Wiel & Deal Gewoon op kamers
Maaike Kersten en bewoner Lukas Nijssen in gesprek met Sandra Grabs
64
vliegwiel Als student op kamers gaan, is één van de normaalste zaken ter wereld. Maar als je een lichamelijke beperking hebt, kan dat nog best lastig zijn. Dan maakte je in Groningen tot voor kort alleen kans op een Fokuswoning tussen mensen van middelbare leeftijd of een aangepaste studentenkamer waarbij je in je eentje tussen ‘gewone’ studenten zit. Een kamer tussen andere studenten met een beperking was er gewoon niet te vinden. Daarom startte Maaike Kersten, die zelf een lichamelijke beperking heeft, de stichting Wiel & Deal en vier jaar later is haar droom uitgekomen. 65
In een nieuwe jongerenflat aan het Wielewaalplein op tien rolstoelminuten van het centrum zijn zes kamers volledig aangepast voor rolstoelers en studenten met een beperking. Een ideale locatie voor het echte studentenleven in al haar facetten.
Van droom naar realiteit In 2008 studeerde Maaike aan de Hanzehogeschool in Groningen en wilde daarnaast ook een normaal studentenleven leiden. Tot haar eigen verbazing was dit in de studentenstad Groningen onmogelijk. Maaike “Als enige student met een beperking tussen honderd andere studenten zitten zag ik niet zitten. De afstand tussen studenten met en zonder beperking is zo groot dat ik graag meerdere studenten met een beperking om me heen wilde hebben.” Ze besloot werk te maken van haar droom en ging aan de slag door er met allerlei mensen over te gaan praten en verzamelde een aantal mensen om haar te helpen, zowel praktisch als moreel. Deze meedenkers gaven haar het zelfvertrouwen om contact op te nemen met een studentenhuisvester in Groningen:
“ Ik ben blij dat ik voor andere studenten met een beperking een mooie basis heb gelegd.” 66
woningcorporatie Lefier StadGroningen. Lefier was meteen enthousiast over het idee. Al vrij snel kwam het voorstel om in de Groenling (toen nog de Wielewaalflat) een aantal kamers aan te passen. En dat was het begin van een bijzonder proces. Vragen zoals ‘Hoeveel kamers, welke aanpassingen, wie betaalt wat?’ werden aan de initiatiefnemers gesteld. Dat proces heeft ze ook geholpen om continu scherp te hebben wat het belangrijkst was: “Niet allemaal op één etage, zo gewoon mogelijk, geen hoog toilet, simpele oplossingen: studentikoos.“
Iedere keer weer het wiel uitvinden Maar ze deden het samen: vallen, opstaan en weer doorgaan. Gemeente, Lefier en Wiel & Deal waren en zijn een team. Belangrijk was het gezamenlijke doel: het realiseren van de droom dat studenten met een beperking er gewoon bij horen. Publiciteit, het oprichten van een stichting, een beetje secretariële hulp: het kost allemaal wel wat. Wiel & Deal kreeg een startsubsidie van de provincie Groningen en won de zorgvernieuwingsprijs van het VSB fonds. Dat was een echte boost met een mooi budget om mee te werken en gaf ook het gevoel met de juiste dingen bezig te zijn. Daarna volgde het Revalidatiefonds en het fonds Nuts Ohra. Hiermee werden aanpassingen gerealiseerd die niet uit reguliere WMO budgetten konden worden gefinancierd. Daarnaast kreeg Wiel en Deal mede door de zorgvernieuwingsprijs ook landelijke hulp en aandacht. Ook de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool dachten mee, net als Studie en handicap, CrossOver en Menzis. Eén van de doelen was om 24 uur per dag oproepbare zorg te realiseren. Dat was met zes bewoners
lastig, dus gingen de initiatiefnemers samen met het nabijgelegen project Schots en Scheef* op zoek naar een zorgverlener. Er is lang met een intramurale zorgaanbieder gesproken maar die kon Wiel & Deal niet bieden wat ze zochten. Op een Buurtzorg-congres liepen de initiatiefnemers de medewerkers van Emile bijna letterlijk tegen het lijf. Emile, een thuiszorgorganisatie, paste precies bij wat zij wilden. Vanaf dat moment ging het snel. Buurtzorg en thuiszorg Emile begrepen
wat Wiel & Deal zocht en hebben het vervolgens samen opgepakt. Met een paar korte klappen en wat creativiteit, zoals de combinatie met het huismeesterschap, staat de zorg er. Leuk is ook dat bewoners en het team van Emile samen zoeken naar de beste oplossingen. Buurtzorg is het solide vangnet eronder. *Schots en Scheef is een woonhof in de binnenstad van Groningen voor mensen die 24 uur per dag oproepbare assistentie nodig hebben.
