolgen van het veranderende klimaat te beperken. De dijken van de Overijsselse Vecht moeten veiliger worden. Het verhogen van de dijken is niet altijd dé oplossing. Wij zijn voorstander van het onderzoeken van alternatieven. De kwaliteit van het oppervlaktewater - zoals rivieren, stroompjes, plassen en sloten - moet in 2027 aan de afgesproken normen voldoen. De waterschappen zijn in 2025 energieneutraal. Dit kan worden bereikt door samen te werken met energieproducenten. Ook het eigen energiegebruik moet efficiënt en spaarzaam worden ingezet. Verschillende Overijsselse veenweidegebieden
32
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
WAT E R S C H A P P E N
verzakken, omdat het veen verrot. Hierbij komt
Bij het inrichten van het watersysteem, willen
veel CO² vrij. Om dat tegen te gaan, moet de
we gebruik maken van het concept ‘Bouwen met
bodemdaling zoveel mogelijk worden bestreden.
Natuur’. Dit is een manier van denken waarbij de
Bij het aanbesteden van werkzaamheden, willen
natuur wordt ingezet bij het beperken van risico’s
we gebruik maken van de mogelijkheden die ‘Social Return of Investment’ biedt. Dat houdt in,
van klimaatverandering. Waterschappen moeten onderdeel worden van de
dat aannemers en leveranciers maatschappelijk
‘kringloopeconomie’. Wij streven ernaar dat het
verantwoord (willen) handelen.
afval van de waterschappen wordt verwerkt tot tot
We willen het bestaande kwijtscheldingsbeleid handhaven. De ChristenUnie is voorstander van het principe ‘de vervuiler betaalt’ en ‘de gebruiker betaalt’.
waardevolle producten. Uit slib en maaisel kunnen grondstoffen worden gewonnen voor bioplastics, brandstoffen, kunstmest en papier. Om waterstanden goed te kunnen peilen, willen we
Lastenverzwaringen voor de inwoners willen we
gebruik gaan maken van moderne technieken als
zoveel mogelijk beperken.
satellietbeelden (Remote Sensing).
Microvervuiling moet zoveel mogelijk worden teruggedrongen. Het gaat daarbij om vervuiling van water en milieu door bijvoorbeeld medicijnresten. Microvervuiling kan worden aangepakt door verbeterde zuiveringsmethodes. Water moet meer en langer worden vastgehouden. Dat kan door een grotere ‘sponswerking’ in het watersysteem aan te brengen. Door de grondwaterstanden in het voorjaar te verhogen, treedt minder verdroging en droogteschade op in warme, droge periodes. Waterberging is goed voor zowel de landbouw als de natuur. Ook leidt het tot een beter waterbeheer en hogere waterveiligheid, omdat water meer geleidelijk wordt afgevoerd.
vechtstromen.ChristenUnie.nl
wdodelta.ChristenUnie.nl
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
33
Ken je Overijssel
34
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
35
De toekomst van landbouw is
duurzaam en lokaal Duurzame landbouw is kringlooplandbouw
Duurzame landbouw is kring-
Op boerderijen is ruimte voor
looplandbouw. Dat betekent
(wilde) natuur. Boeren krijgen
Landbouw en veeteelt kunnen een
dat boerenbedrijven zo weinig
vergoedingen voor natuurbeheer
belangrijke bijdrage leveren aan
mogelijk afval en schade aan het
of bijvoorbeeld het creëren van
de schone en duurzame toekomst
milieu en klimaat veroorzaken,
opvanggebieden voor water.
van Overijssel. Het is niet de vraag
maar de natuur juist versterken.
Robotisering en het gebruik
óf, maar hóé we de landbouw
Zo blijft het produceren van
van moderne technologie in de
en veeteelt moeten vernieuwen.
voedsel ook in de toekomst
landbouw vormen geen belem-
Daarom kiezen wij voor duurzame
mogelijk. Ons ideaalplaatje van
mering, zolang zij bijdragen aan
landbouw. Allereerst om een
kringlooplandbouw bestaat uit de
rijk planten- en dierenleven in
volgende aspecten:
stand te houden: de zogeheten biodiversiteit. Boeren kunnen
kringlooplandbouw. 3 De landbouw heeft zo weinig mogelijk negatieve gevolgen
1 Boeren zijn zelfvoorzienend. Dat
voor het milieu. Het gebruik
niet zonder een hoge mate van
houdt in dat het voedsel voor
van gifstoffen wordt tot het
biodiversiteit. Een rijk bodemleven
het vee van eigen land komt en
minimum beperkt. Ook de
zorgt voor vruchtbare grond en een
dat mest kan worden uitgereden
glastuinbouw wordt duurzamer.
verscheidenheid aan insecten is
op de eigen grond.
