achtergrond
Revival van analoge fotografie
57
‘ELKE AFDRUK VAN EEN DIGITALE FOTO IS IDENTIEK, HET MIST EEN EIGEN KARAKTER.’
on .PHOTO | NR.1 | 2017
© hans de kort
I
Lila & Bo
n de vorige eeuw is het belang en het unieke karakter van fotografie bekeken vanuit de directe relatie die het medium heeft met de werkelijkheid. Het licht is de bron van alle fotografie. Omdat het licht de reflectie is van de wereld die wij om ons heen zien, is dit ook de bron van de betekenis die wij aan de wereld en dus aan fotografie geven. Licht is fysiek en daaraan ontleent de fotografie haar specifieke karakter, namelijk de weergave van de werkelijkheid. In de predigitale periode heeft Roland Barthes in zijn boek De lichtende Kamer een definitie gegeven van het wezen van de fotografie. Volgens hem was het wezen het vastleggen van de geschiedenis: dat wat er eens was (en nooit meer terugkomt). Het feit dat de mens sterfelijk is, maakte Barthes melancholisch. Foto’s van zijn overleden moeder gaven het wezen van zijn moeder weer, maar zij zou nooit meer terugkeren. Barthes leefde in het tijdperk van de analoge fotografie die uiteraard een directe vastlegging is, fysiek althans, van de zichtbare wereld. Hij kon niet vermoeden dat de digitale fotografie het wezen van de fotografie volledig veranderde. Nu is de fotografie veel meer een interpretatie van de werkelijkheid en geen eenduidige vastlegging. Toch behoudt de theorie van Barthes voor menig analoog fotograaf zijn waarde. Zij waarderen juist de oer-relatie die de analoge fotografie heeft met het moment, de werkelijkheid en de geschiedenis. Zij voelen zich verbonden met het idee dat de filmemulsie een direct fysiek contact heeft met het onderwerp dat ze fotograferen. Sebastião Salgado vindt zelfs dat alle hedendaagse fotografie, vooral die gepubliceerd wordt op Instagram, geen echte fotografie is. “De fotografie is wat jouw ouders deden toen je een klein kind was. Zij ontwikkelden een film. Het beeld is geen fotografie. Wij gaan nu naar een ander concept. De fotografie zal niet langer dan twintig of dertig jaar voortbestaan.”
Film Dat de analoge fotografie nog lang niet is uitgestorven en zelfs een heuse comeback