Clean Totaal nummer 1

Het grootste vakblad over professioneel schoonmaken & reinigen

1e jaargang nr. 1, februari 2009

e t s r r! e E me num

Strikt schoonmaakplan voor zwembaden Wereldprimeur Pharmafilter in Delft Graffiti kost miljoenen Mooi is niet altijd schoon

Sommige condities zijn van nature ideaal Soms kun je een handje helpen Figuurlijk, maar ook letterlijk. Want in de schoonmaak kun je mensen, middelen en machines soms beter op elkaar afstemmen. Kun je meer bereiken met minder energie, tijd en kosten.

En dus ontwikkelen we totaalplannen waarmee we de efficiency van de schoonmaak verhogen zonder aan kwaliteit in te boeten. Dat schrijven we niet alleen op: we zijn er ook bij en helpen met de implementatie. Handen uit de mouwen en samen bouwen aan optimale condities voor performanceverbetering.

Meer presteren met de know-how, de systemen en de producten van Alpheios.

Bel voor een verhelderend gesprek 045 – 573 88 88 of ga naar www.alpheios.nl.

Samen zorgen voor een betere performance

Adviesrapportages • schoonmaaksystemen en -producten • verbruiksmaterialen • machines • technische service • opleiding en begeleiding • calculatiesoftware

voorwoord

Het grootste vakblad over professioneel schoonmaken en reinigen

Clean Totaal is het nieuwe en grootste onafhankelijke vakblad over professioneel schoonmaken en reinigen voor Nederland en Vlaanderen. Clean totaal informeert schoonmaak- en reinigingsbedrijven, facilitaire dienstverleners en facilitair management in bedrijfsleven, industrie, overheid en zorg over alle nieuws op het gebied van machines, apparatuur, producten, innovaties, toepassingen, diensten, regelgeving, trends en marktontwikkelingen. Clean Totaal verschijnt 6 keer per jaar in een oplage van ruim 8.000 exemplaren.

Directeur/uitgever: Koos van der Lei kvanderlei@cleantotaal.nl Publication Manager: Jos Steenbergen jsteenbergen@cleantotaal.nl Hoofdredacteur: Leon van den Berg

lvandenberg@cleantotaal.nl

Aan dit nummer werkten mee: Teksten: Leon van den Berg, Ria Besseling, Ilse van Damme, Rimke de Groot, Inez Hoedjes, Jet Holleman, Jack Joosse, Felix van de Laar, Ilse Ogtrop en Huib van der Wal. Foto’s: Leon van den Berg, Inez Hoedjes, Jos Steenbergen, Huib van der Wal, Savantis en industrie Opmaak & druk: GBU grafici, Urk

www.gbugrafici.nl

adverteren, bedrijfs- en/of filmreportages: Jos Steenbergen (jsteenbergen@cleantotaal.nl).

Telefoon: +31 (0) 527 617 012, mobiel: +31 (0) 6 24 498 201.

Abonnementen: abonnementen@cleantotaal.nl Persberichten: persberichten@cleantotaal.nl Algemeen redactieadres: redactie@cleantotaal.nl De abonnementsprijs voor Clean Totaal is o 49, - (incl. BTW) per jaar. Voor verzending buiten Nederland en Vlaanderen bedraagt de abonnementsprijs o 69, - per jaar. Voor meer informatie ziet antwoordkaart in dit nummer of www.cleantotaal.nl Advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de Rechtbanken in Nederland. Advertenties vallen buiten de redactionele verantwoordelijkheid van Clean Totaal.

De inhoud van dit magazine is auteursrechtelijk beschermd.

Uitgever, redactie en auteurs hebben de in deze uitgave opgenomen informatie met de nodige zorg geselecteerd, doch kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor onverhoopte onjuistheden en/of onvolledige informatie.

Adresgegevens Clean Totaal : Postadres: Bezoekadres: Postbus 176 Kennemerlandlaan 7 8300 AD Emmeloord 8302 NC Emmeloord Tel.: +31 (0) 527 617 012 www.cleantotaal.nl Fax: +31 (0) 527 617 385 info@cleantotaal.nl

Een nieuw begin Voor u ligt een nieuw blad: Clean Totaal. Niet zo maar een blad, maar hét vakblad voor professioneel schoonmaken en reinigen in de ruimste zin van het woord voor Nederland en Vlaanderen. U krijgt dit eerste nummer van Clean Totaal toegestuurd omdat u tot onze doelgroep behoort: u werkt bijvoorbeeld in de schoonmaakbranche, bent toeleverancier of stuurt als facilitair manager het proces aan of beslist daarover.

Reinigen is een breed en fascinerend vakgebied en Clean Totaal beperkt zich dan ook niet tot de traditionele schoonmaak in en rondom gebouwen. Wij gaan veel verder. Bij ons vindt u bijvoorbeeld ook artikelen en reportages over industriële schoonmaak voor food en nonfood, de laatste stand van zaken van reiniging in de zorg en bijdragen over reinigen van onze infrastructuur. Daarnaast houden wij nauwlettend de vinger aan de pols als het gaat om nieuwe reinigingstechnieken en innovaties. En omdat schoonmaken echt een vak is, hebben we ruim aandacht voor opleidingen.

Wij, Koos van der Lei, Jos Steenbergen en Leon van den Berg, zijn de drijvende krachten achter Clean Totaal en met een aantal van u hebben wij reeds kennis gemaakt.

Koos is de uitgever, Jos, in zijn hoedanigheid van publication manager behartigt de commerciële zaken en Leon bewaakt als hoofdredacteur de inhoud en koers van Clean Totaal.

Als je nieuw bent, moet je jezelf onderscheiden. Dat doen we niet alleen inhoudelijk en met vormgeving, maar ook met multimedia. Op onze site www.cleantotaal.nl vindt u het laatste nieuws, informatie over ons blad én filmimpressies over belangrijke spelers, nieuwe technieken en producten.

We brengen ons blad grootschalig op de markt. Met zes maal per jaar een oplage van ruim 8000 bladen is ons credo “het grootste onafhankelijke vakblad over professioneel schoonmaken en reinigen” beslist geen loze kreet.

Clean Totaal heeft geen commerciële bindingen en is dus onafhankelijk. We zijn er vóór u, maar ook dóór u. Als u een noviteit heeft, willen we dat weten. Heeft u een prikkelende mening, dan nodigen wij u van harte uit om die met ons te delen. Ook als u een trend waarneemt, mag u dat ons melden. En bijzondere mensen in de branche leren wij graag kennen om hun kennis en ervaring met onze lezers te delen. Schrijft u zelf graag, dan kunt u uw verhaal zelfs als artikel aanbieden. Kortom, we willen u graag bij ons blad betrekken.

Deze eerste uitgave van Clean Totaal is voor ons uiteraard reden voor feest! Vandaar onze abonnementenactie met kans op het winnen van een iPod touch 16GB. Kijk voor meer informatie op pagina 34. Rest ons een woord van dank aan alle adverteerders die “zonder te hebben gezien” ons hun vertrouwen hebben gegeven.

Heel veel leesplezier!

Koos van der Lei, Jos Steenbergen, Leon van den Berg

Copyright © Clean Totaal ISSN: 1877 – 6600

nr. 1 februari 2009

3

inhoud

Infra

Industrie

Gebouw & Utiliteit

Graffitiverwijdering is miljoenenindustrie

“Doe mij maar een stoel”

44 Investeren in goede stoel dringt ziekteverzuim terug

24 “De toekomst is aan de gespecialiseerde bedrijven”

12 Strikt schoonmaakplan de basis

Schoonmaken van zwembaden

Hoe krijgen we plakkend afval van de grond?

Schoon zonder halsbrekende toeren

28 Weg met resten kauwgom

40 Unger’s mobiele HiFlo RO telewassysteem onder de loep

Luchtig onderwerp

36 Openbare toiletten

44

Design versus doelmatigheid

59 Extravagante ontwerpen doorn in oog schoonmakers

Zorg

D3-fogging

Wereldprimeur in ziekenhuis Delft

16 Ontsmetten in de mist 24

47 Pharmafilter verwerkt nat en droog afval ziekenhuis in één gang

4

februari 2009 nr. 1

12

28

16

40

36

47

59

inhoud

Technieken

Onderwijs

Bedrijfsreportages

Microvezeltechnologie

62 Tana maakt professioneel schoon met rode bieten en citroenschillen

UV in luchtreiniging

Durf te vernieuwen!

32 Schoonmaken in dienst van ergonomie

MBO- schoonmaakopleiding

20 Leerlingen kiezen bewust

64 Numatic marktleider in stofzuigen

52 Wapen in strijd tegen hoge schoonmaakkosten

66 Boma biedt sterke ondersteuning bij de inkoop

56 Biofriends innovatief met Finse Reflexsysteem

68 Armada Reinigings­ techniek levert Fimapvloot via dealernetwerk

En verder…

32

20

Wetgeving

52

REACH

50 De tijd dringt

3 Colofon 3 Voorwoord 6 Nieuws 27 Column Joosse 34 Lezersaanbieding 39 In het zonnetje 55 Beurzen & congressen 70 Lezersservice Volgende keer Willem’s view Adverteerdersindex

Neem nu een jaarabonnement op Clean Totaal en maak kans op een iPod touch 16GB t.w.v. e 279,–

56

50

34

nr. 1 februari 2009

5

nieuws

Ecodos ecologisch doseersysteem Ecodos is een nieuw ecologisch doseersysteem speciaal ontwikkeld met slechts één doel voor ogen: een doeltreffende schoonmaakmethode die iedereen begrijpt, kan uitvoeren en die het milieu slechts minimaal belast.

De hooggeconcentreerde producten in de speciale Ecodos dispenser voldoen aan alle normen als het gaat over veiligheid, milieu en ergonomie. De dispenser zorgt gegarandeerd voor een juiste dosering en overdosering is uitgesloten. Dit alles zonder elektra of wateraansluiting. Om het ecologische aspect te benadrukken staan vijf van de acht Ecodos producten ter registratie bij het Europees Ecolabel. Het eerste product zit momenteel in de afrondingsfase.

Het Ecodos systeem bestaat momenteel uit twee toepassingen: een totaalpakket voor de keuken en een totaalpakket voor het interieur. Ieder pakket bestaat uit drie producten.

Met deze drie producten kunnen vrijwel alle schoonmaakwerkzaamheden worden verricht.

Ecodos is een unieke samenwerking tussen producent en groothandel. Ecodos wordt exclusief via een dealernetwerk in Nederland gedistribueerd. Bovendien heeft ieder dealer zijn eigen identiteit voor de dispensers en zakjes. Hierdoor is altijd duidelijk wie de leverancier is en wordt de exclusieve distributie benadrukt. De middelen worden in Nederland onder de hoogste normen geproduceerd. www.ecodos.eu

FIMAP brengt compleet assortiment onder één merknaam De Italiaanse fabrikant van reinigingsmachines FIMAP, in Nederland vertegenwoordigd door Armada Reinigingmachines in Ouderkerk aan de Amstel, heeft besloten om het volledige assortiment uitsluitend nog onder de merknaam FIMAP aan te bieden. De merknamen Duster en TMB komen daarmee te vervallen.

Het voeren van slechts één merknaam biedt de afnemer veel meer duidelijkheid en maakt communicatie met afnemers eenvoudiger.

Het gehele FIMAP assortiment, bestaande uit schrob- zuigmachines, veeg- zuigmachines, eenschijfsmachines, stof- en waterzuigers en industriezuigers, blijft in Nederland uitsluitend aangeboden worden via een netwerk van professionele FIMAP dealers.

Om het vertrouwen in het FIMAP assortiment en de FIMAP dealers te onderstrepen is tevens besloten om voor 2009 geen prijsverhoging door te voeren. De prijzen van 2008 blijven dus gelden tot en met 31 december 2009. www.armada.nl

Asito Groningen verhuisd De Asito vestigingen in Groningen zijn verhuisd naar de Bornholmstraat 78 (9723 AZ, Groningen). In het nieuwe pand zijn drie vestigingen gehuisvest, Groningen Oost, Groningen Noord en Transport Noord. Het telefoonnummer van de nieuwe vestiging blijft onveranderd, 050-54 22 323. www.asito.com

Milieucertificaat toegekend aan Dolmans Het milieucertificaat ISO 14001:2004 is aan Dolmans Groep B.V. toegekend. Dit milieumanagementsysteem is van toepassing op de kantooractiviteiten van het hoofdkantoor alsmede het verrichten van ondersteunende diensten op gebied van faciliteiten, calamiteiten en industrie. Dit houdt in dat de regels die voortvloeien uit deze certificering invloed hebben op het faciliteren en beheren van de interne organisatie op milieugebied van haar personeel, faciliteiten, wagenpark, inkoop, marketing, milieumanagement en algemeen management.

Certificerend instelling Lloyds’ Register Quality Assurance heeft de Dolmans-organisatie getoetst op de criteria die bij het milieucertificaat behoren en geconstateerd dat de regels goed worden nageleefd. Met het behalen van het certificaat ISO 14001:2004 laat Dolmans haar betrokkenheid bij het milieu zien. www.dolmans.com

6

februari 2009 nr. 1

nieuws

Nieuwe industriezuiger van HAKO Hako BV introduceert de Evotec EP 1136, een industriezuiger speciaal ontwikkelt voor het opzuigen van stoffen in de bouw. De EP 1136 is robuust, compact, eenvoudig manoeuvreerbaar en uitgevoerd met een hoogwaardige RVS ketel. Het filter is verkrijgbaar in verschillende afmetingen en optioneel verkrijgbaar in hittebestendige, gecoate of antistatische uitvoering. De zuiger heeft een motorkop met 2 schakelaars voor afzonderlijk inschakelbare motoren en wordt geleverd met een industrie reinigingsset bestaande uit 2 zuigbuizen, een handgreep. metalen zuigmond en een ronde borstel. Voorts beschikt de EP 1136 over effectieve, eenvoudig te bedienen filterreiniging voor lange filteropname. Door middel van een hendel kan men het vuilreservoir laten zakken voor eenvoudige afvoer van het opgezogen materiaal. www.hako.nl

FM at Work presenteert krachtige multiservices-combinatie MPL (beveiligingsdiensten), HECTAS (schoonmaak), ICOVA (afvalverwerking) en SAB CATERING gaan, als onafhankelijke specialisten, duurzaam samenwerken in één krachtige combinatie. Onder de naam FM at Work Multiservices bieden deze bedrijven vanaf nu een totaaloplossing voor alle facilitaire diensten. De bij FM at Work Multiservices betrokken partijen blijven elk voor zich zelfstandig opereren en werken vanuit een gezamenlijke visie op facilitaire dienstverlening. www.fmatwork.nl/multiservices

Opel Antara op grijs kenteken De Opel Antara is nu ook leverbaar in een uitvoering met grijs kenteken: de Antara Van. Standaard is de Antara Van voorzien van een 2.0 CDTi-motor met 150 pk met roetfilter, waardoor hij een aanhanger van 2.000 kg (automaat: 1.700 kg) mag trekken.

Voor de Van-uitvoering hoefde het dak niet verhoogd te worden om aan de wettelijke eisen voor een bedrijfsauto te voldoen. In de laadruimte zijn zes sjor-ogen aanwezig om de lading veilig en stevig vast te kunnen zetten. De laadvloer is 1.403 mm lang en 1.315 mm breed (920 mm tussen de wielkasten). In de hoogte is er 1.050 mm ruimte beschikbaar.

De ombouwkosten (meerprijs) naar een Antara Van, ten opzichte van de prijs (ex. BTW/BPM) van een Opel Antara op geel kenteken, bedraagt € 2.625,– ex. BTW/BPM. www.opel.nl

Nieuwe koudwaterhogedrukreinigers van DiBO DiBO Nederland BV en DiBO Antwerpen NV introduceren de nieuwe familie ECN koudwaterhogedrukreinigers. Deze professionele hogedrukreinigers zijn geschikt voor de meest intensieve reinigingstaken met een hardnekkige vervuiling.

De machines worden door de fabriek DiBO in Arendonk België geproduceerd en zijn uitgevoerd met een laagtoeren motor-/pompunit voor een laag geluidsniveau en minder slijtage en onderhoud. De flexibele motor/ pomp koppeling is standaard en verlengt de levensduur van de machine. De betrouwbare radiaal pomp is uitgevoerd met 3 keramische plunjers.

De nieuwe DiBO ECN machines zijn herkenbaar door het ergonomische ontwerp, de roestvrijstalen behuizing in combinatie met het slagvaste polyethyleen kunststof.

Iedere nieuwe ECN hogedrukreiniger (tot 400 bar) wordt standaard geleverd met een roestvrijstalen spuitlans met vlakstraal sproeier en een lans met roterende hogedruksproeier.

De nieuwe ECN hogedrukreinigers worden geleverd met een druk vanaf 100 bar tot 400 bar en wateropbrengsten vanaf 720 liter per uur tot 2460 liter per uur. Met deze machines zal DiBO haar positie in de industrie, automotive en agrarische sector verder uitbouwen. www.dibo.nl

nr. 1 februari 2009

7

Adv Biofriends_198x131.indd 1

19-01-09 20:18

nieuws

FIMAP introduceert de Maxima; de stilste schrob- zuigmachines in de markt Met de Maxima machines van FIMAP introduceert Armada Reinigingsmachines een complete nieuwe lijn achterloop schrob- zuigmachines. Deze Maxima machines zijn allemaal volgens hetzelfde concept opgebouwd: een laag geluidsniveau, optimaal bedieningsgemak en eenvoudige reiniging.

Met een geluidsniveau van slechts 58 dB(A) zijn de Maxima machines de stilste op dit moment verkrijgbaar wat grote voordelen biedt bij inzet in bijvoorbeeld gezondheidszorg en dagschoonmaak. Op het dashboard van een Maxima machine is geen enkele schakelaar meer te vinden is, het simpelweg omdraaien van de contactsleutel stelt de machine in werking. Ongetraind personeel kan dus binnen enkele minuten met de machine leren werken.

De volledig te openen, schuin aflopende vuilwatertank en de gladde afwerking van het materiaal zorgen ervoor dat de machine eenvoudig te legen en uitstekend schoon te houden is. De Maxima machines hebben een watertank van 40, 60 of 80 liter schoon water en een

batterijcapaciteit voldoende voor respectievelijk 2, 3 of 4 uur aaneengesloten werken. De werkbreedtes lopen van 43 cm tot 75 cm.

Als optie kunnen de Maxima machines voorzien worden van een ingebouwde lader en het FSS doseersysteem waarmee tot 50% van het water en 30% van het reinigingsmiddel bespaard kunnen worden. www.armada.nl

Unieke hogedruktrailer module van Meclean Meclean Nederland BV heeft de Trailerpack geïntroduceerd, een totaal nieuw concept als het gaat om de productie van hogedruktrailers/hogedrukunits met verbrandingsmotor. De Trailerpack is een flexibele hogedrukreiniger module waar bij de klant zelf een op maat gemaakte hogedrukunit kan samenstellen die naar keuze als stationaire unit kan worden uitgevoerd of kan worden ingebouwd in aanhanger of bedrijfsauto.

In overleg wordt gekozen voor een bepaalt type motor, pomp, watertank, slanghaspels, frame en accessoires. Het resultaat is een hogedrukunit die maximaal is toegerust voor de uit te voeren werkzaamheden, helemaal aangepast aan de individuele wensen van de gebruiker. www.meclean.nl

Meclean introduceert de Buster 905TRS Met het toevoegen van de Buster 905TRS is de nieuwe serie veegzuigmachines van Meclean compleet. De Buster serie is voorzien het gepatendeerde Twin Roller System met twee middenborstels in plaats van één waardoor een spectaculaire vooruitgang is geboekt ten opzichte van de veegprestatie van conventionele veegmachines met één middenborstel. Waar tot heden het vegen van grove vervuiling als paletdelen, frisdrankblikjes en bladeren een probleem was schrikken de BUSTERS zelfs niet terug voor een paletblok of een baksteen. Tevens is de veegprestatie bij het vegen van fijne vervuiling sterk verbeterd door het toepassen van een extra zware zuigmotor. www.meclean.nl

nr. 1 februari 2009

9

e3 ecologisch economisch ergonomisch

Met een breed assortiment van reinigingsmiddelen, materialen, machines, papier en disposables, bieden wij u een totaalpakket. Binnen onze productgroepen streven wij naar ecologische, economische en ergonomische producten en concepten. Wij leveren reinigingsmiddelen van Tana met ecolabel, efficiĂŤnte en economische Hefter schrobzuigautomaten die hoge prestaties leveren op moeilijk bereikbare plaatsen en de degelijke en ergonomische Safe Brush borstels van volledig kunststof.

U wordt gevraagd duurzaam, maatschappelijk verantwoord, met zorg voor het milieu en wat al niet meer in te kopen?

Dat is makkelijk, groen denken, blauw doen. exclusiva.

schaafstraat 21 | 1021 kd amsterdam | 020 435 7777 exclusiva.nl

nieuws

Stilste stofzuiger van Nederland Met de Piccollo Silenzio introduceert Meclean Nederland BV de meest stille professionele stofzuiger van Nederland. De nieuwe stofzuiger heeft een geluidsniveau van slechts 53 dBa en is daarom uiterst geschikt voor stofzuigen onder werktijd. De uitgekiende vormgeving en de speciale “easy-roller” wielen garanderen een maximum aan stabiliteit en makkelijk verplaatsen over kabelgoten en drempels in bijvoorbeeld kantoren en winkels. De Piccolo’s zijn optioneel uit te rusten met diverse filtersystemen waaronder een HEPA filter. www.meclean.nl

Opleidingsprogramma Alpheios 2009 Ook in 2009 verzorgt Alpheios, naast maatwerkopleidingen op locatie, een opleidingsprogramma waarvoor bedrijven hun medewerkers via open inschrijving kunnen opgeven. Deze volledig verzorgde opleidingen worden gegeven in het eigen opleidingscentrum van Alpheios te Heerlen.

Basistechnieken: 1 - 2 - 3 september Vloerreiniging en -onderhoud: 3 - 4 - 5 maart 22 - 23 - 24 september Calculeren en Organiseren (voor leidinggevenden): 17 - 18 maart Kwaliteitszorg (voor leidinggevenden): 21 - 22 april Communiceren (voor leidinggevenden): 6 - 7 oktober 17 - 18 november Schoonmaak en Hygiëne: 13 - 14 oktober www.alpheios.nl

2 nieuwe sales managers bij Cleanfix Benelux BV Cleanfix Benelux BV heeft 2 nieuwe sales managers aangesteld die verantwoordelijk zullen zijn voor een intensievere bewerking van de Nederlandse en Belgische markt.

In de persoon van Paul Martens heeft Cleanfix Belgium BVBA zich geïntegreerd in Cleanfix Reinigungssysteme AG. Vanaf januari 2009 zal Martens optreden als sales manager voor België binnen Cleanfix Benelux BV, een 100% dochteronderneming van de overkoepelende AG in Zwitserland.

Door deze integratie ontstaat een full-service team in de Benelux dat vanuit de centrale vestiging in Oirschot efficiënter kan opereren en meer support kan geven aan partners en klanten. Technische ondersteuning en logistieke afhandeling vindt plaats vanuit Oirschot. Daarnaast heeft Cleanfix Benelux BV lokale verkoopondersteuning in diverse regio’s.

Philip Wielaard wordt verantwoordelijk voor de directe aansturing van de buitendienst in Nederland. Wielaard werkte al eerder voor Cleanfix Benelux als dealer manager. Na een korte uitstap is hij nu weer terug als sales manager Nederland. Daarnaast beheert hij de landelijk opererende key-accounts. www.cleanfix.nl

Paul Martens

Philip Wielaard

Wetlok Monomatic LS

Wetrok lanceert serie eenschijfs­ machines Met de Monomatic introduceert Wetrok een nieuwe serie eenschijfsmachines die eenvoudig en ergonomisch te gebruiken zijn.

Bij de ontwikkeling is specifiek gelet op de wensen en behoeften die de markt van eenschijfsmachines heeft. Door bijvoorbeeld het verlaagde borstelhuis kunnen moeilijk bereikbare plaatsen gereinigd worden en door de ideale gewichtsverdeling ligt de Monomatic stabiel op de vloer. De elastische en trillingsvrije overbrenging zorgt voor een erg laag geluidsniveau en de steel met ergonomisch handvat is traploos instelbaar.

De extra grote transportwielen zorgen ervoor dat de machine eenvoudig te transporteren is. De machines zijn geheel afgedicht aan de onderzijde, waardoor ze beveiligd zijn tegen o.a. spatwater.

De Monomatic serie bestaat uit vijf types: • Monomatic LS - instapmodel geschikt voor een breed scala aan vloerwerkzaamheden • Monomatic I - een industriële krachtpatser voor het zware schrobwerk • Monomatic DS - universeel inzetbaar voor schrob-, spray- en uitwrijfwerkzaamheden • Monomatic HS - voor alle voorkomende spray- en uitwrijfwerkzaamheden • Monomatic US - voor top polijstwerk in gangen en vrije ruimten www.alpheios.com

nr. 1 februari 2009

11

Strikt schoonmaakplan is basis

Schoonmaken van zwembaden

Planmatig schoonmaken behoort tot het onderhoud van een zwembadcomplex. Een goed onderhouden

zwembadgebouw voorkomt vervuiling van het bad zelf.