Kassen stappen over van
nodig om gewassen te bestuiven.
2 Op boerenbedrijven gaat de
Helaas neemt het aantal insecten
productie van voedsel hand
4 Het specifieke ‘karakter’ van de
en insectensoorten zienderogen af.
in hand met natuurbeheer.
landschappen waarin boeren
aardgas op aardwarmte.
actief zijn, wordt beschermd. Uitbreiding van boerderijen -dus: schaalvergroting- wordt alleen toegestaan wanneer duurzaamheid, dierenwelzijn en de volksgezondheid er niet onder lijden. 5 Boeren verdienen een eerlijk inkomen met hun bedrijf. Dat is niet meer dan logisch, zij hebben immers een onmisbare taak door te zorgen voor voedsel.
36
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
LANDBOUW EN VOEDSEL
“De ChristenUnie vindt dat ons voedsel vooral uit onze eigen regio moet komen”
vanuit de provincie, als voedsel-
Voedsel met een goed verhaal
producenten van de toekomst.
Steeds meer mensen willen weten
samenwerken in coöperaties.
waar hun voedsel vandaan komt.
Zo kunnen zij sterker staan
Een ommezwaai naar kringloop-
Dat is een goede ontwikkeling,
tegenover bijvoorbeeld de grote
landbouw kost tijd. Gelukkig zijn
want daardoor wordt beter
supermarktketens. .
er al verschillende boeren in de
zichtbaar wat er op boerenbe-
provincie die vernieuwend bezig
drijven gebeurt. De ChristenUnie
bieden boeren de kans om hun
willen zijn. Als ChristenUnie
ziet graag dat boeren vooral
producten rechtstreeks aan
breken we er een lans voor dat
voedsel produceren voor de eigen
de gewone man te verkopen.
deze ondernemers en initiatieven
regio. De ChristenUnie heeft over
Hierdoor kunnen zij een eerlijke
ondersteund worden, zodat we van
de voedselproductie de volgende
prijs krijgen voor hun producten.
hun ervaringen kunnen leren.
ideeën:
Jonge boeren krijgen steun
1 Boeren en tuinders worden aangemoedigd om te gaan
2 Regionale voedselmarkten
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
37
Rijssense wethouder
Bert Tijhof
‘Samen met elkaar verantwoordelijk voor particpatie’
B
ert Tijhof is wethouder voor de ChristenUnie in de gemeente Rijssen-Holten. Wie even met hem optrekt, merkt al snel dat hij een herkenbaar christelijke visie heeft op de samenleving. “Samenleven betekent dat je het sámen doet. Dat is hoe God het bedoeld heeft: je kunt het niet alleen”, zegt hij. “Dat werkt ook zo in een gezin, of bij een voetbalteam. Je hebt elkaar nodig.”
nemers, gebundeld in drie ondernemersverenigingen, verklaarden zich samen met de gemeente verantwoordelijk voor de (arbeids)participatie in Rijssen-Holten. Dat gebeurt formeel vanuit een vereniging, waarvan alle deelnemers lid zijn. De vereniging heeft een betaalde kracht in dienst, die mensen
Tijhof werd wethouder in Rijs-
de vragen verder dan de letter van
klaarstoomt voor werk, schetst de
sen-Holten in februari 2015. De
de wet. “De Participatiewet gaat
Rijssense gemeentebestuurder.
inkt van de nieuwe Participatiewet
uiteindelijk over mensen die je kent
Ook matcht zij de werkzoekenden
was op dat moment net droog. Als
vanuit de kerk en de voetbalclub;
met de banen, stages en werkerva-
wethouder voor onder meer Econo-
vanuit de gemeenschap. Het zijn
ringsplaatsen die het bedrijfsleven
mische Zaken en Participatie kreeg
ónze mensen, zeiden de onder-
beschikbaar heeft. Wanneer nodig
Tijhof vrij snel vragen vanuit het
nemers. Daar loop je harder voor
kunnen mensen een scholings-
bedrijfsleven. “Rijssen-Holten heeft
dan voor mensen die je niet kent.”
