Vastgoeddag Kortrijk 2023

Vastgoeddag Kortrijk

editie 2023

Benieuwd wie er nog meer is? Hier vindt u de deelnemerslijst.

Beluister hier onze podcast over 'Het Woonplan'

Programma

13.00 uur: Deuren open

13.30 uur: Check in en koffie

14.00 uur: Keynote Woonplan Kortrijk Overmorgen door Brecht Vandekerckhove (Atelier Romain) en Wout Maddens (schepen Bouwen, Wonen en Stadsvernieuwing)

15.00 uur: Keuzesessie 1

Levensloopbestendig wonen door Filip Lemaitre (bureau 50) of Energiedelen en energie op wijkniveau door Kenneth Gevaert (energiemakelaar stad Kortrijk & intercommunale Leiedal) en Jan Masureel (projectleider ESCO) moderatie door Fatma Taspinar of Rondleiding LandMarck door Stad Kortrijk/Van Marcke/Creavast

16.00 uur: Keuzesessie 2

Nieuwe woonvormen en collectieve functies door Glenn Lyppens (POLO Labs) of Uitbreiding sociaal woonaanbod en betaalbaar wonen door Karel Maddens (SW+) (woonmaatschappij), Simon Gheysen (Adjunct-kabinetschef van Vlaams minister Mathias Diependaele) en Siham Rahmuni (CEO Quares) moderatie door Fatma Taspinar of Rondleiding LandMarck door Stad Kortrijk/Van Marcke/Creavast

17.00 uur: Keynote LandMarck door Caroline Van Marcke (CEO Van Marcke Group)

17.30 uur: Netwerking en walking dinner

Men zegt dat…

… Kortrijk mooier is geworden. Inderdaad, de stad heeft een metamorfose ondergaan dankzij vele investeringen in de publieke ruimte en tal van stadsvernieuwingsprojecten. De Leie, vernieuwde dorpskernen, nieuwe pleinen gaven Kortrijk een nieuw gezicht. Maar het werk is bijlange niet af. We hechten veel belang aan het behoud en de ontwikkeling van groenere omgeving. Op hetzelfde elan wordt verder geïnvesteerd in de heraanleg van de Oude Leieboorden, de make-over van de stationsomgeving, de vergroening van het winkelwandelgebied, de heraanleg van het historische hart, groene en veilige fietsassen, culturele infrastructuur, levendige stadswijken… Consequente stadsvernieuwing noemen we dat.

Ook het onderwijs is een motor van stadsontwikkeling, op de 2 campussen van Hoog Kortrijk en Kortrijk Weide bevinden zich tal van kennisinstellingen. We bouwen als grootste studentenstad van West-Vlaanderen de komende jaren 1.600 extra studentenkamers voor de verder groeiende studentenpopulatie.

Kortrijk laat het economische hart van West-Vlaanderen sneller slaan, maar wordt ondanks onze dynamische regio ook geconfronteerd met uitdagingen op de arbeidsmarkt. Ruimte is er nog genoeg dankzij de talrijke reconversiegebieden. Het is een uitdaging verschillende functies met mekaar te verweven op maat van onze stad. We zijn overtuigd dat dit lukt dankzij consequente stadsontwikkeling.

Nieuwe ontwikkelingskansen zijn er bij de vleet op plekken waar we in de nabije toekomst de stad bij voorkeur zien evolueren. We noemen ze onze magneten. De magneet van de Leieboorden heeft getoond wat een kwaliteitsinjectie betekent voor de look and feel van de stad. Fysieke en mentale ruimte gaan hand in hand. Met dezelfde ambitie en kwaliteitseisen willen we nieuwe assen in beweging brengen.

De 3 kilometer lange Noord-Zuid-as van het centrum tot Hoog Kortrijk kan de Champs-Élysées van Kortrijk worden. Consequente stadsontwikkeling op basis van mooie publieke ruimte, performant openbaar vervoer met de trambus, economische en residentiële ontwikkelingen, een uitdagende toekomst voor de Xpo-site, de uitbouw van onze kennisinstellingen, zorg- en dienstensector.

Of het nieuwe stadsdeel LandMarck, waar we vandaag te gast zijn. De bakermat van de Kunstwerkstede De Coene. Een plek die symbool staat voor het Kortrijks

‘zijn’: innovatie, creatie, ondernemerschap, transformatie. De lat ligt hoog: we bouwen er de stad van de toekomst met alle troeven van nabijheid, duurzaamheid en de verweving van leren, leven en werken… met andere woorden 16 ha kansen.

