Weltstadt: Nomad City by I Charara

WWW.GOETHE.DE / WELTSTADT

WELTSTADT BANGALORE, BELGRADE, BERLIN, CURITIBA, DAKAR, JOHANNESBURG, LISBON, MADRID, NEW YORK, PORTO ALEGRE, RIGA, SALVADOR, SÃO PAULO, SEOUL, TOULOUSE, TURIN, ULAN BATOR

WELTSTADT EDITORS: MATTHIAS BÖTTGER, ANGELIKA FITZ

УЛААНБААТАР ULAANBAATAR

M O

GER SETTLEMENTS IN ULAANBAATAR

C УЛААНБААТАР ХОТЫН ГЭР СУУРЬШИЛ

NOMAD CITY GER SETTLEMENTS IN ULAANBAATAR

Арын хэсэгт Улаанбаатар гэр хороолол

Ulaanbaatar and the ger settlements in the background © Mathias Burke

УЛААНБААТАР ХОТЫН ГЭР СУУРЬШИЛ Over the last 20 years, the capital of Mongolia Ulaanbaatar witnessed an unprecedented urbanization. Nomadic families from the rural provinces of the country poured into the city and created so called Ger settlements. Traditional mobile dwellings – the Ger (Mongolian for yurt) – formed the nucleus of improvised settlement compounds where yurts and makeshift shelters are surrounded improvised walls and connected by dusty access lanes. Ger settlements lack essential urban services such as water and sewage system as well as many public services or public spaces. To date, their fast growing populations largely lack formalized self- representation and political representation in the city and the national political system.

THE PROJECT The ‘Nomad City’ Project has been conceived in recognition of the urgency to develop an understanding of the internal patterns of social-spatial organization within the Ger settlements as well as the lack of appropriate strategic policy, urban management and urban design responses. Nomad City is committed to the belief that this lack can only be addressed through the mobilization of Ger residents and their involvement as key stakeholders of a multi-disciplinary discussion and planning process. This process should bring together both grass root organizations as well as relevant organizations on the municipal and national level. The project has adopted Yarmag settlement in South-West Ulaanbaatar as a pilot site. Architecture and urban design students from Mongolia and Germany, as well as academics and experts from both countries have cooperated and will continue to cooperate with local community representatives and the community at large to develop and test a new approach towards community-driven neighborhood development. It is our aim that Nomad City will provide an impetus for an open debate to find inclusive and creative solution towards one of the most unique urbanization challenges in Mongolia and beyond.

PILOT SITE The Ger settlement of Yarmag is situated in the south-western fringe of Ulaanbaatar on the way to the International Airport. The highway corridor is one of the main transformation areas of Ulaanbaatar today. Gated communities are sprouting up at phenomenal speed, catering for the expectations and status aspirations of the upwardly mobile Mongolians that benefited from the recent economic boom. Here, in the Western part of the River Tuul valley, the air is less polluted and traffic more manageable. For Yarmag this rapid urban transformation is opportunity and risk at the same time. Can its mostly poor inhabitants benefit from new emerging local economy? Will their new neighbors provide jobs or become new costumers? Or, will the rising land prices ultimately lead to a displacement of the Ger population? Beyond mapping and surveying of the status quo, students engaged directly with local residents through interviews and focus groups as well as the organization of direct action and local events. In the process a sensitive and complex panorama of hopes, fears, initiatives but also despair emerged – an archive and resource which then informed the development of new ideas, concepts and visions for Yarmag.

THIS PUBLICATION This publication documents the result of the work of TUB and MUST students over the last months, following a joint summer school in September 2013 which was made possible due to the generous support of the Goethe Institute Ulaanbaatar. Students begun by identification key issues to be addressed, then formulated development concepts and then tested these concepts through intervention strategies. In addition, we have asked several external experts, authors and academics to contribute texts or drawings, photographs or to answer our questions in conversations. These external voices have helped to broaden our perspective beyond what we saw and experiences in Ulaanbaatar ourselves, constructing a broad panorama including historical, cultural and societal questions that impact on the ongoing urban transformation of Ulaanbaatar today.

Сүүлийн 20-иод жилийн хугацаанд Улаанбаатар хотод урьд хожид байгаагүй хотжилт явагдаж байна. Нүүдэлчин айл, өрхүүд хөдөө орон нутгаас хот руу цутган орж ирсэнээр гэр суурьшлыг тэлсээр байна. Уламжлалт нүүдлийн сууц болох гэр нь хашаагаар хүрээлэгдэн гудамжлан тогтох ба эзэмшил газрынхаа цөм нь болсон гэр сууцны зориулалтаар ашиглагддаг. Гэр суурьшилд усан хангамж, бохир ус зайлуулах систем байхгүй, дэд бүтэц нэн хангалтгүйн дээр бусад нийгмийн үйлчилгээ, нийтийн орон зай дутмаг байдаг. Өнөөг хүртэл хурдацтай нэмэгдэж байгаа хүн ам өөрсдийн дуу хоолойг хотын удирдлага, улс төрд хүргэх төлөөллөөр дутмаг байсаар байна.

ТӨСӨЛ “Нүүдлийн хот” төсөл нь ялангуяа гэр суурьшилд нийцэх стратеги төлөвлөлт, хотын менежмент болон дизайны хариуцлага, нийгэм-орон зайн дотоод зохион байгуулалт, түүний хэв маяг, тэдгээрийн хоорондын хамаарлыг таньж мэдэхэд чиглэгдэнэ. Нүүдлийн хот гэдгийг гэр суурьшлын оршин суугчид болон тэдэнтэй холбоотой олон талт асуудлууд, төлөвлөлтийн үйл явцтай холбон хязгаарлаж ойлгох нь учир дутагдалтай юм. Харин энгийн иргэд төдийгүй бодлогын түвшинд шийдвэр гаргах эрх мэдэлтэй бүх хүмүүсийг хамааруулан ярих асуудал бөгөөд цаашилбал улс орны хэмжээнд авч хэлэлцэх шаардлагатай юм. Энэхүү төсөлд Улаанбаатар хотын баруун өмнөд хэсэгт орших Яармагийн гэр суурьшил сонгогдсон. Төсөлд Монгол, Германы архетиктур- хот төлөвлөлтийн мэргэжлээр суралцдаг оюутнууд төдийгүй хоёр орны мэргэжилтэн, судлаачид хамтран ажилласан ба иргэдэд ээлтэй хөрш орчныг бүрдүүлэх шинэ хандлагыг бий болгохын тулд оршин суугчдыг оролцуулах нь зүйтэй байв. Бидний зорилго Монголд үүсээд байгаа хотжилтын ер бусын, өвөрмөц үйл явцад чиглэсэн бүтээлч, өргөн цар хүрээтэй шинэлэг шийдэл гаргах, нээлттэй хэлэлцүүлэг хийх хөшүүргийг бүрдүүлэхэд чиглэнэ.

ЗАГВАР БАЙРШИЛ Яармагийн гэр суурьшил нь Улаанбаатар хотын баруун өмнөд зах, олон улсын нисэх буудал хүрэх замд байрлана. Хурдны замын коридор нь Улаанбаатарын нийтийн тээвэрт зориулагдсан нутаг дэвсгэр болоод байна. Тусгаарлагдсан бүлэг (нийгмийн бүлгээр тусгаарлагдаж хашаалсан сууцны хороолол) сууцны хурдацтай нэмэгдэл нь сүүлийн үеийн эдийн засгийн огцом өсөлтөөс хамааралтай. Туул голын урьд хэсэг болох Яармагт агаарын бохирдол болон авто хөдөлгөөн харьцангуй бага байдаг. Яармагт урбан өөрчлөлт огцом явагдаж байгаа нь нэг талаасаа боломж, нөгөө талаасаа эрсдэл юм. Ядуу иргэд орон нутгийн эдийн засгийн шинэ боломжоос ашиг хүртэж чадаж байна уу? Шинэ хөрш орчин ажлын байраар хангаж, шинэ үйлчлүүлэгчтэй болгож байна уу? Эсвэл газрын үнэ өсч энэ нь гэр суурьшлын иргэдийг шахах байна уу? Газрын зурагтай ажиллах болон судалгаа гүйцэтгэх хуучин арга барил нь тохиромжгүй байсан тул оюутнууд иргэд, оршин суугчид, байгууллагатай нүүр тулан уулзах буюу зохиогдож байсан арга хэмжээний үед таарч ярилцлага авч байв. Судалгаа хийж байх явцад итгэл тээн ажиллах, санаачлага гаргах, эсвэл жийрхэл, цөхрөлд автаж байсан ч Яармагийг хөгжүүлэх шинэ санаа, концепц, эх мэдээллүүдийг цуглуулж чадсан.

ХЭВЛЭЛ, ТҮГЭЭЛТ Энэхүү хэвлэл нь Германы Техникийн Их Сургууль болон Монгол Улсын Шинжлэх Ухаан Технологийн Их Сургуулийн оюутнуудын 2013 оны 9-р сард хийсэн зуны хамтарсан сургалтын үр дүн бөгөөд Гёте Институтын тусламж дэмжлэг маш их байсныг онцолмоор байна. Оюутнууд эхлээд анхаарлаа хандуулах шаардлагатай асуудлуудыг тодорхойлох, түүнийг хөгжүүлэх санааг томъёолох улмаар үүнд зориулсан судалгааны стратегийг боловсруулах зарчмаар ажилласан. Түүнчлэн бид эрдэмтэн судлаачид, уран бүтээлчид, зохиолчдоос нийтлэл, зураг, ярилцлагуудыг цуглуулж авсан. Энэ хөндлөнгийн дуу хоолой нь Улаанбаатарт бидний харсан, мэдэрсэн зүйлд туслалцаа болсны дээр Улаанбаатар хотын өнөөгийн урбан өөрчлөлтийг түүхийн, соёлын, нийгмийн үүднээс өргөн цар хүрээтэй таних боломжийг олгосон юм.

Монгол дахь гэр хорооллоос Улаанбаатар хот руу чиглэсэн хeгжил Development in Mongolia from a Ger settlement to Ulaanbaatar city

3– Population density comparison Germany – Mongolia

1– Location of Ulaanbaatar in Mongolia

2– Area comparison Germany – Mongolia

4– Population density, climate, age, household size in Mongolia and Germany Drawn by: Dominik Schad, Daniela Mehlich, Jannes Beulting, Philipp Winkler, Sophie Köster, Juanjo Gatica Lemaître, Oxana Junkereit

Drawn by: Emile Fremont, Dorothee Hahn, Leon Jank, Karen Kröger, Sandra May, Beatrice Termeer, Tilmann Teske, Felix Wierschbitzki

Drawn by: Ilkin Akpinar, Mathias Burke, Iman Charara, Sophie Goethe, Charlotte Hegel, Dora Ivanova, Fanny Röger, Jana Sommer

APPROACHING URBAN COLLAPSE? ХОТ УНАЛТАНД РУУ ОЙРТОЖ БАЙНА УУ? Улаанбаатарын талаарх үзэл

Aerial view of Ulaanbaatar © Mathias Burke

Mongolia has, with an area of 1.564.116 square kilometers and a population of 2.800.000, one of the lowest population density of any country worldwide. More than 1.3 million people live in the country’s capital Ulaanbaatar while approximately 1 million Mongolians still populate the country’s wide prairies living as nomads or semi-nomads. The balance between urban and nomadic populations is expected to dramatically change in the future with more and more Mongolians migrating into the capital. This migration translates to a rapid growth of UB (4 per cent yearly growth rate), which takes place mostly in the peripheral areas of the city, leading to a highly unique urban pattern: the ger settlements (Mongolian: гэр хороолол, ger khoroolol; English: yurt settlements) – an accumulation of informally claimed parcels, surrounded by high wooden fences and housing one or more gers (yurts) or detached houses. About 63 per cent of the city inhabitants are living in ger settlements. However, only a 43% of the ger settlement dwellers still live in traditional gers, and most prefer consolidated dwellings built with conventional materials. Historically, cities in Mongolia and especially Ulaanbaatar always thrived off the tension between stability and nomadism; between the house and the ger. Only by the end of the 18th century more permanent residential structures emerged. Most Ulaanbataris, however, continued to mix a new urban lifestyle and nomadic identity. Modernism, arriving through influence of the Soviet Union after 1924, set out to alter this balance by introducing industrially manufactured apartment houses, modern infrastructure and urban services. But the phenomenon of gers in the city did not change. The primary goal of planners under Soviet influence – to ban gers from the city – was not achieved. Instead, the city was soon surrounded by

an always growing belt of ger settlements, lacking basic infrastructural services such as water or access to central heating. Drinking water was provided from public wells and public bathhouses provided basic hygiene, while ger parcels usually have a pit toilet due to the lack of a sewer system. After the political and economical changes in the early 1990s, the number of ger settlements continued to grow. Coupled with this demographic pressure is a growing infrastructural problem due to the slow improvement of technical networks, which cannot keep up with the changes in the population patterns. Infrastructural problems remain today major issues in Ulaanbaatar: water supply and related issues, such as ground water pollution; air pollution problems, especially notorious during the winter months, are the two most notorious ones. Ger settlements are dynamic, hybrid spaces in which nomadic / rural and urban lifestyles merge still today, bearing problems but also opportunities for the city, such as the linkages to former (nomadic) lifestyles. In recent years, the state has ceased to ignore the presence of the ger settlements and has begun to plan towards systematic infrastructural improvement. The new Master Plan for Ulaanbaatar does propose a strategy for the ger settlements. Those closer to the city centre can be integrated to the urban fabric, densifying the lots in height, while the outer ring would continue to be a sub-urban periphery, where the priorities lie on the provision of infrastructure, accessibility and services. One of the key challenges is to effectively combine top down state investment with the survival techniques and local expertise of the ger dwellers themselves. It remains an open question if the traditional ger remains a significant form of dwelling, beyond folklore or tourist attraction.

Монгол улс нь 1.564.116 kв километр газар нутагтай 2.800.000-н хүн амтай бөгөөд дэлхий дээрх хүн амын хамгийн бага нягтаршилтай орнуудын нэг юм. Тус орны хүн амын тал буюу ойролцоогоор 1.300.000 гаран хүн нь улсын нийслэл болох Улаанбаатарт амьдрах ба үлдсэн сая гаруй хүн ам нь улсын өнцөг булан бүрт нүүдэлчин, хагас нүүдэлчин хэлбэрээр тархан суурьшсан байдаг. Нийслэл хотыг бараадах иргэд жил ирэх тусам нэмэгдэхийн хирээр цаашид хотын болон нүүдэлчин хүмүүсийн тооны харьцаанд томоохон өөрчлөлт гарах нь тодорхой болоод байна. Энэхүү их нүүдэл нь Улаанбаатар хотыг хурдацтай хөгжилд хөтөлж байгаа бөгөөд хөгжлийн түвшин жилд дунджаар 4%-аар байна гэсэн тоо баримт бий. Харин энэ үйл явц голдуу хотын зах хэсгээр явагдах бөгөөд хотыг туйлын онцлог хэв маягтай болоход хүргэж байна. Монголоор “Гэр хороолол” Англиар “Yurt settlement” нь тодорхой нэгдсэн зохион байгуулалтгүйгээр хэсэг газарт бөөгнөрөн, шамбааралдсан байх ба модоор барьсан хашаанд нэг болон түүнээс дээш гэр эсвэл тус тусдаа хувийн нэг давхар байшинд амьдардаг. Хотын оршин суугчдын ойролцоогоор 63% нь гэр хороололд амьдрах бөгөөд түүнээс ердөө 43% нь одоог хүртэл уламжлалт гэртээ амьдардаг ба тэдний дийлэнх хувь нь уламжлалт гэрийн бүрээс болох эсгийг ашиглан дулаалга хийсэн гэрт амьдарч байна. Түүхийн үүднээс Монголын хотуудад ялангуяа Улаанбаатарт суурин ба нүүдэлчин соёл, гэр ба орон сууцын хоорондох онцлог шинжийг аль алиныг хамтад нь хослуулсаар иржээ. 18-р зууны төгсгөл үеэс л Монголд байнгын оршин суугчийн тогтолцоо бий болж эхэлсэн байна. Хэдий тийм ч ихэнх Улаанбаатарчуудын хувьд шинэ хотын соёл болон нүүдэлчний өвөрмөц хэв маягийг хослуулсаар ирсэн байна. 1924 оноос хойш Зөвлөл Холбоот Улсын нөлөөн дор Монголд гарч ирсэн модернизм (шинэ үе) тэр үед Монголд хараахан өргөн хэрэглэгдээгүй байсан аж үйлдвэрийн аргаар хийсэн орон сууц, барилга байгууламжууд, хотын үйлчилгээг нэвтрүүлснээр энэхүү тэнцвэрт байдалд өөрчлөлтийг авчирсан юм. Гэвч гэр хорооллын асуудлууд хэвээр үлдсэн юм. Тухайн үеийн хот төлөвлөгчдийн нэн тэргүүний зорилт хотоос гэр хорооллыг байхгүй болгох байсан ч энэ зорилт амжилт

олоогүй байна. Харин ч тун удалгүй хотыг гэр хорооллын бүс бүслэх болсон бөгөөд тус бүсд төвийн нэгдсэн халуун, хүйтэн усны шугам сүлжээ, халаалтаар дутагдаж байв. Улсын нэгдсэн гүний худгаас болон ариун цэврийн анхдагч шаардлагыг хангасан худгуудаас ундны усаа авах ч бохир усны нэгдсэн шугам сүлжээ байхгүйн улмаас гэр хорооллын ихэнх оршин суугчид тус тусын ухмал жорлонтой байдаг. 1990-ээд оны улс төр, эдийн засгийн өөрчлөлтийн дараагаар гэр хорооллын оршин суугчдын тоо илүү ихээр нэмэгдэв. Тус орны хүн амын амьдралын хэв маягт гарч буй өөрчлөлтийг гүйцэхгүй техникийн сүлжээний хөгжлийн удаашралтай байдлын улмаас хүн амын хэт өсөлт нь дэд бүтцийн асуудлуудыг илүү хурцадмал байдалд оруулж байлаа. Өнөөдөр ч Улаанбаатарт дэд бүтцийн асуудал хамгийн том асуудлуудын нэг байсаар байна. Усны хангамж түүнтэй холбоотой асуудлууд болох гүний усны бохирдол, ялангуяа өвлийн улиралд гамшгийн түвшинд яригддаг агаарын бохирдолтой холбоотой асуудлууд хамгийн том асуудлууд юм. Өнөөг хүртэл оршсоор байгаа хотын болон нүүдэлчил ахуйн соёлыг хосолмол байдлаар хамт авч явж байгаа нэг талдаа асуудлуудыг үүсгэж байгаа ч нөгөө талаас хотын хувьд урьд байсан амьдралын хэв маяг буюу нүүдэлчин ахуйтайгаа холбогдож байх хөшүүрэг болж байгаа юм. Сүүлийн жилүүдэд “Гэр хороолол” руу чиглэсэн бодлогын зогсонги байдал үгүй болж улсаас нэгдсэн дэд бүтцийн системтэй дэвшлийг бий болгох төлөвлөгөө хэрэгжүүлж эхлээд байна. “Улаанбаатарын шинэ мастер төлөвлөгөө”-нд гэр хороолол руу чиглэсэн стратеги төлөвлөгөө тусгагдаад байна. Хотын төвд ойрхон хүмүүсийн хувьд үйлдвэрлэл, үйлчилгээний байгууллага ойрхон боловсрол, эрүүл мэндийн үйлчилгээний байгууллагуудын үйлчилгээ түргэн шуурхай авах боломжтой байдаг ч хотын захын оршин суугчдын хувьд нэн тэргүүний шийдвэрлэвэл зохих асуудлуудын хувьд дэд бүтэц, улсын үйлчилгээний хүрэлцээтэй хүртээмжтэй байдал үгүйлэгдсээр байна. Эдгээрээс хамгийн чухал бас хүч чадал шаардсан ажил бол Улсын ерөнхий хөрөнгө оруулалтыг гэр хорооллын оршин суугчдын өөрсдийнх нь туршлага, амьдрах хэв маяг, арга барилтай үр дүнтэйгээр хослуулах нь явдал юм. Хэрэв гэр нь иргэдийн хувьд амьдрах сууцны нийтлэг хэлбэр цаашилбал уламжлалыг хадгалагч, жуулчдыг татагч байсаар байвал энэ асуулт нээлттэй хэвээр үлдэх юм.