traject krijgen.
nemers”, vertelt hij. “Zij wilden
Samen verantwoordelijk
Het is belangrijk dat alle partijen
weten: hoe zit het precies met de
Het contact met de bedrijven
binnen het pact bij hun eigen rol
Participatiewet? En wat kunnen
leidde tot het Participatiepact
blijven, benadrukt Tijhof. “Je moet
wij doen?” Volgens Tijhof gingen
Rijssen-Holten. Tal van onder-
je als overheid niet bemoeien met
een grote groep betrokken onder-
38
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
het ondernemerschap. Onder-
beschut werk en mogelijkheden
Noaberschap
nemers moeten ondernemen en
om te re-integreren”, vertelt
Tijhof is ervan overtuigd dat er
de overheid moet toezien op het
Tijhof. Binnen het bedrijf doen
mooie dingen kunnen ontstaan
naleven van de regels. Wij zijn van
mensen uitzoek- en inpakwerk,
zodra mensen elkaar bereiken.
het re-integreren en zij zijn van de
catering-werkzaamheden, fietsre-
Hij vindt het Participatiepact in
banen. Maar we zijn er wél samen
paraties en worden jaarlijks zo’n
Rijssen-Holten dan ook een mooi
verantwoordelijk voor, dat zoveel
twintigduizend kerstpakketten
voorbeeld van noaberschap: naar
mogelijk mensen weer onderdeel
ingepakt.
elkaar omzien. “Niet alleen je buren helpen, maar zij jou ook. Je
worden van het arbeidsproces.” “De Sterkerij laat heel goed zien
helpt elkáár.” Noaberschap vind
Zwakkeren op de arbeidsmarkt
wat je kunt bereiken wanneer je er
je in de hele provincie, zegt hij
Het Participatiepact is er zeker
samen verantwoordelijkheid voor
overtuigend, “maar op het plat-
ook voor mensen die lastig aan
neemt dat mensen met afstand
teland net iets meer”.
het werk komen, bijvoorbeeld
tot de arbeidsmarkt weer actief
vanwege een beperking of
worden”, zegt Tijhof enthousiast.
Noaberschap is nauw verwant
aandoening. “Eén van de partners
“De Sterkerij zit eigenlijk nooit
aan het christelijke principe van
in het Participatiepact is De
zonder opdrachten; die komen
naastenliefde, meent de Twentse
Sterkerij, het sociaal werkbedrijf
bijna allemaal van bedrijven uit
wethouder. “Dat zit ook in de
in Rijssen. Zwakkeren op de
Rijssen-Holten. En het is prachtig
genen van de ChristenUnie. Als
arbeidsmarkt kunnen daar terecht
om te zien hoe mensen er
partij willen we er zijn voor de hele
voor dagbesteding, vormen van
opbloeien.”
samenleving. Daarbij springen
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
39
“De Sterkerij is een plek waar mensen opbloeien.”
we vooral in de bres voor zwakkeren
voorzieningen en werk. Bovenal moet
en kwetsbaren.” Naoberschap creëert
het provinciebestuur de gemeen-
meerwaarde, denkt hij: “Het is een
schapszin bewaken, meent Tijhof.
goede tegenhanger voor individu-
Volgens hem is dat maatwerk: “De ene
alisme. Het zorgt voor sterke gemeen-
gemeente krimpt en de andere groeit,
schappen met mensen die naar elkaar
dat is niet erg. Er is altijd verschil en
omzien. Dat hebben we in Overijssel
daarvoor moet ruimte zijn. Zolang
nodig”.
er maar sterke gemeenschappen blijven.”