Je voelt het. In Kortrijk is er nog ruimte om te groeien. Er zijn objectieve factoren die het mogelijk maken. We tellen bijna 80.000 inwoners. Bestemmingsmatig is er de ruimte om verder te groeien tot 90 à 95.000 inwoners. Er zijn voldoende goed gelegen gronden in het stedelijk gebied zonder de open ruimte te moeten aansnijden. Demografisch zijn de prognoses voorzichtig positief. Er is de potgrond waar opnieuw jonge mensen aarden. Er is het maatschappelijke mantra voor verstandige stedelijke verdichting. Meer stad, meer open ruimte. Het kan.

In Kortrijk is de ambitie om te groeien allesbehalve een doel op zich. Het streven is niet om te groeien omwille van de groei, maar om organische groei te realiseren door verder te bouwen op de kwaliteiten van de stad en consequent door te gaan met stadsvernieuwing. Groei ook als een pleidooi voor meer stedelijkheid en als absolute voorwaarde voor grotere levensvatbaarheid van de stad. Dit alles in onze ambitie om een steeds betere stad te worden.

Daarom maken we ook een woonplan. Voor een stad waar plaats is voor iedereen en waar groeien met het juiste woonaanbod nodig is om de betaalbaarheid te garanderen.

Een stad bouwen doe je nu eenmaal niet alleen. Het is een zaak van veel middelen en het werk van veel handen in een gezonde alliantie tussen overheid, investeerder en burger. Daarom deze vastgoeddag. We nemen je graag mee op verkenning in onze stad, want samen bouwen we Kortrijk.

Onze grootste troef is de mensenmaat. We zijn klein genoeg om gezellig te zijn, maar groot genoeg om ambitieus te zijn.

Men zegge het voort…

Ruth Vandenberghe Burgemeester

Carlo Daelman Algemeen directeur

Wout Maddens Schepen van bouwen, wonen en stadsvernieuwing

Wonen in het Kortrijk van Overmorgen

Kortrijk wil een steeds betere stad zijn. Een stad die klaar is voor een veranderend klimaat en een groeiende bevolking. Daarom maken we meer plaats voor groen in plaats van grijs. Voor veilige fiets- en wandelroutes in plaats van druk verkeer. Voor goede jobs, verbonden buurten en ontmoeting.

In Kortrijk is plaats voor iedereen: van jonge stadsmensen tot senioren, van alleenstaanden tot kleine en grote gezinnen. Als levendige centrumstad trekken we steeds meer inwoners aan. Om in elke levensfase een goede thuis te bieden aan het groeiend aantal Kortrijkzanen, breiden we het woningaanbod uit en maken we het diverser. We zorgen ervoor dat de kwalitatieve huur- en koopwoningen, nieuwe en coöperatieve woonvormen, sociale woningen, betaalbare appartementen en eengezinswoningen vlot verbonden zijn met de rest van de stad, de deelgemeenten en het stadsgroen. In Kortrijk is het goed wonen.

Een woonplan voor Kortrijk

Hoe ziet Kortrijk eruit als woonstad in de toekomst? Waar willen we wonen? Hoe zorgen we dat elke Kortrijkzaan betaalbaar kan wonen in een kwalitatieve woning? Welke woningen hebben we overmorgen nodig en hoe houden we onze woonbuurten leefbaar? Kortrijk wil met het woonplan een antwoord bieden op de belangrijkste demografische uitdagingen waarmee de stad in de toekomst geconfronteerd wordt op haar woningmarkt. De visie voor de woonstad van de toekomst stelt de ambities voor de toekomst scherp. Het woonplan neemt uitdagingen en oplossingen vast en maakt duidelijk hoe we aanwezige opportuniteiten inzetten. Het plan geeft richting aan het stedelijk woonbeleid tot 2040 en mondt uit in een Woonpact: een engagement van de stad om het plan waar te maken samen met alle inwoners en iedereen die een project wil realiseren in de stad.

Het woonplan loopt parallel met het ruimtelijk beleidsplan en het mobiliteitsplan. De drie plannen vormen samen een kader voor een stad die klaar is voor de toekomst. Het ruimtelijk beleidsplan vormt een verlengstuk van het Ruimtepact en van de strategieën die benoemd zijn in de publicatie ‘Kortrijk 2025, de stad die we kunnen willen’. Het bouwt verder op de kwaliteiten van Kortrijk als groene, ondernemende en verbonden stad. Het ruimtelijk beleidsplan neemt als overkoepelend plan en toekomstvisie de belangrijkste conclusies, acties en ruimtelijke elementen mee uit het woonplan en het mobiliteitsplan.

Producten uit het woonplan

Het traject van het woonplan voor Kortrijk bestaat uit drie fases met elk een eindrapport.

Fase 1 - analyse

Overzicht van de belangrijkste uitdagingen waar Kortrijk als woonstad vandaag en in de toekomst mee geconfronteerd wordt. De uitdagingen zijn gebundeld tot zes verhaallijnen.