Гэр хороолол дахь агаарын бохирдол

Air pollution in the ger settlements © Mathias Burke

Яармагт ойролцоо орших гол хотын эрчим хүчний үйлдвэрийн салхин доор байрласан байна. The river near Yarmag, in the background power plants © Mathias Burke

WATER SUPPLY one of the pressing problems in the urban development of ulaanbaatar, affecting especially the ger settlements Усны хангамжийн асуудал нь Улаанбаатар хотод ялангуяа гэр хорооллын өрхүүдэд тулгамдаад байгаа хамгийн хүндхэн асуудлуудын нэг болж байна.

AIR POLLUTION in Ulaanbaatar by particulate Matter reaches levels 14 times higher than international standards in winter Улаанбаатар дахь өвлийн улирал дахь агаарын бохирдолд илэрч байгаа хорт хатуу биет олон улсын стандартаас даруй 14 дахин их байна.

Drawn by: Emile Fremont, Dorothee Hahn, Leon Jank, Karen Kröger, Sandra May, Beatrice Termeer, Tilmann Teske, Felix Wierschbitzki

“Ger settlements are dynamic, hybrid spaces in which nomadic rural and urban lifestyles merge still today, bearing problems but also opportunities for the city, such as the linkages to former (nomadic) lifestyles.”

YARMAG SOCIAL DEVELOPMENT AND SPACE

НИЙГМИЙН ХӨГЖИЛ БА ОРОН ЗАЙ

5-р хорооны гэр хороолол нeхцeд байдал Assembling the Ger in Khoro 5 © Mathias Burke

ХУВИЙН ӨМЧИЙН ЗАДГАЙ ОРОН ЗАЙ — ЯАГААД БОЛОН ХААНА? ХУВИЙН ӨМЧИЙН ГАЗРЫН ХӨГЖИЛ

PRIVATE OPEN SPACE — WHY AND WHERE?

Radical political changes and natural disasters have drastically influenced Mongolia’s social development over the last century. More and more nomads have been leaving their nomadic lifestyle to settle in the rapidly growing cities. Over the last decade, foreign investments made Ulaanbaatar a booming capital that attracts people with a promising modern image, which seems to provide job opportunities and an easier life than the nomadic. In the local experience however, jobs are scarce and living conditions are far from being optimal, especially in the ‘ger settlements’. In Yarmag, people have neither access to running water nor functional sewage and waste-disposal systems. The poor urban planning led to a state, where local institutions are missing, responsibilities remain unclear and everyday life has limited prospects. Today modern housing structures stand next to the nomadic ‘ger’, which remains characteristic in the urban context and forms the centre of many family activities. The community in Yarmag seems to be

struggling to adapt to a new way of life and a new identity, which rests somewhere among nomadic traditions, soviet influences and the modern democratic life. This struggle can be recognized in key social features, namely public administration and family structures. These, in turn, can be translated into concrete spatial features of a changing public and private space. Potential development today is expected today from an administration reform that ensures direct democracy and transparency, reducing the risk of corruption and encouraging public participation. In many households, women have better chances finding jobs and ensuring family income. Following the pressing necessities, traditional family structures are reshaped by emerging new roles. Space in Yarmag is sharply divided into private and public due to traditions and weather circumstances. Social activities are mostly limited to the inside of the ger or other buildings. Public space is shaped by fences surrounding the plot and appears quite monotonous.

Сүүлийн зуун жилд Монгол оронд өрнөсөн улс төрийн радикал өөрчлөлтүүд болон байгалийн гамшигууд нь Монгол орны нийгмийн хөгжилд томоохон нөлөө үзүүлсэн. Хурдацтай хөгжиж буй хотод суурьшихаар нүүдэлчин амьдралын хэв маягаа орхиж хотыг зорих нүүдэлчид хэт дахин олшров. Сүүлийн арван жилд Улаанбаатарыг чиглэсэн асар олон гадаадын хөрөнгө оруулалт нь илүү орчин үежсэн буюу нүүдэлчний амьдралаас илүү хялбар, ажлын байр илүү олдоцтой нийгмийн дүр төрхийг хүмүүс амласан нь хүмүүсийн хотыг зорих их нүүдлийн шалтгаан болсон юм. Харин бодит байдал дээр ажлын байрны олдоц хомс, ялангуяа гэр хорооллын орчимд амьдрах орчин нөхцөл тун тааруу байна. Жишээлбэл Яармагийн орчимд хүмүүс халуун хүйтэн усны нэгдсэн шугам сүлжээнд холбогдоогүй бохир зайлуулах шугам байхгүй хэвээр байна. Хот төлөвлөлтийн муу байдал нь хотын зарим хэсэгт нийгмийн үйлчилгээний байгууллага байхгүй, үүрэг хариуцлага нь тодорхой биш, өдөр тутмын амьдрал нь хөгжих нөөц бололцоогоор дутмаг байхад хүргэж байна. Өнөөдөр ч уламжлалт хэв маягаа хотын орчинд амжилттай хадгалж үлдсэн, гэр бүлийн үйл ажиллагааны үндсэн цөм нь болж байдаг “гэр” нь орчин үеийн барилга байгууламжуудтай зэрэгцэн байрласан байхын олж харна. Яармаг орчмын хүн амын амьдралаас харахад тэдний хувьд орчин үеийн ардчилсан орон, зөвлөлт холбоот улсын нөлөөлөлт хэв маяг, нүүдэлчин уламжлалын яг аль

талыг барьж, алинд нь харъяалагдах нь тэдний хувьд тодорхой биш болдог учир тэд хотын амьдралын хэв маягт дасан зохицох, хотын иргэн гэсэн шинэ статусыг дагасан үүрэг хариуцлагыг олж ойлгохын тулд өөр өөрийнхөөрөө тэмцсээр л байгаа нь харагдана. Энэхүү тэмцэл нь нийгмийн байгууллууд буюу засгийн газар бүр гэр бүлийн бүтцээс илэрхий харагдана. Үүний тод жишээ бол тэдний хувийн болон олон нийтийн эзэмшлийн талбайг хэрхэн ашигласан байгаа явдал юм. Удирдах байгууллагуудын шинэчлэл буюу ардчиллын үнэт зүйлсийг баримталж, ил тод байдал, нээлттэй байж, авилгыг бууруулах, олон нийтийг нийгмийн идэвхитэй гишүүн байлгах нь нийгмийн хөгжилд хөтлөх нэг хөшүүрэг юм. Эмэгтэйчүүдэд ажил олох боломж өндөр, мөн гэр бүлийн орлогын эх үүсвэр эмэгтэйчүүд болж байгаа нь маш олон гэр бүлд нийтлэг харагдаж байгаа дүр төрх юм. Энэхүү хэрэгцээ шаардлага нь уламжлалт гэр бүлийн бүтцийн алдагдуулж шинэ үүргийг бий болгож байна. Яармаг орчмынгазар нь цаг агаарын нөхцөл байдал болон уламжлалт тогтолцооноосоо хамаараад хувийн болон улсын гэсэн хоёр хэсэгт хуваагдсан байна. Нийгмийн үйл ажиллагаа ихэвчлэн гэр юм уу байшин дотроо хязгаарлагдмал байдлаар явагдана. Харин олон нийтийн талбай нэртэй хэсэгхэн газрыг хайс хашлагаар тойруулсан байх бөгөөд тэнд хүн бараг очихгүй нэгэн хэвийн хөндий хоосон харагдана.

DEVELOPMENT OF A TYPICAL PLOT

Drawn by: Theophil Kluge, Nour Harastani, Eleonore Harmel, Veronika Mosser, Peter Müller, Hyun-jin Shin, Nico Steinacker, Giacomo Tonolini

PHASE 1

The first step in building a home is, after erecting a fence, placing a ger on the plot.

PHASE 2

The next phase includes constructing other buidlings. Mostly these are sheds made of wood or metal. They are used for storing things like coal, firewood or wool

PHASE 3

The furthest developed plots often don’t have a ger as the central element anymore. However, newly built houses are kept close to the fences. The central space is – as far as possible – kept open.

5-Р ХОРООНД ГАРЧ БУЙ ӨӨРЧЛӨЛТҮҮД TRANSFORMATION OF 5TH KHOROO

Яармагийн 5-р хорооны орчим

Localizing Yarmag – A district of Ulaanbaatar

The pilot site in Yarmag Drawn by: Charlotte Hegel, Sandra May, Oxana Junkereit

Усны худагны 3-н хэмжээст зураг Water Kiosk isometric

ЯАРМАГИЙН 5-Р ХОРООНЫ ГУРВАН ХЭМЖЭЭСТ ЗУРАГ

ISOMETRIC FROM KHORO 5

Дэлгүүрүүдийн 3-н хэмжээст зураг Shop isomteric

Drawn by: Theophil Kluge, Nour Harastani, Eleonore Harmel, Veronika Mosser, Peter Müller, Hyun-jin Shin, Nico Steinacker, Giacomo Tonolini

NAADAM FESTIVAL БАЯР НААДАМ

The ger settlements of Ulaanbaatar are mostly spaces of arrival, as there should be a steady social network within the community. The improvement of the water kiosk is part of an integral vision, which consist various elements such as the administrative structure, the family funds, the clans and the developed design proposals for the area. Even though water supply is a main topic of the daily life in ger-settlements, the conditions of the water kiosk contain several problems regarding to all water kiosk locations. The improvement of the water kiosks in Yarmag is based on the aim of community empowerment. Hence, it is not only to improve the built environment, but to give awareness of self-organizing for the whole community in connection with the increase of people’s skills, knowledge and confidence it stands for. Following the values and dimensions of community empowerment we developed a working progress. This includes five dimensions of community empowerment, which are: confident, inclusive, organized, co-operative and influential.

1960-аад оноос хойш туулж ирсэн Яармагийн нийгмийн хөгжлийг нарийвчлан судалсан судалгаан дээрээ үндэслэн бид Яармаг орчмын нийтлэг нөхцөлийг орон зайн хувьд сайжруулах шаардлагатай гэдгийг ойлгосон юм. Олон нийтийн талбайн хомс байдал болон хувь хүмүүсийн эзэмшсэн том талбайтай газрууд нь орон зай гэдэг бол хүмүүсийн сэтгэлгээний уламжлалт арга барилаар хуваагдсан зүйл бөгөөд зориудаар хуваагдсан зүйл биш гэсэн дүгнэлтэд хүргэлээ. Бид одоо байгаа том талбайтай эзэмшил газар, Яармагийн дэнжийн хүр доорх Туул голын дагуух болон суваг жалганд суурьшсан айл өрхийн хэрэгцээт байдлын аль алиныг нь хүндэтгэн үзэхийг хичээж байна. Бидний судалгааны талбай Монголын уламжлалт томоохон баяр болох наадам зохион байгууллагддаг газар болж ирснийхээ хувьд уламжлалаас ирсэн баялаг түүхтэй. Тиймээс л энэ газарт “Яармаг” буюу үзэсгэлэн, баяр наадам гэсэн утгатай нэрийг өгсөн нь зүйн хэрэг болжээ. Харин өнөөдөр Наадамаар зохион байгууллагддаг үндсэн үйл ажиллагаанууд Улаанбаатар хотын төв цэнгэлдэх хүрээлэнд зохион байгуулагдах болсон байна. Яармагийн хувьд хурдан морины уралдаан зохион байгууллагддаг газар байсан цаг саяхан. Тиймээс бид хуучин уламжлалыг сэргээх, Наадамыг Яармагт урьдын адил зохион байгуулдаг болгохыг зорьж байна. Яармаг нь уламжлалт соёлын дүр төрхтэй байдлаар хэлбэршсэнээр оршин суугчдыг хүчирхэгжүүлэх, хотын соёлд дасах байдлыг дэмжих боломжтой болно.

Улаанбаатарын гэр суурьшил нь хүмүүсийн амьдрах газар болохынхоо хувьд хүмүүсийн хоорондын нийгмийн сүлжээ байх ёстой. Усны түгээх худгийг сайжруулах нь бидний зорилтын нэг хэсэг бөгөөд үүнд: удирдлагын тогтолцоо, гэр бүлийн хөрөнгө оруулалт, бүлгүүд гэх мэт дотроо маш олон бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг агуулах юм. Хэдийгээр усны худаг нь гэр суурьшлын байнгын ярианы сэдэв байдаг ч усны бүх худгийг авч үзвэл ус түгээх худгийн нөхцөл байдал хүндхэн байна. Яармаг дахь ус түгээх худгийг сайжруулах нь иргэдийн эрх мэдэл дээр суурилдаг. Тиймээс үүний зорилго нь энэ орчныг сайжруулах төдийгүй өөрсдөө дотроо зохион байгуулагдаж хүмүүс өөрсдийн ур чадвар, мэдлэг боловсрол, өөртөө итгэх итгэлээ олоход оршиж байгаа юм. Үүнд: үнэ цэнэ болон дотоод хүчин чадлаас үүдэлтэй өөртөө итгэлтэй байдал, оролцоо, зохион байгуулалт, хамтын ажиллагаа , нөлөөлөл багтана.

WATER KIOSK + УС ТҮГЭЭХ ХУДАГ

FENCITY ХАШААТ ХОТ

STRATEGIES

Based on a thorough analysis of the social development that Yarmag has been going through since the sixties, we saw a need to spatially strengthen the local community. The rarity of public space and abundance of space on privately owned plots led to the conclusion that spaciousness is habitually claimed and not automatically shared. With our approach, we try to respect the current richness in plots and channel the necessity to the unoccupied spaces beside the highway and along the Tuul River. Historically our field of study had a rich tradition of hosting the biggest national festival “Naadam” on its grounds. This area has therefore righteously acquired the name Yarmag, which means exhibition and celebration. Today while the main ceremonies take place in the Naadam Stadium in Ulaanbaatar, Yarmag has hosted several years ago the horse-riding competitions. With this background in mind, we aim at revitalizing the old tradition and commemorate it on its original grounds. This way, Yarmag can be shaped by significant cultural image that can help strengthen its local community and support its urban survival.

WATER DOGS УСНЫ НОХОЙ In Yarmag the space and the everyday life are organized with strong and simple spatial and social pattern, the aim is to try to improve both with little and sustainable changes. I will try to catch the interest of the children, because it seems that they are the most important actors in Yamarg, Khoroo 5th. Children are used to live every day two public spaces, maybe the only two primordial public spaces in Yamarg: the school and the water kiosks. With the help of the Mongolian students and probably volunteers, the “Dog Agency” can start to spread-off informations, material for workshops and register local members. The final aim is to create a new idea about “family dogs”, who are related just as alarm for the private property. We will turn on his role, introducing an old dog's function: the draft dog. Doing that, we want to improve the public space with some samples at the water kiosks Яармагт өдөр тутмын амьдрал, орон зай нь маш хүчтэй бөгөөд энгийн нийгмийн хэв маягийн зохион байгуулалтаар явагддаг. Бидний зорилго нь аль алинд нь багахан хэмжээний тогтвортой өөрчлөлтийг бий болгох явдал юм. Яармагийн 5-р хорооны хувьд хамгийн чухал нийгмийн гишүүд нь хүүхэд гэж санагдсан тул би хүүхдүүдийн сонирхол ямар байгааг судлахыг зорих болно. Хүүхдүүд өдөр тутмын амьдралын үйл ажиллагаанд хоёр төрлийн нийтийн орон зайд цагаа өнгөрөөдөг ба Яармагт ашиглагдсаар ирсэн талбай гэж хэлж болно. Тус хоёр газар нь сургууль болон усны худаг юм. Монгол оюутнуудын болон сайн дурын ажилтнуудын тусламжтайгаар “Нохой Агентлаг” нь мэдээлэл түгээх, семинар зохион байгуулах, шинэ гишүүдийг бүртгэж авах боломжтой болох юм. Хамгийн сүүлийн зорилт бол “гэрийн тэжээвэр нохой” буюу хүмүүсийн хувийн өмчийг харж, дохиоллын үүрэг гүйцэтгэж байгаа нохойнуудын талаар шинэ санааг дэвшүүлж байна. Бид энэхүү үүргийг нохойд өгч түүнийг ашиглах аргаар ачаа зөөвөрлөгч болгох юм. Ингэснээр бид усны худгийн олон нийтийн талбайг сайжруулан ашиглаж чадна.

Through history Mongolia was named the “Land without Fences”. For long time the land was of public property in Mongolia. Today, according to Mongolian law, any Mongol can get a free piece of land of 700m2 to tie down their yurt. Herders are increasingly moving closer to the capital, often settling down on the outlying hillsides. This law in practice plays a big role in the urbanization process in the suburbs of Ulaanbaatar. The result are neighborhoods divided by thousands of fences hiding the life behind. It is still the nomadic life style that is prevailing in those areas in the city. Inside the plot you would see families using their own land as the outside storing place of their ger. It is like fencing their horizon to get their property and after that dealing with it as if it were still the open space they used to have. We think in using the same language they use in attempt to react against the identity issue, working toward the cities proposal enhancing it with the acquired feedback.

Монгол улс “хашаагүй хот” гэж нэрлэгдэж явсан түүхтэй. Олон жилийн туршид газар улсын өмч байсан. Харин өнөөдөр Монгол улсын хуулийн дагуу Монгол улсын иргэн бүхэн 700м2 газрыг хувьдаа эзэмшиж, суурьших эрхтэй болсон. Малчид илүү олноор хот руу дөхөж нүүх болсон ба ихэвчлэн хотын гадна талд уулын энгэр газруудад суурьших болжээ. Энэхүү хууль нь хотын захаар хотжилтын үйл явц өрнөхөд томоохон үүрэг гүйцэтгэдэг. Үр дүнд нь айл өрхүүд амьдрах хэдэн мянган хашаануудад хуваагдах болсон. Хотын тэдгээр бүсүүдэд нүүдэлчний амьдралын хэв маяг зонхилсоор байна. Эзэмшлийн газраа тэд өөрсдийн гэрээ хүрээлэх бүс болгон ашигласан нь харагдах болно. Өөрсдийн газраа өмчилж хашаа татсан байгаа нь тэдэнд урьд нь байсан шиг илүү задгай талбай байгаа мэт санагддаг ч байж болох юм. Бид ч бас хотоос зөвшөөрсөн тохиолдолд оршин суугчид шиг ерөнхий, ижил арга барилыг ашиглан хүмүүсийн бусдаас ялгарах байдлыг төсөлдөө хэрэглэхээр төлөвлөж байна.

HYBRID HOUSE ХОСМОГ СУУЦ

It makes economic sense to increase density in the ger-area while controlling further expansion at the outskirts of the city. In general, high-density development would make it easier to provide better urban services with higher efficiency and lower cost. The public also has the desire to live in high-density development. Realistically, however, the majority of ger-areas will remain in their current conditions because achieving higherdensity development is very complicated. The development of apartments has not benefited the majority of ger residents. Some residents in the ger-areas located along major roads seem willing to consolidate their individual plots and develop low-rise collective housing. Therefore, it would make sense to begin reviewing the feasibility of affordable collective housing development along transportation corridors and utility supply lines in the established midtier areas. High-density development would make it easier to provide better urban services with higher efficiency and lower cost. The public also has the desire to live in high-density development.

