A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
SUMARIO PÁX. 1 SUMARIO PÁX. 2 EDITORIAL PÁX 3-4
1º A
PÁX 5-6
1º B
PÁX 7-8
2º A
PÁX 9-10
2º B
PÁX 11-12
3º A
PÁX 13-14
3º B
PÁX 15-16
4º A
PÁX 17-18
4º B
PÁX 19-20
5ºA
PÁX 21-22
5º B
PÁX 23-24
6ºA
PÁX 25-26
6º B
PÁX 27-28
ENGLISH
PÁX 29-30
LABORATORIO
PÁX 31-32
ANPA MORAIMA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
Estamos a piques de rematar este curso 22-23 Despois de tantos anos traballando, por fin chegou o momento da miña xubilación... tan tan esperada. Decirlle adeus a esta etapa tan bonita da miña vida, que tanto me deu... A todos os momentos tan entrañables que disfrutei co paso de tanta morea de nenos e nenas. A todos os meus compañeiros e compañeiras... Non vos esquecerei, estaredes nos meus pensamentos. Grazas. Chega agora o salto a outra etapa de descanso, ben merecida. Agradecida á vida por darme este magnífico regalo.
Grazas, moitas grazas. Ate a vernos. A profe Ana
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
O alumnado de 1º A e B, traballamos o coidado do noso corpo reflexionando sobre o que precisamos para o noso benestar: alimentación
Aprendimos que ademáis dun alimento de proximidade son:
Ricas en fibra e baixas en sal. Boas para manter a pel sana e axudan a limpar os dentes. á producción de saliva e nos problemas intestinais. Da mesma familia que o apio e o prixel. Máis de cen especies de cenorias comesti-
Ricas en potasio e fósforo, proporcionan enerxía ao cerebro. Moi ricas en betacarotenos,. Finalmente elaboramos a nosa receita: “ COCADAS DE CENORIA”
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
O O traxe traxe en en Galicia Galicia xudiu xudiu como como unha unha necesidade necesidade para para protexerse protexerse do do frío frío ,como ,como todos todos os os traxes traxes tradicionais tradicionais do do mundo. mundo.
Hai Hai distintas distintas clases clases de de traxes traxes tradicionais tradicionais galegos: galegos:
De De cotío cotío ou ou de de faena. faena.
De De irir áá vila, vila, áá feira feira ou ou oo do do domingo. domingo.
De De gala, gala, para para irir aa unha unha celebración celebración imporimportante. tante.
Nas aulas de 1º traballamos moito sobre o traxe tradicional, sabemos que existen diferencias entre os usados para traballar ou para ir de festa, entre os usados no interior de Galicia ou na costa e aprendimos algún dos elementos comúns a todos eles. CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
A S A
AS
Nº 23, ano 2023
V DI
S A Ñ
I
S O N
2º A CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
Este curso aprendimos moitas cousas relacionados co noso xeito de vida, unha das que máis nos gustan é a gastronomía. O polbo é sen dúbida o rei da nosa cociña. Iso foi o que nos levou a facer a nosa receita e degustalo con moito afán . Non podía faltar a pataca como acompañamento do prato.
Os nenos e nenas de 2º buscamos información destes dous productos. Fixemos uns muráis e aprendimos moitas curiosidades destes alimentos.
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
ENTREVISTAS ÁS FAMILIAS SOBRE XOGOS POPULARES 3 A Aproveitando que o tema do proxecto deste ano é “ Vivamos como galegos/as ” e que no noso ciclo traballamos os xogos populares galegos, quixemos investigar un pouquiño sobre os xogos ós que xogaban ás nosas familias. Para iso, fixemos unha serie de entrevistas feitas por algúns rapaces/zas, das que eleximos diferenes preguntas que podedes ler a continuación e tamén escoitar no código QR que amosamos áo final. Dani: A que xogabas cando eras pequeno? Pai: Cando eu era cativo xogaba a moitas cousas, dependendo da tempada do ano. Xogaba ó aro, ó carro de bólas, ós trompos, ó tirabólas, ó pañueliño, ás lombas, ó clavo, ás bólas, a ovo, pico, araña, ás chapas,... a moitas cousas. Xulia: Cales eran os teus xogos favoritos? Avó: Os meus xogos eran o fútbol, as canicas, o trompo, o escondite, a pita, o brilé, había moitos xogos. Lía: A que xogabas cando eras pequeno? Avoa: Xogabamos a moitos xogos: a bonecas, o palito, a rodas, a saltar a corda,... a moitos xogos. Son: Poderías escoller un deses xogos e explicar en que consistía? Avoa: Por exemplo á pita cega. Todos os nenos fan un corro collidos da man, e dentro de el se poñía outro neno cos ollos tapados. Ese neno tiña que pillar a todos os demais. Mario: Poderías escoller un deses xogos e explicar en que consistía? Pai: Para os trompos facíamos un círculo no chan e íamos tirando os trompos por turnos, os trompos bailaban e chocaban entre eles e os que saían do círculo perdían. Íamos facendo eliminatorias ata que quedaba un so e ese era o gañador. Alma: Sabes algunha cantiga de cando eras pequeno galega. Avó: O tren que me leva pola beira do Miño, me leva, me leva polo teu camiño. O tren vai andando pasiño a pasiño, lalariroriro... CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
Eu teño que chegar .... para a felicidade...... Pipipipipiiiii..... Lía: Sabes algunha cantiga de xogo? Poderías cantala? Avoa: Dous e dous son catro, Catro e dous son seis, Seis e dous son oito E oito dezaseis E oito vinte e catro E oito trinta e dous Anima
bendita
me
arrodillo yo...
