.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 11 juni 2009
Muziek
Van chaabi over gnawa tot charki MM Chaabi (feest-
Beroemd
muziek), reggada (poëtisch), raï, gnawa (trance uit WestAfrika),
in Antwerpen
charki (Egyptisch)... de Marokkaanse muziek is zo verscheiden als de volkeren die er hebben gewoond: Arabieren, Sub-Saharavolkeren, moslims uit Andalusië en joden. MM In Antwerpen is Rachid Kasmi (links), die op éénjarige leeftijd vanuit noord-oost-Marokko naar Antwerpen is gemigreerd, al jarenlang erg populair. Begin jaren 90 raakte hij bekend met de groep Marakbar van Luc Mishalle. Later richtte hij zijn eigen mu-
ziekstudio op. De muziek van Rachid en zijn groep is ook bekend in Nederland en Duitsland.
www.kamsirachid.be
MM Nog een beroemdheid uit
Antwerpen is Abdellah Marrakchi Bhaija. Deze schitterende percussionist speelde o.m. bij Galileo’s Left Wing, Think of One en Olla Vogola. Hij richtte zelf Oriental Express, Sahara Blues en Marakkech Sukar op. Tegenwoordig is hij de vaste percussionist van Bart Peeters.
“Ik serveer Marokkaanse schotels zoals bij mijn oma thuis”
De allereerste recette van El Warda bedroeg 15.000 frank. Sinds die dag, 12 jaar geleden, zit het restaurant van Fatima Marzouki en haar man Mohamed El Sabbagh alle dagen afgeladen vol. Ook broers Redouan en Yussef stapten in Fatima’s culinaire voetsporen en openden elk hun eigen restaurant. “Ik maak vlees- en visbereidingen, met veel groenten en aardappelen. In de meeste Marokkaanse restaurants is dat nochtans not done. Omdat dat zogezegd goedkope producten zijn. Voor sommigen wijst dat zelfs op een gebrek aan gastvrijheid. Maar ik serveer in mijn restaurants wel de échte Marokkaanse keuken. Zoals ze in alle gezinnen wordt gegeten.”
Fatima Marzouki (39) leidt een superdruk leven. Ze is moeder van vier kinderen: Reda (9), Nidaal (6), Mey (4) en Badr (3), maar bovenal runt ze samen met haar man Mohamed twee populaire en immer volgeboekte restaurants. Ze doet ook catering voor feesten en geeft geregeld kooklessen en -workshops. Intussen ligt haar tweede kookboek Kijk & Kook met Fatima al even in de winkel. Van het eerste, Koken met Fatima, werden ruim 11.000 exemplaren verkocht. En dat is nog niet genoeg, want ze droomt luidop van een ruim kookatelier annex tuin in haar nieuwe huis. “De renovaties moeten nog beginnen, maar dat zou zalig zijn”, zegt ze. Fatima opende in 1997 haar eigen Marokkaans restaurant El Warda (De Roos) in de Draakstraat, op een boogscheut van haar ouderlijk huis. Sindsdien heeft El Warda een ijzersterke reputatie opgebouwd, en opende ze om de hoek het Bizanaat, een spin-off van El Warda, maar dan in buffetstijl. “Ik was 10 maanden oud toen ik met mijn ouders naar België verhuisde. Ik heb de passie voor het koken van mijn oma en mijn moeder geerfd. Ik ben de oudste van een gezin met 10 kinderen, zodat ik al vrij snel mijn moeder in de keuken hielp.” “Als kind al had ik het idee dat mijn oma’s handen kruiden afgaven. Met een minimum aan ingrediënten kan ze de lekkerste schotels klaarmaken. Met wat bloem en maïs rolt ze zelf couscous in de zon, om dan met een beetje peper, zout, wat kip, pompoen en melk, voor een hele bende een onvoorstelbare maaltijd klaar te maken.” Tagines, marmita’s, de Marokkaanse keuken is een stoofkeuken. “Vooral een sudderkeuken. Lekker M
Fatima Marzoukimet haar man Mohamed en de kinderen (van links naar rechts) Badr, Reda, Mey en Nidaal.
Koken zit Marzouki’s in het bloed De moeder van Fatima, Zarah, is opgegroeid in een gezin met 16 kinderen in Salé, dichtbij Rabat. “In de zomer was het altijd feest bij mijn oma”, zegt Fatima. “Er was altijd zoveel volk en oma maakte dan grote stoofpotten. Ze kon fantastisch koken. Wij aten altijd uit grote schalen. De pot in het midden van de tafel en eten met onze handen, niet altijd met mes en vork. Het brood in de saus van de stoofschotel soppen. Het brood dient dan als lepel of vork om te scheppen.” Naast Fatima zijn ook broers Redouan en Youssef een restaurant begonnen:
MM Broer Redouan Marzouki
opende in 2004 samen met zijn vrouw Nadia eethuis Z’Hoor, waar de hedendaagse Arabische keuken wordt geserveerd. Redouan leerde de stiel bij zijn moeder, en later in de keuken van El Warda. Z’Hoor, Verschansingstraat 24, Antwerpen, 03-238.88.30
i
MM Broer Youssef Marzouki
opende in 2008 met zijn vrouw Najat L’ Air Maroc. Leuk interieur, heerlijke gerechten. l’ Air Maroc, Oude Leeuwenrui 24, Antwerpen, 03-226.26.96, www.lairmaroc.be
i
gemarineerd vlees, aangevuld met een gamma salades en tapenades. Op een Marokkaans trouwfeest zal je nooit couscous eten. Gastvrijheid op zijn Marokkaans betekent immers veel vlees, weinig groenten, en een interieur met veel kristal en koper. Het moet allemaal veel geld hebben gekost. Ik hou niet zo van een blink-blink-decor, ik maak liever een schotel met linzen, aardappeltjes en groenten. In de ogen van sommige Marokkanen ben ik daarom een boerin. (lacht)” “Via satelliet-tv volg ik het kookprogramma van Choumicha, de Piet Huysentruyt van Marokko. Ze trekt van streek tot streek op zoek naar traditionele gerechten.” Experimenteren of een fusionkeuken is niet aan Fatima besteed. “Ik kan me dat niet permitteren, omdat ik de echte, traditionele Marok-
kaanse keuken serveer. Zoals mijn oma, mijn moeder, zoals het moet. Ik heb mijn vaste gerechten.” In El Warda eet een gemengd publiek, hoewel de Antwerpse Marokkanen weinig op restaurant gaan. “De jongeren gaan wel graag naar de Marokkaanse snackbars, waar ze het Marokkaanse junkfood eten. Meestal halen ze hun neus op voor traditionele hutsepotgerechten met linzen en runderpoten. Zelf kook ik elke dag voor mijn kinderen. Ik wil dat zo. Twee keer per week Marokkaans, verder Indiase curry’s, Italiaanse pasta. Zoals elke jonge moeder, zeker?” El Warda, Draakstraat 4, Antwerpen, 03-239.31.13, www. elwarda.be; Bizanaat, Kleine Hondstraat 3, Antwerpen; zelfde telnr, www.elwarda.be/bizanaat Kijk & Kook met Fatima, 3mPubishing nv, 24,95 euro.
i i