Хосмог сууц төсөл нь гэр суурьшил орчмын нягтарлыг нэмэгдүүлж, эдийн засагт илүү их хэмнэлтийг бий болгохоос гадна цаашдаа хотын захын тэлэлтийг хянахад чиглэгдэнэ. Үндсэндээ өндөр нягтралтай газарт бохир ус зайлуулах шугам, халуун хүйтэн усны шугам, парк, дэд бүтэц гэх мэт нийгмийн үйлчилгээг үр ашигтай, зардал багатайгаар хийх боломж олгодог. Олон нийт өндөр нягтралтай газар амьдрах сонирхолтой ч хүмүүсийн олонх нь өөрсдийн одоо байгаа нөхцөлдөө үлдэх болно. Учир нь нягтрал ихтэй газар хүндрэлүүд их байдаг. Орон сууцны сайжруулалтын ашиг шимийг ихэнх гэр хорооллын иргэд хүртэж чадахгүй байсаар байна. Гол замын дагуу оршин суудаг гэр хорооллын зарим иргэдийн хувьд өөрсдийн хувийн газраа нэгтгэж цөөхөн давхар нэгдсэн нэг орон сууцтай болохыг хүсч байгаа нь харагдсан. Ингэснээр хамгийн гол холбогч хэсэгт дэд бүтцийн асуудлуудыг сайжруулах боломжтой болж байгаа юм. Өндөр нягтралтай суурьшилд дээр дурьдсан нийгмийн үйлчилгээг илүү үр өгөөжтэй, зардал багатай хийх боломжтой юм. Олон нийт ч бас нягтрал ихтэй газар амьдрахыг хүсч байна.

Work group: Giacomo Tonolini

WATER DOGS

In the short term We will organize workshops at the “orange Yurts” where the agency operates. —— Pavement —— Trees and public “green” —— Banks —— Dog training In the medium term We will start to offer to the people the opportunity to use what they learnt to participate in a great local competition based of the 5 workshops already done. For example: —— Who has the best street? —— Who has the nicest public garden? —— Who has the best draft dogs? With the results we hope to have the necessary surface to start to build the first water dogs school in Mongolia. In the long term We will see how the local citizens will organize them self to create a Mongolian draft dog’s training method. In addition I expect a great draft dog’s Cup that could attract people from UB and consequently

The dogs would be used to carry the water to the houses

Арга хэрэглүүр Эхний ээлжинд Үйл ажиллагаагаа “улбар шар” өнгөтэй гэрт явуулж семинарууд зохион байгуулна. Үүнд: —— Явган хүний зам —— Мод болон олон нийтэд зориулсан ногоон байгууламж —— Банк —— Нохой сургалт Хоёр дахь алхам нь Бид 5 удаагийн семинар дээр суурилсан тэмцээнд оролцсон хүмүүсийг сурсан мэдсэн зүйлээ практикт ашиглахыг санал болгоно. Үүнд: —— Аль гудамж хамгийн шилдэг нь вэ? —— Аль гудамж хамгийн шилдэг олон нийтийн цэцэрлэгт хүрээлэнтэй вэ? —— Хэн хамгийн сайн сургагдсан гэрийн ажил үүрэгт туслах нохойтой вэ? Бид өөрсдийн хүлээж байгаа үр дүн дээр тулгуурлан цаашдаа Монголд нохойны сургууль байгуулахаар төлөвлөж байна. Гурав дахь алхам Иргэд өөрсдөө Монголын нөхцөлд нохойг хэрхэн сургах арга барилыг тодорхойлж, бий болгохыг бид харахыг зорьж байна. Түүнчлэн сургуулилттай нохойн аваргын тэмцээнийг зохион байгуулж, Улаанбаатар хотын иргэдийн анхаарлыг татаж, үр дүнд нь шинэ ажлын байр гаргах боломж бүрдэнэ.

Inspiration was drawn from the Zughund 1 group in Berlin’s Treptower Park. More information on these draft dogs can be found on www.zughund1.de

Худаг орчимд олон нийтийн газрыг бий болгох Creating public spaces at the water kiosks

Усны худгийн зураг 2

Isometric water kiosk II

Нохойны сургууль ба нийгэм болон архитектурын хөгжил

Isometric of a dog school: social and architectural development

Since long dogs have been used for carrying supplies and goods.

Work group: Iman Charara, Sophie Goethe

NAADAM FESTIVAL

Celebration: Nadaam. Site plan Yarmag

Settling nearby the city expanded employment chances but required a set of skills that the nomads didn’t have. This makes the transitory phase, from nomadic to settlers, ever so hard as the nomadic know-how is made useless in the life of the city. To make this transition easier, we want to profit from and make use of the knowledge available in Yarmag by introducing the Yarmarket, which is supposed to offer space for local products. This can range from yurts to clothing and traditional musical instruments, as long as the prevailing nomadic hand skills is put to use and made significant. We intend to intervene on two levels: the celebratory Yarmag that hosts the Naadam festival and the Yarmarket, which not only supports the festival but also obtains a local market established by the inhabitants of Yarmag. So firstly, we take advantage of the available spaciousness and attractive landscape along the riverbanks and provide two arrays of fields to host the Naadam festival or any other festivity during the year. Задгай талбай дахь худалдааны талаарх сэтгэгдэл

Yarmarket impressions

Хотын ойролцоо суурьших нь ажлын байрны олдоцыг нэмэгдүүлсэн ч нүүдэлчний амьдралд байхгүй цогц чадварыг шаардсан. Хөдөөнөөс хот руу шилжин суурьшигчдын хувьд нүүдэлчдийн амьдралын амьдрах арга ухаан хотын амьдралын нөхцөлд хэрэгцээгүй болж буй нь тэднийг ихээхэн хүнд байдалд оруулдаг. Шилжин суурьшилтыг илүү хялбар болгохын тулд бид Яармагт “Яарзах” бий болгож иргэд өөрсдийн бүтээгдэхүүнээ борлуулах боломжийг олгох нь тэдэнд мэдлэг, ур ухаанаа ашиглах боломж олгох юм. Энэ бүтээгдэхүүнүүд Монгол хүмүүсийн уламжлалт ур ухаан, гараар бүтсэн монгол гэрээс эхлээд, эдлэл хэрэгсэл, хөгжмийн зэмсэг хүртэл маш олон төрөл байх юм. Үүнийг хэрэгжүүлэхэд бид 2 түвшинд оролцохыг зорьж байна. Яармаг нь Монголын уламжлалт баяр болох Наадам зохион байгууллагддаг газар бөгөөд Яарзахын үйл ажиллагаагаа явуулдаг газар болохынхоо хувьд Наадамын үеэр Яармаг нь Яарзахуудын ашиг олох боломжийг олгохоос гадна Яармаг орчмын айл өрхүүдийн байгуулсан худалдааны захуудыг санхүүгээр тэтгэх юм. Юуны өмнө, бид голын эрэг дагуух хараа булаам, уужим цэлгэр газрыг ашиглаж 2 төрлийн талбайг жилийн бүх үйл ажиллагаа, баяр наадмууд зохион байгууллагддаг газар болгоно.

Яармагт зохион байгууллагдаг үзэсгэлэн худалдаа болон задгай талбай дахь худалдаа үйлчилгээний тогтолцоо Exhibition Yarmarket . Functions Yarmarket

Яармагт жил бүр зохион байгууллагддаг үйл ажиллагаанууд цаашид хэвээр үргэлжлэх эсэх Yearly sequence and intensity of events in Yarmag

Баяр наадам ба дэд бүтэц

The festival’s infrastructural service points

Наадмын үеэр зохион байгууллагддаг гол үйл ажиллагаанууд Naadam’s main activities

Наадмын үеэрх задгай талбай дахь худалдаанууд

Section Yarmarket during Nadaam

Work group: Nour Harastani, Theophil Kluge, Veronika Mosser, Nico Steinackeri

FENCITY

Гудамжны харагдах байдал Visualization for the Nod

The Khoroos cannot be imagined without fences. Since it is part of Mongolian building language this idea finds roots in their culture. So our strategy is to use the Mongolian fence pattern and develop it for the community. To achieve a successful implementation of this project three complementary improvements have been designed. The first is the entrance of the Khoroo, the second the public spaces in the main street and the third a “gated street”. To strengthen the identity of the inhabitants, the entrance of Khoroo 5 is underlined. To avoid the literal use of a gate, a type of a “fence” is built to complete the border in the south of this district. Designing this nod or intersection meant to be a punctual interventions as a further step in our project. The chosen site is where three different Kesha meets and that is why this place is really important to express the meeting point of different existing community. Through means of a defined boundary around the 19th street in Yarmag the residents will become aware of the value of their shared space. In fact, this step will open the opportunity to many other improvements in the public space that aim resolve daily life hurdles.

Улаанбаатар дахь хашааны утга учир The concept of fences in Ulaanbaatar

Материал Material

Гудамжны харагдах байдал Perspective of the street

Гудамжны харагдах байдал Visualization of the street

Газрын талаарх хандлага Perspective of the Nod

Гэр хорооллыг хашаагүйгээр төсөөлөхөд бэрх юм. Энэ нь Монголд барилгын нэг хэсэг нь учраас тэдний соёлоос үүсэлтэй зүйл гэж хэлж болно. Тиймээс бид Монголын хашааны хэв маягийг ашиглан түүнийг хүн амын нийтлэг сонирхолд нийцүүлэн сайжруулахаар төлөвлөж байна. Энэхүү төслийг амжилттай хэрэгжүүлэхийн тулд нэгдсэн гурван шинэчлэл, сайжруулалт хийхээр боловсруулалт хийв. Хамгийн эхний алхам нь хороо руу орох төв хаалга, 2 дахь нь гол гудамжинд байрлах олон нийтэд зориулсан талбай, 3 дахь нь гудамжуудыг хэсгүүдэд хуваан хашаагаар тойруулж нэгдсэн нэг хаалгыг бий болгох явдал юм. Оршин суугчдын бусад хэсгээс ялгагдах байдлыг нэмэгдүүлэхийн тулд бид 5-р хороог сонгон авч ажиллаа. Нэгдсэн хаалгыг уян хатан хэрэглэгдэхгүй байх эрсдлээс зайлсхийх үүднээс дүүргийн өмнөд хэсгээр тэр чигт нь хашаа барих юм. Ингэж тодорхой зорилтот газрыг бий болгож бусад хэсэгтэй огтлолцох цэг нь болгосноор бидний төслийн цаашдын үйл ажиллагаанд ашиг тусаа үзүүлэх нэг алхам болно. Сонгогдсон хэсэг нь гурван хэсгийн уулзвар цэг болох бөгөөд энэ хэсгийн ач холбогдол нь гурван өөр нийтлэг шинж чанарыг харах боломж олгоно. Яармагийн 19-р гудамжны давуу тал нь оршин суугчид өөрсдийн харъяалагдах хэсгийн үнэ цэнийг ойлгоход оршино. Ерөнхийдөө уг олон нийтийн газарт хийх олон дэвшлүүд нь өдөр тутамд тулгардаг асуудлуудыг шийдэх гарц болох алхмуудыг бүрдүүлэхэд чиглэгдэнэ.

Work group: Beatrice Termeer, Sandra May, Tilmann Teske, Felix Wierschbitzki

The location of the water kiosks is similar to the administrative distribution of the Khesegs. Therefore it would be useful to include the Kheseg authority in the planning process. The following will be a water festival, which could be an annual event for e.g. the initiation of new projects. Furthermore this event is an option to work on an inclusive level, meaning to involve the participants by promoting equality of opportunities and good relations between various groups. Through involvement of various groups of the society by improving the water kiosk external effects will be achieved, which attract further more commitment. Three prototypes were designed to illustrate the ideas of the project. Prototype I: Ugaalguin . In this case the given structure is in the north with the entrance to its plot next to the water kiosk. Prototype II: The Bookshelf is located in a very central area in Yarmarg. Next to the water kiosk opens a crossroad that connects the kiosk to the given infrastructure and makes it available to the people nearby. Prototype III: The Plaza. The water kiosk 6 is located in the north of Khoroo No. 5. In contrast to the other water kiosks it is not integrated in built space, but surrounded by a square.

WATER KIOSK +

Ус түгээх худаг нь “Хэсэг”-ийн нэгэн адилаар засаг захиргааны нэгжийн үйл ажиллагаа явуулдаг газар юм. Тиймээс төлөвлөлтийн үйл явцад Хэсэгийн зөвшөөрлийг авахын тулд усны худаг нь үр өгөөжтэй байх ёстой. Дараагийн нэг үйл ажиллагаа нь усны баяр бөгөөд үүнийг жил бүр уламжлал болгон тэмдэглэх боломжтой ба энэ нь шинэ төслийн хамгийн анхны алхам байна. Цаашилбал бүгдэд ижил боломж, бүлгүүдийн хооронд сайн харилцаа холбоотой байх боломжийг олгосноор оролцогчид буюу оршин суугчид өөрсдийн бүлгийн түвшинд орж ажиллах нөхцөлийг хангана. Хэд хэдэн бүлгүүд нэгдэж ус түгээх худгийг боловсронгуй болгосноор гадаад үр нөлөө нь биелэлээ олж цаашдын олон алхмын эх суурь болно. Төслийн гол санааг харуулахын тулд гурван туршилтын загварыг гаргаад байна. Нэг дэхь загварын хувьд худгийн хажууд буюу төв хаалганы хажууд нэг Угаалгын газрыг бий болгох. Хоёр дахь нь, Яармагийн төв хэсэгт номын сан барих ба энэ номын сан нь худгийн замын эсрэг талд байрлаж ойр орчны хүмүүст үйлчилнэ. Гурав дахь нь задгай талбай байх ба тус хорооны 6-р худаг орчимд хийгдэнэ. Бусад худгийг бодвол тухайн баригдсан газартаа дан ганц байгууламж биш задгай талбайгаар хүрээлэгддэг нь ялгарах онцлог болно.

Загвар 2: Харагдах байдал

Prototype II and Visualization of the water kiosk

Загвар 2 Ерөнхий зураг Prototype II isometric

Оршин суугчдыг хөгжүүлэх төлөвлөгөө Community empowerment plan

Загвар 1 Ерөнхий зураг Prototype I isometric

Хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө Implementation strategy

HYBRID HOUSE

Work group: Karen Kröger, Philipp Winkler, Dominik Schad, Jannes Beulting

Харагдах байдал

Visualization of the Hybrid House

Our proposal for new building typologies considering densification is based the indentation of existing detached houses with new efficient low cost buildings. The key is to share heat and to generate it in a more synergetic way. It makes economic sense to adopt “smart growth” policies as principal directions in the long run, for example, to increase density in the city center where appropriate while controlling further expansion at the outskirts of the city. In general, high-density development would make it easier to provide better urban services with higher efficiency and lower cost. The efficiency of household stoves to reduce air pollution. The cost of connecting individual households to district heating is expensive. Connecting individual gers to the district heating system is not considered cost-effective, however. Because the development of apartment complexes is likely to take a long time and most ger areas will not be connected to central heating systems in the near future, short-term measures are needed to improve air quality in the city. Such measures could include better access to cleaner and more efficient stoves, as well as programs to increase the energy efficiency of houses. Бидний санал болгож буй шинэ сууцны загвар нь одоо байгаа нэг давхар салангид тусдаа сууцны загвар дээр үндэслэн илүү зардлыг хэмнэсэн үр өгөөжтэй сууцыг бий болгох юм. Гол онцлог нь дулаанаа нэгдсэн нэг эх үүсвэрээс авахад оршино. Энэ “ухаалаг хөгжил” санаа нь хотын төв рүү нягтралыг нэмэгдүүлэх, хотын зах руу тэлэх тэлэлтийг багасгах боломжийг урт хугацаанд бий болгоно. Илүү нягт суурьшил нь бохирын нэгдсэн шугам, халуун ус, халаалтын систем, амралт зугаалгын газар, болон дэд бүтцийг төвлөрсөн нэг байдлаар үр дүнтэй, зардал багатай түгээх боломжтой болгоно. Өрхүүдийн зуухны давуу тал нь агаарын бохирдлыг бууруулахад оршино. Өрх бүрийн халаалтыг дүүргийн халаалтын шугамтай холбох нь үнэ өртөг ихтэй. Гэр тус бүрийг дүүргийн нэгдсэн халаалтын шугамтай холбох нь зардлыг хэмнэхэд ач холбогдол өгөхгүй. Учир нь байрын халаалт гэдэг цаг хугацаа их шаардагдах бөгөөд ихэнх өрхүүдийн хувьд ойрын ирээдүйд төв халаалтын шугамтай холбогдох боломж бага ба хотын агаарын чанарыг сайжруулахын тулд цаг алдалгүй арга хэмжээ авах шаардлагатай байна.Үүнд: илүү цэвэр, бүрэн шаталттай зуух түүнчлэн орон байрны эрчим хүчинд хэмнэлттэй нөхцөлийг нэмэгдүүлэх зэрэг багтана.

Bricks

Felt windows

Insulation Sheepwool Wood Construction Advanced agglomeration

Zonal Structures

Салангид тэлэлт

Modular expansion

Бүлэглэх боломж

Agglomeration possibilities

“Brother Jambaa, …”

“Oh, Bold!”

SOUM CENTER, AFTER A HARSH WINTER

“How are you?”

“… well … please say my regards to Sister Tsevel. Good-bye.”

“How are you?”

“Last winter was a bit harsh. Me and my family plan to go to the city this summer … and my daughter also got accepted to university!”

CIVIL REGISTRATION OFFICE

“Hello, I am looking for infor mation about moving to UB.”

“Hello, please fill this form and write your request.”

“Mom! Dad is coming home!”

“To whom it may concern, I am Bold Suren, planning to move to the city with my family….”

“Most of the paper works are done. Let’s prepare to move at the end of the summer.”

“Do we need this in the city?”

“I’ve called uncle Jargal. We will settle down near his ger.”

ULAANBAATAR CITY

“Uncle Jargal, where can we get water? I’ll cook some lunch.”

“Hello, where is the next bus stop?”

“Go straight through this narrow street!” “ … to West Crossing, Ard Cinema..”

“Tomorrow I have to apply for the new civil registration.”

“What a traffic jam!! I’m sitting now in the bus since almost 2 hours!”

“Civil registration for newcomers …” – “Land ownership regulation …” – “Social insurance …” – “Health insurance …” – “Job with high salary …”

“Just one day preparation for getting a loan …” – “Contracted worker to South Korea …” – “We will teach you fluent English within one month only …”

“We’ve got registered in this Khoroo.”

“I’m going to rent an appartment near the university with my classmate”

“Our daughter has graduated and also got a good job. We’re sometimes missing our homeland. Let’s prepare to get back to the countryside.”

“Today one lady came to me. There is a saving group run by our neighbors in this Khoroo.”

5 YEARS LATER

River

SYNTHESIS MAP OF KHOROO 5

Main street

ТӨСЛИЙН 5-Р ХОРООНД ХИЙГДСЭН ЕРӨНХИЙ ЗУРАГЛАЛ

Educational institution Drawn by: Nour Harastani, Giacomo Tonolini

Main entrance

Highway to the center of UB

THE GER SETTLEMENT YARMAG The borough of “Yarmag” in Ulaanbaatar is a yurt settlement consisting of 5 districts. It is located along the new airport highway in the south-west of Ulaanbaatar. It is about 10 km from the city centre and is relatively thinly settled. The Tuul River flows through the northern part of the settlement, and the quarter is therefore integrated in a natural landscape. Thanks to the relatively greater distance from the city centre, air pollution here is comparatively less than in Ulaanbaatar’s inner city quarters. After a severe flood in 1966, many families that lived in the industrial areas along the Tuul River and who were most of all affected by the catastrophe had to be resettled to the more highly elevated area of Yarmag. Today’s settlement arose at that time, which was subdivided into 5 districts in 1992 as part of an administrative reform. To this day, there are scarcely any factories or centers for public services in Yarmag. The inhabitants therefore often work in other parts of the city, where they also must access public services. As a result, social networks within the settlement have hardly developed at all. Prior to 1990, mainly workers lived in Yarmag. Following the collapse of socialism, many factories were forced to close and the number of unemployed increased sharply. The number of single mothers is high and income per household correspondingly low. Endemic poverty causes social problems such as alcoholism. Children cannot go to school because they cannot afford the cost of necessary school supplies. In 1990 the population in the 5th district was 2500 persons. In 2013 it was 6186 persons (1508 households), the population had therefore more than doubled. 2958 inhabitants are men, 3228 are women. 384 single mothers are registered. One quarter of all households in the 5th district are headed by single mothers. The settlement’s surface area is 152 hectares including undeveloped sites. In 1969 in the 5th district, a school building for 920 children was built, and in 1978 and 1979 two kindergartens for 180 children each, and in 2008 an additional kindergarten for 50 children. Today, the kindergartens have sufficient capacity for all children in the 5th district.