Fase 2 – visie

De zes verhaallijnen worden gekoppeld aan vier ambities. Heel wat uitdagingen op de Kortrijkse woningmarkt vragen een stadsbrede aanpak. De vier ambities zetten stadsbrede krachtlijnen uit voor het woonbeleid in de stad. Deze ambities bieden een antwoord op de uitdagingen uit de verhaallijnen en worden vervolgens gekoppeld aan drie strategieën.

Fase 3 – agenda

De strategieën uit fase 2 krijgen concrete agenda’s die het mogelijk maken om doelstellingen te operationaliseren aan de hand van duidelijk afgebakende acties. Deze agenda’s zijn thematisch of gebiedsgericht van aard.

Uiteindelijk mondt de opmaak van het woonplan uit in een Woonpact dat de gemaakte keuzes in het woonplan op een rij zet. Die keuzes zijn samengevat in vijf leidende principes die het uitgangspunt moeten vormen bij toekomstige ontwikkelingen in de woonstad. Het Woonpact dient als leidraad voor gesprek en debat met de inwoners. Het resulteert in afspraken tussen de stad en haar inwoners, en het engagement van de stad om die te bewaken.

die de uitdagingen die er

ook durven vastpakken en er goeie kanten uithalen. Vaak gaat verandering gepaard met schrik, hier is het meer ambitie en goesting.”

Brecht Vandekerckhove (Atelier Romain)

Beluister hier onze podcast over 'Het Woonplan'

“Er zijn heel weinig steden

zijn,

Vijf leidende principes in het woonbeleid

De stad kiest voor

1. groei

2. intergenerationeel wonen

3. kwaliteit

4. betaalbaarheid

5. verbonden buurten

1. De stad kiest voor groei

De stad kiest voor meer groei aan de hand van een beleid van aanbod. Zo bouwen we aan een stad voor 85.000 inwoners. Kortrijk wil en kan nog meer stad worden en stuurt aan op een sterkere groei dan wat de prognoses vooropstellen. Groei is geen doel op zich, wel een aandrijver van meer kwaliteit en verantwoorde ruimtelijke keuzes. Groei creëert schaalvoordelen en zorgt voor meer mogelijkheden op vlak van openbaar vervoer, meer voorzieningen en investeringen in de publieke ruimte.

Saldo van de verhuisbewegingen tussen Kortrijk en andere Belgische gemeenten, verdeeld naar leeftijd

We grijpen de hernieuwde aantrekkingskracht van Kortrijk op starters aan om de stad meer te laten groeien.

Saldo van de verhuisbewegingen tussen Kortrijk en andere Belgische gemeenten, verdeeld naar leeftijd

De stad kent een groeiende aantrekkingskracht op starters. De afgelopen jaren was de instroom van 25 tot 35-jarigen in Kortrijk groter dan de uitstroom van deze leeftijdscategorie. De groep toont een hernieuwde interesse voor Kortrijk. Voorheen verloor de stad inwoners uit deze leeftijdscategorie. De duurdere woningmarkt in andere centrumsteden en de herwonnen stedelijke dynamiek liggen aan de oorsprong van de ommezwaai. Kortrijk wil deze tendens valoriseren door groei aan te sturen met een aanbod gericht op jonge stedelingen met en zonder partner of kinderen.

De stadsvernieuwingsprojecten van de afgelopen jaren zoals de Leieboorden creëerden een nieuwe stedelijke dynamiek die jonge starters aantrekt.

We zien de private markt en het marktverhuurkantoor als partners voor de realisatie van een aanbodbeleid op de koop- en huurmarkt.

Het marktverhuurkantoor (MVK) verhuurt woningen aan een specifiek doelpubliek en ontlast tegelijk de verhuurders. Het kan zo het verschil maken in het uitbouwen van de huurmarkt in Kortrijk en dienen als vliegwiel om projectontwikkelaars en investeerders (particulier of institutioneel) te overtuigen om te investeren in de stad.

We bouwen 3.760 nieuwe woningen tegen 2040.

De stad ambieert om tegen 2040 de verwachte groei naar 82 450 inwoners op te trekken tot 85.000 inwoners. We zetten dus in op een bijkomende groei van 2 550 inwoners bovenop de groei die de prognoses voorspellen. Rekening houdend met een gemiddelde grootte van 2,2 inwoners per huishouden, gaat dit over een bijkomende groei van 1 160 huishoudens. Als we die groei optellen bij de huidige woningvoorraad in 2020 (38 722 woningen) en de trendmatige behoefte (2.600 huishoudens) dan hebben we tegen 2040 een woningvoorraad nodig van ongeveer 42 500 woningen. Dat zijn 3 760 woningen extra t.o.v. de huidige woningvoorraad.

