VIII. Jak rozpoznać czy dziecko jest ofiarą przemocy?
76
Starsze dziecko lub nastolatek może demonstrować także inne zachowania będące sygnałami przemocy fizycznej, takie jak: nadużywanie substancji psychoaktywnych, ryzykowne zachowania seksualne, próby samobójcze, inne zachowania o wysokim stopniu ryzyka (jazda z dużą szybkością, sporty ekstremalne).
Dziecko, które jest ofiarą przemocy seksualnej, może:
mieć obrażenia narządów płciowych, okolic genitaliów i odbytu; informować o bólu podczas oddawania moczu, chodzenia, siadania; reagować w sposób niezwykły lub nieoczekiwany na pytanie, czy było przez kogoś dotykane; okazywać nieuzasadniony lęk przed dotykaniem, w tym przed badaniem lekarskim; rysować obrazki, które przedstawiają akty seksualne lub wydają się nadmiernie skoncentrowane na tych częściach ciała, które mogą uczestniczyć w aktywności seksualnej (genitalia, piersi, usta, odbyt); wyglądać na niezwykle zajęte albo nadmiernie skoncentrowane na genitaliach oraz seksualnych czynnościach i słowach; demonstrować pseudodojrzałość – zachowywać się uwodzicielsko wobec dorosłych; bać się określonej osoby albo określonych miejsc, uciekać.
Dziecko doświadczające przemocy emocjonalnej może:
mieć trudności z nawiązywaniem bliższych relacji z innymi ludźmi; unikać wspólnych aktywności z innymi dziećmi;
wyglądać na bardzo przestraszone lub przygnębione; ciągle się czegoś domagać albo być bardzo posłuszne; obarczać się winą za wszystko; w każdej chwili spodziewać się kary; demonstrować brak wiary we własne siły i zdolności; bać się każdej nowej sytuacji; nadmiernie przejmować się własnymi błędami; nieustannie deprecjonować same siebie; żywić przekonanie, że jest gorsze, mniej wartościowe od innych dzieci.
O tym, że dziecko jest zaniedbywane, świadczyć mogą m.in.:
nieleczone dolegliwości zdrowotne, w tym brak odpowiedniej opieki dentystycznej, ortopedycznej, dermatologicznej; niska higiena osobista; brudne lub nieadekwatne do pory roku ubranie; spadek wagi albo nieadekwatne przybieranie na wadze; brak nadzoru osób dorosłych; częste nieobecności w szkole; używanie alkoholu i innych środków psychoaktywnych. Występowanie jednego lub kilku z powyższych objawów w żadnym razie nie jest dowodem, że dziecko jest ofiarą przemocy. Jeśli jednak sygnały te często się powtarzają lub współwystępują, warto bliżej się przyjrzeć sytuacji rodziny pod kątem ewentualnego występowania w niej przemocy wobec dziecka! N I E Z B Ę D N I K N A U C Z Y C I E L A
77