ЯАРМАГИЙН ГЭР СУУРЬШЛЫН ЕРӨНХИЙ НӨХЦӨЛ БАЙДАЛ Purev-Erdene Ershuu

The number of employable adults in Yarmag is 2344. Of these, 119 persons or 5% are unemployed. The average income (approx. 64% of all inhabitants) is less than 600,000 Tugrig per month (343 USD). There are no other factories in Yarmag apart from an industrial bakery and a furniture manufacturer. Today, 41 small retail and service enterprises still exist in Yarmag. The majority of them are small grocery shops. In Yarmag today, there are 3 public shower facilities and two pharmacies. 68 % of the inhabitants of Yarmag live in 1–2 storey houses they have built themselves. 31% live in yurts and the remaining persons (1%) in public housing. An average 17.9 m² of living space is available for each inhabitant. There are a few 3-storey housing blocks. One-storey, self-built houses of wood or mud brick separated by only a wooden fence constitute the prevailing building structure in this quarter, lending it its typical appearance. 90% of all fences surrounding a property are of wood. The water supply system for the Yarmag yurt settlement was built and put into operation in 2001 as part of the first project to improve public services in Ulaanbaatar with the aid of a credit from the World Bank. Today, a total of 47 water distribution points stand throughout Yarmag, of which 7 are water kiosks available to residents. This structure supplies the total number of 40,000 in habitants of all 5 districts of Yarmag with drinking water. The public school buildings, kindergartens and administration buildings are connected to a decentralized heating system and are therefore heated by coal-fired power plants. In the winter months about 4–5 tonnes of coal are needed daily. In one year about 900 tonnes of coal are consumed. All households use coal as fuel for their small iron stoves as well, and one household consumes 3–6 tonnes of coal annually. Open spaces and green areas are lacking in the settlement centre. Streets have no sidewalks and street and pedestrian traffic are therefore not separate.

Яармаг нь УБ хотын баруун урд хэсэгт, хотын төв болон нисэх буудлыг холбосон замын хойд талаар үргэлжлэн байрлах таван хорооноос бүрдэх гэр суурьшил юм. Хотын төвөөс 10 шахам км зайд алслагддаг тул харьцангуй сийрэг нягтралтай. Суурьшлын хойд талаар Туул гол урсах ба байгалийн ландшафттай ойр суурьшил болдог. УБ хотын нягтрашсан хэсгээс зайтай оршдог нь агаарын бохирдол харьцангуй бага байх боломж олгодог. 1966 онд УБ хотод их үер болж Туул голын сав дагуу, үйлдвэрийн бүсийг бараадан амьдарч байсан өрхүүд усанд автсанаар тэднийг одоогийн байгаа өндөрлөг болох Яармагийн дэнжид нүүлгэн шилжүүлснээр Яармагийн гэр суурьшил үүссэн. 1992 онд засаг захиргааны шинэчилсэн хуваарьлалт хийж одоогийн хороодод хуваагджээ. Яармагт үйлдвэр, олон нийтийн үйлчилгээний барилга бараг байхгүй, иргэд ихэвчлэн хотын бусад хэсгүүдээс ажил болон бусад үйлчилгээгээр хангагддаг тул тухайн нутаг дэвсгэрт нийгмийн харилцаа нэн сул юм. Яармаг нь социализмын үед ашиглагдаж байсан үйлдвэрүүдийн ажилчид амьдардаг суурьшил байсан бөгөөд үйлдвэрүүд зогсолтонд орсоноор энд ажилгүйдэл ихэсчээ. Мөн өрх толгойлсон эмэгтэйчүүдийн хувь өндөр байдаг нь өрхийн орлогыг бууруулдаг. Энэ ядуурлын үзүүлэлт нь архидалт зэрэг сөрөг асуудлуудыг дагуулхын зэрэгцээ хүүхдийн сургалтын хэрэгцээг хангаж чаддаггүйгээс хүүхдээ сургуульд явуулж чадахгүй ч нөхцөл үүсдэг байна. Судалгаанд хамрагдсан 5-р хорооны хүн ам 1990 онд 2500 байсан бол 2013 оны байдлаар 6186 (1508 өрх) болж 2,5 дахин өсчээ. Үүнээс: Эрэгтэй-2958, Эмэгтэй-3228 бөгөөд өрх толгойлсон эмэгтэй 384 байгаа нь нийт өрхийн 25 хувийг эзлэж байна. Хорооны нийт нутаг дэвсгэр 152 га ба барилгажаагүй нутаг дэвсгэр үүнд орно. Яармагийн 5-р хороонд 1969 онд 920 хүүхдийн сургууль, 1978 онд 180 хүүхдийн цэцэрлэг, 1979 онд 180 хүүхдийн цэцэрлэг, 2008 онд 50 хүүхдийн цэцэрлэг тус тус баригдан ашиглагддаг ба хорооны хүүхдүүдийг хангах хүчин чадал хүрэлцээтэй юм.

Тус хороонд хөдөлмөрийн насны 2344 хүн байгаагаас хөдөлмөр эхрлэдэггүй 119 хүн байгаа нь 5 хувийг эзлэж байна. Хүн амын 64 хувь нь 600 мянган төгрөгнөөс доош өрхийн орлоготой байна. 600 мянга төрөг нь – 343 америк доллар гэсэн үг юм. Тухайн нутаг дэвсгэрт талхны цех, тавилгын үйлдвэр хоёр ажилладгаас өөр үйлдвэрлэл явуулдаг байгууллагагүй. Тухайн хороонд 41 худалдаа үйлчилгээний газрууд үйл ажиллагаа явуулдагаас ихэнх нь хүнсний жижиг дэлгүүр байна. Энд 3 халуун усны газар, 2 эмийн сан ажилладаг. Нийт оршин суугчид өөрсдийн барьсан 1 ба 2 давхар сууц (68%), гэр (31%), нийтийн байр (1%)-нд амьдардаг. Нэг хүнд ноогдох сууцны дундаж талбай 17,9 м2. Цөөн тооны 3 давхар олон нийтийн барилгатай. Хорооны дүр төрхийг илэрхийлэх барилгажилт нь гудамжлан барьсан банзан хашаанд байх өөрсдийн барьсан нэг давхар тоосго болон модоор барьж гадна талаар нь шавардсан барилга юм. Эзэмшил газараа тойруулан барьсан хашааны 90 хувь нь мод (банз) байна. Нисэх – Яармагийн гэр хорооллын усан хангамжын систем нь Дэлхийн банкны хөнгөлттэй зээлээр Улаанбаатар хотын нийтийн аж ахуйг сайжруулах 1-р төслөөр баригдаж 2001 онд ашиглалтанд орсон. Нийт 47 ширхэг ус түгээх байруудаар, 40000 орчим хүн амыг ундны цэвэр усаар хангах ба тус 5-р хороонд 7 худаг байрладаг. Сургууль, цэцэрлэг, захиргааны барилгууд нь уурын зуухаар халах ба хүйтэн саруудад өдөрт 4–5 тонн нүүрс зарцуулах ба үүнийг жилээр нь тооцож үзвэл 900 гаран тоон нүүрс болдог. Айл өрхүүд мөн түүхий нүүрс түлэх ба жилийн хэрэгцээ нь 3–6 тонн байдаг. Суурьшлын орчинд задгай орон зай, ногоон байгууламж нэн хангалтгүй байна. Авто болон явган хөдөлгөөн тусгаарлагдсан хучилт байдаггүй нь нийтийн орон зайн газрын ашиглалтыг доторхойгүй болгодог.

PUREV-ERDENE ERSHUU is an architect and urban planner. Since 1996 he has worked as an instructor of architecture at the Mongolian University of Science and Technology (MUST).

North-South connecting road in Yarmag. An inspection shaft for the water pipes that supplies the water kiosks with drinking water, often serves as a meeting point fort he residents of Yarmag. © Davanyam Delgerjargal Яармагийн 5-р хорооны хойд, өмнөдийг холбосон зам. Худгуудыг ундны усаар хангах ус түгээх хоолойн хяналтын цооног нь Яармагийн оршин суугчдийн гол уулзах цэг болох нь олонтоо.

View of the Yarmag settlement. The Tuul River water meadow, Power Station No. 4 and the western part of the city. © Davanyam Delgerjargal Яармаг хороолол руу хараа тусгах нь. Зургийн арын хэсэгт Туул голын хөвөө, 4-р Цахилгаан станц болон хотын баруун зах.

CONVERSATIONS IN A CHANGING CITY ХУВЬСАН ӨӨРЧЛӨГДӨЖ БУЙ ХОТ ДАХЬ ХҮҮРНЭЛҮҮД Olivia Kummel

“We want to change the 5th Sub-District.” “Би гутлын үйлдвэрт ажилладаг. Манай эхнэр хувиараа бизнэс эрхэлдэг.”

“Every day I walk 30 minutes to the water kiosk to get drinking water.”

“Яармагт ногоон орчин, хүмүүсийн амралт чөлөөт цагт зориулсан газар хэрэгтэй байна. Номын сан бол зайлшгүй шаардлагатай байна.”

“The children play in mud and filth, sometimes kids get lost and we have to go looking for them or there’s an auto accident.”

“2008 онд манай байшин цахилгааны буруу холболтын улмаас шатсан.”

“Бид хөршүүдтэйгээ сайн харилцаатай байдаг. Их сайн айлууд бий.”

“There are a couple of street-cleaning actions, in which case I have to pitch in, but I don’t feel like it.”

“Олон хүмүүсийн жишгээр бид ч бас байшингаа барьсан.”

“Энд агаар нь цэвэрхэн ч, архидалт гэж нэг асуудал болоод байна.”

“A house is warm, comfortable and living is easier in it.”

“We’ve build ourselves a house because lots of people have built one and we’ve done the same thing.”

“Yarmag needs green spaces and comfortable indoor meeting points so people can relax. A library is urgently needed.”

“When people, especially young folks, go to fetch water, they meet up and chat at the water kiosks. That’s why it would be nice to have a meeting-place or a small town square.”

THESE RECORDINGS WERE MADE BY MONGOLIAN STUDENTS AS PART OF A SEMINAR PAPER FOR URBAN DESIGN STUDIO I. THEY ARE A PART OF AN OCTOBER 2013 CITIZEN SURVEY ON LIVING CONDITIONS AND THOUGHTS ABOUT THE FUTURE BY RESIDENTS OF YARMAG, 5TH SUB-DISTRICT. THE STATEMENTS REFLECT THE RESIDENTS’ PROBLEMS, COPING STRATEGIES OF EVERYDAY LIFE, AND HOUSING WISHES.

“Here one can do everything just the way one wants.”

“I’d rather live in a comfortable flat than a yurt.”

“I work in a shoe factory and my wife has her own business.”

“Хүмүүс, тэр дундаа хүүхдүүд усанд явахаараа худаг дээр уулзаад, чалчаад зогсчихдог. Тиймээс ямар нэг уулзах газар, булантай болвол сайхан байна.” © Davaanyam Delgerjargel

The door of a yurt is always opened towards the south, to greet the sun. The urban planners who planned Ulaanbaatar as a socialist city, bore precisely this in mind when they created the city center: the midpoint Sukhbaatar Square (today Chinggis Square), opens out to the sacred Bogd Khan Mountains by means of a green belt towards the south. Today, even this unique green corridor must increasingly make way for the enormous construction activity.

2004 green belt from governmental palace 2004 он Засгийн газрын ордоноос ногоон бүс рүү

БАЙГАЛЬ ОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ МОНГОЛЫН ӨВ УЛАМЖЛАЛ

Нартай мэндчилэхийн тулд монгол гэрийн үүд үргэлж урд зүг рүү харсан байдаг. социализмын үед Улаанбаатар хотыг төлөвлөж байсан инженерүүд хотын төв хэсгийн зургийг гаргахдаа энэ бэлгэдлийг гол болгосон: Төв болох Сүхбаатарын талбай (одоо Чингисийн талбай) өмнө зүгт дархан цаазат Богд Хан уулын чигт орших ногоон бүсээр урагшаа үргэлжилдэг. Төв хэсэгтээ хүүхдийн парктай энэ ногоон бүс эдүгээ тоймгүй олон барилга байгууламжуудад газраа алдсаар байна.

Uelun Altangerel

THE MONGOLIAN TRADITION IN DEALING WITH NATURE Mongolia is a country in which nomadic culture is still alive. Nature conservancy has a rich tradition in Mongolia. Nomads have lived under the influence of nature for many centuries. Their daily life is closely bound up with nature. Since the 3rd century B.C.E., Mongolia’s people have believed in the mysterious power of Mother Nature (stars, mountains, rivers, animals, plants, etc.), and entreat her for answers to their many questions, such as their descent, destiny, hardship, and other life events. Shamanism emerged as a belief following fetishism. The nomads revere the sky with all its stars, sun and moon as father, and the ground with its soil, rocks and stones, mountains, rivers, plants and animals as mother. This nature-based belief is transmitted from one generation to the next. After Buddhism had established itself in Mongolia as the predominant religion, Mongolian traditions relating to the protection of nature were integrated into Buddhist doctrine and thereby intensified. Today’s contemporary concept of ecology might well have arisen at that time. The rituals and customs for protecting trees and keeping rivers clean are an important element of Mongolian tradition. In southern areas of the desert, certain tree species such as saksaul, elm and tamarisk are especially revered, but in mountainous and forested areas willow, birch, cedar, juniper and dogwood are objects of reverence. Naming mountains and rivers is an intrinsic part of Mongolia’s tradition of nature conservancy. The Mongols give honorific names to particular mountains or locations, such as Bogd Khan (Ruler), Khustai Khan, Onon Khatan (Queen), Ejii (Mother), Serwee (Withers), Altan Owoo (Heap of Gold) or Khan-Khukhii. Furthermore, one was not permitted to speak aloud the names of many places when one was nearby – out of respect; fort his reason substitute names were created and the places renamed. This is a clear-cut symbol of just how very much Mongols respect nature. For this reason there can be scarcely any doubt that the Mongols are one of the few people in possession of a rich tradition and rituals to honor and protect nature. Prof. Dr. Amarkhuu has divided these traditions and rituals according to their background in the following five categories: honor and respect, prohibition and taboo, doctrine, belief and religion, observation and experience. These categories are closely connected with each other, and all are a reflection of the mentality, customs and morality of the nomads. Examples of such rituals are, for instance, the prohibition on digging up the soil in spring and early summer, or on destroying budding trees (in particular trees at water sources) and plants, or collecting forest berries and healing plants in large quantities. All these customs and traditions show that the nomads have long dealt with nature respectfully and lovingly, and viewed it as a living entity. These traditions are transmitted from one generation to the

next, from parents to children, from older to younger siblings, from the elders to the young. “Everyone should get to know the law of nature, absorb it deeply and hold it in reverence. One risks misfortune if one transgresses the rules and prohibitions of protecting nature.” This is the way it was taught to everyone. The traditions arising from observation and experience show that there is a close connection and mutual attraction between nature and human beings. Among the traditions relating to prohibition and taboo are the following: prohibitions relating to intelligent handling of fire, with trees and plants, rivers and animals. There are over 1200 mountains and places over the entire territory of Mongolia that have been especially revered by the people since earliest times. Most are at the headwaters of rivers and streams, or by lakes and ponds. The ceremony of worship of mountains near water sources is a precious legacy of Mongolian culture and shows that there is an inseparable bond between nature and human beings. This tradition of nature conservancy in Mongolia probably derives from the era of our forebears, the Huns. Maodun Shangyu, King of the Realm of the Huns, once said: “The ground and soil is the nation’s mother.” The successor states protected nature with especial consideration. The great cult ceremonies celebrated in those times are described in the pages of Mongolian history. Through the emergence of the Mongolian state and the founding of the Mongolian empire (Ikh Mongol Uls), a uniform legal system has been in existence since 1206. The principal law, entitled “Ikh Zasag,” was a uniform law which regulated complex social relations. It contained important sections on nature conservancy and played an important role in Mongolian society. The Mongolian tradition of nature conservancy was deepened through additional laws covering nature conservancy during the period of the great Yung Empire. In summary, Mongolia is one of the few countries that have a centuries-old system of indigenous traditions, customs, a religion and laws covering the protection of nature. It is closely related to the nomads’ unconventional way of thinking and the conditions of daily life that the Mongols have learned for dealing with nature. To the Mongols, the concept of nature conservancy means not only protecting nature from alien influences or to begin attempts at resuscitation only after catastrophic events have occurred, but to protect the environment in advance from possible threats or dangers. People should learn to align themselves with the laws of nature, to love nature like their own mother, to respect it, develop more ecological awareness and a morality of resource conservation. Nomadic customs with their admixture of religious rituals were interrupted in the 1930’s through the limitations imposed on belief and religion, resulting in a withering of the tradition of nature conservancy. This at any rate is the way researchers see it.