WNK Schoonmaak voert bij sport- en recreatiecomplex Hoornse Vaart in Alkmaar een strikt schoonmaakplan uit.

Tekst: Ria Besseling

12

kantoor & utiliteit

H

et reinigen van een zwembadcomplex gebeurt in eigen beheer of wordt uitbesteed. Het laatste gebeurt bij zwem- en recreatiebad Hoornse Vaart in Alkmaar. Gerard Brouwer van WNK Schoonmaak in Alkmaar, projectleider en verantwoordelijk voor de schoonmaak van diverse panden, vertelt hoe dit bij dit complex is geregeld.

Hoornse Vaart van de gemeente Alkmaar is een uitgebreid sport- en recreatiecomplex met vijf zwembaden, een buitenbad plus een naastgelegen sporthal, fitnesszaal en restaurant. De locatie kan per dag tot drieduizend bezoekers ontvangen. “Het is een druk gemeentelijk bad met veel activiteiten”, vertelt Brouwer.

WNK Schoonmaak van WNK Bedrijven regelt nu ongeveer drie jaar de schoonmaak van Hoornse Vaart. “Wij verzorgen verschillende panden met onze methode en schoonmaaktechnieken, maar Hoornse Vaart is een van de locaties waar alles het prettigst verloopt”, constateert Brouwer. De vijf medewerkers van WNK werken er iedere dag van zeven uur ‘s morgens tot zes uur ‘s avonds.

“Daarna neemt eigen personeel van Hoornse Vaart het over. Ze verwijderen onverwachte zichtbare vervuilingen en maken tot sluitingstijd controlerondes. Zo wordt er continu en vakkundig gereinigd”.

Dagelijks en periodiek Het werk gebeurt volgens een vast schoonmaakplan. Dit plan regelt doorlopend een hele serie schoonmaakwerkzaamheden. Het wordt regelmatig aangepast zodra dat nodig is. Brouwer: “Met een strikt schoonmaakplan weet iedereen precies wat er moet gebeuren en wat er al is gedaan”. De werkzaamheden in het Alkmaarse zwembad zijn verdeeld in dagelijks en periodiek, vertelt de projectleider. “Iedere dag beginnen we in de sporthal naast het zwembad. Die wordt ‘s morgens al vroeg door de school gebruikt. In Hoornse Vaart krijgt al het sanitair zes keer een schoonmaakbeurt. Ook de perrons, zonnebanken, kleedkamers en vloeren worden schoongemaakt. Ze worden ook zonodig, afhankelijk van de drukte, à la minute gereinigd”.

Brouwer vervolgt: “Een goed gereinigd zwembadge-

Schoonmaakwerk is een

bouw vermindert de vervuiling van het zwembadwater.

Met het tegengaan van zoveel mogelijk vervuiling van buiten maken we het reinigen van het zwembadwater gemakkelijker”. Tot de periodieke werkzaamheden behoren onder andere de tegelwanden. Die behandelen we met Sumagel dat een film- of waslaag aanbrengt op de tegels. Zo vervetten ze niet en zijn ze snel te reinigen.

Sumagel is tegelijkertijd desinfectiemiddel”. De tegelvloeren worden eenmaal per jaar met antislipmiddel behandeld. De glasbewassing gebeurt wekelijks. Vooral onderaan bij de afloopwerkzaamheden door spatwater is schoonmaken noodzakelijk. Zes keer per jaar zijn de ruiten van het hele zwembad aan de beurt”, geeft Brouwer aan.

vak apart.

Microvezel: Schoon en goed voor milieu De schoonmakers werken met doekjes en moppen van microvezel. “Die hebben een speciale samenstelling en nemen veel vuil op van vloeren en wanden. Daardoor gebruiken we zo min mogelijk reinigingsmiddel. Dat werkt het schoonst en is goed voor het milieu. Voorheen plonsden we royaal met reinigingsmiddel. Dat was niet alleen slecht voor het milieu. Er ontstond ook meer kans op andere vervuiling, zoals vervetting van oppervlakten”, legt Brouwer uit. ”We proberen vaak nieuwe producten uit van onze leveranciers: De Bever Cleaning Systems, groothandel Hazet en KNS Schoonmaakbedrijf.

Zo proberen we nu een andere vloerreiniger. Desinfecteren, heel belangrijk, doen we veel met chloortabletten. Momenteel testen we chloortabletten van

Voorheen plonsden we royaal met reinigingsmiddel nr. 1 februari 2009

13

kantoor & utiliteit Suma Tab. Ze ontvetten en desinfecteren in een keer.

Dat is veilig, want chloortabletten mogen doorgaans niet met andere middelen worden vermengd. Bovendien besparen ze tijd, want we zijn nu in een keer klaar. Dat is belangrijk bij het desinfecteren van grote oppervlaktes”, vertelt de projectleider. “Het is trouwens niet alleen de tijdbesparing die telt. De werking en kosten van een schoonmaakmiddel staan voorop. Kwaliteit is belangrijker voor ons dan kwantiteit”.

Veiligheid Veiligheid is heel belangrijk bij het gebruik van verschillende chemische middelen. Daarom horen bij het leveren van de schoonmaakmiddelen zogenaamde Veiligheids Informatie Bladen ofwel VIB-bladen. “Dit zijn bladen met veiligheidsvoorschriften”, vertelt Brouwer.

“Ze gaan over de samenstelling van de middelen, over de juiste dosering, hoe we ermee om moeten gaan en over de opslag. Zo moeten bepaalde middelen in het magazijn in bakken worden opgeslagen. Mocht de verpakking gaan lekken, dan kan er niets knoeien op de vloer of vermengen met andere middelen. Er is dan geen risico op gevaarlijke chemische reacties”. Doseren is geen probleem voor de medewerkers van WNK Schoonmaak. Alle verpakkingen voor de dagelijkse en periodieke

De regels voor zwembaden Er wordt continue en vakkundig gereinigd.

worden strenger

Zwemwater schoon houden specialistisch werk Zwemwater schoon houden is specialistisch werk. Vaak doet de Technische Dienst dit. Bij kleinere baden is dat de zwembadmedewerker.

De medewerkers werken met filterinstallaties en gebruiken chemische middelen die ze zorgvuldig moeten doseren, anders kunnen er gevaarlijke chemische reacties ontstaan. Zo kunnen bijvoorbeeld zwavelzuur en chloor samen met zwemwater het gevaarlijke chloorgas vormen.

Bij zwem- en recreatiebad Hoornse Vaart in Alkmaar circuleert zwemwater continu door een filtersysteem met meetapparatuur. “Dit gebeurt volgens wettelijke normen voor waterverversing en wordt automatisch gecontroleerd”, vertelt locatiemanager Max Delissen. “Verder nemen

14

februari 2009 nr. 1

onze medewerkers drie maal daags een watermonster. Deze resultaten komen in een logboek.

Zijn er afwijkingen, dan kan de technische Dienst direct optreden. Is er na de meting ‘s avonds te weinig chloor in het water, dan wordt de piketdienst gebeld. Die zorgt dat de waterkwaliteit de volgende morgen weer in orde is”.

Het zwemwater wordt eerst gefiltreerd door een koolstoffilter. Dat vangt de grove deeltjes in het water af. Ook gaat er een vlokmiddel bij dat zwevende deeltjes bindt zodat ze kunnen worden uitgefilterd. Daarna stroomt het water in het filtersysteem. Het gefilterde zwemwater wordt met chloor gedesinfecteerd. Chloor is de meest gebruikelijke manier om zwembadwater te beschermen

tegen bacteriën. Het doodt de aanwezige microben door oxidatie. Het chemische element bindt zich met het zwembadwater, waarop het gebonden chloor wordt en het water ontsmet.

Zwembadwater moet een niveau van vrije chloor hebben om nieuwe bacteriën te doden.

In publieke zwembaden detecteren computergestuurde systemen hoeveel vrije chloor aan het water moet worden toegevoegd. Zwembadgebruikers die zich goed douchen voor ze in het zwembad duiken, houden het chloorgehalte stabiel. Komen er echter badgasten in die zich niet of amper douchen, dan wordt het chloorgehalte automatisch verhoogd om de nieuwe bacteriën te neutraliseren.

Zwemwater schoon houden is specialistisch werk reiniging zijn aangesloten op doseerapparatuur. “Zo werken we altijd met de juiste dosering”.

Controles Hoornse Vaart ondergaat diverse controles op bacteriebeheersing en hygiëne. Minimaal een keer, maar meestal meer keren per dag gebeurt dat volgens strenge kwaliteits­eisen. “Wij hebben onlangs in een keer de KIWA-keuring gehaald. Dit is een belangrijke keuring van het Keuringinstituut Waterkwaliteit dat iets zegt over ons kwaliteitsmanagement. KIWA ondersteunt zwembaden, sauna´s en andere openbare gelegenheden bij legionellapreventie, voedselveiligheid, de ontwikkeling van personeel, bedrijfshulpverlening en arbo- en milieumanagement. Met het certificaat tonen wij dat WNK Schoonmaak een veilige, klantgerichte, medewerkers- en milieuvriendelijke bedrijfsvoering heeft. Een mooie onderscheiding voor ons werk”, vindt de projectleider. De KIWA-keuring heeft administratief veel veranderd voor het bedrijf. “We houden nu een uitgebreid logboek bij van de dagelijkse en periodieke schoonmaakwerkzaamheden”.

Er zijn volgens Brouwer steeds meer controles: “De regels voor zwembaden worden strenger. Dat is duidelijk merkbaar, want er is veel overleg over hygiëne”. Hoornse Vaart is onlangs gestart met metingen van bacteriën en schimmels na de schoonmaak door een onafhankelijk bureau. “Met een fantastisch resultaat voor ons.

Er was niets te vinden bij de metingen. We vielen dus ruim onder de toegestane normen”, reageert Brouwer enthousiast. Eenmaal per jaar wordt de hele accommodatie door een onafhankelijk bureau gecontroleerd op legionella.

Eigen opleiding Het verrichten van schoonmaakwerk is een vak apart.

WNK Schoonmaak doet al het schoonmaakonderhoud, vloeronderhoud en glasbewassing in eigen beheer. Brouwer: “Daarom leiden wij onze honderd medewerkers zelf op. We hebben continu twee docenten van de Stichting Scholing en Vorming Schoonmaakbedrijven (SVS) in huis. Zij leiden de medewerkers op voor vakdiploma’s op diverse niveaus. Aan bod komt dan algemeen schoonmaakonderhoud, veiligheid, ergonomie, efficiënt werken en communicatie met klant en leidinggevende”. ❚

nr. 1 februari 2009

15

technieken

Ontsmetten Soms helpt de natuur een handje. Op weg naar een demonstra­

in de mist

tie van D3-fogging in Zeeuws Vlaanderen is Nederland in dichte

D3-Fogging

mist gehuld, dus de toon is gezet. Mist, of eigenlijk nevel, is de methode waarmee Alpheios bacteriën, virussen en schimmels in de gezondheidszorg te lijf gaat. Mist van waterstofperoxide, die snel en effectief werkt en ook is toegelaten.

Tekst: Leon van den Berg

Raymond Steijger geeft aan hoe meting op afstand verricht wordt.

Brandmelder “Speciale aandacht vraagt de brandmelder”, aldus Steiger. “Die neemt onze waterstofoxidemist waar als rook. Als je geen maatregelen neemt staat de brandweer direct voor de deur. Dat is ons eens overkomen. Niet omdat we de melder vergeten waren uit te schakelen, maar omdat het een actieve brandmelder was en we dat niet wisten. Je moet het type brandmelder bij de technische dienst navragen en zij kunnen vertellen hoe je deze echt uitschakelt. Je moet ook de luchtvochtigheid meten. Ons systeem werkt het beste bij een relatieve vochtigheid van 50-80% en optimaal bij 60%. Oh ja (lachend) en je moet natuurlijk ook niet vergeten de patiënt elders onder te brengen.”

16

februari 2009 nr. 1

Z

orgsaam in Oostburg is een complex waarin ziekenhuis Antonius, Verpleeghuis De Welle en andere voorzieningen voor gezondheidszorg zijn gevestigd. Hier demonstreert Raymond Steijger van Alpheios D3-Fogging aan directeur Ben Sanders, inkoper Willy van de Voorde en Wim Meijer hoofd van de afdeling klaverblad. Het is één van de vele demonstraties die worden gegeven om deze revolutionaire nieuwe desinfecteringsmethode onder de aandacht te brengen. Volgens Steijger is het belangrijk om aan te geven waar in de keten het systeem geplaatst moet worden. “Je spreekt over drie opeenvolgende categorieën die in de praktijk veel door elkaar gehaald worden. Je hebt allereerst schoonmaken of reinigen. Dat is gewoon alles wat traditioneel onder schoonmaak gezien wordt, dus bijvoorbeeld afstoffen en dweilen. Een zwaardere stap is desinfectie. Hiermee worden ruimten ontdaan van ziektekiemen en dat is het werkveld van D3-fogging.

Tenslotte is er sterilisatie die op het niveau van medische instrumenten plaatsvindt, denk bijvoorbeeld aan operatiegereedschap. In het geval van onze desinfecteermethode moet voor gebruik vochtige verontreinigingen zoals urine of bloed worden verwijderd. Afstoffen mag echter pas achteraf gebeuren. Stof is namelijk een transportmiddel voor micro-organismen. Ga je eerst stoffen, dan waait het verontreinigde stof vrolijk door het pand en verspreid je de besmetting. Dat is nog erger als je dezelfde stofdoek ook in een andere ruimte gebruikt. Na onze behandeling zijn de organismen in het stof dood en kun je het veilig verwijderen.”

Afstandsbediening Het D3-fogging systeem bestaat uit twee afsluitbare karretjes. In de grootste zijn de chemicaliën opgeslagen en bevindt zich het op afstand bedienbare vernevelapparaat met diverse nozzles. Er is ook een koffertje met radiografische meetapparatuur dat bovenop het karretje geplaatst

technieken

Persoonlijke beschermingsmiddelen worden bijgeleverd.

nr. 1 februari 2009

17

technieken

Praktijktest voor D3 Fogging ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen is de grootste aanbieder van zorg in de regio Zeeuws-Vlaanderen. Met ruim 2800 medewerkers staat de organisatie garant voor een breed pakket aan zorgdiensten, van thuiszorg tot ziekenhuis. De nabijheid van België, waar zaken zoals MRSA-bestrijding nog in de kinderschoenen staan, maakt de gezondheidszorg in deze regio kwetsbaar voor bacteriële en virale uitbraken. Het bestrijden daarvan is kostbaar. Vandaar dat er belangstelling is voor D3-fogging bij monde van Directeur Verpleeghuiszorg Ben Sanders.

Alle kasten moeten open, maar hoeven niet leeg­ gehaald.

Tijdens het proces mag

“De demonstratie was inzichtelijk en duidelijk. We kregen de indruk dat na scholing zelfstandig met het systeem gewerkt kan worden. Praktijk is dat bij de schoonmaak van kamers een plekje gemakkelijk onvoldoende aandacht krijgt waardoor de MRSA bacterie niet volledig wordt weggemaakt. Wanneer je na de het normale ontsmettende schoonmaken gebruikmaakt van het Alpheiossysteem wordt het hele gebied, inclusief gordijnen en kleding, gedesinfecteerd. Dat geeft veel meer zekerheid over het effect.”

niemand zomaar naar binnen.

wordt. In de kleine kar zijn persoonlijke beschermingsmiddelen, het veiligheidsbord en een laptop opgeborgen.

De laptop staat in verbinding met de meetapparatuur en controleert het proces. Ook het starten ervan zou kunnen, zelfs vanaf een andere locatie, maar de vraag is volgens Steijger of dat gewenst is: “Je kunt dan immers niet zien of er mensen in de ruimte aanwezig zijn en bovendien moet je het proces voorbereiden. Dat kan niet vanaf een bureau. Daarom gebruiken we een losse afstandsbediening.”

Lade open Voordat de apparatuur ingeschakeld kan worden, moet de ruimte, bijvoorbeeld een patiëntenkamer, worden voorbereid. Steiger: “Je moet op een paar dingen letten.

De luchttoevoer van het luchtbehandelingsysteem moet worden afgeplakt. Er mag namelijk geen overdruk in de kamer ontstaan omdat de waterstofperoxidemist niet daarbuiten mag komen. Daarom mag de afzuiging intact blijven. Ook moeten ramen en eventuele luchtroosters worden gesloten. De gordijnen en bedgordijnen moeten een stuk worden opengetrokken zodat de mist er goed bij kan. Het bed moet centraal in de kamer staan en alle kastdeuren en lades moeten worden geopend. Wat erin hangt of ligt

Stof is transportmiddel

voor micro-organismen 18

februari 2009 nr. 1

kan in principe erin blijven, tenzij er heel veel textiel tegen elkaar hangt. Dat moet je dan uithangen.“ Tijd ervoor nemen Het hele proces van voorbereiding tot vrijgeven van de ruimte neemt ruim anderhalf uur in beslag. Het vernevelen zelf neemt een uurtje in beslag. De daadwerkelijke tijdsduur is mede afhankelijk van de grootte van de te desinfecteren ruimte. Als je echter meer ruimten op dezelfde gang doet, ben je minder tijd kwijt. Je kunt dan de vernevelaar als de juiste waarde is bereikt verplaatsen naar een volgende ruimte. Daarvoor moet je wel de meegeleverde persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken. Aan tijd hangt natuurlijk een prijskaartje. Wanneer Alpheios een ruimte desinfecteert, kost dat als richtprijs € 150,-. Je kunt het ook zelf doen, maar dan moet de apparatuur worden gekocht en de mensen getraind. De kosten bedragen zo’n € 23.000,-, inclusief het trainen en certificeren van vier bedieners. Steiger: “Je moet als bediener goed weten wat je doet om een optimaal resultaat te krijgen en om veilig te werken. De bedieners die de training goed afsluiten, krijgen een pas met foto en worden jaarlijks via een audit gecontroleerd. Ze mogen hun kennis wel delen met anderen, maar die collega’s mogen de apparatuur niet bedienen.”

Gasmasker De ruimte die wordt gedesinfecteerd is in een mist van

technieken

“Vanaf 17 november concentreren we MRSA-besmette bewoners op één unit binnen de afdelingen van verpleeghuis De Stelle”, vervolgt Sanders. “Tot nu toe worden zij volgens MRSA-protocol geholpen binnen de eigen eenpersoonskamer. Er is echter af en toe een uitbraak.

Daarom heeft het outbreakteam nu besloten deze bewoners samen te bundelen. Nadat de bewoners zijn geholpen volgens het MRSAprotocol kunnen zij meedoen met het dagprogramma binnen ons verpleeghuis. Alle eenpersoonskamers waarin nu een MRSA-besmette bewoner verblijft, zullen na de gewone reiniging ontsmet worden met het nevelsysteem van Alpheios. Daarna zullen onbesmette bewoners deze kamers betrekken. Enerzijds is de proef praktisch noodzakelijk, anderzijds kun je nu een tiental kamers ontsmetten. We wachten de ervaringen af. Er zijn diverse personen die hun mening moeten geven, vooral degenen binnen het Outbreakteam, microbioloog, hygiëniste, verpleeghuisarts, MRSA verpleegkundig specialist, de manager van de somatische afdelingen, de directeur verpleeghuiszorg en de manager van de schoonmaakafdelingen. De eerste reactie op de demonstratie is in ieder geval positief. De kosten van aanschaf zijn op zich best hoog evenals de jaarlijkse licenties en onderhoudskosten. Er is nog geen besluit genomen of we tot aanschaf zullen overgaan.”

waterstofperoxide gehuld. Daar kun je niet zomaar binnengaan. Steijger: “Er is een concentratie van ruim 100 ppm en dat is niet zo goed voor je. Je haar wordt er niet blond van, maar je lichaamseigen flora is er niet van gediend.

Toch moet je wel eens naar binnen als je in het proces moet ingrijpen. Je merkt bijvoorbeeld dat de keuze voor de nozzle niet juist was. Ook wordt de concentratie niet gehaald door bijvoorbeeld het onjuist afplakken van de luchtinblaas of doordat er toch een ventilatierooster of raampje is blijven openstaan. Daarom wordt met het systeem een gasmasker bijgeleverd. Er is voldoende zuurstof om te ademen, maar de waterstofperoxide wordt eruit gefilterd.” Overigens is dit niet het enige persoonlijke beschermingsmiddel dat bij het systeem wordt geleverd. Er zijn ook vinylhandschoenen en een veiligheidsbril voor veiligheid tijdens het mengen van de ingrediënten voor het systeem.

Directeur Ben Sanders (l) laat zich uitgebreid voor­ lichten over D3 Fogging door Raymond Steijger van Alpheios,

Als jullie positief zijn, gaan jullie dan de apparatuur aanschaffen en jullie mensen laten trainen, of huren jullie Alpheios? “Hier zijn we nog niet uit”, antwoordt Sanders. “We zitten in een regio waar MRSA meer voorkomt.

Het is het grensgebied met Belgje en we krijgen regelmatig MRSA-cliënten uit ziekenhuizen in Gent en Brugge. We kunnen ook nog overwegen om met meer instellingen het systeem aan te schaffen. Binnen Zeeuws Vlaanderen werken we op veel gebieden intensief samen binnen het Zeeuws Vlaams Zorg Overleg. Mijn eerste reactie zou zijn, zelf aanschaffen en gebruiken en medewerkers hiervoor trainen. Aanschaf of inhuren is afhankelijk van de hoeveelheid keren dat we het zouden moeten gebruiken. We hebben nog geen contact gehad met collega-instellingen in het land over hun bevindingen. Dat zullen we zeker nog doen. Mij is ook nog niet bekend of er al veel van deze systemen gebruikt worden.”

Na behandeling zijn de organismen in het stof dood

Erbij blijven Het gevaar van blootstelling aan de mist is er ook voor bewoners en daarom zijn er volgens Steijger maatregelen nodig. “Ons systeem kan door één persoon worden bediend, maar die moet er wel bijblijven totdat de ruimte weer kan worden vrijgegeven. Met het waarschuwings-

bord geef je aan dat de ruimte niet mag worden betreden, maar als je geestelijk gehandicapten of demente ouderen hebt, is dat niet voldoende. Het liefst moet de ruimte die wordt behandeld op slot worden gedraaid. Kan dat niet, dan moet je bij de deur blijven.” Stel dat de bediener in de ruimte is met het gasmasker en onwel wordt, kun je dan zonder gevaar naar binnen? Steijger twijfelt even en zegt dan: “Ja, als er een echte noodsituatie is moet je wel. Je houdt dan je adem in en sleept de bediener direct de ruimte uit. Pas als de deur weer dicht is, kun je weer vrijuit ademen. Wel zul je behoorlijk prikkende ogen krijgen.” ❚

D3 fogging in bedrijf.

INFORMATIE www.alpheios.nl

nr. 1 februari 2009

19

onderwijs

MBO-schoonmaakopleiding

Leerlingen kiezen bewust

W

at maakt deze nieuwe tweejarige In november 2008 zijn in het Technocentrum in Heerenveen dertien leerlingen MBO-opleiding voor Schoonmaak en Glazenwassen gestart met de nieuwe MBO-opleiding Medewerker Schoonmaak en Glazen­ op niveau 2 zo bijzonder? In Heerenveen gaat het om een verwassen, niveau 2. Wat zijn de ervaringen van leerlingen, (gast)docenten en de snelde variant van de reguliere opleiding. Het is het resultaat deelnemende Erkende leerbedrijven? Een impressie van een schooldag in van een samenwerkingsverband tussen Axxicom PersoneelsdienHeerenveen. tekst: Inez Hoedjes (Hat-trick Communicatie) sten BV, vier Friese schoonmaakbedrijven: Vlietstra in Franeker, Atsma in Joure, Menno Sappé in Joure en Van Dijk-De Boer in Sneek en kenniscentrum Savantis dat de opleiding coördineert. In Heerenveen gaan de leerlingen niet één dag maar twee dagen per week naar school. Daarnaast doen ze onder leiding van een praktijkbegeleider ervaring op in het schoonmaakbedrijf.

MBO-vakopleiding “Axxicom biedt zes leerlingen twee keer een eenjarig detacheringcontract, inclusief de opleidingskosten”, verklaart JohanTolsma van Axxicom Personeelsdiensten BV. “Onder voorwaarde dat de leerlingen de Proeve van Bekwaamheid met succes afleggen. Daarna is het de bedoeling dat ze rechtstreeks in dienst komen bij de opdrachtgever.”

Doel is om te voldoen aan de toenemende vraag naar specialistische reinigers voor brand- en roetschades en gevelonderhoud. Bovendien stimuleert het de instroom van gespecialiseerde en gemotiveerde vakmensen in de Schoonmaak- en Glazenwassersbranche.

Docente Petra Roede geeft het goede voorbeeld.