67
Studentikoze zorg Er is ondersteuning beschikbaar bij alle normale dagelijkse activiteiten. Want door de beperking is er een aantal dingen die de student zelf niet kan doen. De hulp komt vooral van medestudenten, mensen van de eigen leeftijd die zelf ook midden in het studentenleven staan. Bewoner Lukas:“Als je wordt ondersteunt door mensen van je eigen leeftijd, dan praat je met hen over andere dingen.” Als er ook medische of meer specialistische zorg nodig is, komt die van een professionele zorgaanbieder. De zorg wordt helemaal afgestemd op wat iemand nodig heeft en wil. Zo is er zo min mogelijk “geregel” en kan de tijd aan leukere en nuttigere dingen besteed worden. Lukas: “Ik ben tot nu toe heel positief over de zorg. De eerste dag is er iemand meegelopen om te zien wat mijn routines zijn, waarna dat besproken kon worden met het team. Niet dat ik verder een bepaalde routine heb, ik zorg er alleen voor dat ik heb ontbeten als zij komen. Het is voor mij ook fijn om te merken dat ik minder hulp nodig heb dan in het begin. Dit is heel goed te bespreken met het team van Emile.”
De eerste Wiel & Deal appartementen In de zomer van 2012 is de Groenling opgeleverd. De woontoren telt negentien verdiepingen en bestaat uit 150 jongerenappartementen. De Groenling is maar voor een deel anders dan andere woongebouwen voor studenten. Het hele gebouw is goed toegankelijk, zodat je ook overal op visite kunt gaan. De zes Wiel & Deal appartementen zijn voor studenten begrippen best groot en verdeeld over drie verdiepingen. De woonkamer is ruim 30 m2, de hoogte van het keukenblok is precies aangepast op de gebruiker en de badkamer ruim 5 m2. In een rolstoel zitten betekent meer ruimte nodig hebben om alle dagelijkse dingen te kunnen doen zoals ieder ander. Ondanks de vele
68
publiciteit bleek het niet gemakkelijk geschikte bewoners te vinden voor de Wiel & Deal kamers. Initiatiefneemster Maaike en bestuurslid Lukas waren natuurlijk de eerste twee bewoners. Om de juiste doelgroep te vinden, werden twee eisen opgesteld: een indicatie voor een rolstoelwoning en een indicatie voor 24-uurs zorg. Voor vele belangstellenden bleek deze eis te zwaar te zijn, waardoor ze ook studenten moesten teleurstellen. Dat was best moeilijk, omdat Maaike en Lukas ook zagen dat er weinig andere oplossingen zijn. Joas: “Via de open dag van de universiteit ben ik in aanraking gekomen met Wiel & Deal. In eerste instantie kwam ik niet in aanmerking omdat ik niet veel zorg nodig heb. Maar gelukkig woon ik hier nu toch. Ik vind het een heel goed initiatief, het is de reden dat ik nu op kamers kan wonen. Anders was het moeilijk geworden. In veel oude gebouwen is het niet te doen.”
Studeren zonder beperkingen Wiel & Deal blijft zich verder ontwikkelen en gaat zich in de toekomst ook richten op andere studentensteden, zoals Nijmegen en Leiden. Want ook daar wonen studenten met een beperking die graag op kamers willen. Maaike vertelt: “Wij wilden ervoor zorgen dat de stap om te gaan studeren niet beperkt wordt door zorg of huisvesting. Daarnaast willen we studentenactiviteiten zoals sporten en uitgaan ook toegankelijker maken voor studenten met een beperking.” Maaike is inmiddels afgestudeerd: “Ik ben klaar met mijn studie en ik ben blij dat ik voor andere studenten met een beperking een mooie basis heb gelegd, zodat zij kunnen doen wat ik had willen doen.” Interview met initiatiefneemster Maaike Kersten en bewoner Lukas Nijssen www.wielendeal.nl Tekst: Sandra Grabs Foto’s: Sandra Grabs, Mark Sekuur
CLG Groningen beschouwt Impact Mensen maken de stad! Het initiatief is een mooi voorbeeld van een behoefde die tot kort geleden nog geen aandacht kreeg. Wiel & Deal heeft een markant gebouw in de stad direct beïnvloed. Dit soort initiatieven begint vaak met een persoonlijke behoefte, wens of droom en draagt bij aan een betere stad. Een stad waarin de mensen in al hun verscheidenheid centraal staan en ondanks de verscheidenheid de stad samen vorm geven. Succesfactoren De doe-kracht van initiatiefneemster Maaike is een duidelijke succesfactor in het slagen van dit project. Zij is gestart vanuit haar eigen behoefte en heeft met haar enthousiasme een goede samenwerking met woningcorporatie Lefier tot stand weten te brengen. Een andere belangrijke succesfactor is dat de woningen en de zorg goed aansluiten bij de behoefte van de doelgroep, doordat de doelgroep zelf initiatiefnemer is van de woningen. Uitdaging Het blijkt lastiger dan gedacht om de woningen goed te verhuren. Iets wat vaker voorkomt bij woningen voor een specifieke doelgroep. Het is daarom de uitdaging om pragmatisch om te blijven gaan met de gestelde indicaties voor de woningen om te voorkomen dat ze leeg komen te staan.
69