Байгаль орчноо унаган төрхөөр нь авч үлдсэн улс орны нэг бол нүүдлийн соёл иргэншлээ харьцангуй хадгалан үлдсэн, олон зууны тэртээгээс байгалийн ивээл,эрхшээлд цаг ямагт амьдарч ирсэн төдийгүй өдөр тутам унаган байгальтайгаа харьцаж ирсэн Монголын ард түмэн билээ. Эрт үед /ХТӨ III-р зуун/ хүмүүс байгаль эхийг /од эрхэс, уул, ус, амьтан, ургамал гэх мэт/ шүтэн юмс үзэгдэл өөрсдийн гарал угсаа, хувь заяа, зовлон жаргал гээд амьдралын чухал зүйлээ байгаль эхээс асуун мэдэж алив зүйлийн шалтгааныг эрэн хайсаар ирсэн юм. Онгон шүтэх ёсны дараа гарч ирсэн нэг шүтлэг нь бөөгийн шашин бөгөөд тэнгэр эцэг, газар эх хэмээн өргөмжилж тэнгэрийг нар, сар, од гаригийн эрхшээлтэй нь хамт, газрыг хөрс шороо ургамал, уул, ус, амьтантай нь хамтран ухааран ойлгож тэр бүхний цогц байдлаар хүндлэн биширч, хүн ардаа төлөвшүүлэн ирсэн сайхан уламжлалтай ард түмэн билээ. Бурхны шашин бөө мөргөлийг шахан гарахдаа Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлалыг уламжлан хадгалж авч ирсэн, өөрийн сургаалномлолдхамаатайгаар уялдуулан зохицуулсан шүтэн барилдах, орчин үеийн дэлхийн шинжлэх ухааны экологи хэмээх ухагдахууныг бүрэн гаргаж ирсэн гэж үзэж болох юм. Мод, усандаа хандаж харьцах зан үйл нь байгалиа энэрэн хүндэтгэж ирсэн уламжлалын нэг хэсэг юм. Тухайлбал, Монголын говь цөлийн хэсэгт нутагладаг ардууд заг, хайлаас, сухай модыг эрхэмлэн хүндэтгэдэг байсан бол хангай нутгийнхан бургас, хус, хуш, арц, яргай зэрэг модыг илүү хүндэтгэн хайрладаг байжээ. Байгал аа энэрэн хүндэтгэх ёс заншлын дотор уул, усаа өргөн хүндэтгэсэн, зүйрлэн дүйцүүлсэн нэрээр нэрлэх уламжлал ч бас ердийн хэрэг байсангүй. Монголчууд Богд хан, Хустай хан, Онон хатан эжий, Хатан Туул, Хатан, Сэрвээ, Алтан овоо, Хан-Хөхий хэмээн зарим нутгаа өргөмжлөлийн нэрээр нэрлэх заншил түгээмэл байжээ. Түүнчлэн, уул, усны оноосон нэрийг дэргэд нь буюу ойр орчимд нь хэлдэггүй “өндөр хайрхан”, “алтай хангай”, “далай ээж” гэх мэтээр төлөөлүүлэн ярилцдаг байсан нь мөн л байгальд элэг сэтгэлтэй хандаж ирсэн бас нэг ухааны илрэл юм. Нүүдэлчин монголчууд байгаль орчиндоо дасан зохицож, хайрлан хамгаалж амьдрах арвин баялаг өв уламжлал, үнэт сайхан зан үйл хуримтлуулсан ард түмний тоонд зүй ёсоор ордог билээ. Монголчуудын эдгээр өв уламжлал, зан үйлийг доктор, профессор О. Амархүү5 үндсэн ангилалд хуваасан байдаг, үүнд: энэрэл хүндэтгэлийн, хорио цээрлэлийн, сургаал номлолын, сүсэг бишрэлийн, ажиглалт танин мэдэхүйн гэсэн ба эдгээр нь өөр хоорондоо харилцан нягт холбоотой. Байгаль хамгаалах зан заншлын уламжлал бол нүүдэлчдийн оюун ухаан, дадал заншил, ёс суртахууны үнэт бүтээл юм.Эдгээрээс дурдахад, амьд байгалийн сэргээн төлжих, хавар зуны дэлгэр цагт өвс ногоо ургах үед газар шороогоо ухаж сэндийлчих, нойтон мод, бут сөөг, гол горхи, булаг шандны эхийн модыг огтлох, үр жимс, ургамлыг ихээр авч ашиглахыг хориглон цээрлэдэг. Байгалийг энэрэн хүндэтгэх ёс заншлыг бүхэлд нь авч үзвэл байгалийг эрт дээр үеэс амьд биет гэдгийг танин мэдэж, ухааран ойлгож байсан. Мөн сургаал номлолын уламжлалаас “байгалийн зүй тогтлыг танин ухаарч, байгалийг хайрлан хүндэлж, хориглон цээрлэснийг сахин даг аваас сайн үйлд, харин гажуудуулан тэрс элдвээс муу үйлд өртөнө”гэдгийг хувь хүнд итгүүлэн үнэмшүүлэх арга ухааныг аав, ээж

нь үр хүүхдүүддээ, ах эгч нь дүү нартаа, ахмад буурлууд нь залуучууддаа өвлүүлсээр ирсэн арга ухаан юм. Жишээлбэл: хэтээ цахиж, галаа асааж, харин явахдаа галаа бүрэн унтраагаад түүний баталгаа болгож үнсэн дээрээ хуурай өвс тавьж явдаг туйлын нягт нямбай, хянуур зан заншлаа үе үедээ уламжлуулж ирсэн юм. Харин ажиглалт танин мэдэхүйн уламжлалын гол онцлог нь хүн, байгаль хүйн уялдаа холбоотойгоор бие биедээ харилцан татагдаж, нэг нэгнээ шүтэлцэн түшиж оршин байдгийн утга учир, мөн чанарыг харуулж байдагт оршино. Байгаль хамгаалах уламжлалт цээрлэх ёс заншилд: гал түлштэй, мод ургамалтай, ус голтой, мал амьтантай, биеэ авч явах, ахуй байдалтай холбоотой цээр үүд багтдаг байна. Монгол орны нийт нутагт 1200 гаруй уулыг нэн эрт цагаас тахиж ирсэн. Эдгээрийн ихэнх нь гол, мөрөн, нуур, цөөрмийн эх болж байсан аж. Өөрөөр хэлбэл ус үйлдвэрлэх эх болсон уул овоог тайж тахих зан үйл нь хүнбайгалийн хүйн холбоог бататгасан эрхэм соёлын өв мөн. Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлал нь бидний өвөг дээдэс болох Хүннүгээс эхтэй гэж үзэх болох талтай бөгөөд МЭӨ-209 онд МаодуньШаньюй “Газар бол улсын үндэс” хэмээн үзэж байсан бол дараа дараагийн гарч ирсэн улсууд нь байгаль хамгаалах тал дээр анхаарч тахилга тайлга үйлдэж байсан мэдээ байна . 1206 он гэхэд Монголын тулгар төр тогтнож, Их Монгол улс байгуулагдсанаар байгаль хамгаалах хууль цаазын нэгдмэл тогтолцоо бий болж энэ үеийн гол хууль нь “Их засаг хууль” юм. Эл хууль нь нийгмийн олон талын харилцааг зохицуулсан нэгдмэл хууль болж чадсан төдийгүй одоогийн энэ унаган төрхөөр хадгалан хамгаалах үйлд маш их хэрэг болсон байна. Их Засаг хуульд байгаль хамгаалалтуудын нарийн заалтууд бий. Монголчуудын байгаль хамгаалах уламжлал нь Их Юан гүрний үед улам гүнзгийрүүлэн хөгжиж улмаар байгаль хамгаалалтай холбоотой олон хууль тогтоомжууд гарч байгаль дэлхийгээ хайрлан хамгаалж ирсэн байна. Эдгээрийг бүхэлд нь базаж хэлбэл, Монгол улсын байгаль орчныг хамгаалах талаар нэн эртнээс зан заншил, шашин шүтлэг, хууль цаазын маш нарийн, онцгой өвөрмөц тогтолцоо бүрдүүлсэн цөөн тооны орнуудын нэг юм. Энэ бүхэн нь Монгол хүний унаган байгальтайгаа өдөр тутам харьцаж байдаг ахуй амьдралын сэтгэлгээ арга ухаантай шууд холбоотой. “Байгаль орчныг хамгаалах” гэдэг ухагдахуун нь монголчуудын хувьд, түүнийг гаднын ямар нэгэн хүч нөлөөнөөс халхалж хаацайлахын нэр бус, эвдрэл доройтолд орсных нь дараа нөхөн сэргээх арга замыг сүвэгчлэхийн ч нэр бус, харин тэрхүү болзошгүй доройтлоос урьдчилан сэргийлэх; байгалийн зүйд захирагдан, байгаль орчинтойгоо ухаалгаар зохицон амьдрах; газар дэлхийгээ эхтэйгээ зүйрлэн, хүндэтгэн дээдлэх; түүнд хүмүүнлэг сэтгэлээр хандан, амьтан ургамлыг нь энэрэн хайрлах; экологийн өндөр ёс зүйтэй байж нөөц баялгийг нь ариглан гамнахын нэр байж иржээ. Нүүдэлчдийн ёс заншил нь шашны зан үйлтэй холилдожирсэн энэ уламжлал 1930-аад оны үед шашин, шүтлэгийгхязгаарласантай холбоотойгоор тасарч, үндсэндээ байгальхамгаалах уламжлалт зан заншил үгүй болсон гэж судлаачиддүгнэж байна.

UELUN ALTANGEREL is an instructor in Architecture at the Mongolian University of Science and Technology (MUST).

NOMADS MOVE TO THE CITY

EXPANSION OF URBAN INFRASTRUCTURE IN MONGOLIAN YURT QUARTERS Anna Kleinschroth

НҮҮДЭЛЧИД ХОТЫГ ЗОРЬСООР Savers’ group from Ulaanbaatar, Sukhbaatar District, supported by the Mongolian organization Urban Development Resource Centre (UDRC). © Davanyam Delgerjargal Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүргийн Иргэдийн хуримтлалын бүлэг нь Хотын Хөгжил Нөөцийн Төвийн (Urban Development Resource Centre) дэмжлэгтэйгээр бий болсон.

SINCE THE TRANSITION FROM SOCIALISM TO DEMOCRACY AND A MARKET ECONOMY IN THE EARLY 1990’S, AN UNCONTROLLED IMMIGRATION INTO THE CITIES HAS BEEN UNDERWAY, MAINLY INTO THE CAPITAL ULAANBAATAR, WHERE ALMOST ONE IN TWO MONGOLIANS NOW LIVE. THE PRIMARY CAUSES ARE THE ECONOMIC DECLINE OF RURAL INDUSTRY AND STRUCTURAL NEGLECT OF THE NOMADS, WHO TODAY MAKE UP ONLY A QUARTER OF THE POPULATION. In the cities, the process of transformation has produced a social and spatial separation of the population into a few “winners” and many “losers.” The majority lives in urban neighborhoods that are infrastructurally underserved and are called yurt quarters because of the frequently encountered traditional yurts. The majority of the poor, unemployed and marginalized who seek to earn their living in the informal sector live and work in these quarters. On the other side are the prosperous and nouveaux riches who demonstratively display their wealth and live in the numerous newlybuilt, restricted and guarded residential compounds, so called “gated communities.” The Mongolian government has recognized the problem and in recent years has increasingly sought to solve the social and infrastructural problems described above. International donor organizations are to help here, and citizens are also to participate. The challenges to a sustainable urban development can only be solved with the assistance of the citizens themselves, and therefore in January 2013, citizen participation was anchored in legislation.

MOBILIZING GER RESIDENTS Since 2008, a wide range of international projects have been carried out in Mongolian yurt quarters – in particular in the capital Ulaanbaatar. A few follow the CommunityDriven Development approach, which is based on citizens being able to, and indeed having to decide themselves which projects have greater priority in their quarters. These are then carried out to the extent possible by the communities themselves with external consultation. The empowerment process of the participating citizens is clearly evident and increased participation in infrastructure decisions in pilot locations is being observed. The second important success factor is ownership of these microprojects that the citizens have planned and carried out themselves.

Evaluations also show that small-scale projects with low funding volume often achieve the same effect as large-volume projects, and also are better accepted by the population. Nonetheless, high fluctuation, irregular work times or work phases on the part of yurt quarter residents and change of government, i.e. a paradigm shift, hamper stable and consistent community work. Mobilizing the marginalized Mongolian population is difficult. Due to tradition and the years under socialism, many Mongolians are disinclined towards participation and distrustful. The coerced citizen participation imposed on them is not met with only positive interest. In addition, many local administrations are over-challenged by having public announcements by independent citizen committees evaluated. The latter in turn are themselves often not nearly qualified enough to assess specific infrastructural measures. Experts are lacking in these regions. Positive experiences exist in the area of income-creating measures, but less for neighborhood self-help groups that for family enterprises, for instance sewing or woodworking workshops. Vegetable farming with several neighboring families functions very well, if the plots are divided up and only certain work processes are carried out together. Under the guidance of experienced engineers and architects, many water kiosks and also playgrounds have been built. However, assigning responsibilities for repairs and maintenance in such a way that the projects remain functional after the conclusion of the project is a challenge. Saver groups are a good option for providing women in particular access to favorable micro-credits.

ANNA KLEINSCHROTH has a degree in human geography and has been working since 2009 in the area of community development in Mongolia. As a consultant for the Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (German Society for International Cooperation / giz), she has supported the creation of civil society organizations and has worked for a grant project of the Asian Development Bank in Mongolian yurt settlements. After Bayankhongor, Choir and Erdenet, she now lives in Khovd, in western Mongolia.

МОНГОЛЫН ГЭР ХОРООЛОЛ ДАХЬ ХОТЫН ДЭД БҮТЦИЙН ТЭЛЭЛТ Монгол улс гурван сая хүрэхгүй хүн амтай бөгөөд дэлхийн хамгийн сийрэг хүн амын суурьшилттай улс юм. Зуун жилийн өмнө хүртэл хүн ам нь бараг бүхэлдээ нүүдэлчид байсан. Эдүгээ нийт хүн амын 60 гаруй хувь нь хот, суурин газар амьдарч байна. Тэдний дийлэнх нь дэд бүтцээр хангагдахгүй байна. Хотын хөгжилд иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэх нь 2013 оны есдүгээр сараас монголын засгийн газрын туйлын зорилго болсон. Гэвч иргэдийн оролцооны боломж дутмаг мөн үнэхээр хувь нэмрээ оруулая гэсэн иргэд цөөхөн байна. 1990-ээд оны эхээр өрнөсөн социализмаас ардчилал, зах зээлийн эдийн засагт шилжих цаг үед хот суурин газар руу, тэр дундаа нийслэлийг чиглэсэн зах замбараагүй нүүдэл эхэлсэн бөгөөд өдгөө бараг хоёр монгол хүн тутмын нэг нь Улаанбаатарт амьдарч байна. Үүний гол хүчин зүйл нь дотоодын үйлдвэрлэлийн эдийн засгийн уналт, малчдыг үл анхаарсан нийгмийн тогтолцоо юм. Өнөөдөр хүн амын зөвхөн 1\4 хувийг малчид бүрдүүлдэг. Хот суурин руу нүүн шилжих үйл явц нийт хүн амыг нийгмийн болон орон зайн хувьд цөөхөн ялагчийн, олон ялагдагчийн бүлэг болгон хуваасан. Олонх нь дэд бүтэц муу хөгжсөн, мөн олонтоо харагдах үндэсний гэрээс нь улбаалан “Гэр хороолол” гэж нэрлэсэн хотын захын хороололд амьдардаг. Ядуучууд, ажилгүйчүүд, албан бус эх үүсвэрээс амь зуулга залгуулдаг нийгмийн эмзэг бүлгийн иргэдийн дийлэнх хувь нь эдгээр хороололд амьдардаг. Нөгөө талд чинээлэг хүмүүс, шинэ баячууд өөрсдийн баян тансаг байдлыг сүр бараатайгаар олонд гайхуулан, шинэ баригдсан, харуул хамгаалалтаар хүрээлэгдсэн тохилог “хотхон”-доо залран суудаг. Монголын засгийн газар энэ асуудлыг сайн мэдэх бөгөөд сүүлийн хэдэн жил нийгмийн болоод дэд бүтцийн хүндрэлтэй асуудлыг шийдвэрлэхээр хичээнгүйлэн ажиллаж байна. Үүнд олон улсын хандивлагч байгууллагуудын дэмжлэг зайлшгүй хэрэгтэй бөгөөд түүнчлэн иргэд ч идэвхтэй оролцох шаардлагатай байна. Зөвхөн иргэдийн тусламжтайгаар л хотыг тогтвортой хөгжүүлэх үйл явц биелэлээ олох юм. Ийм ч учраас 2013 оны нэгдүгээр сард иргэдийн оролцоог хуульчлан тусгаж өгсөн.

ГЭР ХОРООЛЛЫН ИРГЭДИЙГ ИДЭВХЖҮҮЛЭН ДАЙЧЛАХ НЬ 2008 оноос хойш олон улсын төрөл бүрийн төсөл хөтөлбөрүүд монголын гэр хороололд, тэр дундаа Улаанбаатар хотын гэр хороололд авч хэрэгжүүлэгдсээр байна.

Эдгээрийн нэлээдгүй нь оршин суугчид чухам аль төслийг нэн даруй хороондоо хэрэгжүүлмээр байгаа эсвэл зайлшгүй хэрэгжүүлэх шаардлагатай болохыг өөрсдөө шийдвэрлэхийг гол чиглэлээ болгосон “Олон нийтийн оролцоотой хөгжүүлэх” төслийн зарчмыг баримталж байна. Иргэдийн холбоо нь төслөө аль болох бие даан гүйцэтгэж, чухал үед гаднаас зөвөлгөө авч байдаг. Оролцсон иргэдийн эрх оролцоог нэмэгдүүлэх үйл явц болоод нисэхийн хорооллын дэд бүтцийг шийдэх асуудалд иргэд идэвхтэйгээр оролцож буй нь илэрхий ажиглагдаж байна. Амжилтын хоёр дахь чухал хүчин зүйл бол өөрсдийн төлөвлөж, хэрэгжүүлсэн жижиг төслүүлээдээ иргэд өөрсдөө эзэмших байсан юм. Төсөв хөрөнгө багатай жижиг төслүүд том төслүүдтэй нэгэн ижил зүйлийг зорилго болгодог бөгөөд эдгээр төслүүд иргэдэд илүү хурдан хүрдэг гэдгийг судалгаа, үнэлгээнүүд харуулсаар байна. Гэсэн хэдий ч нийгмийн тогтворгүй байдал, гэр хорооллын иргэдийн тогтсон бус ажлын цагийн хуваарь болон ажлын үе шатууд, түүнчлэн засаг захиргааны солигдолт зэрэг нь иргэдийн холбоодын байнгын ажилд хүндрэл учруулж байлаа. Монголын нийгмийн захад үлдсэн хүн амыг идэвхжүүлнэ гэдэг амаргүй. Нүүдэлчин уламжлал болоод социализмын он удаан жилийн дүнд Монголчууд аливаад оролцох идэвх тааруу, үл итгэх байдалтай болсон. Иргэдийн оролцоог албадах нь нааштай үр дүнг авчирдаггүй. Орон нутгийн удирдлагуудад нээлттэй тендерийг бусдаас хараат бус иргэдийн зөвлөлөөр үнэлүүлэх хүндхэн шаардлага тавигддаг. Гэхдээ дэд бүтцийн салбарт авч хэрэгжүүлэгдсэн аливаа үйл ажиллагааг иргэд мэргэжлийн түвшинд хангалттай үнэлж чаддаггүй. Бүс нутагт нарийн мэргэжлийн хүмүүс дутагдалтай байна. Орлогын эх үүсвэр бий болгох тухайд авууштай туршлагууд бий. Гэхдээ үүнд хөршийн хоршоолол биш, харин оёдол, хувцас засвар зэрэг өрхийн үйлдвэрлэлийн хэлбэр илүү зохилтой. Хөршүүд нэгдэн ногоо тарих нь өгөөжтэй байдаг. Талбайгаа хувааж авсан ч зарим ажлуудыг хамтдаа гүйцэтгэх нь зүйтэй байдаг. Эдүгээг хүртэл туршлагатай инженер, архитекторуудын зааварчлагаан дор олон тооны худаг, тоглоомын талбайг барьсан. Түүнээс гадна бүтээн босгосон бүхнийг төсөл хэрэгжиж дууссаны дараа хадгалж, авч үлдэх, сэргээн засварлах, хамгаалах байнгын хяналтыг тавих нь бэрхшээлтэй байдаг. Иргэдийн хуримтлалын бүлэг нь юун түрүүн эмэгтэйчүүдэд хөнгөн нөхцөлтэй жижиг зээл олгох боломжит хувилбар юм.

NOMADISM VS. URBAN SOCIETY

A city and a society in the process of change: Ulaanbaatar, Chinggis Khan Platz. Population groups with differing inclinations towards tradition. © Ilkin Akpinar Хувьсан өөрчлөгдөж буй хот болон нийгэм: Улаанбаатар, Чингис Хаан талбай. Ёс заншилд хандах ялгаатай хандлага бүхий иргэдийн бүлгүүд

ХЭВШМЭЛ ОЙЛГОЛТ ГАНХАЖ БАЙНА УУ? Excerpts from an interview with Prof. Dr. Udo B. Barkmann on March 13 th 2014, recorded by Olivia Kummel

OLIVIA KUMMEL: WHAT DOES A TYPICAL RURAL NOMADIC LIFE LOOK LIKE? Udo Barkmann: If you look at rural nomads […], most of them are semi-nomadic, in other words they move within a maximum perimeter of 5 to 10 kilometers their entire lives. There are summer and winter pastures that are only separated by a mountain ridge. If the geographical milieu is altered, the nomadization radius is also altered. Nomadic cattle herders often wreck their own pasturage areas because of too-large herds. The herds are their only real property and they cannot give them up, because they are their source of income. Their demands have grown as well: they ride motorcycles, need petrol and spare parts, and have various other wishes as well, and with these demands the problem also increases. In recent years, the nomads have undergone immense changes.

WHAT ARE THE DIFFERENCES BETWEEN NOMADIC LIFE AND LIFE IN THE URBAN YURT SETTLEMENTS? Nomadic life follows the so called animal times. Each species of animal has its own rhythm. There was a rhythm for sheep, for cows, the goats had their rhythm and the horses had a very specific rhythm. This entails that human beings oriented themselves on animals and their own, specific needs. People in urban yurt settlements orient themselves by the clock, because they generally are employed within the yurt settlement, if they are employed at all, there is scarcely any employment, but what there is goes by the clock. If one compares nomadic life today with rural settlements, much has changed, starting with material basics and access to means of communication. Everybody has satellite dishes and can watch television. As a rule, the nomads have been generating electricity by means of solar energy, and that is something that’s totally new.