20

februari 2009 nr. 1

Enthousiaste leerlingen Bij de start van de tweejarige vakopleiding besteedde de regionale Friese radio en televisie veel aandacht aan deze nieuwe MBO-beroepsopleiding. De leerlingen reageren nuchter op media-aandacht. Een journaliste uit het westen, daar kijken ze niet meer van op. In het klaslokaal volgen zes leerlingen de (theorie)lessen van 8.00 uur tot 16.30 uur. Er ontbreken enige leerlingen, wegens ziekte en vrijstellingen. Petra Roede, een van de twee vakdocenten, geeft vandaag les. Tijdens het middagprogramma maakt projectleider Marcel van der Borden (Savantis)

onderwijs

Bernard Atsma is met veel plezier gastdocent.

Bij de les: leerlingen Jan

Docente Petra Roede: “Schoonmaken is een vak”.

met de leerlingen de tussenstand op. Op heldere manier legt hij het vervolg van de opleiding uit en bespreekt met hen de vier uitstroommogelijkheden, die in het tweede lesjaar moeten worden gekozen. Het is mogelijk om twee richtingen te kiezen, maar op het diploma zal één specialisatie worden vermeld, de andere zal in de vorm van een certificaat worden uitgegeven.

Hoe bevalt de opleiding tot nu toe? Hebben jullie al nagedacht over de uitstroomrichting (specialisatie) die jullie in het tweede jaar gaan volgen?, vraagt Marcel belangstellend aan de leerlingen.

Sjardy Nijhuis (31), werkzaam bij Menno Sappé, weet precies wat hij wil. “Ik zie toekomst in de sector Schoonmaak en Glazenwassen”, zegt hij zelfbewust. “Na het eerste (basis)jaar kies ik niet één, maar twee uitstroomrichtingen: Schoonmaker/medewerker vloeronderhoud en Glazenwasser. Ik kies meer specialisaties, omdat ik hogerop wil komen en mezelf niet tot mijn 67ste op een ladder zie staan. Ik ben blij dat er ook nog een vervolgopleiding komt op niveau 3.”

Johnny Bakker (26), werkzaam bij Menno Sappé: “Ik heb met mijn leermeester goede afspraken gemaakt over mijn school- en werktijden. Het is leuk dat ik de lesstof terug zie in de praktijk. De theorie is heel nuttig, omdat je verschillende schoonmaakmethodes nu ook kunt gaan

toepassen. De opleiding werkt motiverend en ik heb nu echt eer van mijn werk.”

Jurjen Jan Meijer (21) werkzaam bij Menno Sappé: “Tot nu toe gaat het allemaal goed. Ik heb met mijn leermeester al geoefend met de Proeve van Bekwaamheid. Mijn voorkeur gaat uit naar de specialisatie Glazenwasser en gevelreiniger. Gewoon lekker buiten aan het werk. Ik ben gek op hoogtes. Dat vind ik gewoon mooi om te doen.”

Kuiper en Shanko van der Meer.

Theorie sluit goed aan bij praktijk In het BBL-traject is het belangrijk dat de theorie en praktijk goed op elkaar aansluiten. Marcel van der Borden wil weten of dat zo is..

“De theorie die ik op school leer, sluit goed aan bij mijn praktijkervaringen”, vindt Mohammed Kamara (26), werkzaam bij Van Dijk-De Boer in Sneek: “Ik werk bij een middelgroot bedrijf, gespecialiseerd in het reinigen van vloeren. Daar doe ik nu ook de nodige praktijkervaring op. Mijn specialisatie ligt voor de hand en na overleg met mijn werkgever, ga ik voor de richting Schoonmaker/ medewerker vloeronderhoud.”

Shanko van der Meer (35), werkzaam bij Atsma Schoonmaak (vloeronderhoud) in Joure: “Ik werk bij een klein bedrijf en heb via de SVS de opleiding Assistent Schoonmaker (AKA), niveau 1 gevolgd. Ik ga voor twee specialisaties: Vloeronderhoud en Reiniger na calamiteiten. Qua begeleiding moet ik mijn baas Bernard Atsma wel eens aan zijn jasje trekken, want hij heeft soms te weinig tijd voor mij. Ik wil heel graag gediplomeerd schoonmaker worden.”

Dennis Nammensma (22), werkt bij Schoonmaakbedrijf Vlietstra (voor calamiteiten) in Franeker: “Ik vind het een leuk vak. De vrijheid bij het werken, alleen of met

nr. 1 februari 2009

21

ClEaningPaRTS.nl iS UW VlOERREinigingSmaChinE STUk? hEEFT U OndERdElEn OF TOEBEhOREn nOdig? ga SnEl naaR WWW.ClEaningPaRTS.nl CPS

Cleaning Parts & Supplies Postbus 57, 8321 WR Urk Tel.: 0527 - 68 82 80 Fax: 0527 - 65 26 99 E-mail: info@cleaningparts.nl Website: www.cleaningparts.nl

Op onze website vindt u een groot assortiment onderdelen, borstels, rubbers, filters, pads, accu’s, acculaders en vloerreinigingsmiddelen.

Bel voor al uw vragen. Wij geven technische ondersteuning voor alle merken en types vloerreinigingsmachines. CPS levert kwaliteit onderdelen en toebehoren uit eigen voorraad voor een scherpe prijs.

CPS is zeer begaan met het mileu. Onze borstels worden gemaakt van 100% gerecycled plastic en onze pads van 100% gerecyclede polyester fibers, afkomstig van plastic flessen.

onderwijs z’n tweetjes. Ik ben nu veel bezig met gevelreiniging en glazenwassen. Maar ik wil altijd meer en heb een lichte voorkeur voor de specialisatie Schoonmaker/medewerker vloeronderhoud. Overigens vind ik de gastlessen erg leerzaam, want je merkt echt dat de gastdocent weet waarover hij spreekt. Daarnaast is het leuk om zo de verschillen in de diverse schoonmaakbedrijven te ontdekken. Zo hoor je hoe het er in kleine en wat grotere bedrijven aan toe gaat.”

Vakbekwame (gast)docenten “Schoonmaken is een vak apart”, vindt ook docente Petra Roede, een vakvrouw met bijna twintig jaar schoonmaakervaring. Zij werkt als vaktechnisch coördinator schoonmaak bij Alescon, Diensten en Projecten in Assen. “In het afgelopen jaar hebben de leerlingen hard gewerkt. Het is een leuke groep, die de lesstof snel oppikt, zoals werken met microvezel schoonmaakmateriaal.”, zegt Roede tevreden.

Bernard Atsma, directeur van Atsma Schoonmaak, gespecialiseerd in vloeronderhoud en Erkend leerbedrijf, waar dertig medewerkers werken: “Twee medewerkers volgen nu deze vakopleiding. Door deze opleiding zijn deze twee jongens heel gemotiveerd. Ze werken enthousiast en krijgen door de opleiding meer inzichten en kunnen meer dingen nu zelf onderbouwen. Ze weten nu echt ook waarom ze bepaalde dingen in de praktijk uitvoeren. Daarom vond ik het ook zo leuk om een gastles te geven over mijn eigen specialisatie: het onderhoud van vloeren. Als man uit het vak wil ik graag ook als praktijkopleider mijn 22-jarige vakervaring en mijn liefde voor het vak aan anderen overdragen.”

Erkend leerbedrijf William Pol werkt bij Menno Sappé, gespecialiseerd in binnen en buiten reiniging van industriële ruimten, gebouwen en gevels. Hij is praktijkopleider van vier leerlingen, die deze MBO-vakopleiding in Heerenveen volgen. “De aanleiding is dat we als Erkend leerbedrijf leerlingen ook praktijkervaring en theoretische kennis willen geven. Als praktijkopleider speel je een belangrijke rol in dat opleidingsproces. We willen enthousiaste, gemotiveerde mensen, met liefde voor het vak. Tot nu toe ben ik tevreden over de opleiding en de jongens zijn erg positief. In overleg met de werkgever zullen de uitstroomrichtingen worden gekozen.”

Leerzame opleiding Axxicom Personeelsdiensten BV heeft eind 2008 een onderzoek onder de leerlingen gehouden over hun ervaringen met het BBL-traject. De belangrijkste uitkomst uit

Mohamed Kamara doet

deze evaluatie luidt: • Soms vonden de leerlingen de lesstof te makkelijk en de uitleg ervan te lang.

• De lesdagen werden soms als lang en zwaar ervaren.

• Het is een leerzame opleiding met nuttige en bruikbare informatie.

• De docente legt de lesstof goed uit.

Met de resultaten van dit onderzoek kan Savantis opleiding optimaliseren bijvoorbeeld door nog meer praktijkonderwerpen in te bouwen. Samenvattend luidt de eindconclusie dat de leerlingen gemotiveerd zijn, de docenten tevreden en Erkende leerbedrijven positief gestemd zijn over de opleiding Schoonmaker, niveau 2.

een praktijkopdracht

Wilt u uw bedrijf laten erkennen als leerbedrijf? Hebt u vragen aan een van de bedrijfsadviseurs van Savantis?

Wilt u informatie over de taken/verantwoordelijkheden van de praktijkbegeleider en/of wilt u ondersteuning van uw praktijkbegeleider. Neem dan contact op met Savantis: Tel: +31 (0)182-641 111, www.savantis.nl. ❚

nr. 1 februari 2009

23

infra

Graffitiverwijdering is miljoenenindustrie

“De toekomst is aan de gespecialiseerde bedrijven” Verwijderen van graffiti wordt alleen nog maar lastiger als strengere Europese wetgeving in 2010 van kracht wordt.

24

februari 2009 nr. 1

Het verwijderen van graffiti is in Nederland een miljoenenindus­ trie geworden. Michel van der Meulen, rayonmanager bij Chemtec Chemicals BV uit Rotterdam, dat onder meer graffitiverwijderaars en anti graffiti coatingsystemen levert, schat in dat er per jaar tussen de e 150 en 250 miljoen met graffitiverwijdering is gemoeid.

Tekst: Huib van der wal

infra

Graffiti heeft twee gezichten

D

it wordt bevestigd door Jan Bonsing, eigenaar van Graffiti-ex, een gespecialiseerde onderneming in graffitiverwijdering in Utrecht. Mede omdat de Europese Unie het gebruik van agressieve milieuonvriendelijke schoonmaakmiddelen gaat verbieden, wordt graffitiverwijdering in zijn ogen een vak voor specialisten. Nu zijn er nog maar enkele gespecialiseerde ondernemingen in Nederland.

Achtergronden Deskundige Michel van der Meulen schetst in dit artikel achtergronden en actuele ontwikkelingen in de wereld van graffitiverwijdering. Bij graffiti (op zijn Nederlands uitspreken, het Engelse gravity betekent zwaartekracht!) worden of watervaste stiften gebruikt, of, voor ruwere vaak minerale ondergronden zoals beton, metselwerk en natuursteen de verfspuitbus. Zo’n 95 % van de teksten en tekeningen is volgens Van der Meulen te verwijderen.

De overige vijf procent wordt aangebracht met dure verfsoorten en waarschijnlijk daardoor ook weinig voorkomend.

Verwijdering van graffiti is mogelijk, maar kan complex zijn en prijzig. De verf van watervaste stiften bijvoorbeeld is vaak moeilijk te verwijderen. Ook is het zo dat op

Graffiti is zo oud als de mensheid, al is het woord zelf er een uit de moderne tijd. Deze kunstvorm heeft twee gezichten. Ze wordt gebruikt als een permanente of tijdelijk versiering van een weinig aantrekkelijke omgeving. Daarnaast is er de ongewenste graffiti.

Die wordt door bezitters en omwonenden van gebouwen en objecten ervaren als vandalisme. De schade is vaak wel te herstellen, maar brengt hoge kosten met zich mee.

Preventieve maatregelen tegen graffiti zijn nauwelijks mogelijk. Gebouwen en objecten kunnen zelf wel worden beschermd. Waren in het verleden vooral de grote steden die last van deze kunstvorm/vandalisme hadden, de laatste jaren duiken teksten en tekeningen ook op in provinciesteden en soms zelfs in kleine dorpen. En dan niet alleen op openbare gebouwen zoals viaducten en bruggen, maar ook op (nieuwbouw)huizen, schakelkasten, autobussen, geluidswallen. Graffiti: voor vastgoedeigenaren een plaag, voor schoonmaakbedrijven een markt met omzetkansen.

Naar schatting jaarlijks e 150 tot 250 miljoen met graffitiverwijdering gemoeid gelakte en kunststof ondergronden rekening moet worden gehouden met aantasting en soms zelfs het oplossen van deze materialen als de verkeerde middelen worden gebruikt. In bepaalde gevallen moet de graffiti worden overgeschilderd met dekkende (permanente) systemen, waarbij soms een isolerende tussenlaag noodzakelijk is om het ‘doorbloeden’ van de graffiti te voorkomen.

De verf uit de spuitbussen is beter weg te werken, al gaat dat vaak ten koste van de (minerale) ondergrond.

Soms zijn de teksten verwijderd, maar door tintverschil toch nog te lezen. Niet zelden wordt de ondergrond fors beschadigd. In overleg met de leverancier van schoonmaakmiddelen moet het juiste middel worden gevonden. De verf is zelden gevoelig voor waterige reinigers.

Michel van der Meulen: “Verwijdering van graffiti is mogelijk, maar kan complex zijn en prijzig.”

nr. 1 februari 2009

25

infra middelen. Er zijn wel enkele alternatieven, maar die zijn op dit moment duurder en werken minder snel. Dat kan een probleem zijn. Bijvoorbeeld als er ergens haatdragende teksten zijn aangebracht, die -zo zijn de regelsbinnen 24 uur moeten zijn verdwenen. Graffiti wordt nog meer dan het al is werk voor specialisten.’’

De beste bescherming vormen de preventieve middelen, anti graffiti coatings, die de ondergrond beschermen Reinigers voor graffiti zijn dan ook gebaseerd op organische oplosmiddelen.

‘Beunhazen’ Jan Bonsing is al sinds 1989 bezig met Graffiti-ex. Hij heeft twaalf wagens met specialisten rondrijden die in vaste opdracht voor, onder meer, de gemeente Utrecht graffiti verwijderen. “Er zijn weinig specialisten in onze branche. Veel schoonmaakbedrijven en schildersbedrijven doen het er even bij. Vaak gebruiken ze agressieve middelen die de verf wel verwijderen, maar vaak ook voegen en stenen aantasten.” Deze beunhazen zoals Jan Bonsing ze noemt, zullen het moeilijker gaan krijgen.

Als in 2010 strengere Europese wetgeving van kracht wordt, worden vanwege schadelijkheid voor het milieu een aantal middelen verboden. De effecten? Bonsing: “Er blijven wel middelen over, maar deze zullen minder krachtig zijn en minder snel werken. Om het werk goed te kunnen blijven doen zal nog meer worden gevraagd van ons vakmanschap.”

Vervangende middelen Van der Meulen: ,,De branche is met het oog op die veranderende wetgeving volop op zoek naar vervangende

26

februari 2009 nr. 1

Preventie Van der Meulen ziet het meest in preventieve middelen, anti graffiti coatings, die de ondergrond beschermen.

“Je hebt de zogenaamde zelfopofferende producten. Die breng je aan op de muren. Ze zijn nauwelijks zichtbaar.

Als er verf op wordt gespoten, kun je die met een hogedrukspuit en heet water van zo’n zestig graden eenvoudig verwijderen. De coating is daarna echter ook verdwenen. Deze producten kosten zo’n drie euro per vierkante meter. Het zonder coating schoonmaken is overigens duurder en kan blijvende schade aan de ondergrond tot gevolg hebben. Bouwbedrijven werken vaak met deze zelfopofferende systemen. Ze zijn verantwoordelijk voor het gebouw tot en met de oplevering.”

“Daarnaast zijn er de duurzamere producten, die voor een permanente bescherming zorgen”, aldus Van der Meulen. “Ook voor minerale ondergronden. Deze permanente bescherming is relatief prijzig, zo’n zes tot negen euro per vierkante meter. Maar daar staat tegenover dat het verwijderen eenvoudig en goedkoop is en dat dit meer malen mogelijk is. Een nadeel van sommige van deze middelen, die overigens in kleur aan te brengen zijn, is dat ze niet waterdampdoorlatend zijn en dus niet ventileren. Dan zijn er nog de semi-permanente systemen, bestaande uit combinaties van de permanente en zelfopofferende producten.”

“De allernieuwste producten zijn gebaseerd op nanotechnologie en zijn sinds een half jaar op de markt. Deze zijn wel dampdoorlatend en niet duurder dan de oudere producten. Ze zijn ook met een kleur verkrijgbaar en beschermen tegen de weersinvloeden. Ze hebben een zeer hoge UV-bestendigheid en zijn zuur- en alkalibestendig. Ik denk dat deze producten snel zullen doorbreken”, aldus Michel van der Meulen. “In de dagelijkse praktijk zullen niet alle gebouwen van preventieve coatings worden voorzien,” stelt Bonsing. “Natuurlijk, op plaatsen waar je al tien keer hebt gereinigd, moet je wat doen. Maar voor het overige zal een combinatie van preventie en verwijdering nodig blijven.” ❚ Informatie www.chemtech.nl (merknamen Prochemko, Universol, Chemtec en Nano Sign) www,graffiti-ex.nl

column joosse

Investeren in de jeugd?!

M

ijn excuus, het leek me wel gepast om hiermee te beginnen bij de eerste column in dit nieuwe blad. Niet omdat ik op dit moment iets te excuseren heb maar, mocht dit in de toekomst nodig zijn, dan heb ik dit alvast gedaan. Het schrijven van een column is namelijk best lastig. Nederland kent vele voetbalcoaches (als u begrijpt wat ik bedoel) en ook in de schoonmaak- en glazenwasserswereld lopen veel “eigen” baasjes rond. En voor je het weet sta je iemand op de lange tenen, schop je hem of haar tegen het scheenbeen en voelt iemand zich beledigd, vandaar.

Maar om dan toch maar meteen met de deur in huis te vallen, we zijn met zijn allen aan het maatschappelijk verantwoord ondernemen. Velen doen dit door op zeer professionele wijze hun betrokkenheid met het milieu te tonen. Een hele goede zaak uiteraard. Maar er zijn in mijn beleving ook andere methoden van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Investeren in onze jeugd bijvoorbeeld. De jeugd betrekken bij de schoonmaaksector is iets wat mij persoonlijk enorm aanspreekt en ook past bij ons nieuwe initiatief om voor deze sector een volwaardig MBO-traject op de ROC’s neer te zetten.

Nog niet zolang geleden mocht ik

We kampen nog steeds met een gigantisch imagoprobleem...

acte de présence geven bij een ondernemer die 70 VMBO leerlingen op zijn bedrijf had uitgenodigd, om hen te laten zien wat de schoonmaaksector allemaal wel niet doet. Want dat dit bij de jeugd niet bekend is, is mij zo langzamerhand wel duidelijk. We kampen nog steeds met een gigantisch imagoprobleem en willen we dit doorbreken dan zullen we daar met z’n allen heel hard aan moeten werken.

We kennen allemaal de oude wijsheid “wie de jeugd heeft, heeft de toekomst”. De ondernemer waar ik het net over had heeft zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid genomen en actief bijgedragen aan het creëren van een beter imago van de branche. Zijn exercitie zal ongetwijfeld de beeldvorming bij deze groep VMBO leerlingen gunstig beïnvloedt hebben. En natuurlijk heeft ieder een stuk eigen belang in dit verhaal, zowel de scholier als de ondernemer. Maar wat zou het fantastisch zijn als wij VMBO jongeren die voor een beroepskeuze staan motiveren een bewuste keuze te maken voor de schoonmaaksector! Want is het niet zo dat nieuwelingen die bewust voor het schoonmaakvak kiezen gemotiveerder zijn en minder snel vertrekken? En in termen van geld kan hier veel mee worden bespaard. ❚ Jack Joosse (j.joosse@savantis.nl)

is Bedrijfsadviseur Sector Schoonmaak en Glazenwassen bij Savantis.

nr. 1 februari 2009

27

infra

Hoe krijgen we plakkend afval van de grond?

Weg met resten kauwgom Hoe krijgen we resten kauwgom weg van de vloer? Gumbus­ ters, Loesz en Gumfree zijn oplossingen om winkelcentra, scho­ len, stadions en snackbars te verlossen van plakkend afval. tekst: Ria Besseling

K

auwgom vormt een overlast op de vloer die vooral voorkomt op plaatsen waar de jeugd is en waar mensen gaan eten: in winkelstraten en winkelcentra, scholen, stadions, snackbars, zwembaden, bioscopen en attractieparken. Het plakkend afval is in de eerste plaats een irritant probleem voor de schoenen van klanten en bezoekers. Daarnaast zijn kauwgomresten voor ondernemers en beheerders een hardnekkig aanhoudende vervuiling die zij telkens weer moeten opruimen.

Methoden Er zijn een aantal manieren om kauwgom op te ruimen.

Deze technieken hebben echter verschillende nadelen.

Ze belasten het milieu, hebben hoge kosten, geven geluidsoverlast of beschadigen vloer, tafels of stoelen.

• Oplossen met een chemisch product, zoals tinner en ander oplosmiddelen. Nadeel: deze manier is nogal milieu-onvriendelijk.

• Wegschrapen met een krabber of plamuurmes.

• Wegspuiten met hogedrukwater. Nadeel: er is heel veel druk nodig - 200bar - en deze manier geeft water overlast.

• Bevriezen met stikstof droogijs of koolzuurgas.

Nadeel: de kauwgom moet steeds koud worden gemaakt en kan dan worden weggeschraapt. Deze manier werkt matig omdat kauwgom niet goed kan bevriezen. Het goedje blijft voor een deel zacht. Het kost dus vrij veel tijd voordat alle kauwgom weg is.

• Verwijderen met stoom.

Gumbusters Benelux bestrijdt de kauwgomplaag op de laatste manier, met stoom dus. De resten worden behandeld met stoom onder lage druk en een alkalisch

28

februari 2009 nr. 1

reinigingsmiddel met pH waarde 9. “Dit betekent dat het middel een goede ontvetter is. Het is bovendien geschikt voor gebruik bij hoge temperaturen van 130, 140 graden Celcius”, vertelt directeur Peter Groenewege van Gumbusters Benelux. “Medewerkers behandelen iedere drie, vier seconden een restje kauwgom met stoom onder een lage druk van 4 bar. Dat is zeer gebruiksvriendelijk.

Ze kunnen er overdag mee tussen het publiek werken omdat het weinig overlast geeft. Bovendien werkt dat preventief. Bezoekers zien het schoonmaken en gooien minder snel kauwgom op een schone vloer. Dat schrikt af. Schoon houdt schoon”.

Schoonmaakplan Ondernemers en overheid investeren veel geld in de nieuwbouw van straten en pleinen, maar rekenen het onderhoud van die bestrating vaak niet mee. “Raken straten en entrees snel vervuild met kauwgom, dan zijn dat extra schoonmaakkosten. Soms leidt het tot andere extra kosten, omdat de vervuilde bestrating of de vloerbedekking sneller moeten worden vernieuwd”, constateert Groenewege. “Een schoonmaakplan houdt de vloer kauwgumvrij. Een overeenkomst met een onderhoudscontract betekent dat de medewerkers regelmatig kauwgom komen verwijderen tegen acceptabele kosten”.

Ook de vervuiler zelf krijgt aandacht, dus de consument of bezoeker die achteloos zijn kauwgom weggooit.

Groenewege: “Hij kan GumWrappers gebruiken, kleine boekjes met papiertjes om kauwgum in te doen. Ook het zien van posters en van medewerkers in GumBustersbedrijfskleding aan het werk kan het kauwgomprobleem verminderen”.

Uitbesteden Uitsteden van het schoonmaken hangt af van hoe erg de vervuiling is en van de soort ondergrond. “Kauwgom van grof asfalt halen duurt langer dan van een normale betontegel”, geeft Groenewege aan. Hoe vaak moet Gumbusters komen? “Dat hangt af van de locatie en hoe schoon de vloer moet zijn. Is de kauwgom eenmaal weg in een winkelstraat, dan is een tot tweemaal per jaar voldoende. Maar op een vliegveld is eenmaal per maand noodzakelijk. De eerste keer is relatief duur. Hoe eerder

rubriekskop infra

Kauwgum levert een hoop ergernis en kosten op.

Hoe eerder de kauwgom wordt verwijderd hoe goedkoper het reinigen

Gumfree werkt in de boiler en moet kokend direct op

Gumbuster: ook geschikt voor matten.

Het winkelend publiek heeft geen last van de reiniging.

de kauwgom worden gespoten.

nr. 1 februari 2009

29

Reinigingsgereedschap voor de professional

HIFLO ZUIVER WATER REINIGINGSSYSTEMEN

Voor professionals die hogerop willen!

EFFICIËNT • VEILIG • PROFESSIONEEL

EFFICIËNT • VEILIG • PROFESSIONEEL

HIFLO RO & DI FILTER

Het watergeleidende stelensysteem

HIFLO ZUIVER WATER

HIFLO CARBONTEC

Mobiele en stationaire osmosewaterproduktie voor prof’s

Onmiddellijk bedrijfsklaar; simpelweg waterslang aansluiten en starten!!

