20
Timire
foilsíodh le déanaí in The Irish Times ar dearcadh agus iompar sóisialta na nGael – Sex, Sin and Society a bhí mar theideal air - tugann na tráchtairí le tuiscint go bhfuil an ceart ag an tromlach ó thaobh na moráltachta de, ar ais nó ar éigean. Má chreideann formhór na ndaoine, mar shampla, nach rudaí mímhorálta iad gnéas roimh pósadh nó féinmharú cúnta, tá an ceart acu! Ghlaofadh an Pápa Beinidict XVI ‘deachtóireacht an choibhneasachais’ (dictatorship of relativism) air seo: níl aon fhírinne oibiachtúil ann ach mo thuairim pearsanta féin; tá de chead agam ‘mo rogha rud’ a dhéanamh ach amháin nach gcuirfeadh sé as do éinne eile. Bhí Newman ag iarraidh a chur ina luí ar lucht a chomhaimsire a bhí ag tabhairt cúl go héasca le reiligiún, go raibh Dia le haithint i nguth an choinsiasa, agus go raibh maitheas an duine ag brath ar éisteacht leis an nguth sin, agus é a leanúint. Fear umhal urnaithe a bhí ann féin, ar ndóigh, a d’éist, agus a chuala glór Dé i gciúnas a chroí istigh: Ghuigh mé, agus tugadh bua na tuisceana dom; rinne mé achainí agus tháinigh spiorad na heagna chugam (Eagna 7). Ó laethanta a óige bhí, mar a scríobh sé ina dhialann ag aois fiche trí, dúil as cuimse i gcónaí agam an fhírinne a aimsiú agus nuair a d’amisigh mé í, ghlac mé go huile agus go hiomlán léi. Ba í an fhírinne seo údar a áthais agus a shóláis anama féin. Ba é an ‘solas séimh’ (kindly light) a thug dóchas dó fiú sa cheobhrán tiubh – mearbhall na tuisceana teoranta daonna, dorchadas an tsaoil, srl – mórthimpeall air. Bhraith sé go raibh lucht a chomhaimsire ag breathnú amach ar ‘údarás’ agus ‘structúr’ na heaglaise, ‘façade’ an reiligiúin, in ionad aird a thabhairt ar an fhírinne inmheánach a aithnítear i nglór an choinsiasa agus ina raibh sólás anama agus comhlíonadh iomlán an duine le
TIMIRE dec_2010.indd 20
fáil. I seanmóir dá chuid, dúirt: ‘The Christian has a deep, silent, hidden peace which the world sees not … He can (as it were) joy in himself, for it is the grace of God within him, it is the presence of the Eternal Comforter in which he joys…’. (Parochial Sermons V, 69-70). Ba mhian le Newman – go deimhin, ba é misean a shaoil é d’fhéadfá a rá – soiscéal na fírinne, soiscéal Chríost, soiscéal an áthais, a chraobhscaoileadh; agus é sin a dhéanamh, ní trí argóint ach trí chuireadh a thabhairt do dhaoine bheith dílis dá gcroí agus dá gcoinsias féin. ‘Eist le mianta doimhne bhur gcroí istigh’, a déarfadh sé linn, ‘agus cloisfidh sibh glór Dé a shásóidh sibh agus a chomhlionfaidh sibh’. ‘The thought of God, and nothing short of it, is the happiness of men. He alone is sufficient for the heart who made it’ (PS V 316). Mar a dúirt mé ag an tús, bhí ardmheas ag Newman ar na Gaeil mar ba iad na Gaeil a chosain an creideamh Críostaí nuair a bhí an Eoraip faoi thaoide an fhiántais bharbaraigh. I gcomhthéacs bagairt mhór an aindiachais agus díeaglaisiú an chomhluadair inár linn féin, táim cinnte go mbeadh Newman á rá linne anois an méid a ghuigh Naomh Pól do Chríostaithe na hEaglaise nuabhunaithe in anallód: go bhfaighidh sibh neart agus cumas inmheánach trína Spiorad, go gcónóidh Críost in bhur gcroí trí chreideamh, go mbeidh sibh préamhaithe agus bunaithe sa ghrá… (Eifisigh 3). Bímis dílis dúinn féin agus dílis do Shoiscéal na fírinne agus an áthais atá mar oidhreacht speisialta luachmhar againne Gaeil, agus a bhí ina sholas séimh dúinn ó thús, go háirithe in am an ghátair!
10/11/2010 12:44