IN GENERAL, WHAT BASIC TENETS MUST BE OVERCOME IF A NOMAD CHOOSES CITY LIFE? Nomads from rural areas arrived in the city and underwent a transformation. First the yurt, and then into a flat, and their mental urbanization began with the flat. You have to look at it psychologically: someone who goes from one day to the next from a yurt into a flat doesn’t automatically become an urban human being. It is a process instead. A cattle herder who comes from his pasturage into the city certainly undergoes a psychological crash and is completely unable to cope with urban conditions. A cattle herder who was self-sufficient and really free all his life, arrives in this city and is now an absolute nobody, not even selfsufficient. He is worth nothing. As a cattle herder he had a sense of self-worth. That sense of self-worth sinks very fast here. In the countryside the man is the head of the household. He arrives here with his wife

and children, and the wife still looks up to him and expects that: “You take care of the money and I’ll take care of the children and the household.” But he finds no work, and then alcohol and domestic violence are not far off. In many cases, cattle herders also undergo an ecological shock as well. All their lives they were out in the fresh air and the beauty of nature. And now they’re sitting in a yurt settlement where they can hardly see the next yurt because the smoke is so thick. That is an ecological shock that also has a psychological effect. And it of course impacts their health. People who were agile and full of energy in the countryside develop problems with their health pretty quickly. Their diet changes because they can no longer afford meat. Their children are not immediately integrated into the school system. They are shunned socially, teased, even if it’s just their clothing. In many cases where help from the city administration does not come, the family is in danger of breaking apart. The society is becoming increasingly egoistic, everyone is just thinking of himself and no one feels like giving or contributing anything. Many of these problems result from this transition from rural to urban life, from a lack of social inclusion, a lack of social perspectives of any kind whatsoever. As a rule they have learned no skills, they have nothing to offer that is of value in the city.

HOW HAS THE CITY CHANGED THE NOMADS? The city makes demands of people. All of a sudden they are supposed to look neat and dapper, act cultured, be punctual. And they are supposed to have enough money to be able to live in the city on top. The children are supposed to get a suitable education as quickly as possible. They can fulfil practically none of these demands if they are part of this new wave of migration. There were several waves and the qualitative difference between these waves is enormous. In the 1990’s, they were still being taken in by their relatives in the city. That fell apart because they came up against their economic limits. There are very great sociological problems. The man loses his leadership status within the family. There’s a Mongolian concept fort his. You have to imagine an energetic Mongolian woman who really snatches up her child, picks up and leaves, and ditches the guy. This is by no means rare.

WHAT TRADITIONS AND CUSTOMS CAN A NOMAD PRESERVE IN THE CITY, TOO? Traditions and customs get lost in the city. In the initial period, the nomads bring their customs along with them to the city. There is such a thing as re-Mongolization of tradition. It is sponsored by the state through legislation because the government is trying to revive and strengthen tradition in the aftermath of socialism. But it all has something very artificial about it, among

the city dwellers. The real city dwellers basically haven’t a clue about Mongolian customs and traditions. During the socialist era there were no Buddhas in the families, there were no religious objects, and if there were they stood hidden away somewhere. People were also not supposed to practice their religion. During this time, real tradition existed only in the countryside. There is this Europeanized urban population, Europeanized simply by the urban culture, and the rural population that still clings to Asian traditions. The fact that after 1990, these cultures took root in the cities has mainly to do with the fact that the rural population spilled over into the city. Nonetheless, each precarious state of affairs entails a decay of custom, of culture. Only the yurt seems to show that a nomad is living there. But no nomad is living there. That is only his substitute house.

HOW SHOULD ONE IMAGINE LIFE IN A YURT AS OPPOSED TO LIFE IN A RENTAL FLAT? In the 1970’s in Darkhan and Erdenet, yurt settlements were still arising, prior to the flat blocks, because the older people could not reconcile themselves to living in such a home. There’s a psychological difference. If you imagine a yurt in the countryside, it is generally not locked. It is an open space for everyone. All of family life takes place there, with several generations all together. In the city, at least 3 generations lived in a 2–3 room flat. The core parents, i.e. father and mother, demanded a private room for themselves. The flat is now locked as well. In the initial phase the flats were left open and unlocked because the residents wanted people to come and go and trade news and gossip. That was part of normal community life. Withdrawal from other people came later, through political distrust; the state security apparatus played a major role in this. Living in a flat meant to undergo a psychological process that affected social relations among people, as well.

UDO BARKMANN studied Mongolian culture and society from 1976 until 1981 in Mongolia. He worked as an expert on Mongolia in Moscow, Berlin, London; Osaka and Ulaanbaatar. In Ulaanbaatar he worked for the past 12 years as representative of the Deutscher Akademischer Austauschdienst (DAAD) and as professor of Mongolian history at the National University of Mongolia (NUM). OLIVIA KUMMEL studied landscape architecture and urban planning. She has worked in Germany, Nepal and Egypt, and starting in 2012, is currently Senior Lecturer in urban planning with focus on citizen participation and urban development at the Mongolian University of Science and Technology (MUST) in Ulaanbaatar.

“A cattle herder who comes from his pasturage into the city certainly undergoes a psychological crash and is completely unable to cope with urban conditions. A cattle herder who was self-sufficient and really free all his life, arrives in this city and is now an absolute nobody, not even self-sufficient. He is worth nothing.” —Udo Barkmann

Проф. Др. Удо Баркманнтай 2014-03-13-ны өдөр хийсэн сурвалжлагын хэсгээс Оливия Күммэл

НҮҮДЛИЙН АХУЙ БА ХОТЫН НИЙГЭМ – ХЭВШМЭЛ ОЙЛГОЛТ ГАНХАЖ БАЙНА УУ? МОНГОЛЫН ГЭР ХОРООЛОЛ ДАХЬ ХОТЫН ДЭД БҮТЦИЙН ТЭЛЭЛТ ХӨДӨӨ НУТАГ ДАХЬ ЖИРИЙН НҮҮДЭЛЧИН МАЛЧНЫ АМЬДРАЛ ЯМАР БАЙДАГ ВЭ? Та хөдөө нутагт очоод малчдын амьдралыг ажиглавал тэдний ихэнх нь хагас нүүдэлчин болсон байгаа. Тэд бүхэл амьдралынхаа турш магадгүй 5–10 километрын зайнд л тойрон нүүдэлдэг байх. Зуслан, өвөлжөө гэх хоёр бэлчээр нь хоорондоо нэг уулын хяраар л тусгаарлагддаг. Газарзүйн нөхцөлөөсөө (жиш. тал газар, ойт хээр, говь хээр) хамаараад нүүх талбайн хэмжээ харилцан адилгүй байдаг. Бэлчээрийн талбайн ихэнх хэсгээ малчид хэтэрхий их мал сүргээрээ буюу ямаан сүргээрээ өөрсдөө сүйтгэдэг. Мал сүрэг бол тэдний цорын ганц хөрөнгө эзэмшил бөгөөд зах зээлд оролцох гол түлхүүр, бэлэн мөнгөний эх үүсвэр учраас малчид малаа орхиж чадахгүй. Малчдын хэрэглээ сүүлийн жилүүдэд нэлээд нэмэгдсэн: Тэд мотоцикл унах болсон. Бензин, сэлбэгээс эхлээд тэдний хэрэглээ улам л өсөж байна. Хэрэглээг дагаад асуудал ч ихсэж байна. Сүүлийн хэдэн жилд малчид томоохон өөрчлөлтүүдтэй нүүр тулсан.

ХОТЫН ГЭР ХОРООЛОЛ ДАХЬ АМЬДРАЛААС МАЛЧДЫН АМЬДРАЛ ЮУГААРАА ЯЛГААТАЙ ВЭ?

Хөдөө нутаг дахь малчдын амьдрал өсгөж буй малаасаа хамааралтай байдаг. Малын үүлдэр, төрөл бүр өөрийн гэсэн онцлогтой. Хонь, үхэр, ямаа, адуу гээд цөм өөрсдийн гэсэн онцлог малалгаа арчилгаатай. Угтаа хөдөөгийн малчид малынхаа аяыг хардаг бөгөөд өөрсдийнхөө хэрэгцээ шаардлагыг хойш тавьдаг. Хотын гэр хороолол дахь хүмүүс цагт баригдан амьдардаг. Учир нь тэд дан ганц амьдарч буй хорооллынхоо хүрээнд ажилдаггүй. Аливаа бүхий л ажил тодорхой цаг хугацаанд явагддаг. Хэрэв малчдын амьдралыг хөдөө нутаг дахь суурингуудын амьдралтай харьцуулбал материаллаг хэрэглээ болон холбоо харилцааны боломж илэрхий өөрчлөгдөж эхэлсэн гэдгийг харах болно. Бүх айлууд сансрын антеннтай болсон бөгөөд телевиз тогтмол үздэг. Малчид нарны эрчим хүчээр цахилгаан гарган авч ашиглаж байна. Энэ бүхэн бол цоо шинэ зүйл юм.

ХЭРЭВ НҮҮДЭЛЧИД ХОТОД АМЬДРАХЫГ ХҮСВЭЛ ЕРӨНХИЙДӨӨ ЯМАР ҮНДСЭН ЗАРЧИМ ШААРДЛАГУУДЫГ ДАВАН ГАРАХ ХЭРЭГТЭЙ БОЛДОГ ВЭ? Хөдөөгийн малчид хот руу нүүн ирсэн үеээс хойш, өөрчлөлтийн бүтэн үеийг даван туулсан. Эхлээд гэрт, дараа нь орон сууц руу гээд, орон сууцанд амьдарч эхэлсэн үеээс оюун бодлын хувьд хотжилт эхэлсэн. Үүнийг сэтгэлзүйн талаас ажиглах нь зүйтэй: Орон сууц руу нүүсэн хүн болгон өнөө маргаашийн дотор автоматаар хотын хүн болдоггүй. Энэ бол удаан хугацааны үе шат юм. Малын бэлчээрээс хот руу нүүсэн малчид юун түрүүн сэтгэл зүйн хувьд хямардаг төдийгүй, эхэндээ хотын амьдралын хэв маягийг ойлгодоггүй. Бүхэл амьдралынхаа турш эрх чөлөөтэй амьдарч ирсэн малчин хүн хотод ирдэг, тэгээд бие даасан байдлаа алдаж юу ч биш болдог. Ямар ч үнэгүй хүн болдог. Учир нь тэд хотод хэрэг болохуйц юуг ч суралцаагүй байдаг. Малчин хүний хувьд өөрийгөө үнэлэх үнэлэмжтэй байсан бол, тэр нь хормын дотор доош унадаг. Хөдөө нутагт эр хүн бол гэрийн ноён нуруу байдаг. Тэгээд хот руу эхнэр, хүүхдүүдийнхээ

хамтаар нүүж ирдэг бөгөөд эхнэр нь бүх найдлагаа нөхөртөө тавьдаг. “Чи мөнгө олж ир. Би үр хүүхэд, өрх гэрийнхээ ажилд санаа тавия” гэж итгэж хүлээдэг. Гэтэл нөхөрт нь ажил олдохгүй, чингээд архидалт, гэр бүлийн хүчирхийлэлд тэр гэр бүл ойрхон болдог. Малчид хүрээлэн буй орчны хувьд ч хүндрэлтэй зүйлүүдтэй тулгардаг. Тэд бүхэл амьдралынхаа турш цэвэр агаарт, сайхан байгальд амьдарч байсан. Гэтэл тэд хотын захын гэр хороололд, бараг дараагийн гэрийг олж харахад хүндхэн битүү бараан утаан дунд амьдрах болдог. Энэ бол хүрээлэн буй орчны шок бөгөөд хүний сэтгэл зүйд нөлөөлдөг. Мэдээж эрүүл мэндэд бас нөлөөлдөг. Нутагтаа хөнгөн шингэн, эрүүл саруул байсан хүмүүс, хэсэг хугацааны дараа гэхэд л өвчтэй болсон байдаг. Хоол хүнсний орцонд ч өөрчлөлт ордог. Учир нь хүнсний гол орц болох махны үнэ улам бүр нэмэгдэж байна. Хүүхдүүд нь хотод ирсэн даруйдаа сургуульд хамрагдаж чадахгүй байна. Тэд нийгмээс тусгаарлагдаж, өмссөн хувцас зэргээсээ болоод бусдын доог тохуу болдог. Хэрэв хотод байдаг хамаатан садан нь туслахгүй бол тухайн гэр бүлд маш олон талын аюул нүүрлэдэг. Одоо цагт хүн бүр хувиа хичээх нь ихсэж, зөвхөн өөрийнхөө амьдралд санаа тавиж, бусдад туслах нь багассан. Эдгээр бэрхшээлтэй асуудлуудын олонх нь хөдөөнөөс хот руу шилжих шилжилтээс, нийгмийн хэтийн төлөв бодлого болон нийгмийн доторх хоорондын харилцаа холбоо дутагдалтай байгаагаас үүдэлтэй. Малчид хотод амьдрахад хэрэгтэй юуг ч суралцаагүй байдаг, ажиллаж чаддаггүй.

ХОТЫН АМЬДРАЛ НҮҮДЭЛЧДИЙГ ХЭРХЭН ӨӨРЧИЛСӨН БЭ? Хотын амьдрал хүмүүсээс ихийг шаарддаг. Тэд гэнэтхэн л цэвэрхэн харагдах, соёлтой байх, цаг барих хэрэгтэй болдог. Хотод амьдрахын тулд тэд хангалттай мөнгөтэй байх хэрэгтэй болдог. Хүүхдүүд нь аль болох хурдан сургууль соёлд хамрагдах хэрэгтэй болно. Шилжин суурьших давалгаанд өртсөн хүмүүс энэ шаардлагын бараг нэгийг нь ч хангадаггүй. Ялгаатай олон үе давалгаа байдаг байсан бөгөөд тэдгээрийн хоорондын чанарын ялгаа илт зөрүүтэй юм. 1990-ээд онд тэдэнд хотын хамаатнууд нь тусалдаг байсан. Аажимдаа тэдэнд туслах нь багассан бөгөөд өөрсдөө санхүүгийн хувьд хязгаарлагдмал болсон. Эндээс олон том асуудал бий болдог. Эр хүн гэр бүл дэхь удирдах байдлаа алддаг. Монголд нэг тогтсон ойлголт бий нь: “Гэр бүлээ авч явах”. Одоо бол бага зэрэг хэтрүүлэн хэлэх юм бол энэ ойлголтонд ихэнхдээ бүсгүйчүүдийг төсөөлдөг. Тэд хүүхэд багачуудаа асарч, халамжилж, аливаа ажлаа амжуулж, эрчүүдээ зүгээр суулгадаг. Энэ дүр зургийг олонтаа харж болно.

ЯМАР ЁС ЗАНШЛАА НҮҮДЭЛЧИД ХОТОД АВЧ ҮЛДЭЖ БОЛОХ ВЭ? Уламжлалт ёс заншил хотод алдагддаг. Анхандаа малчид ёс уламжлал хадгалсан хэвээрээ хот руу нүүдэг. Дахин монголчлогдсон олон ёс заншил бий. Эдгээр нь улсаас тодорхой хуулиар дэмжигддэг. Социализмын дараанаас уламжлалт ёс заншлыг буцаан сэргээж, амьдруулахаар хичээж байна. Шинээр сэргээсэн ёс уламжлалыг хотын иргэд чин сэтгэлийн угаас биш, хиймэл дүрийн байдлаар хүлээж авдаг. Унаган хотын иргэд монгол ёс заншлын талаар бараг мэддэггүй. Социализмын үед бурхан тахил зэрэг шашны эд зүйлс гэрт байдаггүй байсан бөгөөд байдаг байлаа гэхэд далд нуудаг байсан. Шашны зан үйл хийхийг зөвшөөрдөггүй байсан. Жинхэнэ ёс заншил угтаа энэ цаг үед хөдөө нутагт л үлдсэн. Хотын соёлын үрээр европжсон иргэд

хотод их бий. Түүний зэрэгцээгээр азийн олон соёлд хөдөөгийн ард түмэн оршсоор байна. 1990 оны дараанаас уламжлалт соёл буцан сэргэхэд усны давалгаа мэт хот руу нүүдэллэн ирсэн малчдын нөлөө их юм. Гэсэн хэдий ч нийгмийн тогтворгүй эгзэгтэй төлөв байдал нь соёл, зан заншлыг мөхөл рүү хөтөлсөөр байна. Дан ганц гэр нь тэнд нүүдэлчид амьдарч байна гэдгийг батлан харуулж байгаа мэт. Гэтэл тэнд нүүдэлчид оршихоо больжээ. Харин гэр нь байшинг орлох нэгэн зүйл болон хувирчээ.

ТҮРЭЭСИЙН БАЙРАНД АМЬДРАХТАЙ ГЭРТ АМЬДРАХЫГ ХЭРХЭН ХАРЬЦУУЛАН ОЙЛГОХ ЁСТОЙ ВЭ? 1970-аад онд Дархан, Эрдэнэт хотуудад орон сууцны хорооллоос гадна гэр хорооллыг бий болгосон. Учир нь настай хүмүүс дөрвөн ханаар хүрээлэгдсэн байшинд амьдарч чадахгүй гэж үзсэн. Энэ бол сэтгэлзүйн хувьд ялгаатай зүйл юм. Хөдөө нутагт нэгэн гэр байна гээд төсөөлвөл тэр нь заншил ёсоороо бол цоожгүй байдаг. Бүх хүмүүст үүд хаалга нь нээлттэй. Нэг гэрт гэр бүлүүд хэд хэдэн үеээрээ хамтдаа амьдардаг байжээ. Хотод багаар бодоход урьд гэр бүлийн гурван үе 2-3 өрөө байранд хамтдаа амьдардаг байсан. Ахмад гэр бүлд (аав, ээж) нь амьдрах өрөө тасалгаа зайлшгүй шаардлагатай байдаг байсан. Хожим нь орон байраа цоожлодог болсон. Анхандаа хүмүүс хаалгаа цоожилдоггүй байсан бөгөөд хүмүүс чөлөөтэй орж ирж, хууч хөөрөөсэй гэж хүсдэг байсан. Энэ бол жирийн л нэг хамтран амьдрахтай хамааралтай зүйл байсан. Хожим нь хүмүүс бусдаас тусгаарлагдаж эхэлсэн. Улс төрд үл итгэх байдал, улсын аюулгүй байдал энд томоохон үүрэг гүйцэтгэж байсан. Орон сууцанд амьдрах, тэнд дасан зохицох нь туулан өнгөрөх ёстой сэтгэлзүйн үе шат төдийгүй нийгмийн харилцаанууд хоорондоо тохиож буй хэрэг юм.