Bevolkingsgroei volgens de prognoses en aangevuld met de groeiambitie

85.000

82.450

77.288

(Voormalig Vlaams Bouwmeester)

Beluister hier onze podcast over 'Groei'

“Opnieuw zie je dat groei een kans is om de aanpasbaarheid, de diversiteit, het op tijd verhuizen naar een woning die bij je levensfase past, betaalbaarder en gemakkelijker wordt én de stad aangenamer maakt”

Leo Van Broeck

2. De stad kiest voor intergenerationeel wonen

Kortrijk kiest voor een woonaanbod op maat van al haar inwoners. Zo bouwen we aan een woonstad voor alle generaties.

We zetten in op twee kansrijke woningtypes: de levensloopbestendige woning en de gezinsvriendelijke woning.

De woonbehoeften in Kortrijk worden steeds diverser. Volgens de prognoses is het traditioneel gezin een kleiner wordende doelgroep terwijl de groep van kleine en oudere huishoudens groeit. We zien ook een (beperktere) groei van grotere en jongere huishoudens. Om een antwoord te bieden op de behoeften van deze steeds bredere bevolking, zet Kortrijk in op levensloopbestendige en gezinsvriendelijke woningen.

We bouwen elke nieuwe meergezinswoning volgens de principes van het levensloopbestendig wonen.

In eerste instantie kiezen we resoluut voor de levensloopbestendige woning. Nieuwe woningen bouwen we op die manier dat ze onder andere ook geschikt zijn om zelfstandig oud te worden in de eigen woning. Op die manier bouwen we een toekomstbestendige woningvoorraad die geschikt is voor starters en kleine huishoudens maar ook aangepast is of makkelijk aanpasbaar is aan de behoeften van ouderen en andere zorgbehoevenden.

We anticiperen op de belangrijke demografische tendensen en bieden een antwoord op de steeds diversere woonbehoeften van de verschillende doelgroepen.

Evolutie van bevolkingssamenstelling naar leeftijd tussen 2020-2040

afname

toename

Grote gezinnen

Evolutie van bevolkingssamenstelling naar leeftijd tussen 2020-2040

Door aangepaste woningen voor ouderen te voorzien, stimuleren we de woningrotatie op de woningmarkt. Hierdoor komen woningen vrij die geschikt zijn voor gezinnen. Heel wat gezinnen met kinderen zijn op zoek naar een betaalbare gezinswoning in de stad. Door een woonaanbod te bouwen dat ook voldoet aan de noden van ouderen, ondersteunen we het tijdig verhuizen. Zo komen gezinswoningen vrij die ‘onderbewoond’ zijn door ouderen waarvan de kinderen het huis hebben verlaten. Die woningen zijn gegeerd bij een deel van de jongere bevolking die voor dit type woning de stad verlaat bij gebrek aan aanbod.

We bouwen een gezinsvriendelijke stad.

We bouwen verder aan de gezinsvriendelijke stad. Niet door verder te verkavelen, wel door te bouwen op strategische locaties om zo meer stedelijkheid te creëren.

Naast de gezinswoningen die vrijkomen door de woningrotatie te faciliteren, bouwen we extra woningen die aansluiten bij de wensen van gezinnen met kinderen. Nieuwe gezinsvriendelijke woningen kunnen compacte grondgebonden rijwoningen zijn en kunnen ook woningen zijn op een verdieping. Het familieappartement wordt een innoverend type woning in Kortrijk. Deze woningen bouwen we op de meest ruimtelijk duurzame locaties dicht bij voorzieningen, openbaar vervoer en hoogwaardige fietsverbindingen. Het gezinsvriendelijk wonen krijgt een plaats in het stadscentrum en de verstedelijkte kernen van Heule, Bissegem en Marke. In verkavelingen die afhankelijk zijn van de auto en in de zuidelijke dorpen bouwen we geen nieuwe gezinswoningen meer.

We faciliteren het levenslang wonen in de eigen buurt. We streven de ambitie na dat de Kortrijkzaan levenslang maar ook aangepast kan wonen in de eigen buurt, ook in de zuidelijke dorpskernen van Bellegem, Rollegem en Aalbeke. Iedereen die dat wil kan in een toegankelijke woning ouder worden in de vertrouwde woonomgeving en dicht bij het eigen sociaal netwerk.

Vanuit ruimtelijke overwegingen wordt er voor gekozen om het woonaanbod in de zuidelijke dorpskernen niet meer te laten groeien. Vandaag is er in deze dorpen weliswaar nog onvoldoende aanbod van levensloopbestendige woningen. Daarom laten we groei in deze dorpen enkel toe in functie van het voorzien van nieuwe levensloopbestendige woningen.