Professioneel osmose-filter

• Rendabel!

HIFLO RO MOBIEL

PRAKTISCH • MOBIEL • EFFECTIEF • ONDERHOUDSARM

Bespaart huuren personeelskosten!

• Veilig!

Tot 15mtr reikwijdte zonder ladder!

• Professioneel!

DI harsfilter 25ltr. + 50 ltr.

HIFLO DI HARSFILTER

Het beste reinigingsresultaat , de hoogste kwaliteit!

SNEL • MOBIEL • EFFICIËNT

• Vooruit in techniek!

Enorme stijfheid, hoogwaardige conische koppelstukken!

• Compleet!

Leverbaar in sterke transport-tas als complete set!

Omvangrijk toebehoor-assortiment leverbaar!

Stationair RO-filter

HIFLO RO

FILTER

EFFECTIEF • SIMPEL • GUNSTIG GEPRIJSD

Unger Germany GmbH Dellenfeld 35 • D-42653 Solingen Tel.: (49) 0212 / 22 07–0 Fax: (49) 0212 / 22 07–2 22 Email: ungereurope@ungerglobal.com

www.ungerglobal.com

infra de kauwgom wordt verwijderd hoe goedkoper het reinigen wordt. Dan is de plaats minder vervuild.’’

Loesz met stoomreiniger Er zijn enkele andere systemen om van de kauwgomrestanten verlost te worden.

Knol, importeur van stoomreinigingssystemen, levert deze apparaten compleet met Loesz kauwgomverwijderaar. Dit is een chemisch schoonmaakmiddel speciaal voor het weghalen van kauwgom. “Je hebt een chemisch middel nodig om snel goed schoon te maken. Met stoom alleen duurt het te lang, zeker bij achterstallig onderhoud en als er veel kauwgom ligt”, vertelt directeur Hilco Knol. Loesz kan worden gebruikt met iedere stoomreiniger. “Een apart apparaat aanschaffen is dus niet nodig. Gebruik wel een aparte chemietank, want het middel mag niet in de boiler worden gegoten”, adviseert Knol. “Heeft een schoonmaakbedrijf problemen met kauwgom, dan kan dezelfde stoomreiniger die voor toiletgroepen en entree wordt gebruikt, ook voor kauwgom worden ingezet. Vergelijk het met de stoommicropower, moppen met klittenband die als stoommoppen voor vloeren en wanden geschikt zijn”, legt directeur Hilco Knol uit.

Gumfree: kokend druppelen Ook met Gumfree is het plakkend afval weg te krijgen.

Gumfree werkt in de boiler en moet kokend direct op de kauwgom worden gedruppeld. Het is een gepatenteerd kauwgomverwijderingsysteem dat een overeenkomst met de Milieudienst heeft en door TNO is goedgekeurd. “We hebben twee soorten machines, de Gumfree Power en de Gumfree Continue. De GumFree vloeistof, die alleen effect heeft in combinatie met de Gumfreemachine, wordt in de machine gekookt tot 150 graden Celsius. Vervolgens komt de stoom boven uit de boiler en loopt onder uit de kokende vloeistof”, legt Rob van den Berg van Gumfree uit. “Die vloeistof gaat in kleine druppeltjes in de hete stoom mee naar de kauwgomplek.

Daar wordt de kauwgom verpulverd door de combinatie van stoom en vloeistof. Het borsteltje maakt alleen krasjes op de kauwgom om het oppervlak te vergroten zodat de vloeistof werkt. Het is niet bedoeld om de kauwgom weg te borstelen. Binnen vijf zes seconden is het afval helemaal verdwenen”, vertelt Rob van den Berg van Gumfree. ❚ Informatie www.gumbusters.nl www.knol.com www.gumfree.net

Loesz werkt met stoom en kan worden gebruikt met iedere stoomreiniger.

Kleine trolly voor lastig bereikbare plekken.

vloer bijna direct droog Hoe werkt stoomreinigen met Gumbusters? De medewerker verwarmt de kauwgomvloer met een lans met stoom die is aangesloten op een stoomreiniger met 220 Volt. Daarna spuit hij er het reinigingsmiddel bij en borstelt hij de hete kauwgom met een speciale borstel weg. De kauwgom valt door de hitte uiteen in hele kleine deeltjes en verdwijnt. Er is geen restafval dat nog moet worden opgeruimd. Bij kauwgom met suiker -nog ongeveer tien procent van alle kauwgom- blijven er suikerrestjes over op de vloer. Er is maar weinig water nodig voor het reinigen.

Daardoor is de vloer bijna direct droog en heeft het publiek geen last van een natte vloer. Ook horen klanten en bezoekers geen herrie tijdens het schoonmaken. Deze methode haalt alle soorten kauwgom, ook suikervrij, van iedere soort ondergrond. Ook tapijten, matten en natuursteen worden schoon. De stoommethode is niet geschikt voor vloeren die zijn geïmpregneerd of zijn behandeld met was.

nr. 1 februari 2009

31

TEchnieken

Microvezeltechnologie

Schoonmaken in dienst van de ergonomie Microvezeldoekjes veroorzaakten in de jaren negentig een ware revolutie in de profes­ sionele reinigingswereld. Het waren niet zomaar nieuwe schoonmaakdoekjes, het was een heel andere manier van reinigen. De één begroette het microvezeldoekje met scepsis, een ander bestempelde het al snel als ‘wonderdoekje’. Pro-Am BV was één van de eerste bedrijven in Nederland die microvezelproducten ging leveren.

H

et Zweedse Advanced Cleaning Technics (ACT), uitvinder van de microvezeltechnologie, bracht in 1992 de eerste schoonmaakproducten op de reinigingsmarkt die gebaseerd waren op de actex-vezel. Deze ultradunne Japanse vezel had slechts een honderdste van de dikte van een mensenhaar en maakte schoon met behulp van uitsluitend water.

In Nederland was Pro-Am BV in Soesterberg medio jaren negentig één van de eersten die het aandurfde met microvezelreiniging te gaan werken. Het bedrijf werd exclusief importeur voor de Benelux van de producten van ACT. “We zijn importeur van het Zwitserse Pramol chemie en hebben onszelf wel achter de oren gekrabd toen de microvezeltechnologie opkwam”, bekent eigenaar Wim Dijkgraaf van Pro-Am. “Het was natuurlijk kannibalisme voor onze chemieomzet. Maar we zijn er toch mee begonnen, want als je het zelf niet doet, doet de buurman het wel.”

Microvezeltechnologie deed in eerste instantie met handdoeken zijn intrede in de kappersbranche, vertelt Dijkgraaf. “Het was toen al duidelijk dat het een product met een

32

februari 2009 nr. 1

Microvezeltechnologie deed intrede in de kappersbranche enorm absorptievermogen was, waardoor de droogtijd van het haar onder droogkap aanzienlijk verkort kon worden. Maar in de praktijk bleek ook dat vrouwen die hun haar lieten kleuren werden ontdaan van hun kleurspoeling. Toen realiseerde men zich dat microvezel ook een - mechanisch - reinigende werking had. Vervolgens is de eerste lijn als schoonmaaksysteem op basis van microvezel geïntroduceerd.”

Zes E’s De ergonomie is één van de grote voordelen van het reinigen met microvezeldoekjes, stelt Dijkgraaf. “Eén van de grootste verschillen tussen traditioneel reinigen en reinigen met microvezeldoeken is het transportmiddel.

Bij traditioneel reinigen moet je met de doek altijd terug in het sopwater. Het water is het

TEKST: Rimke de Groot

transportmiddel. Bij microvezelreiniging hoef je de doek niet terug te brengen in het water en is de doek zelf het transportmiddel. Schoonmakers hoeven geen mops meer uit te persen en niet te bukken, waardoor ze minder snel last krijgen van spier- en gewrichtsklachten.”

Met de ergonomie is één van de zes E’s genoemd waarin de voordelen van microvezeltechnologie zijn onder te brengen, naast Effectief, Efficiënt, Educatief, Ecologisch en Economisch. “De aanschaf van de doekjes is wel iets duurder, maar je doet er veel langer mee”, zegt Dijkgraaf over dit laatste voordeel. “Wij garanderen bij onze microvezeldoeken 500 wasbeurten, en in de praktijk zijn dat er vaak wel 700. Ze gaan gemiddeld twee tot 2,5 jaar mee.” Om de E van Educatie uit te leggen haalt Dijkgraaf de Sinnercirkel aan. Die bestaat uit de kwadranten chemie (de reinigingsmiddelen), temperatuur (van het water), tijd en mechanische bewerking. Bij traditioneel schoonmaken zijn deze vier kwadranten even groot. “Het verschil tussen traditioneel schoonmaken en reinigen met microvezeltechnologie is dat het kwadrant chemie helemaal of bijna

technieken

Minder snel last van spier- en gewrichtsklachten wegvalt, evenals temperatuur en tijd, en de mechaniek bijna driekwart beslaat.”

Gewoontes veranderen Pro-Am levert de microvezeldoekjes voornamelijk in de gezondheidszorg en aan dienstverleners in deze sector. Toen ACT werd overgenomen door het Deense Vikan, werd Pro-Am specialized partner van Trescon/ Vikan. “Twee academische ziekenhuizen en een groot aantal regionale ziekenhuizen en clusters van zorginstellingen werken met onze microvezelreinigingsproducten. Eén van onze grootste en oudste afnemers is

het UMC in Utrecht”, zegt Dijkgraaf. Werknemers van Pro-Am hadden er een hele klus aan om alle driehonderd schoonmakers in enkele weken op een andere manier te laten gaan schoonmaken. Het moeilijkste was het veranderen van gewoontes, vertelt Dijkgraaf. “Als je twintig jaar in het UMC hebt lopen soppen, ga je dat niet van de ene op de andere dag op een andere manier doen. In het UMC was er één vrouw, Ria, die er erg fel op tegen was. Ze vond het volkomen onzin. Nu is ze onze grootste ambassadrice. Dat is het mooie van dit vak, dat je mensen kunt laten inzien dat het proces van het veranderen van gedrag een uitdaging is.”

Microvezel importeur van het eerste uur Wim Dijkgraaf: “We hebben onszelf wel achter de oren gekrabd toen de microvezeltechnologie opkwam. Het was natuurlijk kannibalisme voor onze chemieomzet.”

Spectaculair Sinds de overname van ACT door Vikan heeft de microvezeltechnologie zich spectaculair doorontwikkeld, stelt Dijkgraaf. “Niet alleen het textiel, maar ook de gereedschap-

Chemie valt weg

Gereedschap staat steeds meer in dienst van de ergonomie, zoals deze ergonomi­ sche steel die je

pen. Gereedschap staat steeds meer in dienst van de ergonomie.” Een voorbeeld daarvan is Vikan’s nieuwe ergonomische steel die met een druk op een knop in en uit te schuiven is, zonder dat je veel kracht hoeft te zetten. De afdeling Research en Development van Vikan Denemarken staat wereldwijd bekend als zeer innoverend, vervolgt Dijkgraaf. “Ten aanzien van microvezel systeemontwikkeling zal in de toekomst de kwaliteit beter worden ‘gemonitord’ door in de textielproducten chips in te bouwen.

Ook verdere ontwikkelingen op ergonomisch gebied binnen de gereedschappen zijn noodzakelijk. In het Arbo-kader zijn ons gevallen bekend van uitvoerenden die op medische indicatie met microvezel moéten werken.” ❚

met een druk op een knop in en uit kunt schuiven.

Informatie www.proambv.nl Anders werken doe je met een glimlach.

nr. 1 februari 2009

33

Neem nu een jaarabonnement op Clean Totaal en maak kans op een iPod touch 16GB t.w.v. o 279,–

We hebben iets te vieren…

Nummer 1 van Clean Totaal is een feit en dat is reden voor feest! Iedereen die voor 31 maart een abonnement neemt op Clean Totaal maakt kans op het winnen van een iPod Touch 16GB (winkelwaarde o 279,–).

Het werkt zo: Per groep van 50 nieuwe abonnees wordt 1 iPod touch 16GB verloot. Maar let op: wie zich abon­ neert voor 1 maart maakt nog veel meer kans!

Bij hen wordt namelijk per groep van 25 nieuwe abonnees 1 iPod touch 16GB verloot! Wint u niet dan krijgt u toch een aardige attentie van ons.

34

februari 2009 nr. 1

lezersaanbieding

Is de antwoordkaart al gebruikt en niet meer aanwezig? Ga naar www.cleantotaal.nl en meld u daar aan als abonnee.

Het grootste vakblad over professioneel schoonmaken & reinigen

1e jaargang nr. 1, februari 2009

e rst !

Ee mer num

Stuur snel de antwoordkaart op!

Een postzegel plakken is niet nodig.

Of ga naar www.cleantotaal.nl en meld u daar aan als abonnee.

Strikt schoonmaakplan voor zwembaden

Clean Totaal is het nieuwe en grootste vakblad

Wereldprimeur Pharmafilter in Delft

over professioneel schoonmaken en reinigen.

Graffiti kost miljoenen Mooi is niet altijd schoon

Een jaarabonnement op Clean Totaal (6 nummers) kost o 49,–.

90236_Clean Totaal #0109.indd 1

28-01-09 10:41

nr. 1 februari 2009

35

Voor ieder straatbeeld

Openbare toiletten

een geschikte Sanicube

Luchtig onderwerp In Nederland is één van de ergste zaken die je kan overkomen een bezoek

gers. Vaak vragen ze daarvoor wel een vergoeding en we blijven natuurlijk een zuinig volk…

aan een openbaar toilet. Vooral als dat een toilet zonder toiletjuffrouw (M/V) is. Daar blijkt vaak hoe dun het vernisje is dat onze beschaving bedekt. Smerigheid alom, niet eens de moeite nemen door te trekken, toiletpapier op de grond en damesverband naast en niet in de hygiënebox.

Het kan -en moet!- anders.

I

n mijn kinderjaren stonden er in mijn toenmalige woonplaats Den Haag nog betonnen schotjes op poten. Moeders waarschuwden daarvoor, want het waren plekken waar zich kinderlokkers ophielden.

Dat was waarschijnlijk overdreven. De meeste mannen gingen daarnaar toe om hun overtollige water kwijt te kunnen. Aan dames werd -net als tegenwoordig- toen nog niet gedacht.

Nu zijn deze Haagse krullen voor zover ik weet allemaal verdwenen, net als de openbare toiletten onder bruggen over de Haagse

36

februari 2009 nr. 1

TEKST: Leon van den Berg

kaden. Openbare bestuurders hadden kennelijk niet zoveel op met deze openbare functie en daarmee verdween ook een karakteristieke geur uit het straatbeeld. Inmiddels komen dergelijke openbare plasgelegenheden weer terug, maar dan in andere vormen. Bekend zijn de chemische toiletten bij evenementen en de plaszuilen. Ze voorzien letterlijk in een behoefte, maar worden vooral in uitgaanscentra geplaatst om wildplassen te voorkomen. Onnodig, want volgens de wet zijn horeca-ondernemers verplicht toiletgelegenheid te geven, ook aan voorbijgan-

Bermkakkers Langs onze snelwegen is de situatie schrijnend. Plassen en erger vinden in het algemeen plaats in het groen rond parkeerplaatsen omdat er geen voorzieningen zijn.

In veel benzinestations zijn die er wel, maar de schoonmaak laat vaak ernstig te wensen over. Het lijkt soms dat de schoonmaker weinig meer doet dan een handtekening op de lijst zetten. Toegegeven, de kwaliteit en de staat van onderhoud van het sanitair geeft meestal weinig schoonmaakvreugde. Ook in wegrestaurants is de situatie vaak matig.

Daarbij is er vooral geuroverlast omdat de luchtverversing te wensen overlaat. Dat het ook heel anders kan, bewijst de situatie op parkeerplaatsen van tolwegen in Frankrijk, waar simpel RVS sanitair regelmatig wordt onderhouden. Ook in Duistland zijn de toiletgelegenheden veel beter, soms zelfs volautomatisch (zie kader). In de VS en Canada zijn er op parkeerplaatsen latrines die vaak

infra verbazingwekkend schoon zijn. Waarom blijven wij zo achter? En… zijn er vandaalbestendige systemen die voldoen en simpel te onderhouden zijn?

Nomade De Nomade is een sanitaire oplossing voor iedereen, dus voor man en vrouw, ook als ze een beperking hebben. Deze module is leverbaar in een autonome- of riooluitvoering. De Nomade is een semipermanente sanitairvoorziening voor onder andere steden, dorpen, bossen en stranden. Het concept wordt in Frankrijk en Nederland op diverse locaties ingezet. Het ontwerp kenmerkt zich door duurzaamheid, ruimte en comfort. Dankzij drie geïntegreerde hijsogen is de Nomade eenvoudig te (ver)plaatsen. De Nomade is standaard voorzien van alle gemakken, zoals een oprijplaat, afsluitbare deur en een zelfreinigende, desinfecterende wc-zitting. De Gemeente Texel maakt bijvoorbeeld naar volle tevredenheid gebruik van deze ecologische, mobiele en zelfstandig opererende toiletvoorziening. Texel heeft te maken met vele bezoekerspieken. Tijdens deze drukke perioden ontstaan toiletproblemen. Zoals elke gemeente is ook Texel wettelijk verplicht om voor sanitaire voorzieningen te zorgen. Bijzonder bij dit toilet is de zelfreinigende, desinfecterende wc-zitting. De Nomade is vandalisme- en grafittibe-

Hightech wc Niet alles in het voormalige Oost Duitsland draagt de sporen van het grauwe communistische verleden. Op sanitairgebied loopt men soms verbazingwekkend ver voor. Op sommige snelwegen is een volautomatische toiletgroep te vinden. Hiermee laten – om in stijl te blijven – de Duitsers ons een poepie ruiken!

Op de foto’s een impressie.

De deuren worden elektronisch ontgrendeld stendig,100% recyclebaar krijgt een gewenste uitstraling door de bestickering aan te passen aan omgeving (onder andere bladgroen en steengrijs). Dit mobiele toilet biedt een vergunningloze oplossing. Leverancier Rom BV heeft een bijbehorend reinigingsconcept.

P-Max Het P-Maxurinoir is van dezelfde leverancier en biedt een oplossing tegen wildplassen.

De ongewenste gevolgen daarvan zijn stankoverlast en aantasting van gebouwen, straatmeubilair en groenstroken.

Bij bewoners levert wildplassen gevoelens van onveiligheid op en dat leidt tot klachten. De P-Max is een vandalismebestendig rvs-stadsurinoir, dat een aantal functies op ingenieuze wijze combineert. Dankzij op afstand bedienbare deuren is het urinoir gesloten wanneer het niet nodig is. Het beveiligingssysteem zorgt ervoor dat gebruikers niet kunnen worden ingesloten. De P-Max is in gesloten toestand als reclamezuil of kunstobject ‘opvallend onopvallend’ aanwezig in het stadsbeeld. Het rvs-urinoir is stankvrij en heeft geen vorstpro-

Na de boodschap handen wassen! Een elektronische kraan zorgt voor zowel water als zeep. De kraan heeft een vandaalbestendige tiptoets. Handen drogen werkt hier niet met handdoekautomaten die altijd leeg zijn als je ze wilt gebruiken, maar met een blower in de wasbak.

Het urinoir wordt automatisch doorgetrokken. Na het toiletbezoek wordt de hele ruimte gedesinfecteerd. De nadruk licht daarbij op de vloer.

nr. 1 februari 2009

37

infra

Nederland derde-wereldland op toiletgebied blemen dankzij een watervrij afvoersysteem.

Rom BV stelt de P-max gratis ter beschikking door een aantrekkelijk bruikleen- en serviceovereenkomst waarbij wekelijkse reiniging plaatsvindt.

Saniwall De Saniwall is een nieuw en innovatief openbaar urinoir. Het is zeer solide en vandalisme bestendig en kan zich binnen enkele seconden openen en sluiten. Wanneer gesloten, is het urinoir geheel vlak waardoor het zich aan het straatbeeld onttrekt. Een tijdsklok, afstandbediening of betaalsysteem opent het urinoir automatisch. Daarbij draaien de beide deuren geruisloos open tot een hoek van 90 graden en fungeren dan als schaamschotten. De vlakke RVS achterwand en een groot opvangrooster -tot onder de voeten van de gebruiker- zorgen voor een eenvoudig en hygiënisch gebruik. De

Saniwall heeft een automatisch reinigingssysteem. Na gebruik of op vaste tijdstippen sluiten de deuren automatisch. Dan start de zelfreinigende cyclus en wordt onder hoge druk een bacteriedodend, kalkverwijderend en ontgeurend reinigingsmiddel aangebracht. Vervolgens spuiten reinigingsnozzles al het vuil en geurtjes weg. Leverancier Saniwall levert een inbouw, opbouw en vrijstaande versie. Het urinoir is ondermeer in Eindhoven nabij het prostitutiegebied ‘Baekelandplein’ toegepast.

Sanicube Kwalitatief goede en verzorgde toiletten zijn het visite kaartje voor iedere openbare gelegenheid, maar er is een groot tekort daaraan.

Dit leidt vaak tot grote ergernis bij bezoekers. De Sanicube is een strak vormgegeven kant-en-klare toiletunit voor alle locaties waar behoefte is aan openbaar sanitair. Met de ruime keuze in stijlvolle materialen is er voor ieder straatbeeld een geschikte Sanicube. Er

is ook een damesvariant. Die unit onderscheidt zich vanwege zijn uitstraling. Aan de buitenzijde is met symbolen duidelijk aangegeven voor wie dit toilet bedoeld is. Ook de inrichting is volledig gericht op de vrouw met onder andere een hygiënebox, spiegel en planchet. De invalidenuitvoering is wat ruimer van opzet. Alle units kunnen worden uitgerust met een betaalsysteem, handwasunit en zelfreinigend toilet en bril.

Sanitronics Het Stadstoilet versie mindervaliden is een volautomatisch, zelfreinigend openbaar toilet voorzien van alle technische snufjes zoals

38

februari 2009 nr. 1

Langs onze snelwegen is de situatie schrijnend een waterdoorlatende vloer. Dat materiaal zit ook op het wastafelmeubel. Er blijft nooit lang water liggen en wat er ligt is snel opgedroogd. Daarna ruikt de ruimte weer fris zonder dat er een schoonmaker aan te pas komt. Ook trekt het toilet bij binnenkomst én vertrek automatisch door. De bediening van toilet en wastafel werkt met sensors. Je

hoeft niets meer aan te raken en dat is wel zo hygiënisch. De Sanitronics is eind 2008 geplaatst bij het Patershof in Enkhuizen.

Andere producten van deze leverancier zijn onder meer zelfreinigende stads-, inbouw-, en geïntegreerde toiletten en autonome toiletten voor buitengebieden. ❚ Informatie Nomade en P-max: ROM BV, Barneveld www.rombv.com www.p-max.nl Saniwall en Sanicube: Saniwall/Tetec bv, Waddinxveen www.saniwall.nl Sanitronics: SaniTronics, Drunen www.sanitronics.nl

in het zonnetje

29 jaar trouwe dienst Arie Timmer is al 29 jaar werkzaam bij Hako, of…

met plezier

inmiddels als u dit leest niet meer. Dan geniet hij van zijn welverdiende VUT! Op de valreep ontmoet Clean Totaal hem om over zijn werk te praten.

I

k ben op mijn vijftiende begonnen met werken en ben jaren lasser geweest bij Visser & Smit voor het aanleggen van pijpleidingen voor aardgas.

Natuurlijk ben je niet zomaar lasser. Eerst heb ik op de werkplaats gewerkt en leerde daar omgaan met allerlei machines. Een vriend vertrok naar Hako en vroeg of ik ook wilde solliciteren. Daar had ik wel oren naar, want als lasser lig of zit je altijd in de blubber.

Het zou de bedoeling zijn dat ik op een vrachtwagen ging rijden, maar de man die ik moest vervangen werd weer beter. Zo kwam ik zeer tegen mijn zin op de werkplaats terecht. Het eerste jaar was vreselijk en ik heb echt op het punt gestaan om te vertrekken.

Maar het kan verkeren. Inmiddels werk ik al 29 jaar met veel plezier voor ons bedrijf. De dertig jaar ga ik niet halen, want ik ga over twee weken met de VUT. Gelukkig heb ik wel ons veertigjarig bestaan mogen meemaken. We hebben dat groots gevierd en zijn onlangs met het hele personeel op een korte trip naar Berlijn geweest.”

Demo’s Timmer is meer dan alleen chauffeur: “Sterker nog, ik ben in

de eerste plaats demonstrateur en pas daarna chauffeur. Ik laat belangstellende klanten nieuwe machines in werking zien en train gebruikers bij de aflevering ervan. Het voordeel van ouder zijn, is dat je bent meegegroeid met ons assortiment, ondertussen ruim vijftig machines en alle toebehoren. Ik ken elk product en weet waarvoor en hoe je het moet gebruiken. Een nieuwe vertegenwoordiger heeft het best moeilijk om dat overzicht te krijgen. Ook in de service speel ik een rol. Is er een machine defect –dat kan de beste gebeuren- dan kom ik hem omruilen voor een leenmachine, zodat de klant door kan gaan met zijn werk. Ik maak dus heel wat kilometer, zo’n 95.000 per jaar. Met de huidige verkeersdrukte is dat een stuk minder leuk dan vroeger.