НҮҮДЭЛЧИД ХОТЫН АМЬДРАЛД ДАСАХ ХҮРТЭЛ ХЭР ХУГАЦАА ОРОХ БОЛ? Хотын амьдрал аж үйлдвэржилтээр шаваа тавьж байсан 1970 онтой харьцуулахад эдүгээ хотын амьдралд дасан зохицох үйл явц тийм ч хүнд асуудал биш. Тухайн үед малчид хотын амьдралын тухай бараг төсөөлөлгүй, хэрхэх тухайгаа бараг мэддэггүй байсан. Гэхдээ социализмын үед юун түрүүн нүүх зөвшөөрөл авдаг, хоёрдугаарт зайлшгүй шаардлагатай зүйлсийг нь улсаас хангадаг (орон байр,ажил г.м) байсан гэдгийг дурдалгүй өнгөрч болохгүй. Одоо бол малчид хотын амьдралын тухай тодорхой төсөөлөлтэй болсон. Гэсэн ч тэд хотод амьдрахад учирч болох хүндрэлтэй асуудлын тухай, мөн өөрсдөө хотод очоод юу ч хийж чадахгүй болохоо хангалттай сайн мэддэггүй. Социализмын үетэй харьцуулахад тэднийг бараг хэн ч анхаардаггүй. Тухайн нийгмийн бүлэг рүү нэгтгэх бараг боломжгүй. Дасан зохицох үйл явц нь ихэнхдээ эдийн засгийн шахалтын дор хэрэгждэг. Улаанбаатар хотын захаар гэрээ барин суурьшиж буй шинээр шилжин ирэгсэд нутаг усныхаа танил хүмүүсээр дамжин нэмэгдэж буй гэдгийг бид мэднэ. Эдгээр хүмүүс хотын амьдралаар буюу танилуудынхаа нөлөөгөөр хотод дасан зохицох болов уу гэдэг асуулт гарч байна. Энэ бол чанарын хувьд маш том ялгаа юм. Үндсэндээ хүүхдүүд бол хэзээ нэг цагт хотын амьдралд дасан зохицох болно. Гэхдээ энэ бүхэн тэднийг ажил хөдөлмөрийн үйл явц, нийгмийн бүтэц болон үнэлэмжийн тогтолцоонд бүрэн хамруулж чадах эсэхээс хамааралтай юм.малчид бүрдүүлдэг. Хот суурин руу нүүн шилжих үйл явц нийт хүн амыг нийгмийн болон орон зайн хувьд.

TENSION BETWEEN NOMADIC AND SETTLED TRADITION

Excerpts from an Interview with Prof. Sharkhuu Yanjin, 7th April 2014 with Olivia Kummel, translator Bayarmaa Dariimaa, and support of Purev-Erdene Ershuu

OLIVIA KUMMEL: HOW DID EARLY NOMADIC SETTLEMENTS LOOK LIKE AND WHAT SPECIAL URBAN PATTERN WAS TYPICAL FOR SUCH KIND OF CITIES? Prof. Sharkuu Yanjin: The Mongolian settlements have to be researched from the time of the Hun Empire from King Attila over 2220 years ago. Then there is a deeper research from the time of Chinggis Khan, from 12th century until mid of 16th century. Another period occurred after mid of 16th century with the Manshu Dynasty until 1921. That is why it is impossible to start thinking of urban development just from the 20th century. All former settlements finally fell apart and and this is common and so also happened with Kharkhorin. Zanabazar, who studied in Tibet Buddhism, was proclaimed the first highest Buddhist head in Mongolia, the Undurgegen, and the Urgoo ger [royal or palace yurt] was built for him. This could be seen as founding time of the today’s settlement of Ulaanbaatar in 1639. For 150 years this Urgoo moved and settled 21 times. The reasons for moving the Urgoo were of political and religious interests. The Urgoo was always constructed in the center of a circle of other gers. Once the Urgoo was constructed it was the center of religion and attracted people. The number of Zanabazar’s followers increased more and more and the settlement was increasing. In that time there was no infrastructure, so the surrounding environment was polluted and they had to leave the place.

HOW IKH KHUREE (ONE EARLY NAMES OF ULAANBAATAR) BECAME SETTLED IN AN OTHERWISE STILL NOMADIC CULTURE? After all 1778 Urgoo city moved in today’s location of Ulaanbaatar. After settling at today’s location several big monasteries were built and the population size increased as well and so it was hard to move. Finally Urgoo was settled and changed its name into Khuree [Mongolian for circle], because now several religious centers in form of the monasteries were established and not just one Urgoo anymore. Around these monasteries people and monks settled. So the pattern of the original Urgoo settlement in shape of a circle was also adapted in the new Khuree city with one big center and sub-centers surrounding it. Ikh Khuree [Mongolian for Big circle] became the administrative, trade and religious center on the trading route between Russia and China. The people who lived in Khuree psychologically changed. In 1919 the name Ikh Khuree changed into Niislel [Mongolian for capital] Khuree and in 1921 after the People’s Revolution became Ulaanbaatar.

HOW DID IKH KHUREE LOOK LIKE IN THE PAST? The Yellow Palace became the center of the settlement and sat in the main axe between the Bogd and the Chingeltei Mountain’s peak points. It says the urban layout followed traditional planning principles. The area south of the Yellow Palace was reserved for housing the representatives of the 4 provinces. The monks settled on the outer ring on the west and east side. This urban pattern was shaped as an ancient Mongolian mobile Palace's spatial planning. Before the revolution, people from more than 20 nations lived in Ikh Khuree and with the Russian influence all other nations were forced to leave the country.

WHEN DID ULAANBAATAR CHANGE ITS APPEARANCE FROM A GER CITY TO A PERMANENT CITY WITH FIXED BUILDINGS? Culturally Ulaanbaatar was developed because of the Russian influence and also by the population density. Schools were established. The religion diminished and was replaced by socialist ideas. The nomadic

culture was gone and finally the city “settled down”. Therefore since the 1920s the city has fixed its location. Before the revolution around 750–800 temples and monasteries were built in Mongolia and with the Russian influence almost all were destroyed and just 4 of them remained up till today in Ulaanbaatar. From 1920s until 1950s the city was developing unplanned. There was no plan for roads or housing or infrastructure. From the 1950s the systematic urban planning started with the first master plan in 1954 with 2 till 3 storey high buildings and technical infrastructure approved by the Mongolian government. Schools, factories and cinemas and theaters were built.

HOW DID THE SOCIALIST GOVERNMENT DEAL WITH THE GER AREAS? DID THE SOCIALIST GOVERNMENT ALLOW THE GROWTH OF NEW GER SETTLEMENTS OR WAS IT RESTRICTED? Mongolians lived for more than 2000 years in one housing type: the “Mongolian ger”. It has been used in various types depending on the living condition. The last century or during the socialist time planning principles separated the ger area from the urban center infrastructure and located them in healthy, secure suburban areas and built kindergartens, schools, trade and service buildings as a decentral complex. 300–700 square meters of plot size were given to the ger area residents for constructing homes, beautification of the surrounding, for greening, for support of farming, for growing vegetables and fruits. The Mongolian state policy aimed to supply public transportation in order for people to live in an unpolluted ger neighborhood.

WHAT DID CHANGE IN THE URBAN DEVELOPMENT OF ULAANBAATAR AFTER 1990? Before 1990, or before Mongolian Democracy and free economic market conditions, Ulaanbaatar city was developed in accordance to master plans approved by the government of the state. During the planned economy, the urban housing supply, engineering infrastructure and transportation networks, enterprises, industries and factories, social and commercial buildings were built by public investment. Today Mongolia tries to develop social and economic orientation in the state policy. The global urbanization wave is influencing dynamic changes in Mongolian urban development. The population growth affects the increase of work places, unplanned urban sprawl, degradation of residential green areas and eco systems.

HOW DO YOU THINK, THE ULAANBAATAR WILL FURTHER DEVELOP IN URBAN ASPECTS, ESPECIALLY REGARDING GER AREAS? The Mayor’s office of Ulaanbaatar is trying to find a solution for this situation. Their first program is to implement the land readjustment project through the urban development policy. For that, privatized land of the residents is now repurchased. The Mongolian government investment issues are weak when it comes to creation of work places in Ger areas affected by the land readjustment project. Also investments in infrastructure engineering, public transportation, road network, greening for the housing districts are needed. Instead of searching for a concept of urban planning and new urban structure it should be focused to adopt ideas from the East-Asian developed Tiger countries [South Korea, Japan, Singapore, Hongkong]. But Mongolian natural special climate condition, living conditions and types are different from other countries. Therefore it requires considering essential urban planning policy.

Проф, Я.Шархүүтэй хийсэн ярилцлагын хэсэг, 2014 оны 4-р сарын 07. Ярилцлага хийсэн Оливиа Куммел, орчуулсан Дариймаагийн Баярмаа, оролцсон Эршүүгийн Пүрэв-Эрдэнэ

НҮҮДЛИЙН ИРГЭНШЛЭЭС СУУРЬШИЛД ИХ ХҮРЭЭ НЬ ХЭРХЭН СУУРЬШСАН БЭ? 1778 онд Өргөө нь өнөөдрийн Улаанбаатар хотын суурьшилд нүүн ирсэн. Суурьших газрыг өвгөн шинжээч тогтоодог байв. 1778 оноос өмнө Өргөө нь цөөн хүнтэй шашны жижиг төв байв. Өнөөдрийн суурьшилд Өргөө хот нүүн ирсэнээр том хэмжээний сүм дуган баригдаж хүн ам өссөнөөр цаашид нүүх хүндрэлтэй болсон. Энэ нь эцсийн бүлэгтэй суурьших зайлшгүй нөхцөл болсон ба нэр нь Хүрээ болж өөрчлөгдсөн. Өргөөгийн суурьшлын хэлбэршил нь хүрээлсэн хэлбэртэй бөгөөд Хүрээ нь үүнийг уламжлан төвдөө гол барилгууд түүнийг тойрсон жижиг төвүүд болж өргөжсөн. Их хүрээ нь Орос-Монголын худалдааны замын дунд оршиж засаг захиргаа, худалдаа, шашны төв болсон. Хүрээнд амьдарч байсан хүмүүс сэтгэл зүйн хувьд өөрлөгдсөн байдаг. 1919 онд Их Хүрээ нь Нийслэл хүрээ болж нэрээ өөрчилсөн бөгөөд 1921 оны Ардын Хувьсгалын дараа Улаанбаатар нэртэй болсон.

ИХ ХҮРЭЭ НЬ ЯАЖ ХАРАГДДАГ БАЙСАН БОЛ? Их хүрээ Баруун Сэлбэ голын 2 эрэг дамнан байршихдаа Цэцээ гүн, Чингэлтэй хайрхан уулын хооронд зохиомжийн гол чигийг авч Шар бүсийн ордыг суурьшлын төв болгосон нь монголын уламжлалт төлөвлөлтийн зарчмыг баримталж байсныг илтгэнэ. Шар бүсийн ордыг тойруулан аймгуудыг байгуулж түүнээс гадуур аймагт харъяалагдах лам нарын сууцны хороог баруун, зүүн талаар суурьшуулжээ. Хойд хэсэгт цогцолбор суврага босгож харин урд талдаа өргөн чөлөөг гаргасан нь эртний монгол хаадын нүүдлийн ордны төлөвлөлтийн дурсгал мэт орон зайн хувьд хэлбэршсэн байна. Хувьсгалаас өмнө Их хүрээнд 20 гаруй үндэстнүүд амьдарч байсан бөгөөд эдгээр бүх хүмүүс хувьсгалын дараа Монголыг орхих шаардлагатай болсон.

ХЭЗЭЭ УЛААНБААТАР ХОТ ӨНГӨ ТӨРХ ГЭР ХОРООЛЛООС БАРИЛГА БАЙШИНТАЙ БОЛЖ ӨӨРЧЛӨГДСӨН БЭ? УБ хот соёлын хувьд Оросын нөлөө хүн амын өсөлтөөр хөгжиж байсан. Сургуулиуд бий болсон. Шашин шүтлэг социалист үзэл суртлаар солигдон үгүй болсон. Суурьшиж эхлэхийн хамтаар нүүдлийн соёл халагдаж байв. Тиймээс 1920-иод оноос хойш хот маань бууриа олж төвхнөсөн. Хувьсгалын өмнө 750-800 гаруй сүм хийд болон мөргөлийн дуганууд байсан хэдий ч Оросын нөлөөлөл дор тухайн сүм хийдүүд бараг бүхэлдээ устгагдан үгүй болсноос өнөөдөр Улаанбаатар хотод зөвхөн 4 цогцолбор л хадгалагдан үлдсэн. 1920-1950 оны хооронд хот ямар нэгэн төлөвлөгөөгүй урсгалаар хөгжиж байв. Барилга, зам, дэд бүтэц хийх төлөвлөгөө байгаагүй. 1950 оноос хот төлөвлөлтийн системчлэл тогтож эхэлсэн ба дэд бүтэц бүхий 2 болон 3 давхар барилгаар барилгажуулах анхны ерөнхий төлөвлөгөөг 1954 онд Засгийн Газар баталсан юм. Сургууль, үйлдвэр, кинотеатрууд баригдсан.

ГЭР СУУРЬШЛЫГ СОЦИАЛИСТ ЗАСГИЙН ГАЗАР ХЭРХЭН ҮЗЭЖ БАЙВ. ГЭР СУУРЬШЛЫН ТЭЛЭЛТИЙГ ЗӨВШӨӨРЧ БАЙВ УУ ЭСВЭЛ ХЯЗГААРЛАЖ БАЙВ УУ? Монголчуудын 2000 гаруй жил амьдарсан орон сууцны нэг хэлбэр нь “Монгол гэр” юм. Өнгөрсөн зуун буюу социализмын үед гэр хорооллыг хотын төвийн дэд бүтэц бүхий барилгажсан бүсээс ялган, хотын захын байгаль орчны эрүүл газарт байршуулан тэнд сургууль, цэцэрлэг, худалдаа үйлчилгээ бүхий нийгмийн дэд

бүтцийн хангамжтайгаар аюулгүй орчинд байршуулан хорооллоор төлөвлөдөг байсан. Гэр хорооллын иргэдэд 300–700 кв.м бүхий газар олгож энэ эдлэн газартаа гэр-орон сууцны барилгыг хослуулан барьж, орчноо тохижуулах, ногооруулан цэцэрлэгжүүлэх, туслах аж ахуй эрхлэх, хүнсний ногоо, жимс жимсгэний аж ахуй эрхлэх боломжийг нь олгодог хууль, эрх зүйн орныг бүрдүүлж байв. Гэр хорооллыг нийтийн тээврээр хангах, бохирдолгүй орчинд гэр хорооллын иргэдийн амьдрах нөхцлийг Монгол төрийн бодлого болгож байсан юм.

1990 ОНООС ХОЙШ УЛААНБААТАР ХОТЫН ХӨГЖЛИЙН ЮУ НЬ ӨӨРЧЛӨГДСӨН БЭ? Монгол орон ардчилал зах зээлийн нөхцөлд шилжсэн 1990 оноос өмнөх үеүдэд Улаанбаатар хотыг төр засгаас баталсан хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу хөгжүүлж байв. Төвлөрсөн төлөвлөгөөт эдийн засгийн үед хотын иргэдийн орон сууцны хангамж инженерийн дэд бүтэц, зам тээврийн сүлжээ, үйлдвэр аж ахуйн газрууд нийгмийн болон худалдаа үйлчилгээний барилгуудыг улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар барьж байгуулдаг байв. Энэ хөрөнгө оруулалтын бодлого нь ихэвчлэн хотын ерөнхий төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг хангаж чаддаггүй байсан. Өнөөдрийн байдлаар Монгол улс чөлөөт зах зээлийн нөхцөлд нийгэм, эдийн засгаа хөгжүүлэх чиг баримжаагаар төрийн бодлогоо явуулж байна. Дэлхий нийтийн хотжилтын үйл явц, давалгаа нь Монголын хот байгуулалтанд цогц эргэлт динамик өөрчлөлтийг бий болгож, хотын шинж чанар шинэ загварт орж байна. Хотын оршин суугчдын өсөлт нь ажлын байрыг нэмэгдүүлэх, хотын нутаг дэвсгэрийг байгаль орчинд нөлөөлөлгүйгээр тэлэх, суурьшлын бүсийг ногоон – эко хотын төвшинд, архитектур-орон зайн өвөрмөц төлөвлөлтөөр шийдвэрлэх шаардлага гарч байна.

УЛААНБААТАР ХОТЫН ИРЭЭДҮЙН ХӨГЖЛИЙГ ТА ХЭРХЭН ХАРЖ БАЙНА. ЯЛАНГУЯА ГЭР СУУРЬШЛЫГ? Хотыг хөгжүүлэх арга замыг Улаанбаатар хотын удирдлага хайж байна. Тэдний эхний санаа нь хот байгуулалтын бодлогоор гэр хорооллыг дахин төлөвлөх, хувьчлагдсан газрын иргэдээс эргүүлэн худалдан авч барилгажуулах ажлыг зохион байгуулах асуудал юм. Мөн иргэдэд орон сууцны нөхцлөө сайжруулах удаан хугацааны зээлийг бага хүүтэйгээр богино хугацаанд олгох асуудлыг шийдвэрлэж байна. Дахин төлөвлөлтөнд өртөж байгаа гэр хорооллуудад ажлын байр бий болгох, инженерийн дэд бүтцэд хөрөнгө оруулах, нийтийн тээвэр, замын сүлжээг байгуулах, орон сууцны хорооллыг ногооруулан цэцэрлэгжүүлэхэд Монголын төрөөс хөрөнгө оруулах асуудал хоцрогдож байгаа юм. Хот төлөвлөлт, хотын барилгажилт цоо шинэ хотын бүтцийг бий болгох асуудлыг европоос эрж хайх бус зүүн азийн бар улсуудаас эрж хайх асуудал юм. Гэвч Монголын байгаль, цаг уурын онцлог нөхцөл, хүн амын амьдралын хэв маяг, хэлбэр нь дэлхийн бусад орноос онцлог өөр байдал нь хот байгуулалтын бодлогыг өвөрмөц байдлаар шийдвэрлэхэд хүргэж байна.

SHARKUU YANJIN studied architecture and urban planning in Moscow. He was working as Chief Architect in the Municipality of Ulaanbaatar and as Head of the Architecture Department in the Technical University of Ulaanbaatar. Nowadays he works as consultant architect of Mongolia.

NIISLEL (MONGOLIAN FOR CAPITAL) KHUREE, 1911 НИЙСЛЭЛ ХҮРЭЭ. 1911 ОН

Source: LHANASUREN and ADILBERKH (Eds.) The Capital of Mongolia (beginning of the XX century) © Head Office of Geodesy and Cartography of the MPR

HISTORICAL MAPS

GANDANTEGCHINLENG MONASTERY 1910:

This monastery was one of the few in which monks performed religious ceremonies during the socialist period as well. The yurt settlement surrounding the monastery was preserved and is one of the last witnesses of Ulaanbaatar’s old traditional settlement structure. Today, the monastery complex is located in the western centre of the capital, and is a tourist attraction.

ГАНДАН ТЭГЧИЛЭН ХИЙД 1910 ОН:

ULAANBAATAR 1931:

At the time, Ulaanbaatar’s city centre was densely built over with one-storey buildings of wood or mud brick in Chinese style. The properties were often surrounded by a high fence to shield them from dust and refuse from the street. The streets were mainly laid out pointing east-west with a few connecting streets pointing northsouth. After 1937, the entire historic centre was cleared and at the latest in 1954 completely rebuilt in accordance with the general development plan.

УЛААНБААТАР 1931 ОН:

Улаанбаатар хотын төв тухайн үедээ шахуу баригдсан хятад загварын дан модон болон шавар сууцнаас бүрдэж байв. Тоос шороо, гудамжны хогноос хамгаалан зорилгоор газраа тойруулан өндөр хашаа босгодог байв. Хойноос урагш хэдэн салаа зам бүхий зүүнээс баруун тийш тогтоцтой гудамж нь үндсэн дүр төрх болдог. 19 37 оноос хуучин төвийн хэсгийг өөрчилж эхлсэн ба хожим нь хотын анхны ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу цогцоор нь шинэчлэн бүтээн босгожээ.

Тус хийд нь социализмын үед хурал хурдаг байсан монголын цөөхөн хийдийн нэг юм. Хийдийг тойрсон гэр суурьшил одоо хүртэл оршсоор байгаа бөгөөд улаанбаатар хотын суурьшлын уламжлалт хэлбэрийг хадгалдаг. Эдүгээ тус хийд хотын төвийн баруун хэсэгт байрлаж жуулчдыг татсаар байна.

GENERAL DEVELOPMENT PLAN 1975:

Newly created employment opportunities caused the urban population to grow quickly. In addition, all educational facilities were only available in Ulaanbaatar. The rural population migrated to the capital, studied ort learned a trade, and stayed. The third general development plan was formulated for a city with a population of 550–600 thousand fort he year 2000. (Plan source: Urban Planning and Research Development Institute, Municipality of Ulaanbaatar).