Beluister hier onze podcast over 'Levensloopbestendig wonen'

“In plaats van levensloopbestendig wonen gaat het eigenlijk over levenslang zelfstandig wonen. Dat is de behoefte die we hebben. We willen eigenlijk levenslang op eigen benen staan.”

Filip Lemaitre (Bureau 50)

3. De stad kiest voor kwaliteit

Kortrijk blijft inzetten op een actief beleid voor de kwaliteit van woningen. Met ondersteuning waar het nodig is en ingrijpen waar het moet. Zo bouwen we aan een woonstad met hoge kwaliteitsverwachtingen.

Kortrijk scoort op vlak van woningkwaliteit vrij gemiddeld t.o.v. andere centrumsteden. Dit wil echter niet zeggen dat er geen problemen zijn. Elk jaar worden enkele tientallen woningen ongeschikt of onbewoonbaar verklaard omdat ze niet voldoen aan de minimale woonkwaliteiten van de Vlaamse Wooncode. De stad wil dit aanpakken en de ambities zijn hoog. We streven naar het verhogen van de kwaliteit van de woningvoorraad aan een betaalbare prijs. Hiervoor is een inspanning nodig op lange termijn aangezien heel wat Kortrijkzanen vandaag nog niet kunnen beschikken over een kwalitatieve woning aan een voor hen haalbare prijs.

Ook de nieuwe duurzaamheidsnormen 2050 uit het Renovatiepact van de Vlaamse Regering helpen hierbij. Die normen stellen dat elke woning tegen 2050 net zo energiezuinig is als een nieuwe woning en maximaal voldoet aan de minimale woningkwaliteit.

Tenslotte streven we bij woningen die vanaf vandaag nieuw gebouwd of herbouwd worden, volledig klaar zijn voor de toekomst en voldoen aan de demografische, klimatologische, woon- en mobiliteitsuitdagingen van morgen. Dit vraagt een inzet op kwaliteitsverhoging op diverse fronten: minimale woonkwaliteit, verhoging van de kwaliteit van bestaande woningen en verhoogde woonkwaliteitseisen voor nieuwbouw.

We sturen stapsgewijs naar meer kwaliteit vanuit drie fronten: minimale woonkwaliteiten, verhoogde woonkwaliteiten van de bestaande woningen en verhoogde woonkwaliteiten nieuwbouwwoningen.

We dwingen minimale woonkwaliteiten af.

In eerste instantie wil de stad de minimumkwaliteit van woningen verzekeren zodat iedereen in de stad menswaardig kan wonen. Daarvoor zetten we in op een actiever beleid voor de kwaliteitsbewaking van woningen. We doen dit door zwaarder in te zetten op de handhaving van de Vlaamse kwaliteitsnormen uit de codex wonen. Dat laten we hand in hand gaan met meer begeleiding van de eigenaars.

We gaan hiervoor proactief aan de slag: we voeren meer en meer gerichte controles uit. Op het moment dat huurders een sociale woning krijgen toegewezen, kan de stad vragen of ze de huidige woning mag controleren. We verzamelen ook signalen van woonwelzijnsactoren om zo gericht controles uit te voeren op kritische plaatsen. Tot slot kunnen we als stad zelf het initiatief nemen om gericht steekproeven en woninginspectie te doen. Een vermoeden is hiervoor voldoend, de stad heeft geen specifieke motivatie voor nodig. Deze strategie zal eerder gebiedsgericht en selectief ingezet worden in bepaalde straten of delen van straten.

Ten tweede begeleiden we eigenaars om hun huurpand op orde te zetten. Een eerste stap hierin is het informeren en sensibiliseren, meer dan hen enkel waarschuwen voor de mogelijke gevolgen. Naast de verplichtingen wijzen we hen op premies, begeleidingsmogelijkheden, de werking van de stedelijke verhuurkantoren ... We koppelen de kwaliteitsbewaking aan renovatiebegeleiding. Ook na een eventuele uitspraak van een verklaring ongeschikt of onbewoonbaar zetten we deze twee elementen in. In iedere fase is een aanklampende en dienstverlenende aanpak nodig waarbij de eigenaars op regelmatige basis worden opgevolgd.

Ten derde kunnen we de druk verhogen op eigenaars die in gebreke blijven. Dit doen we door het heffingsreglement op onbewoonbare en ongeschikte woningen gevoelig te verhogen. Dit betekent dat eigenaars van een onbewoonbare of ongeschikte woning vanaf 1 jaar leegstand een boete kunnen krijgen die oploopt tot maximaal 16.000 euro na 4 jaar.

We verhogen de kwaliteit van de bestaande woningen.

De duurzaamheid van de bestaande woningen moet drastisch omhoog. De stad stelt hiervoor de renovatiebegeleiding en het premiestelsel voor inwoners bij en verhoogt de inspanningen.

Het premie- en leningenstelsel krijgt een nieuwe oriëntering. Premies worden in de toekomst gekoppeld aan de nieuwe 2050-normen. Premies voor de renovatie van een onderdeel van een woning (dak, gevels, vloeren, buitenschrijnwerk en verwarmings- of energie-installatie) moeten leiden naar het halen van de 2050-normen voor dit onderdeel.

De stad stemt het premiestelsel ook af op de nieuwe Vlaamse verbouwpremies en -lening. Vanaf het najaar van 2022 zijn deze gevoelig verhoogd.

We verhogen de kwaliteit bij nieuwbouw .

Ook de kwaliteitsstandaard voor nieuwbouw- of vernieuwbouwwoningen maken we toekomstbestendig. Dit gaat breder dan enkel de energetische kwaliteit. Ook aspecten zoals levenslang wonen, buitenruimte, collectiviteit … komen hier in het vizier. We pakken de kwaliteitsverhoging aan door de kwaliteitseisen in de stedenbouwkundige verordening gradueel op te schroeven.

“Eigenlijk

de kwaliteiten van een hele grote villa met verschillende entiteiten ook proberen in de stad te krijgen. Ik denk dat daar nu nog weinig voorbeelden van zijn in Vlaanderen of België. “

Sigert Defrancq (Architect – Veldhuis)

Beluister hier onze podcast over 'Gezinsvriendelijk wonen'

moet je

4. De stad kiest voor betaalbaarheid

Kortrijk kiest voor betaalbaarheid en doet dit door het sociaal én betaalbaar woningenaanbod sterk uit te breiden.

De woningprijzen zijn in Kortrijk net als in heel Vlaanderen sterk gestegen. Betaalbaarheid blijft dan ook een speerpunt voor het Kortrijkse woonbeleid. De stad nam met het bestuursakkoord ‘Kortrijk Beste Stad van Vlaanderen’ al verregaande engagementen om het sociaal en betaalbaar woonaanbod uit te breiden. We zetten in op de verhoging van het sociaal huuraanbod. Door het aanbod sociale woningen opnieuw fors op te trekken, zetten we in eerste instantie in op de inwoners met de grootste moeilijkheden. De eengemaakte woonmaatschappij (de eengemaakte sociale woningmaatschappijen) speelt uiteraard een rol in het aanbieden van betaalbare huurwoningen.

Het aantal en aandeel van sociale woningenmoet omhoog:

We verhogen het aanbod sociale huurwoningen met 1000 extra eenheden.

Kortrijk stelt hoge ambities met het objectief van 750 extra beschikbare sociale huurwoningen in deze legislatuur. We willen een nieuw uitgebreid pakket aan sociale woningen. Het aantal baseren we op de gewenste groei van de stad en we laten zowel het aantal als het aandeel sociale woningen toenemen.

De uitdaging is heel groot. Daarom wil de stad verder versnellen en het aanbod zowel absoluut als relatief verhogen. Kortrijk wil 750 nieuwe sociale huurwoningen realiseren in nieuwe woonprojecten (in eigendom van de woonmaatschappij of via doorverhuur). Daarbovenop mikken we op 250 extra doorverhuurwoningen binnen de bestaande woningvoorraad. Daarmee staat het totaal aantal sociale woning op 4.150 eenheden. Zo groeit het sociale aanbod van 9,4% naar 11,1% sociale huurwoningen t.o.v. het totaal aantal huishoudens in 2040.

20% sociale huurwoningen

750

3.000

totale groei van 3.750 woningen

+ minstens

250 SVK

uit de huidige woningvoorraad

We leiden 20% van de totale groei van woningen toe naar betaalbaar wonen door een systeem van stedenbouwkundige lasten.

De nieuwe sociale huurwoningen willen we realiseren door een deel van de groei te richten op sociale woningen. Kortrijk wil 20% of 750 sociale huurwoningen realiseren binnen het totaal te bouwen nieuwe aanbod. Bij grotere projecten willen we rechtstreeks onderhandelen met de eigenaars. Bij kleinere projecten maken we via stedenbouwkundige lasten ruimte en/of middelen vrij voor betaalbaar wonen. In die projecten is 20% sociaal wonen een gemiddeld streefcijfer dat afhankelijk van elk project en de huidige spreiding van sociale woningen kan variëren. Hierbij is het belangrijk dat de invulling van deze woonbehoefte wordt afgestemd op de aanwezige doelgroepen op de wachtlijst en hun wachttijden.

We dynamiseren het marktverhuurkantoor Kortrijk opnieuw. We zetten in op 2 doelgroepen: de jonge stedelingen en de senioren, onder meer met de optie hamsterhuren.

De stad wil ook kansen bieden aan mensen die net buiten de criteria en inkomenscategorieën van de sociale huisvesting vallen. Het marktverhuurkantoor Kortrijk (MVK) zet hier extra op in met focus op twee doelgroepen.

1. jonge stedelingen: het marktverhuurkantoor kan voor deze doelgroep de optie hamsterhuren meenemen. Hierbij wordt een deel van de huur meegerekend als spaarbedrag om de woning later eventueel aan te kopen. Er moet dan binnen het x-aantal jaar (vaak 5 à 10) beslist worden om over te gaan tot een aankoop. Een formule waarvoor jonge stedelingen kunnen voor openstaan waardoor hamsterhuren een kansrijke optie kan zijn.

2. Inwoners met nood aan een levensloopbestendige woning. Kortrijk wil in eerste instantie alle nieuwbouwappartementen levensloopbestendig maken. Vandaag richt deze markt zich vooral op aankoop. De stad wil met het marktverhuurkantoor ook huren in dit segment ondersteunen.

We blijven kiezen voor doelgroepgericht werken bij de uitbreiding en toewijzing van het sociaal en betaalbaar woonaanbod

Kortrijk zet sterk doelgroepgericht in op een sociaal en betaalbaar patrimonium. Vooral het uitzonderlijk grote aandeel woningen van het sociaal verhuurkantoor in de stad heeft hier een sterke invloed op. We blijven inzetten op deze doelgroepgerichte aanpak. In het nieuwe toewijzingssysteem zetten we volop in op pijler 3 (specifieke doelgroepen).

We zetten meer in op woningen voor grote huishoudens

Het aanbod van woningen voor grote huishoudens in het sociale woonaanbod moet groeien. Daarnaast willen we capaciteit vrijmaken om grote gezinnen te laten doorstromen uit crisis- en noodopvangwoningen.

We kiezen voor betaalbare woonvormen op de alternatieve eigendomsmarkt

Het klassieke woonbezit is gericht op het samenvallen van de juridische eigendom met de bewoner. Alternatieve vormen van woningbezit bieden variaties die de betaalbaarheid kunnen verhogen. Die kunnen de instapdrempel verlagen en tegelijk de woonzekerheid van de klassieke eigendomsmarkt bieden. Een bijkomend voordeel is dat deze panden binnen dit systeem blijven en dus niet onderhevig zijn aan stijgende vastgoedprijzen of vastgoedspeculatie. Daarom wil de stad kansen geven aan een pilootproject van een wooncoöperatie of CLT (Community Land Trust) in Kortrijk.

Kristof Vanfleteren

(CEO projectontwikkelaar ION)

Beluister hier onze podcast over 'Betaalbaarheid'

“Eigenlijk zijn er heel veel cursoren waar de overheid aan kan draaien om wonen betaalbaar te maken zonder dat het aan de maatschappij iets hoeft te kosten”

5. De stad kiest voor verbonden buurten

De woonstad groeit op maat van de buurten. We groeien in de meest kansrijke woonmilieus. Daarin staan vijf buurtkwaliteiten voorop.

We kiezen om de woonstad te laten groeien vanuit de kwaliteiten van de diverse stedelijke en landelijke woonmilieus.

We willen de woonstad op een ruimtelijk verantwoorde manier laten groeien. Dit betekent dat we groeien op de meest strategische plekken: in de nabijheid van voorzieningen, buurtgroen, openbaar vervoer en hoogwaardige fietsverbindingen. Op plaatsen zonder deze kwaliteiten en met te weinig potentieel, laten we de stad niet verder groeien. Hier werken we andere perspectieven uit om de buurt te versterken naar de toekomst toe.

We laten de woonstad selectief groeien. We definiëren voor het gezinsvriendelijk en het levensloopbestendig wonen de meest kansrijke woonmilieus.

Om het aanbod voor gezinsvriendelijk en levensloopbestendig wonen te vergroten, kiezen we de meest kansrijke woonmilieus waar voldoende kwaliteiten aanwezig zijn of ontwikkeld worden om het wonen voor beide doelgroepen te ondersteunen. Dat gaat dan onder ander over de stadskern, verstedelijkte kernen, stadswijken 1e en 2e helft 20e eeuw, verstedelijkte wijken en kerngebonden verkavelingen.

We kiezen ervoor om het levenslang wonen in de eigen buurt te ondersteunen. Daarom duiden we ook de dorpskernen (met uitzondering van Kooigem) aan als kansrijk woonmilieu voor levensloopbestendig wonen (niet voor gezinsvriendelijk wonen).

We definiëren 5 kwaliteiten voor de woonbuurten die het uitgangspunt vormen voor groei of transformatie van de woonstad.

Wonen gaat verder dan de individuele woning op zich. Ook de kwaliteit van de ruimte rond de woning zorgt voor aangenaam wonen in Kortrijk. We bepalen 5 kwaliteiten die we willen waarborgen of versterken in alle woonbuurten waar de woonstad groeit of transformeert. Per kwaliteit definiëren we verschillende strategieën die aangeven hoe ze kunnen gerealiseerd worden afhankelijk van het type woonmilieu.

1. Draagkrachtige woonbuurten groeien op verantwoorde locaties

2. Intergenerationele woonbuurten levenslang wonen in de eigen buurt

3. Klimaatrobuuste woonbuurten hittebestendige, biodiverse en overstromingsvrije buurten

4. Unieke woonbuurten verder bouwen op de identiteit van iedere buurt

5. Verbonden woonbuurten ontmoeting mogelijk maken tussen bewoners

Begrippenlijst:

Levensloopbestendige woning

Een levensloopbestendige woning is aangepast of kan vlot worden aangepast aan de veranderende noden van ouder wordende bewoners of mensen met een beperking. Hierbij staan comfort, toegankelijkheid en veiligheid van de woning centraal.

Gezinsvriendelijke woning

De gezinsvriendelijke stadswoning biedt een woonoplossing voor huishoudens met kinderen. Dit kan gaan om een grondgebonden woning maar even goed om een ‘familieappartement’ dat het gezinsvriendelijk wonen op de verdieping mogelijk maakt.

Starters

Dit is een type doelgroep die zich op de woningmarkt begeeft. Deze groep bestaat doorgaans uit alleenstaanden of koppels zonder kinderen die een eerste woning betrekken. Starters zetten hun eerste stappen op de woonladder. Een belangrijke nuance is dat zij nog geen definitieve woonoplossing zoeken. Indien starters een definitieve woning of minstens een woning zoeken met een langeretermijnsperspectief dan beschouwen we hen in deze analyse als settlers.

Settlers

De settlers zijn een diverse groep die bestaat uit alleenstaanden en koppels al dan niet met kinderen. Settlers zoeken naar een woning voor een langere termijn. Bovendien kiezen zij er quasi altijd voor om eigenaar te worden van een woning, in tegenstelling tot starters. Dit leidt tot hogere wooneisen.

Empty-nesters en senioren

Empty-nesters zijn ouders of alleenstaanden waarbij de kinderen het huis hebben verlaten. Oudere empty-nesters vallen onder de senioren. De senioren zijn een brede groep met sterke verschillen naar zorgbehoevendheid. We situeren de empty-nesters in de leeftijdscategorie 45 tot 65 jaar. Vanaf een leeftijd van 65-jaar rekenen we de empty-nesters onder de senioren.

Intergenerationeel wonen

Mensen van verschillende leeftijden leven samen. Wanneer we het hebben over een intergenerationeel woonproject betekent dit dat er woningtypes aanwezig zijn die voldoen aan de woonbehoeften van verschillende generaties.

Woonrotatie

Woonrotatie betekent dat huishoudens verhuizen naar een andere woning die (in de meeste gevallen) beter voldoet aan hun woonnoden. Hierdoor komen er woningen vrij voor huishoudens die op dat moment beter in die woning passen. Een klassiek voorbeeld is een ouder koppel die hun te grote ééngezinswoning verlaat voor een compactere nultredenwoningen (appartement). De gezinswoning komt vervolgens vrij voor een huishouden met kinderen. Dit principe wordt ook de doorstroming op de woningmarkt genoemd.

Suburbanisatie

Deze term duidt op de verhuisbeweging die mensen maken van het stedelijk gebied naar het minder stedelijk gebied. In het geval van Kortrijk gebruiken we deze term voor de migratie van huishoudens van de stad naar de omliggende gemeenten. Vaak vormt het prijsverschil van éénzelfde type woning de drijfveer voor deze verhuisbeweging. Ook de wens om ruimer te wonen kan hier toe bijdragen.

Woonmilieu

Een woonmilieu is een ruimtelijk geheel binnen de stad en in dit geheel heeft het woonaanbod vergelijkbare kenmerken. Woonmilieus zijn morfologisch afgebakend en worden ingedeeld in verschillende types aan de hand van verschillende indicatoren zoals inwonersdichtheid, ouderdom van de bebouwing, aandeel open, halfopen en gesloten bebouwing.

Databronnen

De data die gebruikt zijn in dit woonplan zijn afkomstig van provincies.in.cijfers tenzij anders aangegeven.

De 5 pijlers van het woonplan houden Kortrijk op koers om klaar te zijn als woonstad van de toekomst. Zowel op korte als lange termijn vloeien uit het woonplan acties voort die de visie en ambities moeten waarmaken.

Samen bouwen we aan de stad van (over)morgen.