Dat zal ik niet missen straks, maar wel mijn rijdende huiskamer en de leuke contacten.” De laatste twee jaar rijdt Timmer in een Mercedes, voorheen in een DAF. “De omschakeling was moeilijk. We hadden in het begin veel elektronicaproblemen en dus heb ik een paar keer met pech gestaan. Dat is nu voorbij.

Het comfort van deze wagen is

uitmuntend: rondom luchtgeveerd en een volautomatische versnelling. Hij is ook zeer schoon. Dankzij een aanpassing is het geen Euro 3 truck meer, maar een Euro 5, dus kun je ermee overal komen. Gek idee dat straks iemand anders in mijn huiskamertje op weg gaat.” ❚

Kent u ook iemand die in het zonnetje gezet moet worden? Meld het ons: redactie@cleantotaal.nl

nr. 1 februari 2009

39

kantoor & utiliteit

Telewassen is geen nieuw fenomeen. Telewas­ sen met een resultaat dat vergelijkbaar is met het streeploze werk van een glazenwasser die zich van trekker en zeem bedient, is dat wel.

De HiFlo RO mobiel van Unger maakt gebruik van een omkeerosmoseproces. Hierdoor wor­ den op locatie mineralen tot ongeveer 98% uit het water gefilterd zodat glas zonder verdere toevoegingen, met alleen een watersteel en een borstel gereinigd kan worden. Voor zeer hardnekkige gevallen kan desgewenst reini­ gingszeep worden toegevoegd. tekst: paul peijnenburg

Schoon zonder halsbrekende toeren

Unger’s mobiele HiFlo RO telewassysteem onder de loep

De steel haalt zonder moeite een hoogte van 13,5 meter 40

februari 2009 nr. 1

kantoor & utiliteit

Goede productondersteuning

W

il je bij telewassen een perfect resultaat halen”, zo zegt Jos Beckers van Asito Schoonmaakbedrijf vestiging Roermond, “dan moet je erg goed naspoelen. Daarvoor heb je vooral veel en zuiver water nodig. Met de HiFlo RO mobiel heb je dat zuivere water waar en wanneer ook bij de hand. Om je een idee te geven, het apparaat geeft minimaal 230 liter per uur met een waarde van minder dan 0-4 ppm. Volgens mij is dat uniek voor een RO filter en al helemaal voor een mobiele versie!”

Ook vestigingsmanager Wim Raafs van Asito Roermond is erg over de nieuwe aanwinst te spreken: “Met name de mobiliteit van het systeem was voor ons reden om het systeem van Unger een kans te geven. Vroeger hadden we een machine van de concurrent. Die was niet alleen vrij prijzig, maar bovendien ingebouwd in een bestelbus. Moest je dus leidingen door gebouwen trekken om op moeilijk bereikbare plaatsen, als bijvoorbeeld binnentuinen, te komen. Dan bleven er natuurlijk deuren open staan. Als het koud was, dan kreeg je daar uiteraard commentaar op. Met de Unger kunnen we overal komen. Je rijdt de hele machine gewoon naar binnen.

Zo maak je niets vuil met vieze slangen en kan er ook niemand over struikelen. Dat is gewoon heel prettig.”

Lekker compact Omdat een beeld meer zegt dan duizend woorden, nodigen de heren Beckers en Raafs ons uit voor een systeemdemonstratie. Binnen twee minuten is de HiFlo RO mobiel bedrijfsklaar en kan het schoonmaken beginnen.

Met behulp van de watergeleidende Hiflo CarbonTec steel met aan het eind daarvan een borstel, krijgt de gevelbeplating van de Asito-loods een grondige poetsbeurt. Hoewel het in dit geval niet nodig is, haalt de steel zonder moeite een hoogte van 13,5 meter. “Wat mooi is”, zegt Wim Raafs, “is dat je heel simpel een extra telescopische steel (uit de Unger HiFlo advances reeks, red.) op een machine kunt aansluiten. Zo kunnen we nog sneller werken.”

Na gedane arbeid is het hele systeem ook in no time ontmanteld. “De HiFlo RO mobiel”, zo zegt Jos Beckers, “is ook met al zijn toebehoren eenvoudig van opzet met erg weinig losse onderdelen, zeer onderhoudsarm en lekker

Van Berkel Trading B.V. in Boxmeer importeert borstelwerk, hygiënisch borstelwerk (HACCP), schoonmaakartikelen, verfrollers, kwasten en andere schildersgereedschappen en levert aan de groothandel, het grootwinkelbedrijf en de retail. Een van de klanten uit de schoonmaakbranche is Asito. ‘Uiteraard’, zo zegt directeur Alfons Cremers van Van Berkel Trading, “hebben wij Unger in het leveringsprogramma. En met plezier. Het bedrijf levert hoogwaardige producten. De HiFlo Zuiver Water Reinigingssystemen zijn hiervan een goed voorbeeld. Bovendien tonen deze producten de innovatieve kracht van Unger als organisatie. Daarnaast is het natuurlijk erg prettig dat de productondersteuning door Unger erg goed is. Dat helpt ons op onze beurt om onze klanten goed te bedienen.”

Frank de Valk, sales manager Unger BeNeLux: “Met het HiFlo RO mobiel telewas reinigingssys­ teem met professioneel omkeerosmosefilter kun je letterlijk alle kanten op. Dit maakte de machine al meteen in het introductiejaar zeer geliefd bij zowel de reinigingsreuzen als de traditionele glazenwassers”.

nr. 1 februari 2009

41

GRATIS TOEGANG bij voorregistratie

13 en 14 mei 2009 NBC-Nieuwegein 8E EDITIE

Glazenwassers & Gevelreinigers Vakbeurs 2009 Het ontmoetingspunt voor glazenwassers-/ gevelreiniging-/schoonmaakbedrijven, opdrachtgevers en (toe)leveranciers Uitgebreid tweedaags congresprogramma met een blik op de toekomst 13 mei: Glas- en Gevelonderhoud in de praktijk 14 mei: Verantwoord gebouwbeheer

Onder auspiciĂŤn van

Mediapartners

Exposanten

TOTAAL

het grootste vakblad over professioneel schoonmaken & reinigen

Kennispartner

Gold Mediapartner

Schrijf u nu gratis in via www.glazenwassersvakbeurs.nl of www.gevelreinigersvakbeurs.nl

kantoor & utiliteit compact. Bovendien is de bediening ervan een fluitje van een cent en besparen we aanzienlijk op de kosten.”

Veelzijdig Is het HiFlo RO mobiel telewas reinigingssysteem met professioneel omkeerosmosefilter alleen weggelegd voor de grote spelers in de schoonmaakbranche à la Asito? “Welnee”, antwoordt Frank de Valk, salesmanager Unger BeNeLux. “Ook de kleine glazenwassersbedrijfjes zijn werkelijk laaiend enthousiast over de machine. En dat is natuurlijk niet voor niets. Samen met de Unger Carbon Tec stelenset beschikken ze immers over een veelzijdig inzetbaar systeem dat de hoogste kwaliteit van werken garandeert en veiligheid waarborgt. De complete investering is geringer, en de waskwaliteit hoger dan een compleet tankensysteem.

Bovendien garandeert de veelzijdigheid een zeer snelle return of investment. En alle ondernemers klinkt dat uiteraard als muziek in de oren!”

Meteen resultaat Peter Boel, van Boel Glazenwasserijen in Putten, onderschrijft de woorden van Frank de Valk: “Ik heb het

Een zeer snelle return of investment Onder toezicht van Wim

systeem via Groveko in Ede aangeschaft. Onze keus viel op Unger omdat het systeem osmosewater kan maken op alle locaties waar ze stromend water hebben. Bovendien zit er een extra mobiele osmosewatertank bij voor plaatsen waar dat niet het geval is. Ook is ons systeem voorzien van een (optionele) pomp voor zeep. Als ik die aansluit op een zeepvat kan ik zelf gevels reinigen met dit apparaat.” Ook de bijkomende voordelen van het HiFlo RO mobiel telewas reinigingssysteem met professioneel omkeerosmosefilter schudt Boel graag uit zijn mouw: “Je hoeft niet meer op die hele hoge ladders te staan. Vroeger, als beginnend glazenwassertje van vijftien jaar, heb ik nog op de 3 x 17 gestaan. Nu ik vrouw en kinderen heb kijk ik toch anders aan tegen dat hoge werk. Wij hebben naast bedrijven en instellingen ook tweeduizend particulieren in ons klantenbestand. Alle zijramen op hoogte en vensters in de nokken doen we allemaal met de Unger.”

Overigens voegt Peter Boel hier wel graag aan toe dat zijn bedrijf dit ook alleen maar doet omdat het een telewassysteem van Unger is: “Normaal gesproken bereik je met telewassen pas na twee of drie keer naspoelen het juiste

resultaat. Maar met de Unger is het gelijk goed schoon.

En dat is toch waar het in ons vak om draait!”

Raafs demonstreert Jos Beckers van Asito de veelzijdigheid van het

Met enkel water en borstel “Met HiFlo RO mobiel telewas reinigingssysteem met professioneel omkeerosmosefilter”, zo besluit Frank de Valk, “kun je letterlijk alle kanten op. Dit maakte de machine al meteen in het introductiejaar zeer geliefd bij zowel de reinigingsreuzen als de traditionele glazenwassers. En ze waren best sceptisch hoor. De gangbare telewassystemen lieten immers vaak strepen achter.

Maar inmiddels is de beroepsgroep om. Unger bewijst namelijk dat je glas zonder zeep, met enkel water en borstel wél goed schoon krijgt. Zelfs op 15 meter hoogte!” ❚

Unger telewassysteem.

Informatie Unger BeNeLux Frank de Valk (fdevalk@unger-europe.com) www.ungerglobal.com Bekijk ook de filmimpressie op www.cleantotaal.nl

nr. 1 februari 2009

43

industrie

Evert Mallie in het magazijn waar reserveonderdelen voor het grijpen liggen.

“Doe mij maar een stoel”

Investeren in goede stoel dringt ziekteverzuim terug U gaat een bloemetje kopen. Loopt u dan de bloemist binnen en zegt u: doe mij maar een bos? Vast niet! U weet precies wat u wilt hebben. Gek dat dit bij professionele stoelen niet zo is. Over stoelen voor bijvoorbeeld veegmachines wordt weinig nagedacht, terwijl een goede stoel niet alleen het werk gemakkelijker maakt, maar ook ziekteverzuim beperkt.

E

TEKST: Leon van den Berg

vert Mallie is managing director bij Eblo Seating.

Zijn bedrijf is een kenniscentrum voor goed zitten in alle werksituaties. “Eblo is zo’n dertig jaar geleden ontstaan toen oprichter Elias Blokland met een 2CV op het platteland tractorstoelen ging verkopen. Het was destijds droevig gesteld met de door fabrikanten geleverde stoelen en ik moet helaas eerlijk zeggen dat die situatie ook tegenwoordig nog maar nauwelijks beter is. Stoelen zijn de sluitpost bij het ontwerp. Soms wordt een machine ontworpen waarbij pas in laatste instantie gedacht wordt aan het feit dat er ook een chauffeur in of op moet plaatsnemen. De ruimte is dan te krap of de

44

februari 2009 nr. 1

ruimte is voor comfortabel gebruik verkeerd geplaatst. Als de fabrikant wel oog heeft voor een goede stoel, dan komt die er vaak niet uit oogpunt van concurrentie. Een stoel moet dan wel aan veel eisen voldoen, maar mag gelijktijdig nauwelijks iets kosten. Als je spreekt over een goede stoel op bijvoorbeeld een veegmachine, dan gaat het om een bedrag van rond de duizend euro. Op een machine van e 50.000,- is dat peanuts, maar met een goede stoel is de machine net een paar honderd euro duurder dan die van een concurrent, dus wordt in de basismachine voor een goedkoop alternatief gekozen. Als de koper dan geen oog heeft voor zitcomfort, wordt die machine zo in gebruik genomen, met alle gevolgen van dien.”

Breed assortiment Eblo verkoopt stoelen voor gebruik in drie hoofdgroepen.

De grootste productgroep is de chauffeurstoel die in alles wat rijdt en vaart wordt toegepast, dus ook op veegmachines voor intern en extern gebruik, transportwagentjes en heftrucks. Het assortiment loopt van eenvoudige maar ergonomische kunststof kuipstoeltjes, tot computer gestuurde stoelen die zich aanpassen aan de omstandigheden en/of de gebruiker. De tweede productgroep is die van werk- en industriestoelen. Die worden toegepast bij ondermeer lopende banden en balies. Dit is niet de groot-

industrie

Prijs is onjuist uitgangspunt bij keuze ste groep qua omzet, maar wel in combinatiemogelijkheden. Uit het assortiment van verschillende fabrikanten kan Eblo de juiste stoel samenstellen in ruim vier miljoen combinaties! De derde productgroep betreft stoelen voor 24-uurs gebruik, bijvoorbeeld in meldkamers en op vliegvelden. Eblo is van oorsprong een groothandel, maar sinds de afgelopen jaren ook producent omdat men niet altijd de gewenste kwaliteit kon vinden.

Weet wat je wilt Hoe kom je nu aan de juiste stoel? Mallie: “Meestal gaat een gebruiker naar onze dealer, vaak zonder een concretere vraag dan dat hij een stoel wil. Uit het verkoopgesprek volgt een eisenpakket waaraan de stoel moet voldoen. De leverancier komt daarmee bij ons en wij zoeken de juiste stoel. In ruim tachtig procent van de gevallen is daarmee de kous af, maar er zijn natuurlijk ook specialistische toepassingen of speciale vragen voor mensen met een zitprobleem of met een beperking. Die komen dan bij ons terecht en samen vinden we de juiste stoel. Daarvoor hebben we een passtoel om de juiste zit te bepalen. Maar in het keuzeproces speelt ook de werkplek een rol en de aard van de lichamelijke klacht. Moet je op een mobiele toepassing vaak achteruitkijken, dan kun je bijvoorbeeld geen stoel hebben met een hoge rug. Zelfs dan is een goede stoel te vinden voor mensen met rugklachten.

Moeilijker wordt het als een stoel moet worden gekozen, waarvan meer mensen gebruik maken. Denk bijvoorbeeld aan de toepassing in containerkranen. Je moet dan een gemiddelde stoel kiezen, waarmee de meeste mensen uit de voeten kunnen. Uiteindelijk lukt het altijd een stoel te vinden waarmee 95% van de gebruikers tevreden is. Je neemt in het geval van een containerkraan ook de werkhouding als uitgangspunt. Gebruikers moeten naar beneden kijken en dan pas je bijvoorbeeld een stoel met korte zitting en een uitsparing toe. Het geheim bij iedere stoel is: goede instelmogelijkheden én als gebruiker weten hoe je die gebruikt. Als je dat goed doet, neemt ziekteverzuim met ongeveer de helft af. Een investering in een goede stoel is dus snel terugverdiend.”

NEN Voor cabines bestaat een ergonomische NEN-norm (NEN 5518:2000 nl). Daarin is ook aandacht voor de stoel. Niet voor niets, want als je vele uren per dag je

werk zittend moet doen, is een goede stoel onmisbaar.

Dat gaat niet alleen op voor beroepschauffeurs, maar ook voor bijvoorbeeld kraandrijvers in containerterminals. Een goede stoel voor mobiele toepassingen heeft volgens Mallie vijf kenmerken: “Het gewicht is instel-

Eblo’s passtoel om de juiste zit te bepalen.

In de werkplaats is bijna niets onmogelijk.

Verstelbaarheid van alle belangrijke delen.

baar, de lengte van het zitkussen is instelbaar, er zijn lendensteunen (afhankelijk van de ruglengte), de stoel is naar voren en naar achter verstelbaar en de rugleuning is verstelbaar. Daarnaast zijn er nog eisen die afhangen van de toepassing. De vering van de stoel is bijvoorbeeld afhankelijk van de ondergrond waarop gereden wordt

nr. 1 februari 2009

45

Industrie

Goed zitten beperkt ziekteverzuim en van de plaats waar de chauffeur zit. Bij veegmachines voor op de weg is het terrein vaak hobbelig en zit de chauffeur vaak ook Heel veel is standaard in voorraad. nog eens op de slechtste plaats: boven het wiel. Het is heel belangrijk om trillingen op te vangen en stoten in de rug te voorkomen. Daarbij is een goede stoel met een superieure vering onontbeerlijk. Dat speelt weer wat minder bij een machine die alleen in een grootwinkelbedrijf of ziekenhuis gebruikt wordt. In high-end stoelen zitten sensoren die de vering in een fractie van een seconde regelen door elektromagnetische dempers.

Daarbij wordt ook rekening gehouden met het gewicht van de bestuurder. Nog een stapje verder is het vastleggen van de ideale instellingen op een geheugenkaart.

Zo komen een stoel en de bedieningselementen van bijvoorbeeld portaalkranen in de juiste positie voor een individuele gebruiker. Voor de schoonmaakbranche is dat

wat hoog gegrepen omdat mobiele onderhoudsmachines zelden volcontinu gebruikt worden.”

Martindale Ook belangrijk is de kwaliteit van de bekleding. Door wrijving slijt alle bekleding. Dat gebeurt sterker als je voordurend op- en afstapt zoals je bij een heftruck doet.

Hoe slijtvaster het materiaal, hoe hoger de zogenaamde martindaleklasse (genoemd naar het testapparaat voor slijtage door wrijving). Mallie: “Onze beste bekleding kost wat, maar dan heb je ook wat: 1 miljoen martindale, terwijl 80.0000 gemiddeld is. Die garanderen we voor vijf jaar volcontinugebruik. Die kwaliteit is bijvoorbeeld gewenst op booreilanden, waar je niet zomaar even een stoel kunt repareren of kunt vervangen. Voor de reinigingsbranche is dat natuurlijk niet nodig, maar daar spelen wel zaken zoals gemakkelijk verwisselen van onderdelen zoals beschadigde zittingen. Daar komt dan weer onze rol als groothandel van pas, want we kunnen bijna alle onderdelen uit voorraad leveren, waardoor we onnodig stilstandsverlies voorkomen.” ❚ INFORMATIE www.eblo.nl

advertentie

1 46 Adv Romac_198x131.indd februari 2009 nr. 1

19-01-09 08:21

zorg

Wereldprimeur in ziekenhuis Delft

Pharmafilter verwerkt nat en droog afval ziekenhuis in één gang Het begon met een afbreekbare vaas en het eindigt met een wereldprimeur: Pharmafilter. Een product, systeem, dat vrijwel al het natte en droge afval in een ziekenhuis in één gang verwerkt, recyclet en zuivert. Pharmafilter is ontwikkeld in nauwe samenwerking met het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft en daar in het afgelopen jaar ook getest. Het systeem voldeed technisch aan alle verwachtingen. tekst: Huib van der wal

D

e besparingen op het terrein van afvalverwerking en logistiek zijn groot. Ook het milieu is een grote winnaar omdat veel minder schadelijke stoffen uit in ontlasting en urine het oppervlaktewater terecht komen. De onderscheidingen stromen binnen voor Pharmafilter, managers in de gezondheidszorg volgen de ontwikkelingen in Delft met meer dan gemiddelde interesse. Meer dan tien ziekenhuizen in Nederland hebben een intentieverklaring ondertekend dat ze Pharmafilter gaan installeren als het project in het Reinier de Graaf Gasthuis ook na de laatste testfases een succes is.

Bloemenvaas De man achter het idee is Ed van den Berg.

Hij is de persoon die de biologisch afbreekbare bloemenvaas in Nederland introduceerde. “Een bezoeker kan uit een automaat bij de bloemenstal een vaas naar keuze trekken. Als de bloemen verlept zijn kan de vaas mét de bloemen bij het GFT-afval worden gedeponeerd”, legt Van den Berg uit. In Delft wil het Reinier de Graaf Gasthuis nieuw bou-

wen. De tekeningen zijn al klaar, de procedures verlopen zoals we in Nederland gewend zijn traag. Het geplande jaar van oplevering, 2012, zal waarschijnlijk niet worden gehaald.

Maar de nieuwbouw zette logistiek manager Annelies ten Broeke wél aan tot nadenken over een efficiënter gebruik van de ruimte, meer hygiëne en een efficiëntere inzet van medewerkers en materialen. Om te beginnen in het huidige gebouw.

Op het terrein van hygiëne is misschien wel de grootste winst te boeken. Annelies ten Broeke geeft een voorbeeld: “Er is een zeer besmettelijk darmvirus in Nederland dat onverwacht in een ziekenhuis kan opduiken.

Het komt voor dat er daardoor afdelingen tijdelijk moeten worden gesloten. Dit kan zo een ton aan extra kosten opleveren.

Als er minder handelingen plaatsvinden met ontlasting, verklein je de kans op een besmetting. We werden door het succes met de Ecovaas op een spoor gezet”, vervolgt Ten Broeke. “ We hebben Ed van den Berg daarom gevraagd of hij ook na wilde denken over de andere afvalstromen in het zieken-

Het begon allemaal met de ecoVaas van Ed van den Berg.

nr. 1 februari 2009

47

zorg

Pharmafilter in dwarsdoorsnede.

huis.” Van den Berg richtte vervolgens Pharmafilter B.V. op en zocht naar ontwikkelingspartners om een zo breed mogelijk draagvlak onder het te ontwikkelen project te creëren. Partijen die inmiddels meedenken en meefinancieren zijn onder meer de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (Stowa), gemeente Delft, provincie Zuid-Holland, Waterschap Delfland (zuivering rioolwater!), de ministeries VROM en VWS, het ziekenhuis zelf en ingenieursbureau Grontmij.

Grontmij Ir. Nico Wortel, senioradviseur drink- en industriewater bij Grontmij, raakte als ‘onderaannemer’ van Pharmafilter nauw bij het project betrokken. “Wij zijn het enige ingenieursbureau dat specialisten afvalwater, drinkwater en slibverwerking in één team laat samenwerken. En zuivering via membraamtechnologie, een belangrijk onderdeel van Pharmafilter, is een specialisme van ons.” Waarna de ingenieur een beschrijving geeft van het product (zie schema bij dit artikel). “Op elke afdeling komt een vermaler te staan. Dit apparaat verpulvert bioplastic bedpannen met inhoud, en andere bioplastics, met etensresten en

ander GFT-afval, maar ook niet-biologisch afbreekbaar materiaal, zoals incontinentiemateriaal en infuuszakken.

Als er maar geen grove metalen voorwerpen bij zitten.”

Het gruis komt vervolgens samen met toiletafval door de bestaande afvoerbuizen via een gruis/afvalscheider in een centrale vergistingscontainer terecht. Het brandbare methaangas dat bij de vergisting vrijkomt wordt omgezet in elektriciteit. De vaste reststoffen worden bijvoorbeeld gecomposteerd. Wat niet vergist wordt kan worden gerycled. Er is een bedrijf gevonden dat van de niet afbreekbare plastics isolatiepanelen gaat maken.

Dan hebben we nog de gescheiden afvalwaterstroom.

Een bioreactor met membraamfilters haalt daar zo veel mogelijk infectueuze en milieuvreemde stoffen uit. Tot slot volgen nog behandelingen met koolstof en ozon.

“Een half jaar durend proof-of-principle-onderzoek met de vergistings- en zuiveringsinstallatie is geweldig verlopen”, zegt Nico Wortel. “We gingen voor een verwijde-

Op het terrein van hygiëne is misschien wel de grootste winst te boeken

Ir. Nico Wortel, senioradviseur drink- en industriewater bij Grontmij, “Wij zijn enige ingenieurs­bureau waarin specialisten afvalwater, Inwendige container met vergistingsinstallatie.

48

februari 2009 nr. 1

drinkwater en slibverwerking in één team samenwerken.

zorg

Onderscheidingen

Bioplastic

Het concept Pharmafilter heeft al drie belangrijke onderscheidingen gekregen. Grontmij won in juni 2008 de Vernufteling, als meest innovatieve project van een Nederlands ingenieursbureau.

Deze prijs staat in ingenieurskringen zeer hoog aangeschreven.

Daarnaast ontvingen de betrokkenen Ed van den Berg, Annelies ten Broeke en Nico Wortel in april van dat jaar uit handen van minister Jacqueline Cramer de European Environmental Press Award, een onderscheiding van de Europese milieutijdschriften. Tot slot mochten ze de Aquatech Innovation Award in ontvangst nemen.