БАРИЛГЫН ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ 1975 ОН:

Ерөнхий төлөвлөгөө 1975 он:Үйлдвэр, захиргааны газруудад шинэ ажлын байр нэмэгдсэнээр хотын хүн ам хурдацтай өссөн. Боловсролын бүхий л байгууллагууд Улаанбаатарт төвлөрч байсан нь үүнд нөлөөлсөн. Хөдөөгийн иргэд нийслэл рүү ирж их, дээд сургуульд суралцаж шинэ мэргэжил эзэмшээд эндээ үлддэг байв. Улаанбаатар хотын гурав дахь ерөнхий төлөвлөгөө нь 2000 онд 550–600 мянган хүн амтай хот байхаар төлөвлөгдөж байжээ.

HISTORIC MAP SOURCES

Ya. Sharkhuu, S. Munkhjargal, D. Tsedev, S. Luvsangombo, U. Jargal, T. Jadambaa, R. Gombosuren, G. Bold, G. Nyamsambuu: Ulaanbaatar, Urban Development, Construction, Historical Path. Ulaanbaatar, 2006 – by courtesy of the authors

THE LIMITS OF GROWTH

Dorothee Hahn and Daniela Mehlich

6. In winter, air pollution in the city caused by coal ovens, but also by power plants and traffic, reaches values that are a massive danger to public health. 7. Mining of raw materials (the world’s largest reserves of gold and copper are thought to lie in Mongolia) is the sole motor of development in the entire country. Since the Mongolian economy is solely based on this sector, it is extremely vulnerable to fluctuations on the global market.

Since 1990, Ulaanbaatar, capital of Mongolia, has been rapidly growing in the wake of the nation’s political and economic transition. Today, the city’s development has reached a point at which the limits of the Ulaanbaatar system are becoming visible; the collapse of a fragile construct is looming: 1. Over half of Mongolia’s population now lives in Ulaanbaatar, rural flight is continuing. 2. Settlement pressure within the capital has led to transgression of natural building limits: slopes, river beds and nature conservancy areas were and are being built over.

3. The majority of the urban population lives in ger settlements that are neither connected to the urban water and sewage system nor can be accessed via paved streets. 4. Due to an absence of planning and regulatory frameworks, almost exclusively mono-functional urban areas emerge; natural distances between buildings are disregarded and access routes between properties are not guaranteed. 5. The extreme continental climate with temperatures far below zero in winter and heavy rainfall in summer is a challenge to the city’s growth.

8. Mongolia is extremely dependent on imported goods from China and Russia. In particular since a majority of the former nomadic population has move into the city and can therefore no longer provide for itself, the need for consumer goods has greatly increased. Ulaanbaatar is like a laboratory where, with the transformation of the country since 1990, the Mongolian city as such is being negotiated for the first time. There are no precedents for this development in Mongolia itself: Ulaanbaatar is the first city in Mongolia since the 16th century in which the traditionally nomadic population has become sedentary. The Ulaanbaatar experiment is thus taking place in a

Mathias Burke, Eleonore Harmel, Leon Jank

The usage of the term ‘nomad’ seems to be a continuing trend as it circulates in the social sciences as well as in diverse fields of cultural, economic and political contexts. A reconsideration of the traditional nomadic life on the one hand reveals that it has turned into a blurred and incomplete description of the modern zeitgeist and on the other hand might lead to new strategies in an ongoing debate about postconsumerism, post-growth economy and the post-political. Unlike generally perceived, the traditional nomad is not as free as we tend to think. Nomadism and sedentism have always been dependent on each other through trade. Strict routes, determined grazing grounds and traditional common law define a certain set of rules and constraints. The non-existence of social division according to classes, but instead a system of families and lineage are typical aspects of nomadism as well as a cyclical understanding of time which is expressed in repeating social practices, rituals and work routines. Their system of economy is inherently based on subsistence production and accordingly not on accumulation of possessions and capital. Nowadays the traditional nomadism is increasingly threatened by the overshadowing presence of the global system which leads to the phase-out of the immanent vulnerable and insecure mode of life and work. The worldwide expansion of a western understanding of ideals, society, politics and economics as well as the technical and social acceleration in

modernity becomes prevalent. The negative effects of the neoliberal market, harsh competition and the maximization of profits trigger the environmental, economic and social degradation of the whole nomadic society. Despite the declining of traditional nomadism there seems to be an urge to transfer certain aspects of this culture into the post-modern world. The ‘softening’ of classical-modern institutions, the end of stabile personal and collective identities, the replacement of a linear narration of technological progression and growing wealth with the principle of the fragmentary-simultaneous, the opening-up of the national-states and the overcoming of institutional borders between politics, economy and science are the parameters of this transformation. Nomadism as a mobile and flexible lifestyle seems to provide an answer to the challenge of competiveness in a rapidly changing working and living environment. Thus the nomad becomes ironically the shining and romanticized metaphor for the ‘modern man’. The sociologist Zygmunt Baumann even states the “revenge of nomadism over the principle of territoriality and settlement. In the fluid stage of modernity, the settled majority is ruled by the nomadic and exterritorial elite”. This elite fosters the radical disassembly of all social linkages, networks and securities which seemingly limited the personal freedom in order to restructure the economy towards deregulation and liberalization. Mobility

prototypical situation with a clearly delineated temporal frame and within a naturally limited space, a mountain valley. At the same time, the process of urbanization of Mongolia as a whole is concentrated exclusively on Ulaanbaatar. We take our readings of the limits of this unique process of urbanization from the interim results of this laboratory – from buildings, objects and structures. Two visits to Ulaanbaatar in September and December 2013 were the point of departure of our work. During our stays, we collected and documented small and large buildings and objects and intuitively recorded the current condition of the city by means of observations, interviews and newspaper articles.

DOROTHEE HAHN and DANIELA MEHLICH are currently finishing their Bachelor degrees in Architecture at Technische Universität Berlin with a thesis on the urbanization process of Ulaanbaatar, Mongolia. They worked as a student assistant at the Chair for Urban Design and Urbanization.

NOMADIC STRATEGIES REVISED

as an immediate condition for survival is now being exploited and turned into an evasion from collective responsibilities leading to an increasing gap between the poor and the rich and finally the declining of all social securities. The weaker actors within this system form a growing ‘class of the unsecured’ which has to adapt flexibly to such a degree that they are forced to give up stable human relations and long-term objectives. They struggle to keep pace with the demands of an accelerating organization of work, the constantly growing pressure to perform and insecure working conditions as well as the necessity to relocate the household for any new opportunity. Such developments result in an increasing fragmentation of society where the individuals suffer from the constant fear of failing, superficiality, dissatisfaction and mistrust. Times of crisis come along with the search for alternative ways of living. In the present western society this is expressed in a longing for deceleration, a simple life, connection to nature and personal freedom as well as being embedded in a community and sharing common values. Those terms seem to resemble the qualities of the traditional nomadic life. Here it becomes clear that some aspects have largely been overseen in the long-claimed analogies referring solely to the flexibility of nomads. It is rather a holistic mode of thinking, being and working, where actions are not primarily oriented “in order to maximize profit but to secure the immediate survival

purposive-rationally and strategically by minimizing uncertainties and spreading risks – both in terms of economic and social concerns.” We can learn from strategies like decentralization, combining different sources of income or to build solidary structures within spatially independent networks. At the same time it is obvious that we cannot deny the progress and advantages of a modern world but it is about a general shift of thinking. An online social network does not replace a stabile community. The weekend city trip is not deceleration. Living sustainably is more than buying organic food in the super store. Personal growth is not solely defined by professional success. A Yoga lesson a week does not save from burn out. Our smartphones won’t connect us to our inner self. A just and sustainable society can’t be bought monetary. It is about finding new ways to work and live and not only new ways to consume. That is why we need to take the chance of revising the nomadic strategies in a more complete way: Flexibility, boundlessness and mobility of a postmodern world have to go along with sustainability, rootage and reflection.

MATHIAS BURKE, LEON JANK and ELEONORE HARMEL are currently finishing their Masters of Urban Design at the TU Berlin. They are founders of the cooperative research alliance “Im Übrigen: Kollektiv zur strategischen Verarbeitung obsoleter Räume” dealing with a future reality beyond the urban and the rural.

WELTSTADT EXCURSUS: NOMADS IN JOHANNESBURG AND DAKAR

JOHANNESBURG

Eva Regnier, The Last Village

Alex Opper, Informal Studio: Marlboro South As part of South Africa’s (SA) larger housing debate, the conscious challenging of the relationships between the state and informal settlement dwellers implies a momentous shift in the previous exclusive emphasis on top down ‘delivery’ by the state, to that of bottom-up and grassroots community-driven change. Informal Studio: Marlboro South epitomises the beginnings of a model in relation to this shift, by focusing on the education of future professionals that are sensitised and skilled to support and take part in peopledriven initiatives towards development. This shift, in fact possible through state policy instruments such as the National Housing Code (Part 3), encourages and exemplifies a growing momentum towards a much less bureaucratically fixated definition of what the ‘right’ kind of housing ‘product’ – for the currently 2.3 million households who are officially due for a roof over their heads – should look like. The bottom-up drive makes clear that what the majority of South African’s might actually need, in terms of housing, could be based much more on the myriad examples of the unique physical living configurations and environments this country’s informal urbanites have selfdesigned and self-made. SA policy-makers, city officials, politicians and professionals are facing a golden opportunity: namely, that of becoming more aware, acknowledging and receptive of how the actual individual “lifeworlds” of ordinary South Africans – and the cumulative power of these to translate into self-organized, well-managed and proud communities – can transform into meaningful self-built homes and neighborhoods which, if appropriately supported from above, can collectively culminate in healthier cities. The term “lifeworlds” is central to understanding how the case made by Informal Studio: Marlboro South illustrates the value of embracing the power reversal described above. “Lifeworlds” (a term used in the context of social interface theory in the work of Norman Long) has more recently, primarily in the context of urban centres in Africa, been applied by Edgar Pieterse. He employs it as a tangible way of describing the complex and manifold existences of the urban poor. Pieterse uses the term to clarify the fluidity and dynamism of spatial production and ephemeral transactions which occurs in many cities on the African continent. The same applies to ‘life’ in the ‘world’ of the city of Johannesburg and in the context of Marlboro South (MS). Through the “lifeworld” mappings students were for a short while included and, to a certain extent, absorbed into the everyday lives of residents of MS. Through this temporary enmeshment made possible only through the guidance and inherent

knowledge of the community planners involved, students recorded – in drawing and writing – aspects of the lives and movements of a number of MS residents. Coming to grips with the daily rituals carried out in spaces wholly different to those they are used to, led to the beginnings of the students’ understanding of the complex and challenging situation of residents. Importantly, it also revealed the commonality of primary needs and desires shared across a divide of social and economic differences. In this, for privileged students unfamiliar context of innovation, improvisation and survival – against precarious odds – the disproportionate luxury of their own “lifeworlds”, with all the educational, medical and economic advantages those worlds come with, becomes suddenly clear. This realization resulted in a humbling of students, lecturers and collaborators which will continue for much longer than the seven weeks of the project’s official duration. The coproductive mode in which the Informal Studio: Marlboro South project was conducted encouraged students to take cognisance of the many “lifeworlds” they would generally be in a position to avoid. The extreme contrast between the realities of students’ relatively secure lives and those of the MS residents was at its most obvious when unannounced illegal evictions took place half way through the project. This unplanned rupture in the engagement process, as tragic as it was, became – an empathetic momentary fusion of lives and worlds which, as the engagement continued, galvanized relationships between students and displaced residents. Observations, factual findings and the voices of students and community members are illustrated in the sometimes conflicting and opposing opinions conveyed in the post-course exhibition. These represented an ongoing productive dialogue amongst the students, in the form of searching debates with lecturers and community partners. Subsequent conclusions drawn and positions taken have formed a basis for a range of design strategies produced as a conclusion to the course. Each group ended up touching on a specific theme or reality of life in MS.

ALEX OPPER is the Director of MTech Architectural Technology (Prof.) programme Department of Architecture, Faculty of Art, Design and Architecture (FADA), University of Johannesburg (UJ). Since he began teaching in 2007, Opper has used Johannesburg’s abundance of urban blindspots (territories overlooked or ignored by planning officials and policy-makers) to inspire relevant and challenging real-world design briefs for aspiring architects. He is co-initiator of the Weltstadt project Informal Studio:Marlboro South

Since 2008, across the globe more people live in urban conglomerations than in the countryside. This shift has led not only to a lasting change in the relationship between cities and villages but also to a strong transformation of cities and villages themselves. Rural-urban migration has far-reaching cultural consequences. It concerns many aspects of life – beginning with social environment and social behavior to professional aspirations and possibilities, values and attitudes. The constellations in which people meet are changing; new ways of life are developing in cities as well as in villages; new social and cultural areas of experimentation result. These developments can be seen in the suburbs in particular. Migrants, coming from the villages to the cities, interact in both worlds: they are deeply rooted in their native land and yet at the same time city dwellers and players. These migration flows take place in Senegal too and raise many questions: what role does Dakar play in this movement? Is it the starting point, a stopover or the end of the journey? What are the future plans of people living in Dakar? What are their hopes and desires? Answers to some of these questions were given by the participatory art project Showing One’s Colors, organized by the Department for Public Appearances. At two different locations in Dakar, the Senegalese public was called to express their opinion by choosing between the statements “stay”, “leave” and “return” – each one associated with one color. The Department for Public Appearances was founded in 1995 and is based in Munich, Germany. The group of four artists hold exhibitions and participatory projects in public space all over the world. They (re) transform a chosen public space into a place of political and social participation. Simple and creative methods allow everyone to participate. As a result, an unfiltered and immediate picture of a mood, a feeling or a public opinion can be captured. In Dakar, the Department for Public Appearances organized the art project Showing One’s Colors – personal opinion as public appearance. The starting point of the project is the migration flow taking place all over the world today – from rural to urban areas, to Europe or back home. These movements can easily be seen in Senegal, especially in the capital Dakar. The aim of the project was to call on the Senegalese public to express their opinion and to capture a picture of the future plans of the people currently residing in Dakar. Passersby could choose between three banners, each of a different color and with different sentiments expressed in both French and Wolof, namely: “rester ici / toog fii” (stay), “partir ailleurs / dem féneen” (leave) and “retourner / ñibbi” (return). Volunteers, fluent in both languages, encouraged the public to participate. The participants were also asked to write down reasons for their choice on the back of their poster. Subsequently, the banners were hung on flexible ropes.

The event was held as part of the project Le Dernier Village (The Last Village) of the Goethe-Institut Senegal. It took place at two locations, at Cheikh Anta Diop University in Dakar and in Pikine, a suburb of Dakar. The people of both places have somewhat transitory identities. Usually, they are people who haven’t always lived in those places and who may, one day, want to leave again. At the university, they are students, in Pikine, they are migrants from villages. The people themselves from both groups may want to live in Dakar or go on to a foreign country or even return home. In total, more than 500 people were involved in the project. With the growing number of posters, the installation needed more and more public space. Reactions were highly positive with most of the participants giving detailed and personal explanations for their choices. In Senegal, the illiteracy rate is 50%, so some participants in Pikine were not able to write. Their statements, given in the local language Wolof, were written down in French by volunteers. 264 people chose “leave”, which in each case was associated with moving abroad. 219 wanted to “stay” and only 27 planned to “return”. Those who wanted to leave justified their decision by saying they hoped for an improvement of their situation, a better education, and a better life. But afterwards, most of them want to come back to Senegal – better educated, better financially equipped – in order to contribute to the development of their country. Their answers highlight their love for their country and for their families but also their frustration and dissatisfaction with politicians and the leaders of Senegal who fail to offer prospects for a brighter future. The opportunity to express opinions publicly was eagerly taken on by the general public and in the process, personal insight into their thoughts, dreams and future plans was gained.

EVA REGNIER was already actively interested in the linkages between business administration and artistic forms during her studies. After graduation she worked in a number of theater productions as an assistant director and supervised cultural projects. She completed internships in cultural consultation and at the Goethe-Institut Tel Aviv. Most recently, her path had taken her to the GoetheInstitut Senegal, where she has been working as project assistant for the project The Last Village since January, 2013.

CREDITS Weltstadt Editors: Matthias Böttger, Angelika Fitz, Tim Rieniets (until 2013) Editors for this issue: Renato D’Alençon, Olivia Kummel, Leona Lynen, Philipp Misselwitz with the kind support of Nour Harastani and Giacomo Tonolini Weltstadt Project Manager: Andrea Zell (Goethe-Institut), Michael Marten (BMUB) Graphic Design: Studio Matthias Görlich (Jan Aulbach, Matthias Görlich, Charalampos Lazos) Translation: Edith Watts, Munkhbuyant TsogtErdene, Odontuya Chuluun, Dolgorsuren Gombojaw Copy Editing: Leona Lynen, Nour Harastani Printing: Brandenburgische Universitätsdruckerei und Verlagsgesellschaft Potsdam mbH V.i.S.d.D.P. Sebastian Woitsch, Goethe-Institut Ulaanbaata Copyright: The layout, graphics and other contents of this publication are protected by copyright law. All rights reserved. 1st edition, 2014

Nomad City is a project by the Habitat Unit / TU-Berlin, the Mongolian University of Science and Technology and the Goethe-Institut Ulan Bator. It was also funded by the Mongolian Academy of Sciences and DAAD. Contributors: Uelun Altangerel, Udo Barkmann, Bat-Orgil Dash, Purev-Erdene Ershuu, Anna Kleinschroth, Alex Opper, Eva Regnier, Amgalan Sukhbaatar, Sharkuu Yanjin TU Berlin NOMAD CITY Seminar Students: Ilkin Akpinar, Jannes Beulting, Mathias Burke, Iman Charara, Emile Fremont, Sophie Goethe, Juan José Gatica Lemaitre, Dorothée Hahn, Nour Harastani, Eleonore Harmel, Charlotte Hegel, Dora Ivanova, Leon Jank, Oxana Junkereit, Theophil Kluge, Sophie Köster, Karen Kröger, Sandra May, Daniela Mehlich, Veronika Mosser, Peter Müller, Fanny Röger, Dominik Schad, Jana Sommer, Nico Steinacker, Beatrice Termeer, Tilmann Teske, Giacomo Tonolini, Felix Wierschbitzki, Philipp Winkler

Ts. Bilegt, O. Khaliun, L. Saintogtokh, D. Khulan, O. Buyanzaya, T. Enkhmaa, M. Delgersaikhan, M. Buyantsetseg, Ts. Oyundar, Z. Bulgan, B. Gerelkhuu Thanks to: The Community and Government of Yarmag 5th Khoroo; Sebastian Woitsch, GoetheInstitut Ulaanbaatar; Planning Department Municipality of Ulaabaatar; Ministry of Construction and Urban Development of Mongolia; Urban Development Research Centre, (UDRC); Mongolian Youth Development Services Center (MYDSC); Guest Critics Paola Alfaro-d’Alencon, Bettina Bauerfeind, Bat-Orgil Dash, Purev-Erdene Ershuu, Michal Sládek, Anna Wozniak, Vesta Nele Zareh.

MUST Seminar Students: L. Baasankhorol, M. Aitolkhin, B. Battsetseg, U. Nyamjigden, B. Javkhlantogs, G. Batbold, B. Bilguun, B. Tselmeg, J. Bat-Erdene, O. Itgelt, S. Baasansuren, T. Tselmeg, G. Altan-Od, M. Chansaldulam, B. Dashdulam,

THE PROJECT WELTSTADT – WHO CREATES THE CITY? IS A JOINT INITIATIVE OF THE GOETHE-INSTITUT AND THE GERMAN FEDERAL MINISTRY FOR THE ENVIRONMENT, NATURE CONSERVATION, BUILDING AND NUCLEAR SAFETY (BMUB). CURATED BY MATTHIAS BÖTTGER, ANGELIKA FITZ AND UNTIL 2013 TIM RIENIETS. WWW.GOETHE.DE / WELTSTADT

Partner:

Media partner: