Jonathan Webb & Matthew Barclay Cuộc đối thoại của hiện đại với quá khứ
Đạo diễn sân khấu Matthew Barclay và Chỉ huy dàn nhạc Jonathan Webb đã có một cuộc đối thoại hoàn hảo giữa âm nhạc và hiệu ứng ánh sáng trong vở opera La Bohème trong chương trình Hennessy Concert XX. Trước đó, Hàng Hiệu đã thực hiện một bài phỏng vấn với 02 nhân vật này! Thưa ông Matthew Barclay, ông có thể cho biết trước đây ông đã từng hợp tác với ông Jonathan Webb chưa? Thực tế đây là lần đầu tiên chúng tôi hợp tác với nhau. Trong hợp tác này thì tôi phụ trách chỉ huy sân khấu và diễn viên. Trong khi đó, ông Jonathan thì phụ trách phần nhạc và dàn nhạc. Và chúng tôi đang rất háo hức chờ đợi xem sự kết hợp của chúng tôi sẽ đem lại điều gì. Bạn hãy nghĩ đơn giản thế này, giống như trò chơi xếp hình, chúng tôi đang ghép các mảnh ghép lại với nhau để tạo ra một bức tranh tổng thể. Thưa ông Matthew Barclay, ông có thể cho biết với những hiệu ứng ông mang tới với vở opera La Bohème này, trước đó ông có tới Nhà Hát Lớn để khảo sát không? Và với một hạ tầng cơ sơ như Nhà Hát Lớn, ông có gặp khó khăn hay thách thức gì trong việc đưa công nghệ mới vào không? Tôi muốn chia sẻ một thông tin là thực tế cách đây 02 năm, tôi đã tới Việt Nam và đã thăm Nhà Hát Lớn khi đó. Tại thời điểm đó, tôi đã thầm ước ao sẽ có thể thực hiện một vở diễn tại đây. Và bây giờ, 02 năm sau khi quay lại, tôi đã làm được điều này. Thậm chí tôi còn chưa từng nghĩ mình sẽ có thể chỉ đạo một vở diễn tại đây. Thực tế trong vai trò của một đạo diễn sân khấu, điều tôi thực sự quan tâm là yếu tố chất lượng âm thanh. Tôi muốn đảm bảo tất cả các khán giả tại Nhà Hát Lớn có thể nghe được các ca sỹ opera của chúng tôi hát. Cũng rất mừng là không gian Nhà Hát Lớn khá ấm cúng, chỉ với 580 chỗ và tôi sẽ phải cân nhắc tới việc hiệu ứng sân khâu nên kết hợp thế nào cho vừa phải để không làm ảnh hưởng tới chất lượng âm thanh để tất cả mọi người đều có thể nghe thấy ca sỹ của chúng tôi hát. Vậy còn ông, thưa ông Jonathan Webb, ông đã từng tới Việt Nam chưa? Và ông đã từng làm việc tại không gian Nhà Hát Lớn?
084
HH
Tôi cũng đã có may mắn tới Việt Nam trước đó và đã hợp tác với một nhóm nghệ sỹ trẻ tại dàn nhạc giao hưởng Việt Nam. Đây có thể xem là một trong những chuyến viếng thăm có ý nghĩa đặc biệt trong sự nghiệp của tôi. Nó mang lại cho tôi rất nhiều động lực trong việc hợp tác và làm việc với những nghệ sỹ trẻ sau này. Mục tiêu của tôi khi hợp tác với các nghệ sỹ trẻ ở những đất nước xa xôi như Việt Nam thực tế không phải là để giới thiệu âm nhạc phương Tây hay không. Với tôi đó chỉ đơn thuần là chúng ta cùng nhau thưởng thức âm nhạc – thứ ngôn ngữ chung của cả thế giới. (Đây cũng là thông điệp mà tất cả các nghệ sỹ tham dự các chương trình Hennessy Concert trước đều truyền tải tới công chúng trong các họp báo trước – pv.) Thưa ông Matthew Barclay, ông có thể chia sẻ thêm về việc sử dụng các hiệu ứng ánh sáng trong vở diễn lần này. Đây có phải một là xu hướng mới trong lĩnh vực nhạc kịch trên thế giới hay đây sẽ là một đột phá và một thử nghiệm hoàn toàn mới của ngành? Thực tế đây cũng không phải một công nghệ quá mới hay một thử nghiệm lớn lao gì. Những điều này đã được chúng tôi thực hiện từ hơn 15 năm trước. Và kể cả trước đó thì ánh sáng và hiệu ứng đèn luôn đóng một vai trò quan trọng. Rất may mắn khi không gian bên trong Nhà Hát Lớn rất ấm cúng và đặc biệt đây lại là một kiến trúc Pháp, nó tạo điều kiện cho tôi dễ dàng tái hiện lại quang cảnh những con phố của Paris vào thời điểm đó. Một điểm tôi rất quan tâm là tạo ra một sự hài hòa giữa những màn trình diễn trên sân khấu (điều khán giả xem) với âm nhạc (điều khán giả nghe). Bởi với opera, điều quan trọng là sự hòa hợp giữa âm nhạc và diễn xuất. Quay lại với La Bohème, thưa ông Jonathan Webb, ông có thể chia sẻ thách thức lớn nhất trong việc mang tới cho khán thính giả một vở opera trọn vẹn là gì? Thực tế tôi không thấy có bất kỳ khó khăn hay thách thức gì ở đây cả. Có lẽ nhạc cổ điển hoặc nhạc thính phòng, với một số bản và màn trình diễn nhất định có thể khó khăn hơn rất nhiều để mọi người có thể thưởng thức. Còn opera thì khác, opera là việc kể lại một câu chuyện. Và đã là con người, ai cũng thích giãi bày, ai cũng thích kể và thích nghe kể chuyện. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần tính tới những hiệu ứng khác như hiệu ứng diễn xuất, hiệu ứng âm nhạc. Tất cả những điều đó tạo nên cho opera một sức hấp dẫn rất lớn. Và cũng chính những điều này mà opera không hề khó hấp thụ đối với khán thính giả.