Gemeenschapszin bewaken Het uiteenvallen van steeds meer
Over de schutting kieperen
dorpsgemeenschappen in Overijssel,
De Rijssense wethouder weet zeker
baart Tijhof wel zorgen. “Overal is
dat initiatieven als het Participatiepact
de trek naar ‘de grote stad’ gaande,
ook in andere plaatsen of gemeenten
ook in onze provincie.” Daarin
haalbaar zijn. “Je hebt maar een paar
schuilt een gevaar, meent hij. “Als
inwoners of ondernemers nodig die
dorpen leeglopen en agrariërs ermee
hun schouders eronder willen zetten.
stoppen, verschraalt het platteland en
En je moet een aanpak kiezen die
verdwijnt de identiteit van gemeen-
past bij je eigen mensen.” Collega-be-
schappen. Dan krijg je dorpen vol
stuurders adviseert hij: “Maak je rol
vakantiehuisje van rijke westerlingen;
als overheid zo klein mogelijk. Beperk
mensen die weinig hebben met het
je tot de zaken waar je daadwerkelijk
dorp. Gemeenschappen raken dan
over gaat. Maar blijf niet aan de zijlijn
hun herkenbaarheid kwijt”, vreest
staan. De participatie-samenleving
Tijhof.
betekent niet, dat je allerlei zaken bij anderen over de schutting kunt
40
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
Daarom heeft Overijssel vitale kernen
kieperen. Je bent als overheid
nodig, met sterke gemeenschappen,
onderdeel van de samenleving.”
In gesprek met gedeputeerde
Bert Boerman
Bert Boerman (53 jaar) is sinds 1998 actief binnen de ChristenUnie. Eerst als raadslid en fractievoorzitter en vanaf
Waarom wil je gedeputeerde blijven?
Hier had ik natuurlijk ook het ruimte
Het uitvoering geven aan door de
voor de rivier project IJsseldelta Zuid bij
provinciale staten vastgestelde beleid
Kampen kunnen noemen. Waterveiligheid,
vind ik een uitdaging. Er zijn grote
nieuwe natuuur, recreatie en wonen gaan
opgaven zoals de energietransitie,
hier hand in hand. Prachtig en voorbereid
klimaatadaptatie en circulaire economie.
op de toekomst, want daar doen we het
In de achterliggende jaren heb ik veel
toch voor. Doorgeven wat ons is toever-
van de ChristenUnie en
ervaring opgedaan die ik graag ook de
trouwd.
bekleedde hij de functie
2006 als wethouder en locoburgemeester van de gemeente Kampen. Van 2006 tot 2013 was hij lid van het landelijk bestuur
van penningmeester.
komende jaren inzet voor onze provincie. aan luisteren naar elkaar, vertrouwen en
Wat vind je bijzonder aan Overijssel of een bepaalde streek van Overijssel?
Sinds april 2011 maakt
gunnen. Het werk is nog niet klaar.
De verscheidenheid vind ik prachtig. Leven
College van Gedepu-
met water langs de IJssel, in bijvoorbeeld
teerde Staten van de
Samenwerken vraagt continu werken
Wat hoop je te bereiken de komende vier jaar en met welke onderwerpen uit het programma?
het Reggedal of het mooie Vechtdal.
Als we kijken naar de transities denk ik
geven rust en ruimte. Tegelijk zijn er
in de eerste plaats aan Klimaatadaptatie.
sterke steden, met krachtige economische
Ook als we kijken naar circulaire
aantrekkingskracht. Nederland in het
economie denk ik de bestuurlijke
klein zeg ik wel eens. Alles is voorhanden,
ervaring goed te kunnen gebruiken
maar het belangrijkste kapitaal zijn onze
om bijvoorbeeld het hergebruik van
inwoners. Samen geven we Overijssel
materialen te stimuleren. We kunnen nu
Glans.
hij deel uit van het
provincie Overijssel,
De hoge zandgronden en het prachtige landschap met uitzonderlijk mooie natuur
met in zijn portefeuille ruimtelijke ontwikkeling, water, grondzaken, sociale infrastructuur, handhaving, gebiedsontwikkeling Ruimte voor de Vecht en de coรถrdinatie Stedendriehoek.
al nadenken over toekomstig gebruik van de reststoffen in de (fiets)wegenbouw. Het openbaar vervoer hoop ik verder te stimuleren en duurzaam te maken. Vervoer van deur tot deur in een mix van trein, (buurt)bus, fiets en auto.
Wat is een bijzondere ervaring geweest afgelopen vier jaar?
STEM 20 MAART CHRISTEN UNIE
In de Plastic Road komt eigenlijk alles tevoorschijn. Innovatie, samenwerking tussen ondernemers, kennisinstellingen, onderwijs, gemeente en provincie. Oplossing voor plasticafval, waterberging, bekabeling en fietscomfort. Dat dit wereldwijd tot een enorme interesse zou leiden had ik niet bedacht. Circulair en voorbereid op klimaatadaptatie.
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
41
Wonen in Overijssel: vandaag én morgen
H
oe kunnen we voor onze kinderen en
Sociale en ruimtelijke kwaliteit
kleinkinderen een goede leefomgeving
betekent onder andere dat we
achterlaten? Met die vraag zijn we als ChristenUnie veel bezig. Je ziet dat terug
in onze keuzes: die gaan niet alleen over vandaag, maar ook over de toekomst. Daarom willen we de leefomgeving zo inrichten, dat het duurzaamheid, sociale kwaliteit en ruimtelijke kwaliteit ten goede komt.
niet alle steden volbouwen, maar ook woningen bouwen in dorpen. Bouwprojecten moeten de natuur zoveel mogelijk sparen. Ook in de steden moet groen aanwezig blijven. Verder is het belangrijk dat het eigen ‘karakter’ van de verschillende streken, landschappen, dorpen en steden in onze provincie behouden blijft. Sociale en ruimtelijke kwaliteit betekent ook dat bedrijventerreinen beter moeten worden gespreid over de provincie. Dan kunnen meer mensen werken in de regio waar ze wonen en is er minder woon-werkverkeer.
Meer investeren in openbaar vervoer biedt kansen Iedere dag reizen we van en naar ons werk of onze opleiding. Ook voor onze vrijetijdsbesteding zijn we onderweg. Daarvoor moet worden geïnvesteerd in een goed netwerk van wegen, fietspaden, spoorlijnen
“De ChristenUnie vindt dat dorpen en steden meer ontwikkeld moeten worden voor alle groepen mensen”
42
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
en busroutes. Ook naar het platteland. Dit netwerk moet niet alleen zijn afgestemd op de vervoersbehoefte van vandaag, maar ook op die van de toekomst. Daarom moet ons vervoer slimmer, sneller en schoner.
S O C I A L E K WA L I T E I T
“De ChristenUnie vindt dat vervoer slimmer, schoner en zuiniger moet”
wordt duurzamer als het meer per spoor en over het water plaatsvindt. Ook biedt waterstof kansen als alternatieve brandstof
Slimmer vervoer gaat over het
men-Groningen. Zo’n verbinding
voor vrachtlogistiek en bussen.
inspelen op technologische
maakt Overijssel beter bereikbaar
Ook zijn er door toenemend
ontwikkelingen en innovatie. Dat
vanuit het noorden (en andersom)
gebruik meer oplaadpunten voor
kunnen we nu nog niet allemaal
en ontlast station Zwolle. Ook
fietsen en auto’s nodig.
overzien, maar met de keuzes die
zien we hierin een alternatief voor
wij nu maken willen we zoveel
vliegreizen. Een snelle, betaalbare
Behalve slimmer, sneller en
mogelijk ruimte inbouwen om
spoorverbinding Amster-
schoner moet ons vervoer
het vervoer van de toekomst in te
dam-Berlijn, via Deventer, Almelo
ook veiliger. Dat betekent:
kunnen passen.
en Hengelo, is een goed voorbeeld.
het voorkomen van dodelijke
Ook zijn wij kritisch op luchthaven
ongelukken op de wegen, door
Sneller vervoer betekent dat
Lelystad. Het belang van de
kwetsbare verkeersdeelnemers
mensen makkelijk bij een station
luchthaven mag niet belangrijker
beter te beschermen. Ook in het
of halte voor trein of bus kunnen
zijn dan de schone lucht en rust in
openbaar vervoer is veiligheid
komen. Maar ook dat ze daar met
onze provincie.
belangrijk. Dat kan worden
de auto of fiets parkeren kunnen
bevorderd door te investeren
en OV-fietsen kunnen huren.
Schoner vervoer betekent dat het
in aantrekkelijke én veilige
De ChristenUnie meent dat het
bus- en treinverkeer geen scha-
stationsgebieden. Daarbij moet
openen van nieuwe treinstations
delijke uitstoot meer veroorzaakt.
bovendien worden gekeken naar
in de provincie kansen biedt,
Dieseltreinen die nog rijden,
de toegankelijkheid en veiligheid
maar ook de aanleg van een
moeten worden vervangen door
van het openbaar vervoer voor een
spoorverbinding Almelo-Em-
elektrische treinen. Vrachtvervoer
groeiende groep ouderen.
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
43
J
e kan ernaar kijken en verbaasd zijn over wat je ziet en meemaakt. Er worden
besluiten over je genomen waar jij geen onderdeel van voelt te zijn. Een nieuwbouwwijk bouwen en daarmee jouw vrije uitzicht belemmeren, een windmolen plaatsen in jouw achtertuin. Of een nieuwe provinciale weg wordt dwars door jouw geliefde wandelplek gepland. Hoe kunnen ze dit nu doen? Waar blijft mijn mogelijkheid om als betrokken bewoner hier invloed op uit te oefenen. Dit kan en moet toch anders? Ik wil onderdeel zijn van dat besluit en meebepalen of advies geven hoe ze goed besluiten kunnen nemen.
Reinier Mulder
Iedereen doet mee in de provincie
Overijssel!
44
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
Waar zijn ze: de beslissers? Hoe doen we dat in de provincie Overijssel? Hoe nemen ze besluiten? Alleen in Zwolle, in het provinciehuis? Of kom ik de leden van Provinciale Staten ook nog ergens anders tegen? Neem nu de statenleden van de Overijsselse ChristenUnie, ze zijn overal te vinden in Overijssel, bij werkbezoeken, hoorzittingen, gesprekken op straat, werk, thuis maar ook in het klaslokaal. Is dat genoeg? Nee de ChristenUnie wil midden in Overijssel staan en onderdeel zijn van al die gesprekken en dan pas de
wordt en jouw uitzicht niet ernstig
dag moet je keuzes maken. Thuis
besluiten nemen.
beperkt.
aan de eettafel, op school op je
Door meer te weten, ontstaat meer
werk en ook in onze provincie. En
Kennis hebben
mogelijkheden om te investeren
verschillende meningen blijven
Als je als inwoner invloed wilt
in jouw omgeving. Zo moet ik
bestaan maar samen verzin je de
hebben op je leefomgeving dan
denken aan de gastlessen op
slimme oplossingen, ook als ze
moet je weten hoe besluiten in
het Deltion College waarbij o.a.
moeilijk zijn. Dat vraagt van ons
Overijssel worden genomen. In
Statenleden van de ChristenUnie
allemaal maar vooral ook van de
mijn dagelijks leven ben ik als
in gesprek gingen met studenten
nieuwe provinciale staten om
docent van ProDemos, Huis van
om de vervoersproblemen van
Overijssel om iedereen te zien
de democratie en de Rechtstaat,
en naar het NS Station Zwolle
als adviseurs, soms als beslissers
dagelijks met jongeren en
te verbeteren. “De Deltion fiets”
over een opgave in een gebied of
volwassenen in gesprek en
werd daar “geboren”, extra bussen
als uitvoerders in een klankbord
vertel ik over hoe de democratie
werden geregeld en schooltijden
die verantwoordelijk zijn voor
werkt in Overijssel. Weten hoe,
werden waar mogelijk aangepast.
een goede uitvoering. Dat vraagt
wanneer en wie de besluiten
Samen op zoek dus naar oplos-
om goede uitleg hoe je besluiten
nemen is onmisbare kennis om
singen. Dat kan in klankbord-
neemt. Het vraagt ook om lef van
mee te doen. Via gastlessen, leuke
groepen, dorpsraden, wijkgroepen
het bestuur om te vertrouwen.
democratiespelen, trainingen voor
of een studentenraad maar op heel
Over en weer vertrouwen hebben
volwassenen, probeer ik samen
veel manieren kunnen we aan de
in elkaar! Samen willen we goed
met de provincie de kennis op een
slag in Overijssel.
doen voor onze mooie provincie.
leuke en creatieve manier over te
De ChristenUnie Overijssel wil
Lef en vertrouwen
daar de komende periode, samen
Samen aan de slag gaan vraagt
met u daar hard aan werken.
