Copyright 2013 HDC Media B.V. / Noordhollands Dagblad All Rights Reserved
Noordhollands Dagblad 24 april 2013 woensdag
Agent wordt cybercop Amsterdam. Het blijkt al ingewikkeld om een anonieme internetter op te sporen die met een bloedbad op school dreigt. Nog moeilijker is het om digitale geldstromen te ontrafelen en versleutelde harde schijven te lezen. De explosie aan data in smartphones, e-mails en sociale media groeit forensisch experts boven het hoofd. Ook 'gewone' rechercheurs moeten cybercops worden, anders blijft er onvermijdelijk digitaal bewijsmateriaal ongebruikt liggen. Vandaag is op de Hogeschool van Amsterdam een conferentie over digitaal rechercheren. Organisator is Hans Henseler, die behalve lector aan de hogeschool ook medewerker is van Fox-IT. Dat bedrijf ontwikkelde een programma waarmee ook niet-gespecialiseerde agenten informatie kunnen halen uit een databrij op een harde schijf. Verschillende politiekorpsen, waaronder dat in Leiderdorp, hebben ermee proefgedraaid en ze zijn enthousiast. Omdat de totale hoeveelheid digitale data naar schatting elke achttien maanden verdubbelt en politie onmogelijk al die terabytes nog handmatig kan verwerken, gebeurt het schiften steeds meer automatisch. Computers vissen in een zee van gegevens naar interessante verbanden. Voor rechercheurs is het wennen om de selectie uit handen te geven aan een apparaat, zegt Henseler. Maar bijna elke zaak heeft tegenwoordig een digitale component, en eenvoudigweg zoektermen invullen is meestal niet genoeg om ingewikkelde onderlinge patronen in beeld te krijgen. De Hogeschool heeft een subsidie gekregen om nieuwe technieken te ontwikkelen, samen met onder meer de Fiscale Opsporingsdienst FIOD en het forensisch laboratorium NFI. Daarmee kan bijvoorbeeld sneller in kaart worden gebracht hoe verbanden liggen tussen personen, geldstromen en bedrijven. De echte digitale experts wordt zo werk uit handen genomen. Justitie wil het liefst zoveel mogelijk toegang tot digitale informatie. Dat blijkt soms lastig. De website 4Chan waarop de schietpartij op een Leidse school werd aangekondigd, slaat geen 'IP-adressen' van gebruikers op. Daardoor blijft de schrijver van een dreigement anoniem. Rechercheurs hebben dan het nakijken. In steeds meer gevallen hebben bedrijven als Google, Facebook of Dropbox de sleutel in handen om een misdrijf op te lossen, zegt ook promovendus Jan-Jaap Oerlemans van de Universiteit Leiden. ,,Justitie kan zo'n bedrijf vorderen om informatie uit te leveren. Voor hen is het dilemma: moeten ze zich aan Nederlands of Amerikaans recht houden? In de praktijk doen ze een beetje van beide. Daarmee kunnen ze in de praktijk nog alle kanten op.