Todos/as aprendimos
moito destas entrevistas.
Moitas grazas a to-
das as familias por participar!
Puño puñete
Ola nenos e nenas! Somos a clase de 3ºB. Como o tema deste curso é VIVAMOS COMO GALEGOS!, imos facer uns pasatempos coa temática dos xogos tradicionais de Galicia. Esperamos que gocedes deles!
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
SOPA DE
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
LETRAS
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
4ºA e 4ºB Este ano co gallo do Proxecto de Centro “Vivamos como galegos” e aproveitando a nosa participación nos Contratos– Programa Innova na modalidade de “Esusaúde” eliximos traballar un produto tan galego e tan saudable como son os mexillóns. Para dito acometido, os alumnos e alumnas fixeron búsquedas de información acerca do seu cultivo nas bateas, coidados, beneficios, pro-
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
Xa que estivemos a traballar neste produto tan de cercanía e con tantas propiedades tan saudables como é o mexillón, aproveitamos para preparar na cociña do colexio unha receita de “mexillóns á vinagreta”onde a rapazada lavou os ingredientes, cortounos en pequenos anacos...para elaborar este prato que remataron degustando. Foron uns chefs moi aplicados e como os mexillóns á vinagreta gustá-
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
Por outra banda, os alumnos e alumnas tanto de 4ºA como de 4ºB, desenvolveron a súa creatividade e a súa imaxinación inventando palabras compostas en lingua galega.
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
Así mesmo, tamén escribiron poesías en lingua galega.
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
Afondamos no proxecto “As nosas tradicións”, estudando “As lendas galegas”, e seleccionamos esta: A fermosa e significativa lenda da moura Ana Manana. Esta era a Raíña dunha fonte preto do Pozo do Meimón, na estrada de Ourense a Castrelo. Ana Manana!, Ana Manana!, Ana Manana!, por tres veces chamouna un home para darlle un queixo con picos, encargo ó que se comprometera ante un señor moi luxoso, que o abordara cando ía de camiño a Castela para segar. Ela a cambio lle daría un tesouro que o faría rico. Mais o home pasa antes pola súa casa, e a súa muller morde un extremo do queixo sen que o home se dese conta, e cando a MOURA se fai presente trala invocación, dille que xa non pode haber trato daquela pois o queixo non era tal senón un cabalo branco, que agora está coxo, e xa non se pode ir nel. Enrabechada por ter que quedar na fonte dálle un regalo:arder de contado, co que salva a súa dona e con ela á súa casa. un refaixo para a muller, mais o home ponllo antes a unha sobreira que había alí, que comezou a A historia pode lerse, recreada polo colectivo Crisol nunha publicación da editorial A Nosa Terra de 2001. Noutra variante da lenda o queixo é pan, que serve para desencantar as tres irmáns, marchando nos cabalos dúas, e quedando a terceira Ana Manana, xa que non pode facelo por faltarlle o extremo restante ó pan. Non é pois algo local: baixo o eufónico nome de Ana Manana se agacha nada menos que Epona, a deusa celta gala, a Señora por excelencia da terra e dos cabalos, deusa do máis aló. E aínda que Risco non penetrou no misterio da historia, foi quen de transmitila, lenda que debe ser coñecida e valorada. Como a fonte que aquí había, que se debía tentar recuperar. A moura é un ser mitológico, con aparencia de muller moi bonita, que protagoniza innumerables lendas populares en Galicia e en toda a Península. É a memoria que nos queda de antigas deusas relacionadas co destino das persoas. É a fada madriña dos contos. Doutra banda, Ana Manana evoca os nomes de Ana, Dana, Don ou Diana, deusas das augas e das fontes a quen estaba dedicadas, por exemplo: a Lagoa de Anna (Albufera de Valencia), o Coto de Doñana, os ríos Guadiana, Dnieper, Dniester, Don, Danubio… É a Anna Purna india e a Anna Perenna romana, cristianizada como santa Ana. Trátase do mesmo ser que as xanas asturianas e as anjanas cántabras. Estar «encantado» é dalgunha maneira unha condena, pois obriga a quen é vítima dalgún ritual máxico de encantamento a residir nun lugar concreto por miles de anos, ou ata que apareza alguén capaz de executar correctamente o rito de desencantamiento. Ana Manana é unha moura que vive encantada na fonte que leva o seu nome, situada nun roquedal próximo ao pozo Meimón, no río Miño, moi preto da cidade de Ourense. Como todas as mouras, viches de branco, é branca de pel, e o seu pelo é longo e louro. CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A MOURA ANA MANANA
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
Xosé Lois Ripalda, escritor e etnógrafo de lendas galegas, elexido para a súa lectura na nosa clase. Xosé Lois Ripalda González, nado en Erbedeiro (Carballedo) o 31 de xaneiro de 1940, é un mestre e escritor galego. Estudou Maxisterio, xubilándose despois de corenta anos dedicados ao ensino en diversas aldeas do rural en Galicia e Asturias, rematando en Nigrán, Baiona e Vigo. Sendo profesor do noso colexio CELSO EMILIO FERREIRO. Da súa preocupación pola cultura tradicional e da evidente necesidade de crear literatura coa que poidan identificarse os alumnos procedentes do medio rural, nacen os seus volumes de relatos “Un fachico de contos” e “Contos para engaiolar” recreacións libres da tradición oral que, xunto co seu último libro, “Contos da Baiuca”, forman unha triloxía sobre temas relacionados coa aldea. Investigador sobre temas etnográficos, ten publicado numerosos artigos en xornais e revistas. A biblioteca do colexio ten libros de este autor, coa lectura do libro “Lendas, contos e his-
Escollemos plantar allos no noso bancal da horta escolar do colexio. Afondamos no seu estudo e coidamos o seu abono con compós escolar (sobre todo coas peles dos plátanos da merenda) e regamos nas semanas máis secas. ESTUDO DO ALLO O allo é unha hortaliza que posúe un bulbo empregado na cociña. É de sabor forte, especialmente en cru e lixeiramente picante. A variedade máis común é a Allium sativum. Aínda que posúe unha orixe incerta, considérase oriúndo de Asia. Na actualidade cultívase e consómese en todo o mundo, e tamén se usa como compoñente de moitas receitas farmacéuticas. Cultivase en solos con boa drenaxe, preferentemente francos ou algo arxilosos, ricos en materia orgánica e con humidade. A plantación realízase no inverno ou principios da primavera. É eficaz como antibiótico, combatendo numerosos fungos, bacterias e virus, e tamén é bo no control de enfermidades cardíacas, xa que reduce o bloqueo das arterias. Refraneiro “Cantos venres pasan de xaneiro, tantos allos perde o alleiro” CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
I like it!
Delicious!
Yum-
Today’s me-
Octopus and potatoes: the best recipe!
2º
paprika
potatoes
salt
olive oil
octopus
Nuts pistachios
cashews
almonds
hazel-
walnuts
pecans
macadamia nuts
Healthy life with a lot of nuts!
6º
peanuts chest-
Sea animals seagulls
Exploring the Atlantic Ocean!
eels
crabs
4º
dolphins
mussels
starfish CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
seahor-
jellyfish
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
LEAF
We love carrots in 1º ROOT
Hens and eggs:
1
1. Leghorn light lays white eggs 2. Araucana or mapuche lays blue eggs 3. Mos lays brown eggs 4. Marans lays red eggs 5. Sussex lays
Types of hens in 3º and turnip tops in 5º
2
3
5
4
LACON
OMELETTE
EMPANADA CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
DENDE O LABORATORIO DE CENTRO TRABALLAMOS ASPECTOS RELACINADOS COAS MATERIAS, O PRXECTO DE CENTRO , O CPI INNOVA EDUSAUDE...
OS SENTIDOS:
POR: Nora Axudantes de laboratorio: Erik, pablo,Xavi
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
Nº 23, ano 2023
Edusaúde: traballamos o proxecto do cole através de experimentar e observas coas froitas e verduras: plantar, xerminar, facer química coas verdurass, abonos e semilleiros ECO, aprender mates ....
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023
A NOSA BOUZA
CEP CELSO EMILIO FERREIRO - VIGO
Nº 23, ano 2023