Grip hebben
om een andere werkwijze. Een
Doet u mee? Alle invloed start op
Hoe kun jij nu invloed uitoefenen?
overheid, bestuur, een staten die
woensdag 20 maart als u stemt,
En zijn er effectieve manieren om
vanuit de mensen werkt. Want
maar daarna volgen nog vele
grip, invloed te krijgen op al die
samen weet je veel meer weet
andere momenten en mogelijk-
besluiten waar jij het verschil kan
dan alleen in het provinciehuis.
heden.
en wil maken. Bijvoorbeeld een
Zie de mensen als je meest
windmolen waarvan de slagschade
belangrijke adviseurs, die ervoor
• Reinier Mulder
beperkt wordt en een nieuw-
kiezen om samen het beste voor
Docent ProDemos; Huis van de
bouwwijk die energieneutraal
Overijssel te kiezen. Want iedere
democratie en de Rechtstaat
brengen.
MET ELKAAR.OVERIJSSEL ChristenUnie Overijssel
45
officieel partner van hart voor Zwolle officieel partner van hart voor Zwolle
€13,50
Kees Goedhart
WAT DOEN WE MET ONS GELOOF? 12 studies uit de brief van Jakobus
De brief van Jakobus richt zich tot christenen van Joodse oorsprong die de leer wel kennen, maar hulp in het alledaagse leven nodig hebben. Het Bijbelboek is overwegend praktisch georiënteerd en bevat een aantal sociaal-ethische voorschriften en aanwijzingen. ‘Gebruik je verstand! Als je gelooft, maar geen goede dingen doet, dan is je geloof zinloos. Luister! Onze voorvader Abraham deed wat God van hem vroeg. Hij stond klaar om zijn zoon Isaak te offeren. En daarom zag God hem als een goed mens.’ (Jakobus 2:20-21) De 12 studies van Kees Goedhart zijn geschikt om te gebruiken voor zelfstudie, huiskringen en gemeenten. De thema’s zetten aan tot nadenken en onderling gesprek.
€15,00
James Jordan
DE VERGETEN OUDE WEG Authentiek christendom herontdekt
James Jordan heeft een scherpzinnige blik op wat er verkeerd is gegaan in onze christelijke ervaring. Waarom verlaten zoveel mensen de kerk en verliezen ze hun geloof? Is er iets mis met het Evangelie dat ons gebracht is? Het woord evangelie betekent ‘goed nieuws’, maar sommige christenen ervaren helaas het tegenovergestelde. Jordan profeteert dat er een nieuwe dag aanbreekt. Als de tastbare liefde van de Vader door de kerk gaat, tart dit onze geldende opvatting over de inhoud van ons christen-zijn. Hij geeft een totaal nieuw perspectief: de enorme vrijheid van het Evangelie, zoals dat in het begin gesproken werd door de apostelen en de vroege Kerk.
Ontdek deze én veel meer verrassende, inspirerende, opbouwende boeken van Scholten Uitgeverij. Bestel nu via onze webshop. Altijd gratis verzending!
€18,95
€8,00
Arie de Ruiter
Nicole Schiffers
Bijbel als inspiratie voor het geloof
Inspirerende schilderijen met aansprekende vragen en teksten
VOLG MIJ
Over God, die ons leven gemaakt heeft, lees je in de Bijbel. Het is een van de belangrijkste boeken ter wereld. De Bijbel is het heilige boek van de christenen. Misschien heb je je altijd al afgevraagd waar die christenen nou in geloven. Misschien is je interesse gewekt, omdat je mensen in je vriendenkring hebt, die naar een kerk gaan. Of je bent verliefd geworden op die gelovige kanjer van je. ‘Volg mij’ is een mooi doorkijkje in de Bijbel, geschreven door Arie de Ruiter, gericht op jongeren die wat meer willen weten over christen-zijn en geloven.
DURF TE LEVEN!
Eén beeld zegt soms meer dan duizend woorden. Kunstenares Nicole Schiffers wil met haar schilderijen het verhaal van onze hemelse Vader zichtbaar maken. Ze put daarbij uit haar eigen relatie met Hem en wat Hij voor haar betekent. Ze nodigt ons uit om samen een denkbeeldige reis te maken langs haar kleurrijke werk. Welke stormen er ook mogen woeden in je hoofd of leven, ze wil je laten ervaren dat je altijd op Hem kunt en mag leunen. Je wordt actief bij het kijken naar de schilderijen betrokken. Ze vraagt een reflectie op je eigen leven en geloven.
verrassend | inspirerend | opbouwend Scholten Uitgeverij | T 038 3030 223 | E info@scholtenuitgeverij.nl | www.scholtenuitgeverij.nl
Overijssel.ChristenUnie.nl