Een belangrijk onderdeel van het concept Pharmafilter is bioplastic. In plaats van gangbaar duurzaam bestek of bedpan worden deze gemaakt van afbreekbaar plastic, dat na eenmalig gebruik wordt gecomposteerd. Ed van den Berg geeft aan dat dit uit maïssuikers wordt gemaakt. Het blijft tot 140 graden celsius vaste stof en is een plasticsoort die door micro-organismen wordt afgebroken. Ed van den Berg: “Het ziekenhuis bespaart dan op wassen, ontsmetten en extra handelingen. De vormgeving kan ook veel gevarieerder, omdat er geen randjes en hoekjes gereinigd hoeven te worden.”

ring van negentig procent milieuvreemde stoffen, maar zitten daar ruim boven.”

leverbaar zijn, net als de biologische vazen. De vermalers kunnen in ieder geval de gangbare materialen wel aan, maar het is voor het milieu en uit het oogpunt van logistiek en hygiëne beter als we ook op dit terrein biologische materialen kunnen gebruiken.”

Milieu Dat percentage is een enorme winst voor het milieu.

Want nu lozen ziekenhuizen hoge concentraties farmaceutica zoals pijnstillers, antibiotica en contrastvloeistoffen via urine en ontlasting in het rioolwater. Een deel daarvan komt uiteindelijk in het oppervlaktewaterterecht omdat zuiveringsinstallaties niet alle stoffen kunnen uitfilteren. Het zuiveren van het afval is getest en werkt dus boven verwachting. De volgende test is gericht op de vermalers. Die werken al wel, maar moeten doorontwikkeld worden naar de maat van het Reinier de Graaf Gasthuis.

Rob van ’t Hof, projectleider Pharmafilter in het ziekenhuis: “Het hele systeem moet ook werken binnen onze volumes. Voor de vermalers moet je dan bijvoorbeeld denken aan kasten van de grootte van een wasmachine.”

Van ’t Hof verwacht dat in het najaar de ‘vermalers op maat’ kunnen worden geplaatst.

Annelies ten Broeke: “Tegen die tijd weten we ook of we bijvoorbeeld bedpannen, urinalen, waskommen, sputumbakjes en dergelijke als biologisch materiaal

Besparing De projectkosten Pharmafilter schat Nico Wortel in op zo’n e 1,5 miljoen. Hij verwacht dat door standaardisering de aanschafprijs van het systeem op ongeveer de helft zal uitkomen. Annelies ten Broeke vindt het moeilijk aan te geven wat voor besparingen het systeem exact zal opleveren, als het volledig draait, maar de exploitatiekosten lijken relatief laag. In een interview in het Financieel Dagblad heeft Ten Broeke het namelijk over een besparing van e 350.000,– op jaarbasis. “Dat ligt genuanceerder”, zegt ze tegen Clean Totaal. “Pharmafilter is zo nieuw en nog zo in ontwikkeling, dat we nog geen passende parameters hebben om besparingen te kunnen meten. Maar als je denkt aan een fte per afdeling voor het werken met de po’s, het niet meer nodig zijn van een spoelkeuken, de verminderde kans op infecties, de verlaging van rioolrechten en afvalstoffenheffing, de

Verwijdering milieuvreemde stoffen ruim boven negentig procent verbeterde logistiek, verlaging van de transportkosten, dan praat je natuurlijk over een aanzienlijk bedrag. Dit biedt ons de gelegenheid om meer in patiëntenzorg te investeren.” ❚

Medicijnen komen via ontlasting en urine in het milieu.

INFORMATIE www.pharmafilter.nl

nr. 1 februari 2009

49

wetgeving

REACH

De tijd dringt R Op 1 juni 2007 trad REACH in werking, de nieuwe Europese verordening over chemische stoffen. Informatie over samenstelling van middelen en het veilig gebruik ervan moet straks voor iedereen in de keten toe­ gankelijk zijn. Ook de schoonmaakbranche krijgt met REACH te maken.

De leden van de Nederlandse Vereniging voor Zeepfabrikanten (NVZ) bereiden zich al jaren voor op REACH. Wat betekent REACH voor impor­ teur, fabrikant en downstreamgebruiker? We vragen het Hans Razenberg, technisch directeur van de NVZ.

Tekst: Ingrid van Damme

EACH staat voor Registratie, Evaluatie, Autorisatie en beperking van Chemische stoffen. Pas als het veilig omgaan met een stof gegarandeerd kan worden, mag deze gebruikt worden in Europa.

REACH legt de verantwoordelijkheid voor het veilige gebruik van chemische stoffen niet bij de overheid maar bij de bedrijven.

Dat is logischer, legt Hans Razenberg uit: “De overheid kan deze taak wel op zich nemen, maar dat werkt niet. De bal wordt dan al snel teruggekaatst. ‘Hoezo is die stof gevaarlijk?’, werpen bedrijven dan tegen. ‘Wij hebben andere gegevens’.” REACH moet ervoor zorgen dat alle belangrijke gegevens over stoffen boven water komen. Daarnaast moet de communicatie hierover door de hele keten verbeteren. Informatie over een stof en het veilige gebruik ervan moet voor iedereen toegankelijk zijn.

Eigen rol Hoe gaat REACH in zijn werk? Allereerst moeten de stoffen geregistreerd worden bij het European Chemical Agency (ECHA).

Importeurs en producenten van stoffen moeten een stof registreren zodra ze een ton of meer op de Europese markt brengen.

REACH verplicht alle bedrijven om informatie over eigenschappen en risico’s van chemische stoffen te verzamelen en te beoordelen. Razenberg: “De importeur of producent van een stof en de gebruiker van een product met deze stof hebben allemaal een eigen rol binnen REACH. Producenten en importeurs van stoffen moeten gegevens leveren over de stofeigenschappen en de risico’s bij blootstelling aan een stof. Gebruikers moeten op hun beurt aan de fabrikant doorgeven hoe zij het product gebruiken. De importeur of producent kan dan beoordelen of die stof in dat product zo veilig gebruikt kan worden.”

Voor veilig gebruik van een stof is het soms nodig om risicobeperkende maatregelen te nemen. Denk bijvoorbeeld aan het dragen

50

februari 2009 nr. 1

wetgeving

REACH moet ervoor zorgen dat alle belangrijke gegevens over stoffen boven water komen van beschermende kleding. Het veiligheidsinformatieblad (Vib) dat de fabrikant opstelt, geeft daar informatie over. Het Vib speelt dus een belangrijke rol in de communicatie.

Voorschot Elke stof wordt maar één keer geregistreerd, dit voorkomt dubbel werk. Fabrikanten moeten dus samenwerken. Een omvangrijk proces, dat is wel duidelijk. De schoonmaakbranche nam in 1999 al een voorschot op deze ontwikkelingen met het HERA project (Human Environment Risk Assesment).

Razenberg was hierbij betrokken:”Wij zagen de bui al hangen. Er moest openheid over chemische stoffen komen. Maar Europa maakte daarmee geen vaart. Als was- en reinigingsmiddelenindustrie hebben we het voortouw genomen en zijn aan de slag gegaan.” Allereerst moest er gezocht worden naar een methode om alle toxicologische informatie in kaart te brengen. Razenberg: “Dat was een grote klus. Zet jij maar eens tien wetenschappers met totaal verschillende inzichten bij elkaar. Het zijn net kikkers die alle kanten opspringen. Maar uiteindelijk hebben wij alle kikkers in één kruiwagen gekregen.” Vijf jaar voor de introductie van REACH werden de resultaten gepubliceerd. Razenberg: “Die resultaten gebruiken we nu bij de REACHregistratiefase die inmiddels begonnen is.”

De stoffen met hoge volumes moeten voor 1 december 2010 geregistreerd zijn. Onderdeel hiervan is een evaluatie naar de veiligheid van de toepassing van de betreffende stof. Is

een toepassing niet veilig, dan mag de stof daarvoor niet gebruikt worden. Voor eindgebruikers betekent dit dat zij voor 1 december 2009 het gebruik van stoffen aan hun leveranciers moeten melden. Razenberg: “Doen zij dat niet, dan kunnen hun toepassingen niet tijdig op hun veiligheid beoordeeld worden. Dan kan deze toepassing verdwijnen.”

Standaarden De tijd dringt, want december 2010 nadert met rasse schreden. Razenberg: “We bouwen momenteel een communicatiesysteem waarin we de essentiële zaken in kaart kunnen brengen. Wat zijn de stofeigenschappen, wat zijn de eigenschappen van het product, en zijn er risicoreducerende maatregelen mogelijk en zo ja welke? Bij registratie moet je het wel over hetzelfde hebben.” Het communicatiesysteem werkt daarom met behulp van standaarden. Alle bedrijven kunnen straks gebruik maken van een de door de industrie opgesteld standaard beschrijvingssysteem dat voornamelijk uit coderingen bestaat.

Deadline voor de gebruikers is 1 december 2009. Zij moeten dan hebben gemeld op welke manier zij een stof gebruiken.

Razenberg:”’Mag ik mijn product nog wel gebruiken op de manier die ik gewend ben?’ Dat is de vraag die straks gaat spelen.” Soms wijkt een manier van werken af van wat

Hans Razenberg: “Is een toepassing niet veilig, dan mag de stof daarvoor niet gebruikt worden.”

er in het Vib staat. Dan moet de gebruiker hard maken of zijn manier inderdaad veilig is. Razenberg: “Wanneer de fabrikant twijfels heeft kan hij vragen om extra gedetailleerde informatie. Een uiteindelijke consequentie kan ook zijn dat een bepaalde manier van werken niet meer toegestaan wordt.” Maar het omgekeerde kan ook: “Wanneer de fabrikant een bepaalde toepassing ‘veilig’ verklaart dan komt er een aanvulling op het Vib. Dan mag het voortaan.” ❚ Informatie “Aan de slag met REACH” van uitgeverij SDU. Auteur: Hans Razenberg Helpdesk van de overheid: www.reachhelpdesk.nl

Een uiteindelijke consequentie kan zijn dat een bepaalde werk­methode niet meer mag nr. 1 februari 2009

51

technieken

UV in luchtreiniging

Wapen in strijd tegen hoge schoonmaakkosten Licht doet leven, maar in SF-series zie je dat het ook levensge­ vaarlijk kan zijn. Dodende laserstralen zijn voor zover bekend een fabel, maar iedereen weet wel dat een teveel aan zonlicht niet zo best is. Dat komt door het schadelijke ultra violet licht (UV), dat we verrassend genoeg wel heel goed professioneel kunnen toe­ passen.

Tekst: Leon van den Berg

U

V-licht wordt in de bestrijding van Legionella in waterleidingen en voor het desinfecteren van zwemwater al langere tijd gebruikt. Inmiddels is het echter ook een interessante optie bij luchtreiniging. Met UV kunnen schimmels, bacteriën en virussen onschadelijk worden gemaakt. Dat kan nog niet zo heel lang, want eerst moest een oplossing worden gevonden voor een kwalijk bijproduct van UV-gebruik: ozon, een belangrijke component van luchtvervuiling Vanzelfsprekend wil je zo’n gas niet in je luchtbehandelinginstallatie en dus in je gebouw hebben. Lamers Reinigingstechniek en Virobuster hebben beiden een systeem dat werkt zonder dat er ozon vrijkomt. Heel actueel, want bestrijden van bijvoorbeeld de MRSA-bacterie kost per uitbraak duizenden euro’s. Voorkomen is beter dan genezen en kan goedkoop.

Aanpak bij de bron Een luchtkanaal moet frisse lucht binnenbrengen, maar is ook de ideale weg voor het verspreiden van microorganismen. Daardoor kan bijvoorbeeld een mrsa- of tbc-besmetting snel om zich heen grijpen. Schimmels en bacteriën veroorzaken echter ook de muffe atmosfeer die

Met UV kunnen schimmels, bacteriën en virussen onschadelijk worden gemaakt 52

februari 2009 nr. 1

we ‘sick building syndroom’ noemen. Problemen ontstaan vooral wanneer in het systeem ook gebruik wordt gemaakt van gerecirculeerde lucht. De verkoudheid die bijvoorbeeld velen oplopen na een vliegreis is niet toevallig omdat de lucht in een vliegtuig voortdurend grotendeels wordt hergebruikt. Filters in het kanaal plaatsen, lijkt de oplossing. Maar…schijn bedriegt.

Onvoldoende voor filters Filters zijn de zwakke broeders van de luchtbehandeling.

Omdat de capaciteit van de installaties steeds groter wordt, worden ook de eisen aan filters groter. Maar ze slibben snel dicht. Het gevolg is drukval: te weinig transport van frisse lucht. De ventilatoren moeten steeds harder werken om nog voor een luchtverplaatsing te zorgen. Dat vreet energie. Bovendien groeien de afgevangen schimmels en bacteriën ongestoord op het filteroppervlak en geven giftige stoffen af aan de passerende lucht.

Virussen passeren de filters trouwens vrijwel ongehinderd. Betere filters zijn niet per se een oplossing. Een HEPA-filter bijvoorbeeld slibt nog sneller dicht dan een gewoon filter. Wat wel helpt is filters veel vaker vervangen, maar dat is kostbaar en wordt mede daardoor vaak ‘over het hoofd’ gezien. Filters zijn ongeschikt om microorganismen tegen te houden. Toch zijn ze nodig, want ze filteren wel heel goed (fijn)stof uit de lucht. Daarom werken zowel het UV-systeem van Lamers als dat van Virobuster aanvullend op het filter. De plek waar zij dat doen verschilt.

PHI-systeem van Lamers Het PHI-systeem van Lamers Reinigingstechniek is een module die met UV-licht de verontreinigingen in de binnenlucht uitschakelt. Het verbetert effectief de binnenluchtkwaliteit. De apparatuur werkt met de geavanceerde Photohydroionisation (PHI) technologie. PHI maakt gebruik van een cel die vijf oxidatoren produceert. Die zijn zeer krachtig, maar onschadelijk voor mens, dier en plant.

Binnen de PHI cel wordt op twee verschillende golflengtes UV-licht gericht op een katalysator. De katalysator

technieken

Met UV kunnen schim­

bestaat uit vier verschillende metalen; titanium, zilver, rhodium en koper. Het oxidatieproces ontstaat door een combinatie van de opgewekte lage ozonwaarde (minder dan 0,03 ppm) en een zeer geringe hoeveelheid vocht uit de omgevingslucht. De PHI-cel bootst een natuurlijk reinigingsproces na. De geproduceerde oxidatoren bewegen zichzelf door de ruimte en gaan daarbij op zoek naar moleculen om een verbinding mee aan te gaan.

In feite vindt er dan verbranding plaats. Doordat het PHI-systeem verschillende oxidatoren combineert, stijgt de effectiviteit en worden vele verbindingen onschadelijk gemaakt. De oxidatoren worden uiteindelijk omgezet in zuurstof en waterstof.

Filters Lamers gaat uit van het principe ‘voorkomen is beter dan genezen’. Het probleem in iedere luchtbehandelinginstallatie is het filter. Doordat vochtige buitenlucht en soms ook vochtige binnenlucht wordt aangezogen, worden de filters vochtig. Ze werken daardoor minder goed en vormen een ideale voedingsbodem voor schimmels. Van diezelfde situatie profiteren bacteriën.

Ook zij vinden op een filter genoeg voeding om zich

explosief te vermenigvuldigen. Zo sterk zelfs dat op een gegeven moment delen van de kolonie afbreken en via de luchtkanalen worden verspreid. Naast de filters is er in de luchtbehandelingkast nog een punt waar schimmels en bacteriën dol op zijn, namelijk de warmtewisselaren. Door deze twee bronnen is de schone lucht in het systeem lang niet zo schoon als we wel denken. Een apart verhaal vormen de virussen. De meeste virussen worden niet of nauwelijks tegengehouden door filters.

Een uitzondering is het HEPA-filter, maar dat is kostbaar en leidt tot drukval in het systeem. Dit omdat zo’n filter hele kleine doorvoeropeningen heeft en daardoor ook al snel verstopt raakt. Met het plaatsen van een PHI-systeem voor en/of achter de filter wordt de aangroei van schimmels en bacteriën voorkomen en worden virussen uitgeschakeld. Ze zijn al dood voordat ze gezondheidsklachten kunnen veroorzaken.

mels, bacteriën en virussen onschadelijk gemaakt worden.

Virobuster Sterietube De Virobustertechniek werkt net als het PHI-systeem met het UVGI-principe: UltraViolet Germicidal Irradiation. Daarin schakelt UVC-licht van een bepaalde golflengte het DNA van micro-organismen uit. Deze

nr. 1 februari 2009

53

technieken

Voorbeelden van schim­

toepassing van UVC is al sinds 1920 bekend, maar had in de praktijk te veel beperkingen om grootschalig ingezet te kunnen worden. De UVGI-techniek van Virobuster produceert geen giftige stoffen en is veilig voor mens, dier en milieu.

mels en bacterieën.

In tegenstelling tot de PHI-module, wordt de Virobuster niet bij de filters geplaatst, maar in de kanalen.

Standaard Virobustermodule De Virobuster Steritube is een standaardmodule die in het aanvoer- of afvoerkanaal van de luchtbehandelinginstallatie wordt geplaatst. Elke tube heeft dezelfde afmetingen. De aansluiting correspondeert met de diameters van luchtkanalen waarin de steritube geplaatst wordt. Daardoor is de installatie zeer eenvoudig en kan deze ook achteraf gebeuren in bestaande kanalen.

In tegenstelling tot de PHI-module, wordt de Virobuster dus niet bij de filters geplaatst. Hij kan ook tijdens nieuwbouw worden ingepast of (net als een PHI-unit) losstaand in een kamer geplaatst worden. Het plaatsen is supersimpel en biomedische of elektrotechnische vakkennis is onnodig. De drukval is minimaal en bestaande systeeminstellingen kunnen gewoon gehandhaafd blijven. De capaciteit is uit te breiden met extra modules. Een op de klant toegesneden ontwerp is niet nodig.

Anders dan bij een mechanisch filter, kan een Steritube worden ingeschakeld zodra deze nodig is. Dit geeft veel

flexibiliteit. Zo is een gewone patiëntenkamer, letterlijk met één druk op de knop te veranderen in een isolatiekamer. Een ruimte is snel geschikt te maken voor opname van besmette of verzwakte patiënten als een sterilisatiemodule aanwezig is in de toe- of afvoer. Dat geldt ook voor de stand alone toepassing. Daarmee kan zelfs een speciale tent worden bediend die in noodgevallen snel voor een steriele ruimte zorgt.

Onderhoud Virobuster Het onderhoud van de Virobuster Steritube is erg eenvoudig. De complete module wordt met twee klemmen in enkele seconden verwijderd en ter plaatse vervangen door een nieuwe. De oorspronkelijke module wordt bij de geautoriseerde dealer weer hersteld en later ergens anders teruggeplaatst. Wanneer de luchtreiniging door UV-licht nooit mag stoppen kan het verwisselen veilig plaatsvinden door dubbele kleppen aan de modules. De UVGI-lampen gaan elk 9.000 uur mee. Het apparaat geeft na 8.000 uur en bij slechte lampen een signaal dat er vervangen moet worden. Het hele systeem is te koppelen aan een gebouwbeheersysteem.

Welke keuze Wel systeem is nu beter? Die vraag kun je als toekomstig gebruiker alleen zelf beantwoorden. Het antwoord is namelijk afhankelijk van de toepassing en locale omstandigheden. Virobuster richt zich vooral op de gezondheidszorg, terwijl Lamers zich meer richt op de industrie, kantoren, scholen en het topsegment van de huizenmarkt. De aanschafkosten van het Lamerssysteem zijn wat lager dan die van Virobuster. Qua vervanging is er niet veel verschil. Die komt neer op vervanging van componenten aan het einde van de levensduur. ❚ Informatie Lamers Reinigingstechniek www.lamersequipment.nl Virobuster Electronic Air Sterilisation www.virobuster.com

54

februari 2009 nr. 1

beurzen & congressen

8e editie Glazenwassers en Gevelreinigers Vakbeurs Op woensdag 13 en donderdag 14 mei 2009 vindt in het NBC Nieuwegein de 8e editie van de Glazenwassers & Gevelreinigers Vakbeurs plaats. Deze beurs is in de loop der jaren uitgegroeid tot hét ontmoetingspunt voor glazenwassers-/gevelreinigings-/schoonmaakbedrijven, opdrachtgevers en (toe)leveranciers. Op de beurs zijn veel noviteiten te aanschouwen. Daar­ naast vindt er een waardevol congresprogramma plaats. Momenteel ziet

de glazenwassers, gevelreinigers en schoonmaakbedrijven.

De tweede dag draait alles om “Verantwoord gebouwbeheer”. Men gaat hier in op de ketensamenwerking tussen architecten, projectontwikkelaars, bouwondernemingen, gebouwbeheerders en gebouweigenaren.

GRATIS aanmelden tot 11 mei 2009 De vakbeurs is gratis te bezoeken als u zich voor 11 mei. Zonder voorregistratie is de toegangsprijs € 10,-.

het ernaar uit dat het een zeer interessante vakbeurs belooft te worden, gezien het aantal exposanten dat zich heeft aangemeld.

Uitbreiding van de bezoekersdoelgroep De vakbeurs richt zich dit jaar ook op facilitaire managers, gebouweigenaren/-beheerders, VvE’s, architecten, projectontwikkelaars en bouwondernemingen. Dit is terug te zien in het speciale congresprogramma dat voor deze doelgroep in de maak is.

Congresprogramma Dagelijks vindt er een nieuw congresprogramma plaats. De eerste dag staat “Glasen Gevelonderhoud” centraal. Onderwerpen die hier aan bod komen zijn onder andere gezond werken, veiligheid in de praktijk en perspectieven voor dienstverlening. Dit programma sluit goed aan op de wensen van

Glazenwassers Wedstrijd 2009 Net als voorgaande jaren organiseert SVS weer een Glazenwassers Wedstrijd. Bezoekers krijgen de mogelijkheid om hun ervaring te tonen aan het publiek. Middels een parcours kunnen zij de eervolle “Glazenwasser van het jaar” prijs winnen. Er hangen grote beloningen aan vast.

Informatie en aanmelden glazenwasserswedstrijd www.glazenwassersvakbeurs.nl

nr. 1 februari 2009

55

technieken

Durf te vernieuwen!

Van Triest: Ons Reflex­ systeem is snel, flexibel, efficient en simpel, net als motorrijden�

56

technieken

Biofriends innovatief met Finse Reflexsysteem Niet alle revoluties verlopen bloedig. Som­ migen zijn zelfs uitermate vriendelijk voor het milieu en de portemonnee. Het overtuigen van een behoudende markt haalt echter wel eens het bloed onder de nagels vandaan van mensen die out of the box-denken. Vernieu­ wen is volgens Jan van Triest van Biofriends niet gemakkelijk, maar wel erg leuk.

Tekst: Leon van den Berg Drie kleuren geven de

B

iofriends hield zich oorspronkelijk bezig met het ontwikkelen van schoonmaakconcepten. Kortweg: voor een klant of klantengroep werden alle facetten van een goed werkend onderhoudsprogramma in kaart gebracht. Tegenwoordig gaat men zelf de boer op om een revolutionair nieuw schoonmaakconcept op de markt te brengen. Eigenaar Jan van Triest is erg enthousiast over het Finse Reflexsysteem: “Wie de praktijk kent, weet hoe anders dit systeem werkt. Normaal ga je een vuile vloer te lijf met een emmer met sop en een vlakke vloermop. Voor toonbanken moet je een emmer met spons en zeem of een speciale microvezeldoek gebruiken. Andere oppervlakken vragen weer een andere methode Je moet voor iedere reinigingsklus andere middelen gebruiken en dat is vaak een belasting voor de medewerker. Die moet veel kracht zetten om de vloermop het werk te laten doen. Ze moeten ook sjouwen met grote emmers met sop en spoelwater en er moet veel worden gewrongen. Rugklachten en overbelaste

Vernieuwen is niet gemakkelijk maar wel leuk

schoonmaaktoon aan bij

polsen zijn het gevolg. Daarnaast is een ruimte tijdens het drogen vaak een langere tijd niet te betreden. Ook de hoeveelheid chemicaliën is moeilijk in de hand te houden.Tenslotte is het de vraag of iets optisch schoon is of dat het echt schoon is.”

b.v. Hema en Xenos.

Kleurrijk schoonmaken Al deze zaken worden door het universele en complete Reflexsysteem opgelost. Het systeem bestaat uit een vloerwisser, enkele soorten microvezeldoeken in de kleuren blauw, rood, groen en geel. Deze zitten per 10 of 20 in afsluitbare emmertjes/boxen van dezelfde kleur. Het eventueel bijbehorende schoonmaakproduct zit in gelijkgekleurde tapflacons. De hoeveelheid schoonmaakmiddel is per druk op de knop afgestemd op het doel en de emmer. Het enige dat moet worden gedaan is hooguit drie liter water toevoegen. “De vloermop is universeel toepasbaar. Door het smalle contactoppervlak is de druk op de vloer vijftig maal groter dan met een conventionele vlakmop. Men hoeft dus geen kracht te zetten en schraapt het vuil simpelweg in de Reflex doek. Je doet met één Reflex doek veel vierkante meters omdat je die steeds een stukje opschuift en ook nog aan beide zijden gebruikt. Omdat de doeken vochtig zijn, hoeft men niet meer te wringen en is er nauwelijks droogtijd. Is een

nr. 1 februari 2009

57

technieken

Branche is extreem behoudend

Het hele systeem past op de motorfiets waarmee Van Triest rondreist om demonstraties te geven.

Duidelijke instructie zorgt voor een goed resultaat.

doek volledig gebruikt, dan gaat deze in de waszak. Aan het eind van de dag gaat hij met alle andere in de bij het systeem leverbare wasmachine. Een onze dopje speciale waspoeder volstaat om zeventig doeken op lage temperatuur te desinfecteren. Zelfs dat waspoedermaatdopje leveren we erbij. Daar kan geen gewone vloer/vlakmop tegenop. De kosten om die te wassen zijn aanzienlijk hoger, tot wel 80%.

240 liter sop besparen Het Reflexsystem werkt prima en dus zou je verwachten dat potentiële gebruikers ervoor in de rij staan. Een misrekening, want de branche is extreem behoudend en reageert volgens Van Triest panisch op innovaties: “Veel mensen geloven het zelfs niet als we het demonstreren.

Ze blijven denken dat plenzen met veel water schoonmaken is. Je moet, als klant, een bepaald denkpatroon

Instructiekaart Reflex mopsysteem

Benodigd aantal doeken per

Emmer met juiste hoeveelheid

kleur inschatten

water vullen

Afsluiten met deksel, minimaal 10 minuten laten inwerken

Doek op Reflexhouder plaatsen

10 doeken = 1,5 liter water

Van schoon naar vuil werken

Eventueel reinigingsmiddel in de juiste verhouding toevoegen

Doeken in emmer plaatsen

Vloer reinigen in draaiende "8"

Doek helemaal gebruiken, ook

bewegingen zonder kracht te zetten

de andere zijde

40oC Vuile doeken losmaken zonder aan te raken

Vuile doeken in waszak deponeren

Wasnet met doeken in wasmachine

Wassen op 40oC met Trebon Plus

plaatsen

poeder voor desinfectie reiniging

februari 2009 nr. 1

Angst De zorg is een heel ander verhaal. Van Triest: “Daar is vernieuwing kennelijk een bedreiging. Je snapt het niet.

Ik heb mensen in de weer gezien met een mop in een emmer met smerig water. Dat kan toch niet de bedoeling zijn op een plaats waar hygiëne een topprioriteit moet zijn? Je kunt gewoon aantonen dat dit geen schoonmaken is. Ik ga met ons systeem over een pas gereinigde vloer en de doek komt er pikzwart af. Denk je dat men dan overtuigd is? Niet dus! Ik heb zelfs meegemaakt dat een hoofd schoonmaak kwaad werd. Waarschijnlijk omdat ik zo haar gebrekkige werkmethode blootlegde.

Heel teleurstellend dat kennelijk het belang van de patiënt niet vooropstaat! Al even dodelijk voor vernieuwing is dat men in de zorg niets durft te beslissen zonder TNO rapport. Wij nemen die handschoen op. Binnenkort start TNO in Enschede een vergelijkend methodisch onderzoek. Ik ben er zeker van dat we daarin de traditionele methodieken overtuigend zullen verslaan.” ❚

Lege box/emmer laten drogen

Biofriends Nederland B.V. Galvaniweg 15 8071SC Nunspeet Postbus 328 8070AH Nunspeet tel (0341) 25 31 16 fax (0341) 26 13 35 internet www.biofriends.nl email info@biofriends.nl

58

doorbreken om je vooroordeel opzij te zetten. Je ziet dat met name de retailketens openstaan voor vernieuwingen.

Daar slaat ons concept aan. Bedrijven zoals de Hema, Bouwmaat, Intergamma, Servex, Xenos en vele individuele klanten zien de enorme besparingen in tijd, materiaal en personeel die ze met ons systeem bereiken. Daar is schoonmaken ondersteunend om de hoofdactiviteit -verkoop- in een goede omgeving mogelijk te maken.

Schoonmaken wordt door het winkelpersoneel gedaan en dat mag er niet teveel tijd aan kwijt zijn, terwijl het resultaat goed moet zijn. Je ziet ook dat bij professionals in de schoonmaak van flatgebouwen er interesse is. Met ons systeem reinigt Ancora bijvoorbeeld trappenhuizen en galerijen in de Bijlmer. Daar ligt nog wel eens urine en dergelijke. Dan gebruik je onze mop als wisser en verzamel je de urine in een droge Reflexdoek. Die doe je daarna direct in de waszak. Met een nieuwe doek ga je verder met schoonmaken. Dat is toch veel hygiënischer dan die viezigheid via de mop en het water over de hele galerij te verspreiden? En dat alles met maar enkele doekjes.

Het scheelt ook vele liters water per dag en een heleboel schoonmaakmiddel. Dat gebruik je namelijk bijna niet!’’.

Informatie www.biofriends.nl

kantoor & utiliteit

Design versus doelmatigheid

Extravagante ontwerpen doorn in oog schoonmakers

H

et komt heel veel voor dat architecten te weinig rekening houden met het feit dat panden praktisch en betaalbaar schoongemaakt moeten worden, zegt André de Reus, directeur van Atir BV, kennis- en innovatie-instituut voor schoonmaakonderhoud.

“Architecten houden zich alleen bezig met het ontwerpen van een mooi en esthetisch gebouw, terwijl degene die het gebouw vervolgens gaat exploiteren zelden betrokken is bij de ontwerpfase.”

Nico Lemmens, vice-voorzitter van de Vereniging voor Schoonmaak Research (VSR) en manager Customer Relations bij ISS Facility Services, stelt dat het juist de opdrachtgevers zijn die weinig oog hebben voor praktisch en betaalbaar schoonmaakonderhoud. “Nog al te vaak hebben architecten te maken met opdrachtgevers die daar te weinig rekening mee houden en dat in de opdrachtformulering niet of te weinig tot uitdrukking laten komen. Beruchte voorbeelden zijn te geven op het gebied van glasbewassing, vanwege glaspartijen die nauwelijks of slechts tegen hoge kosten bereikbaar zijn.”

De Reus noemt ook de bereikbaarheid van gevels. “Er worden prachtige glazen structuren ontworpen, maar de kosten om deze bereikbaar te maken voor schoonmaakonderhoud liggen vaak tien keer hoger dan de reinigingskosten zelf.

Als het e 10.000,– kost om gevels bereikbaar te maken en e 1.000,– om ze te onderhouden, dan ben je redelijk doorgeschoten.” De bouwkundige detaillering is één van de aspecten waaraan volgens De Reus in de ontwerpfase meer aandacht besteed mag worden. “Vaak worden er allerlei frutsels en rare dingen ontworpen die ontzettend vervuilen en moeilijk schoon te maken zijn. Architecten noemen dat een speelse bouwdetaillering, maar het ontaardt in sterke vervuiling. Geluidsisolerende wanden van dubbel glas zijn ook een voorbeeld. Dat glas gaat vaak na een paar jaar al vervuilen, maar het vuil zit aan de binnenkant en niemand kan erbij. Dan kan je gebouw verder heel schoon zijn, maar hier kun je niets aan veranderen.”

Bij de les De Reus is ook voorzitter van de beroepsvereniging voor facilitair managers in de gezondheidszorg (FMG). In

Wanden van dubbel glas, slecht bereikbare gevels, zogenaamde speelse bouwdetaillering. Ze zijn een doorn in het oog van wie verantwoordelijk is voor het schoonmaakonderhoud van een gebouw. Architecten houden hier bij hun ontwerpen te weinig rekening mee, maar ook opdrachtgevers hebben weinig oog voor het belang van praktisch en betaalbaar schoonmaakonderhoud.

Tekst: Rimke de Groot

deze sector zijn facilitair managers over het algemeen goed bij de les in het ontwerpstadium, stelt hij. Dat moet ook wel, want van gebouwen in de gezondheidszorg is het natuurlijk uitermate belangrijk dat ze goed schoon te houden zijn. De Reus: “Door verkeerde bouwkundige details ontstaat ophoping van ongewenste microorganismen. Als een zorginstelling sterk vervuilt doordat deze niet goed schoongemaakt kan worden, ontstaan natuurlijk onhygiënische toestanden.” Dat zal zich direct vertalen in het klachtenpatroon, vervolgt De Reus. “Als niet te verwijderen vervuiling zich in een ziekenhuis ophoopt, zien mensen dat natuurlijk direct. Dat heeft invloed op de beleving van het ziekenhuisbezoek en leidt tot een hoger aantal klachten. Ook worden de onderhoudskosten dan natuurlijk hoger.”

Nico Lemmens: “Vaak hebben architecten te

Levensduurkosten De Reus erkent het dilemma dat leeft onder architecten en opdrachtgevers: een gebouw moet gebruiksvriendelijk zijn, maar ook uitstraling hebben. “Maar we weten ook dat er heel mooie gebouwen ontworpen kunnen worden die heel goed en eenvoudig schoon te maken zijn. Het vraagt om een creatieve denkwijze, maar het kan wel degelijk.” Lemmens stelt dat veel partijen nog steeds geen belang hebben bij het managen van de totale levensduurkosten. Inmiddels zijn in de utiliteitsbouw in Nederland enkele PPS-contracten (Publiek

maken met opdracht­ gevers die schoon­ maak nauwelijks in de opdrachtformulering tot uitdrukking laten komen.”

nr. 1 februari 2009

59

kantoor & utiliteit Private Samenwerking) gesloten. “Daarbij wordt gebruik gemaakt van de contractvorm DBFMO: Design, Build, Finance, Maintain, Operate. Financiering, ontwerp, bouw, onderhoud en operatie van een gebouw worden in één contract met lange looptijden van vijftien tot dertig jaar in de markt gezet. Daarbij hebben alle betrokkenen belang bij het minimaliseren van de totale levensduurkosten. Ofschoon PPS-aanbestedingen in Nederland vanwege een gebrek aan volume problematisch zullen blijven, mag worden verwacht dat de DBFMO-contractvorm in de toekomst meer ingang zal vinden. Dat is

hoopgevend, omdat daarbij de facilitaire invalshoek van meet af aan beter aan bod komt.”

Adviserende rol Atir BV wordt door opdrachtgevers geregeld om advies gevraagd als het gaat om het schoonmaakonderhoud.

“Wij worden als adviseurs in toenemende mate betrokken bij het ontwerp van architecten”, vertelt De Reus.

“Met onze tips worden soms honderdduizenden euro’s aan schoonmaakkosten bespaard. De architect is daar vaak niet blij mee, maar de opdrachtgever is de baas.

Een grote klant van ons heeft ons bijvoorbeeld gevraagd het bouwbestek voor haar nieuwbouw in Utrecht te bekijken en daar commentaar op te leveren. Daar zou een vloer van natuurlijk hout in de kantine komen. Valt daar één druppel wijn op, dan krijg je dat nooit meer schoon en zie je die druppel over twintig jaar nog. Wij hebben aan de opdrachtgever duidelijk gemaakt dat je daar beter kunt kiezen voor kunststeen, omdat dat geen vuil absorbeert en bovendien goed te reinigen is.” De VSR en Atir BV hebben slechts zelden contact met architecten.

Een slechte zaak, vindt De Reus. “Eigenlijk zouden architecten verantwoordelijk moeten worden gesteld voor de bovenmatige exploitatiekosten die hun extravagante ontwerpen met zich meebrengen.”

Vuilverzamelplaats onder trap en bank.

Open trap boven tafels waar gegeten wordt.

Er kunnen heel mooie Als het tienduizend euro kost om gevels bereikbaar te maken en duizend euro om ze te onderhouden, dan ben je doorgeschoten.

60

februari 2009 nr. 1

gebouwen ontworpen worden die goed en eenvoudig schoon te maken zijn

kantoor & utiliteit Gemiste kans Interieurarchitect/architect Gerrit Schilder, voorzitter van de Beroepsvereniging van Nederlandse Interieurarchitecten (BNI), is het ten dele eens met de stelling dat bij het ontwerpen van gebouwen te weinig rekening wordt gehouden met het schoonmaakbeleid. “Er zou in een eerder stadium gesproken kunnen worden met de mensen die het gebouw gaan onderhouden. Soms is in de ontwerpfase echter nog niet bekend wie de eindgebruiker wordt of wie verantwoordelijk wordt voor het schoonmaakonderhoud. Maar als het om een verbouwing of renovatie gaat, is het een gemiste kans als je niet met zulke partijen om tafel gaat zitten.”

Schilder tekent daarbij wel aan dat architecten steeds beter rekening houden met het schoonmaakonderhoud.

“In kantoren en openbare gebouwen zie je bijna geen staande toiletpotten meer. Deze zijn bijna allemaal vervangen door hangende exemplaren. Ook worden er steeds meer naadloze vloeren toegepast.” Bovendien blijft de techniek zich door ontwikkelen. “Dat gaat steeds verder. Afdichtingsrubbers voor ramen die ervoor zorgen dat er geen fijnstof meer naar binnen komt, dragen ook bij aan het schoonmaakonderhoud.”

Voor Schilder is het schoonmaakonderhoud in de ont-

werpfase niet een ontwerpuitgangspunt, maar wel een onderdeel dat altijd aandacht krijgt, met name wanneer er keuzes op basis van logistiek en onderhoud moeten worden gemaakt. “Ik houd het altijd in het achterhoofd. Wil een opdrachtgever bijvoorbeeld een parketvloer met naden, dan zal ik hem er wel op wijzen dat daar veel vuilophoping in ontstaat.” Schilder herkent het dilemma dat uitstraling en gebruiksvriendelijkheid soms lastig samengaan. “Dat is een probleem dat waarschijnlijk nooit uit de wereld raakt. In de jaren vijftig en zestig was Travertin, een poreuze kalksteensoort, als vloer- of wandafwerking heel populair. De textuur is heel mooi, maar het was natuurlijk een ramp om schoon te maken. Toch werd deze steensoort veel toegepast, omdat het toen bij architecten in de mode was.” Het is altijd verstandig om in een bepaald stadium van de afwerking te praten met de mensen die het gebouw moeten schoonhouden, stelt Schilder tot slot. “Als je gebruikmaakt van de kennis van deze mensen, scheelt dat niet alleen in de kosten voor schoonmaakonderhoud. Het voorkomt ergernissen en levert daarnaast vaak tijdswinst op.” ❚

Gerrit Schilder: “Er zou in eerder stadium gesproken kunnen worden met de mensen die het gebouw gaan onderhouden.”

Informatie www.vsr-org.nl, www.atir.nl advertentie

Adv Werner & Mertz_198x131.indd 1

19-01-09 11:31

nr. 1 februari 2009

61

bedrijfsreportage

Tana maakt professioneel schoon met rode bieten en citroenschillen Een belangrijke speler op de markt van professionele schoonmaakmiddelen is de Werner & Mertz Group uit Mainz, Duitsland. Het familiebedrijf bestaat al sinds 1876 en de core business is eigenlijk ‘protectie’. Het begon met een koster die kaarsen maakte en het vet op schoenen ging smeren om ze tegen water en slijtage te beschermen: de basis van de schoenpoets (bijvoorbeeld van het merk Erdal). Nog steeds staat het bedrijf bekend vanwege zijn vloerwassen. Maar het bedrijf bedient de hele Europese markt tot in Oost-Europa, en in enkele overzeese gebieden, waaronder Dubai. In 2005 kocht de groep de Parijse vestiging van Colgate/Palmolive.

Tekst: Felix van de Laar

met de gelijknamige schoenpoets te maken. Peter Van Loock, de commercieel directeur van de vestiging: “Om het Europese bloemetje op je producten te kunnen zetten moet je aan strenge eisen voldoen, maar onze producten komen daar zelfs nog ver bovenuit. Europa eist dat ze na gebruik voor 90% afgebroken zijn, dat noemt men de primaire afbreekbaarheid.

Onze producten zijn binnen 3 dagen al voor 98% afgebroken! Die laatste 2% zit ‘m in de conserveringsmiddelen en die vergaan in ieder geval binnen vijf jaar, wat de secundaire afbreekbaarheid wordt genoemd.”

sanitair maken we van rode bieten. Schillen van sinaasappels gebruiken we ook. De flacons zijn PET-flessen en zelfs de inkt op de etiketten is geheel biologisch afbreekbaar. We gebruiken zo weinig mogelijk karton voor de verpakkingen. En tenslotte maken we van ons eigen afval een restproduct dat ze als brandstof gebruiken in de ovens van de buren, een cementbedrijf.

Onze schoonmaakmiddelen zijn voor de professionele gebruikers. In Nederland zijn dat vooral schoonmaakbedrijven en verder grote instellingen zoals ziekenhuizen, scholen etc. We zien het als een grote kans voor ons Europese bloemetje, dat het kabinet-Balkenende in 2010 een duurzame inkoop van 50% wil bereiken voor overheidsgebouwen en dergelijke Het kabinet wil ook bedrijven stimuleren om hetzelfde te doen.”

Rode kikker is groen geworden De rode kikker, het logo van het bedrijf, staat symbool voor de waterbestendige eigenschap van de oorspronkelijke emulsieproducten. Maar intussen had die kikker beter toch groen kunnen zijn. De huidige eigenaar van Werner & Mertz, Reinhardt K. Schneider, heeft de boodschap van de ecologie goed begrepen en er het commerciële belang van ingezien. Voor de emulsieproducten bestaan nog geen criteria, maar voor zijn schoonmaakproducten loopt het bedrijf voorop om te voldoen aan de eisen van de Europese Commissie.

Tana Professional, de werkmaatschappij voor de Benelux, heeft haar verkoopkantoor in Waterloo, het plaatsje bij Brussel waar Napoleon in juni 1815 zijn allerlaatste slag verloor. De naam Tana heeft hier overigens niets

62

februari 2009 nr. 1

Citroenen en rode bieten “De grondstoffen zijn allemaal van plantaardige oorsprong. Het zuur komt echt uit de schillen van citroenen en de rode kleur van de middelen voor het

bedrijfsreportage

Kompaktfabrik De PET-flessen worden in Mainz gemaakt door een in-company-vestiging van ALPLA, een multinational in verpakkingen. Op dezelfde leest verzorgt het transportbedrijf S&L in de fabriek de complete logistiek, van grondstoffenaanvoer via de productielijn en de warehousing naar de uitlevering. Het is een voortdurende automatische beweging van 27.000 pallets. De Duitsers spreken over een “Kompaktfabrik”. In Waterloo is een opslag voor de leveringen binnen de Benelux.

De Prestige, eenvoudig navullen van flacons met het gewenste product.

Golden Dealers Tana Professional werkt vrijwel uitsluitend voor groothandels.

Van Loock: “We hebben drie grote ‘Golden Dealers’, die Tana als A-brand voeren en met wie we promoties doen, op beurzen staan, etc. Dat zijn Excelsior in Amsterdam, Weska in Rotterdam en Hazet in Zaandam. De Silver Dealers zijn vaak regionaal gericht en hebben een kleinere organisatie. Bij grotere klanten komen we natuurlijk zelf voor de levering en de after sales service, zoals de plaatsing van de Prestige (zie kader).

Zuinig gebruik voorkomt strepen “Er zijn op deze markt geen slechte producten meer”, vervolgt Van Loock. “De grootste winst zit ‘m in het juiste gebruik van de schoonmaakmiddelen.

Overdosering is én niet effectief, want je krijgt vegen en strepen,

én het kost meer. We investeren veel in heldere gebruiksaanwijzingen, met duidelijke pictogrammen voor de mensen die niet goed kunnen lezen. We geven opleidingen en instructies ter plaatse aan het personeel en de leidinggevenden en door de doseerdop op de flacons kun je gemakkelijk steeds met de juiste hoeveelheden werken. Als de mensen het vervolgens goed onthouden, zijn we optimaal bezig. Voor grote keukens van verzorgingshuizen en ziekenhuizen en dergelijke maken we zelfs het hele hygiëneplan, dat vanwege de voedselinspectie verplicht aan de wand moet hangen. Daarin beschrijven we precies alle handelingen die er bij de schoonmaak moeten gebeuren. In de keukens gebruikt men onze producten ook nog in de vaatwas. Verder vind je ze in de linnenkamer bij

De gebouwen van Werner & Mertz in Mainz, met de rode kikker bovenop het complex.

de was en bij het onderhoud van de vloeren.”

Prestige Tana Professional verdeelt haar schoonmaakproducten onder in de bestemmingen die ermee schoongemaakt moeten worden: sanitair, vloeren, interieur, was (textiel) en keukens. Om het de gebruikers gemakkelijk te maken heeft het bedrijf de Prestige ontwikkeld, een variant op de koffieautomaat of de verfmengmachine: de schoonmakers vaker -schoonmaaksters trouwens - kunnen er tijdens hun werk de flacons navullen met het gewenste product.

Dit bespaart natuurlijk enorm op verpakkingen. De machine mengt de vier basisgrondstoffen: de tensioactieve stof (die het feitelijke werk doet), het conserveringsmiddel, het parfum en de kleurstof. ❚

Informatie Werner & Mertz Benelux NV Dreve Richelle 161 K Bus K 1410 Waterloo Tel: +32 (0)2 352 04 00 www.wmprof.com

Commercieel Directeur Peter Van Loock: “Onze producten komen nog ver boven de Europese milieunorm uit.”

nr. 1 februari 2009

63

bedrijfsreportage

Numatic marktleider in stofzuigen

B

ijna iedereen kent de stofzuigers van Numatic, al zullen sommigen de naam niet kennen. Dat heeft te maken met de manier waarop Numatic in Nederland de stofzuigers in de markt zet. In het particuliere assortiment zijn de namen Henry en Hetty geen onbekenden.

Het rode of roze apparaat met guitige oogjes en een big smile trekken in vele speciaalzaken de aandacht. Het is letterlijk een stofzuiger met een gezicht. Anders dan in het moederland Engeland zijn deze kenmerken en namen uitsluitend voorbehouden aan de particuliere sector. Hoewel het dezelfde stofzuigers betreft, zien professionele schoonmaakbedrijven in ons land hier liever een andere meer serieuze uitstraling.

Vandaar dat in het professionele segment de naam Numatic op de motorkop prijkt. De kleuren hebben daar een betekenis; rood voor stof en blauw voor water, met daarnaast saai maar praktisch grijs voor industriële toepassingen. Daarnaast is er nog keuze uit geel en groen.

Eigen merk Veel schoonmakers of winkelpersoneel zullen zonder het te weten met een Numatic de vloer te lijf gaan. Heel wat apparaten worden namelijk onder zogenaamd private label uitgebracht.

Vanaf zo’n vijfhonderd stuks worden stofzuigers in een serie op maat gemaakt. De klant kan dan vrijwel iedere gewenste ketelkleur kiezen en die laten voorzien van het bedrijfslogo.

Steeds meer bedrijven maken gebruik van deze mogelijkheid.

64

februari 2009 nr. 1

Dit jaar bestaat de stofzuiger honderd jaar. Het is volgens 82% van de Nederlanders het meest belangrijke huishoudelijke apparaat. Gemiddeld lopen we er twee jaar van ons leven achter en leggen we 21 km af. De kwaliteit van stofzuigers is dan ook essen­ tieel en als ze er dan nog vrolijk uitzien, is dat mooi meegenomen. Beide zaken zijn verenigd in het assortiment van Numatic, marktleider in professioneel stofzuigen.

Tekst: Leon van den berg

Het voordeel voor hen is dat de stofzuiger past bij de uitstraling van het bedrijf en dat diefstal ook minder voor de hand ligt.

Overigens maakt Numatic deze stofzuigers wel, maar levert het bedrijf niet direct aan afnemers.

Daarvoor is een uitgebreid dealernetwerk beschikbaar.

Voor ieder werk Het assortiment op het gebied van stofzuigers is reusachtig en ook heel specialistisch. Zo is er naast de lijn gewone stofzuigers voor kantoren of bedrijven een gele lijn die uitsluitend bedoeld is voor professionele asbestverwijdering, vanzelfsprekend voorzien van speciale filters. Ook voor de bouw is er een speciale lijn. Hoewel deze stofzuigers wel duurder zijn in aanschaf, gaan ze door een degelijke constructie en een goed filter ook veel langer mee.

Dat betekent een grote kostenbesparing. Vooral in de afbouw en het opleveren van bouwwerken is de slijtage groot en het is niet uitzonderlijk dat voor een beetje project drie tot vier stofzuigers de container in gaan doordat er geen goede filters worden gebruikt en er veel stof in de motor terecht komt. Door de constructie van

Numatic stofzuigers is dit risico sterk ingeperkt.

Fijnstof Om nog maar even in de bouwwereld te blijven, daar is fijnstof een groot probleem. Volgens de Arbowet moet de werkgever de blootstelling daaraan voorkomen. In de praktijk blijkt dat een moeilijke opgave, vooral bij het gebruik van haakse slijpers.

Tot dusver was het afvangen van fijnstof bij dit apparaat problematisch. Inmiddels heeft TNO een speciale afscherming gemaakt waardoor bijna al het fijnstof wordt weggezogen, maar er was geen bouwstofzuiger op deze taak berekend. Numatic werd benaderd voor een oplossing. Na veel testen werd deze gevonden in de vorm van de Numatic NTD-900 Finedust bouwstofzuiger waarin het stoffilter van de machine ook naar de stofzak werd verplaatst. Weliswaar gooit een gebruiker nu steeds zowel de stofzak als het filter weg en zijn deze stofzakken begrijpelijkerwijze iets duurder. Daartegenover staat dat met dit systeem Numatic NTD-900 Finedust bouwstofzuiger.

met één stofzak (inhoud tot circa.

6 kg) een hele werkdag kan worden gezogen én dat de machine heel blijft. Op jaarbasis is dat een enorme besparing. TNO is dan ook zeer enthousiast over het resultaat. Dit fijnstofsysteem zal op de bouwbeurs in februari worden geïntroduceerd. Overigens voert Numatic naast haar eigen machine ook het importeurschap van Pullman-Ermator bouwstofstofzuigers en aircleaners.

Oersterk Ook in de industrie vinden Numatic stof- en waterzuigers

bedrijfsreportage

Ketels energiezuinig In Nederlandse huishoudens zijn sledemodellen toonaangevend. Vreemd, want daardoor is veel vermogen nodig om een goede zuigkracht te krijgen. De luchtstroom moet de stofzak, via een relatief klein filter en de motor passeren. 1800 tot 2200 Watt is dan ook niet uitzonderlijk. Ketels geven een betere zuigkracht bij veel minder vermogen. Numatic heeft alleen ketelstofzuigers. Die leveren een uitstekend resultaat met slechts 1200 Watt en zijn daarmee een stuk energiezuiniger dan sledemodellen. In 2010, wanneer er hoogstwaarschijnlijk een energielabel op de stofzuigers zal verschijnen, zal deze stofzuiger dan ook zeker energie­ label A krijgen.

gretig aftrek. Hierbij is ook een onderscheid tussen de materialen van de ketel. De goedkopere lijn bestaat uit het standaardmateriaal polypropyleen. Een duurdere versie is gemaakt van een speciaal geschuimde kunststof, waardoor de ketel oersterk, zeer schokbestendig en vormvast is.

Vooral bij waterzuigers en industriële machines is dat belangrijk.

Opzitmachine Numatic doet overigens meer dan het maken van stofzuigers. De fabrikant is een grote en voordelige leverancier van

schoonmaakkarren, hotelwagens en waszakkarren. Daarnaast is er een uitgebreid assortiment van borstel- en veegmachines. Dit assortiment is sinds november uitgebreid met de Vario 678, Numatic’s eerste ‘opzitter’. De breedte van de borstel van deze universele machine is instelbaar op 65, 75 en 85 cm. Een speciaal veiligheidsmechanisme zorgt ervoor dat de borstels bij een aanrijding naar binnen inklappen. Deze machine werd in mei tijdens de Interclean aan het grote publiek gepresenteerd, is er nu al veel vraag naar en zijn de

Veel stofzuigers verschijnen onder private label.

De Vario 678, Numatic’s eerste ‘opzitter gedemonstreerd door Marketing Mana­ ger Rogier Moorman.

eerst verkopen gesloten. Numatic verwacht dan ook met deze relatief goedkope en universele machine een groot marktaandeel te verwerven. Op alle schrobzuigmachines van Numatic is een tweejarig gratis servicecontract met twee preventieve servicebeurten en ‘on site’ reparatie binnen 48 uur standaard. ❚ Informatie Numatic International BV Postbus 101, 2400 AC Alphen aan den Rijn Tel: +31 (0)172 467999 www.numatic.nl nr. 1 februari 2009

65

bedrijfsreportage

Boma biedt sterke onder­steuning bij de inkoop Boma is in België en Luxemburg wellicht de grootste onafhankelijke totaalleverancier van professionele schoonmaakbenodigdheden. In Nederland is het bedrijf onterecht nog minder bekend, maar daarin wordt nu verandering gebracht. Niet zo gek wan­ neer je bedenkt dat het bedrijf nu al een dikke 113.000 leveringen per jaar doet! Boma wil zich onderscheiden van andere distributeurs door het aanleveren van efficiënte oplossingen op vlak van product & materiaalkeuze, kostenbeheersing & administra­ tieve vereenvoudiging.

Boma voert drie belangrijke schoonmaaklijnen, v.l.n.r. Directeur Geerling Kok van Boma Harderclean met Trio floor, Account Manager Martijn Burgemeester met het nieuwe Pro-Bio floor in hervulbare flacon en Key Accountmanager Gert Bresseleers met Eco Floor. Deze drie lijnen zijn er ook voor sanitair en interieur.

66

februari 2009 nr. 1

tekst: Leon van den Berg

Wie is Boma Boma begon bijna vijfendertig jaar geleden met het verkopen van borstels en matten aan onder andere kloosters en scholen. Dat verklaart ook meteen de naam. Omdat deze klanten om steeds meer zaken vroegen en het klantenbestand breder werd, is het bedrijf uitgegroeid tot een grote totaalleverancier in schoonmaakproducten. In eerste instantie groeide men met het als groothandel verkopen van producten van derden, maar inmiddels brengt Boma – in nauw overleg met gerenommeerde fabrikanten – eigen producten op de markt. Daarmee is Boma in de Benelux een grote onafhankelijke leverancier geworden met 3500 voorraadartikelen en een omzet van e 35 miljoen.

Het bedrijf heeft meer dan honderd medewerkers in dienst verdeeld over vijf vestigingen.

Met de verwerving in 2006 van Harderclean is de stap gezet om

ook in Nederland een belangrijk marktaandeel te veroveren.

Harderclean De keuze voor Harderclean in Biddinghuizen (Flevopolder) was niet willekeurig. Het bedrijf had een groot schoonmaakbedrijf als klant dat in het zuiden van Nederland ook door Boma werd bediend. Bovendien had het bedrijf net een nieuw, modern distributiecentrum van 1000m² gebouwd en bleek uitbreiding ter plaatse mogelijk. Toen de visies van beide bedrijven heel goed op elkaar aan bleken te sluiten, was de deal snel rond. De afgelopen jaren is gewerkt aan een integratie van de bedrijven. Nu is er nog een dubbele naamvoering, maar in de nabije toekomst zal deze worden veranderd in Boma Nederland BV. Ook de regio is vastgesteld. Het huidige Harderclean zal zich logistiek vooral boven de grote rivieren inzetten.

Daaronder vindt de bevoorrading vanuit Antwerpen plaats. Nederlandse klanten hebben een vaste Nederlandse contactpersoon.

Boma concept Boma wil op een gezonde manier zijn marktpositie in Nederland versterken. Men streeft ernaar tegen 2011 een top vijf speler te zijn in Nederland met behoud van de onafhankelijke positie. Dit doel kan alleen bereikt worden door een lange termijn samenwerking op te bouwen met klanten. Boma helpt hen om het traject voor de schoonmaaktechnische inkoop te vereenvoudigen en het totale kostenplaatje (TCO) zo laag mogelijk te houden. Deze benadering heeft Boma groot gemaakt in België en Luxemburg en dat wil men nu ook in Nederland realiseren.

bedrijfsreportage

Zo’n voornemen dreigt al snel te verzanden in loze frasen, maar al sinds het eind van de jaren tachtig wordt daaraan structureel gewerkt.

Zo werd al in 1989 het IT-programma Delivery On Site/Delivery on the Branch (DOS/DOB) ontwikkeld, waarmee de klanten een goed zicht houden op hun bestellingen en hun uitgavenpatroon.

Sindsdien is de IT-ontwikkeling verder gegaan en kunnen, omdat een klantenhistorie is ingebouwd, bijvoorbeeld afwijkende bestellingen bijtijds gesignaleerd worden.

Ook zijn de gegevens te koppelen aan het eigen ERP-pakket van de klant, waardoor de bedrijfsadministratie aanzienlijk vereenvoudigd wordt. Bij de IT is ook veel aandacht voor goede communicatie. Leverplanning en gescande aflevernota’s zijn bijvoorbeeld online beschikbaar en de status van elke bestelling kan gemakkelijk opgevraagd worden via het ‘Track & Trace’-systeem.

Brede klantenkring Inmiddels heeft Boma een uitgebreide klantenkring opgebouwd.

Naast schoonmaakbedrijven behoren gemeentelijke overheden, de food- en non-foodindustrie en de zorg tot de klanten. In 2009 zal er ook worden gefocust op de betere horecazaken. Een diverse klantenkring zorgt ervoor dat een bedrijf er voor wat betreft de productontwikkeling op het vinkentouw moet zitten.

Ook daarin investeert Boma, niet alleen door een eigen IT-afdeling die software op maat voor de klanten maakt, maar ook door een eigen afdeling product development van vier mensen..

Trio productlijn De onafhankelijkheid van Boma

wordt gegarandeerd door de eigen productontwikkeling. Er is dus sprake van private-labels: zelf ontwikkelde producten die op eigen recept geproduceerd worden door een ‘partner/fabrikant’.

Het standaardconcept Trio dat nu vijftien jaar bestaat wordt in drie variëteiten geleverd: voor interieur, vloer en sanitair. Het cijfer achter de benaming geeft de phwaarde aan. Uniek is het doseersysteem. Een door het bedrijf zelf ontwikkelde knijpfles zorgt ervoor dat er nooit meer of minder dan 20 ml schoonmaakmiddel wordt gebruikt. Overtollig schoonmaakmiddel vloeit met een retourleiding terug in de flacon. Deze flacon is eenmalig, maar kan wel door Boma hervuld worden.

Verpakkingskosten maken dertig procent uit van de productiekosten en daarom is onder meer een statiegeldsysteem in het leven geroepen. Naast deze niet zelf hervulbare flacons, zijn er ook flacons die de klant zelf vanuit een jerrycan kan vullen.

Ecover & Pro-Bio De vraag naar ecologische en biologische schoonmaakmiddelen wordt steeds groter. Voor ecologische schoonmaakmiddelen is samenwerking gezocht met Ecover, de wereldleider voor ecologische was- en reinigingsmiddelen. Samen met Ecover heeft Boma vijf jaar geleden een co-label productlijn ontwikkeld en is zodoende de grootste verdeler van de ecologische producten op de professionele markt in de Benelux. Overigens is daarbij wel een kanttekening te maken.

In België en Luxemburg maakt de Boma-Ecoverlijn al bijna een kwart van de omzet van de schoonmaak- en wasproducten

uit, maar in Nederland blijft de vraag nog steken onder vijf procent vanwege de behoudende markt!

Aan de andere kant is er vanuit de zorgsector en de voedingsmiddelenindustrie wel een vraag gekomen naar biologische schoonmaakmiddelen. Hiermee worden goede bacteriën ingezet om de voedingsbodem voor slechte bacteriën te vernietigen en zo de gevaarlijke bacteriën het leven onmogelijk te maken.

Deze Pro-Biolijn met ontgeurende werking is onlangs op de markt gekomen. In een volgend nummer van Clean Totaal komen we daarop uitgebreid terug.

Training maakt de man/ vrouw Naast de drie productlijnen levert Boma nog tal van andere producten voor de professionele schoonmaakbranche zoals werkwagens, stofwissystemen, werkdoeken, maar ook reinigingsmachines (van stofzuiger tot schrobzuigmachine). Boma is hiervoor partner van wereldmarktleider Nilfisk.

En...natuurlijk zijn er nog altijd de borstels en matten, al is dat nu nog maar een klein onderdeel van het productgamma. Overigens heb je weinig aan de ruim 3500 producten als je niet weet

hoe je ze moet gebruiken. Daarom geeft Boma ook nog eens 200 door de Belgische overheid erkende dus subsidiabele opleidingen per jaar. Boma onderzoekt de mogelijkheden om deze opleidingen ook in Nederland te laten erkennen. Ook de eigen medewerkers worden goed getraind.

Een nieuwkomer doorloopt eerst vier weken opleiding in het Boma Opleidingscentrum, zodat hij of zij straks de Boma-klanten met deskundig advies terzijde kan staan.

Enjoy Cleaning Onze schoonmaakbranche krijgt vaak niet de aandacht en het respect dat ze verdient. Met deze totaalaanpak wil Boma een grotere tevredenheid scheppen zowel bij de uitvoerders als bij de contractbeheerders. Een missie die Boma in de nabije toekomst nog verder wil uitdragen in de gehele BeNeLux. ❚ Informatie Boma-Harderclean BV Ploegschaar 15-17, 8256 SM Biddinghuizen Tel.: +31 (0)32 1333808 www.boma.nl Bekijk ook de filmimpressie op www.cleantotaal.nl

nr. 1 februari 2009

67

bedrijfsreportage

Martin Droog (links): “In een paar minuten kan iedereen met de Fimap-machines werken.”

Arjan Boer (rechts): “Schoonmaakcontrac­ ten worden voor kortere periodes afgesloten, machines huren is dan een oplossing.”

Armada Reinigingsmachines levert Fimap-vloot via dealernetwerk Elf jaar geleden startten Martin Droog en Arjan Boer hun onderneming Armada Reinigingsmachines. Vanuit Ouderkerk aan de Amstel begon de import van vloerreini­ gingsmachines van het Italiaanse kwaliteitsmerk Fimap. Inmiddels is Armada uitge­ groeid tot een sterke speler in de Nederlandse markt voor schoonmaakmachines. tekst: Ilse van Ogtrop

T

oen Martin Droog en Arjan Boer in 1997 zelf gingen ondernemen, namen ze niet de gemakkelijkste weg.

“Wij wilden de door ons geïmporteerde Fimap-reinigingsmachines niet direct verkopen, maar kozen voor verkoop via dealers”, legt Droog uit. “De eerste vijf jaar was het bikkelen om een goed netwerk op te bouwen, maar nu hebben we dertig dealers.”

68

februari 2009 nr. 1

“We begonnen zelfs zonder bedrijfsnaam”, aldus Boer.

“Daarom loofden we een fles cognac uit voor degene die ons aan een goede naam zou helpen.

Op een ochtend kwamen we binnen en stond er “Armada” op het bord bij de ingang. Een prachtige naam toch?”

Vertrouwen Vóór de heren besloten samen

een onderneming te starten, hadden ze hun sporen al verdiend in de verkoop van reinigingsmachines. Alles kwam in een stroomversnelling toen het Italiaanse familiebedrijf Fimap vroeg of zij dit merk in Nederland wilden introduceren en importeur konden worden.

Boer: “Wij kenden de familie Ruffo van Fimap al een tijdje dus stapten we in de nachttrein

naar Verona voor een bezoek.

Daar troffen we een fabriekje aan dat weinig voorstelde, maar ook hele enthousiaste mensen met goede plannen. De zoon, die net directeur was geworden, overtuigde ons met zijn filosofie en strategie voor de toekomst.

We zijn toen gestart op basis van verwachtingen.” “Dit kenmerkt de manier van zakendoen: die is gebaseerd op vertrouwen”, vult Droog aan. “We hebben elkaar de hand geschud, maar er is nooit een contract getekend of een afnameverplichting afgesproken.”

Innovatieprijs Fimap heeft hierna inderdaad niet stilgezeten en de plannen waargemaakt. Bij aanvang

bedrijfsreportage

bestond het Fimap-assortiment uit slechts zes schrob-zuigmachines en drie veeg-zuigmachines. Nu staat er in Italië een hypermoderne fabriek die aan de hoogste kwaliteits- en milieueisen voldoet en waar zo”n honderd mensen werken.

Boer: “Hun productontwikkeling en innovatie is wereldwijd toonaangevend omdat ze probleemoplossend werken. Dat bewijst bijvoorbeeld de Genie waarmee Fimap in 2007 een belangrijke innovatieprijs won.

Deze machine is ontwikkeld op basis van vraag uit de markt.

Schoonmaakbedrijven wilden een compacte machine die in kleine ruimtes bruikbaar is en die gemakkelijk om obstakels heen gaat. De Genie heeft dit allemaal en past in de achterbak van een luxe auto.” Er is een snoerloze versie met oplaadbare accu en een versie voor gebruik op het lichtnet. Bovendien worden de Fimap-machines steeds gebruiksvriendelijker. “Eenvoudig schoonhouden, bedieningsgemak, laag geluidsvolume en volledig recyclebaar vormen het motto”, legt Droog uit, “In een paar minuten kan iedereen hiermee werken.”

Tegenwoordig omvat het assortiment bijna tachtig verschillende machines, zoals schrob-zuigmachines, veeg-zuigmachines, eenschijfsmachines, stof- en waterzuigers en industriële stofzuigers.

“Dat is inclusief de Fimapmachines die eerst onder de naam Duster werden verkocht”, aldus Boer. “Al deze machines zitten kwalitatief aan de top en qua prijs in het middensegment.

Omdat Fimap een familiebedrijf is en geen aandeelhouders in de nek heeft hijgen, kan het bedrijf

investeren zonder dat dit direct winst oplevert. Fimap heeft zich ten doel gesteld ieder jaar een nieuwe machine te ontwikkelen.”

Dat dit werkt, is gebleken: in 2008 groeide de Fimap-fabriek met 40 procent terwijl andere machinebouwers een moeilijk jaar moesten melden.

Verkoop via dealers De verkoopwijze van Armada is bijzonder in de schoonmaakwereld. Boer: “Wij verkopen volledig via ons dealernetwerk. Voor onze dealers hebben wij een transparante prijs- en kortingstructuur, zonder staffels. Ze weten precies wat hun marges zijn. Bovendien houden we rekening met bestaande dealers als zich een nieuwe dealer meldt. Er mogen geografische overlappingen zitten, maar dan moeten ze niet in hetzelfde marktsegment actief zijn.”

Martin Droog, Arjan Boer en hun onmisbare assistent Mieke Droog leveren alle mogelijke ondersteuning aan de dealers.

Boer: “Bij elke commerciële beslissing bekijken we eerst of dat goed is voor onze dealers.” De relatie tussen Armada en de dealers is dan ook heel hecht. “Al onze dealers zijn bij

ons gebleven, vanaf de eerste: Schwartzmans in Waalwijk. Wij kijken naar de mens achter de dealer omdat wij samen met hen willen groeien.” Dat sluit volgens Droog aan bij de filosofie van de familie Ruffo: “Als zich een nieuwe dealer meldt, kijken we altijd of die bij ons past. Wij zijn niet van de pakken en stropdassen maar houden het liever informeel. Met z”n drieën ondersteunen we de dealers zodat hun klanten volledig tevreden zijn.”

Reparaties worden zoveel mogelijk bij de klant uitgevoerd.

Dit moet altijd snel en efficiënt gebeuren vanwege het belang van de apparatuur voor het schoonmaakbedrijf. Veel klanten sluiten daarom een onderhoudscontract via hun dealer af. “De grotere dealers hebben vaak een eigen technische dienst, voor de overigen hebben wij drie gespecialiseerde, technische medewerkers rondrijden. Dit zijn gemotiveerde, flexibele, zelfstandig werkende zzp”ers. Vanzelfsprekend volgen ze regelmatig bijscholing, ook in Italië”, vertelt Boer. En jaarlijks organiseert Armada een dealermeeting. “Op deze dag informeren wij alle dealers over de nieuwste Fimap-ontwikkelingen.

De prijswinnende Genie-serie werd ontwikkeld op basis van vragen uit de markt.

Er zijn ook Fimap-machines voor het grotere werk.

De directeur van Fimap komt hiervoor speciaal uit Italië.”

Huursysteem Een nieuw succes van Armada is het dealerhuursysteem. Boer: “Schoonmaakbedrijven hebben vaak grotere machines nodig voor kortere tijd. Dit heeft ook te maken met veranderingen in de markt.

Contracten lopen tegenwoordig niet meer jaren door, maar worden voor kortere periodes afgesloten.

De investering in machines is dan te riskant. Maar het kan ook zijn dat een klant zo”n machine een tijdje wil uitproberen voor hij hem koopt.” Huren biedt hier een oplossing en kan voor periodes vanaf een week tot jaren tegen een vaste maandprijs. Dit is all-in, dus inclusief verzekering en onderhoud. “De dealer vaart er ook wel bij want die ontvangt een marge op zowel onderhouds- als verhuurcontracten. Dat is best bijzonder in de schoonmaakwereld”, besluit Droog. ❚ informatie Armada Reinigingstechniek Ambachtenstraat 87-91 1191 JM Ouderkerk a/d Amstel Tel: +31 (0) 20 4967120 www.armada.nl

nr. 1 februari 2009

69

In Clean Totaal nr. 2 -2009 In het volgende nummer van Clean Totaal gaan we nadrukkelijk aandacht besteden aan het thema “eko”. Wat is nu precies “eko”?

We kijken naar nieuwe producten die milieuvriendelijk reinigen weer een stukje dichterbij brengen. Daarnaast interviews met de meest vooraanstaande bedrijven op dit gebied.

In nr. 2 ook een voorbeschouwing op de 8e editie van de Glazenwassers en Gevelreinigers Vakbeurs die op 13 en 14 mei plaats vindt in Nieuwegein. Welke bedrijven zijn aanwezig en wat zijn de noviteiten?

Uiteraard ook een interview met de organisatoren die dit jaar een ruimere doelgroep willen aanspreken.

lezersservice Clean Totaal is het nieuwe en grootste onafhankelijke vakblad over professioneel schoonmaken en reinigen voor Nederland en Vlaanderen. Clean totaal informeert schoonmaak- en reinigingsbedrijven, facilitaire dienstverleners en facilitair management in bedrijfsleven, industrie, overheid en zorg over alle nieuws op het gebied van machines, apparatuur, producten, innovaties, toepassingen, diensten, regelgeving, trends en marktontwikkelingen. Clean Totaal verschijnt 6 keer per jaar in een oplage van ruim 8.000 exemplaren.

Zijn reinigingsmachines “eko proof”? Clean Totaal inventariseert de stand van zaken bij de grote producenten van reinigingsmachines en doet daar verslag van.

Abonnement Een abonnement op Clean Totaal kunt u aanvragen via de antwoordkaart in dit blad of via onze website www.cleantotaal.nl. De abonnementsprijs bedraagt o 49,-- per jaar (inclusief 6% BTW). Voor verzending buiten Nederland en Vlaanderen bedraagt de abonnementsprijs o 69,--.

Dit alles en nog veel meer in Clean Totaal nr. 2, verschijnings­datum 15 april.

Contact Voor vragen over abonnementen kunt u contact opnemen met abonnementen@cleantotaal.nl.

Willem’s view

Persberichten kunt u sturen naar persberichten@ cleantotaal.nl. Hier kunt u ook mededelingen van algemene aard naar toe sturen.

Voor inhoudelijke redactionele vragen en opmerkingen neemt u contact op met Leon van den Berg, hoofdredacteur (lvandenberg@cleantotaal.nl). Telefoon +31 (0) 527 617 012 of mobiel +31 (0) 6 13 320 550.

Voor vragen over advertentiemogelijkheden, bedrijfsen/of filmreportages op locatie neemt u contact op met Jos Steenbergen, publication manager (jsteenbergen@cleantotaal.nl). Telefoon +31 (0) 527 617 012 of mobiel +31 (0) 6 24 498 201.

Adresgegevens Clean Totaal : Postadres: Bezoekadres: Postbus 176 Kennemerlandlaan 7 8300 AD Emmeloord 8302 NC Emmeloord Tel.: +31 (0) 527 617 012 www.cleantotaal.nl Fax: +31 (0) 527 617 385 info@cleantotaal.nl

Adverteerdersindex Armada (www.armada.nl) Alpheios (www.alpheios.nl) CPS (www.cleaningparts.nl) Biofriends (www.biofriends.nl) Dr. Schnell (www.dr-schnell.de) Exclusiva (www.exclusiva.nl Glazenwassers & Gevelreinigersvakbeurs (www.glazenwasservakbeurs.nl, www.gevelreinigersvakbeurs.nl)

70

februari 2009 nr. 1

8 2 22 8 15 10 42

Numatic (www.numatic.nl Powerbrush (www.powerbrush.nl) Romac (www.romac.nl) Tana Professional (www.wmprof.com) Unger (www.ungerglobal.com)

71 72 46 61 30

Meclean (www.meclean.nl) Insteker

De winst van duurzaamheid

Numatic International is een toonaangevende leverancier van een groot assortiment professionele reinigingsmachines voor de schoonmaak-branche. Uitgangspunt van alle Numatic producten is duurzaamheid. Met name professionele afnemers kijken eerder naar de jaarlijkse exploitatiekosten voor het gebruik van hun machines, dan naar de aanschafprijs. Levensduur, kosten voor reparatie en onderhoud, storingsgevoeligheid en bedieningsgemak zijn aspecten waar met name op wordt gelet. En daar ligt dan ook de kracht van Numatic: De winst van duurzaamheid!

Numatic International BV, Vennootsweg 15, 2404 CG Alphen aan den Rijn Tel. 0172 467999 Fax 0172 467970 E-mail: info@numatic.nl Internet: www.numatic.nl

THE BEST!

BETROUWBAAR

ROBUUSTEENVOUDIGE BEDIENING

EFFICIﾃ起T POWERBRUSH B.V. Cleaning equipment

Importeur PowerBoss Benelux

INDUSTRIEEL

Het Spijk 3 8321 WT Urk

tel.: 0527-652100 website: www.powerbrush.nl fax: 0527-652699 e-mail: info@powerbrush.nl